Publi Vergili Maronis opera

발행: 1873년

분량: 350페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

211쪽

Omnia poenarum Percurrere nomina POSSim.

Ilade ubi dicta dedit Phoebi longaeva sacerdos: Sed iam age, carpo Viam et SHSeeΡtum Persice munu8;Αdceleremus, ait; Cyclopum educta caminis Go locnia conspicio atque adVerSO sornice portas, Haec ubi nos praecepta iubent deponere dona. Dixerat, et pariter, greSSi Per opaea Viarum, Corripiunt spatium medium, laribHSque propinquant. Occupat Aeneas aditum, corpuSque recenti 635 Spargit aqua, ramumque adverso in limino figit. His demum exactis, perfectd munere divae,

Devenere locos laetos et amoena Virecta Fortunatorum nemorum SedeSque beata8.

Largior hic campos aether ut lumine vestit

Pars in gramineis exercent membra PalaeStris, Contendunt ludo et fulva luctantur arena; Pars pedibus plaudunt choreas et carmina dicunt. Nec non Threicius longa cum VeSte. SacerdOSobloquitur numeris Septem discrimina Vocum, Iamque eadem digitis, iam pectine pulSat eburno. Hic genus antiquum Teucri, pulcherrima proles, Magnanimi heroes, nati melioribus anniS, Ilusque Assaracusque et Troiae Dardanus auctor. Arma procul currusque Virum miratur inanis. Stant terra defixae hastae, passimque Solutifer campum PaScuntur equi. Quae gratia curruum Armorumque suit Vivis, quae cura nitentigPaScere equos, eadem sequitur tellure reΡOStOS.C0nSpicit, ecce, alios dextra laevaque per herbam Vescentis laetumque choro Paeana canentiSInter odoratum lauri nemus, Unde SVPerne Plurimus Eridani per silvam volvitur amniS. Hic manus ob patriam pugnando Volnera DaSSi, Quique sacerdotes casti, dum Vita manebat,

Quique pii vates et Phoebo digna locuti,

Inventas aut qui vitam excoluere per artis, Quique Sui memores alios fecero merendo; omnibus his nivea cinguntur tempora Vitta.

QUOS circumfusos sic est adlata Sibylla

m645650655660665

212쪽

200 P. VERGILI MARONIS

Musaeum ante OmniS; medium nam plurima turba IIunc habet, atque humeris exstantem suspicit altis: Dicite, felices animae, tuque, Opimne Vate'Quao regio Anchisen, quis habet locus i illius orgo Venimus ut magnos Erebi tranavimuS amnis. Atque huic responsum paucis ita reddidit horos: Nulli corta domus: lucis habitamus opacis, Riparumque toros et prata recentia rivis Incolimus. Sed vos, Si fert ita corde Voluntas, Hoc superato iugum; et facili iam tramite sistam. Dixit, et ante tulit gressum, camposque nitentis Desuper ostentat; dehinc Summa cacumina linquunt. At pater Anchises penitus convalle virenti

ΙneluSas animas Superumque ad lumen ituras Lustrabat studio recolens, Omnemque Suorum Forte recensebat numerum carOSque nePOteS, Fataque fortunasque Virum moreSque munuSquo.

Isque ubi tendentem adversum per gramina vidit Aenean, alacris palma8 utrasque tetendit, Effusaeque genis lacrimae, et vox excidit ore: Venisti tandem, tuaque exspectata parenti Vicit iter durum pietas i datur Ora tueri,

Nate, tua, et notas audire et reddere vocesi Sic equidem ducebam animo rebarque futurum, Tempora dinumerans, nec me mea cura fefellit. Quas ego te terras et quanta per aequora Vectum

Accipiol quantis iactatum, nate, pericli8lQuam metui, ne quid Libyae tibi regna noceronti Ille autem: Tua me, genitor, tua tristis imago,

Saepius Oecurrens, haec limina tendere adegit; Stant sale Tyrrheno classes. Da iungere deXtram, Da, genitor, teque amplexu ne Subtrahe noStro. Sic memorans largo fletu simul ora rigabat. Ter conatus ibi collo dare bracchia circum, Ter frustra conprensa manus essugit imago, Par levibus ventis volucrique simillima Somno. Interea videt Aeneas in vallo reducta Seoli18um nemus et Virgulta sonantia Silvis,

Lethaeumque, domos placidas qui praenatat, Rinnom. Hune circum innumerae gentes populique Volabant;

213쪽

AENEIDOS LIB. VI. 201

Ac velut in pratis ubi apes aestato Serena Floribus insidunt variis, et candida circum Lilia funduntur; strepit Omnis murmure camOS. Horrescit visu subito, cau88asque requirit Inscius Aeneas, quae Sint ea numina porto, Quivo viri tanto conplerint agmine ripaS. Tum pater Anchises: Animae, quibus altera lato 'Corpora debentur, Lethaei a d. fluminis undam Securos latices et longa oblivia potant.

IIas equidem memorare tibi ut luo OStendere coram, Iampridem hanc prolem cupio enumerare meorum, Quo magis Italia mecum laetere rePerta.

O pater, anne aliquas ad caelum hinc ire putandum est Sublimis animas, iterumque ad tarda reverti 720 Corporat quae lucis miseris tam dira cupido ΤDicam equidem, nec te SuSPenSum, nate, tenebo; Suscipit Anchises, atque ordine Singula Pandit. . Principio caelum ac terras campo8que liquentis Lucentemque globum Lunae Titaniaque aStra 725 Spiritus intus alit, totamque infit Sa per artuSMens agitat molem et magno So corpore miSeet. Inde hominum pecudumque genus Vitaeque Volantum Et quae marmoreo fert monstra Sub aequore PontuS. Igneus est ollis vigor et caelestis Origo 730 Seminibus, quantum non ΠOXia corpora tardant Terreniquo hobetant artus moribundaque membra.

Hinc motuunt cupiuntque, dolent gaudentque, nequo

Rospiciunt clausae tenebris et carcere caelo. eQuin et supremo cum lumine Vita reliquit, 735 Non tamen omne malum miseris nec funditus omneACorporeae eXcedunt pe8tes, penituSquo necesse Ost Multa diu concreta modis inolescere miris. Ergo exercentur PoeniS, Veterumque malorum

Supplicia expendunt: aliae panduntur inanis Suspensae ad Ventos; aliis sub gurgite Vasto Insuetum oluitur Aeolus, aut exuritur igni; Quisque suos patimur Manis; exinde per amplum Mittimur Elysium, et pauci laeta arva tenemUS; Douec longa dies, perfecto temporis orbe,

214쪽

202 P. VERGILI MARONIS

Concretam exemit labem, purumque relinquit Authorium sensum atque aurii Simplicis ignem. IIas omnis, ubi mille rotam Volvere Per anno' Lethacum ad fluvium deus evocat agmine magno, Scilicet inmemoros supera ut convexa reviSant 750Rursus et incipiant in corpora Vollo reVerti. Dixerat Anchisos, natumque unaque Sibyllam Conventus trahit in medios turbamque Sonantem, Et tumulum capit, unde omnis longo ordine p088it Adversos legero, et Venientum discere Voltus. 755Nunc age, Dardaniam prolem quae deinde Sequatur Gloria, qui maneant Itala de gente nepoteS, Inlustris animas nostrumque in nomen ituras,

Expediam dictis, et to tua fata docebo. Ille, vides, pura iuvenis qui nititur hasta, 700

Proxuma sorte tenet lucis loca, primus ad auras Acthurias Italo commixtus sanguine Surget, Silvius, Albanum nomen, tua DOStuma ProleS, Quum tibi longaevo serum Lavinia coniunXEducet silvis regem regumque parentem, 765

Unde genus Longa nostrum dominabitur Alba. Proximius ille Procas, Troianae gloria gentis, Et Capys, et Numitor, et qui te nomino reddet Silvius Aeneas, paritor pietate vel armis EgregiuS, Si umquam regnandam acceperit Albam. 770Qui iuvenesi quantas OStentant, aSpice, Viris, Atque umbrata gerunt civili tempora querculHi tibi Nomonium ci Gabios urbemque Fidenam, Hi Collatinas inponent montibus arceS, Pometios Castrumque Inui Bolamque Coramque. 775

Haec tum nomina erunt, nunc Sunt Sine nomine terrae.

Quin et avo comitem sese Mavortius addet Romulus, ASSaraei quem sanguinis Ilia mater Educet. Viden', ut geminae stant Vertice criStae, Et pater ipse suo superum iam signat honore 'En, huius, nate, auspiciis illa incluta Roma Inperium terris, animos aequabit Olympo, Septemque una sibi muro circumdabit arces, Felix prole virum: qualis Berecyntia mater Invehitur curru Phrygias turrita per urbes,

215쪽

AENEIDOS LIB. VI.

Lacta duum partu, centum conPleXa nepoteS, Omnis caelicolas, Omnis supera alta tenentis. Huc geminas nunc flecte acies, lianc aspice gentem Romanosque tuos. Hic Caesar et omnis Iuli Progenies, magnum eaeli Ventura Sub aXem.

Hic vir, lito est, tibi quem promitti saepius audi'

Augustus Caesar, Divi genus, aurea condet Saecula qui rursu8 Latio regnata per RrVa Saturno quondam, Super et Garamantas ot Indos Proseret inperium; iacet extra sidera tellus, Extra anni solisque vias, ubi caelifer Atlas Axoni liumero torquet stellis ardentibus aptum. Huius in adventum iam nunc et CaSpia regna

Responsis horrent divom et Maeotia tellus, Et septemgemini turbant tropida ostia Nili. Nec vero Alcides tantum telluris obivit, Fixerit aeripedem cervam licet, aut Erymanthi Pacarit nemora, et Lernam tremefecerit arcu; Noe, qui pampineis victor iuga flectit habenis, Liber, agens celso Nysae de Vertice tigris. Et dubitamus adhuc virtutem extendere saetis, Aut metus Ausonia prohibet consistere terra' Quis procul ille autem ramis insignis olivae Sacra serensi Noseo crinis incanaque menta Regis Romani, primam qui legibus urbem Fundabit, Curibus parvis et paupero terra Missus in inperium magnum. Cui deinde subibit, Otia qui rumpet patriae residesque movebit

Tullus in arma viros et iam desueta triumphis Agmina. Quem iuxta sequitur iactantior Ancus, Nunc quoque iam nimium gaudens popularibus a Vis et Tarquinios reges, animamque Superbam Ultoris Bruti, fascesque Videre receptOSi Consulis inperium hic primus SaevaSquo Reeures Accipiet, natosque pater nova bella moventis Ad p0onam pulchra pro libertate Vocabit, Infelixi Utcumque serent ea saeta minores, Vincet amor patriae laudumque inmensa cupido. Quin Decios Drusosque procul Saevumque Semri Aspice Torquatum et referentem signa Camillum.

216쪽

204 P. VERGILI MAEONIS

Illae autem, paribus quas fulgere cernis in armis Concordes animae nunc et dum nocte premuntur Heu quantum inter Se bellum, si lumina vitae Attigerint, quantas acies Stragemque ciebunt lAggeribus socer Alpinis atque arce Monoeci Descendens, gener adversis instructus Eois. Ne, Pueri, ne tanta animis adsuescite bulla, Neu patriae validas in viscera vortite viris;

Tuquo Pri0r, tu parce, genus qui ducis Olympo,

Illo triumphata Capitolia ad alta Corintho

Victor aget currum, caeSis insignis Achivis. Eruci illo Argos AgamemnoniaSque MycenaS, II 8umque Aeaciden, genus armipotentis Achilli, Ultus avos Troiae, templa et temerata Minervae.

Quis te, magne Cato, tacitum, aut te, Co8se, relinquat luuis Gracchi genus, aut geminos, duo fulmina belli, ricipiadas, cladem Libyae, parvoque Potentem Fabricium, vel te sulco, Serrane, Serentem lutio fessum rapitis, Fabii l tu Maxumus ille es,

Unus qui nobis cunctando restituis rem. Excudent alii spirantia mollius Rem, Credo equidem, vivos ducent de marmore voltus, Orabunt caussas melius, caelique mentUS Doscribent radio et surgentia sidera dicent: Τu regere inperio populOS, Romane, memento; Hae tibi orunt artes; paeisque inPonere morem, Parcere subiectis, et debellare Superbos.

Sic pater Anchises, atque haec mirantibus addit: Aspice, ut insignis spoliis Marcellus opimis

Ingreditur, Victorque viros Supereminet omnis illic rem Romanam, magno turbante tumultu, Sistet, eques sternet Poenos Gallumque rebellem,

Τortiaque arma patri suspendet capta Quirino. Atque hic Aeneas; una namque ire videbat Egregium forma iuvenem et fulgentibus armis, Sed frons laeta parum, et deiecto lumina voltu: Quis, pater, ille, virum qui sic comitatur euntem lFilius, anno aliquis magna de stirpe nepotum lQuis Strepitus circa c0mitumi quantum instar in ipso l

217쪽

AENEIDOS LIB. VI. 205Sod nox atra caput tristi circumvolat umbra. 866 Tum pater Anchises, lacrimis ingressus obortis: O gnato, ingentem luctum ne quaere tuorum; Ostendunt terris hunc tantum fata, neque ultra Esse sinunt. Nimium Vobis Romana propago Visa P0tens, Superi, propria haec si dona fuissent. Quantos illo virum magnam MavortiS ad urbem

Campus aget gemitust Vel quae, Tiberine, videbis

Funera, cum tumulum praeterlabere recentem lNce puer Iliaca quisquam de gente Latinos In tantum spe tollet avos, nec Romula quondam Ullo se tantum tellus iactabit alumno. Heu pietas, heu pri8ca fides, invictaque bello Dexterat non illi se quisquam inpune tulisset

Obvius armato, Seu cum pedes iret in hostem, Seu spumantis equi foderet calcaribus armos. Heu, miserando pueri Si qua sata RSpera rumpas, Tu Marcellus oris. Manibus date lilia plenis, Purpureo8 Spargam floreS, animamque nepotiSHis saltum adcumulem donis, et fungar inani Munere.-Sic tota pasSim regione Vagantur Auris in campis latis, atque Omnia lu8trant. Quae postquam Anchi8es natum per singula duxit, Incenditque animum famae Venientis amore,

Exin bella viro memorat quae deinde gerenda, 890 Laurentisque docet populos urbemque Latini, Et qu0 quemque modo fugiatque feratque laborem. Sunt geminae Somni portae, quarum altera fertur Cornea, qua Veris facilis datur exitus Umbris; Altera candenti perfecta nitens elephanto, Sed salsa ad caelum mittunt insomnia Manes. His ubi tum natum Anchises unaque Sibyllam Prosequitur dictis, portaque omittit eburna, Ille viam secat ad Daris Socio8que revisit; Tum se ad Caietao recto fert litore portum.

Ancora de prora iacitur; stant litore puppes.

870875880835895900

218쪽

P. VERGILI MARONIS

AENEIDOS

LIBER SEPTIMUS.

TΠ quoque litoribus nostris, Aeneia nutrix, Aeternam morien8 famam, Caieta, dedisti;

Et nunc servat hon08 Sedem tuus, OSSaquo nomen

Hosperia in magna, Si qua est ea gloria, Signat. At pius exsequiis Aeneas rite solutis, Aggere conpoSito tumuli, po8tquam alta quierunt Aequora, tendit iter velis, portumque relinquit.

Adspirant aurae in noctem, nee candida CurSIIS Luna negat, splendet tremulo Sub lumino pontus. Proxuma Circaeae raduntur litora terrae, I Dives inaccessos ubi S0lis filia lucos Adsiduo resonat cantu, tectisque superbis Urit odoratam nocturna in lumina cedrum, Arguto tenuis percurrens pectine telas. Hinc exaudiri gemitus iraeque leonum, 1 Vincla recusantum et Sera Sub nocte rudentum, Saetigerique sues atque in praesepibus ursi Saevire, ac formae magnorum ululare luporum, Quos hominum ex facio dea saeva potentibus herbis Induerat Circo in voltus ne terga ferarum. 2Quae ne monstra pii paterentur talia Troes Delati in portus, neu litora dira subirent, Neptunus ventis inplevit Vela secundis, AtqRe fugam dedit, et praeter vada servida vexit. Iamque rubescebat radiis mare, et aethero ab alto Aurora in roseis fulgebat lutea bigis:

Cum Venti posuero, Omni8que repente reSedit Flatus, et in lento luetantur marmore tonSao.

219쪽

AENEIDOS LIB. VII. Atque hic Aeneas ingentem ex aequore lueum Prospicit. Hunc inter fluvio Tiberinus amoeno, 30 Vorticibus rapidis, et multa naVu8 arena,

In mare prorumpit. Variae circumque supraque Λdsuetae ripis volucres et fluminis alveo Aethera mulcebant cantu, lueoque Volabant. Flectero iter sociis terraeque ad Vertere Proras 35 Inperat, et laetus fluvio succedit opaco. Nunc age, qui regeS, Erato, quae tempora rerum, Quis Latio antiquo fuerit Status, advena claSSem Cum primum Ausoniis exercitus adpulit oris, Expediam, et primae revocabo eXOrdia pugnae. 40 Tu Vatem, tu, diva, mone. Dicam horrida bella, Dicam acies, act0Aque unimi8 in funera reges,

Tyrrhenamque manum, totamque Sub arma coactam Hesperiam. Maior rerum mihi na Scitur Ordo, Maius Opus moveo. ReX arva Latinus et urbes 45

Iam senior longa placida S in pace regebat. Hunc Fauno et nγmpha genitum Laurente Marica Accipimus; Fauno Picus pater; isque Parentem re, Saturne, refert; tu SanguiniA Ultimus auctor. Filius huic fato divom prolesque virilis 50

Nulla fuit, primaque Orien8 ereΡta iuVenta eSt. Sola domum et tantas servabat filia Sedes, Iam matura Viro, iam plenis nubilis annis.

Multi illam magno e Latio totaque petebant Ausonia; petit ante alios pulcherrimus omnis . 65

TurnuS, RVis ataviSque poten8, quem regia coniunXAdiungi generum miro properabat amore; Sed variis portenta deum terroribus obstant. Laurus erat tecti medio in penetralibus altis,

Sacra comam, multOSque metu SerVata Per annos, Quam pater inventam, PrimaS cum conderet arces, Ipse serebatur Plioebo SacraSSe Latinu8, Laurentisque ab ea nomen POSutSSe coloni S. Huius apea summum densae mirabile dictu

Stridoro ingenti liquidum trans aethera Vectae, Mobsedere apicem, et, Pedibus per mutua neXiS, Examen subitum ramo frondente pependit. Continuo Vates, Externum cernimu8, inquit,

220쪽

208 P. VERGILI ΜΑRONIS

Adventare virum, et partis Detere agmen easdem Partibus ex isdem, et Summa dominarier arce. 70Praeterea, castis adolet dum altaria taedis, Ut iuxta genitorem adstat Lavinia Virgo, ViSa, nefas, longis conprendere crinibus ignem,

Atque Omnem Ornatum flamma crepitante cremari, Regalisque accensa comaS, ReeenSa coronam, raΙnSignem geminis; tum fumida lumino fulvo Involvi, ac totis Volcanum Spargere tectis. Id vero horrendum ac Visu mirabile ferri: Namque foro inlustrem fama satisque canebant Ipsam, Sed populo magnum portendere bellum, MAt rex sollicitus monstris, oracula Fauni,

Fatidici genitoris, adit, lucosque sub alta

Consulit Albunea, nemorum quao maXuma Saero Fonte Sonat, Saevamque eXhalat opaca mephitim.

Hinc Italae gentes omnisque Oenotria tellus in In dubiis responsa petunt; huc dona Sacerdos Cum tulit et caesarum ovium sub nocte silenti Pollibus incubuit stratis somnoSque petivit, Multa modis simulacra videt volitantia miris, Et varias audit voces, fruiturque deorum MConloquio, atque imis Acheronta adfatur Avernis. Hic et tum pater ipse potens responSa Latinus Centum lanigeras mactabat rite bidentis, Atque harum effultus tergo stratisque iacebat Velleribus: subita ex alto vox reddita luco est: ΜNe pete connubiis natam sociare Latinis, O mea pr0genies, thalamis neu crede paratis; Externi veniunt generi, qui Sanguine BOStrum Nomen in aStra ferant, quorumque ab Stirpe nepotes Omnia sub pedibus, qua Sol utrumque recurrens 100 Aspicit Oceanum, Vertique regique Videbunt. Haec reSponsa patris Fauni monitusque silonii Nocte datos non ipso Suo premit ore LatinuS, Sed circum lato volitans iam Fama per urbeSAusonias tulerat, cum Laomedontia pube8 105 Gramineo ripae religavit ab aggere claSSem. Aeneas primique ducos et pulcher Iulus Corpora Sub ramis deponunt arboris altae,

SEARCH

MENU NAVIGATION