장음표시 사용
241쪽
138 P A n s. I II. M ET A PH. Sc minuatur relatio , & c contra. Rei p. Dist. Mai. Idem non potest an geri, & minui eodem respectu,conc. diver-1o respectu neg. & concessa minore, Neg. conseq. Nam eadem albedo absolute, ut
albedo est , potest augeri & ut relativa est, vel ut ii militudo est , potest minui : de viacissim , ut patet. Instabis. Ergo eadem albedo , ut albedo est, distinguitur realistr a se ipsa , ut similitudo est. Res p. Neg. Subsumpturn. Nam albedo, ut est relativa , non distinguit ut realitera se ipsa , sed con notat aliquid extrinsecum scilicet , terminum realiter distinctum , id
Oblic. 40. Homo , antequam genuerIt filium, non est pater, licet habeat potentiam generandi r ergo paternitas est aliquacialitas addita fundamento. Resp. Neg. Conseq. Nam potentia generandi non est fundamentum paternitatis, ex quo, scilicet rcsu uel relatio paternitatis ; sed generatio activa est paternitatis sundamentum: hac enim posita non opus est alia emitate ; sed sufficit ut simul existat homo genitus , ad hoc ut paternitatis relatio resulter. Objic. 3'. Si relatio non distinguitur
realiter a fundamento , sequitur relatio. nes Ouuare,quotquot in re aliqua reperiun tut
242쪽
G p . XI. D E RE L LT I ON E . : tur , non solum cum illa idemtificari ἡsed etiam inter se : quod videtur absurdum; nam similitudo , & dissimilitudo non distinguerentur. Resp. Hoc non est absurdum , si bene intelligatur. Nam paries albus per eam- dem albedinetn , qua est similis alteri pa- albo , est dissimilis nigro ; adeoque, sinii tudo, & dissimilitudo non distinguuntur ab albedine quantum est ex parte ipsius : quamvis dicant aliquam distinctio
nem realem ex parte termini, quem con-n orant.
ObJic. Denique. Si relatio non distingvitur a fundamento , hinc sequitur reis lationem aequalitatis non distingui a quantitate ; nec relationem similitudinis aqualitate : & sic de caeteris relationibus extrua secis ; ergo nullum eiit praedicamenetum relationis. λRes p. Nego. Conseq. Quamvis enim relatio non distinguatur a fundamento Edicit tamen , & connotat aliquid realiter distinctum a fundamento , de sub illa ra- 'tione est aliquid scibile.
243쪽
De multiplicatione Relationum. Gaeritur 1'. Utrum relatio possit esse fundamentum alterius rplationis, Resp. Certum est quod sicut paries aI-bus habet relationem similitudinis ad alium parietem album ; ita una paterniras habet relationem similitudinis ad aliam Piternitatem : ambae enim sunt similes; sicut duo alba sunt similia. Quare sicut prior relatio similitudinis fundatur in a l-bedine, quae dicitur accidens absolutum; quatenus nullam per se dicit relationem extrinsecam , sive ad terminum subjecto extrinsecum : ita posterior fundatur in paternitate , quae dicitur accidens relativum, quatenus connotat terminum subjecto extrinsecum ; sicque una relatio est funda, mentum alterius. Sic omnes numerorum proportiones sunt relationes , quarum sumdamenta sunt aliae relationes. Nam sicut
se habent quatuor ad octo ; ita sexdecim ad triginta duo : & sic de cxteris. Objic. Si una relatio fundat aliam , hae tertiam fundare poterit : sicque res in inis finitum abibit , quod est absurdum , R i
possibile. rasp. Neg. Sequelam. Nam quaelibet
244쪽
CAp. XIII. DE REL ATION ff. LO Matio ad terminum subjecto extrinse- Cum potest esse fundamentum similitudinis, vel dissimilitudinis tantum nec datur ultrae progressus. Sicut autem , ut iam dicturi
est , duo alba sun similia per se ipsa: ita& duae paternitates sunt se ipsis similes. Quaeritur et '. Utrum subjectum per
unam relationem referatur ad plures temminos : & ad eumdem terminum per plures relationes. Resp. I'. Cum relatio non distinguatura fundamento quatenus con notat terminum quoties fundamentum est specie di-Versum , toties est diversa specie relatio. Sic ex generatione activa Petri refultat in eo relatio paternitatis ad Paulum;& ex motu locali resultat in eodem Petro relatio pr ximitatis , vel distantiae respective ad Paulum eumdein, quae relatio est diversa specie a priori: quia ejus fundamentum est specie diversum;licet fit idem terminus utriusque. 2ο. Cum termini sunt specie diversi, licet idem sit fundamentum, tot sunt relationes specie diversiae , quot sunt termini :quia connotatio termini, quae est essentialis relationi est specie diversa. Sic unus paries albus habet relationem similitudinis ad alium parietem album , & relationem di similitudinis ad nigrum per. eam detri
3ο. Cum idem est fundamentum , & ter-
245쪽
mini solo numero distinguntur : tunc Una tantum cst specie relatio ad plures termi-Hos. Sic unus paries albus unam flecte habet similitudinem ad plures pariete albos. A fortiori cum duo unum totalem terminum constituunt. Ut pater & mater respectu filii , qui idcirco unam tantum habet relationem ad utrumque simul totalem videlicet, quae duabus constat relationibus partialibus. 4'. Dcnique. Relatio est numero distincta, quando termini sunt distincti numero vel distincta numero fundamenta. Sic alia est relatio paternitatis in Petro respective ad Paulum, primo- genitum , & alia respective ad Ioannem secundo gentium : quia ibi sunt duae generationes activae, & duo termini.
Objie. Non positat esse in eodem suta iecto plura accidenria solo numero distin- -; sed relat: oties, quibus pater respicit plures filios , solo num so distinguntur Iergo non possitiat esse in eodem iubjecto. Resp. Dist. Mai. Plura accidentia absoluta solo numero distincta non possimi esse simul in eodem subjecto , Cono. Plura accid ita relativa , Neg &concessa minore , Neg. Consequent. Nam xo. re lib. ti es, quibus pater respicit plures filios sunt successivae. Cum enim dicitur quod Pcitu, habet relationem paternitatis ad Pa
246쪽
c Ap. XII. DE R ELATIONE. 243lbin nihil aliud formaliter significatur , nisi quod Petrus genuit Paulum. Id autem non impedit quin postea genuerit Ioannem , in quo tota relationis eiiciat a coi sistit , ut patet 1'. Quia eadem albedo, quae est unum numcro accidens absolutum, ut respicit duos terminos illisque coexistit . est dupliciter relativa , & habet duplex esse relativum ; ac proinde est duplex relatio.
De Termino Relationis. - aeritur 1'. Utrum terminus sit de esia
Resip. Connotatio termini est relationis essentia , non terminus ipse. Prob. Concl. Nam relatio est illud quo subj ectum respicit terminum; atqui termianus non potest esse illud, quo subjectum re Dicit terminum : ut patet ; ergo terminus non est ipsa relatio , seu relationis essentia, sed connotatio termini. Confirm.Quia essentia,patris est,ut paterest, non est filius,aut esse filium; sed habere filium , vel genuisse filium : atque ita cci notare filium ; sicut essentia paternitatis non est filiatio, sed illius connotatio.
Sic sinu litudo parietis albi. Α. Qua similis
247쪽
M P A Rs. III. ME T A P IC. est parieti Albo B. non cst albedo parieti . B. led propria albedo parietis. A. qua albus est smul cum pariete B. , id est , q .coexistit albus cum pariete. B. atque ita connotat parietem. Ba simul existentem album.
Objie. Illud est de rei essentia fine quo
ses esse,aut concipi non potest ν sed relatio esse , vel concipi non potest sine te mino : ereto terminus est de essentia resa
Resp. Illud argumentum est merum sophisma , seu paralogismus , cujus nimirurum concluso ex principio male intellecto colligitur. Cum enim dicitur, illud e de essentia rei, sine quo res esse, vel cone ἐnon potest ; nihil aliud intelligitur , quam quod illud sit de essentia rei, sine quo res esse non potest, uisi ea sit illud,vel concipinis ea concipiatur ut illud. v.g. Anima rationale est de essentia hominis; quia nompotest esse homo , nisi is si animaι- xionale neque concipi, nisi is concipiatur ut animal- rationale ; quod si alio modo intelligatur, illa propositio est absolute falsa. Unde ad minorem respondeo cum distinctione. Sed relatio esse, vel concipi non potest sine termino , id est, relatio non potest esse nisi habeat, & comnotet terminum, vel concipi nisi concipiatur Per ordinem ad terminum , quem
248쪽
CAp. XIII. DE. RELATIONE. 24yconnotat, Conc. non potest esse , nisi ea sit terminus , vel concipi nisi ea concipia-dur ut terminus , nego : & ne g. conseq. Nam relatio , seu cise relativum non est
esse aliud ; sed est entis esse ad aliud , scilicet ad terminum. Quaeritur Σ'. Utrum terminus relationis sit quid absolutum , aut relativum , sive utrum relatio terminetur ad absolutum, an potius ad se lativum. An v. g. similitudo, quae est in pariete albo. A. terminetur ad timilitudinem parietis B. vel potius ad ejus albedinem, quae dicitur accidens absolu-rum , seu modus intrinsecus subjecto. Vel utrum pater reseratur ad filium formaliter quatenus filius est : an potius quatenus homo est ab eo genitus. Resp.Cum D vo Thoma contra caeteros Philolophos. Relatio terminatur ad ali quid relativan ut relativum ast. Probatur Conclusio. Non potest concipi quod paries A. est similis parieti albo. B. id est , quod paries. A. est albus sicut paries B. nisi simul concipiatur quod paries.B. est albus sicut paries A. ut manifestum cstmeque potest concipi pater nisi simul concipiatur filius; Ergo relatio terminatur ad relativum sormaliter. Confirmatur. Quia correlativa sunt s-mul natura,ut correlativa sunt ; nec unum potest cognosci sine alio , nec unum cor
249쪽
relativum definiri , nisi per ordinem ad is uiam correlativum; sed subjectum , & terminus relationis sunt 'correlativa ; Ergo. subjectum , & terminus sunt simul relativa
ad se invicem, Sc. Ac proinde relatio,. qua subjectum , & terminus sunt correlativa , terminatur ad relativum. Confirmatur iterum. Quia terminare est aliquid sormaliter relativum ; atqui omnis relatio resertur ad terminum, ut tet- minus est relationis : Ergo omnis relatio , reminatur ad relativum. Quando enim dicitur paries albus. A. cst similis parieti albo B. nihil aliud significatur, quam quod
paries. A. est albus,sicut paries B. albus est, Mnde utraque albedo sumitur relative , ut, perspicuum est. Respondent adversarii relationem qui dem terminari ad id , quod est relativum,
non tamen quatenus relativum est,id est; ad relativum fundasnental,ter , seu materiai liter, non autem formalit et : ita ut paternitas non terminetur ad filiationem , vel
ad filium, sed ad hominem genitum. Nam si quis quaerat, inquiunt, cur Philippus sit pater Alexandri , nemo respondebit quia Alexander est filius Philippi: sed quia genitus cst Philipo.
Sed contra. Relatio connotat essentialiter terminum; sed con notari a Relatione, sicut terminare relationem, non est tantum
250쪽
Ap. XΠI. DE RELATIONg. 247 materialiter , 1ed etiam formaliter rela- rivum, ut patet. Ad hoc autem, quod dicitur ii quis quaerat cur Philippus sit pacer Alexandri; nemo respondeb t, quia Alexander est filius Phi lipprifcd quia genitus est a Philippo. Resia pondeo hinc mani stite Confirmari nostrain conclusionem Nam nihil aliud est formaliter filius Philippi , quam homo genitus a Philippo: sunt enim duo nomina eiusdem omnino re i , ut patet, & quae idem ius fortarasit i significant. Unde vides quot ,& quantis aequivocationibus sit obnoxius interiectus humanus etiam in rebus
OBjic. i. Contra secundam praecedenti capitis Conclusionem. Termesus relationis est quid prius ipsa relatione ; chnalit cond1tio ad relationem requisita ' uua polita statim ipsa relatio resultat; sed relatio opposita v. g. filiatio non est aliquid prius paternitatτ D ac neutra propriἡ pendet ab altera : .cum sint simul natura ; Ereo homo genitus pia si natura, quain sit filia; . terminat relati praemi paterni talis.' Atque ita Telatio terminatur ad aliquid absolutum. '