장음표시 사용
251쪽
nificat verbum lustrare, deductum a Graeco vertio λυμν . Hinc Februa dicuntur purgamina, sive Priamina: & Februarius inensis ita est dictus cet) . quod tum populus februaretur , hoc est , tam retur , sive purgaretur ; quia extremus olim hic Uni mensis fuit ca , quo totius anni peccata Purgari conveniebat . Et in genere quidem haec sacra piacularibus sacris conveniunt ; sed tamea magis proprie ita dicebantur vulgo, cum Urbs , et agri , vel etiam universus populus lustraretur. Urm lustrabatur, cum insignis aliqua calami accidalint, vel ingens aliquod stelus esset admisesum, incrincio, quoiu amburbium b vocabant. quia hostiam, quae amburbiatis dicebatur se , circa Orbem ducebant γ): am enim veteribus in com-
Pontione Idem quod Areum significat & hinc ι Irare idem, quod ambire. notat n. Similiter lustrabantur circumitione O , & sacrificio Pro felici proventu frugum b) ; quod sacrificium
incle amba ale est dietum, & a Fratribus Arvalibus peragi solebat. Populus lustrabatur quinto quoque anno a Censoribus in campo Martis fur, oυe, re tuam, circum exercitum ductis & mox immolaris ; quod sacrificium Suουetauratia . vel potius Sotitatinita i i dicebatur: & hoc vocabant 'rum
condere ut iam supra DRI. c. 6. q. 3. er Ses. II. c. p. q. 3. diximus. Μultis etiam aliis occasioni-hus lustratio adhibebatur, quae fiebat spargendo ad
stantes ramo humido ex lauro 0, ve, oliva cm.
IX. Tertia Saerifieiorum disso . saerificia etiam alia erant flata , & DIemnia , quae fiebant diebus festis in Kalendario Romano notatis , & quos hic referre longum esset. Alia erant Fortuita & ex accidenti nata; qualia , verbivratia , erant Expimoria, Se quaedam sacra , quae in funeribiis fiebant ; in Dent Iia sn),3e N endia-liai de quibus forte commodius dicemus. ubi funeris ritus explicabimus pag.3oo.): alia autem ab his No-
252쪽
2oo Sect. IV. Cap. III. l. p. 9 Io. vendi is crant soJ , quae prodigia procurandi caula s maxime cum lapidibus pluisse diceretur ΓρJ J
per no Dem dies fiebant . Et hoc discrimen sinter sata scilicet fac ra & fortuita J tam privatim, quam publice obtinebat: nam etiam familiae quaedam si cra anniversaria habebant, quae etiam ad haeredes transibant f J; unde apud Pla tum sqJ pro commodo, quod alimi sine una incommoda appendice obvenit, ponitur. Eaque sacra gen-xilitia dicebantur, quae omnes unius gentis homines anniversaria iaciebant fri . Talia fuerant Bacchanalia illa, quae permittuatur apud Livium L.
q. X. Acerra est arcula thuraria ΓsJ; vel , ut aliis placet , foculas . in quo thuS accendebatur. TMribulum est vas, quo ibus adoletur. Praefericulum i vas aeneum patens, velut pelvis . quo utebantur in sacrario Opis Consilvae fc'.
Simpurum fuJ, vel simpuvium vas a sumendo dictum , ut vult Varro quod priscis temporiabus ligneum erat, vel scille J. Gutrum , quod vinum guttatim fundebant stJ . Patera a parendo dicta, Ma vinum Diis offerebatur faJ ; & sanguis victimarum ΓbJ excipiebatur. Secrepita est culter oblongus seJ. vel ad iugulandam vim mam, vel ad exta educenda in sacris umtatus ; dictus autem est a secando . Securis, & msseus, quibus victima percutiebatur. . Aspergittam Γ σν wasin factum ex pilis cauds eguianae, quo ad lustrationes vice rami utebantur J. Praeterea habuerunt capides, lautia J eandria-hra: ollas extarer DJ, tripodas, squi mensae usum
253쪽
nsis Deris, o de amo. ΣΟΙ praebuerunt, vel ad ornatum tantum sunt habiti
Distinguendum hic porro est inter Aram & Aiatare. Altare augustum aliquid est , in quo victimae adolentur; ara. Γ quae dicta est ab ansa, pro suo olim Ma dixerunt fgJ; quia precantes , &iurantes. ut diximus, eam tangebant : J Ara, inquam, erat, in qua supplicabatur tantum . aut libabatur. Astare Diis suseris a terrestribus& inseris statuebatur et licet his plerumque sacra serent in nrose, vel ferebicula Sed haec omnia saepe inter se confunduntur. Erant quoque aliquan
do arae subitariae, e cespite vivo strua, A . C A P U T IV.
AD Pontificum curam etiam spectavit ordinatio anni ει temporis; cuias fumma disim est in
Formia anni apud Romanos diversis temporibus diversa fuit. Primus enim Romulus instituit , vel potius a Latinis institutum accepit annum dierum 3o . saJ qui dies in decem menses erant divisi .
eorumque primus erat mrtius Ι; quem deincem reliqui eodem ordine, quo hodie sequebantur. Sed cum talis annus neque solis, neque lunae cursui conis veniret, Numa eum ad lunarem anni formam redegit; quae est dierum 3sε. horarum 8. minutorum: ut vulgo dicunt, 48. quibus tamen amore . ut ter
tur, imparis numeri unum diem adiecit; & ex aliis decem mensibus squi absque eo triginta quinque
254쪽
vel triginta lax dierum fuissent J. sex diebus de
tractis duos menses formavit, unum viginti no vem, alterum viginti octo' dierum , Ianuariunt
scilicet , &-. quoriim illum primum . hunc vitinium anni mensem statuit se I: sed hic
postea , nec satis certum quando, inter Ianuarium S Martium inenlam est interjectus: Martium a tem primo loco movit Numa, quod Pacis. Potius, quam belIi artibus studeret ΓήJ. omnes menses imparem numerum dierum habuerunt, excepto F
bruario , qui ideo etiam funestus est habitus D J . nisi id λtius fuerit, quia Paristalia festa maiorum
animabus placandis instituta , eo menis fuerunt celebrata fs J. Cum vero annus solaris lunarem quotannis undecim diebus , ct quarta circiter diei Parte superaret, simulis bienniis mensis interical ris fuit instrius post diem vigesimum tertium Februarii , qui dicebatur Mis edonius, & uno biennio viginti duobus, altero viginti tribus diebus conis stabat : & a Dea Mer Mona , quae mercedi Aa dipensionibus Disendis praeerat, nomen habere cr ditur fg J. At cum in eo peccasset Numa, quod annum hunc lunarem uno die iusto longiorem cisset, rursus haec anni forma a cursu Solis reces sit: itaque institutum fuit . sive ' a servio Tullio Rege, sive a Decemviris, ut vigesimo tertio, vel vigesimo quarto quoque anno inrhedonius mensis omitteretur . Sed cum. haec interkalatio arbitrii Pontificum esset Do , illi pω libidine sua nunc plures Depe dies, nune pauciores interkalabant Γεῖ; ita ut tempore Iulii Caesaris initium anni per is aginta septem dies rethocessisset. . Nam Ponum ces, si, exempli gratia, citius aliquem magistrata abire vellent, pauciores dies interkalabant: si p.
Nicanos pensiones stri persolvere cuperent, Plia.
res instrebant f ι J . Iulius Caesar, rerum P titus, annum ad cursum solis reformavit L C , AEt iussit, ut A. U. 7os. sexaginta & septem illi dies una cum inaedonio mense adjicerentur 3 ita ut
255쪽
De Anuo, εν Μ bur . 2o3 annus ille silui annus eonfusionis dicitur J dierum esset 44s. Porro vero constituit, ut annus in Posterum constaret diebus 363. & horis sex . quae horae quibusque quatuor annis unum diem emcie res, post sextum Kalendas Martias, hoc est , ai. Februarii insererentur e unde is annus bissextitiasquod sonu dies ante Kalendas Martias sis num . raretur 3 est dictus: & haec forma anni est , qui hodie Iulianus , sive stili veteris vulgo dicitur. De anno Gregoriano, sive sili novi, ut vocant, dicere ad institutum n-rum nihil attinet. . II. De Mensibus. Menses eadem fere nomina olim, quae hodie apud nos, obtinuerunt.' Morum ratio paucis verbia . reddenda venit. Iouur mensis. qui annum aperit, a temporis Deo, est dictus snI. Februarius afibruando, sive purgando, quod tum popul pumaretur L o J: unde Graecis , hoc est , exp/atarius appellatur ΓΗ . Martius a mne ins
cer fuit . a illis ab avenenis, quod runc terra m ter sua viscera recludat et alii απο τῆs , a Venere deducunt , cui eum tanquam generis suiter lineam auctori sacraverit Romulus. Mais; iaonorem maiorum sqJ. sive seniorum ἔ quemadmo. dum Iunius in honorem Inmortim dicitur: licet alii Mamma Majasri Mercurii matre; alii deniquo a Maiestate Deat quae Honoris ει Reverentiae nita fuit, dictum velint: Iunium vero a Iunone. unde Iunonius Iunoniasis apud quosdam intii populos
est dictus ΓιJ. Iulius men' olim ab ordine uinctilis, s scilicet a Martio initium faciendo I postea in honorem Iulii C saris Iulius est appellaturi;
ct eadem ratione sequens mensis Smi is a Iulii Caesaris successbre Augustus dicitur. Reliqui menses ab ordine, quem post Martium mensem obtinebant, September, October, November, December sunt dicti. Postea etiam per adulationem in sequentium Principum honorem menses quidam ab iis lanu den
minati; ut September Tiberius stas october Livius iahonorem Tiberii, eiusque matris s quod tamea ipse fieri vetuit J iidemque menses postea Germania I 6 cus
256쪽
2o4. Sect. IV. cap. IV. q. 2.98.eto & Domitianus in honorem Imperatoris cognominis appellati sunt fuJ . Imo Commodus Imperator omnibus mensibus nomina a suis cognomianibus de jumpta imposuit: sed haec omnia, ut usus testatur, post mortem eorum Principum runt ab
Ilia LxJ. L Qui menses Neronei, Claudii, Germaniati cognomina habuerint , Vid. ap. Suet. Ner. c. Ann. XV. NA & XVI. ra. JDiυis erant Menses in tres partes a Kalendas , Nonis, & Idibus dictas. Κulendae dicuntur primus dies cuiusque mensis , a verbo antiquo Glo, hoc est, voco . quia Pontifex halando, sive vocando novam
lunam stopulo nunciabat s=J. Et Kalendis quidem lanuariis munus iasiive Menas sibi invicem mitte. ant, ut hodieque ispe fieri aGlet omnium autem mensium kalendis pecuniae foenori datae e 1gi solebant f - J: unde liber, in quo debitorum nomina scribebantur , kalendiarium diciturnae mensibus Martio, Maio, Julio, &Octobri sex
dierum, reliquis quatuor dierum erant nomen 1 ibrtitae sunt, quia ad eas ab Idibus retro no em dies numerabantur Γbl. Idus probabiliter α,ο τοῦ nia ν, sive a videndo ; quia tum Lunae plene conspiciebatur: vel, iuxta alios, ab laeuam
do scJ; quod verbum Etruscorum lingua signifie vit dιυidere, quia Idus mensem fere mUium dia
Oidunt ΓιH. Kalendae in Iunonis L quae inde Iuns Kalendaris ΓεJ est dicta J Idus in Jovis tutela erant f fJ. Ratio deniquet dies more Romano numerandi e quovis kalendario peti potest sη 3.
I. III. De Die.' Dies eis lis apud Romanos . ficut apud nos
odie , incipiebat . a media nocte g d. Τ
langus esset, siva. brevis . Eod. modo etiam non . , Ila ostente
s se numerabatur hora prima diei, & se porro usqui ad XII. Tum post oceat. solis iuνsum hora prima I R. a
257쪽
De Diebus Festis , 9 Pros. aos res eius erant india nox, Μediae noctis inclinatio Gallicinium, Conticinium sue), Diiu tam sa), Μ, ad Μeridiem, meridies, meridies inclinatis.sia occasus, vel suprema tempestas ) , messister, Creptis. Ium , Prima fax, Concubium ι) , Nox intem' sta, Ad mediam nodiem. Sed alias dies, ut & nox in quatuor partes, excubias, sive vigilias dictas 'erat divisa. a
I. IV. De diebus festis ει profestis. Dierum porro alii sunt Festi, alii Professi. F si dies sunt, qui Diis funt dicati,iisque insunt λ)Saerifria quibus satis diximus: Emia, cum dies divinis epulationibus celebrabatur ; Ludi qui
in honorem Deorum fiunt, de quibus capite sequenti denique Feriae. Feriae dicuntur a Graeco verbo wi , hoc est, festum diem agere i olim eianis Festas eas vocarunt n). Fuerunt hae Feriae vel Publicae , vel Privatae : Publicae rursus erant vel Stativae , vel Conceptivae, Vel Imperativae. Statis rem feriarum praecipuae suerunt Agonalia acta in honorem Iani idibus Ianuariis so)s Carmentalia aeta in honorem Carmentae cujus templum erat Regione Urbis VIII. eam plurimi memorant coni gem fuisse Evandri Arcadis,& versibus oracula solitam reddere; propterea a carminibus dinam Carmentam cum Naco iratae verum ei nomen esset p)J III. 1dust
Ianuarias is) &XVIII. Kalendas Februarias crὶ Lupercalia acia sXU.') Kalendas Martias in honorem Panis so; Matronalia quo Kalendis Martiis agebantur in memoriam dirempti a matronis inter R. manos & Sabinos belli cr). Conceptivae teriae sunt
quae quotannis a magistratibus, vel a Sacerdotibus concipiuntur , sive indicuntur quales erant Feriae
Latinae, de quibus alibi diximus cu); Paganalia ,
258쪽
Quae uuotannis celebrabantur a pagis rusticarem
tum esset se . Prisaraeferia erant singularum famili
ab illo, ut sacra rite peragerentur ', ab hoc ut a negotiis forensibus vacaretur: me nutrium' serus facere licebat. nisi
sum noceret ci). non meminisse aucta. Id autem indicebatur ob res P hlice' latas ad supplicationes aut serias agendas , IV. x. a. 4 . tum in moerore publico , di in primis exorto tumultu u, Metemula illustria sunt M. Du. III. 3. s. IX. 7.
ga dies sunt, qui ad administrandam rem Bublicam privatamque hominibus sunt concessi .
259쪽
De Di bus profestis, O aliis Diso . Disitam. ao
Dico, A ita non his , ut diximus, omnem suaruiurisdicti em absolvebat , fari licebat; vel Nes ηι , Graecis ἀδικοι, αν νακτM m vel x ποφρα δεν quibus id non licebas. quales erant omnes seriae , quando res prefatae esse dicebantur in) vacantis); cui contrarium est, cum res rediisse dicuntur o rct praeterea vindemiarum & messis tempore res pinlatae erant sp) . Vel denique erant dies Interes O , vel Enaori aliis En terris ), ut olim dicebant, cum quibusdam horis ius dici posset, quibusdam licitum non esset; qui in fastis ita nota tur, F. P. vel N. P. hoc est, fastus prior , vel προ usus prior . Nefastos autem imperite vulgo eum religiosis diebus confundunt, qui erant resi omine infames impediri- , ut dies auissis quo mox H: licet tamen verum sit, nefastos dies aliquando improprie pro infamibus poni se); quemadmodum etiam apud Graecos ἀποφρας t). I. v. De aliis Dierum discriminibus. Rursus alii dies erant comitiales, quibus comitia haberi poterant cu) ; alii dicebantur Nundina. quasi Novendinae, quod nono quoque die redirent; nam a Nundinis ad Nundinas navem dies erantia diversi octo, intermedii septem x cum rustici ad mercatum . iudicia & leges accipiendas sere dasque in Urbem venirent, di, post legem Hortensiam, ad lites quoque curandas ν) : nam antea fuerant nefasti. Praeliares dies erant, quibus ias erat res repetere, vel hostes lacessere sis iisque o Ponuntur Non praeliares, ut Dies atri , qui erant postridie Kalentis, nonas, idus quiusque mensis : nam ridicule infaustum aliquidi in particula post inesse credebant sa). Et ita etiam Graeci dies pro peros λεοκἀs vocant, q madmodum
260쪽
aos ses. IU. cap. IV. I. s. ω'Cap. V. e contrario Dion. Halic. IX. c. 23. diem quo hia ad cremeram fluvium sunt caesi , vocat. His diebus nil publice geri erat ; sed tamen recte distinguendi sunt a Vetfertae enim, ut vidimus , erant dies s rea nihil minus, quam atra. Inominales dies erant DTtus ante Kadendas, nonas & idus cujusque mentis os & etiam quaedam seriae . Denique dIes AUD. ensis d) infaustissimus habebatur 3 quod eΘ cie , qui erat XV. Kalendas Septembres, Romani assAltiam fluvium a Gallis , & ad Cremeram a Veientibus caesi fuerant se . . In iure nostro invenimus dies Comperendinosis , quos litigatores sibi invicem in diem num denunciabant f dies Statos , qui iudicii cum
Peregrino, sive cum boste ita enim pere ι-
nos vocabant ib)ὶ caussa inuituuntur; &Gies sive triginta dies, qui dabantur ex Lege XII. T bularum consesso , vel condemnato ad pecuniam conficiendam, vel alio modo sententiae judicis in
De Ludis Romanorum De Ludis publicis. AD Sacra etiam pertinebat cura Iudisum publice rum ; qui fiebant , vel Destrum immina umirae placandae ; vel benissentiae coneuian a J ς vel pro salute populi s vel, ad popuIi gratiam δε- merendam b). . Diυidi possunt primo quidem a forma in Carcem ses, munera sive specta is gislatorum , & ιι sScenico . : deinde a tempore, quod fuerunt, vel Sr ri, vel orivi, vel Enraordinaris .