장음표시 사용
101쪽
σ2 BELLUM est,tati pacem agitubamus,quippe quis hostis nullus erat, nisi 'rae quem uos iussetis Eoae autem ex improuisso Iugurtha instoleranda audacia, salere,atq; superueia si si efferens,fratre meo,atque eodem prompinquo sit o mirefcto,primum regnum eius, saleris fui praeriam fiat, Post,ubi me iisdem dolis nequit α-pere,nihil minur, quam uis aut bellum expe αrem,in imperio ue tro, sicuti uidetis, extorrem pam tria. domo,inopem re coopertum miseriis es Fot, ut ubiuis tutius,quam in meo reguo essem Egysic ex binmabam. P. C. uti praedia tem audieri patrem meis, qui uestram amicitiam diligenter colerent,cos mitis laborem si ipere,caeterum ex omniblis maxime tum
omnibus belli, adest uobis,nos uti per oti m tuti si aemur in manu uestra est P. C, Passer nos duos fratres reliquit, tertiwm Iugurtham beneficiis sitis, ratus es' nobis sonio bim fore. A lter eorum ne trus est,alter
ipse ego manu; ipia3 uix URI Quid arm aut quo rotismum infelix coaedam generis praesidia omnia
extincta sunt Pater,uti moese erat,naturae concessit fratri avem minime decuit,propinquus per scelus uirum eripuit Albines,amssos,propsquos, ceteros meos alium alia clade opprest capti a Iugurtha pars in crurem assi. pars bobu obiecti sium. Pauci, quibus relictar est anima, clausi in tenebris,cum moerore et Iuriis,morte grauiorem uirum exigunt Si omnia quae
clut an st,aut ex ne briis aduersa secta sunt incola a manerem, tamen si quid ex improuisis moti ae
102쪽
IUGURTHINUM dine iperit,ius et iniurias omnes curae esse decet. Nue Mero exul patria,domo, solus,atq; omnium honestiae mmreriam egens, quo a edam' aut quos appellem Natrones ne,an reges 3 omnes semitae nostrae ob uestram a citiam insista sium,an quoqua mihi adire licet,ubi non maiorum inorrum holhlia monimentuplurima sinitan quisquam nostri miseriri potest, qui abquado uobis ho*rfuitsPostremo Masinisse nos iis
instituit . P. C neque coleremus nisi populu R ne socienires, foedeYa uoua acciperemus,ab ude magna praesidia nobis in uestra amicitiasore si huic imperio fortuna mutaretur,una otiadendwm nobis esse uirtutae,ac Diis uolentibus, magni et opulenti e hs,omnia fecunda et obedientia sunt, quo salius sociorum murias curare licet. Tantu illud ueror, quos priuata a citia Iugurthae par- ωgnire transuersos aPt,quos ego audio summa ope niti,ambire, stigare uos singuis ιor,nequid de absente incognita mussa stituatis vre me uerba,et Iugam simulare,cui licuerit m regno manere, χιod utinam ill m. cuius impio finore is has miserias proiectus βm, eadem haec simulantem uides,et aliquando,aut apud uos,aut apud
Deos immortaliς rerum humnarrum cura oriatur,
ut ille, qui nunc Peleribus seu frox,atque praeclarus est, omnιbus malis excruciatus, pieretis in paretem nosti .m,fratris mei necis, mear- s miseriaris graues poenas reddat. I aiam frater animo meo mi vissime,quanquam tibi immaturo unde minime decuit uim erepta est,mmcn laetundu magis,qui dolendum puto casium tuum, Non enim rignum ed βι-
103쪽
tanta mala praecipitatus ex patrio regno, rerum bu
manarum ste culum praebeo,incertus quid agam. Tuάς ne iniurias persequar,ipse auxilii egensian rem suo consula tmius uitae,necis s potestis ex alienis opibus pendeti v linam emori ortunis meis honestias exitus est,ne uiuere eo temptur uiderer,si desisFr malis iniuriae concessissim,Nunc neque uiuere libet, quemori licet sine dedesvre P u oro uos per liberos,atq; parentes uestros,per male latem populi Romani, subis uenite mihi misero te obuiam istume,nolite pati regnum Numidise,quod uestru est,persaelus et sanguimnem semiliae nostrae tubescere. Postqua Rex sine Ioquendi fiat,leguli Iugurthae largitione magis. qui mussa freti, paucir res=ondent, Hiempsalem ob se- Minam siuam a Nu dis interfidiam, Adherbalim ultro bellu inserentem postquam superatus sit queri quod iniuriam ficere nequist. Iugurtham ab senatu petere, se alim purerem,ae Numanti e cognitur est,neu uerba inimici,ante faeti sua ponerent Demiade utris curia egressiumvir.Senatus statim consulitur,fautores leviorum, praestrea Senatur magna pars gratia deprauare. Adherbals dictat contemnere du-gurthae uirtutem laudibus extollere,gratia,uoce, demnis omnibus modis pro alieno scelere,et 'agitio, Maquasi pro gloria nitebantur- A t contra pauci, quibus BON UM et aequ-m diuitus rarius erat, Fbuonte di Adherbali,et Hiepsalis mortem siuere uisdicandamassebant. Sed ex omnib. maxime Aemilius S furuue,
104쪽
ris,diuitiarum,caeterum uitia sua callide occultum.
Iς postquam uidit Regis largitionem semosam mpudentems, ueritus quod in tuli referi solet ne pollum, licientia inuidi; accederet, animu a eo ueta libidine cuntinuit . V icit tumen in Senatu pars illa,quae uero pretium aut gratii anteferebat decretum sit, uti deam liguli regnum, quod Micipsa obtinuerat, inter Iugurtham, Adherbalem diuiderent. Cuius legarionis princeps Iutt- L, O pii as,homo clarus tum in Senatu potens,qui consul C.Graccho ei. M. Fuluio Flacco interfectis, acerrime uictoriam nobilitutis in plebem exercuerat . Eum Iugurtha metsi Romae in amicis habuerat,tumen accuratisi me ampit, dando,et polliando, nulla perfecit,uti simae, idei,postre .mo omnibus μου rebus commodum Regrs anteferret. Reliquos legatos eadem uia aggressus, plerosq; cupit. paucis curior fides,quam pecunia fuit. In diuisione regni,quae pars Nunudια Maurirenis attingit, agris, utrisq; opulentior, Iugurthae traditur. Illam alteris eae,quam Us potiorem,quae portuosior,et aedi faciis mans exornatae erat, Adherbal po edit. Res postulare uidetur Africae situ paucis exponere eas gentes quibus cum nobis bellum aut amicitia' fuit,ae tingere Sed quae Iom,et nationes ob calorem,aut asteriistem item ob solitudines minus frequentum sunt, de bis haud fac de compertum narrauerim, aetera, spauossimis ab*luum .i N diuisione orbis terrae, plerique in parte tertia Africam posuere, pauci tantum do
105쪽
- BELLUM 'Asiam, et Europam esse,sid Afrisum in Europa. Ea sines habet ab occidente, fretum nostri maris,m Oceant,ab ortu solis decliuem latitudinem, inu em lacum Carebatbmo incolae appellant mare s uum,et ν-pormosum, ager frugum fertilis,sonus prodri, adiboribus infoecudus,coelo, terra s pe ria aquarum, genus hominum salubri corpore,uelox,patiens labo
rum,plerosq; semeritiis dissoluit,msi qui ferro,int bestis interiere Nam M o RB V s baudsepe quens s.
perat . Ad hoc malefici generis plurima animalia
Sed qui moreretes initio A frimm habuerint, qWis postra a perint, ut quomodo inter se permith bint, quarius ab ea fama,quae plerosq; obtinet, diuersum
est,tume uti ex libris Punicis,qui Regis Hiempsilis diciebantur,interneremm nobis est uti rem si si babere cultores eius terrae putant,quimpaucissimis dici. Caeterv fides eius rei,penes autores erit. Africi ini. tio haluere G etuli,σLibes alberi, i culti s , qsis cibus erat curo ferina,atque humi pabul- uti pecvribus . Hi neque moribus, mel, lege, cui impeΥio cur qui regebitur V aB,palantes,qua nox coegerat,stdes habebant sed postquam in Hii ania Hercules, sicuti A stipurent, interiit, exercitus eius compositur ex rigynnbus,ami F duce, ac passim multis sibi
imperim petentibus ,breui dilabitur Ex eo nsmero Medi,Perse,et Ar tui, uibus f A stimim transuecti, proximos vostro mari,iosor occupauere. Sed Perinsae intra Oceanis magis, Hi s alueos nauiwm senuerΡs pro tuguriis habuere,quia nes materia in agris, neqwe ab Histanis emcnri,aut nisi andi copia erat
106쪽
IUGURTHINUM Moe mgnum,et ignara lingua commercia prohibebant.Hi paulatim per connubia G etulos sibi mismetire,et quiasepe tentantes agros,alia deinde,atq; aliatim petiuerat, semetipsit Numidas appellauere. Caestrum adhuc aedificia N umidarum agrestium,quae Mapalia illi uotatis,oblongα scuruis lateribus retar, quasi nauium rarinae sene. Medis aute et A rmemis
agesere Lιiser. Nam hi propius mare Asticum agrrebant Geruli siub Sole missis,haud procul ab ardoribus, hique mature oppida habuere, nam stem diuisi ab Histania, ture res inter si instituerant.Nomeeorum paulatim Liber corrupere,barbara linguae Mauros,pro Medis appellanter Sed res Persaru bri, ut adoleuit,ac postra Numdiae uomine propter multitudinem a paretibus digresse,possedere ea lom,quae proxime Carthaginem Numidia appellatur. Deinde utris alteris steti, finitimos arvus,aut nutu siub imperi sum coegere, mensitoriams sibi addidere, Irhi,qui ad nostrum mare procespera invia
Libyes, qua Geruli minur bellicosi. denique Asticae pars instrior, pleras ab Numidiue possessa est. victi
Postra Pnoenias , alii multitudinis domi minuendae gratia, pars i perii cupidine foliatπω plebe,et alii nouiarum rerum auidi, Hipponem, Adrumetum, Leptim,aliras urbes in ora maritima cossidere,baeque
brevi multum auctae. Pars originibus μου praesidio, alta deoori Jere. Nam de C Α RTH A CIN E silire melius pino,quam parum dicere, quonis alio properare tempus monet Isatur ad catabathmon,qui lo
107쪽
CA BELLUM cur Aegyptum ab A Irim d uidit, secundo mari prima Cyrene est,cvloma Thereon ac deinceps duae strtes,inters eis Leptis,deinde Arae philenon,quem locum Aeraptum uersius finem imperii habuere Carta thaginienses Post ali e punicae urbes,caetera lomus Fad Maurituniam N umidae tenent. Proxime Histanti Mauri sunt. Super Numidii Cetulos acrepimus, partim in tugrariis,alios incultius uagis agiture. Post eos Aet opes es e deinde lora exusta Solis ardoribus. Igitur bello Iugurthino, pleras ex Punicis oppida, et fines Carthagme i u ,quos nouissime habuerat, populus R. per maIrstratus adnunt trabat. G emtora magna pars et N umidae usqPe ad flumen Mulucha sub Iugurtha erant. Mauris omnibus Rex Bochus r- perimbat,praeter uomen, caetera ignarus populi R o. items nnbu neque bello, neque pace antra 'gnitus.
de A stim et eius incolis,ad necessitudinem rei, satis HGim est, ostpuim diuisio regno leguli Afrim disces,p sire,et Iugurtha contra timore an imi praemia staeriue adeptum sese uidet,certum esseratus, quod ex amicis apud Numantiam acreperat, oia Romae UENALI A ese mul illoru polliam nonibus amensus quos paulo ante muneribus expleuerat,im regnum Adherbalis animum intendit. Ipse acer,bellicusAς- Atis,quem petebat, quietus, imbellis, placido ingenio,opportunus iniuriae,metuens mays, quam metuendri. Igitur ex prouiso, fines eius camqnri manu in dit multis mortales cu pecvre ais
alia praedas pit,aedisicia incendit,pleras loci bub
108쪽
IVGURTHINUM Iiter cum equitum adcedit Deinde ami omni multitum dinem regnum suum se conuertit,exishmany A dberbalem dolore permotum,iniurias suas manu uindimasturum,eamq; rem'belli mulimstre. At ille quod neque se parem armis exi limabat,et amicitia populi Ro magis,qua Numidis fretus erat, legetios ad I u-gurtham demiuriis questrum trusit,qui tametsi contu meliosa dim retulerame, privi tumn omnia pan decreuit,quam bellum sumere,quia tenturum antea fe-ms orserat Neque eo magis cupido Iugurthae memebatur,quippe qκi totum eius regnum animo iam inru serat. Itaque no uti antea cum praedatoria manu, sted grao exercitu comparato sellum gerere coepit. aperte totius Numidiae imperium petere, Caeteruqua pergebat, urbes,agros 're,praedas agere, urais animum bothbub terrorem iugere . Adherbal ubi intelligit eo processum ,uti regnum aut relinquendiliaut retinendum armis esset, necessirio copias parat. et Iugurthae obuius procedit. Intersen haud longe amari prope Cirtham oppidum, utri que exercitus consedit, quia diei extremum erat, praelium non
est inceptum. Sed ubi plerumque noctis processit obruscuro etiam tum lumne milites IuPrthinisigno dato strabo bu invadunt, simi δmuos partim, alios arma sumentes fugant funduntq;. Adherbal cupaucis equitibus Cirtham profugit. Et nί multitudo χνα rerum sussit, quae Numidas insiquetes a moenibus prohibuit,uno die inter duos Reges coeptum, is pat ratum bellum 'ret . Iugurtha oppiducircunsi dis nimbiturribusq;,et machi iis omnium generum e s
109쪽
7o BELLUM pugnare aggreditur,maxime feshnunς tempus Ierim- rem ante spere,quos ante praeliu fictum Ab Adberbale Romam mistos audiuerat. Sed postquam Senato de bello eorum acrepit, erer adolescentes in Africum legσntur,qui ambos Reetes adeant, senatus, populi FRo uerbis nuntient ιelle π censere eos ab armις discedere resis,illiue s dignum eje. Lepti in Africi matuΥantes ueniunt eo magis quod Romae dum pro si risii parant,de praelio sim, et oppugnatione Cirthie
audiebatur. Sed iue rumor clemens erat, Qesorum Isogurtha acrepta oratione res odit, sibi nes maiusquam, que rarius autori tute Senatus ese,ab adolem
scentia ire se eri umine ab optimo quos probaretur, uirtute non malitia P. Scipioni Ammo uiro placuisse, ob easdem artes a Micipsa ,non penuria liberorum in regnum adopretum espe, Caeterum quo plura bene, atque stremefecisset,eo animum seu iniuriam Mnus tolerare, A dherbalem dolis uitae siuae insidiatu,
quod ubi comperisset eius sceleri obviam isse populsi
RO neque recte,neque pro bono ficturum s ab iure gentiumsiste prohibuerit. Post emo de omnibus rebus teritos Romam breui si esse nussurum Ire utris digrediuntur. Adherbalis copia appellandi non fuit- Iugurtha ubi eos Astim decessisse ratus est,neqse propter naturam loci Cirabam armis expugnare potest, uallo atq; Ossa moenia circi ndat,turres extruit,eGcyroesidis firmat praeterea dies noctes , aut per vim,um dolis tenture,defensoribus moeniuo praemia morado nodo formidinem ostetare,shos hortando ad uis rurem arrigere,pross i tentus cuncti parare, Adher
110쪽
Cirrham pro uvrame,duos maxime impigros deleta, eos multu pollicendo aenuserano casum siummaan irimi,uti per boμwm munitiones nosti ad proximum mre,dein Romam perureme Numidae paucis diebus iuβὰ efficiunt. Literae Adherbalis in senavi rectrutae sunt quarum sententia haec fuit. on mea culpa sepe ad uos oratu misso. P. n C. Sed uis IuPrthae subint,quem euntα libido extinPendi me inuasiit , ut neque uos, neque Deos immortales in animo habeat,sanPinem --,quam omma malit. Itaque quintum iam mensem socius,et amicus populi Ro armis obsessus tenerior, que mihi Micipsae patris mei beneficia neque uestra decrere auxiliatur,ferro,an fame acrius uruar, moretur sum .Plura de IuPriba scribere dehortuturme fortuna meastis ante expertus sum parum fidei seris esse,husi tumen intelliu ili mi βpra qua evsum petere, neq; simul amicitiam uestram, et regnum meum sterare. Vtru grauius exi hinet nemini occultum est. Na initio occidit Hiempsalem statrem me u. desti patrio regno me expμIit,quae sane fuerint no
strae iniuriae,nihil ad nos V erum nunc regnum uestrum armis tenet, ,quem uos imperatorem Numι
dis i posivi; hs,clausum obsidet eritoru uerba quanisti fecerit,pericula mea declarare, Quidest reliqua , tusi uis ue a,qua moueri postinam et quide uel im,et haec quaescribo,σ illa quae antea in Senatu