장음표시 사용
131쪽
N BELLUM ma alienam,aur bosbbus cognituς,animi populariutenmri,ada his rerum necessitudine, stituit armis ore ture. IItur explorato hostium itinere,instem uicto, viae adductus,ex opportunirete loci qua maximas potest copias omnium gemeru parat 'c per tramites occultor exercitu Metelli anteuenit Erat in ea parte Numidiae,quam A dberbal in diuisione possederat, fuismen a meridie ories note Muthul,a quo mons aberae
ferme milia passuu xx tractu pari, stus ab natura, et humano cultu,sed ex eo medio quasi collis oriebatur in inmensium pertinens, uesb tus oleastro , ae myrtetis . alitues generibus arborum,quae humo artis da, ais harenosa Igniἰtur Media autem planiarer, deferre penuria aquae,praeter flumini propinqua Iocet, ea consim arbushs,pectore atque cultoribus frequerebantur. IIvirm eo colle,que transuerso itinere porrectum docuimus, Iugortha extenuare siuortin aciem edit , Elephantis,et Parthe copiarum pedestrium Bomicarem praeficit,eum sedocet,quae ageret Ipse propior monti cum omni equitatu, et peditibus dele- is suos collocrat Deinsingulas turmas, manipum Ios arcuiens monet, atq; obtestatur uti memores pristinae uirtutis,et uictoriae, si se ,regnums; suum ab Roma rum auaritia definiant. Cum iis artumen forure quos antea uictos sub iugum miserint, Duce illis, non animu mutulum, quae ab imperatore demerine, omnia situ prouisa, Iomm superiorem, ut prudenter cum imperitis,ine pauciores asm pluribus, aut rudercum bello melioribus manum costrerenι Proinde parati,intentis esm,signo dato, Romanos inuadere,
132쪽
IUGURTHINUM illsi diem, aut oes labores et uiElarias confirmatursi, aut maximarum erumnarum initium fore. A d hoc uiritim uti quens ob militaresecinus pecunia, thonore extulerat,summonefare benefici si eum ipsum aliis ollantaere Postremo pro cuius' ingenio pollicendo, minitando,obrepando alium alio modo exciture cum interim Metellus ignarus bosbum monte digrediens,cum exercitu constiatur. Primo dubius, quid nam insolitae ficies o landeret Na inter ungul-α. equi,Nu-da oonsiderant,neque plane occuluti humilitate arborum, tumen quid num esset, im- certi, cum natura Ioa,tum dolo ipst,atque signa misi. turia obscurati. Deinde breui cognitis insidiis, paulis em agmen am*tuit.I bi cummutatis ordinibus in deis xtro latere,quod proximum hosbbus erat, tyipliab Dbsidiis anem instruxit, Inter munipulos funditorre et sagitarios disteriit,equiturum omnem ira curribus
locat. Ac pauca pro tempore milites cohortatus,aciem
sicuti instruxerat, transeιersis principis is planum deducit. Sed ubi Numidas quietos neque culle digredi
animaduertit,ueritus ex anni tepore,et inopia aquae ne siti conficeretur exercitus, Rutilium legitum cum
expeditis cDhortibus,et parte equitsi praemisit ad flumen,uti locum castris antemperet . exi Amans boskς crebro impetu,et transuersis praelio iter βι- remoraturos,et quoniam armis di siderent, lassitudinem et itim militum tentuturos. Deinde ipse pro re,atque Ioco sicuti more descenderat,paulatim procedere, Marium post prinopia habere,ipse cum sint trae alae epnbμι est,qui in agmine prinopes secti erant. At Iu
133쪽
tum montem occupat, qua Metellus descenderat, ne forte cedentibus aὸuersario receptui,ac post munimento stret Deinde repentesigno datob es invadit. Numidae alii postremos caedere , pars a finistra ac dextra tentare, nsi adesse,in bire,atque omnibus Io
cis R omanorum ordines Gonturbare. Dor n et am
qui 'moribus animis obuii ho bbas fuerant Iudif
rem in moerto priuio ipsi modo emnus sauciabantur, neque contra feriendi ,aut costredintrinu copia erat. ante iam dosis ab Iugurtha equites, ubi R omanor si turma insequi coeperat,non ονψrtim, m -- siserecipiebant , sed alius abὸquimaxime diuersit - strenumero priores sit a persequendo ho his deterrere nequiuerant ,disiectos ab tergo,aut lateribus circuueniebam, sin opportunior Argae collis,quam campi μerat,ea uero consseti Numidam equi sale inter uiris ire euadere , nostror asteritur, et inselentia loci retinebat, C aeterum ficies nonus negocii uaria incerta,foeda,atque instrabilis Distersia μis,pars cedere,alii Uq i, neqμe signo, neque ordines obseruare, biquens periculm coeperat,ibi resti lare, ac propulsere,arma Ia,eqsi,uiri,bo's, atque ciues permish, nihil considio, neque inperio agr. fors omnia regere. Ires multum diei proceserat cum etiam tum euenetus in incerto erat. Denique omnιbus modis labore re
aestu languidis,Metellus ubi uidet N umidas i Hre
minus ,paulanm milites in unum conducit,ordines re
134쪽
IUGURTHINUM res bo hum costocit Eorum magna pars superioribuι Ioci, ma cosederat sinini orare,et horreri milites, dejicerens,neu patere turbo's fugeres uincere, sillis nigra esst,nes munimentum ullum, quo cedentes tenderent,in armis omnia sita, Sed nec Iugurtha quidem imberea quietus erat,arcuire,horreri, rem
repraelium,et ipse cum delessis tentare omnia ,subuerare μου,ho bbus dubiis in lare, quos firmos o uo Berat emtuus pugnando retinere. fomo inter se duo imperatores sum uiri certabant, Ipsi pares saeteruoribu, distaribus Nam Metello uirtus militum erat, locus aduersius Iugurthae alia omnia,praeter militer opportuna. Denique RomanLubi itelligunt,nes sibi
pro unam ese, neque ab ho se copiam pugnandi fert,etiam diei uel her aderat,aditerso colle sicuti praeceptum fuerat e dunt. Amisse loco Numidae fusi fisvns pauci interiere, plerosq; ueloci&r,et rcgo boslibus ignara tutare siune Interea Bomilcar, quem Elephantis et copiarum parti pedestrium praestritum ab Iugurtha supra diximus,ubi em Rutilius praeter gressus est, paula tim βος in aequum locum deducit. Ac dum lenitus ad flumen quo praeimssus erat Rh-nans pcrgi,quietus uti res postulabat, acie exornat, neque remittit,quid ubique hoshς avret explorare, Postquam Rutilium consedisse iam,'animo uacuuacrepit simul'; ex Iugurthae praelio clamorem auPri,ueritur ne leptus cognita re laborantibus suis auxilio Ioret,aciem ,quam desides uirtuti militum arcte statuerat,quo bos hv itineri officeret, latius porrint. eos modo ad Rutilita stra procedit. Romani ex nu
135쪽
ss BELLVM prouiso puIueris um magnam animaduertunt. Nam
prostemim avr arbushs consitus prohibebat,et primo rati humum aridam uento agituri post ubi aequabile nanere,et sicuti acies mouebatur,magis,magis sappropinquare uident,ovgnita re properantes,arma cupium,ac pro castrusculi imperabatur, costis trunι. Deinde, ubi propius uentum est,utrius m no clα- more concurritur Numidae rentumodo remorati,dsiis Elephantis auxilium putane Postquam eos impeditos ramis arborum,atq; itu disiectos circunueniri uidem,sugam faciunt,ac pleris abiectis arnus, collis aut nomς, quae iam aderat auxilio integri abeune. Elephanti quatuor cupii, reliqui omnes xl numero interfem. At Romani, quiquam itinere,ais opere
snstroru et praeliosis,iati s erant,remen,quod Metellus amplius opinione morabatur instrusis, stenn sobuiam procedunt. Nam dolus Numidaru nihil languidi, neq; remissi patiebatur. Ae primo obscura noeis,postquam haud procul inter se erant, strepitu ue Iut boses aduenture,alteri apud aIteror formidinem si I,σ tumultum facere,et pen imprudentia essee admissum facinus erabile, ni utrinque praemissι equites rem explorauissent Igitur pro metu repente gaudium exortum est. Milites alius altu laeti appellant,ac hi edocent,atq; audiunt,sῖa quisl; Iortia β-riti ad coelu effert, Quippe res humanae lissese bne, in VICTORIA uel ignauis gloriari licet aduerseres etiam bouos decretunt. Metellus is iisdem rastris quatriduo moratur auctos cum cura reficit, meritos in praeliis more mitti e donat,uniuersor in concione laudae
136쪽
IUGURTHINUM laudat,atque ut gratias,horretur ad caetera, quae leuia βιnt,parem animum gerant, pro uictoria satis pugnatu,reliqssos labores pro praedalore. Tamen in turm traςμPr,et alios opportunos, Iurgurtha ubivnnu,aut quid agimret,cum paucis ne esset, an exercitum haberet,ut sese uiritas gereret,exploratum misit. M ille siste in loca saltuosa,et natura munire reneperat,ibi s cngebat exercita NUMERO homnuampliore, sed hebete, Uirmumq; agri .ac pecuris magῖς, quam belli cultorem. Id ea gratia eueniebat, quod
praeter regros equites nemo omnium Numidarum ex
sum Regem sequitur quo cui que animus fert,eo discedunt. Neque iistanti si n litiae ducitur,ita se mores habent. Igitur Metellus, ubi uidet animu Regis
etiam tum ferocem esse ,bellum renouara quod rusi ex illius libidine geri non posset,praeterea inimcum certumen sibi cum bothbus,minore detrimento illos uina,quam μος uincere, latuit no praeli0,nes in acre, sed alio more bellum ier d-Itasim loca Numι-diae opulentilli ira pergit, agros vallat,multu mstella et oppida temere munitu,aut sine praesidio cupit, incediis, psberes interficit jubet alia omnia militum ee praedam Ea formιdine multi mortales Romanis dediti obsides frumetum et alia, quae uβι forent,affatim praebim,ubicunq; res postulabat,praesidium imposit
tum. Ἐφα neycia multo magis,quam praelium misIe pugnatum ab μου Regem terrι bane . QEippe M. ius s es omnis in λαβα erat equi cogebatur,et qui sua lora defendere nequiuerat ,m alienis bellwm gerere. Tamen ex inopia, quod optimum uidebatur am
137쪽
siti m cupit exercitum pleruns in ii em Iocis opperiri iubet. Ipse cum delectis equitibus Metellum ses-tur,uocturnis, auiis itineribus guoratur, Romanos palantes repente aggreditur, horwm pleris mermes cadunt, in capi uritur memo omnium inis L sprofugit Numιdae priusquam ex custris Abueniretur, sicuti iussi erant ,in proximos colles disicedunt.
Interm R omae Pudrum ingens ortum cngnitis rebus Metelli,utfeste et exercitum more miorum gereret,
ut in aduerso loco uicto= ρα uirtute fulset, ho*um agro potiretur, suurtham magnificum ex Auli
socordia stemsalutis in solitudine,aut fuga coempthabere. I tuque Senatus ob ea feliciter ariti dui mortalibus supplicia decernere ciuitas trepida antea, solicitae de belli euentu, Letu agere. de Metello fama praeclara esse. Igitur eo intentior ad uictoris niti,omnibus medis se tinare, siuere reme necubi ho b opportunus feret nomnise post gloria INVIDIAM sequi, ita quo clarior,eo magis anxius erat. Neq; po' insidias Iugurthae effusio exercitu praedari Vbi studimento aut pabulo opus erat,cohortes cum omni equirem praesidium agitabant Exercitus partem ipse,NIi quos Marius ducebat, Sed igne magis,quam praeda ager u labatur duob. locis haud longe Anter se m trafaciebant. v bi ui opus erat,cuncti aderat, Caeterum quo ΝΠ,atque formido latius cresceret, diuersi agebant. Eo tempore Iugortha per colles sequi, tempus aut locum pugnae quaerere, qua uenturum hostim audierat, pabulum, et aquarum 'nres,quor pem ria erat,corrumpere , modo se Metello, interdum
138쪽
IVC URTHINUM ssuario oblandere postremos in agmine tendire,aesti tim is oviles regredi Rursus aliis,post aliis minitari, neqMe praelim facere, que otium pati, rentu modo h lam ab incepto retinere. Romanus iperator ubi
si dolis fatigari uidet,neque ab hoste cupiam pugna
disieri, urbem misgnam,et in ea parte,qua sim erat, arcem regni nomine Zama, stituit oppugnare, ratus id,quod negotium poscebat, Iugurtham laborantib. μου auxilio uenturum ibis praeli fore. At ille,qparabantur a perfugrs edoctus,mrignis itineribus Metellum anteuenit,oppidauos horretur,ut moenia defendant additis auxilio perfugis,quod genus ex GP
piis Regis, quod fallere nequibat Armillimum erat.
Praeterea pollicetur in tempore semet cu exercitu adstre Ire cumpositis rebus in lom,quammaxime occulere discedit,ac pauloso' cognoscit Marium ex itinere frumentatu cum paucis cohortibus Sicram missum,
quod oppidum primum omnium post malam pugna
ab Rege defecerat . Eo cum delectis equitibus noctu pergit, iam egredientibus Romanis in porta pugnam falsimul magna uoce Simenses hortatur uti cu' i hortes ab tergo circunueniant, fortunam illiue praeclari facimoris casum dare,si id ecerint,postea sese in regno,illos in libertute sine metu aetatem aes Hros. At ni Marius signa inferre,atque euadere oppido propeαrauisset,prosicto cuncti .aut magnia pars Siorensirum Idem mureuisent,tantae mobilitate siste Numidae ge-νune. Sed milites I ugurthini paulister a R ege fuste rati,poliquam maiore ut boslas urgent,paucis amisis profugi discedut Marius ad Umm peruerit. Id op
139쪽
roo BELLUM pidum in mimpositum , Is opere,quam natura mumtu erat,nullius idoneae rei evns,armis,uiri, q; opulenaem, Intur Metellus pro tempore,atque loco pa
, ratis rebus,cunesti moenia cu exercitu circliuenit. Le
viis sperat, ubi quisque curaret,deinde signo dare
undique simi clamor i gens exoritur,nes ea res Numidas terret, infensi, intentis siue tumultu manent,
praeli m incipitur, Romani pro iunio quisse, pars eminsis GL AND E,aut lapidib pi nare,alii sucindere,ac modo murum Aufiodere, do smilis aggredi, cupere praeliu in manibus facere, Cotra ea oppidani in proximossa a uoluere,sudes,pila, praeterea pice fulphure, taeda mistim ardenti misere. Sed ne italos quidem ,qui procul manserant timor anim satis niuerat Nam plerosq; iacula formetis,aut mano emissa uulnerabant, paris periculo ed semam pari boni,atq; enaui erant . Dum apud Zemam sic certatur, Iugurtha ex improuisio m ra ho hum cumα-gmt manu in dit .remigis qui in praesidio erant, et omnia magis, quam praelium expectantibus portum irrupit, At nostri repentino metu perculsi sibi quisis pro moribus consiuiunt alii βι vre,alii arma crepere,
magna pars ustinerati,aut omisi sunt. Caeterum ex omni multitudine non amplius,xi, memores nominis
Romani, grege secto locum coepere pauIo, quam alii editiore,nes ide maxima vi depelli querunt ed tela eminus missa remistere pauci s plurib --nus frustrari, sin Numidae propius amesissent,ibi uero uirtuteo' ndere,π eos maxima ut eaedere, βndere,atquesurire, Interm Metellus cum acerrime re gereret.
140쪽
IUCURTHINUM IOIelamorem et tumultum both Iem 2 tergo acrepit Demde conuerso equo animaduertit fugum ad te uersum fieri,quae res inditabat populares ese . Igitur equirutatum omnem ad custra propere trusit, ac flatim C. Marism cum cohortibus socioru, eumq; lac mons per a citiam, per cy Rempobsecrat,nequam sontu meliam remanerem exercitu uictore,neve ho kς -- ultos abiresimie.Ille breui maἱ datu efficit, At Iuv/ν tha murrumento rastrorum impeditus,cum alii superuallwm praecipitarentur,alii in ang his ipsi sibi properantes officerent,multis a gis in locu munitae sese recepit, Metellus inficto Mucio, posts nox aderatis rastra cum exercitu reuertitur. Igitur postero die pri squam ad oppugnandum egrederetur, equitatu omnem in ea parte,quia Rens aduentus Gai pro α-
is agitare iubet,portας et proxima lora tribunis disterni Dem ipse pergit ad oppid-,atq; uti superiore die muru aggreditur Interm Inglirtha ex occulisto repente nostros in it,quina proximo locuti fuerant, paulister territi perturbantur, Reliqui cito μι- ueni ut . Neque diutius Numidae restillare quiuisent, ni pedites cum equitibus per μ,magnam cladem incongressu faceret,quibus illi steti,no uti equestri pratio Alet equi,deinde cedere, ed aduersis equis Gn- currere,implimre,ac perturbare acie. Ita expeditis peditibus βιis,hostes pene uictos dare. Eodem tempore apud ramum misgo ui certi batur. V si quisque se
Plus aut tribunus curabat,eo acerrime niti, neq; alius in alio magis,quam in Iesistem habere, pariter supidani ager oppugnare,uut parare omnibus Io.