장음표시 사용
91쪽
& frugum, certum pondus statui non posse. R ubium istud,& iis ni
harilem, putauerunt quidae nostris amensuris, quibus interualla metimur,id est a palmo, ut a pede quadrantal,constitutos fuisse, a serentes rublii ex quadratis palmis qtiinq.& uiginti constitui, quia Putauerunt cannam quadratam, quae mille palmorum est, rubiis
quadraginta repleri: qua ratione palmi quinq.& uiginti quadrati rubium constituerent. sed ex fide dignotum relatu, qui hoc diligenter examinarui, canna quadrata quinq. 8c quadraginta rubio rum eius mensurae, quae Campi Florac appellatur,capax est. qua ratione rubium ex palmis duobus & uiginti, &fere quarta parte alterius palmi, constare dignoscitur Ideoq. non uerisimiliter ex pulmo fabricatum fuisse credi debet: cu, si ita factum esset, aliquo pari, aut saltem completo numero absque palmorum fragmentis fabricatum exstitisset. quod & de barili credendum est . nam constat, palmum unum, in cubicam figuram formatum, sex petitiis seu bocalibus impleri: qua ratione ex palmis quadratis quinque,& palmi parte tertia, barilis constat: ideoq., non habita palmi r tione, sed congii, eum ex petitiis duobus & triginta constitutum fiuisse, credendum est. aliaq. , unde rubium formatum fuerit, ratio quaerenda est. Memini me supra dixisse, rubium terrae monsurae catenae, rubium unum tritici purgati & cribrati, eius scilicet mensurae, quam palam battulam appellant, in mediocri terra &prima sementi exposcere.& alibi rubium terrae ex iugeris septem, &iugeri septunce, seripulis duobus, & semisse scripuli constitui. ut igitur scirem, spissius ne,an rarius hodie, quam Columellae te poribus , semen in agris iaciamus, calculum inire libuit, & exinde
nostri tempor s scortium cum antiquo sextario examinaui, inuenici scortium sextariis quattuor & uiginti repleri: quo fieri cognoui, (ea ratione retenta, utrubium seminis mensurae palaebat tutae ex scortiis duobus & uiginti cons eoru bitim tritici, quingentos uiginti octo sextarios capere ,& sic modios, qui ex sextariis sexdecim sim guli cris alit, tres & triginta. Cum autem asserat Columella lib. I a. c.s. Iugeru agri mediocris terrae, in prima autumnali sementi, modios tritici quinq. exposcere,rubium . terrae, ut praedixi, ex iugeris septem &semis&eo amplius constet, euenit tu,sectandum Columellae rationem, modii septem & triginta S: modii semis, &co amplius tritici, in terrae rubio requirantur :& tamen
his nostris teporibus in rubio terrae tres & triginta modij iaciun-
92쪽
tur. Ex qua suppiuatione colligitur, Columellae temporibus tri lici semen spissius, quam hodie, spargi consueuisse Rublitella per diminutionem a rubio dicta, dimidia pars est rubii,
constans ex scortijs decemiuel undecim, iuxta mensuraequalit tem, de qua supra. arta, ut nomen dictat, rubii pars est quarta, constans ex scorti js quinque, aut quinque & iemis,iuxta mensurarum qualitatem de quibus inrtibio. Scortium mensura est rotunda, q quoad fieri potest, cumulati ir,&ita cumulatam esurae rubii rublitellae & quartae, tuarum superficies raduntur,respondet,licet non in omnibus recte.longa enim differentia cumuli est inter miliu, quod labitur,&ordeum,aut siligine, uel silmilia, quae non ita de facili labuntur, ita tamen & male se uatur. Diuiditur autem scortium in semis cortia duo, quartucia, i. seorti j quartas .&semiquartucia 8. quae omnes mensiurae,instar scorti j,rotundam formam habent,&cumulantur. Et hic earti finis.
LIBER QUINCTUS . Deponderibis P anis, Graecis . .
Eu mi A instituti laboris pars continet ponde-rmqtiibus leuitatem grauitatemq.rerum trutina modulamur,& scimus,liumani commemcij pars optimae: nempe pondere non solum numismata ad ceteras res comparandas CC ta lege taxata sunt, sed etiam pondere rerum pretia metimur, & annonae certa lege, ad publicam utilitatem, non minus quam memur tuemur,ideoq Reip interesst, ut pondera certa Ninviolatac stodiantur Quamobrem Diuus Hadrianus,lit refert Vlpianus,lege annona, de extraordin. criminibuS, edicto cauit, ne quis pomdera uiolaret. Vlpiani uerba sunt haec. Onerant annonam etiam
93쪽
staterae adulterinae: de quibus Diuus Hadrianus edictu proposuit, quo odieto poenam legis Corneliae in eos statuit,perinde ac si legetes lamentaria, quod testamentum salsum scripsisset, signa
siet, recitasset, damnatus esset. Haec ille. Quin etiam eum, qui maiora pondera commodauit ad pondus ementi, surti uenditori teneri Mela scripsit: emptorem quoq. si sciuit: non enim uoluntate Uenditoris accepit, cum erret in pondere, ut idem Vlpianus tes:atur,t. si quis livori,de surtis. Hinc, ut supra tertio libro demonstraui, imperialibus salictionibus in omnibus prouincijs Romano. imperio subiectis, Mensurae & pondera publice ciustodiebantur
ita, fit uiolari non possent. Cum autem ditiersis gentibus,&pra sertim Graecis diuersarum rerum diuersa podera fuerint, Romanis tamen rerum omnium unum pondus exsistit, nempe libra,
constaris ex uncijs duodecim, ut Fannius tradidit Uncia'.in libra pars est, quae mensis in anno. quod&exsequentibus latius apparebit. Hanc autem libram, assem quoq fuisse appellatam ab aere tradit Varro de lino Lat. lib. . cuius haec sui a te Multa pecuniae signatae uocabula si int, aeris & arguti haec, as ab aere, dupondius a duobus ponderibus, quod unum pondus assi-pondium dicebatur, id ideo, quod as erat librae pondus,deinde ab numero reliquu dictum us .ad centussis. Haec ille. Quod quidem assis nomen cum in agrorum dimonsionibus, tum etia in hereditatu diuisionibus transiuisse, primo libro ostensum est. Sed &assem pro uno in numero Columella accepisse constat, quod apud alium me legisse, aut ab alio animaduersum fuisse,nomemini, lib. s. Cap. g. his uerbis. Duco qili instam partem longitudinis, fiunt
C C X L. & quincta part E latitudinis, hoc est X XI V. his utrius .
summis singulos asses ad ij cio, qui difici ut extremos ordineS,quoSuocat angulares. fit ergo altera summa ducentorum quadraginta Unius,altera uiginti quinq. Haec ille. Qui hoc ibi de saepius repe-lij t. quae uoae assis pro uno Italis tesserulis sudentibus remansit. ij Eni in punctum unum in tesserulis, assum nominant,ab asse, ut arbitror, littera mutata. In podere autem libram assem suisse appellatam, probat etiam Plinius lib. 3 3. c. s. his uerbis. Populus Romanus ite argento quidem tignato ante Pyrrhum regem deuictumia sus est. Libralis, unde etiam nunc libella dici tur,&dipodius appellabatur assis. Haec ille. Libram autem & pondo idem sigili care, & uerbum pondo pro libra capi, si nihil aliud adiectimi sit,
94쪽
& scriptores utroq. uerbo ad idem demonstrandii promiscue usos fuisse, etsi legentibus manifestum sit, adhuc tamen aliquibus auctoritatibus probare libet: ut error eorum, qui aliter senserunt, ostendatur, etsi satis a iunioribus sit detectus. Cato c. i a S. Adipis pondo duo, casei libram. Columella lib. s. c. Io. Veterem tussim sanant duae si brae hys pi macerati sextarijs aquae tribus .Plinius
lib. 33. c. . de auro loquens: Inveniuntur ita massae,necno in pu teis, etiam denas excedetes libras. Columella lib. I a. c. I. de mu
sto lixivio Conis cies in urnam musti mellis optimi pondo decem.
Sed quod unus idemq. auctor, una eademq. Oratione, utroq uermbo usis fuerit,probatur ex Plinio lib. I S. et . qui degeneribus frumentorum loquens sic dixit. Quibusda generibus per se pondus, sicut Balearico , modio tritici panis pondo go. reddit,quibus dant in binis mistis ut Cyprico,& Aleaeandrino, uiginti prope libras noexcedentibus .Haec ille Nec refert,uerbum Pondo praecedat, aut subsequatur numerum nam pondo go.& as. pondo Plinius eo et
dem libro scriptium reliquit. Sed &uerbum Pondo libra coniunctum saepius legitur, pondo libram, pondo unciam : de quibus Columella lib. I r. c. a. calami pondo jibram, Plautus in Rud. actu quarto, scena secunda . Neque piscium ullam unciam pondo hodie cepi.Quibus multa similia curiosus lector passim offendet. Stupra librae autem,& eam, ut dixi, unciarum duodecim,pondus Romanis fuisse se, non legitur . nam quod apud Plautum in Asin. actu secundo, scena tertia scriptum legitur: Ad pedes cum alligatus es aequum centui pondium: ex numeri librarum composivione dictu est ,sicut dupodium,&similia: quod&praecedentibus uerbis Plautus demonstrauerat, illud ide pondus, disiunctis uerbis proferendo: Nudus uinctus centum pondo es, quando pendes per pedes. Sic multiplicato librarii numero mille pondo, duo millia pondo, tredecim milli apodo, & uicena milli apodo,dixit Plinitis lib. 33.
c. I. 3. Ac . Nam quod Cato centum pondium incertum appella uir c. 1 f. de cellae oleariae instrumento loquens, his uerbis: Trutinam unam centum pondium,incertum unum, podera certa : aliter, quam iuniores senserinsi (pace eorum dictum si H intelligendum puto: incertum enim centum pondium, intelligo ego pondus librarum centum, ex diuersis diuersorum ponderum magis,
95쪽
non autem ex una sola massa constitutum. habebant enim antiqui pondCra, ex lapidibus quibusdam nigris, uenis quibusdam uiridibus obscurissimis commaculatis, quae non nisi madidis lapidibus, dc dilige ter intuentibus apparerent, silicea duritie, expolitionem
ita recipientes, Ut intuentium imaginos redderCnt: ex quibus maiora duobus ferreis anulis, stae ansis, insuperiori parte plumbo serruminatis , minora uno, suspendebantur decem pondo &infra id pondus plerumque sine anta: quorum adhuc maxima copia diuersarum magnitudinum a centum usque ad selibras, trientes ,&quadrantes, Romae inspiciunt tiri licet attrita, & sine an sis sollem legitimis, ita ut rarissimae sint illae, ex quibus certum pondus eli ci possit. etsi penes ine sint aliquae, de quibus primo libro dixi: ex quarum una, quam nuper illustris Angelus Capranicus mihi dono dedit, etsi ex ea legitimum pondus percipi non possit, cum antiquae ansae fuerint replumbatae, &auulsae, &nouae non legiti me substitutae, q uam tamen librarum centum fuisse conijcio cla recolligitur, curam&custodiam ponderum ad quaestores urbis ex Senatusconsi isto pertinuisse: quod alibi me legisse, non memini: ut illius massae inscriptio declarat, quam cum suo schemate in calce operis apponendam curaui. Igitur Cato, (ut ad eum rc de mus)ne patremfamilias multis ponderibus,seu ponderum massis
Oneraret, in ea olearia cella centum pondium unum incertum re- qiiiiiiiit, id est tot certa pondera, ut puta massam alteram librarum quinque, alteram Io . aliam 2 o. aliam et s. aliam o. quae summam
librariim centum constittierent, ut ex his certis ponderibus illud incertum centum pondium, constitui posset. Certum enim I iurisc Paulus, lege certum, de rebus creditis, illud appellari testat uncti ius species,uel quantitas,aut nomine suo, aut ea demonstratione, quae nominis uice fungitur, qualis quantaq.sit, ostenditur:ideoq. istud centum pondium appcllauit incertum Cato,quia per se cor pus non haberet, sed ex aliis dititiis certis ponderibus,re exigente, constitui posset. putauit enim ille hoc modo uenditori & Emptori &in paruo&magno librarum numero consultum este pos se, cum amphorae & seriae, & uasa alia, quibus oleum distulit in cons ruabatur, uix centum pondium excedere pollynt, ea prae sertim ratione retenta, quae supra alio bis tradita est, i iuxta quam amphora, si oleo impleretur,librarum septuaginta duarum capax, esset. Nec adii ersus hanc sententiam, quod Romanis scilicet pon
96쪽
dus maius libra non fuerit, quidquam faciunt a Uitruvio tradita
lib. Io. c. 2I. qui de testudinibus tra stans sic scripsit: Gubernabant eam homines centum, habentes pondus talentum quattuor millilium . Quonia ibi Vitruvius de Graeca machina loquitur, & ideo Graecum pondus expressit,quod tamen continuo declarauit sub iungens, sagod sit quadringenta octoginta millia pondo. qua ratione talentum, de quo ipse, librarum centum uiginti exstitit, ut infra declaraui. Sicut nec obstant a Liuio tradita lib. 1. Suessam q. Pometiam ui cepit: ubi cum diuendita praeda quadraginta taleta argenti auri q. recepisset,& quae sequuntur. quoniam non potuit Liuilis argenteam aut auream monetam aliam quam Graeca, ibi exprimere: cum constet ex Plistio lib. 33. c. g. cuius uerba paullo post referam, argentum Romae post annum ab urbe codita quingentesimum octuagesimum qiuinctum, & aurum post argentu anno sexagesimo secundo,signatum fuisse. & tamen constat,Sues mPometiam circiter annum CCL X. ab urbe condita captam fuisse se. quo tempore, ut praedixi, nec argentum, nec aurum Romae si gnatum exstabat: ideoq. Liuius, facta illius temporis recensens,
A libra fit Libralis, uti a pddo diponditis,& quae sequuntur. Plinius
Iib. 33. c. g. Libralis unde etiam nunc libella,&diponditis appellabatur assis. Idem lib. I s. c. I I. Necnon & quaedam e piris libralia appellata, amplitudinem sibi ponderis nomine assertit. Et lib. I p. cap. a. de tuberibus: Excedunt saepe magnitudinem mali cotonei,
etiam librali pondere. Fit&selibra alibra,quae librae est semis. Varro de ling. Lat lib. g. --pra relatus: Se ualet dimidium, ut in selibra. Columella lib. I a. et s. de sapa&defruto: Ad praedictum autem modum musti, ad ij-ci debent ij odores, nardi solium, iris Illyrica, nardium Gallicum,
Crocum, palmain Cyperum, schoenum . quorum singulorum seli
hrae fiatis facient. Et paullo post, Casiae selibram. De qua etiam se libra meminit Plinius lib. I S. c. .& Liuius supra tertio lib. relatus, de Manlio, &farris selibra. Quin etiam pluribus selibris Graeco rum more numerauit Plinius lib. 18.c. Io. de similagineio lites his uerbis: Et secundarij panis quinas selibras,totidem cibarij,& fu furum sextarios sex, quinas selibras pro libris duabus de semis scribbens. quo dicendi genere usi sunt Romani Graecoru analogiam secuti, ut Prisciano in suo de ponderibus placuit: unde & sestertiit,
97쪽
id est tertium semis, teste varrone de Iinotat.lib. . formata erunt. Fit quoque a libra sesquilibra, pro libra&semis. Columella lib. 1 a. c. go. Item resinat terebinthinae sesquilibram. A libra quoq. sit Bilibris,Trilibris,&Quadrilibris, pro eo quod du rum, trium, & quattuor libraru sit. inde Martialis quincto epigrin Ligurium. Nolo mihi ponas rhombum, mullum ue bilibrem.
laudas insane trilibrem Mullum. Plautus iii Aulul. scena ex his, quae exstant, ultima: Quadrilibrem aulam auro onustam habeo: quis me diuitior Et paullo post: quadrilibrem inquam h ulam, auri plenam. Et si credam eo in loco Plautum de libra mensurali, non de ponderati intellexisse, uerbum quadrilibre
ad Aulae capacitatem referedo, cum auro onustam, & auri plenam subiunxerit: quod aiunioribus, qui libram mensuralem ostende runt primi, animaduersum non fuisse, mirum est; cum uiderint, animaduerterint Plautu in Mil. actu. 3.sce. a.de aquali bilibra mensurali meminisse, dum dixit. Sed in cella paullum erat loculi lubrici. Ibi erat bilibris aqualis hic propter cados:
Eaq. saepe decies complebatur die. Libra autem ponderatis haec, de qua loquimur,in uncias duod cim diuiditur, diuisionum q. singularu sunt propria nomina: quae etsi primo libro etiam ex Iurisconsititorum sententia retulerim, adhuc rescribere non pigebit: ut & illis, qui librum hunc sine illo Iegere uoluerint, consultum sit. stini autem haec,libra constans eRuncijs duodecim: a qua si unciam dempseris, reliquum De unx appellabitur. hoc ita, quia uncia a libra sit dempta. si duas,reliquum quod est unciarum decem, appellabitur Dextans , id est dempto sextante. si tres, reliquum quod est unciaru nouem, appellabitur Dodrans, ideo, qtiod a libra quadras, idest pars quarta dempta sit. si dempseris trientem, reliquum quod est unciarum octo, Bes appellabitur ab eo dictus, ut Festo placuit, quod in eo bis triens sit. Triens enim ideo appellatus , quod tertia sit librae pars, constans ex uncijs quattuor uel, ut Varroni de ling. Lat. lib. . placvit,ab eo Bes diatis, quia ab eo triens sit demptus, cuius uerba paullo post
98쪽
Me ponderibus Romanis 3 Graecis. Is
reseram. Si uero alibra qui nounce dempseris, reliquum S eptanx appos labitur. nam Sepe licem,&Quincucem in suis proprijs nominibus de numeris,litteris collisis,iemansisse constat. si dem pseris, quod remanet, Se inis, uel Selibra,seu seg unciae appellantur. si septem dempseris ,reliquuin erit Quincunx: si osto, Triens: si nouem, Quadrans: si decem, Sextans: si undecim, Uncia, q uae
remanent, appellabuntur. De quibus Varro dicto lib. . sic me mi nit. Vncia ab uno. Seutans ab eo, quod sexta pars assis, sicut tu drans quod quarta: ti Triens, tertia pars: Semis,quo a semis, id est dimidium assis, ut supra dictum est ,S eptunae a septem & uncia coliali sum. reliqua obsieturiora, quod ad diminutionem,& ea, quae demuntur,ita sunt, ut extremas syllabas habeant, ut a duodecim una dempta uncia, Devia , Dextans dempto sextante,Dodrans dempto quadrante; Bes, ut olim Des, dempto triente. Haec ille. Sed &Volusius Metianus sic delibra scriptum reliquit.Prima diuisio so Iidi, quod est libra, quod As uocatur,in duas partes dimidias didiicitur,pars dimidia semis ii ocatur. sequens diuisio sit in tres tertias partes,pars tertia tries tuo catur. sequitur diuisio in quattuor qua taS. quarta pars QSadrans uocatur. deinde fit diuisio in sex sextas partes, segiae partis nomen est Scaetans. deinde diuiditur in octo
octa fias, quae Sescunciae uocantur, item nouem non RS, nona pars
uocatur Uncia, duae sextulae. diuiditur item As in duodecim partes duodecimas, uocantur singulae unciae. Haeec uelut elementa
primae de asse distributionis aequalitatem seruant: siquid quibus, dam parum detrahas, uel conferas, fient dispares. cibare si quadranti sextantem, uel trienti unciam applices, facies quincucena qui constat ex quin a. uncijs, hoc est quin s. duodecimis . si semissi applices duodecimam, uel quincunci sextantem, uel trienti quadrantem, efficies septuncem, id est septem duodecimas . si septunci applicueris unciam, uel semissi segiantem, uel quincunci quadrantem, uel trienti tantundem, cies bessem, idest duodecimas octo. si belli applicueris uiiciam, uel septunci sextantem, uel semissi quadrantem, uel quincunci trientem, dodratem essici es, id est nouem duodecimas . si dodranti applicueris unciam, uel besti sextantem, uel septunci quadrantem, uel semissi trientem, uel quincunci tantunde in , facies dextantem, hoc est decem partes duodecimas . si dextanti applicueris unciam, uel dodranti sextantem, uel belli quadrantem, uel septunci trientem, facies deuncem, hoc est undecim
99쪽
decim dii odecimas. Ex his apparet, in quas partes aequaliter, in quas dispares diuidatur. Haec ille, pluribus admodum, quam res
cxigeret. de qua diuisiolae Fannius sic scriptum reliquit. Nunc dicasn, solidae quae si diuiso librae, Sive assis . nam sic legum dixere periti. Ex quo quod soli capimus perhibemur habere . Dicimur aut partis domini pro partibus huius. v ncia nam librae si deest, dixere deuncem.
At si sextantem retrahas, erit ille decuncis. Sed nullum reliquo nomen semuncia certum tDempta dabit. neque enim est huius sescuncia triplex
Dodrantem reliquum trocitant, quadrante retracto .
Clim q. triens desit, bessem dixere priores. Ijdem septimcem, dempto quincunce, uocarunt.
Post haec semissis solidi pars maxima fertur
Nam quae dimidium superat pars Esse negatur, Vt docuit tenui scribens in puluere Musa. Cetera dicta prius . quibus est semuncia maior . De sextante(ut ad alictoritates singillaru partium ueniamus)m
minit Columella lib. . c. i. de medicinis ouilli pecoris sic dicens:
Humanat ueteris urinae tepefactae trium heminarum instar, per sinistram narem corniculo infundere, atq. axungiae sextante faucibus inserere. Et lib. I 2.c. ar. de pice Allobrogica: Et tunc deni et praedictae picis sextans &semuncia, in sextarios quinq. & quinquaginta ad ij citur. A quo sextante pondus sextantarium, quod
duarum unciarum esset, appeIlauit Plinius lib. 3 3 . c. 3. Librae autem podus immutatum bello Punico primo, cum impensis respublica non sufficeret, constitutum q. ut asses sextantario pondere se-rirentur. De quadrante, triente,&quincunce Columella lib. I et cap.ro. Item Myrrhae quincunx, calami pondo libram,casiae selibram, amomi pondo quadrans, croci quincunx, cripae pampina ceae libram. Et paullo post: Ego, si humida fuerat vindemia, trientem ; si sicca, quadrantem, in binas amphorans miscere solitus sum Plinius sib. 18. c. .de pondere frumenti: Adbcit Sardum selibras, Alexandrinum triens, Africum dodrantes. Haec ille. Sed Si quin cuncem &trientem simul, relicto dodrantis nomine, coniunxit Columella lib. I a. c. 28. de uini conditurarum generibus. Item odoramenta trita,id est irim cribatam, quae sit instar pondo quin
100쪽
cuncem,& triet tena,seni Graeci pondo quincuncem,& trientem, schaeni pondo quincuncem. sed&non minus pro quadrante tres uncias dixit. Idem Columella lib. s. c. S. Adbotiem cruditate la borantem tribus heminis uini, tres unciae pinsiti aliij admiscetur. Et lib. I r. cap. ultimo .Piperis albi, si sit,silia minus, nigri unciae tres apij seminis unciae duae. Quod uolui dixisse, ut sciamus antiqtios non ita sibi legem in his nominibus praescripsisse, ut uncias nu
mero proferre non liceret. De uncia quoque per se meminit Plinius lib. 2I. cap. 1 s. sic dicens : Assarum iocinerum uiti js salutare
es ste traditur, uncia sumptum in hemina mulsi musti, Columella dicio lib. 1 a. cap. ultimo: Ligustici unciam. Ab uncialit Sescuncia, quae est librae pars octaua, quae est uncia&semis : de qua etiam Columella lib. I a. cap. ult. Laseris radicis, quod Graeci Sisphium uocant, sescuncem: & Celsus in malagmate eutichei lib. I p. Galbani sine surculis sescuncia. Vncia uero ipsa, quae, ut dixi, assiis pars est duodecima,diti iditur primo in duas semuncias, secundo in tres duellas, seu tres binas sextulaS, tertio in quattuor sicilicos, quarto in sex sextillas, qtiincto in denarios septem, sexta in uictoriatos quattuordecim, septimo in drachmas octo: etsi drachmam a Graecis mutuati simus: octauo inscripula XXIV. nono in grana iT6. de quibus omnibus singulatim tractandum.
S emunciam, dixit Varro supra relatus de litig. Lat. lib. . a Se & uia clam appellatam, ut semis uncia sit. de ea meminit Columella lib.
I a. c. a 3 . cuiuS uerba paullo ante retuli. Id em dicto lib. I a. cap. ult
Pro silphio mellis adij cies pondo semunciam.
Duella unciae est pars tertia: tres enim ex eis unciam constituunt:
dicta a duabus coniunctis seglutis, constans ex scripulis octo: de qua FanniuS. Sextula cum dupla est, ueteres divere Duellam. Sicilicus quarta unciae pars est, constans ex drachmis d ti ab iis, scripulis uero sex: de quo idem Fannius. Drachmam si gemines, oderit quem dici cratidis . Sicilicus ab eo dictus, ut Festo placuit, qui eu in neutro genore protulit, quod semuncia secet. cum enim se mucia ex quattuor drachmis scripulis q. duodecim constet, semis eius scin semunciae sicilicus dictus est. De scilico meminit Scribonius Largus compositione CXLV. per notas tamen his uerbis. Croci pondo sicilici quinque,