장음표시 사용
281쪽
Cessante conservatrice Actio e Dei,confestim res dilabe enturinnthi lam 342e Sententia existimantium corporibus Itillam convenire actisnem 34 6 Sententia Democriti, aliorum . actionem corporam ieri per emisitonem atomorum 3 49 Rctιο spectata prout agens iei intersient aes e ctum attingit habe es exparte causa , 78 bactio caloris extrast biectum, cilis attrIbaen-
Actus informan s.ctactvsperse existens 199s Actus euritatiuus an si ponendas ibid. dNateria neque est actus Phyrsicus, neque actum Physicum insua essentia includiit 1 8b Acti spendeut ab obiectis, ut a cares formali externis 3IT actus cindelechia interdum accipiuntur pro actu imperfecto, cuiusmodi est motis dies bEonit. 3 malitia moratis ines primo formaliter in ipsi aD;bis 42a
Deus agiti 1 innediate utroquemodo . ibid. bVt ahqrudpropter nem agat non necesse est nem prεc 'gnoscere iga Deo si pacto conueniat agere propter Inem Agentata naturalia determinata esse ad Erem: qisissensis 169 Nullum agens potest aliquid operarisne co Aur-
Alc mi profosiores nori satis bene adiunt ibid.sNsXAGORAS. Anaxagoras quaefecerrirerum naturalium 1ie
anima huniana cur dicatur esse ruborizontea ternitatu tempom a si anima in genere cras subiecffixa natura- arte se me gratiam , non habet ameunatura potentiam ad eam recipiendum 24 Anima rationalis non educitur de potentia in
corpori si 'osito 3 odi anima, corpore si unum ab sique medi vinculo et ais Statas anima extra corpas inter nata raten. violentum medius Etiam anima luteuectiva es nitura Σω eamma ratiolialis es vere 2 ei utialiter forahia humani corporis ibi canimae ratio ua is uni cum coVore in re trectione, ansit dicenda naturalis 2 4 e
animalia qtiae artis indust 'agignuntur Minuti noxia animalia oon sunt in uno
Animalia agunt propteroem a canimalia bruta non praecognoscunt res fatur
Brutorum animantium instinctus aer
282쪽
appetitus materia ibid. Sicut namra es meri. ara artis, ita ars Mensura appetitu veri inueniendi omnibus hominibvsa arte factoum ibid. natura ingenitus f Ovosen d;xit Aristoteles,artem non delibera- APTITUDO. re 27 ec unam aptitudo si pore itia obedientialis artium quarundam inuenta auratis homines 23 e accepere 42 ertrum in qualibet materia detur aptitudo siue Ars non e cit motum, sed modificat sfhabilitas ad quamuis formam recipiendum artis iudustria quadaavimalia progigni I da . Artrum quarandam inuenta superiori bassecatu
AVTA. Uuota ibid. fagitam qui omnium rerum principium fecere Ars ob ni auxeram auru esciat risi Ars apellis ara faRTE FACTUM.An nrateria pei Aeat ad essentiam arte fac I
An arte facta ex aequi gη cent formam,
subiectam ibis.177 sque calida manum calefacientis actio cui attribuenda 377 earchimedissphaera m farchyta columba lignea ibid. ARISTOTELES. Iristotelis laus sf Arte factor informa nullam agendi vim habenζsubiotelem cur daemonium appeilarint,scutio a.
'arauem diuihum conuenientia ct discrimen inter artefacta,
Iri toteles in Acroamaticis libris obscurior turalia a i d. a Learistoteles diligent imus ordinis obseruator b. Arte factorum mensura ars, sicuti artis natura Aristoteles cur interdum peteres Philosophos in a ita cuset, non tam eorum memem quam dicta Artefactorumformae non educuntur depotestate
fristotelis sententia de immortalitate amma artefacta quo pacIo moueantur sis I ASTROLOGIA ET
Porrere generationes b*minum ab aeterno, ne Astrologus. gare i nitum . qua inextrιcabilis tu do Astrologia non es Unceie Mathematica 18 b
urina Aristoteli, ibid. Magis tamen est Mathewatici, quam Phys
arbroteles non ercipit, quo pacto cum no a a ib: d. cItone Dei creauris cebareret im)n stabitu di Astrologus quatenus coelestem motumsteculetur
3 egristoteles in rerum naturalium cientia omnicti Astronomis imagines non habent vim edendica 'cu'is prima obtinuit 4 faristoteli ruinarum rerum intelligentia a plerisque Platoanteponites ibid.
AVE REOLS. Sententia Averrois de auro ala nico A UICENA A. Avicenna reprehendit Aristotelem, quod dixerit materiam appetereformam o b
283쪽
posuit insuitudinem antivarum rationis participum AUSCULTATIO. Cur octo libri Phystinum dicantur auscultationis Piscae o De ordine: communi materia librorum Physicae auscultationis is Cur in opere Physicaauscultationis causis, nouabesse dis piogredieti amsbi esse Aristoteles decieuit m soauscultationis Physica disciplina n. Ouinchoaturpiqitidam opinatisantia libra de caris sodauscultationis Physicae Iib i continent communiaprincipia, quibus tota naturalis Philoso
Ouaesit materia,flue argumentum gulorum librorum Auscultationis Physcae si d
Nihil retiturnissub aliquaspecie boni sit Relatio boni appetibilis, sui quem ordinem seruent tuterses 3894Bouumo muri constaniant,ctiferant ibi. d.
B utis quibusdam inest imitatio prudentia,
aliquarum virtutum umbra i a Brutispugnantibus natura arma dedit, aIiis peranicitate, fuga, aut usu consuluit is bBrutorumsolertia ingenium diuinam prouidentiam arguit Ii Bruti nonnulli rationem dederunt 1 e
Bruta an solum instinctu in sine suos tendant qa a Brutorum instinctus quinam fit 4rsi Bruti nen sunt consignata ab ortu species , t quidam putarunt Σ61 B ut caese i in corporum impressiones magara ex partesequuntur a iBruta q2arundam futurarum rerum dant homi-mbus praesagia ibid.
Truta variasartes heminibus indicarunt 1 e
Num brutorum omnium phantasa inina st ciem conliemat . a d Bruta mi instigantur speciale actione ab arta ore natura a vera sua molienda, ceu dam
Iutarunt Ars f E X. Bruta cur proportionem mediorum ad inem noti cognosant ue
Ex notitia essectoram, ignoratione causarum
Causa variae de hitiones, quartim una caeteris anteponitur,o explicatur ibid.
Causarum consideratio ad quos arti cespectet 2A . 248. 29s. 294Causarum variae diuisiones ab Arisotele tradita Causa nixo aequivoca 3 rcfCausaramgenera quot't cCausa exemplaru vere ac proprie causa est, ut praecipua auctoritat , id Causa exemplaris directo, ac per se pertinet genus causeformalis 3 1 3 ausi sit causalitas,seu modus causandi a cCausalitates singularum causaru quasnt 3 si causalita e cientis factio 33 4 Causa essentialiter subordinata qua lege agant
Vtrum omnis caussite seclusio mobilior 1 a Sempercausa garvoca principatu es excedentior Iec u M sfu Vcquid habet causam efficientem, babet sv lem, se contra 3; fMMolossiciorum nexus inter causas bid e Ca a secunda lurovicis noulatu sunt a se, qaamprimae caus instrume, ta d usa prima plus influit in efectum quavi se cunda 342 Causa prima virum actionemsecunda determi
Causa rima quo sensu dicata privsattingere ectum, qκa1nsecunda 3 uetere negarunt quidam 3ssbCa ejecunda, Dei simul cum ea operantis
284쪽
Neadem est actis causa prima se
secunda an snt dicende integra pel partiales , comparatione fectuum Vtram Deusprauia motione causas secundas ad agendum excitet ibui. dcause naturales totam suam vim exdo expir-munt poscausa sua is ansit absolute prima inter omnes causas 386
Primiι Philosophus, Ph cino Mathematicus per quas causa demonstrent 17. 8 cause ordine accurata doctrin notiores essectis P si OEL M. Motus caelanaturalis agata Luies post diem iudicii erit naturalis caelo ibid. tiuis sitfinis morus, quo coelum mouetur co4: cCaelum quo pacto intella ales substantia motat uoi tari conetur et a b
COGNITI ET COGNITUM. Cognitio an impediatur a materta fouCognitio ab demitiua,alia demonstrativa sic Quid ad utram , obtinendam requiratur a ccognitio alia comprehensua, arta non comprehensilia 1 csuid exigat comprehensua cognitio ς,3 a Cogniti alia distincta alia confusa sci
Disri uen inter cognitione confusam, distinctam abad. triim cogi irio confuso distincta lineo em iure lectu simi letvueniantur ibid. fVirum cogniti distincta ct confusa necessario
Qua confusa potentiali b c Perfectissima entis naturalis cognitio non
testa Physico absqueprimi Plutosophi spe,
tineri a 4ν Mate primaecognitio adulterina x xVtrum Iubstantia, an accidensstprimo cogni-
C NCURSUS. Nugi creatura communicari potuit, isne Draconcursu agere 3s; Co cursus Dei infit prior cancursu cali secun-An Deus concursu praevio excitet ca'fas ad agem
Conctisus Dei, ct causesecunda ad eunde neffectum nonsunt duo concursu et a sim
Connexiones sempiternainter trem smpi iaciter necessaria ς fEiusmodi connexiones quidnam sant ibid. An habeant ca ιm 36scCONSERVA RE ET O
seruatita Conseruaria Deo omnia testantur Patrum diam, idemqueEthnici Philosopha cognoueruis
Quadam Deassessio alia interuentu causari scaudarum conseruat 3 4 sCessante actio; De conseruantis abirent tum hiatim creaturris 3 ita Pauciora re trantur ad Dei conseruationem, qvamad eius productionem 33 De actio e qua Deus caIorem in aqua con intCONTINUI M. continuum nou erranet adissentiam motus,sed est eius proprietas 1 si ς
Coura tui startes quomodo cadant omnes in a Ius-
nam cognitionem 33 Contriauitates omnes ansnt eius esseciet 1ssco NTRARIA. Prima contrariaan sint rerum naturali primcipra ui Contraria exse inuicemqnemodo fiant sc tribus principiis quanam i ter e contraria,
285쪽
Iu iralibet categoria dari unam primam contrarietatem sibom Iem contrarietatem adprivativam pρω- tionem reuocari b d c
CORPUS. ut putamit corpus nacta actionem edere 346e uo 'acta eadem corpora resurgentibus re bibenda aio dCorporum resurrectio aliquo modo naturalis Grit, qIanquamsimpliciter supernaturalissit
CREATUR A. Creaturarum omnirem dependentia a Deo in s
In agendo a Lb Creatura sunt relata transcendentia ad Deum
Creatura utrum secundam suas essentia pendeant a Deo, ut ab sciente, exemplari,
fine ibid. eQui creaturis omnem actionem denegarint a se Creaturae, e Dei simElcum ea operantis eadem actio ma Creatur omnes dicuntur ex se tendere in stu
e P, quia bi nequaquam sinciuntMed egent
aux io Dersu tantis 34 cinae Marioni ιesit inpriino agente consistan: ab eo conseruentur 3424 DEFINITIO.
Desinitionis inuestiganda methodus s bDe nitiones descriptiuae magis a umbrationes rerumsunt,quam desκitiones ciemus quaedam externa es non sunt intima rei donitasunt tamen intime definitioni se DEMOCRITUS. Democritus veritatem inputeo dimersam querebatur 1 Democritus quae statueritrerum principia ros Democriti corpuscula I 77 DEVS. Deus vis omnium Deus externis actionibus operatur propter nem
Deus est ubique 341 e Nova relatio realis non potest in Deum cadere
Deus res omnes in suo esse conseruat immedia is
Deus tacurrat actu cum causissecundis ad se ilιbet earum operatio8bri Dei ct causa secunda pariter operantis eadem
Deir mediatione irtutis 2 mmediatione Iuppositi cum quoitis agente operatur is
Detu,quo pacto nihil timundo onarisinat 18 aDeus natura ct ars, quo pacto operetitur a ofa Dei cognitionem triplicibia progredimur ὐ ii bScientia , quam Deus habet de creatoris eratis Vtrum aliquid Deipotentia esseti. it 3 6 duuicquidposse potentia est, potes Deus e ceres deproueniat, aliqui Dei virtute nisit,axinonpostis seri.
Dialecticam interdum apud Platonem pro priama Pholosphia accipi Σως Dialectica pars philosophia
Dialectica necessaria adverum inueniendum GEDUCI DE POTENTIA. V conditiones necessariae vix aliqua D madicatur educi de potentra mater: ubiective
cu aformae cantur depoten lasabiecti, que ion ate disseritur 3 fAn formae arrisciales educantur depotentiastis- Lecti Q ad motus localis dAn inasupernatisralia 24 c. 2 4 anformae corporum caelestiam et i
Au speetus caeco diuina virtute collatis 1 3 f
Substantias arara nequeunt visua educere aliquam armam depotentia materia a d EFFECTUS.Idemeseoctus est totusa prima causa, totus a secunda 3 uestus plus depender a causa prima, qaam secundu
286쪽
secundis 342c ectis conuenire causalitates passiua is a
xurietas causarum esscientium pr. 29 causalita es cientis non est modus io caua internas sed actio Maad nicientem causam, non materialem, pertinent instrumenta 17b
Exempla inter primas Ieritaris capsas nxm
Exemplar vere acpropriepertinetadgenus cause formalis 23 Exemplaris causalitas in quo con stat a, Exemplar suis issiciens mutuos comitan
EXISTENTIA. yciens exemplar,ctfinis mutuo se comitan uxi entia non ert ab e sientia, nisi ut modus tu a causalitatessuas obeundas rid Potuit dari secundum Aristotelem progressas inmitus in causis accidentaliter suborcinatis 68 ELEMENTUM. Elementum, causa, ctprincipia n,quopacto intersedistinguantur 1sElamentorum discors concordia probat Dei pro
En per accidens an cadarsub cientiam domnia entia pendent apysma causa, quatenus sunt adtimbriua participationes diuini esse 3 id Onania entia dependent a prima causa, tum t InrUI . tum ut operentur ibid. dLutis nomen quo pactos Deo proprium 1 44Eus mobile in sedec aluin Physica consile ariο-nis id Ens naturale ses assecundum naturam quo differant ' f
vbentia an habeant causas picientes 364 a. ct Tirati sextra creaturauim non consstit inproducibialitate 368c Res secundum sua natura praecisessec Tata non habent esse, ita es, Gulae ad Deum, ut ad rasam, scientem
tatim in rc bini ea istaec ins disserunt re, dif
Fatum pro causis ordinatis erranet ad causamessicientem ibi . FIGURA. Figura austprincipitiis activum motus localis Figurae ctimagines 'ronomice aliquam vim habeant ad essectus mirabiles 76 IFINIS. Finis trifariamfuinitar, comm iter proprie, maxime proprie ΤΟΣ
Finis orta dici ones sic Finis est verect propriecausa ibid.
Finis causiitasan consistat in metaphorica motione 38 ς
Noti, niis liciter est prior motione causaescientis 38s dAn omnis operatio causa agentio essectus suis Fim posse'io quopactos esectus causa abs
287쪽
nar fines in quas natura contendit is a Naturam agere propteonem multis argumentis
Formasubstantiali donitio ric Probatur esse rebus Physcis formam substan-
Hrvia substantialis unum e principiis rerum naturalitum a csalbus nominibusforma appelletur arib Utrum exforma substantiali materia at nainpers 1184 Vtrismex qualibet materia forma si blunari
bus Uit effici persie suam et i f. 233
Vtrtim omnesforma educantunde potestate nateriae late di 'utatur 23sfSubstantias arata nequeunt educereformas de potentia materra, nisi applicando natu Ita activa pastiuis 3 a Formae, Iateant in rationibusseminarijs a ruCurforma dicatur ratio quidditatis 1o dConsensus mutui amoris inter formam ct materiam Σ3ola Farma est ignobilior composuo se a Forma per artem inducta missam agendi vim obtinet 27 Forma naturalessunt actuose,ct quas viva b FORTUITUM, ET FORTUNA.se eectu Dei nihilfortuitum Sori In quibus rebusIortuna locum habeat sosFortuna quidst os Discrimen inter causam ortunam os Fortuna Ethnici numen dederunt ibid. Fortuna eriles ibid. Cursortuna caca, iolabilisaxo instanssita
batur ibid. GALENI S. Galenusinaturam diatam pocat i lGENERATIO. Generatio a quo accidente eliciatur et 8o a Generatio ct corruptio quo pacto motus nomine comprehendantur 4I4c Prog essum insinitum ingenerationibus quo pacto Aristoteles concedataut neget a b
Geometria non a materia quam ritbmeirca sic Geometria e flesncer Mathematicis . 18 e Geometria minorem habeomplicitatem quam Arithmetica GIGANTES. Vide Monstrum HERACLITUS, HESIODUS, Hippocrates.
Negauitscientiam rerum naturalium cfOmnia igni de agratura praedicabat iHesiodus scripsit in Theogenta , terram esse omnium principiuin Hesiodi upuisit Chaos ante onmia a Hippocrates naturam alias doctam, alias indoctam appellat Hippocratis quadratura
Hominu excellentia Bomo nis vallire corporea
Pro vestitu armis data homini rurisAn homines ex congressu hominis sedis nasci
Immerito d cia quibusda=n naturam exhibi is sese tu hominem quasi nouersam 396 dPrimus hominumparens anfuerit Gigas 344
Idearum cognitio gitantist momenti ridea desviri ibid. fIdea non est ra toformali, sed obiectiva 3 is aromia agentia; na ara ilim non sunt Iea Idea Platonicae a 3b IGNIS. Ignis tribus salte=n modisgeneratur 794
Ridiculum non correptam aristrepania maxinis
Impsibi e cognitum timpo Obile, non potest
c vom pendicat abstractionem quid effugiat potentiam Dei extraordiva am
288쪽
infiniti descriptio soris itum quot modii ciat s. to binfinitum aiectione 2 Unitu; detractioneri uitiai vel insultum qκοmodostpas o quantitariis sis fNoudarur infinitum actu proprie si vinum iurebus creatis si is casib cur nuca qualitas infinite intensa posita Di o
i in nitum actu posita Deo effici initrami partem diiumrur 1 agis Deuspro reseret infinitum, non proinde sua
Intellectu noster pirera simul cognissiit ad PDd sit ramo cogmtum, comparatioue nostri
Sitne alto quiete praestantior an coutra uel b
Libri operaqlle Omnia i sotelis in tres classes stribuuntur 4 dplur m e librasAristotelis inauria temporum n-
constat ansit Aristotelis 49 Librorum Pb ficae resultariovis varia inscriptio ibido Oct librosi ficorum non esse Metaph cos,ut
quidem putarunt i OfCur libriis ustorrit ali Exoterici, ala Acroaniatici dici: trer a qCur octo libit Physicorum inter scroamaticos numereritur ob
Cur libri usicorum inscribantur de P sco
Libriis ficorum an fini doctrin ordine primi in P so ogia II Libri de Plantis ab Aristotelescripti non extant Iibram secundum Metaphoc non es proaemium libri secundi Pl jicorum xx quidam
putarunt ψLINΕs. In qualibet magnitudine pnat ah Em daturis-nea actu In qualibet lineasunt actu in nita puncta Spatium interiecisim inter duas ineas infinite
porreetas non esse insinum si V
iu qualibet magnitud:nesunt actu infinita Iinea partiales,squales uni certa LUMEN.an lambissum metulis instantibus nouum lumen prodruat si corpore, ad qtiodpaulatim
accedit Lnmen ede titur de potestat abiecti ue a
289쪽
MIGII, ET MAGiI. Magia di plex altera daemon m mmmerciis iu- assticata, et a sartu abusu: alitera vere ars II Mi at resis arti ci multa o pera miransaessici possunt, absque interaeuitu demonum et f. 22 sc Nagi Pharaonis Perosserpentes exibibllere a GMagi quomodo feras, hominees excantent
MAGNITUDO. Qualibet ignitudo Mathemattice stectata est diu bilis in partes ii nitas io 3 In qu aes magultadine sunt et c. insulta pun
Determinis magnitudinis o par itatis 3 ibMATERIA. Materia definitio enodatur is fVari a pellationes xi teria I97 a suibus a=gumentis probetur Drri iurebus pinsicis materiam 163Materia est pura potentia 19 Se Materia habet existentiam propriis alid Materia est expers generationis , ct interitus Nateria non potes absisse ordine .adformam co
Nateria cognitio adulterina ibad. Materia uotio duplex 194b Materia botrum psint ab intiellectu creato
comprehendi , Potest forma uniri diuinitus materia sne
quantriare, ita ut ex iuresulte: compositum 2 3 Materitam quo pacto etiam Philesophus cognoscat Ize Materia num exse diuidua, ct x:tensast iis
Materra urgenerationis ct inter itus causaperhibeatur a GH Errores quorundam e natura marteria ora Materiaspetit Ormam χοῖ a nit,nateriaformam, ita forma materiam ς- petu osa opinio Darandi binllam materiam fingularem,
certam de nitam, pertinet cadessentiam Socratis φVtrum materiapertive ta qualitatem compa sit naturalis osci Materia duplex unitas rosi
Materias'opacto eadem in eodem homine tota vita perstueret 2ioeMateria potes diuinitis absq. omui forma sub stantiali conseruara suNon creauit Deus a principio mundi materiaruarisiecimui formasab antiAli, ut quidam putarunt ibid. bMateria est substantia postrem nota 119fNon dotesta Deo produc aliqua substantia δε-
θ: carior, quam materia prἔma 13oa MATHEMATICA. Mathematici, una e partibur conremplatricis
philosiophia a Mathematicas disciplina constituit Plato in n. turalium aluinartim inres;ti a Mathematicaa raclia 3 fMathematica quo genus cause confiderent s
Mathematicae tute alias scientias quem locum
losopbia. Mathematicaplures II eas a XIMI ME MOψIMUM. Disceptatio de Max:mo minimo, inqua agitur de termini tam magnitudinis, quam paruitatis, rerum tam viventιum,quam vita expertium 3Ia MEDICINA. Medicina virumst contemplati , an practi α
Medicina ct Philo Ophra medentur: ita corpori, haec animo ibid. c
ybi definis Physiologia, inde Meduina incipit
290쪽
M taphysica ordine doctrinaritima dignita is Mopinqua motus, ens incompletum
ynia autum est Metaphysica , non plures, ut
quidam putarunt gestet hysica non confideratparticulatim omnisi rerum essentia is basetaphysica quo irere intercum ea,quein materia utae afunt,contempletur ibid. d. MONSTRUM.
ato rum quot modis accidat 43oe Monstra in mari cursequentiora i dat monstrosum ammat, quo smplicia membra gemmata habet, num animaist an plura
BIsm magnitudine perdicis erarum gignantes absolute monstra censeri dobeunt 434. Opsn:ο nullo pacto buenire monstrae caelestium corporum in xu ibid.
Monstram an natura intendat 3 bMonstra quas ob causas intendat Deu a, b Num ex humavi bellama pecte homines nascantur 434ς MORALI SCIENTIA. Morali δει btra, una e tribM partibus philosophi, uniuersim accepta 3 Morali sc entia nec ita Moralis cie;itiac Iiana ordine posterior nati thraii 39 ad Ma emsientiam transtulit Socrates omne philo ophiam Cur taureis non fui idonei auditores moratuscre,.tia ib d. Multa ex naturaefontibus ad moralem scientiam necessario petendisiunt sis philosophia ad xruperatiam es progrediendum docuit Plato A ac MOTUS.
Motus qua consideratione ad quam categoriam pertineat q6o a Motu; noul forma sed eiusfluxas 2 a Motus noues essentialiter coorinatis est tamen
Momu inter assertiones extu mobilis principem locum obtinet 84 Secundi mὼν otelem omnibus corporibus inest propenso a motam, non tamen omnibus ad
Motis omnes comparatione Materia naturales
Motus localis inbaret in re mota a Mollentium quadam mouent motu proprio,alia metaphorico 38 dMUNDUS Intiqui mandum animalfecere a scMutidus ut diuinum archetypum miretur a fAcademici duplicem mandam posuere, alterum Archetypumi intelligibilem, alteram fabsensus adentem 1 indu Deius mundum alium per foliorem condete potuerit LILAE NATURA ET NATURALE. Eis perse notum, dari naturam 3 as opiniones vetetu Philasophorude natura asge Multiplex natura gnificatum a salinatara donitione comprehenditur natura corporum coelestium , contra Plutarchis,Mag. Albertum, alios ac cNatura definirio particulatim enodatur 26Oe Natura analogum a19d Natura de iii an principio tantum pol sa