장음표시 사용
271쪽
Dei, cap. I'. cum anten eo lectio omnium siti finita In ea enim non dubiuna, quin Deus to- idem denarios, quos marios apprehendat: dum enim suae scientiae perspicacitate numeros numeris comparat vel singulis binanis nullo excepto inculos denarios csi fert, vel in aliquo tandem binario denaria deliciniat si actu secundiana, sequitur denarios non olle infinitos, lirod cli aperte tallum si detur primum habetur propoli m. Ad clauum respondendum est , quemlibet An et uni ex intinato illo laus uero polle lapidi impullum imprimere, non tamen totam Angelorum collectionena idoue propter absurdum, cauta ex ramentaneo motu sequeretur. xl ad velo obiicitur, potentia notricem Angelorum ordinata ad erficiendum motum, facile soluetur: sat enim est ordinar ad moue dii in singulatim. Ad Onam exra arguanenti solutione, quid respondendum it constat. Ad ultimum dacito, polita infinit. grauitate lapiden ea praeditum non deicens rum, instanti, quia non concurae clim ea Deus ut impetu in hi trito sed finito
- rius lib. I. de Sacramentis,parte cap. 22. in eo errore fueruns, ut putarent,Deum praeterea quae iacit nec aliud quicquam sacere poste, neci elius aut perfectius Orerssa vero hac uim plerare , ii iam coarguit Sacra Pagina auctoritat .dum finitam utut naD o attribuit; con tio uel si est inter Cathclicos lillosophos, num Deus quacunqiae specie possiat alia in rc biliorem condere. Uyd cnim non pol sit, qtiod aliqua sit, ultra quam virtus ruma n qtreat, arbItratur Henricus Candauensis quod lib. I. ua 'st. 3. quodlib. 8. quaeli. 8. Scottis In 3. distinct. 13. quaest. I. Durandus in I. dist. .cu. 2. Aureolus apud Capreolum in uast. 43. quaest. v t. art. 2. Solet autem ii Vc sente iri 1.1 hisce sere argumentis probari. Datu, CS ala qua in natura, videircet materia prima, qua de terror nulla esse potest ergo an men te diuina ali illa alia est qua nulli. p aestantior e fici queat; cum nulla videa-ttia malo ratio, cur per gradus creaturarii descendendo perueniendum Isit ad infimum dea scendendo non sit in aliquo summo condiastendunt. Antecedens Iobatur . primum ei illis D. Augiit inrverbis in coliteil. capite septimo suo ec ista Domine,alterum prone te id est, naturam Angelicam salterum prope hilid est , materiam primam : Vm: m, quo superior tu esses alterum, quo ferius nilia ei set Dein de , quia si Deus postet creare aliquid materi, prima delpicatius, vel ad ellet forma, siue aeci dentaria, siue substantialis vel compositum ex materii torma. Si formaIctim omnis fornaasiue informans , siue omnino per Iesubsistens sit actus: materia iit pura potentia; oninisque actus nobilior sit quam potentia, non pollet ea forma non esse praeliant lor, quam materia prima. Si vero eri et compolitura , cum Omne com positum includat formam , nec ellario dignita te sua materiam vinceret.
3. Arzum. Deanges Unti lex sitas specierum , quas Deus
creare potest dritat a Deo , sicuti nitum ab infinito, alioqui daretur illa species aliqua infinite ei eta igitur per eam ascendendo impos ibile est in finire progredi sed necessiario dandus erit status in aliqua specae ei ta&d
Item : Species procedunt a Dro , uti numerus ab unitate, testem Dionysio S. cap. de diiunis nominibus ted aliquis est numeIus, inter quem vi tatem alius cadere non potest, net D e binariuς ergo Maliqua creatura est ita Deo Propinqua, ut ante ipIam Deum alia e rici
Praeterea Deus non potest essentiam bum o, .nae specie per tectiorem reddere, nec duas spe vcieS, qua aeqlia lena perfectionem inter se habeant producere: sicuti nec quaternarium augere seruata pecie quaternarii, aut duos num Iosaequales efficere ergo nec poterit qualibet specie aliam nobilioris ementa a creare, cum Virom bique aeqhiarata videatur. Denui tres: Universum non potest esse pul s. Argum. chrius aut perfectius, quam nunc est, ut asserit ligustinus in Enchirid cap a C. Gregorius NaYian renus in Omilia Natiuitatis, Theindore rus libr. . Graecant carum affectionum. Cum igitur nauersi pialchritudo Isecti ex spe crerum, quibus constat , varietate es florescat sequitur, non poste id aliis me io vis notae speciebus a Deo ornari, prOInde ille
non qualibet specie creata aliatu
272쪽
quamuis re creata, posse a Deo aliam no pl-liorem procreari nec aduersa
ntraria tamen sententia amplectenda est, dicendumque nullam esse peciem, qua Deusnsn potu taliam nobiliorem efficere de uniuersim nillil inesse in rebus creatIs, i in quan titate amplurn, vel gradu intensum , vel specifica dignitate excellens, quo non posi t Deus infinit progrediendo aliud maius perfectuisque Prnducere. Huius opinionis est D. Thomas I.
Parz. q. et s. art. 6. z. contra Gentes, c. 26. D. Bo-
Lauent.in I. dist. . quaest. I. .Capr. in . dist. 3. quaest vir art. 2.&dast. s. q. 2. Argentina int dist. I. quaest. 2. art. 4. Richardu, quod lib. 2. q. 4. Heruxu quodlib. T. q. 2. AEglatius quod-I1b. 3. quaest. I. Sonc Ia Metaph. quaest. I. alii. Qiisd vero ita sentire oporteat, suadetur. Primum; quia haec progressa infinit syncatego-xematici nullam involvit repugnantiam, nec ex parte druinae potentiae quae est infinita nec ex parte effectus esto negetur, possie a Deo infinitum creari. Non enim per eiusmodi incrementa veniendum erit ad aliquam creaturam
actu infinitam , sed quaecunque dei ignabitur,
circumscripta ac limitata erit. Secundo quia si quavis re prodircta non posset a Deo produci maior ac perfectiωr sequeretur exhauriri diuinam potentiam, certasque re-xum limitibus coerceri quod quad alii id quaeso est, quam diuinae potentiae infinitatem Vare Tertio Essentia diuina ut est 1nfinite perfeci .l ita infinitIs modis est imitabatis: igitur nulla species eam ira perfecte imitabitur quin ean-clem alia perfectuis imitari queat, atque adeo nulla creari poterit adeo nobilis, quin nobatior possit. Ad ea vero quae pro contraria sententia a saucta sunt, non erit dissicile respondere. Ad primuna concedimus, materiam e se infimam omnium substantiarum, quae a Deo creari possint licet non putemus, eam accidentibit faltem omnibus deteriorem esses; quandoquidein materia essens per se existens nob1lius autem est existere per se quam inhaerere alteri: si id, qtio dat erit ahaeret, tantam aliunde nobilitatem vendicet, ut ea existentiae per se praeponderet; uti videre est in nota nullis accidentibus; praesertim in his , quae diuini rdinas sunt ut gratia, tui Den gloriae, intuitiua contemplatio utinae naturae. Itaque admittenIdum est, licet Deus qualibet specie completa inqua libet item forma, aliam non solum perfectui em , sed etia in ipersectiorem possit em cie nullaru
tamen substantiam materia primari Ot Iiorem creare posse quae est sententia Lichardi,
quodlib. 2. quaest. S. in et Sentent. dili. 21. q. r. 'e'. ν- Durandi eadem dast quarti 1 Argentinat s dist. quaest. I. art. 2. Egida quodl: b. 3 quaest Aς. . s. atrorumq Philosophorum communis Nec 2 2, propterea, quod aliqua minima substantia in rebus detur, iccirco maximam quoq; data opo rei persectio enim substantiae crescit per accestium ad diuinam persectionem , ubi inrpoli ibile est ad summum pervenari: quia cum diuina perfectio sit infinita, nulla creatura eam ita ex acie imitari potest, quin alia exactius possit. At ir persectio substantia est per recessimi a Deo. quem non repugnat in aliqua substantia dari
Ad secundum:uniuerfitatem specierun ollae r uero 2. creari possunt. distare a Deo ut a talia aplicite; et Bastfinituna ut infit altum tam secundum qu rd, seu in I. d. 3 s. q. syncategoremati hoc est, in uatim tu prCgre 3. Hio I. E. diens risii ita continet omnen perfectionem p. q. I.Arg. spec1ebus coinmuiricabilem, ut in ea nulla certa species desionari postit, quae actu insim re e-cta sit,&qua non possit dari alia periecta Or. Non valet autem ut aduertit Capreolus in primo sententiarum, loco citato haec colocutio: Deus videt infinitum progressium specierum 1ele proportione cxcedentium et ergo videt al1quam iti- finitam speciem. Sicuti nec consecutio hecit mentum habet: In continuo sunt infinita par- tes, quarum secunda est minor quam prima , . tertia quam secuta da, atq; ita in infinitum ergo in continuo est aliqua in finire parua. Ad tertium species procedere a Deo, sicuti Sotaei. 3. numeros ab amitate. Primum, quia quemadmodum numeri insunt in unitate, tana quam co et .
dii multiplicantur ita rerum specie S in D O, Vt re e uia si in fonte totius esse continentur, in eo Quid - unam habent rationem, sed extra illum In multitudinem abeunt. Praeterea, quia sicuti nunieri
ab unitate progressi in infinittim augescunt: in qualibet specie aDeo creata, potest alta atq alia perfectio produci, ita, in nulla consistere neces le sit. Non esse vero simillitudine in ei 3 quod
argumentum prOb.ire nititur nec enim quae similia dicuntur, in omni biis paria est debent. Ad quartum non posse alicui specie in Ouun Sofur. addi gradum essentialis perfectronis, tua iam non cadoria maneret essentia ut nec 't aternarius, si ei noua unitas accederet. Nec item dari
posse sub eodem genere duas species pari inter se dignitate sicuti nec dari post ui duo tumori qua laus etiam quoad hoc spe crestantiles sunt)qliorum unus non alter tam excedat. At init ductione aliarum atque aliarum specierum non ita res habet, cum ex ea nulla sequa cur repugnantia.
Ad ultimum Vniuersum bifariam spe hari: Vt r. q. ninii tum vel quoad partes quabus consa , Ve
273쪽
quoad ordinem dii ositione mi larum Pilom modo creari post altu i pulcra it M perfectius nec id negare Patres qui citantur posterrori nota mile. Neque enam hoc uniuersum, quod nunc est valet fieri elegantius, quoad partitim, e quibus constat situm dispositionem , t patebit ex iis , quae dicemusqilario libro liuius operis, cum de locis et ei alentorum disputabimuS. Ex D. N. I.
ARTICU LV LOMNE INFINITUM COGNOSCI a Deo, nullum tamensuccessuepossem ognosci.
VTaperiamus, ii in proposita civi aestionestatuet di: m sit, non ulla pra i littemia fiant. Primo infinitum duobus iari is suini altero tormariter; vena mirum sigra ilica negati si emtinatio iris altero materialiter, hoc cit, prore, quae iiiiii ita dicitur; ut pro numero infinito, vel Infinita magaritu ciriae. Deinde duplicem esse infinita materialiter impii notitiam onam, qua confuse apprchenii: tur quo Gdo diciturco noscere in sinitum is, qui cosnosciet niue sale cohibens sub se potestate in ita qui xcipit magnitudinem vnrus palmi in silam sunt ali filiata paries p1Opordionales qua ramesigillatam non concipat Aliam, qua militum dilucide ac distincte cognoscitur visi cur easiden partes enucleate percipiat .Preterea cogni-tronem destinctam inuniti, aut eo sic etsi iam, qua unum poti aliud cogia oscitur aut non successivam, qua canet simili intelliguntur. Denique disti ictam cognitionem inhialti vel a su- iii posse, ut dicantur infinita hercipa in alia re Coo alta, in quae lucent,ut in ellentia diuina:vel
in se is sis leu in proprio genere, quo pacto an-
ira LI.:1o ignem uniuersi, ierum species Deci creatas cogi si H His politis non excitatur a nobis quaestio, de infinato sol maliter sumpto Eo Namq; in O- .lo per pieuum cst infibutum a quovis irrellas i. Neq: eciam quaerimus , a in finituna materialiter spectatilin contusa Og in orae apprehendi possit Z claria idem possies ullam habet dubi- rationem Sed utrum dii et :3cte intelligi queat in se, aut in alio simul atri successive. I 12Vir quidam ex antiq.: is Divosi hic, quos Disitis ii iustinus duodecimo libro de Ciuitate Dei, capite drcim octauo refert, adeo ha I caiiatis tr v Qixerint Latanuuin ne in Dei I. Getasis. Pro hae eia
A ' riden cog trionem, dere posse. Qui cum
dem rei et tu , non , osset Deus Infim ita diuersitate variata vel piae crre cuncta ut faceret , vel scire cum sectet In hos certe ccnueniti ud sacra Vatisci In circii tui .apra ambulat t. GPI-nionum nam i inanitate circun acti, mentem
divinani cinfinita omnia sua scient a coplecten B tem ex humana intellectus imbeeilutate, augustiis metientes, impie lapii sunt. S t saturi' ma nostra conciti ioci Deum qii Od bet intinitum clam prehendere,etii aullum fuccersi te posssi cogno .cere. Haec conclusio probatur, ql: Oad priorem partem , hunc in moduni: Divinus intellectit habet infimiam vi ,1 ad cogi viscendam. id, in quo res concipat, nempc ipsi Sessentia est in rinitum quadra repraesentando cingnoscit igitur initia ita. Item. Deus perlectissime comprchendit effectricem suam si tutem sed per eam pol si non tota quin plura , enicere, ut Iuperius demonstrauinius: cognoscit igitur non tot, quan tu a, atq adeo inaurata. POlterior conclusiionis pars ex eo constat quia is, qui successi hi cognoscit, parturi estis acies, partim apotentia. In actu, comparatione eorum, quartatu percipit an potentia, respectu eorum quae subinde percapit. At diuinus intellectus cum sit a eius purus nequit esse inicientia ad ala lui l noue cognoscendum. Accedit quod Omnis iuccessiva intellectio mutarionem infert, quae nuDlo iodo in De uiti cadit Slt secunda conclusio: Deus non solum intel- e mligit infinita cognitione simplicis intelligentiae, qua concipit res secundum se. sed etiam notitia intuitiua qua eas subessse ex sientiae con siet en uitaHec probatur: qui meus intuetur c gitariora es Angelorum , Manimarum ration lium,qui; in inlinitum multiplicanda sunt: cum divinae flentia perquam intella git, perfecti Q me repraesentet, Lam eantiae iam exitiunt,quam qu fati quando erunt, aut csse possi inest. Item: quia vel Deus e via turis cogitationibus nouit baitas, Velui si istis. 43 ansi natas habetur propositum:
si liritas , oportebit ergo id, quo i Deus cognoscit per proPes luna rei una transiri quod est
manifeste abi tardum. Hanc concitationem fultus explicat D. Thonias I paIz. q. I . art. I 2 c a 3. Nec sibi repugnat sanctus Doctor, dum aliis in locis, ta contra Gentes, cap. ρ9 Asserit Deum intuitiua cognitione non intelligere inlin Ita Loquitur enim tunc deciebus per se existentibus, ut inde retatur Capreolla I J.d 1 . I . q. 2. II L Cese anus 3 par t. q. IO. artIC. 3. terr riensis I. contra Gentes, cap. 69. Haec enim in infinituri multiplicari non debent: cum subinstantiari r m Ortus, interitus dieiudicii termanan
274쪽
perius icta, earumque confutatio. V Erum contra primam conclusionem obrI-
ciat aliqvis eum Durando In primo, d Iit. 89.s; ec' . . Si Deus cognoscere quodlibet innuli m. vii que coinprehendet et omne partes Uas continuum uiuidi potest, omnes ξ earui dillectrones. At quod eas non cogno cat probatuτοῦ qura vel partes quas in coluri io perci PIt, duae sunt, vel audiuiduae. Non Indiuiduae, quia iam continuum constaret ex indivisibilibus nec diuiduae, quia utina notitia non omnes continui parte comprehenderet cum porteret semper alias cogiratione diuidendas superesse Non igitur omnes continui parze Deus intelligat Connrm. iturque illam rurius ex eo quia non minus repugnat, continuum diuid aditu in omnes suas palles, quam secundum o mnes cognosca.Non minus entiri Deus a conciniendo absolueret, ad minima atq inlectilia redigeret, quam 1 ealdem a se mutuo re illaab1ungendo ecui siet. secundo: Ex eo , quod Deus possit emeete Non tot quin plura, non sequitur eum producere actu infinita ergo pararatione ex eo, quod non tot, quin plura antelligat non recte intere- Uir euio finita actu comprehendere. Q lare probatio prima conclusion 1s,1tiosa est. Hisce obiectionibus ita occurres . Prima quIdem cum Capreolus in I. astruct quaestion Marti c. I. 3 Ferrariensis contra Gentes, capite 69. D cendo meum cotinoscere pardes in Escontinui, quaeliand dubre diurduae sunt Ita tamen eas cognoscere ut eoum parces omnes, atq; Onanium partium partes, enuclaate comprehend.u: f. ceni meas concipit. v 1n contr-nUGI Asia it. Quare cum in cola inuo nulla sit, o raeiecies in anas senicinit, nullain Deus arprchondit, cuius et Iah paries alias nota concipi. t. Oul aruandam tamen ei i11crimen, Inter realem continui vivisio rem, cognataonem diu uiam eiusdem secundum omnC partes
piscrimen Nam cum in dia a medietate coi tanuum d Hi ter cogns dii: tr destruitur prius continuum , manentque ronem duae medietates, inqlias disiecti Im vini Dei n- π par de . cum ruri is duae meaietates in qua O c lar-t -- . tas diuiduntur, delitu tars duabus ui edyetatibus,
, eus Omnes partes proportis: ales pene rata adhuc nahilonititus saniele fas est partes secta les non ad tu .rs vita no diuina c. nul Oac mi nata sit quasi in illis non contineant i r salis eiae cogniti Oae comprehen ae 1ed ut ad huc lint partes continui proindeq dra tio: e s cunaar occurrendum eli dati sum est rationem in productio ae finiti, Sesan ita cogi i tioue Nam pro luctio anzin: actio eaeterna
Dci, secundum quam potest in tantitaim ad se citum potentia permixtum deduci, imo Obi psiu intinita repugnantia impossibile est eius Loodi productionem ad corripi tum oraria in Oactum terminari oportet u semper aliquid re 1uqai sub poteltate producentis, quod in a cium non prodeat. At cognitis finitI, cum ut actio interna Dei, Omnibus modis completa esse debet. 4n omnia, tu quae potest, actu tena re Praesertim vix, si Deus quaedam actii, alia
tellare cognaOlceret pollet ei notia cotidia ac cedere, citod sine intellectus ditiari In tutatIone non fiet ei. Vnde patet, ex eo, quod Deus non
tot quin plura cognoscat, sequi, comprehcndi
ab eo ac tu inlinita, licet ex eo, q od essicere potesat non tot qui plura haud recte inseratur, poste ab eo produc actu intinatam.
Non desuere qui arbitrentur,Infinitum perfectione, hoc est, Deiani pl. Max posue nobis in hac vita, so, uinat arae acultate, clare ac perspicue videri,nilii .ente.n citra concreta vitiorum caligine ostia se tanti luminis splend re perstringerentur proinde, si iii an inuti excoleret, atq; omnino repugnaret, nullo praeterea uisio ad tam excellentem cogi MUO-nem in qua nostra beatitudo consistit, inuigere.
Hunc errorem Sacra paganae testimoniis amarat a colli utatui 11,damia auri Concili sim ten-nen 1 sub Clemente V.quod decretium habetur in Clementana, Adnoltrum de haereta cis Quare de huiusmodi uafiniti cognitione nullaris aestio
De altis tamen , hoc est . de Infinito ex tensione nidicitud me ad quae caetera in fila ita reduc bin tu , 'scep atrocii, cui nos hac conclusione iaci egrius talis: Non potest in rei' dius creatus naturali sua viri r te percipere In id ὶita liueum ut, id eli, non intellicen O - α num 'urπα-
275쪽
τῖγtores propositaec crassonis. nurn post aliud, que secelli ite te inpore finito. Qua probatur primis testimonio Arrsiolet. r. huius operis, cap. . re c. i.&cap. 7. e Xt. 6 . 2. Metaphys. c. . text. II. Rhetolicorirn ad Theodec cap. s. ubi docet Infinitum, qua infinitum ignotum esse Praeterea, quia infinitum excedit proportionem O tela Liae finitae: Omnis aut res creata sicliti essentiam, ita depotentiam finita malaber, Hue pertinet id, quod traditum est ab Aristotele libro I. de celo, capite . text. Hi . potentias activas deliniri maximo quod possunt id est, certum ac definitum libri ere ternamum a narura praefixum, ultra que progredi nequeunt, eoque termino earum perfectionem a iii mari Accedit quoqli experren ti, constate ina,quo mens plumbris Iehu pe ciprendis intenta et t.eo singulas mus perlecte cognoscere Addidimus, tempore finito quia sim Ctus suisset caeternitate, iam nunc quaeliber inteli gentia infinita sui orb1 conuerisiones cognoscendo decurriliet. Porro haec noitra conclusio partim est Diui Augustini . in Genes cap. IS de Trin Itate cap. 2 . partim D. Thomae I part qila st. 86. art. 2. a tris contra Gentes, cap. P. Opuscissa quaest. SI Scoti in .d1st. r. q. I. Duranili Q.
dast. 3. quaeli. r. figidii in I. diit. λ' quaest. 3.
RES PONDETUR ARGUMENTIS quorundam , existimantium posse a gelum vi natκra infinita
cognossere. A superioris articuli conclusione dissentiunt
Capreolus in a. dist. 3.quaest L. ardi S Soracinas 2 Metaphys quaest. et aliique nonnulli. Opinantur enam, post Angelum, si quam maximum potest, conatum faciat, aliqua in simia simul litincte cogno cere. Si hisce lare argumentis confirmant.
Primum intelligentia, qua solis sphaeram circumuoluit, comprehendit effectricem vim Solic alioqui Cait Soracinas non haberet in
atqti Sol Orest Irannitas species progizne- Te, ablcue dubio producturus siet infinita indiuidua, si mundas in aeterntina durareta ergo intelligentia cognoscit actu eiusmodi infinita. Consecutio probatur; quia nemo causam comprehendit, quin m Da eius et lacta explorata
Deinde argumentatu. Sontina et Q 1ilibet an . elus cognoscit simul o inrua . quae una specie intelligibi repraesentantur sed omnes unae
xi eorumq; proportiones, repraesentantur una
specie uio aut si insulos numeros ungulae s
c es res. erat, cum nullus sit, quem perei perstari eliis non positi sequetretur, contignatas illies iiiii ira ς peciosi vice ii 'cib l . er o anc elus uno actu fili ta nulli elorum species ap-pichendit.
Tertio : Ideo iii tellectus noster non potest . Ar u . quaml: bet mi illa concipere quia est riar meis hoc mortali corpore, quod mentem de grauat, nec quicquam intelligit, nisi operante simul phantasia, quae rorum Obicctarum multitudine obruitur , ac defatigatur ut Plato in Pli ardio scripsit, ipsaque experientia docet. Cum igitur mentes angelicae hisce impedimentis liberae sint, nil Tlotillabit, quominus infinita intelligant. Adde, quod non ut sensus excellenti sen sibili, ita intellectus praeiertim qui sensu non pendet, excellenti intelliginita laeditur, ab Mirorum perceptione retardat tirci quin potius qualuo nobiliora capit ob recta, tanto ad alia cognoscenda habilior fit, telie Aristotele tertio
C libro de Anima, cap. q. te L. T. Circa eandein nostram conclusionem alii ad Aliorum extremam'itandam sententiani destexere , ar o. bitrati licet coelestium corporum motu sui Dient ab aeterno, non potui sie in tolligentiam semnes coeli conuersiones Ecce siue o oscere.
At ferunt tamen pro se illud Aristotelis ausim in Iu . tum, qua infinitum ignotum est. Q ubus verbis innuit Philosophus infinitum sic intellectus aciem effugeres, ut nec incinito tempore perca pi queat. Item: qiua si intelligentia omnes globi coelestis conuersiones nouisset potui flet ca rum omnium no actu recordari, atq ita naturali vi infinita sinuit comprehendere Denique id 3. Arzμm etiam addunt, flod nulla ratio cogat allerere, intelligentiam praedictas conuersiones tantiam plura cognita, sigillatim percepturamuisse: cum motus coeli num quid tibi cohae-ienis de continuum sit.
Haec tamen Hymenta leuiora sunt, nec ob essenso ea a comum Philol. phcrum placito absceden Mae . Arridum fuit. Ad primum igitur boncinatis dicen p6orulea dum; intelligentiam comprCh ndore virtutem rent a. Solis,nec tame iccirco intelligere actu in sinit a. Nam quod ad singularia attanet quanquasi r Tum gerierationes ii lumesient tinen habiturae inlinita secundu potentiam , seu no tot qui tiplura a Sole et ne nil ostent; ad Erus tame comprehennonem, lingar a Trum Ogrimo no requi ritur. Sicuti naturales gens 1n nullaus singularis definite sumpti pri inictionen per te terim cita ad sui comprehensionem nullius notitiam per se do scit. Sed quadde peciebus dicen clum 3Nempe non oportere angelum ad Sol: Quam com rei, radendam in sinitas coSnosce - 1 e quia neque acta infinita sunt, ut per:picuum eiu neq; earunt multiplicatio an in filii tum princedit ut alibi ex Arastotelis doctrina, communi Phalosophorum sententia statuimus Ad ec nauma et u I. paret. quaest Ad a D
276쪽
gant naiorem propolitionem , recte qui- . em: siei testim potest utina pecies plura acta xepi aesentet, quam ut ad omnia illa angelus diu iuncte possit aduertere. Quin etiam ad min rem respondemus;angelo neq inditas esse infinitas species intelligibilos numerorum, neque
unam, quae omnes umerorum species distincte reserat sed per species rerum sub nilmeros
cadentiun percipere numerum , aut unitatem, ut communem earum affectionem. Itemque,
numero quom apprehenso promptum et ei Ie, maiores ac minores numeros subinde cocipere, addeAdo detrahendove unitates similateiq; figurarum .proportionum Triarentis c gli Oscere. Qu&d in nobis etiam locum habit. Ad tertium dicendum ci intellectum nolirum
non ob id solum haud posse infinita percipere,
quia corporis comm rcio Mintercurrentiumphantasma ruin turba degrauatur, ac praepeditur sed quia cum sit virtus finita, non habet proportioncm cum infinito d1stincte cognito. Quae ratio etiam in intellectu angelici curus item perfectio filΓta est, concludit. Quod autem opponitur, intellectum non laedi excellentia rei intelligibilis cita sane est nec enim a recognita noxam subire potest cum non haereat in corpore, ut sensus.qου dissol ut a vehementi sentibila primarum qualitatum in organo insidentrum temperie menditi Ir, ac labefactatur. Verum esto, intelligibile intellectricem potentiam non laedar; esto etiam nonnunqtiam unius
rei perceptio intellectum expediat ad plura co- Enoscenda, ut cognitio causa ad percipienda effecta Taepe tamen intelligibile sua nobilitate aut multitudine intellectus vini excedit ita ut ab eo percipi nequeat, uniuersim omnia infinita multitudo distincte cognita illius terminos transcendit. Ad pramum vero eorum, quibus posteriores Philosophi nitebantur, dicito Aristotelen eo modo negare , infinitiam posse cognosci quoezlam negat, posse pertransi ire sicut inficiatur, decurri poste infinitum 1 3rdo tempore concedat tamen in tempore infinito poste, cum posuerit infinitas orbium coelestium conversiones praeteri ne ita negat antini tum finito tempore posse cognosci admittit tam eu, an tempore in filait postr. Ad secun sum non candem esse rationem in notitia succeisua infinitarum circumvecti num , in uno actu, quo intelligentia earum ommum simul recordaretur hic eiarm in infinita simul tenderet, quod ieii non posse mon-ltiauimus successiua autem cognatio non ita se haberet, ut luce clarius est. Ad tertium ne ara non posse, Angelum cunctas sui orbi, reuolutiones percepturum tu'sse:
licet elaim unum continuum motum mnescisDstituant, tamen licuti nos in eodem coelesti motu dies plures designamus, cur iron idem e liceret fingerus aut qu possiet noti adireti re& notare noctiam di dierum vicisi tua ines, at quo adeo tingulas ab eodem ad idem punctum
AN INTELLECTUS CREATI SA ad in miasmul cognoscenda tum it
on adducimus it controuersiam, an in Con Ie tellectus creatus ad intuit tuam liuineia put, me turae cognitionem eleuetur id enim fide con te de sum-
stat. Sed utrum vel in ipsa diuina flentia , vel m. Tr/ t. extra illam infinita simul intelligere possis Sit igitur prima asserti, Intellectus ereatus diui in Assert/na ope adnitus, potest in Verbo cognoscere simul infinita. Hanc assertionem etii mprobent nonnulli, quos refert Capreolus in . . di .ra .
quaest artara eam tamen multi graues aucti
res approbant. Ex quibus Magister Senignitarum in 3. distinet. I . cap. I. Albertus Magnus ibidem art. I. eiusque discipula, datricus, arbitrantur animam Christi cognoscere in diu ia' a isentia omnium rerum octibilium naturas. Quod etiam Dura audiri in . dist. 9. quaest. s. artic. 2.&Godo tredus qui diabeto 6 quaest. 3. de quouis beato asserendum putant, Atque horum sententia omni ia adstipulatur D Fulgentius in responsione ad a. quaest. Fernanda 1aconi. D. autem Thomas . part quaest. II arti c. 2 3 3 colatra Gentes, capite Sy. 6s &de e NusIς te ι-ritat quaest. . artic r2.elial quesictatores qllo tum coosium sententia verisimilior est asserunt nullum ceres ιux beatum omnia possibilia intelligeres quia iam potas Da.
diuina essentici ab irate letra creato coprehenderetur ii quidem quoi ura ei recta xii causa videntur, eo m*gis caula penetratur atque adeo cognitis omnibus, ita ab ea erici post int, o-mmno comprehendituo sed quemlibet videre actu aliqua infinita n lintriam, animam Christi
cognoscere Omnia, qua sucrunt, sunt, erimetve alaqtiando, 'uaeculi quo coTianzntur in potestate creaturarum, quae a Deo co 3dita sunt:
' quia hoe id insitis dignatatem pertinet. II ita
iecta sunt omiaia. Alios vero beatos viderei di nemini uel si,& omnium erit ira ad illiu per
fectionem attinentium naturas modi tIam in
finitas species Liguramina, numerorum, iroportionarum quia horum cognit)o p ctat ad natura Intelle caici nerfectionem , quae elici illi statui omnium bonorum complexiollem continenti deest ei Cn debet.
Qito autem nihil ro ugnet, quominias in-
277쪽
fitiit ho mogo pricipiantur, breuiter ex eo concludi potest cluia Gm. Thomas lib. I. contra Gen res, Cap. 69. argumentatur inrelleiatias, maximum omnium in t I 1grb: Iluili, hoc in . cincinam essentiam clares aliae r utiq; valebit Od minus it , arct: adeo ali uod genus in siniti in eadem eisentia diu a relucen S, distincte cognoscere Deinde, quia vi deria
inimite augeratur, crescere otia in inritatio debe.atio Lentiae cognoscentis periectio sulficat e-esin ' proportuo quam vocant accommoda tionis id est, ut potentia intelligendi ultra modum sua Naturae a Deo eleuetur, ae liuino laemiue per filio datur, ut ad infinita percipienda habili fiat pracsea tim cum id quod tu ea infi- Titiarum perception specie intelligibili ration m suis 1l n mitrum essentia druina. 13 qu Id-piati inlinite perfectum. ipsam finita ii untiaco obiecto palmario, illiu virit te continen- tun, ac relucent uno actu vade aruar
Su secur si iti aci Iobabile est possie etiam intellectum creatum diiuna ope Excita i, ad cognoscenda simul Ἀ11tincte alioua in Gn Ita In Ie aptis e Atraditati iam essentiam : Verbi Sara Lia. Inii ta puncta quae sunt in linea, vel innuatos gradus candoris i a Deo producerentur. Hic ex eo suadetur, quia in huius iod cinomtic Ire ii vita 1 coii tradactio 1 implicatio
mei aiau,transeundum este: nec ex parte imbecilluati potentior quia potet tilla supra natura 1ua modii in ex diuino concursu proportionem alloqui, ad cognoscengam multitudinem inii- Iram rerum inti ritatum 1icut ouod plus est ait equitur ad clare quad Git tme triuendam ita fidi tana Dei esentiam ut paulo supra dixi-ovi, POLI O duo ille animaduertes. Vnum est:
ad cos noscenda 1stincte' simul huiusmodi inii nata, prodii condam esse a Dei speciem al1cuam intelligibilem, quia illa distincte in
dat repraeseiatet nec pio inde tamen eam spe LI Ii eperi diam este debet es csto beati, dum infinita viaiciu insta tam specita trabeant,
Vtpote qua bus pro specie cuipi a Dei et lenta a vidi, imiis Non enim portet pec rei eriecti
nem augera per aequalia inclementa, iecundum merisuram Crum quae per eam Lep R ICIrtatur, sicut nec periectionem cognitumas ad n .entu
Tam rei cola nitae alioqui coitio inmactu Gi-υinae nativa mi inite perfecta esset. Alterum e1t villaecia finita liue lectus percipiat, non late fle, ita ovum species diu mitus configarari, sed , gere etiam pecula ait Dei auxilio, auo s2:pra ia-
tu Iaesiae capti m S facultatem cautabita in nobiectum infinitum tendat
diuina ope adiutus, valet infinita finito tempore succensitae cognoscere. Probatur, ura alii qui sequeretur insin Ilum incipiendo pertrantiri quod fieri poste negat Aristoteles , tum hoc
libro, cap. . text. 63. tum Metaph. cap. z. to d. II. Ato in hunc moi, o interpretatur Scotus in I
dast. 3 quaest. 2. Eud Aristotelis exa huius op xis, cap. . text. 3S. Infinitum oua finitum . est ignota mirum , quia infinitum iumendo in eo unum post ali ad impoisibine est percurri. semper en in una parte accepta, ala acci prenda sipererit.
V pendam .is nancea, qtra nonnulli contra i potius dicta Obuciuiat. In primis quo i ab intelle tu creato in diuina flentia cognosci po1Τin i a ii ita hoc fere modo suadet Scotus in I, cost. in . dist i . quaest. Σ. Ita Linitas extent tua suppo ni sui toteli intensivana: sed nullius beatic gnitio liabet infinitatem autensivam Dorgon clite extensivum hoc est extensam ad iraturata obiecta Maior propositi aste itur a Comentatore in libro de Substantra orbis probaturq;
ex eo : Quia ubi excessu in uno arguit excessam in alio inlinitas arguat infinrtatem at excessias an numero rerum cognitarum arguit ea celium in intentiolae seu perrectione cognitioni S: ciuis enim in Lictetiir praestaritiorem esse cana notiatiam tua homo deo, quato illa, qua holociduntaxat intelligi cur. Deinde . t opponit Adamus in . quast. C. Wr Ad Id .iuod infinita sint Ilecdionibu aeci liparatur. ν. inlinatum este Oportet, sedc OStratio. Qua Lerc piuntur infin1ta a umero, a qua paratur infinitis
intellectionibus, quibus ea iii uiatim cincipe rentur ergo est actu in sinita, atque de sicuti dati acta Annitum non poteli ata neque an finitorum cognitio.
Pra te rex, circa tertiam conclusionem sunt, et, mera, qui putent,n Oi est contra ratio, emia finiri, dis, e decutri Ggnitione tempor ii; i Q. Itaqaepo pugnes, a
tuisse illud eo pacto diuino tellectu con sinitis Diocipi nis Deo saccosa a cogi jt O repUMare . te oro Fst alitem proci, ac sententa in primi, it ud, sede Diadis quod in qualibet hola trant eunt infinita in de se l. stantia. IDeinde rixam cum flammani iam ab sanari, corrii pia priam ligni si perficie vel susiixiarm , esultat atra; tum haccintereunte alia exotitur, atque ita in inlinitum : sicque pera
278쪽
LIB. III. Ap. II X. QVAEs T. VI.
o innia puncta eo modo. quo sunt in contanum hoc eii. discrete. Quare cum alia in finito tempore inito transeant, nihil impediet ex parte infinitia dinis, quominus infinitati fimc dempore cegnoscendo transigatur. Haec tamen nihil contra ea, qtrae statu1mus, Scot/. Onc iactunt Atu in palmis argumerorum Sc ti, quo pacto diluenti uiri sir, iam patet: nim: Tum, licet cogia iij extensiua1ntentivam supponat, luras excessius illius excellum arguat: non tamen oportere ualentionem&extensionem per aequalia incrementa ibi perpe duo respondere praesertim cum potentiae pecula iconcursu agentis infimi supra vim ram eleuatur. Tun enim erit cacitat superriaturatra auxilii , quodammodo ei infitillas niensiua I et suppletur compensatur. Similiter respolien-
dum est Adamo licet cognitio hi finitam a rerum aequetur infinitis intellectronibus, quoad extentionem obiectari non tamen eis aequara, quoad in tension m. Ea vero, quae conrae tertiam assertionem obiecta sunt parum momenti habent. Nam
iuuantia esto sint infinitas tamen quia sunt pa te finiti temporis, non niti ex modum unius finiti labuntur. Idemque dicendum de supericiebus, tactibus discretas globi superficies enim ligni non intereunt, aut gigni ni . sim: sed ad combuitronem ligna, quae una continua est in tactus globicita sunt discreta re nihilominus ad unum eundemque mi du i bi pertineant. Quo fit, ut haec omma non tanquam, finita simpliciter, sed quali unum quid
Praeterea riuod plane rem explicat occur praer erex ritque instantiae de contactibus, quos faceret sic Go', puctus, id corpore separatus diiceretur ab an Ar umeημ gelo super lineam qua proinde Oratactas ad nullius motum corporis pertineren Oillim menta , supersicles S contactus , ita se habent, ut post quodcunque illorum sequamur immediate intinua. At plures intellecti ne succeia fioue elicitae, uoi succedunt per modum unitas, quod, omponant, ut patet itemque necessario procedi in ordinate, secunda post primam . sic deinceps nec vero ita respost namqtaamque sesignatam eliciantur immediate infinitari Unde fieri non potest, ut in omnibus moriae iis hora collectaue acceptis eliciantur. Qua e iam ratione supra quaest. I. huius loci arti Q. ad sextum,negavianus, possie a Deo per singula horae instantIa collective sumpta, Angelos creari.
280쪽
phis triplici abstractione distinguuntur ibid.
Fefelluntur qui contrasentiunt rauabstracti Mathematica duplex ira da mittenda est abstractiosecundum rem rationem, qua per indisserentiam dicitur, Metaphnica conuenit tis
In Abstractione non interuensi mendacium Io acam ab tractio a materia distinctionem scientiis, praestare dicitur,quopacto materia nomen ac cipiatur I dabstractisecteprior, ct facilior, quamgen ris Si f
Icademici Peripatetici ad OPratem sua dogmata referebant 4 ad Io aca enuci numero posuere alterum se sibilem, alterum intelligibilem tibacademici ab omnibus ebus assensionem cohibendam e se aiebant 11 fConfutatur hic error ars.cta cacademici sensebus fidem denegarunt a1 fAcadem: i diuina providentiae calumviatores ibid.ataceinici fluxere anima tenae coγpΠ, filum, cuius meruentu uniretur huto nodi, crasio concreto corpori Σ3 bACCIDENS.
Acci lens non producitis antiam vi propria
accidens inurejubiantia attingit sub antia
proditatonem buuidκum sit accidens virtutesubstantia produceresubstantiam ibidea accidensis propria aliud accidensproducat 3 sudas Accidentia substantiam sensebilem prima consequuntur, videlicet quantitas ct quali-
Accadens extrasubiectum anpossi agere 3 84 Vtrum ex omnibus accidentibus sola qualitates agendi vim habeant 38 dNuru accidentia snt nobiliora, quam materia ima is 4
ACCRETIO. Accretionis viventium certi termini ii e accretionistata tempora: . 3 ACTIO.
Actioalia immanens, aIia transiens sibQuo pacJoactis 2pasito amotu disserantia ita Adtio passosunt unus, ct idem actus 7 csctio transens non es in gente ros Omnis actios aforma Σ1ca
Nulla actio a materia 2Coa. 22sa
Nuda actio est a quantitate Actio est causalitas cause efficientis 332
Multitudo, ct varietas actionum,ndes 226 a Lx actione rerum naturalium argui formam
An eadem actiost qua Deus cum agente creatu
ram producit, ct quapostea se solo eam con .
Caajasecunda, mei simul cum ea operantis eadem actio 3 Actiones extraneae Dei sunt toti Trinitati communes 3 8 Vtrum omnis actiost perfectio agentis 318 actio causa prima quo pacto determinetli ab M actione