Joan. Arntzenii dissertationes binae, quarum prior agit De colore et tinctura comarum ; posterior De civitate romana apostoli Pauli

131쪽

114 DissERTATIO DE erravit Erudit. Robierg. de Luxu Roman lib.I.cap.VI.Alia Scriptorum, quorum testimoniis res haec clarior fieret, adducere possem, nisi mihi otium hic secissent Lipsius ad Tacit. de Mor. Germ. cap. IV. Heins. ad Ovid. libr. III. Met. p. 4 O. Vossius ad Catuli. p. 142. Rheinesius in Inser. Cl. I. num. LXXXIX. Perig. ad Aelian. libr. IX. cap. IX. Aliique, quos

memorare longum s et. IV. Flavedinem capillorum praeterea sibi conciliabant Mulieres cortice nucis, Uti

Tum sturi formae: comatum mutatur,

ut anno

Dissimulet, viridi cortice tincta nucis. Viridis enim idem est ac flavus quod siseperius me probasso puto. Et ita viridi hoc loco explicandum esse docet nos Plin. libr.

XV. H. N. cap. XXII. Tinguuntur cortia ce earum lanae rufatur capillus pro m tibus nuculis , i id compertum infe lis tractatu manibus. Quem locum jam ad Tibuli. adduxerat Eleg. Brouckh. Non libenter igitur cum illis facerem , qui putant cortice nucis tinctas esse comas , ut nigrae fierent, inter quos est inurs. in Mantiss. ad Luxum Rom. cap. XXI. Et D ortus ad Theo

phrasti

132쪽

COLORE COMAnuM. CAP. VIL 11 platasti Char. cap. II. p. 212. Idque ostendi existimant e versu s. ejusdem Elegiae : Tollere tunc albos cura est a stirpe captia

Sed, quid eo probent, nullus video. Nam albi crines aeque possunt, ni fallor, inter misceri favis capillis , quam nigris. Nec in tota Elegia nigrorum capillorum fit mentio. His tincturae generibus addi meretur Theocrit1 Schol ad Idyll. II. p. 88.

κά. τὰς τριχας Thapsus enim est lignum , quod vocatur scytharium , liguum scythicum, ut dicit etiam Sappho. Illo vero lanas tinguunt, ct luteas facint , ct capillis

flavum colorem conciliant.

U. Inter reliquos etiam ornatus, quoS nimia excogitavit labente Rep. Roman rum luXuries, non infimum locum obtinet, solitos fuisse crines scobe aurea inspergere, Ut aureum acciperent colorem. Trebell. Poll. in Salon. Gall. cap. HI. Gallis nus cum suis semper flavum crinem condiadit. Ubi plura notant Viri Docti. Commodus dicitur a Lampr. in Rus Vita cap.

XVII. Tantam habuisse curam capillorum favorum, ast capiti auri ramenta inspergeret,

133쪽

it 6 Dis snRΥATIO quo magis coma illuminclata flavesceret. Quod de eodem hoc Imperatore refert Herodian. libr. I. cap. VII. g. 9. Κομη τε φυσει

σθαι. Et coma natura flava ct cri spa, ut, si quando in Sole ambularet, illa splenderet veluti ignis , adeo ut putaretur , exeunti scobe aurea inspergi Conser cum hoc loco Iosphum libr. VIII. Ant. cap. ΙΙ. Martian. Capeli. de Nupt. Phil. libr. I. p. 2O. I ius vero Divi auro tincitam caesariem coma rue crederes braciteatas. Gallus seu Max1mianus Poeta in Catal. Pithoei p. SsO. Anne coma ex auro flava esse tibi Gentia pan auri

Ex ipsa magis est bractea flava co

Eo referunt Eruditi Valerii Flacci versus libr. VI. p. 7O9Et gravidae maduere comae , quas fore Sabaeo Asutrierat, liquidoque Parens signaverat au

Ubi omnino conferendi sunt Viri CL Vosseis & BurmannUS, VI. Qui autem eo modo favos sibi redderent

134쪽

COLORE COMARUal. CAP. VIL I 1 derent crines, dicebantur eos miliare. Tacit. libr. IV. Hist. cap. LX. Propexum rutilatumque crinem patrata demum caedegionum depsuit. Suet. Cal. cap. XLVII. Coegit non tantum rutilare , sed ct sermonem germanicum addiscere. Sic Livius libr. XXXVIII. cap. XVII. Gallis adscribit, procera corpora, promissam ct rutilatam comam, vasta siuta. dcc. Hanc quoque V Cem, quamvis paulo alio sensu, Ovid. r

Cum croceis rutilare comis Trithonia Con-jux Coeperit.

Et sic apud Senec. in Herc. Fur. p. 948.

Ingenti minax Stat ore ct ignes stat , ct rutilat jubam Cervice ja lavs.

Sic ante Lips1um legebatur, quod defendit Gronovius . dc duo, quos olim inspeXi,MSS. Quamvis idem Gronov. ad Sen. Troad. 68. legere malit jacta. Notat autem de hac voce ad loc. laud. Vir Celeb. cujus ego manes semper summa Veneratione prosecutus stim) rutilare de capillis idem esse quod crispare. Verum liceat dissentire.

135쪽

Aliud enim probat idem ille locus . quem

e Catone vel potius Val. MaX. libr. II. Cap, I. CX. Quamvis non dissimil a referat e Catone Serv. ad Virg. libr. IV. Aen. crinem cinere rutilare. Quod omnino de tinctura intelligi debet, ut inspecto loco patebit. Ud Ad rutilandos autem capillos adhibitos fuisse , de ab hoc ministerio dictos Cinerarios, ab inspergendo scilicci cinere, censet Isaactis Vos1us ad Catus L in Nupt. Mani. p. 13s.

Nunc tuum Cinerarius Tondet os.

Neque diverse sequi videtur. Joh. Fred. Gmnovius ad Plauti Mil. Glor. Adh. IV.

Sc. II. p. IO. Sed ct capillos mulieres rutilabant cinere , unde Cinisones ct Cinerarii.

Vide etiam Statium ad Catulli l. l. Haec tamen non omnibus aeque probatur sententia; alii enim putant ob id Cinerarios fuisse dictos , quod flando in cinerem calamistros calefacerent, praeeunte Varr. de L. L. libr. IV. p. 22. Calamistri , quod his calefactis in cinere capillus ornatur. cui ea ministrabat , a cinere Cinerarius est appellatus. Varronis sententiam probat Acro ad

Horat. libr. I. Sat. II. st. 98. Sed haec loca ab aliis ad nauseam usque sunt trita. Eo

, rum

136쪽

COLORA COMARuM. CAP. VII. II9nim auctoritatem secuti sunt Viri Dodi iii mi. Pignor. de Serv. p. 398. Torrent. ad l. l. dc quicunque fere de Cinerariis scripserunt. Hae autem sententiae ita conciliari posse videntur , ab inspergendo cinere dc a sando in cinerem esse dictos, habita ratione diversi muneris, cum

Utramque rem curare potuerint, calamia strum calefacere, & capillos cinere rutiI re. Et certe onerarios dc Cinisones ab imspergendo cinere etiam dictos esse, ut Cr

dam, adducit Servius, qui ad libr. XII Aen. Uirg. scribit: Etiam ille pul

vis, quo utuntur Puellae, cinis vocatur, un

de etiam or Cini nes dicti sunt. Cinis ibi illud erit, quo crines favos reddebant Puellae : jam dicit Servius, ab hoc Cinere, 'Illo favi tinguebantur capilli, dictos esse Cinia nes, quod huic muneri essent praepositi. Interim secere cum illis non possum, qui

Cinerarium putant fuisse semper inter muliebria ministeria, cum tamen mascul. genere fleratur, nec novum sol et Uiros etiam ad crines adhibitos fuisse. Sic enim Tonsores memorantur apud Grui. Insic. p. MCXVII. num. 8. V. F.

137쪽

Aeque ac Tonstrices apud eundem p.DXCIV.

SEXTIAE L. TERTIAE TONSTRICI SEXTIA. XANTA SCR. LIBRARIA

EM. OL. H. Simili ratione tinctor comarum appellatur in Anthol. libr. ΙΙ. cap. IX. Carm. 1s.Inspiciendi sunt V. D. ad Petron .Sat. cap. CXXVIII. in1t. Bernari. ad Stat. libr. LSilV. p. m. 7Ι. Petrus Moli ad Longi Pastor. p. 21. dc Ill. Spanhem. ad Call. Lav. Pall. p. 2I. VIII. Neque solum savum colorem medicamentis sibi conciliare solebant , sed etiam nigrum. Hoc tincturae genus inventionem suam debet Medeae, teste Palaeph.

de Incred. cap. XLIV. ' δεια ποιουτον , δυνάρονον καὶ λευκας ποιησαιτας τρίχοις , κὶαὶ μέλαιναις. Vertit Corn. Tol

lius. I fedea prima ejusmodi sorem invenit, qui ct albos reddere capillos ct nigros posset. Vide ad h. l. Paullum Patrem dc Polluc. libr. II. cap. III. Segm. 3s. Eo Colore Comas tinxisse Foeminas docet Lucian. in A

138쪽

άυτην ἀναλισκουσιν. suibus vero sussicere gra coma videtur, maritorum opes in hanc

constumum. Nec Viri, qui malis artibus Fo minarum favorem sibi conciliare non erubescerent, ab ea abhorruisse videntur ; ta

lem nobis depingit Auson. Epigr. XVII

Canus rogabat Laidis noctem Zoron: Tulit repulsam protinus..Causamque semiis: ct caput fuligine

Fucavit atra candidum.

Ubi Toll. Et Martialis libr. IV. Epigr. XXXVI.

Cana est barba tibi , nigra est coma, timguere barbam Non potes, haec. causa est, sedpotes, Ole,

comam.

Serenus Samonicus de Medic. cap. V. suos pudet aetatis longae , quos sancta m

nectus

Offendit, cupiunt properos absiondere canos Et nigrum crinem fuco simulare dolose.

Elegantissimus quoque hanc in rem est locus Aristoph. in Eccles 73O.

139쪽

ται.

Per Iovem nigra sane, ut non fores nigrior, etiamsi pharmacum Coxisses , L micrates comam denia

grat.

Ibi vide Uet. Schol. & Interpretes. Suid in Λυσικράτης & Philostrat. in Vita Apollonii libr. I. cap. XIII. Casaub. ad Theoph. Char. cap. II. Et Raderum ad Mart. libr. III. Epigr. XLIII. Quin etiam supercilia

nigro colore tinguebant. Artem. Oneir. libr. I. cap. XXVII. Aυται ευμορ- ψιας καὶ μελανι πρίονται τὰς οφρυας. Hae

enim ob formae pulcritudinem etiam fuligine unguunt supercilia. Alia adfert Rigal-titis. Neque solium probrosis foeminis aut mollibus Viris in usu fuerunt hae fucandi

artes, Verum etiam Matronis, tradente Valerio Mi X. libr. II. cap. I. CX s. Et quo 1' mam suam concinniorem efficerent, pumma eum diligentia capillos suos cinere rutilarunt.

Praecipue etiam pathici colorare solebant capillos, ut observat Barthius libr. IV. Adv. cap. III. Quibus propterea saepe accidebat, tu ob nimios motus sudore essiveret omnis fucus e capillis , dc ita dolus aperiretur. Qua de re Salas ad Petron. cap.

XXIII.

140쪽

COLORE COMARUM. CAP. VII. 123 IX. Pluribus olim non probatus fuit hic tinguendi mos, Certe Propertius minatur Puellae suae, plurima apud Inferos pati illas, quae medicamentiS comas ornarent libr. II. El. XIV. p. 31. Illi siub terris sint niata multa puellae, - uae mentita suas vertit inepta comas Et exinde des ri tam capillorum oriri selebat. Ovid. libr. L Am. El. XIV. p. I. Dicebam , medicare tuos desiste capillos, Tinguere quami possis jam tibi nulla coma est

Nicias in Anthol. libr. II. cap. IX. carm'

Caput tinguens quidam , perdidit comas ipsaI. Cui adde Achmetis Onetrocr. cap.XXXIV. Et hanc ob causam mulieres contemtui habet Menelaus quidam apud Achiil. Tatium in Erot. libr. II. p. 49. Solebant autem praecipue canos tinguere, ut senectutem dissimularent, & juvenes adhuc este viderentur. Lucian. Diat. Meret. p. 44. Aelian. libr. VII. H. V. cap. Τὰ