Scholia in Aeschyli Persas : Recensuit, apparatu critico instruxit

51쪽

PRAEFATIO. XLIX Plane autem sterile glossema legitur ad Prom.

seos antiquissimae frustulum videri. Eiusdem fere pretii sunt, quae in sch. Byg. et gil. recet extant, oστισ

per παρεστιν expeditur, alia sunt atque sch. Eum. 3s6, ubi ἔπεστιν ad ἔπι adscriptum est. Quoniam demonstravimus et scholia M et glossemata recentiorum codicum et Bygantina scholia ab eodem archetypo originem accepisse et docuimus quam multa in M non tradita inde manavisse possint, extremum est, ut comprobemus archetypum eundem librum fuisse, unde sextum fabularum in codices recentiores fluxisse capite I diximus.') Nam quamquam hoc per se veri simillimum est, non desunt certa quaedam argumenta, quibus haec sententia confirmetur.

Nam Medicet librarius, quamquam scholia fere nulla exaravit - ea enim scripsis corrector (m) - , duo tamen glossemata ipse pinxit: ἐπὶ Λαρείου v. di 8 of ταφοσ v. 66o. Quorum illud etiam in V, hoc in VBOL obviam est. Ille autem librarius M certe ea non scripsisset, nisi in fonte supra versum fuissent. Idem ne versu quidem ibi ocρπαγῆ in αρπαγῆι stultissime mutasset, nisi hoc in scholio legisset (αρπαγὴ

codd. recc. . ) Nullis causis stllaesis Wocklinius p. XIV edit. contendit scholia et textum ex eodem libro profecta esse.

52쪽

L PRAEFATIO.

Diximus hactenus de scholiis genuinis. Nec vero negandum est spuria in codd. recc. inveniri. Ut omittamus scholia Bygantina, quae eis tam referta sint et tam plena nugarum, ut archetypi imago ob- Scurata Sit, examinemus, quae glossemata in cod. V interpolata sint. Is enim instar omnium sit. Caute famen progrediendum est, quoniam constat archetypum non Solum gravissimas, sed etiam levissimas continuisse adnotationes. Itaque ea tantum quae certe postea inserta sunt e multis scholiis suspectis

hauriamUS.

Inde autem proficiscendum videtur, quod versus post v. 256 inierpolatus: στεργει γαρ ουδεὶσ αγγελον κακ2ν ἐπῶν, qui in M scholii loco adscriptus est, haec habet glossemata: ἀγαπα, μηνυτήν, λόγων. Quibus adiungendum est gl. v. 126 γενήσετm super αι, quod post γυνιακοπληθύσ in textu legitur, olim Rutem Super απυων exaratum fuit (cf. sch. M ' λείπει

gl. v. 626 ad απότωσ, quod prο γαπότουσ scriptum est: ἐξ-ρετωσ πάντων δηλονότι. Spectat hoc ad

53쪽

quod illa extinxit, errore pro υποβαθρα exaratum eSt, cf. sch. A. Sane mirum mendum, nec vero magis mirandum quam haec: sch. marg. (i. e. sch. A v. s3I

ἔχονται pro μάχονται, 1 1 παρρησιαν Pro παρουσιαν, gl. 8ob βουλευσασθαι pro στρατευσασθαι.)Leniora haec sunt:

l. 1 6 ὴ χρεία γαρ καὶ δ καιροσ τ)ησ ἀνάγκησπροσῆκον καὶ αρμόδιον ποιεί τ ο βουλευεσθαι. Contra M: ij γαρ χρεία προσηκον ποιεῖ το βουλευεσθαι (cf. A . Similiter auctum gl. 8O πλουσιασ γουν ἐκ χρυσου γεγενημένησ eo quod est τοῖσ οἰσὶ δηλονότι ἐκ τησ,gl. 122 ἐστερημένον ανδρων eo quod est dτι ἐστὶ δηλονότι, gl. d κατα τιμὴν (Mediceo firmatum eo quod

eum illo non convenit κατα ταξιν γηραιαν. Tum gl. 8 ἔχοντεσ δηλονότι, ut per se perversum, ita inde falSum esse cognoscitur, quod non quadrat ad alterumgi. ἐξορμ2σι δηλονότι ' απο κοινου. Ηoc autem de-

54쪽

LII PRAEFATIO.

τζουκνιζόμενοι. Neque minus e recentiorum expla

Praeter haec et alia in archetypo omnia ea non legebantur, quae ab altera manu in V picta sunt. Primo aspectu vides, quam multa eorum leviuscula sint et vilia. Fere nulla consentiunt cum ceterorum codicum glossematis, nulla cum Mediceo solo, nisi forte e gl. προ super v. 1oii, quod cum sch. M προπέμψω convenit, quidquam effici putes, nimis quidem audacter. Quae autem congruunt cum scholiis marginalibus, profecto ex eis excerpta sunt. Nam scriba erat quasi cupidus scribendi. Voluit lacunas, quas prior librarius reliquerat, de suo explere, quantum potuit. Non tamen potuit. Perversa et fusilia exaravis glossemata. Velut verba v. oss sq. πήγνυσιν

v. 66T, ubi in V est Aαρειαν οἷ, adscriptum ess οπου

55쪽

PRAEFATIO. LIII

Jγουν ἐνταυθα. Imprimis vero ea mentione digna sunt exempla, ubi ad glossemata a priore scriba picta alter additamenta adposuit, cf. haec: gl. V 66o ω βασιλευ, alf. m. add. ῆγουν ante sit,

καυχημα ἔχουσαι, τhν Λαρεῖον add. illa. Est ista nimirum cupiditas scribendi. Quam autem accurate ea perlegerit librarius, quae prior exaravit, inde maxime apparet, quod gl. 6io accentum ab illo omissum posuit, v. 1615 accentum correxit, gl. 166s litterarum nonnullas lineolas paene evanidas suo liquore iterum pinxit, supra nomen Xerxis, quod v. 236 legitur, lineam duxit, quae supra nomina scribi solebat. Tum gl. To5 προσ τδν χορον ex eo haustum est, quod proximo versu a priore manu datur, προσ τψν τοσσαν. Sed quod dixi e schol. marg. petita esse, quae cum eis concinant, inspicias gl. 82 i. Ubi prior librarius supra τhν παρόντα δαίμονα scripsit

τψν ουσαν ευτυχίαν, quod legas τὴν παρουσαν ευτυχίαν. Alter praefixit προσ ante ουσαν, cum in marg.sch. invenisset τὴν προσουσαν αυτῶ ευτυχίαν. Atque hoc certum est: si dempseris ea, quae in scholiis marg. et gli. ab altera manu exaratis inter se paria sunt, paucissima reStare, quae aliquam Speciem verae adnotationis ex archetypo haustae praebeant.

Atque ea profecto e lexico quodam repetita sunt. Ut autem hie librarius scholiorum marginalium Z

56쪽

LIVPRAEFATIO.

rationem habuit, ita aut prior librarius ipse aut aliquis eorum, qui ei praeierunt. E. g. gl. v. T προε-

κρινε, quod codd. GLO exhibent firmatque gl. M Sept.ds2 (προεκρίθη ad ore rio, in V sic sonat: προέκρινετων θλλων. Ηoc autem scriba in sch. marg. invenit. Neque vero tam saepe, quam cuilibet leviter in his scholiis versato videri possit, hanc rationem adhibuit. Velut ea exempla, quibus idem mendum in sch. marg. et in gi. conspicitur, versa vice sic sunt expedienda, ut dicamus librarium, dum scholia marginalia ellararet, gloSsemata reSpexisse eorumque corruptelus in scholia

marg. intulisse. Quae explicatio inde efficitur, quod librarii textum iuxta positum semper spectabant. Cf. sch. A M Mρκτευσ V, 'Aρκευσ corrupte, ut in ipso textu nonnullorum codicum, vulgo Dd. II. - sch. A 82 in lemmate vox λευσων a V, qui textum inspexit, addita est, ut τερον 5ch. A 1 8 a librario Η.

textu fabulae. - sch. A 136 δάκρυσιν correxi e lectione vulg. et gi. VOL, δακρυμασιν e fabulae textu irrepsit. - sch. A ss6 τον μαρδον ανδρων V, ut in textu pro των Mάρδων ἀνδρων. - sch. A 688 et in textu V καλεῖτε Pro καλεῖσθε. - ach. A 6o1 ἔμπειροσ V, ut intextu, quamquam schol. falsam lectionem εμποροσ explicat. - sch. A i55 et in fabula ἐδιδάσκετο. Eodem modo glossemata respiciebantur. Quod hoc maxime exemplo perspicuum fit: gl. V i 3 est φέρετε, cum in textu αγετε ex Aγε corruptum siti Idem glossema in Sch. marg. V pro φερε substitutum est. Tum gi. v. 283 in V corrupte legitur ἐφωνει (recte in II κράζε φωνει . Inde autem Scriba Sch. marg.

57쪽

PRAEFATIO. LV

scripsit: ἔκραζε, φησί, καὶ ἐφωνει pro κραζε, φησί, καὶ φώνει. Item corruptela gl. V 8 IT, qua orυυι pro

Compluries glossemata leguntur, quae quod cum καὶ coniuncta sunt, cum scholiis Bygantinis congruunt. Velut utrobique ad v. 6od καὶ των νεκρων, v. 632 καὶ ω Πλουτων, v. 635 καὶ ἐπεκεινα, v. d25 καὶατακτωσ adnotatum est. Facile credideris haec ex illis hausta esse. At inveniuntur eadem exempla, quibus similia non praebent sch. marg. Velut gl.

Sed iam satis multa de glossematis spuriis. Fortasse archetypi imugo eo certius reStituetur, quo plures libros collatos habebimus. Est sane labor spinosus. Nonnemo profecto reformidabit rubiginem scholiorum doctrinaeque grammaticorum. Fortasse etiam in generacodices describere licebit. Certe in posterum qui Aeschyli Prom. Sept. Pers. fabulas emendare volent nam de Promethei et Septem fabulis eandem rem

atque de Persis facile est demonStrare -, numquam eis neglegendi erunt recentiores codices. Quorum textus suum habent pretium. Glossemata autem multa antiquissimam repraesentant memoriam. Neque minus

e scholiis Bygantinis, dummodo caute adhibeantur, textus Aeschyleus emendari potest.

58쪽

ADNOTATIO CRITICA.

Cum editio Dindoini, quippe qui neque antiquiores editiones neque libros manu scriptos diligenter adhibuerit, ad usum Philologorum non sufficiat, maximas curas novae editioni impendi. Nolo tamen Pro absoluta venditare, quae satis firmo etiam careat fundamento. Nam etiamsi ipso codd. V ΗΘ L et editt. Victorianam Pau mamque accuratissime contuli, tenuissimam apud Dindorfium invenis copiam variarum lectionum. apud antiquiores nullam, neque quid Dindorfius neque quid antiquiores coniecturis aut correcturis posuerint adnotatum

extat.

Itaque ut iam de codicibus loquar, Seel mannus in diss. de propagatione scholiorum Aeschyleorum stemma quod dicitur nimis audacter estinxisse mihi videtur. Quamquam concedo codd. Piurisinos artius inter se cohaerere videri. Nec minus veri simile iudices codd. V ef Η continere eiusdem originis scholia, id quod his paucis exemplis - permulta adicias - demonstrare satis habeo: sch. 356 legitur cog αελλουσι φυγεῖν οῖ πλληνεq. τουτο δε ἐποίησεν, μα ἐν ὰπογνωσει eroiveto os muriνεσ, sed V ef Η

Maxime autem interest utrumque ad scholia emendanda multum valere. Nonnulla delibare liceat ex eis exemplis, quae consensum codicis M praebent. ach. I 68 ό ἐστιν VΗM, τουτεστιν vulgo Dd. sch. 31 1είπει την μάχην VΗM. λείπει τδ την μάχην vulgo Dd. - sch. 83 ἐκεῖVΗM, εκεισε vulgo Dd. - geh. 86o τoλμήσασἐπostoε V (Η om. schol. , τολμήσασ ἐποίησεν M, ἐτόλαησε ποιησαι vulgo Dd. - sch. 16 cum initium optime servatum est in v Diqiliped by Coosl

59쪽

ADNOTATIO CRITICA. LVII

σαν, quod est in M. Ah μυρον Λυδῶν ἔφασαν vulgo Dd. sch. ι2T verba ii τινα βόλον καὶ αγραν των ἰχθυων, quae V Η exhibens, vulgo et ap. Dd. non invenimus. Firmantur autem et fabulae textu et gi. M. - sch. i53 vulgo et ap. Dd. legitur: λέγει δε την υτοσσαν, ήτισ ην θυγατηρ μεν κυρον, γννη δε Λαρείου, μητηρ δε κέρξου κατα 'Moδοτον. Sed in V finitur scholion voce V τοσσαν, et separatum, ut in M, extat ad v. i5sacholion: υτοσσα, θυγάτηρ κυρου, γυνὴ Zαρείου, μήτηρ κερξου κατα Ηροδοτον (Η om. et sch. 153 et ach. 15s). Similiter sch. 155 et 161 vulgo et ap. Dd. perperam inter se coniunctis sunt. - sch. 885 ἐν τῶ Λἰγαίω πελαγω V, ἐν τι3 Ahαίω πελατειM ἐν τω Λἰγαίω (ex recentioris aetatis scriptorum consuetudine

vulgo r d.

Ut autem fabulae sextus et glossemata libri V praestant textui et glossem is libri Η. ita scholia marginalia. E. g.

sch. 5s1 verba ἰστέον δε δτι τo 6ασιλεία καὶ τα τοιαυτα παντα κτητικα μακρδν ἔχει τh α, quae Mediceo defenduntur, non nisi in V tradita sunt. Quin etiam fota scholia in hoc uno extant, velut sch. Tis. 8os. Soo. 23i. E singulis lectionibus has afferor sch. 852 τos ταφου V, τoυτου OP. τουτo vulgo Η. sch. 1o25 βοηθόdν V, βοηθειῶν vulgo Dd. Η. Beli. go2 πρῶτον V, om. vulgo Dd. Η. geh. 3IT την πυρραν καὶ ξανθην V. καὶ ξανθην om. vulgo Dd. Η. sch. 135 τhν προνευοντα εἰσ V (ut M), τον προνευοντα καὶ ε vulgo Dd. Η. Imprimis ad ea scholia corrigenda, quae Η omisit, saepe unius V praesidio uti opus est. Velut ach. 11 et ex illo sic restitui: δια ταυτα ῆ φρήν μου μελαγχίτων καὶ πενθήρησ ἐστὶν ῆ ἀμφιμέλαινα. ἀμυσσεται *opco . . ' ἀσυνδετωσ. Nam in textu vulg. et D d. δια ταυτα ῆ φρην μου, τι μελαγχίτων καὶ πενθήρησ

Tum de editionibus Victorii es PauWii hoc certum est

diversos adhibitos esse codices, qui quidem nunc cum Parisinis nunc cum V et Η nune cum uno ex his vel pluribus consentiant nunc ab omnibus differant. Notanda autem est ratioqun Mediceo usi sint editores. Cuius scholiis saepe cum scholiis Bygantinis coniunxerunt, velut ad sch. 12 additum est α cog οWωκεν ἀπολωλεν η πασα δυναμισ των Περσῶν. Nug- quam indicaverunt, quid e M hausissent. Tamen facile cognoscitur origo Medicea. Quam in apparatu erit. sum solum adnotavi, cum dubia videri potest. Diuiliped by Coosl

60쪽

LVIII ADNOTATIO CRITICA.

Quoniam, quamvis paucis . tamen demonstravisse mihi vid seor et codd. V et Η et textus Dindorfianum antiquioresque aeque ad editionem curandam adhibendos esse, breviter exponere lubet, quae potissimum menda in libris maenu scriptis et editionibus obviam sint. A Ienioribus ut incipiam peccatis: singula verba accurate depingenda non curabant librarii, sive quod in scholiis hoc minus inferesse credebans, dummodo ipsa interpretaetio recte scriberetur, sive quod omnino grammaticorum doctrina industriam fatigabat.

quae lectio scholio M firmatur. sch. 3b8 ἰδίαic V pro oἰκείαισ quod probatur sch. hor.

σι δεσ quod sch. interlin. V reperimus. sch. 1 3 φροντισωμεν vulgo Dd. Η. φροντίδα ποιήσωμεν

V quod ad poetae verba φροντίδα θωμεθα explicanda melius est et gl. V defenditur.