Salubria de tuenda valetudine praecepta / Guilielmo Copo interprete. Item Encomium artis medicae, D. Eras[mi] Rot[erodamo] autore

131쪽

pAVLI AEGINETAE.J.Nigri tioc papaueris uiridia soli obsoniis litterdiu adiiciat,pisces coctu factales edantauinu tenue non antiquis liberaliter bibant. Cubile petitur rosiaceo a put ungant,aut oleo in quo papaueris capita aut mandragore decocta fiterint Aisnethmis etiam non recens somnifera est Nouimus nonnullos post fatigationem subito quieuisse ac sibinde dormiuisse, idque cx modica etiam uenere accidere

solet,alii infrigidato capite uel pedibiis somno facile corripiuntur Qtiod si ob cibi uel multitudinem uel maliciam,grarauato stomacho aliqui uigilare cogantirenam de hoc accidisse compertum habeismus, quemadmodum alii rursus praeter

consuetudinem aut ieiunantcS,aut exiguum cibum sumentes,dormire neqUeunt, perpendere Oportet, atque causam auuferre.

De sopore. Cap. XCIX. Si uero rursus 'sundi ueternosi in sui

perueniat stam, ab asiduis lauacris,at w res, gerat unctio abstinere oportet. Uyophlegmatissiaris uero Uti,atq; OmHlo uictus Onem calidiore acidiore q*,et cri

li iiij

132쪽

PRAEc EPTAguum alimentum exhibere quandoquit, de lituus cenio affectus a stigidiore liuisimidiore crimateria cerebrum irrigante, magna ex parte accidit Dioclis epistola de bona ualetudine tuenda. Japut C.

DIOCLES Antigono

reui salutem. Vomam omnium regum doctiluae Lamum et in grandaeva iam aetate uniuersa philosophiae,mathematicae cistuae dio,clarissimum te uideo, haud alienam a regia maiestate fore putans,ea philosophiae partem quae salubria docet, mone axe te uolui hoc meo commentariolo,unae de hominibus morbi adueniant, quibus notis deprehendantur,atin quibus praesidiis eis occurrendum sit Vcentam in coeae Io nun tempestas ori tur,qua no signa quaedam praecedant, litibus nautae, caeteri haud imperiti homines,tutiores reddantur,ita humanam naturam nullus un*assicit morbus, qui non signo aliquo possit praesagiri tat haec nostra praece epta suscipere, & ea pro viribus obseruadre,ne graueris. Hominis corpusculu

133쪽

PAVLI AEGINET AH. in quatuor partes diuidi Is caput, t apis racem,Ventrem,Vesicam. Igitur cum

caput quid passurum staiae solent notae

Praecedere,vertigo,capitis dolor,supercilioru grauitas aurimm tinnitUS, puncturara temporum,oculorum in matutino latachrymae ct caligatio,olfac'us hebetaturat 'sentiu gingiuae attolluntur, ii aliis quid talepsenseris,caput purgare porritet,non quidem medicamelo,sed uel hysopi,uel origam capita trita, quae in aulata ferbuerint cum musto,aut decocti cyathos tres sumere,inde os in ieiuno abluer alcygargarizando humores a capite deducere. Hac capitis affectionii curation nulla alia leuior est, Optimum quoiupraesidium fuerit. Sinapi ex mulso calidore,donec a capite pituita denuat Sed calfaciendum prius caput tegumeto est, ut eliquata pituita,proni or ad es fluctionem reddat.Negligentibus uero haec quaeia Proposuimus signa,huiuscemodi flectiones superuenire solent Lipsitudines

glaucomata aurium rupturae strum e ceruice cerebri tabes, grauedo, angina

li v

134쪽

PRAECEPTA noctu,teredones,Vua,capillorum destri XUS,Ulcera capitis denti ii dolor . Si thorace aliquid futuru est,his notis depihenditur. Sudor uniuersum corpus occupat,praecipue thoracem ilingua crassior fit. Spuunt uel falsa uel amara, uel bilio αfama atera ,scapulas F,dolor sine occasione infestat,uigiliae suffocationes sitis assicituat,animus ex somno tristior redditur pectus brachia, estigerantur treis inunt manus .Hos prudentcr huc in modum cΠrare covenit.Vomitu quoad melius fieri potest,utendu est isq; post coe

nario crapulosam,sed sine medicamenisto Vtiles uero sunt uomitus ante cibati

one quos syrmaismos uocat. Igit qui sic

uomere uoluerit, radiculamienties, nasturciis,eruca ,sinapi,portulacam manducet, nab sumpta tepida aqua euomat. Haec uero signa parvipendentibus, huisitiscemo solent superuenire morbi,Pleu

gultu.Vbi aliquid uentre laesuri est his notis praescire licet In primis Ucnter cois uoli ut atq; in semetipso turbat, cibi pota

135쪽

pAVLI AEGINETAE.ttis amari uident,genuis gratulas, lumbortu rigor ita ut flecti noloist,toti corporis fatigatio at* sine occasione criti a torpora ebrieular Oricli cinctes. Curi cc uideris pCagia,uentre remollite oportet,n medicamelis med uictu,tutius ni est, uti iis quibus nullus error accedere pol, ut scint beta ex mulso clixa allia cocta malua,RUmcX,mercurialis,dc cui mella, odita sui. Haec enitia aluiu subduc ut At ubi signorii aliquod magis intendit. cnei liquanae Oibus decoctis miscendum est,quippe quae 5 grata a tuta est Leis uis quom brassicae ex multa aqua coctae succus quatuor sere harminarii mensura potin datus cum melle 'Tale haud inutilis est. Atq; siquis ieiunus aqUam pota srierit in qua uel cicer,uel eruti fuerit decoctum,idem consequetur . Qtii uero pdicta signa negl cxerit,hos morbos timeat,uentri fluorem,dysenteriam intests anorum eiulatem,uoluulum coxendice, febrem tertianam podagram apopleXiriam , haemoroides , articularium mor

bum Vesicae assedit Onc praeuiden a tur,si exiguo sumpto cibo quis imple i

136쪽

PRAEc EpTAri uidetur,si sint flatus ructus,pallor totiuScorporiS,somni graues urina lividae difficulter effluetes, pudendorum tumores. Qitibus notitapparentibus, occuraerendum est qua utimine medicamentis odoratis urinam cientibus Atac foenicuisti apti l radices in vino albo odorato macerare,atque duos cyathos mane ieiuno pastinacae uel mirrha uel helenii quam quodcunc horum habueris,nam omnia prosunt,cicerum How maceratorum ais quam,similiter cum Vino bibere non alienum est. Haec autem signa negligenter praetereules huiuscemodi morbos time isant,aquam inter cute, lienis magnitudiis nem,iecinoris dolorem, calculum, renuassieetiones,urinae stillicidium uentricula plenitudinem. In omnibus uero ia propositis signis infantes quidem clemen stiori,adulti uero esticatiori curatione tra ietandi sunt. Nec uero anni solsticia, in quibus omnia contingere solent, silentio praeteribimus,sed quibus in quom alimentis utendust paucis perstringemus.

Solsticium hyemale. Igitur a bruma

137쪽

PAVLI AEGINETAE.oson ad ternis eqin uoctriIm, grauedines destillationes cpatin hum1ditates inio minibus augentiir, idcirco calidiora aliis menta ingerere oportet diligentius me racius Φ,ati ab origano bibere,ac ueneri quoc indulgere.Numerantur usq; adequinoctium dies nonaginta. Equinoctium vernum.Hoc tempore augetur in hominibus pituita, ac dulcis sanies sanguinis ad vergiliarum,sc ortu, quare tum succocissima,acri adhibenda sunt,exercendu est corpus, ac uenustum innocua esse creditur. Sunt uero ad vergiliarum exortum dies sex o quadraginta Vergiliari exortus Hoc tempus alis

get in hominibus bilem amaram,aissi fas rates amaras ad aestiuum usi solsticium, tum dulcia quae aluum ducant adhibe oeconcubitum quoad poteris fuge. Numerantur ad solsticium aestiuum dies qui into quadraginta Solsticium aestiuis.Hoc tempore creae scit in hominibus atra bilis ad aequinoctium iis c autumnale. Igitur aqua stigida, aliu odoratis ommbus uti, ac concubitu

138쪽

PRAECEPTAhigere oportet,aut innocetias saltem ea ilia de ipso praescripta sitiat admittere Sunt ad equino lilii autumnale dies trescinoiaaginta. Equinos i sum autumnale . Hoc temae pus pituitae abundantiam facit in hominibus,& tenues fluxiones,donec vergilior occidatatam fluxiones sis cre,ati acerrima ,et maxime succosa ingerer nequae uomere,exercitari,atq; uenerem fugere conuenit. Sunt ad Uergiliarum occassum dies sex o quadraginta. Vergiliarum occasus . Hoc tempore abundat in hominibus pituita ad brumausim,quare acerbisssima quaeci tum exlii ahenda sunt,umum suaue bibendum Pin guibus uti,atc exercitari congruues .Numerantur usim ad soluicium hycmale dies quin*d quadraginta

139쪽

ERAIMUS ROTERO DAnus D. Henrico Asinio Lyrano insigni Medico

NVper diim bibliothecam recenseo

doctissime Asini, lenit in mantis Oratio quaedam olim mihi nihil, expedirienti,in laude artis medicae declamata, continuo insum est orationem non optimam optimo dicare medico,ut uel tui nominis lenocinio studiosoru centuriis coomendetur.Erit hoc interim mei in te animi qualecun F documentum,dum dabitur aliud notastra necessitudine dignius.Bene ual Louantiterio Idus Martias. Anno M. D.

XVIII.

140쪽

TIO ERAS MI ROTERO DAMI in laudem artis Medicor. Aitemio. Mars medicinae , meditatis ocelaboratis orationiblIS,

hoc ex loco apud plerosi

uestrum praedicata,id Maum singulari facundiapacitis,auditores celebem in1,hoc mihi aisne est siduciae,me uel tantae ret,uel auriuilestrarum expediationi satisfacturum Nec enim rem prope diuinam nostra facile assequetur infantia, nec uulgaris oratio de re toties audita taedium possit effugere. eruntamen ne salutari maiorum instituto uidear deesse , qui solenni

Cncomi iuuetutis rumos ad huius praeclara scientiae studium, admirationem, amorem,excitandos,accendendos,inflamandos Ucensuerunt, expeti a di ipse . pro mea uirili si quidem me dicentem adpliti 'iutabit uestra tum attentio,ium humani ratas,fauore candido prosequentes, quem ad hoc