장음표시 사용
121쪽
prima clades accepta est,in seliciter pugnauerat, amis oppido , quod tuebatur 'me Asisis adlusiipplicii transfugerat ad Tartarum , qui benigne exceptum,insuper , quo deuinciret rartaro hominem, generum sibi ascivit. Is Sinis plurimum nocet nonsitum armis, sed etiam litteris, fm quibus, ut postea dicemus, multorum tentat animos Eodem die quo ad urbem accesse- Σ ' rant , sub meridiem coeperunt Tartari impressionem in eam facere quod absque πιι, μή pudore Sinarum dici non potest , inter quatuor horarum spatium eam ceperunt. Meo maria eam accidit,quod a Tartaris soris &intus oppugnabatur nam qui in ea sedes nuper fixerantii pisur. tius tam is, quam suae nationis obliti , cum occidendis intus Sinis fessi essent , transiuign-runt ad suos centurio Ho iniuriae dolore exulceratus , qui cohortem suam meta perpulerat in sententiam , aperta porta hostes , tametsi spicione insidiarum dria cunctatos,in urbem admisit. In hac urbe,quod aegre apud Europaeos fidem reperiet, praetidio erant militum centum millia , e quibus triginta millia ceciderunt , caueri partim fuge-.
runt,partim in hostium potestatem venerunt, parIim , Oitulum Victoria impetum , nIhil bὲρ iniri praeterea senserunt mali. Haec tam illustris victoria Tartaris non paruo constitit. Nam iam miti duarum Prouinciarum copiae Chequiam,&Suchuen diu fortiter repugnarunt , Tartarorum viginti millia interemisse scribuntur. Ipsi autem fere omnes internecione deleti, ex
pertes infamiae , triumpharunt moriendo siquidem Rex publicas ,- soletines ei sexe μ' quias fieri iussit di prouidit eorum viduis , liberis , talios eis diuerses honores habuit, vivis magis profuturos quam mortuis. Neque dubium est , quin praeclara victoria Sinis potiri licuerit nisi Tartaros domestica proditio iuvisset. Prore miles gloriosius , nil praeter verba iactare solitus, huic cladi superstes esse non sustinuit. Desperatis enim iam rebus H, E
cum ex ordine Baccalaureorum , in eius praetorium venissent, qui vivum hostibus dede-ii hinrent, laqueo in collum iniecto, ipse sibi interstrinxit gulam Visitator eiusdem Prouinciae vivus ab hoste captus, nunquam adduci potuit , ut Tartarorum Principem supplex veneraretur,aut se victum fateretur, neque unquam vilis Vel ossiciis , vel promissis , vel minis, ebἡsta
vel tormentis semetiti passus est, neque exemplo transfugae eiusdem Principis generi , quib; -.
verbis hortabatur,&factis praeibat. Ad extremum hostis tam obstinatam animi magnitudinem demiratus, collaudatum ad praetorium, in quo antea diuersatus erat, hominem remisit. Ibi denique victus dedecoris impatientia, Mipse, ut sortis vido etur, laqueo sibi mor-οem conscivit,ipso in se hoste crudelior.
Tartari praeter tantae victoriae decus, incredibile est, quantam argenti vim,quantumque Tartarus instrumenti,&apparatus belli acquisierint. Bonam praedae partem in patriam deportarum, I ter se ex quo rumor incessimantis opibus contentos,desperatione parta reti sed reuera,alia sunt eorum consilia.Siquidem rex Tartaru S, qui ex eo tempore Imperatorem .s εα sevocari iubet, palatium sibi,vbi habitet, aedificandum locasse dicitur , ut ex propinquior in pam fortunam prosequatur. Et quia urbem vastam ac desertam nolebat esse potitus victoria eis. in neminem ut it,sed edicto publico iussit omnes securo esse animo, sua,volentibus stiperis, recuperare: qui fauor haud dubie omnibus gratas erat ae iucundus praeter fidem victori debitam, nihil ab iis postulari,nisi ut securitatis maioris causia,Omnes tonderent caput. victoris populi legibus,cultuque terentur.Sic a principio ut absque tumultu tantam ciuitatem in sua ditione re tin eret,esIetque aduersus casus omnes,& insidias tutior,faciendum putauit: po stea tamen foeda carnificina in diuitiores saeuiit. Samiis Habitabant in ea urbe mercatores locupletissimi ex Regni Prouinciis , quae ad Au strum sita sent in hos solos crudelitatem suam erupit , siue quod eos patriae desideri est neri intelligeret, ut spes non esset illic moraturos , fue quod in eorum opes inuolare gestiebat. Harum igitur altera ratione motus , aut fortassis utraque , dicit palam mercatoribus Australibus permitti absolutam domum redeundi licentiam : omnes fortunas suas haud dubie secum asportarent: hoc eis beneficium a victore tribui. Quid poterat gra Omutirius accidere nihil sinistri suspicantibus Dicitur dies,quo simul omnes discedant. Vix tres, nimatores
quatuorue leucas confecerant, cum imprudentes in mulcipulam veniunt obtruncantur φημ' -
nemine excepto, omnes , praeda in urbem reportatur , non sine timore reliqui populi ' cui tamen tantum non est animi , ut de excutiendo iugo cogiter. Quid his gestis consecutum sit in urbe regia Sinarum, facile diuinabit , qui Sinas norit. Expauerunt, ut solent, immo plus quam solent. Frequentes excubiae ad portas edicta innumera , quae sitimo ri erunt Tartaris, certo quam longissime aberunt fuga omnis generis hominium crebra,sed
iam metu edictorum inhibita diligenter quaesiti peregrini nemini ingredi, aut egredi urbe licet velata facie , qui mos ob magnitudinem pulueris in populosissima urbe natus, postea per delitias creuit Reperti multi Tartarorum exploratores , nonnulli proditores
122쪽
ditores centuriones ex ordine militari, sed imi loci. Ex his fuit qui corruptus a Tartarit pensione, quae in singulos menses soluebatur , certiores eos scripto faciebat de omnibus, quae gerebantur. Immo repertae apud eum sunt eorundem hostium ad primos magistratus litterae, nullis eorum nominibus , sed munerum duntaxat tituhs inscriptae his nimirum ille , 'bi consiliorum exequendorum spes ostendebatur, hominum pertentabat ani- seelu pro mos Iudices qui pro tribunali rerum criminalium ius dicunt,approbante Rege, hominem ρη condemnarunt, ut forcipibus in sexcentas partes discerperetum&cum adhuc viventi ven-
sexm pertu esset ad extrem Sed tantam sua
ille ferunt astantis populi rabiem , ut ipsi canum vices agere maluerint , per semet laniato certatim, Ventibus lacerato capite. Vnus filiorum primo paterni supplicii spectator, post obtruncatus est. Alter celeri fuga salutem quaesiuit, relicta in vinculis coniuge,& caeter familia quae necem opperitur Tartari exploratores clementius habiti, ut in quos non nisi sitato more animaduertum est Ad hoc genus hominum perquirendum populus propositis praemiis allicitur , quinquaginta scutatis in singula capita de publico persolutis Collem ex pavore animis , ut praeteritae labi remedium afferrent , multa ab Rege, magistratibus praestita. Ante omnia multo cum honore, reuocatus Hium ille, qui defunctum Pro regem antecesserat , atque ut sipra narratum est , taedio libellorum conistra se scriptorum, domum secesserat Abrogatus quoque Magistratus Visitatori illi , huius importuno accusatori , omnisque ei dignitatis spes adempta in posterum. In hune Proregem omnium oculi conuersi , spes omnis amissae ProuinC recuperandae in eo re-ης . i. cumbir. Interea Rex adolescens se lachrymis conficere dicitur,non tam hostium formidi-.ἰ, - . 7 ne , quam ob suorum discordiamin importunitatem, nonnullorum etiam perfidiam. Tanaiasi, ibis ta enim est in ciuitate regia animorum dissensit, ut in singulos dies datis libellis alii alios demi, gradu deiicere, ac percellere nitantur. Id adeo cordi fuit Regi, ut graui promulgato edicto omnes hortatus sit ad concordiam , propositis etiam praeceptis Minisci sed nullio
hia ι: fere profectu. Quot capita, tot sententia : suo quisque commodo studetri publici po- m. i. is strema cura quis non videt hoc M. flagellum eius, qui aufert spiritum Principum
Miuuiin Ad tuendam urbem , quae restat , dicta Quam ni in , Sinae suis viribus diffsi , magnis stipendiis conduxerunt triginta millia Tartarorum Occidentalium. Hi Orientalibus fortiores habentur , neque adhuc unquam contra Sina rebellarunt. Nunc , quod tanti se esse videanti extolluntur animis,multaque iactant , magnitudini Sinarum parum decora, si imperii amplitudini, animorum magnitudo responderet Iactant sollicitatos se ab Orientalibus,ut oppidum, quod tenent, dederent, ab se autem reiectos Id, si commentum non est,eo spargunt in vulgus, ut ab Sinis noua indies donatiua auferant. Neque veriti sunt muΩsare praecipuas Prouinciae Pechinen sis urbes suorum maiorum fuisse, atque inter alias ipsam Regiam. Haec omnia velut surdi, se audire Sina dissimulant, nouisque eos quotidie ho noribus demulcent. Adeo, ut etiam Senator quidam in Tauli dignitate positus, quod multiplici artificio Tartarorum beneuolentiam sibi adiunxisset, ab Rege ad altiores gladus sit
f. . In eadem urbe alius Senatori primoribus periurumam imprudentiam non dubitata
ia risia uit Oblatu libello suadere Regi, ut hac quoq; Tartaris dedita, quam optimis conditioni-,am ita bus visum fueri pacem cum eis paciscatur in posterum. Rex vehementer indignatus, ii ctores magno numero confestim misit , qui hominem comprehensum sibi sisterent. Fa- M.,ών, ctum est, Vt imperarat, sed ille prius repentina in ualetudine , si non ea formido fuit, op- is pressius obiit , quam Regiam urbem intraret Prore nouus , seu potius vetus , sedem i. habet in oppido , quod ex Prouincia Pechinensi, siue Xantum in Prouinciam Leaotum proficiscentibus vltimum est velut claustra. . Nomen ei est vaciam ha quan , feraturque , arte&natura esse munitissimum , ac posse facilest paucis contra multos defendi. nisi Sinae domesticum hostem intra se se haberent, superuacuum timorem. In altero oppi. do, quod dicitur Quam nim residet alter Pro rex sied qui iam dicto paret, ut qui sit omnLum finium Regni imperator. Hic Prorex est is, quem dixi Tartartis esse beneuolentia coniunctum , qui egregario milite ad summos honoris gradus euectus, magnos animo Spraefert, speratquesse oppidum Lea Yam recuperare posse verum tantisper retinetur ab alterero Portae,cui subiectus est, donec auctis copiis,iusto cum Tartaris exercitu, ex aequo confligere liceat.
L- Anno exeunte,quo nimi uiri dolor tantae cladis sedaretur, Centurio, cognomento,u...is O, Ossicio Tu fu, Tartaris nonnihil damni intulit. Res ita gesta est. Confugerat ad Tartaros Senator ex ordine militari homo caetera nulla re clatus sed tamen strenuus habi-
123쪽
tus,&qui complures Tartaros occidisse ferebatur. Is eadem opera se oppidunaque quoddam Tartaris dedidit neque paucis Sinis conciliauit exitium. Princeps contra Tartarorum, hominem in alto dignitatis gradu collocat,quodque tradiderat oppidum , eius curae credit. Hic cru iuxta apud Tartaros Sina flagraret inuidia , propterea quod utrosque
vexaverat, coniuratione contra eum facta , inuitarunt Centurionem Mao , ut oppidum si is Sinis recuperaret. Venit , recuperauit, non absque Tartarorum sanguine, eo quod non rumpotiu- omnes conscii coniurationis essent. Caesa Tartarorum duo millia, nonaginta captiui,&inter Uic,
hos Centurio ille proditor,cum filio. Ambo deinde cum sex Tartaris onusti catenis, in Regiam urbem transmissi, tam filius, quam pater, quamquam hic si vitam obtineret, egregia facinora se editurum promitteret, eo,quod supra descripsimus supplici genere , discerptus est. Centurio autem victor , liberali donatiuo noua dignitate ab Reue auctus est. εHic est compendio descriptus rei bellicae huius anni status. Sed non hic malum constitit. In Prouincia Stichue magni motus excitati nec dum conquieuerular Eorum initia in hunc annum inciderunt,progrellius insequentem , ideo solam originem hoc loco memorabo. Supra narraui milites ex Prouincia Suchuen in expugnatione urbis Leaoyam sortiter cum hoste pugnantes , pene omnes occubuisse. Rex ex eadem Prouincia nouos delectus ''s fieri iussit. neque modo ascripti in militiam ex urbibus,quae Magistratibus reguntur,verum ἡ,ὸ is etiam ex montibus,quos gens ferox incolit, quae iugum Regiorum Magistratuum nunquam uehuen. palla, ab se creatis primoribus paret, tuis legibus vivit. Hi cum iam nomina dedissent, venissentque in primariam urbem,ut stipendia exigerent , auctarium prarierea postularunt, quale prouincialibus dati teret,quod familiis alendis polsent relinquere. Hoc auctarium Prorex,& alii magistratus,cum dare recusarent, milites,qui ferre non possent, pari se ac caeteros iure non haberi, facultatem sibi dari postulant redeundi domum. Hac petitione accenses supra quam oportebat Prorex,respondit,sevi ad militiam con ,, ne quid in fuga praesidii haberent, omnes stigmate inusturum. Non tulerunt hanc ignominiam , qui,
cum honesti milites estent, mancipiorum more tractarentur. Itaque facto impetu Pro revem, quotquot circa ipsum Senatores erat contrucidant, ac deinde nemine praeterea violato,
extra urbem si recipiunt.Sequentis anni, qui fuit A N. MDCXXIII. principium quietum fuit, magnaq, pacis pena ostendit. siquidem initio Veris Tartari non venerunt, uti superioribus annisademq, otium perpetuari posset,si animi eorum, qui in praesidiis adeas oras tuendas collocati sunt,acquiescere,& ua sorte contenti possent esse. Iam vero, si quod est dicendum sit,omnes inuiti illic moranturAn defit,ut Magistratus superiores, qui aegre ferunt torti, M. tos esse administrationem Regionis tot laboribus,&periculis afflictae , male accipiant Ma risis M. gistratus infertiores,lii milites, milites denique reliquam plebem. atque ita nemo est, qui sua ad Ta,O- sorte sit contentus, sed quilibet cogitat,quemadmodum existimat seleemiseriis , quibus op ror. primitur,&quacumque via licuerit, suam fortunam lautiorem efficiar. Hinc adeo factum est, ut duo Magistratus cum aliis militibus consilium ceperint transfugiendi ad Tartaros, eissique dedendi oppida eo pacto,ut augeretur eorum dignitas,& venirent in partem spoliorum,
a que ita euaderent aerumnas, quibus miserum in modum cruciabantur. Hoc per clandesti Duo oppidanos juncios cog risito,Tartari copias propere cogunt,&adducunt. Adventantibus duo mo
dica oppidula,quae occurrerunt, frustra resistere ausa , mox in hostium ditionem enerunt. 'π' Denique ubi ad urbem Quam sique accesserunt,quo fuerant inuitati, facile victores extiterunt, si quidem maxima pars eorum,qui contra ipsis pugnabant, laneas glandes pro plumbeis,&pro nitrato puluere arenam adhibebant. Gubernator cum militibus, qui ignari erant
rebellionis victus, ignominiae,ac probri plenus fugit Xam ha , quod est oppidum munitum,citimum Prouinciae Leaotum, ubi desinit Prouinciae Pechinensis robur,&aditus Regni uniuersi Manserunt vero in urbe rebelles, suorumque popularium spolia diuisierunt cum hostibu S. Id ubi nunciatum est in Regia,maxima est inter primores orta animi perturbatio,preesertim in Rege, qui Regiam mutare,&Nanchinum transire cogitabat, neque deerant Maia ' RV gistratus, qui idem censerent, multique eum sequi deliberatum habebant. Et omnino re, ex μ' - μeorum sententia processisset , nisi vir primaria auctoritatis oblato Regi libello , demoti ' stramet hoc consilium esse viam ad euertendum Regnum. Quod cum esset cognitum, ex consi- discessum est ab ea sententia , decretum,ut nulla facta loci mutatione, de antiqua sedetrum mn munienda consilium iniretur, publicato edicto,grauibus propositis poenis interdiceretur non modo Magistratibus omnibus , de aliqua dignitate praeditis , sed etiam cuiusiuis
124쪽
generis,ac fortunae hominibus, ne quisquam audeat abRegia discedere.Imperator exercitus,&G:ibernator oppidi a Tartaris expugnati, miserunt supplicem libellum ad Regem , quo etsi culpam a se remouebant , poenitentiam tamen ostendebant infortunati succeΩsus negligentiae poenas a se repeti postulabant. Iussi sunt in Regiam venire, 'uia 2. . ,. nonnulli Magistratus leuem eis poenam decernebant, Rex tantum irae ardorem ostendit, 4. icti se Vt eos compulerit capite damnari.&iam sunt in custodia , exspectantque in horas singulas Gubema vi sententiae fiat executio. Agunt primo loco Magistratus,de Regia nouis custodiis excubilia ror oppidi que sepienda, atque in primis ut portae custodiantur diligentius. Deinde visum est viam
ut ςv in Xaminat quam magna cura obsidendum esse,qui cum sit locus arctatus inter montes , ideo ante alios defensioni opportunus,eo, militum praesidium,arma,&caeterum belli appa- Creati no ratum miserunt eat praeterea sunt noui Magistratus, quibus Rex potestatem ampliauit, ut magi inuasi licuisset uti contra Tartaros plus profectum esset. Hac igitur instructus discessit e Re-βη gia primus eum insigni pompa&fastu Xhimilio exercitus Sinici Imperator,in eas oras , in quibus cum eisdem opibus , magnificentia dominabitur , quamdiu Tartari permiserint , tametsi modo in oppido Dizim praesidium habeat octoginta millium ho
Regnum In nis omnibus motibus,&dissidiis fidem suam Regi Sinarum probauit Regnum Co- ,h a rean uin, quod nullam unquam amicitiam cum Tartaris inire sustinuit, tametsi variis modis. ruinisui modo minis, modo praetextu solius transitus,& similibus tentatum sit.Similitet Lusitani Ma quartio caenies specimen dederunt fidelis obseruantiali&studii huius Regni res adiuuandi , missis
maiora ν-quatuor maioribus tormentis, quibus tria remanserunt eodem loci,unum deuectum est in φης' ς fines Xam ha tquam, cuius quanta esset vis, dum Sinae periculum facere volunt,vique eo one-
rarunt,ut dum exploditur ignis , cellam puluerariam corriperet, cum multorum hominum
Viuntur Idem accidit in Regia,accensa item cella pulueraria, incertum quo modo, vel qua caussa. Si tρ - Et quia maior in ea fuit vis pulueris collecta in magnis doliis cretaceis, tantus fuit impetus,' ' ε'' aes trepitus in auras erumpentis, ut tota urbs tremeret,unus viainti homines interirent
eotium Doctor Leo periculum adiret sui muneri amittendi,Vt cuius procurationis haec essent. ea
.,ιolo. adhibitum est re medium castigatis minoribus Magistratibus,&aliis administris, quibus cura pulueris propius incumbebat. Nouare In Prouincia Sucuem non defuerunt rebelliones, tericula nam cum sit ea gens ar-ιφaistori mis assueta, multum negotii Sinis facessit.Occasio fuit hares: Bello quod superioribus annis aduersus Tartaros gestum est, huius Prouinciae gentes praeclarium, quam caeterarum ulla, suae virtuti sipecimen dederunt.Et quia multi eorum in bello ceciderant, quibus Centuriones meritam laudem tribuebant, Rex eorum operam Regno utilem fuisse iudicans , negotium dedi Magistratibus, qui rem in iis regionibus gerebant, ut exequias generatim omnibus qui fortiter in bello occubuissent,facerent,eorum propinquis larga praemia tribuerent , atque iisdem in locis delectus nouos haberent, lutis in antecessum stipendiis, ut eorum opera, ubi commodum esset,uti liceret. Ad hanc denunciationem concurrerunt non tum Sinae: sed aliae quoque nationes, quae intra Regnum aut in eius finibus propriis legibus vivunt, paucissimis in rebus ditioni Regis subiectae. In his visium est magistratibus discrimen adhibendum,
Causa νε non modo ut minora stipendia acciperent , sed etiam , ut eorum vultibus signum ιιssionis. id est stigma inureretur,perinde atque si de emendis mancipiis ageretur. Id facinus tantope- recommouit externos illos populos, ut tantam iniuriam gladio ulciscenda rati, Gubernato--ihi; s. rem cum Omnibus Magistratibus,qui aderant,extemplo trucidarint.Deinde coactis tribus eis,m aut quatuor millibus,tota Prouincia tanto furore bacchati sunt,ut non modo oppida, ca-
armis est stella ignobiliora, sed etiam urbes , in quibus ad Reip. praesidium plurimum est momenti. nullo fere resistente ditionis suae fecerint,iamque eorum Princeps Regem se nominabat, &monetam cudebat cum insignibus subiugatae Prouinciae.Satis negotii habebant , qui altis moenibus,& ferro armatis portis oppida tuebantur,cum nullius esset deterior conditio, qua Vicina se primariae urbis, quae trium mennum obsidionem passa est,obsessis adgrauia mala redactis, - φθη incassum opem,ac leuamen expectantibus Rebus sic afflictis,siubuenit fortis bello foemina. MV v irato vicina afflictae Prouinciae, Regi vectigalis , proprio tamen , nulli obnoxio in F,-;h. os imperio. Illa ergo contractis ex suae ditionis regione copiis , ipsemet ductare exerci- ballidtiae tum , perduellium impetum frangere , atque omnino cohiberes, ne porro damna inferis fundit ho rent donec auxilliae Regia mitterentur,quae propter locorum longinquitatem aliquot, fl sium spatio exspectata sunt. Ea postquam aduenissent , magnanima foemina exercitum ς' hostilem fudit fugauitque,&nonnullos captiuos viros misit inRegiam, qui morte damnati, in tex
125쪽
inter mille notabilia frusta dissecti sentiquod supplicii genus in similibus casibus apud Sinas stis se
Alius popularis motus haud minus periculosus postea in Prouincia Xantum exor- . itus est.Auctor eius fuit adolescens,princeps sectae,quae in hoc regno appellatur Pellen kiao, ποῦ detestabilis,&periculo. tum propter perplexa&obscura dominae capita,quae profitetur, o Belatum quod propositum habeat finem , adueras Regnum rebellionem commouere.quod Xanium multi iam ex ea secta conati sunt. Denique comprehensus , quaestionibus saepius ri subiectus est non ignari enim Magistritus habere illum factionis suae socios , niteban ohs η tur efficere ut eos proderet. Id cum socii illi accepissent,siue eius amore ducti siue metu ne z: T
victus tormentis,ipses edicerei,deliberarunt sumptis armis Magistratus adoriri , eorum nece socium suum supplicio,se autem sermidine liberare. id quod fecerunt multis eorum v-na cum familiis neci datis A principio non erat eorum numerus amplius ducentorum,sed ut in Regno Sinarum non desunt homines vagi, similisque colluuies , quae quantovis pretio talem occasionem redimeret,breui ad plura millia excreuerunt,captis minoribus locis, quae se nemine repugnante dedebant,in duobus oppidis sese communiuerunt, unde subinde vicinum agrum populabantur.Eius rei nuncius perlatus in Regiam, magnas curas attulit,tum ob metum sequioris successus, si rebellium conulla procederent,eo quod non longe distarent, tum quod vias quibus commeatus in Regiam aduehitur, terra: aqua intercluserant. Itaque cogebantur institores magno suo incommodo, longo circuitu per Prouinciam Honaniter facere.
Nihilominus adhibita in hoc negotio diligentia est,utCenturionibus,copiisque submis
sis mature prouideretur.Et quanquam principio anceps aliquoties praelium fuit, tandem a R.titi, men deuicti rebelles exercitus eorum fusus,fugatus, captus adolescens ille factionis caput, ineuiur. qui se Regem serebat: cuius ille tituli adeo retinens fuit,ut cum vni e Regni procelib. esset traditus priusquam in Regiam perueniret,quo confestim transinistus est nulla illum vn quam fgnificatione honoris prosequi dignatus sit:& iussus illum inclinatione corporis ho- V .. norare, acturum negauit,quod Regem nemini inclinari oporteret.IS perductus in Regiam, ut ii θα- in term ille frusta concisus est. Hac victoria ciuitas Regia ingenti discrimine is metu a scindi- penuriae rerum ad victum necessariarum , quarum iam magna caritas erat , defun- μ' cta est. Exorta quoque est grauissimultas in Prouincia Guejcheu.Sed primo sciendum est in o=; . si Regni parte,quae respiciens Bengalam, &Pegu, Yunam dicitur , populos incolere , legi multas in bus, Magistratibus propriis utentes,qui,ut de Prouincia Licuem diximus, praeter appel 'ρη 'lationem , quam a Sinis habent, nihil eorum Regno debent. Eius Regni principio - με incolae tantum poterant virtute bellica, tantamque eius laudem in bellis erant adepti , t cum quouis maiore Regno possent contendere. At postea ciuilibus discordiis paullatim ita Disi. Hadebilitati flant,ut se alii sponte,alii metu Regi Sinarum subiecerint,penduntque illi vectigal, peratque in suarum terrarum peculiari administratione inicis Magistratibus utuntur. Ipsi φημ' 'tamensi uestres habentur,alitteris,a bene temperato Rei p. statu a ciuili consuetudine abhorrentes ideo barbari audiunt, quod cognomen Sinae omnibus exteris nationibus
Apud hos igitur populos inter duas familias lis orta est de haereditate haud mediocri Simul aris Favebant Magistratus Sinici parti imbecilliori, tum quia videbant potior illam iure niti, βω--tum,quia amore utilitatis sui Regni,metuebant,ne alterius faetioni opes m potentia nimium cresteret.Egerunt igitur,ut secundum imbecillibres,qui vocantur Xechia,pronunciaretur,quod aduersarios,qui dicuntur Apuengam, tantopere accendit,ut,velut iniuriam vindicaturi, cuius auctores Magistratus Sinicos credebant esse, ad inferenda eis damna se conuerterint,multis etiam interemptis .Re ad Regiam delata, visum est dissimulationes plendam esse. At Gubernator,&Pro rex eius Prouinciae, cuius est in ea ius dicere, ratus haud ma Sino semgnae operae fore castigare nies,&fretus multitudine,quam sub signis habebat, hostes cum liciter pu- plus quam viginti millibus armatorum adortus est,tam infelici exitu, ut plus quam dimidia pars Sinarum in acie ceciderit,caeteris fusis fugatisque.Neque adhuc compertum est , quid in tam luctuoso euentu consilii sit captum. Iam vero Rex Sinaciam ipse omnibus se probat,propterea quod sit pius, liberalis,mo sἱvoti oderatus in faciendo sumptu, suae talis Religionis obseruans , naturali quadam propen RogisS sione feratur in bonum , ut licebit cognoscere ex nonnullis exemplis , quae ab ipso edita, ' φευμ .
proponemus. Moris est in hoc Regno , ut quando alicui Reginarum corona facienda ρεβ 'P est, in
126쪽
ajissem est,insinsulas insumantur ducenta aureorum millia.Rex, cum hoc anno una esset fabricane Reginam da, iuuit sumptibus modum fieri,&minoris pretii coronam conflari. Vanite huius Regis si auus in medio uorum palatiorum domum aedificarat,relaxando animo destinatam , sed itat .E . sumptuosam,Vt praeter impensas in materiam factas,caementariorum , aliorum artificum M. R. manu pretia,& mercede centu aureorum millia confecerint Visum est nouo Regi, domum nimios tot delicius ornatam,parum conuenire Regi tam grauibus muneribus occupato, ac proinde sum με iussit dirui,quod extemplo factum est. Ineunte aestate,primis nasicentibus fructibus, Eunuchi,quorum sunt varia studia ceristatim conquirunt primosfiuctus,&pulcherrimos,quos Regi, Regin α&aliis Palatinis se ferant.Ex eo fisivi interdum in aliquem fructum, qui non aestimaretur ex Iuliis, expendant quadraginta aut eos.Id cum ad Regem esset perlatum,vehementer ab eo obiurgati sunt,quod in res nullius momenti tantum sumptum facerent. Libellis magistratuum plerumque mature respondet,praesertim eorum, quibus beneficii aliquid petitur.Modum imposuit vectigalibus , nonnulla etiam sustulit, quae antea adhibitavi, tyrannicum in modum extorquebantur. Hinc factum est, ut gemmis , quassetis oculos appellant , quae olim in hac Regia maximi pretii erant, nunc tanta decessio facta sit, ut non sit qui emere velit, propterea quod praecipui fere earum emptores, palatiani sint. Magistratus Prouinciae Xantum oblato libello certiorem secerunt Reoem , interdiu apparere Lunam comitatam variis stellis inusitatae magnitudinis. Pari modo in urbe Pechino,
cum aliquot diebus Luna via esset,una cum alia magna stella, quod spectaculsi tenebat tres horas a merime, per libellum admonitus est Rex, caelum,quod supplicium minaretur ali- . ,,uιο qui ous pinnitentia: OHycii placari oportere Re primu fuit qui monito pareret seruato plua..is rium dierum ieiunio iussitq; idem a Magistratibus fieri, vetuit spatio duodecim dierum quenquam tribunal accedere , ferendae sententiae causa , praesertim mortis , aut sup
Eadem obseruari iussit occasione cuiusdam siccitatis,quae sui in urbe Regia, quo tem
ADtissuis pore, ipse ut antea ieiunavit, atque instuper interdixit populo, ne animantes in communem. re' 'vu arem usum Occiderem. In - , ut va- ώ ώ- is Iupplicationibus pluviam elicerent, neque cessarent pro necessitate populi preca ri Fes filis. cerunt superstitionum ministri,quod imperabatur, neque spem modo ostentarunt , quod tibis, petebatur,obtinendi ,sed etiam diserte diem nominarunt, quo casurus esset optatus imber. Ethniet tis dies ubi illuxit, i clarus apparuit, ut cum maxime. Quia igitur ab Rege erat facta po- , . . r. 'ul tio,&PUOde Videbantur in uenuste se gessisse,neque rationem habuisse MaiestatisRe ... p.,. giae,quod ei non annuissent hoc in beneficii loco petenti, harum rerum gratia , illis relictis d.,1. precibus,&Omni Vivendi asperitat poenas a suis Pagodibus poposcerunt, acriter eos verbeia tisan rando,perinde atque si sensiuessent,&ratione praediti. Hac sua industria persectum iri negotium certo sibi persiuadebant idolorum facti 1scud, rati os deos,ut poenas ab se deprecarentur,concessuros, quod tam longis ardentibus precibus negauerant. Igitur denuo certum diem assignant, quo die confirmant certo pluiturum Erecti erant omnium animi in spe felicis euentus, sacrificuli cum suis sodalibus publice in hune finem varios ritus,& inflexiones corporis adhibebant. Atqui cum dies lora,quam designauerant, adesset,inobscuratur coelum densis nubibus magna omnium existit titia: Sacrificulis conciliatur fides,expectant omnes avidi in singula momenta , ut optatus imber Lapi deeidat. Ibi loco imbrium delabitur summo impetu de coelo grando lapidum,quorum, ν nullio uis gallinaceis magnitudine pares erant, aliqui maiores quibus maxima calamitas satis, hortis,pomariis importata est, mors quoque omnibus hominibus allata est,quotquot sub dio tempestas occupauit .Res fuit tam inusitata,Vt nemo sit,qui similis casus meminerit. Nostri quoque Patres scribunt visium fuisse orbem illabi tantam fuisse rerum omnium eonia iussionem,&strepitum cadentium lapidum.Iam vero falsi vates, pro mercede siuorum laborum,a magistratibus comprehensi,&grauiter castigati sunt.
au; ιι, Mirifica est Regis liberalitas,quando rogatur,ut inopes subleuet, aut vi virtute claros
li- remuneret adeoque procedit , Ut petente Don e Calao iusserit bis mille myriades triam natu bui. Denique dicitur inusitata quadam inclinatione virtutem equi, dummodo essee
V. A. qui illum dQcstret , quod num deest. Nam magistratus, qui statis diebus aliunde illum,.- adeunt , ubi suis aulicis ritibus , venerationis ossiciis perfunca i fuerint,ea duntaxatio-quuntur suadent , quae priuatim ipsis conducibilia sunt de utilitate Reip. nihil admodum
127쪽
dum solliciti.Qui vero intus in palatio degunt Eunuchi,&sceminae,in eo toti sunt, ut volun tali Principis obsequatur, ne discrimen adeant amittendae gratiae,aut eius quod possident: in hoc intenti ut ad altiores honorogradus, quos concupierunt prouehantur.Quo fit, ut miser
Rex,tametsi suapte sponte a natura inclinetur ad bonum, parum tamen ex eo capiat utilitatis,qui amiduo periclitatur,ne breui caeteris peior euadat. . . Habet in more certis&statis annis experiri generatim omnes suos Magistratus, atque sis iisἱa omni diligentia eorum actiones administrationesque excutere,& sontes pro meritis plecte Rexper-re,praecipue vero tria vitia per sequitur, immodicam cupiditatem,crudelitatem,languorem sequi O in munere gerendo,quibus non modo magistratus abrogat d etiam seuere castigat, qui au- Rem minorum delictorum rei comperti sunt , cuiusmodi esset exempli gratia, in rebus gerendis minore prudentia usum esse , non rediguntur in ordinem, aut certe ad inferiora munera admittuntur , manetque eis integrum recuperare, id quod amiserunt , atque etiam ad altiorem dignitatis gradum eniti.Soli enim senes semel reiecti, spe redeundi ad gerendam Remp. exciderunt propterea quod senectus,cuius cause ab ea remoti sunt, tempore non minuitur, sed crescit. Hoc examen hoc anno tam fuit seuerum,ut Magistratus,qui poenas
dederunt,fuerint quinquies mille,&quingenti, ostendit Rex hac vice proscriptas esse omnes allegationesvi intercessiones. T XXXII.
ΡERIO CHE. Absoluta descriptione rerum Chinensitum in LyonMim Insitim transfretamus , ubi prius tria merba de Cauchin-China quod regnum Chi sinitimum est,dirimin.
Auchinchisa regirum Sinarusiue Chinensium vastissimo regno collimitaneum est, habes ab Oriente prouinciam Susnanensem, Canton essem regni Chinae,ab Occidente4 Se 'di' Ptentrione Indiam extra Gangem sub Magni Mogol dominio constitutam: Meridie regna Aracanum P uanum. Qua Oceanum Orientalem respicit,in vastum dehisicit Sinum maris , qui fluuios aliquot a montibus illius regni delapsos exhaurit. Ipsa Cochinchina nam dc sic scribitur a Geographis)intres prouincias siue Principatus diuiditur, ita tamen , ut duo posteriores primo velut stuperiori pareantri in uniuersum ramen omnes Magno Sinarum Monarchae vectigales sunt, quorum&ritus sequuntur moresque, ut&superstitiones radololatrare nim fiunt, ignari doctrinae de vero Deo. Narrant tamen nonnulli, qui in illis locis fuerunt,reperiri alicubi apud eos cruces&statuas quasdam , aliaque Catholicismi insignia. Diuitiae&opes incolarum huius regni magnae sunt, cum e montibus eorum es diatur Ope sed aurum Margentum lignum Aloes magna reperiatur copia , accededente nego ηπε-- η ciatione materiae Sericae vasorum porcellanorum , quae M ab Sinis ad nos affe
Richardus Cochus,Eques Anglus, qui anno AN.C.MDCXIV.a Collegio Mercatorum Anglorum in aponiam missiis fuit, narrat in litteris suis mobiles quosdam Britannos ab Rege Iacobo cum litteris & muneribus ad Cochinchinensium Principem, malo suo fato
se Hollandis eo nauigantibus addidisse socios.Vtrosque enim cum fluuium quendam traiecissent, a barbaris fusti interemtos cecidisse, quod aliquot annis ante ab Holladis in meccatura improbam monetam numerantibus,decepti fuissent;&aliquot barbarorum pagi ab iisdem Hollandis subiecto igne conflagrauissent.In littore huius regni, quod sinuosum, vadosum est, crebra est Margaritarum pistatio. Proximiis ab China traiectus se osteri in I nsiue tapoNIAM Insulam , veteribus vix cognitam. De hac antequam propiora nostris tomporisus narremus,quaedam prius generatim dicemus,ut suus historiae nostrae constet ordo, quae sequuntur,melius capiantur. Iaponiae siue apania nomine magnum numerum Insularum&velut concursum intelligimus,quae inter se alicubi tam prope cohaerent, ut cum magna illa, proprie scdicta
cohaerere videantur : Omnes autem intercursu Euriporum&exiguorum fretorum 1 se inuicem diuiduntur. Maxima earum Magino aliisque quibusdam, si,Marco Paulo Zipauri dicitur. Extenditur autem totus ille Insulatum ofluxus lyndrome ab altitudinis
128쪽
gradu XXXI.vsque ad XXXVIII.Tota haec longitudo in ducentas ferme, ut aiunt, Leucas Procurrit. cui nequaquam respondet Latitudo Iaponiae, quae alicubi in deeem ubi latissima est,in XXX, leucas patet. de ambitu eius dici certi nihil potest. Ab Oriente obvertuntur hae Insula Notiae Hispaniae: ab Aquilone Tartaros aliosque habent notae feritatis populos:ab Occidente spectat Chinam a Meridie vasto Mari interfusio inexploratae obvertuntur terrae. Complectitur hoc quicquid est Terrarum, LXVI.parua regna siue principatia potius, diuiditurque in tria membra.Maximum atque praecipuum constituit Iapa Insula, regna habens LIII. inter quae Machaus, siue Mωcum potentissimum est , in quo Lusitani negociantur proximum ab eo Amaguncium .Habet Rex Meaci sibi subiectos XXIIII vel XXVI. Regulos, dc Amaguntinus XII.iiue XIII. Secunda Insiuia praecipua siue membrum dicitur imo, Dynastias comprehendens IX. inter quas praecipuae iunt ungo casten Tertium vocatur Xicoum , principatus siue dominia complectens' a tuor. Illustrissima omnium prouinci rum est Coquinati, in qua est celeberrima de ob mercimonia notissima Vrbs Machau si
Paruit olim omne nomen Iaponium uni regi qui patria lingui , situ Vau aut Dat vocabatur, donec is diuturna pace in delitias de socordia resolutus, Praefectis ac Satrapis suis,ac prae cipue Cubis scenim duo primari vocabantur, quorum alteralteium extinxit contemtui esse coepit,adeo,ut Cubi illi duo Dairam regno denique euerterint. Crescente autem dominat
di libidine, nune hic nunc ille a Regis obedientia sie subtraxit,sibique singuli Regulorum no
Mansit tamen Datronomen supremi regis Iaponiae,sed sine imperio vel potentia,ut viAa caeteris,qui circa Mea cum dominabantur, necessaria ad victum&amictum acciperet, nil nisi umbra Imperii Iaponici. A quingentis autem annis a Dalro, Coquinata Dominus Princeps Tenta sic appellantur quinque illa regna circa Meacum Iadeoque summus Iapo niae Monarcha fuit Nol una a Turannus cui Fa et belli dux , qui sibi celeriter L. tegna subiecit. Et talis si ut nostro aevo Taicosama Monarcha Iaponiae. Totius Iaponiae urbs primaria est Meacum, siue Maclinu,Ciuitas maxima, cuius ambitus olim in XXI. milliaria patuit,sed nunc bellis Insulanorum intestinis plusquam tertia sui parte
In hac sedem suam habet Summus Magistratus apoma: tribus Viris constans.Post hac sequitur ossicata, ciuitas potens de liberalit quidam putant omnium Orientalium locupletissima. Magna hic Mercatorum undique concurrentium frequentia est, quorum qui mediocres facultates habent,XXX. aureorum millia possidere creduntur qui diuites iudicantur,incredibiles opes possident. Bungum sui tractus Vrbs praecipua , loco sita est peropportuito. Coia ciuitas cuidam Bonsios acra est,qui Combodasii vocatur. Est autem haec commune sepulcrum omnium principum: aut si alibi sepeliantur, mittitur tamen huc dens aliquis cadaueris,lanta est loci veneratio. Flongo Vrbs XVIII. Leucis a Machaunte distat, ob unangae tempore magna ex parte deuastata,&anno MDXCVI.terrae motu grauissimo valide concusi se,ut magna parseuersa collapsaque fuerit,quod residuum fuit, igne consumtum est. Huce iam referenda est Amanga aqui,m cuius Portu Lusitani negotiantur,Vrbs satis elegans, quinque leucis amari disiunca a,&Sacato opposita. Caetera sunt Suquin, Funatum, rasam aliae
.iam iis Coesi aerisque in laponia salubris est temperies, quanquam frigori 3c niuibus terrai tu se Nisi, a stulum obnoxia sit,& humidior ob frequentes qui hic cadunt imbres: solum autem sterilius. seli quia sere montibus rupibusque asperatur.
Origam metunt Septembri mensie,nonnullis vero in locis Triticum mense Maio.E te rae visceribus incolae varia metalla eruunt,& exteras nationes ea merce ad se pelliciunt. Qua- tum autem haec insula sit ferax auri, testatur M. PaulusVenetus,qui ait siuo tempore Palatium Regis aureis laminis tectum fuisse ,haud aliter qua apud nos magnatu domus Cupro vel Plu-bo cooperiuntur Arbores hic fructiferar,nostrisq; similes, plurim ei reperiuntur: Cedrus vero alicubi tantae proceritatisvi crassitiei assurgit, ut inde Fabri Templorum columnas fabricet,&quantumuis magnae nauis onerariae malos Campivi prata boum equorumque armentis: fallus&dumeta lupis,apris,ceruis cuniculisq; scatent. Ex auibus frequentissimae hic anates, palumbes,turtures,coturnices, gallinae sylvestres&phasiani reperiuntur. Butyro destituu tur,ut&oleo oliuae,pro quo utuntur abdomine Balaenarum. Animalia,quae apud nos domestica sunt,&ipsi habent astatim.Inter montes totius Insillae fatis editos praeruptosq; duo praecipui visuntur,quor ualter assidue flammas evomit:alter Figepotima dictus tantae altitudinis est,YL
129쪽
est,ut etiam ipsas nubes altissimo interuallo superet Vulgus agreste Iaponensium sere e ferarum carnibus uiuit,unde crebra apud eos venatio. Est in uniuersum gens Iaponum acuta ,sagax,vafra,docilis , acri prae aliis mortalibus Morei memoria. Nulli hic paupertas sua probro est; maledicentia maturium,periurium,aleandique libidinem oderunt atque detestantur omnes.Vivaces plerique fiunt , senibusque viridis ac ,' 'cruda senectus,ut in sexagesimum annum militaris aetas extendatur.
Barbam alunt modicam, in capillo varius mos est: pueris raditur sinciput, plebeiis rusticisq; dimidium caput: nobilibus caput totum,relictis paucis in occipitio capillis, quos attingi a quoquam,maximae contumeliae loco habetur Pauimentum storeis tumentibus nitidisque consternunt,iisque indormiunt velut culcitris. Munditiei apud eos non minus studium quam apud Chinenses.Capientes enim cibum duobus paxillis igne; utuntur, tanta dexteritate, ut nihil decidat, nec opus sit extergere mappa digitos Capturi cibum calceos exuunt, necatastromata coinquinent, pauperiores,praesertim qui maritima loca incolunt,herbis, ori Ea&plicibus victitant:ditiores ornant splendide&opipare conuiuium: in singula fercula sine linteis aut mappis mutatur sua cuique conuiuae mensae cedro pinu vefacta, alta pedem v-
num aut paulo plus. Cibi praestantiores in pyramidalem formam assurgunt, scobe aurea conspersi,prominenti b. ad gratia Cupressit arboris viridib. ramusculis Inferuntur aliquando patinis argenteis aues integrae,deauratis pedibus& rostro Colore potius sint oleaginoso quam albosaborum tolerant insinu uidi glori dii vindictae,&pro proditoribus vulgo habiti .Quidam inter eos liberos recens natos suffocant,odio educationis. Lingua apud eos una duntaxat,ita tame variantib idiotismis,ut aliae atq; aliae linguae videantur.Litterae eoru, vivi Chinensium, notae sunt,& signa,integra verba, res significati a. Armis fere utuntur his Scio peto manuario, gladio ato, pugione, claua aliisque ob euitatem habilibus. Capite fere semper fiunt aperto, praeter quam cum lugent, tunc enim&hoc totum corpus albo inuoluunt velo. Aquae simplici admisicent aliquantum Chii pulueris , atque inde delicatum potum conficiunt: ditiores etiam bibunt vinum ab Hilpanis importatum. Caro venatione capta illis potior est animalium domesticorum Gymnasium praecipuum habent, sive,ut nos dicimus, Academia in oppido Banoum ut Boiasii docent. In Bungo vero oppido Seminarium est Iesiuitarum, ubi Iapones addiscunt linguam Lusitanicam, Europaei Iaponicam.Vtuntur Iapones arte iiDprimendi libros sicut&Chinenses. Si quis ex Nobilitate grauius aliquod crimen designauit , obsidetur domus eius anumerose manu militum .iubeturque sibi ipsi manus afferre quod si cunctetur, irrumpetes trucidant eum cum omnibus,quotquot in domo eius ostendunt. Carceres siue ergastula facinoroserum non habent,sed puniunt maleficos in aperto campo, aut eos perpetuo damnant exilio.Si quis ob delictum aliquod capiendus est, oportet, ut per insidias nihil tale metuens intercipiaturialias enim usque ad mortem acerrime si defender. Est negociatio frequens variarumque mercium in Iaponia, cumprarier orizam, qua omisia
peregrini multas quotannis naves onerant incola mercatoribus exteris magnam vim vendant margaritarum, quae magnae sunt&rotundae,&rubicundae, nec tamen in minore pre-- 'eio quam albae. Multum hic etiam est gemmarum, nec parum auri,unde facile colligi potest, harum rerum copia hoc regnum ditissinium iudicari debere. De prouentib Regis ita habet. Praeter tributa&donatiua,quae et Reguli Insulae ex debito offerunt, putantur ad eum redire quotannis duo auri milliones ex oriza, quae in praediis regiis colligitur, unde de caeteris fac,
lis est coniect ura. Nemo enim harum rerum,quod sciam,si abduxit calch dum.
Quanta sint huius Regis vires militares, facile ex eo cognosci potest,quod Faxiba, qui Robur mia regnauit ante Taycos amam,cuius ultimi in hoc scripto mentionem facimus cum totam sibilit re Insillam,inque ea quinquaginta regnassebiecissset, omnino statuerit, collecto ingenti exerci zz tu,traiicere in Chinam, eique regno bellum inferre,in quem finem tantum iussit caedi ligno ,ώ, γ' rum , ut indecla Llis bis mille nauium confici posset,ad transportandas suas copias Et sunt quidem Iapones viri fortes atque animosi,ut vel paucae eorum cohortes iustum Climensium exercitum profligare atque delere possint. Differt autem modus Gubernationis huius regni multum ab eo , qui nobis per Europam notus est.Neq, enim potentiavi magnitudo huius Principis consistit in prouenti b. eius annuis,neque in amicitia vicinorum populorum: sed in mera auctoritate&imperio.Quicquid enim capit agri ab hoste,diuidit inter amicos clientes'; suos, quorum perspectam habet
fidem ,hac dicta lege,ut sibi regi serviant suis propriis impensis,siue pax sit siue bellum adducto certo militum numero. Et hi rursum partiuntur uas possessiones fiduciarius clientibus
130쪽
que suis, ut eos hoc modo sibi deuinciant. Sic fit,ri quicquid est bonorum in tota Iaponia,clependeat a paucis,&hi rursum ab uno atque solo,qui est Dominus Tensa , qui in momento dat aufertque,quidvi quibus vult,attollitri deprimit,locupletat, & ad inopiam redigitPrincipes.Si ergo vel aufert vel mutat Principatum aliquem, mutat simul nobiles Hilices in eo, relictis duntaxat opificib.&agricolis. Haec autem ratio perpetuarum seditionum causa existit. Sic enim fit,ut Principes Tensa aliique videantur Tyrannio usurpatores alienorum bo-rporum, destructores Monarchi aeri hostes magnitudinis apon ivnde a populo, aliquando etiam a sociis odio habiti, perpetuo in armis vivere coguntur. Accedit,quod Principes,cum subinde mutentur, non ita amentur a populo ut naturales domini: ipsi Principes metu repentinae mutationis in ullo vicissim constanti amore populum complectuntur, certi,eadem facilitate qua hunc obtinuere principatum, se obtenturos alium,&fortasse meliorem:hinc vel ipsi soli,vel coniuncta cum aliis opera semper rebus
nouis student,vi perpetuis Insulam bellis implicant. Hinc Faxiba, ut absolutum sibi stabiliret imperium solebat subinde de alia in aliam regionem transferre principes, ut praefecti nouis populis rebellare sibi facile non possent. Praeterea,vt eorum frangere potentiam, diuisit Regna singula in plures Praefecturas minores,ut in tanta pro uir clarum angustia non modo nihil contra se possent, sed&ipsi inter se definib. litigarent Voluit insuper, ut in omnibus mutationibus tam is qui meliorem nancisceretur conditionem, quam qui deteriorem, quotannis ad Regiam suam venirent, ibique praestarent fidelitatis iuramentum, osterrent regia dona atque munera quo quidem inuento potissimas totius Instulae opes ad se pertraxit. Idem populum distinuit contriuitq; in structuris variorum aedificiorum puta Palatiorum, Templorum, Munimentorum, Arctum, Castrorum, in quibus molibus suscitandis quotidie habuit ultra C.operariorum millia. In primis orsus est aedificare Templum,in quod dixit insumendum esse omne per Iaponiam serrum Iussit igitur ut plebs cum mercatoribus omnia sua arma Terramenta in unum alique in locum conferrent, ut in usum Templi conuerteretur. Hoc astu deripoliauit populum armis,3 perfecit aedificja maxime admiranda. Nunc videndum est a quibus Magistratibus hoc regnum administretur. Resident Mea ci Trrumuiri penes quos summa est rerum constituendarum potestas. Primus qui a odicituri Pontificis Maximi instar praeeit facris, Secundus Voo, dignitatibus S honoribus. Tertius
Cubatavra dictus, tradiatres pacis&belli. Gens tota in quinque diuisa est Ordines. Primus est eorum qui cum aliquo imperio sunt,& rerum potiuntur: hos omnes communi nomine Tonos nuncupant. quanquam inter ipsos quoque certi dignitatis gradus stat, ut apud nos Ducum, Marchionum, Comitum. Altcr ordo eorum est, qui sacra gentis&rem diuinam procu rant, capite ac mento prorsus abraso. Perpetuum hi vovent caelibatum , unique in diuersas scissi Seci as,qua mitis in niue illim omnes Bon ii vocitentur. Tertius Nobilitatis cinium estAn quarto sunt institores, sellularii&varii opifices quintus&vltimus locus est Agricolarum.Sontibus omnibus vel capitis sipplicium constitutum est , vel proscriptio, si benigno
utantur Iudice. Gladio fere trucidantur omnes: et si quibusdam in locis latrones fures'; conuicti, certo ad ignominiam vehiculi genere,pei ciuitatem raptat , extra urbem de patibulosiuspenduntur. Re qt ' In Idololatria atque superstitionibus non multum diuersi sunt Iapones a Chinensibus, pq' η immersi omni impietati erroribus horrendis, habentes tam absurdas de supremo Numine opiniones,ut nemo rationis compos hanc in Ianiam latis mirari possit. coSacerdotum Doctorumq; suoru habent Boiasios, in undecim sectas, non diuersias modo sed, aduersas cotrariasq; diuisios,qui tamen in uno hoc consentiunt , quod Diuinam negant Prouidentiam de immortalitatem animarum. Hanc tamen impietatem non communicant cuiuis, sed Nobilibus duntaxat; ad populum enim multa de poenis insem deq; sutura vita sermocinantur Do- mos incolunt magnifice struinas,multique una habitant,neque unquam matrimonium contrahere post lint Academias diuersas cum habeant, praecipua tamen est Frenotamen sis, nouem illiaribus Machaunte urbe distans. Extruxit ante annos CCC. Rex quidam aponiae hinc inde per regnum MDCCC Templa,additis couentibus Bonsior hi,per diuersas valles, vivacare studiis suis commodius possent. Ad radicem montis Frenota ma aedificauit duos Pagos, ut Monasterio illi necessaria iuppeditarent. Hoc Gymnasium deinde acquisiuit tantum dignitatis,ut supra caetera omnia conscenderit,&filii ac propinqui regum in eo educati fuerint, percipientibus Bonsius eius loci tertiam prope partem reddituum Regni Vomensis. Inclinantib. vero postea rebus Templa illa ad DCCC. redacta sunt relinquentibus Bon siis studia,ut sequerentur arma: adeo,ut Anno AN. C. MDXXXV .post perpetrata multa homicidia