장음표시 사용
231쪽
praedicanda ρ b insaniam l o surorem diabolicum certe, dum in talea est utatur fatuitates, homo , Religiosus, Doctor , Theologus , in tam insipien- criter. tia &plusquam brutalia irrup:t deliri a Sed denuo ipsum sic acriter contorqueo . Si quae faciliora sunt, debentur populis praedicari; crgo omnes sunt negandi a Praedicatoriis bus, de Auditoribus fidei articuli: at haec consequentia negabitur a Luthero; ergo tenebitur concedere se Brutum esse. Probo consequentia.
Omnes articuli mere crediti Christianae Fidei, non solum non cadunt sub faciliori intellectione, sed nullo modo sub humana radione: ergo si in intelligibiles sunt, omnes negandi sunt; ergo tota abo enda Christiana Ficles, quae hos articulos in intelligibiles cogit Fidei es credere ;. sed totum hoc negabitura Luthero, qui non solum Fidelem, sed Euangelicum se profitetur esse; ergo velit nolit tenebitur coneeiuere sua hanc doctrinam delirantis Bruti , non delirantis hominis fuisse iaAd hominem Sed volo mitius eum Luthero agere,& sua mei doctrin. x, secum di retorqueruν Lu scurrere, s ed tandem adhue transῖxus remanebit . Quod facilius est rher num argu intellectu debemus populis praedieare; sed facilius est intelligere Pane μι-. in aliam transite substantiam , quam eumdem panem esse idem cuimalia substantia: ergo ita dicendum , ita credendum, ita praedicandum . Probo minorem. Experientia videmus quotidie unam substantiam in aliam transire, nimirum lignum in ignem ; eibum in sanguinem; niue in aquam, &c. ergo facilius est intelligere transubstantiationem, quam
coexistentiam panis cum corpore, quae repugnare videtur. Probatur
haec repugnantia: Nam hic panis, quid indiuiduale , & incommunicabile est, ac separatum ab omni alio, quod non est Panis; sed per Littherum hic idem prorsus incommunicabilis Panis est idem , ae Corpus Christi; ergo quae incommunieabilia sunt communicantur; quae separata sunt identidieantur; sed ista repugnantia sunt ad inuicem; ergo Ie pugnat Lutheri Doctrina . Aecedit, quia, ut supra dicebam, data Luis theri doctrina Panis esset lapis, &δcontra : sed hoc esset confundere omnia, & identi sicare omnia , quae distin ta ,& separata sunt; ergo ri-- die uia est Lutheri doctrina . Tum ctiam quia , regula docendi, nona est facilitas , vel difficultas intelligentiae, sed veritas. Tum quia, sicΣ facilitate , vel dissicultate deducenda esset veritas, potius ex dissicut tale deducenda esset veritas, quam ex facilitate intelligendi Articulos,
Vel mysteria, quia arcta est via, quae ducit Coelum, & istud vim patitur, ζ με creduntμr ct violenti rapiunt illud . Tum quia , ex eo, quod difficillia sunt ob fini ilisficilissi- iectae redita ad intelligendum , ideo ipsa pure ,&mere creduntur fAm a V cre si intelligerentur,&eaderent sub ratione , siue discursu , nostra dela ἔοm Uni iρης libus obiectis esset scientia, & non fides ,& sic sciremus, non credere mus illa, &sie nullum haberemus meritum sciendo, sicut omne meritum habemus credendo; ergo quia difficillia sunt, ideo debent ereditalia obiecta , non quia facilia in ordine ad nostram capacitatem . Ac cedit, nam in Homine duae resident Potentiae , quae eumdem ad Beati
tudinem ducunt, aistrum intellectua, & voluntas; Vnde sicut ex par p
232쪽
voluntatis Deus praecipit quaedam , uti dilectionem inimi eorum , quae nimis aspera , Se dissicillia sunt in ordine ad humanum appetitum : ita ex parte intellectus quaedam proposuit ad credendum , quae non solum ab humana elongantur capacitate , sed etiam sunt adhue sensibus contraria et ergo concludo in quo abiecta sunt difficillioris intelligentiae in
materiebus si dei, eo veriora sunt.
Sed Respondet Lutherus hoc modo. Christus quando in nuptii C - Ridlauta ris,hnae Galileae aquam in vinum eonvertit, haec mutatio fuit sensibili , it si pa ita, ad hut omnes viderent inuitati, quod Hydriae, quae erant aqua pur , qς' fellendam i adem postea erant vino optimo plenae; ergo si fieret huiusmodi transub- sub istia .io 'stantiatio a Christo Domino in beneficium Fidei, etiam deberet fieri is,m sensibiliter, ut videntes miraculum magis, ac magis in fide confir
Sed hane ridi eulam responsionem primo sie ad hominem refello . A qua per Lutherum , εc fidem . fuit in vinum eonversa, absque eo quod Refelli ur prἰ-
aqua remanerct cum vino , ergo fit transubstantiatio panis in Corpus mo ad hominE. Dominicum absque eo, quod substantia panis remaneat, siue coexistat cum corpore. Praeterea commensales Cauae Calileae, non viderunt , . nec intellexerunt modum, quo facta fuit talis conuersio, nee intelligere poterant, & tamen vere talis transubstantiatio fuit completa : ergo difficultas intelligentiae non impedit transubstantiationem in Lucharistia esse veram . Tertio responὸ eo, seu confundo responsionem Lu- thera nam exemplo. Medicus aquae potu frigidissimae eripit infirmum a morbo febris ardentis; ergo eamdem aquam debet adhibere pro medicina erga alium aegtotum , qui ventriculi frigiditate laborat minime certe , quia alio remedio hic morbus, alio alius curatur. Sie applicando ad pro postum . Christus quaedam operatus est miracula ad suam fide fundanda, ut fuit illud in Cana Galilex,& haec miracula rationabile erat, ut sensibilia essent.quatenus alliceret homines ad creden gum. alia postea miracula Deus operatur ad probandam , vel augeadam fidem,&haee rationabile est, quod insensibilia sint, ut augeatur , decrescat inscredentibus meritum . 8c huius generis est miraculum transubstantiationis: de si e semper firmum remanet, quod quanto difficilliora ad in- θνρ/t magistelligendum sunt obiecta credita, eo veraciora sunt. Tum quia magis eredere verbo debemus credere Diuinis verbis , quam ipsis mei sensibus nostris, nam Diuino, quam coelum , is Terra, transibunt , verba autem Des non prateribunt. At sensui. Dei verbum est panem non esse amplius panem post consecrationem , sed Corpus Dominicum; ergo ita est ,& ita credendum est.
At ubi est interrumpit Lutherus pro transubstantiatione panis in Corpus Christi verbum Diuinum ' Respondeo primo, quod verba Dei
sunt Ecclesia Dei docens: Traditiones, Concilia, Decretalia , communisque Sanctorum Patrum consensus, di fides . Respondeo secundo , quod si Lutherus reflexisset super Scripturas abstinuisset a sua insipienti instantia, Hoc es Corpus meum. Hic es Sanguis meus , proprio Ore
dixit Christus; de haec verba non sunt diuinat si diuina sunt, ergo L
233쪽
therus non legit Euangelia, dum tam fatue petit ea, quae caecis , &rusticit sunt nota. Quod si Lutherus testatus est, se non potuisse negare existentiam realem Corporis Christit in Eucharistia, quia nimis elatε
sonabant verba textus sacri, cur hoe idem non assirmat de absentia panis , eum eadem verba hoc non minus elarε ostendant, Se demonstrent quod si Lutheras toties replicauit, & assirmauit. Verba Dei aeeipienda esse iuxta Gramma leae nudam intelligentiam, it aut non lieeat ei per An-reIum , ne dum per hominem, vim ullam fieri,ne detur oeeasio Aduersa-νiis Seripturas eludendi; cur hie non accipit verba Dei iuxta Grammati ex puram intelligentiam' Christus dicit, me es Corpus meum, non vero dieit. Hie panis essimul Corpus meum ; ergo solum , & purum Corpus Christi est in Eucharistia, Si non panis . Praeterea si idem Luin therus millies docuit, nihil esse addendum verbo Dei, cur l, Ie addit ea, quae Scriptura non exprimit ' ulterius, cur hie asserit Lutherus sanguinem intelligi pro vino, Sc corpus pro pane, si ista non solum norulunt inter se id elisi eara realiter, sed potius a parte rei toto Coelo diuersa Si Christus dicit, me es Corpus meum, eerte non dicit , me est panis meus; ergo nullo modo remanet panis substantia in Eucharistia post co- seerationis verba. Antecedens patet ex verbis Domini eis; eon seguen tia probatur. Si ego dico in manu calamum habensὶ hie est calamus, nonne fatuus esset,qui intelligeret me dixisse, me est panis, hie erit rnum equidem certe; ergo fatuus Lutherus qui eonsimiliter Christi verba intelligit. Plus ultra. Nonnε Lutherus impugnabat Oecolam pa-dium . optime illi obiiciens, quod negantes Dominicum corpus in Eucharistia , nimis praeiudicabant verbis Christi dicentis; mee t Corpus meum quomodo ergo ipse non inseri praeiudieium eidem Christo, dum sua verba. suumq: intentum in uertit Item subdit Lutherus si Christus dixisset, hoe, vel, hie panis ,Oreolampadius iam credidisset panem esse panem; cur ergo dum Christus inquit; me es Corpus meum; Oe Retor κε tur colampadius non vult credere in Eucharistia Christi Corpus existere paetumὸηιum qs Lux heri argumento supposito , sic contra ipsunt suum mei argume Laih i tum retorqueo tali pacto . Christus non dixit, cum hoe eorpore existit panis , sed tantummodo. me est corpus meum : ergo Lutherus ex r-quet verba Dominica: ergo sibi ipsi eontradictorius , & salsiis. Quod si in nuptiis Canae Galileae Conuiuae crediderunt, aquam in vinum con uersam, absque eo , quod crediderint aquam coexistere cum vino, e solis verbis Architie lini testantis ,serualli bonum vinum usque adhuc νeur Lutherus Christo non eredit dicenti. me es eortas meum Aqura conuersa fuit in vinum , nec aqua remansit. Virga Mosai ea fuit in Se pentem conuersa , nec Virga remansit, & sic ulterius discurrendum;cur ergo in casu nostro, substantia panis remanebit eum eo ore Christi tNonne ista in intelligibilia sunt, quod eadem res sit panis,& corpus hv manum gloriosum, & immortale& tamen Lutherus haec impercepti bilia eo natur docere . Tandem sic ineluctabilitet Lutherum contW
quco. Repugnat in terminis asserere, quod duo obiecta , quae e svinar
234쪽
natura sunt diuersa toto Coelo , 3c separata ad inuicem, absoluta Min- communicabilia, pOlbiait ad inuicem identificari realiter; hoc docet Lut herus, nimirum eum dem panem esse Corpus Christi ; ergo opinio Lutheri repugnat in terminis. Minor declaratur , nam Lutjierus non alio motivo discrepavit ab errore micleis assere latis, eum Corpore Christi remanere subitantiam panis , nisi quia Catholi et hoc modo miclesiam urgebant. Christus dixit, Hoc est Corpus meum , no a vero, me sp nis. Sed verba per .icle tam sunt accipienda iuxta nudam Grammaticae significationem; ergo cum Corpore Christi non eoexistit substantia panis. Huic argumento Respondebat micte fias, vera esse Domini ea verba, & utique in Eucharistia reperiri Corpus Christi, sed fas erat asserere, quod etiam cum tali cOIpore coexistebat panis. At Lutherus
memor illius toties repetitae propositionis, scilicet, verbo Dei nihil saddendum :&resectens, quod Christus non dixerat; Hic ad uerbia- Εωρεῖ, o Luialiter j es eorpus meum; vel , eum hoc es Corpus meum, sed tantum; hoc rheri verborues corpus meum, in peiorem prolapsus est errorem illo mi elem , expo- Chrisi Domininendo hoc modo verba Dominica . Hoc es corpus meum. idest: me panis est Corpus meum . me idest j hoc vinum es SMnguis meus:quasi quod
eius expositio non recedat a litera, & non addat verbo Dei. Ex his apparet, quod per Lutherum sensus verborum Christi est iste. Panis os Corpus; Mnum es Sanguis; quod idem est, ac dicere, lignum est lapis; Iumentum est homo, &e. quod quam brutale sit affirmare, qui Brutus non est optimε agnoscit. Sed ultra praedicta bene cerno, quod noster fatuus Lutherus, non va- Iutherus noneaut e Grammati eae, dum in haec insana irrumpit asserta, quod sic osten- vaeani, Gram. do. Lutherus docet,quod in scriptura non sit recedendum a nuda Gra- mattea, ct Grῆ matteae signiscatione , ut toties replicaui. Quod si ita res habet, quo- maiicaliter a modo grammaticaliter Lutherus concordabit Christi verba ρ Christus uincitur. ait; me es Corpus meum ἔ Lutherus exponit , quod panis sit Corpus Christi: ergo Dominica verba faciunt hunc sensum, &hanc reeentiorem Luthera nam concordantiam , nimirum. Hoc panis es Corpus moia. Christus sequitur. Hic est Sanguis meus; Lutherus exponit; mnumsSanguis meus; ergo Christi verba hoc modo sonant. Hie vinum sit S guis meus. At quis ore non ridebit aperto haec Lutheri Grammattealia legendo erudimenta, vel concordantias3 Quis non obstupescet de eiusta dem prauitate, qui ut Ecclesiae, dc veritati aduersetur, non curat in haee
sibi eontumeliosa improperia prolabi , & grammaticales extorquere
Quid respondebit Lutherus forsitan , quod pronomen i hοσὶ viItdenotare. Hac res e I Covus meum at ultra, quod hoc est reeedere a latera; remanabit adhue Luthero probandum , illam rem explicatam
panem esse. Sed gratis concesso, quod in consecratione panis ly me sonaret hae res quomodo saluabit Lutherus in consecratione vini pro
nomen me sanguit nam ly Hic in non potest stare eum hae re, quia Hiιὶ est pronomen masculinu, de meὶ est pronomen sceminini ge
235쪽
neris, quapropter resultarct haec speeiosa certe locutio. 8c eoneor ὀanistia, nimirum. Hic vinum est Sanguis meus. Ecce quo Lut Kerum suam trahit empietas, ut Iudibrium reddatur puerorum , qui Ipsi Luthero has gammaticales obiiciunt dissonantias Et certe diuina &speciali prouidentiat ad finem dumtaxat consu Dιulaa steria- ilendi Lutherana somnia ) factum est, ut Christus in exprimendo con-Ii prouidentia secrationis verba taliter se gereret, ut pani qui masculini generis est prolata fuersit assgnaret articulum, seu pronomen neutrum , exprimendo hoc modo, Verba consecra nimirum, me est Corpus meum. Et Vino , quod neutri generis est,tri- iovis. bueret articulum , & pronomen masculinum dicendo; Hic es Sanguis meus. Totum hoc meo videri certe euenit, quia Christus praeuidendo expositione Luuaeri super verba consecrationis,eadem verba taliter iu-tet se adaptaii it, ut nullo modo suae insanissimae expositioni possent accommodari , scilicet variando, imo contra variando articiatos, dc pronomina , tribuens s ubstantiu O masculino articulum , dc pronomen neu erum , nempe pani, qui masculini generis extat; de lubstantivo neutro, scilicet Vino , assignans articulum , dc pronomem masculinum , dicens. Hie Gy Sanguis meus , ad hoc dico ) ut nullo modo posset a Luthero extorqueri literatis significatio verborum consecrati OnIS. Spiclitis Ian- Hanc eamdem praecautionem obseruauit Spiritus Sanctus in te a tuctus, etiam in Graeco: Nam Grςco idiomate Artos nuncupatur Panis Inos Textu Grato catur Vinum . Tam tos , quam , Inos apud Graecos sunt nOimnain praecausionem masculini generis , de nihilominus ambo articuli , qui coniunguntur cus ihibuit in ver verbis consecrationis Graeci Idiomatis, sunt neutri genet is , ut nullo bis consecrario. modo possint concordari cum ly Artos ) δc cum Ir Inoi Ecce verbas is . Graecae consecrationis. Tuto si to sema. Haec sunt pro corpore. Tuti si to ema, ista sunt pro sanguitie ; ubi reflecte udum cst , quod ly tuto, in corpore , te sanguine ambo neutra sunt, δc sic non possunt conuerure Arros , idest Pani: Vel Inos, nempe Vino, quae duo ut dicebam ni sculini generis sunt apud Graecos . Imo attente obsecuanda est dilisc tia adhibita a Chrasto in praefatis verbis consterationis , quod non lolii
articulus , siue pronomen c ὶ discordat a Pane, qui masculini gene ris est , sed etiam concordat cum corpore, quod est neutri generis, ut scilicet intelligeremus nullo modo ibi Panem reperiri; dc similiter ar licuius me j non solum discordat a vino, quod est neutri generis, sed concordat cum sanguine, qui est masculini generis . Sic parisormiter
mus in verbis consecrationis apertam exi stentiam Dominici corpori, ,
abique pane , nam ly Hoc non potest stare cum pane, sed bene cum corpore; dely me in discordata Vino, de concordat eum sanguine;
remanet confutatus Wicietas ex Scriptura panem , & vinum exclud te , alias fas erit addere verbo Dei, quod est contra omniu Haereticor commune assertum . Remanet etiam Lutherus euictus, Tum ob GIλ'
maticα dictitantiam ; Tum ob absurda , quae sequuntur affirmando Pλ
236쪽
oemesse eo us,& Vinum esse sanguinem, nam utraque substantias . panis, & vini in carnem, &sanguinem Domini est eonversa: de sic semper in Eucharistia adest solum copus, dc sanguifi, non vero panis, M
Sed obiieiunt ambo isti Haeretiet authotitates saerae Scripturae, nun eupantis panem Corpus Cliristi, ut est illa actuum Apostolorum eap xo. Obis 3 ones maubi legitur. Cum eon nissemus adfrangendum panem . Item Epist. r. cius , o, Lutha ad Corinthios cap. Io. dicitur Panis, quem frangimus. Item ibidem ri Ioinamur. cap. II. habetur. suorisumque manducabitis Panem hunc. Item Eeelelia Catholi ea canit. Panem Angeiarum manducauri Homo. Panem de Caelo prastis icti eis. Item Matthaei cap. 26. dicitur. Q recepte , Panem. Item Marci cap. 14. legitur. Accepto Pane. Et sere multas
alias adducunt Scripturas, quae nomine Panis Eucharistiam appellant; ergo in ipsa ad est Panis. At his omnibus obiectionibus ero multiplieiter respondeo, &primo ad ultimam authoritatem Matthaei dico, quod nullus unquam ex Ca- Mult'lices'. tholi eis negauit Panem a Christo sumptum, ante conseerationem pane sponsioneν fuisse et se quid per hoc ergo post conseerationem remanet idem panis, se thorit ζeS alii si una est eonsequentia, nee unquam poterit ab Haeretieis probati : AEdducta ab Haimo si accuratε ponderetur textus apparet opositum illius, quod Aduer- re1ior.
sarti probare intendunt nam ante consecrationem Matthaeus Panem
nomine panis appellat dicens. Aceepit Panem ἔ at postquam compleLa Reto νγειαν sibi leoniectatio . dc Eueharistia tradebatur Apostolis, non amplius no- Marthai rem mine Panis . sed eorpus nuncupatur, Hoc eis Corpu1 meum. Idem Ub- tus eontra H seruatur apud Mareum; prius dicitur, accepit panem, dc postea subiun- νὸtiuos gitur. Sumite, hoe es G1 pus meum . Idem apud Lucam; prius dicitur, accepto Pane, & postea subditur. Aeeipite s ct manducato. me ea Corpus meum. Semper igitur , quod Christus Dominus accepit Panem, proprio nomine Panis Panem iptum nuncupavit: at quando eudem Panem exhibuit Apostolis non amplius nomine Panis . sed nomine Cot-poris exprimitur. Et si e quando nos Sacerdotes Hostiam accipimus, Panis uti cive est et secus vero post consecrationem, nam Panis in eorpus Dominicum transubstantiatur. Ad alias authoritates respondeo . quod in Saera Scriptura persepEomne eomestibile nuncupatur panis, Ut Ecclesiastici cap. 29. dicitur . Initium vita Hominis aqua , o Panis; & tamen Iac est primus hominis cibus . Item Psalm. 77. canitur Panem Coeli dedit m , dc tamen hieloquitur de Manna Deserti, quae Panis non erat. Jtem Ioannis cap. 6. eadem Christi Diuinitas, quae cibus animae est,Panis vocatur. Ego AmPanis vivus, qui de Caelo d/seendi et de fie alibi pluries. Ex quo apparet quod metaphorich Christi Corpus Panis dicitur , ex eo quia Limitur , &manducatur ab Hominibus, & sie nil contra nos. Respondeo secundo, quod saepe obiecta nuncupantur illis nominiabus , quae antea habuerunt, non vero quae actu habent:vt exempli gratia; si ego . Petro dono habui vinum optimum, quod transiuit in ace-
237쪽
isi si ex hibere ii lud Petro postea ad degustandum, dicerem; Hoe est viis
num mihi a te donatum. In isto casu acetum non est vinum, sed vinum ipsum appello, quia vinum fuit. De hoc habemus scripturam in promptu apud librum Exodi cap. 7. ubi virga in serpentem conuersa nuncupatur nomine virgae, non quia tune virga erat, nam erat serpens , sed quia antea virga iuerat. Ecce verba. textus. Devoratiit vιrga Aaron virgas Magorum. Sie ad propositum. Eueharistia dicitur Panis, notuquia Panis est , sed quia antea Panis fuerat; id est ante verba consecrationis a Sacerdote prolata.
Respondeo tertio , quod Eucharistia appellatur Panis mysticε, fu Metaphoricε, non realiter, & phylle E ex eo, quia sicut Panis, est alimς- tum vitae eorporalis , sic Eucharistia est Cibus spiritualis animae, ipsam in Dei gratia nutriens, & augens; & hoe modo intelliagi debent omnes authoritates , quae asserunt Eucharistiam Panem esse: sicut etiam dicitur Panis Angelorum, Ec tamen Angeli non manducant, quia spirituales iunt , ubi Panis corporeus est. CA-
238쪽
In quo ostenditur Transubflantiationem in Sacramento Altaris non esse recens, sed vetu- stissimum Catholicae Ecclesve
FAlso asserit Lutherus Eueharisticam transubstantionem esse nostruinuentum tercentenum ante suam Apostasiam , de sic veluti recens assertum non esse a fidelibus curandum. Sed ementitur iuxta consue tum Haereticorum Sacrilegus Apostata ,&omittendo pro nunc nouam disputationem , num scilicet Ecclesia vetustas temporibus talem conuersionem Panis in Corpus Christi appellauerit transubitantiationem , vel alio nomine, ad substantiam dogmatis accedo , nempe asserendo , quod panis post consecrationis verba transubstantietur in Corpus Christi , quae transubstantiatio non reeens ut falso affirmat Lutherus 3 sed antiquis stina est in Ecclesia. Sumo igitur primum testimonium huius alsertionis ab Anselmo, quid luper primam Epistolain ad Corinthios se scribit. Nec mirum, quod de Pane, ter vino, carnem , o sanguinem suum fecit, nam re in quolibet homine sanguinem , Ox carnem de vino,. Pana facit. Item Haymon ibidem sie loquitur. I panis transit tu Corpus Christi, nec sunt duo corpora ,sed unum corpus. Item Theophi latus super sextum caput Ioan is sic scribit. Transformatur enim area nis verbis Panis ille per rusitam benedictionem , aecessionem sancis Spiritus in carnem Domini. Item Isidorus lib. a. de Ecelesiasticis offi- ciis cap. I 8.: a asserit. Pauis , , vinum , sane I casa per Spiritum S ctum in Sacramentum Divini corporis transeunt. Item Ioannes Dama scenus lib . de Fide eap I hoe modo scribit, Panis, ct vinum ιναμ mutatur in Corpus Sanguinem Dei. Item Augustinus strin. s. de verbis Domini ita ait. Antequam consecreIur Panis ess ivli auIem ver-lba Christi aeresserunt Corpus es Chri ii. Item Ambrosus lib. . de Sacramentis cap. s. hoc modo loquitur . Vbi verba Chri ii verata fuerint , illesanguis efficitur, qui plebem redemit. Et paulo infra subiunia git. Licet figura panis , oe vini videatur, nihil tamen aliud, quam re Christi, ct Sanguis pos e serationem eredenda sunt . laena Balilius libro de titu Lligae sie seribit. Faciat Spiritus Sanctus hunc panem pretiosum Corpus , tr vinum pretiosum Sanguinem Domini Saluatoris Nostri Iesu Christi. Item Gregorius Nistinus de mysti ea vita Moysis ita a Gserit. Cumsit panis in carnem vertitur. Item Eusebius Emissenus in D d i quo Lutheras asse
239쪽
quodam seruione de vita Domini ita scribit. Vsbiles Creaturas insubstantiam sui Coνporis, o θι Sanguinis eonuertit. Item Cyprianus sermone de Coena Domini ita ait. Panis non effigie .sed natura mutatus, Omnipotentia Verbi factus est earo. Item Pontianus Papa , & Martyr Epistola prima ad Felicem sic seribit. Sacerdotes proprio ore Corpus D mini conficiunt. Item Telesphorus Papa , εc Martyr in quadam De ere- tali repetit eadem verba ante dicti Pontiani. At Telesphorus vixit tepore Antonini Pii, qui imperauit anno Domini Ix . quod si ita res se habet, dicat nunc Lutherus est ne inuentum trecentenum Eucharisticas transubstantiatio Quod si praedicti Patres non usi sunt hac voce trai substantiatio) parum refert, cum in re idem intellexerint , licet sub aliis vocibus, ac nos intelligimus, nam etiam Antiochiae primum n mea Christianum exordium habuit, nec per hoc ante huius nominis oris m/nion- tum Christiani tales non erant. Similiter nomen, seu vox immusian
Dbstantia tota exordium habuit in Nicena Synodo. Sic etiam hoe nomen i Deipara rii, in Ghelli, initium habuit in Concilio Ephesino, at non per hoe ante Concilium Ra .sta,ensi Ephesinum Immaculata Virgo Dei para non erat: sie ad propositum, I
σκονdium ha- cet haec VOX transubstantiatio j in Coneilio Lateranensi habuerit ini-δώ,ι tium, non per hoc debet Lutherus deducere, quod res transubstantiationis, nimirum eouersio panis in Corpus Christi, recens sit, de non a
liqua , quia si alias dicatur sequitur, quod non Christus, sed Concilium
Lateranen se instituerit Sacramentum Eucharistiae, quod est erroneum dicere, nee ipse Lutherus admitteret; ergo licet vox reeens sit, tamen xes vetustissima est, utpote a Christo instituta. Praeterea iam exordio huius operis probauimus omnes Conciliorum ordinationes verba Dei esse. Hoc supposito ecce verbum Dei. Cone ilium Constanti ense se-
. ctione g. se loquitur. Subsantiam anis, is vini materialis manere ia atramenta, δε quis dixeriι anathema D. Item Concilium Latera-nense sie loquitur. Corpui, o Sanguis Chri si in Satramento talis
sub speeiebus panis vini ver citer eontinenIur, transubsantiatis pane in eorptis, o vino in straguinem. Item Concilium Tridentinum fieloquitur. Sancta θnodus declarat per consecrationem panis , ct vini seri conuersionemsubstantia panis in subsantiam Corporis Chrissi Demiani Noctri; totius substantia vini in substantiam Sanguinis eius , qua
conuersio conuenienter, is proprie a Sancta Catholica scelesia tran-
subsanitatios appellara i deat ibi haee eadem Sancta Synodus subiun-- git. Si quis dixerit in Sacrosancia Eucharissia Sacramento remanere
240쪽
In quo demonstratur expresse ex Sacra Scriptura haberi, non remanere substantiam panis , &vini post consecrationem in Sacramento Eucharistiae , nec Panem esse Corpus , nec Vinum esse San- guinem Domini.
V vigesimo secundo eapite textus Lueae Euangelistae resultat Inulaiscibile argumentum probans in Saeramento Eucharistiae isoIum Corpus, & Sanguinem Dominicum reperiri, nullo Vero modo panem, vi vinum. Lucas igitur omnibus Euangelistis clarior , dc profusus inseribendo, Ioeo supraeitato de Christo Apostolis alloquente fie set ibit. ει haec narrat. Desiderio desideraui hoc Pascha manducare vobiscum , AEntequam patiar. Dico enim vobis, quia ex hoe non manducabo illud , donee impleatur in Regno Dei; or accepto ealieograrias agit, or dixit . - cessio , o diuidita inter vos, meo enim vobis , quod non bibam dareneratione viι is, donec Regnum Dei veniaι. Duas ecenas Christus, antequam mortem subiret, perseeit; una fuit Iegalis , seu paschalis, in qua iuxta Iegem Mosaicam Dominus Saluator noster eum suis Apostolis comedit agnum figurante suum Corpus, siue suam humanitatem, qui agnus suit ultima figura veteris testamen
i consummata per cruentam oblationem Redemptoris nostri in Cruce ,& per incruentam in Saeramento Altaris. Post hanc coenam iuxta communiorem Sanctorum Patrum sententiam, Christus solus 1 urgetis
a coena lauit pedes Discipulorum, post quam lotionem, iterum recubuit ,& ecimam perfecit Euangelieam, seu Eucharistieam , transubstatiando panem, & vinum in suum Corpus ,& Sanguinem dieens. meen Corpus meum, cte. quod colligitur ex verbis Ioannis cap. I 3. ubi di
cit, quod postquam Christus pedes lauit iterum reeubuit. Hoc praemita fundamento. Aduertendum est illud partieulare, quod de Christo in hoe ncto notant Euangelistae, nimirum, Redemptorem dixisse, se non esurum, si-
Ne manducaturum,vel bibiturum, usque ad determinatum tempus,cum
.llud bibam vobisciam nouum in Regno Patris mei, sic inquit Matthaeus . Cum ilium bibam nouum in Regno Dai, inquit Mareus. Donec imple tur in Regno Dei, inquit Lucas. Et alibi subdit idem Lueas. Donec Rezuum Dei venιat. Haec verba vario modo, R intelliguntur, ae