장음표시 사용
101쪽
vICTIS POMPEII LIBERIS. IOIIN CAESARIS IMAGINIS
CoΜMENTARI Us. . etiam Mettius signauit alterum nummum argenteum,in priori latere cum vultu Caesaris laurea caluitium tegente, &his litteris inscriptum: cAEsAR IMP. in posteriori, eiusdem Veneris Genetricissimulacro breuiori amictu cincto, licet nonnulli potius Romae esse velint cum globo a pedibus, ac scuto ratione supradicta, ita inscriptum: M. METTrus,&hoc unico elemento, B. vel, a Q ut in alijs, I. quos ad explicandos Sphinge opus est. Habetur hic nummus apud Antonium Caluum , Patricium Venetiui . Mettios enim Romae suisse, silpra ex Ciceronis testimonio iam declaratum est. De Veneris autem simulacro verba iam fecimus.
102쪽
ARE NYgM igitur Iuta gentis Venerem
rictoriarum gratia, quas ea duce Caesar toto orbe terrarum consecutus fuerat, in plurimis nummis cum argenteis, tum aureis sisno partim diuerso, Senatus Populusq; imprimi decreuit. Ex his aut alios, in quoru parte altera, qua est cis is ca----- Put laum redimitumin ex occipitio stella radus octo desicripta, atque inis latio : C A E s A R D r C T. PERPETvo. ali-;,CAEsAR IMP. &ao altera idem Veneris G netricis, alias Victricis, simulacrum,cum litteris : P. s E P v Lr usM ACE R, eo quidem anno, quo & ti eis superius, natos dissemctiptio ipsa declarat. Sidus enim illud Veneris est, quod, quia praeuenit, & summo mane candenti colore exoritur, Lucis ri nomen accipit et contra, ab occasu quia refulget, nuncupatur Vesper. Caesaris occipitio additum est, quod Qesti ex Vcnere genitus
103쪽
IOIgenitus est,& Veneri cognomento Genetrici sidus attribuitur. nam eius natura cuncta generantur in toris; iccirco eandem alij Iunonis, alij Isidis, alij etiani Matris Deum asseruere. nanque in
alterutro exortu genitali rore conspergens, non terram modo,
verum animantia quoque omnia stimulat, ideoq; iecori praefici veteres tradidere. Siquidem, ut inquit Galenus,ex spiritu tabluto ab hepate in toto ciscit corpore, appetentia oblectantiuinq;. Quippe Caesiae, cum se ex Venere natum, & Veneris sidus in genitura habere persuasum haberet, staturae sui corporis cultu I o ram adhibens ,studebat ut vulPs crederet, ab ea se & pulcluit dinem & gratium quandamhabere, a store Dione libro. L Quare sitis id ipse signum complurimis statuis, imaginibusq; in nummis adscribi p. assus est. Neque vanum hoc vide atur,quonia Venerem, geniturae dominam, corpora producere longa, candida vel venusta pulchritudine composita,molliora,delicatioraq; ,coelestium rerum periti confirmant. Itaque Caesarem statura fisisse
excelsa, colore candido, teretibus membris, circa corporis cura morosiorem, a Suet. cap. xLv. &Plutarcho traditum est. Illud
tamen obseruatu est dignum, sideris nota,quae in nummis, Cus dio re adhuc inter humanos agente, est descripta, Veneris esse, non Cometis: verum illa, quae in nummis, post Cis, is mortem impressis, emcta est, Cometis typturi declarat . hocci; , tum crines additi, tum inscriptio ea, quae apotheosim indicat, plane ostendunt. Ceteru de Veneris stella Plinius ait lib. II. cap. v m. --gnitudine cuncta alia sidera stiperare, claritatis quidem tantae, Ut unius stellia radijs umbrae reddantur. signiseri ambitum peragore tricenis & duodequinquagenis diebus, neq; longius partibus vi. ab Sole unqua abscedere, ibidem scribit, atque cap. Xuri. P.Septasi nulla cquidem mentionem apud scriptores habeo, v SQ rum Macros complures suisse monumenta docent. Apud Ciceronem ad Atticum libri t. epist 1iε. & lib. I v. epistola xi. de quod a C. Macro, ac de Licinio similiter cognomento Macro,
cuius etia nummus extat argenteus. Et in epistola ui l. lib. II.
ad Quinctum Fratrem, mutio est, do apud Uuium lib. I x. apud Plinium
104쪽
C. IVL. CAE S. COS. V. DIC T. V.
IoqPlinium libri xxxiii. cap. r. Fuit etiam Romae Aemilius M cer, Veronensis poeta, qui herbas, serpentes,& volvaes in mine complexus est, ut inquit Ouidius in iiii. Trist. Saepe suas volucres legit mihi grandior aevo, Quaeq; nocet serpens, quae iuuat herba, Macer. De hoc cum ipse in compluribus locis mentionem fecit, tum epistolla ad eum scripta libro tr. de Ponto. Hic floruit Augusti temporibus, perijt in Africa eiusdem Imperij anno xxviii. ut Eusebius tradit, & meminit Crinitus libri Poriarum It r. capiate lat. Imperatoris praenomen inter honorificentissimos titulos rotae ari a Senatu decretum, silpra ex Suetonij auctoritate ostendi, non illud quidem , quod crieris Imperatoribus prisco more exercitus victores duci dare consileuerant, nam multas ob victorias & ipse id Opius consecutus fuerat, Verum illud, quo maximum, absolutumq; imperium declaratum est. De hoc enim praenomine Caesari dato, sic scripsit Dio libro x Lii I. Imperat oris quoque nomen, non antiqua tantum pro consuetudine, qua is id cum alij, tum Pse quoque sepius ex bello rcyortauerat, ne- isque ea ratione, quod ei merum imperium, abselutamq; potest, ,, tem deferrent, Caesari tribuerunt, sed eo modo, quo nunc ijs , et o
qui summum imperium obtinent, tum primo Caesi i primum im is
posuerunt, tanquam ipsi proprium: qui paulo post subiuisit: Id is
vero nomen Imperatoris a Iulio, quemadmodum etiam Caesaris ,, nomen, tanquam peculiare summi impcrij cognomentis, ad Om- ,, nes deinceps Imperatores dimanauit,non tamen sublata antiqua ,, huius nominis ratione, sed inaque integra. itaque denuo Im operatoris nomen adsciscit,qui vitariam eo dignam obtinuit. Im si peratoris igitur nomen, Vt & reliqua, omnibus ex aequo Impera istoribus primum tribuitur: qui vero in bello rem eo cognomento is dignam g et, is antiqua consuetudine Imperator denuo taut, sotur: unde sit, ut quis secundo, tertio, ac totim omnino, quoties is id mereatur, Imperator nuncupetur. De hoc item praenomine is
sic scriptum reliquit Appianus in Lybicae historiae prooemio : C. autem superatas Romanis, imperioq; suscepto, & in pote- is
105쪽
1 o statem redacto, sormam quidem politiae nomenii; seruauit, re autem principem secunctis praestitit. Estq; in hanc usque aetatem eadem sub uno potestas principe, quos neutiqua Romani reges appellant; vetus iusiurandum, ut ego arbitror, in prinus veriti: Imperatores eos dici maluere, quod prilcorum ducum nomen fuit. Sunt autem re ipse vere reges. &c. Hic nummus vetustis. simus in nobilissimo quidem honestissimi Torquati, Petri Bembi Cardinalis haeredis, Musaeo, inter alios pene innumerabiles spectatu dignissimos nunc habetur.
COMMENTARIVS. AETEREA &nummus est tum argenteus, tum aureus, cum eadem inseriptione: MAcER, Veneris sigillo,stutum, & pilam in regionibus diuisam, habente, propter nationes armis, duce ipse dea, sibi, totis trium orbis partium angulis, Asta. Europae, atque Africae, subiectas. In auersa facie cum capite taesaris laurea corona velato, & stella, ut dixi, Go occipitio
106쪽
ios Q IVL. CAES. COSN. DIC T. V.
occipitio, ac titulo: CAasAR rMpER. in alio, apud Rinauinii
tione de in alijs videre est, eandem Venerum cum scuto, & bo , ut supra, in regionibus diuise, dextra porrecta malum sta nere, hac circumscriptione: C. MARIDIANus, qui fuit aeris, argenti, auri flandi feriundi Triumuir: de quo stipra. Verum, quod attinet ad lauream coronam, Caesaris perpetuum gest men, sciendum est, hoc quidem tempore cum caluith deformita item iniquissime ferret, obtrectatorum saepe iocis obnoxiam e pertus, ex omnibus decretis sibi a Senatu Populoq; honoribus, io non aliud recepille, aut usurpaste libentius,quam ius coronae la rear perpetuo gestandae, quod tradit Sucronius capite x L v. dega& Dio meminit libro xiiii. hoc etiam innuit Appianus lib. assilium it. ubi dicit: Triumphalibus indutus ornamentis comtinue sacra serebat.
107쪽
V A et v o R subinde notae in vetustissimo alio numismate habetur apud egregium virum Torquatum Bembum, cum instruptione: TI. sEMPRONIvs GRACcvs aliae litterae propter usum consumptae non arparent in altera parte, cum Caesii is tincte sine aliquo titulo. Prima enim nota signum est militare cohortis, quod V xillo, ac lunari effigie, pateris duobus, & bilance compositumio est. Quς sequitur aquila, tanquam in legione princNs Roman rum fuit singulare signum,quam, cum victoriae Ioui in bello comtra Titanos,dum collo sacrificaremuspicium ei fuisset propitiunt & victoriam consecutus fuisset, ac pro tam felici omine, in signis bellicis simulacrum aureum haberi voluistet, tutelaeq; suae virtutio a dedi-
108쪽
iog C. IVL. CAE S. COS. V. DIC T. V.
dedicasset, Romani in militari signo susceperunt, vi Fulgentius in Mithologijs tradit. Ego cude hac, tum de cohortium signis,
quantum materia postulat, in nummis Galbae princiis verba s ci . Altera porro nota, aratrum esse, ex Tiberij, & Caligulae Imperatorum nummis meis, in quibus iuuenciduo, cumbubulcostib aratoris gestu conspiciuntur, & Diui Vcspasiani argenteis, cum ijsdem animalibus iugatis, hoc cum instrumento, deprehendimus. Postrema vero nota,sceptri cifigiem resere. ho ut Deos, sic Reges, Imperatores, Consides, cxercituum Praefectos, atq; Praetores uses fuisse satis notum est. At primum quis fuerit Tibe I orius iste Sempronius Graccus, conquirendum est. Imperiti quudam arbitrati sunt, Graccum illum Sempronium fuisse, qui in Hispania pro Consille Celtiberos in deditionem accepit: vel Tiberium huius filium, Cai fratrem, qui perniciosissimam legem agrariam pertulit . quod sane constare non potest, ob magnum temporum interuallu . Apud Velleium Paterculum posteriori volumine , de quodam Sempronio Gracco legitur, violatore domus Augustae, ob adulterium commissim cum Iulia, Augusti filia, Tiberij uxore. Huius mentionem facit Tacitus Annalium libro primo, his verbis: Par causa saeuitiae in Semyronium Graccum, qui zofamilia nobili, selers ingenio, & praue facundus, candem Iulia is in matrimonio M.Agrippae temerauerat ; nec is libidini finis. tra- riditam Tiberio pervicax adulter cotumacia & odijs in maritum ac secendebat. litterasti; , quas Itilia patri Augusto cum inscet itione is Tiberi j scripsit, a Gracco componiae credebantur. Hoc fortasse, is aut huius patre, Quaestore siti, Caesare, nummus percussiis fuit. Notatu hoc perinde dignum est monumentum,Graccus nomen Ier duplex c a veteribus suisse scriptum, non cum aspiratione, ut in omnibus fere libris impressis legi, praeterquam apud S linum, ubi recte scriptum inuenio. Caeterum designis duobus somilitaribus, quae infra sunt, videlicet vexillo,&aquila, & de
aratro, hoc moris fuit apud veteres, pro symbolo coloniarum duetarum in oppida, militaria signa, vel iuuencos duos cum viro aratrum sustinente, vel uti unque simul, in nummis exculpere,Vn
109쪽
su M IMPERATORIS CAESARIS RI A ARATRVM DUCTUM EST.
eo quod monumenta testantur Caesarem complurimas diixisse
colonias. In Lusitania treis : Pax Iulia, quae hodie Midola: Sc labis , siue Praesidium Iulium, quae hodie migillo: Olidippum, alias Felicitas Iulia. In Baetica duae: Attibi, siue Claritas Iulia: ac Ituci iue Virtus Iulia. in Tarraconensi, Iulia Obricia, quae postea Flauia. In Gallia Narbonensi una, Pacensis Classica, Forum I iij octauianorum. In Dacia Apulum, hodie Alba Iulia: in Syria Io Coelestria, Berytus selix Iulia, quae postea Au ista,ab Augusto Caesare. In Aegypto Pharus. In Italia sex fuisse, monumenta testatur, Capua scilicet, Iulia Felix dicta: Cassilinum: Forum Iulij: Pola, Pietas Iulia dicta: Hipsella,& Novocomum, ut ipsa-rtim indicant nomina: de quarum alijs Nummi, vel lapides vetusti: deq; alijs Paullus Iuricons Plinius, Ptolomaeus, Tacitus,Vupianus Iuricons. Frontinus, Cicero, & Appianus testati sunt. Suetonius capite xxx. & Plutarchus, scribunt Caesarem eo quudem tempore, quo Galliarum imperium obtinebat in Cisalpina Gallia, in eo oppido, quod tunc dicebatur Comum, coloniamao duxisse quinque inquilinorum millia, e quibus q genti illustrissimi Graeci fuere, eumq; Novocomum appellaue. Et Dio librox LIII. prodit,sic&Plutarchus, confectis a Caesare ciuilibus bellis, eo Dictatore quinctum, complurimas in Italia nouas aedificaste urbes, & Corinthum, ac Carthaginem, iam pride erutas, a fundamentis erexisse ,& in eas colonos duxisse. Verum dissentiens Appianus in fine libri Alexandrini,& Libyci, tradit, Caesarem, sbmno monitum post victoriam de Pompeio, Dictatorem primum de Carthagine reficienda tantummodo in Comment rium situm retulisse; mox'; Romam regresso, quum reficere cam3o destinasta, a coniuratis e medio sublato, ab Octauio Caesare eius filio postea id opus perfectum filisse; ita scribens: Procedem is te mox tempore, cum C. Graccus tribunatum plebis Romae ge- is reret, coorta seestione ex inopia, visiim est ad lex mille colonos si ne ductos in Libyam mittet e . Verum designatis moenibus ci
110쪽
Q IVL. CAE S. COS. V. DIC T. V.
ca 'bem, lupi fundamenta iam coepta dissipasse euertis : dicun situr. qua ex causa Senatui ab aedificatione continere placuit. P sterius vero Q larem, qui Dictator ex victoria creatus, Pom- ,,
ζ eitim in Aen plum, ac deinde amicos cius ex Aegypto in Li- is
yam sustentes prosequentem, castris apud Carthaginem γῆ istis, per somniun vidisse memorant exercitum ingentem lacrymis is an te se ubertim deplorantem, eaq; visione territum sibi ad memo siriam scripsisse, Carthaginem denuo reficiendam esse. Itaque non is multo post cum Romam redijsset, tenuioribus agros ab illo de- poscentibus sic ordinem dedisse, quasi nonnullos ex his Cartha- I o inem, nonnullos Corinthum esset dimissurus. Caetenim illo in sienatu occiso, a ciuibus Octauium Caesarem, qui postea Augu- istas cognominatus est, inuentis huiusmodi a patre scriptis, tam isthaginem, qtae nunc est,er isse. verum aliquanto submissorem, secum priscae eminentiam Vibis vereretur condidisse. Colonos ex is Romanis ter mille a principio illuc mistas lania est, reliquos ex is finitimis in unum collectis additos. In hunc modum Romani si Carthaginensibus olim parentem Libyam sibi subegere,&Cam isthaginis urbem a fundamentis eruta, restituere denuo post me sionem duobus¢um elapsis annis. Plinarchus sic de his me rominiit Ad conciliandum etiam sibi militum animos, quasdam is deduxit colonias, ex quibus clarissimae sunt Carthago atq; C orinthus. Verum aut harum urbium aedificationis, aut aliarum cauia ad coloniam prosecto aliquam, vel ad plureis a Caesare ductas hic nummus spectat, ideoq; sceptru, quod, Vt diximus,magistratuum fuit insigne,& ex ebore factu erat,vt Ouidius in illo Fast.Lt. Celsior ipse loco, sceptroq; innixus eburno, additum est cum alijs insignibus . nam colonias qui potestatem mittendi habebant, siue Imperatores, siue Consules, aut Duum
uiri, ves quavis alia dignitate insigniri essent, qui Populi Romani sonialastatem repraesent sent, hoc insigni decorati fuere. Sed de colonijs latius sitis locis.