장음표시 사용
91쪽
91 tum est. Verum, Quatuorvirum Quinquennalem potius si arbitror, qui ludis pnrerat Quinquennalibus, hoc est, qui in primo uniuscuiusque lustri anno,Olympiorum more, Romae ed bantur. siquidem in quincto cius Consillam anno urbis conditae v c c Ix. Olympiadis vero C I x x X I v. anno primo, Caesarem, omnium gentium victorem,magnificcntissimos ludos celebrasse, si in ostendimus. quo quidem tempore Quinquennale certamea senatu ad honorem Caesaris institutum fuisse,apud Dionem utidae est libro x Liv. Praeterea & Quatuor 'hos Q quenn Io les fuisse, antiquae inscriptiones monent, e quorum sertasse nimmero Lucius hic Flaminius fuit. vetus enim inscriptio Puteolis Italiae oppido sic habetur:
C. CLVVIVS. M. F. III. VIR.A V D I . II. UIR NOLAE. IIII. VIR QUI N a V E N N A L. DE SUO. FACIUNDO COERAVIT. IDEM RESTITUIT.zo IOVI . o. M. S AC R. Alia apud Ferentum in monte Iapideo, ubi dicitur lanata, his
incipit verbis: A. QVINTILIO. A. F. PAL. PRISCO. III. VIR. IVREDIC. IIII. REINq. AED. PONT. ADLECTO. Ex S.C. PONT. PRAEF. FABR. CVIVs . OB. EXIMIAM. MUNIFICEN. RIAM. INMVNIo . s v Ο . CONTULIT . SENATUS . STATUAM . PUBLICE . P NENDAM. IN FORO . V2I. IPSE . VELLET. CENfVERE. H. D. I. R.& quae sequuntur.
92쪽
ya C. IVL. CAEI. COS. IIII. DICTIUM
C o MME NTARI VI. 5ΟNFacetis, ut paeso ante dixi, bellis ciuilibus, ipseeodem tempore & Diet tore& Consile quartum, Consulatus autem per decennium, Appiano trademte , fuit Caesari decretus ex Hispania Octobri mense Romam regressis, ut Velleius est, hunc inter mentem & Ianua--rium, dueto Hispaniensi triumpho, ediatisq; magnificentissimis spectaculis,cum se Consulatu andi et, quem titulo tenus gesserat, contentus Dietaturae potestate cum et oconsillatibus simul, ut Suetonius inquit cap. Minu I. num Spercussus in cum effigie Caestas velata lauro', & ex occipitio Lut , cum scriptor cAEsAR DICT. qvART. ab alio latere cum Bigis, hac sebscriptione: M. METELLvs. in alio Quadrigae,&sib pedibus: M. METTius. Quartum enim Dictatorem fuisse Caes rem anno, quo Pompei, liberos vicerat, RHirtius in vi. debella Hi amensi testatur, quo&Consulem quartum fuisse A planus
93쪽
,ianus in D. Ciuilium, & Eutropius in v I. scribunt. quo tem-,oris spatio spectacula varij generis ipse celebrauit, auctore Velita dicente : Caesar, omnium victor, regressus in Urbem ,
quod humanam excedat fidem, omnibus, qui contra se arina it terant, ignouit ; magnificentissimisq; gladiatorij muneris nauiam chiae, & equitum peditum j;, simul elephantorum certaminis spectaculis, epulisq; per multos dies datis, celebratione repleuit cam. Adde praeterea , quod amplius di xit Tranquillus capite X X XIX. qui docet bigas, quackigasci; certasse, sic scribens : Circensibus spatio Circi d utraque parte producto, & in gyrum e ripo addito, quadrigas, bigasq; , & equos desultorios agitau runt nobilissimi iuuenes. &c. quo fortasse spectauit Maro in v. Aeneidos, cum dixit: , Non tam praecipites certamine campum
Corripuere ruunt i; omni carcere currus.
Metellorum enim gens perillusti is fuit apud Romanos, ex qua est hic MMetellus, qui eo nobilissimorum iuuenum numero, de quibus intelligit Tranquillus, bigas agitauerit. & apud Cicer ,, nem Epistolarum ad Atticum libri ii. epistola prima de M.M ao tello ita fit mentio :kal. Iun. eunti mihi Antium, & Gladiatoresis M. Metelli cupide relinquenti, venit obuiam tuus puer.&c. M. autem Mettius ille quis fuerit, obscurum est: sed ruisse non ignobilem familiam, nummus indicat bigas enim Lunae sacras fuis se, sicuti Soli quadrigas, & inseris trigas, seiugas Iovi, & desuntores Lucifero, & Helbero, veteres tradidere. Bigas itio Lun , quoniam gemino cursu cum Sole contendit, siue, ut Isidorus ii quit , quia & nocte videtur & die, hacq; de causa biiugorum alterniger,candidus alter curru iunguntur. Quadrigas ideo li iungunt, quia per quatuor anni tempora annus vertitur, ver, aest tem, autumnum,& hyemem. hominentis unus equus roseus
est, Soli, idest igni, conueniens ; alter albus, aeri; sequens pras sinus, terrae ; ultimus Venetus, mari similis est. Item roseos avi ti currere instituerunt, quod ignei coloris sint, & cuncta tunc fi
uescant: albos byeme, quod in glacialis, & fidoribus uniuersa
94쪽
si Q IVL. CAES. COS. IIII. DIC T. III L
canescant: vere praginos, viridi colore, quia tunc pampinus densatur: item roseos currere, quia Marti sacraueruli a quo Romani ortum ducunt, & quia Romanorum vexilla croco decorantur, λue quod Mars gaudeat sanguine: albos Zephiris, & serenis i pestatibus; praesinos Florae, & Terrae ; Venetos aquis, vel aeri, quia carruleo sunt colore; luteos, idest Goceos, igni, & Soli; purpureos Iri sacrauerunt, quem arcum dicimus, quod is plurumos colores habeat. Sic circa causas quoque elementorum v tcres etiam colores equorum iunxerunt. Haec ex D. Isidori d eti ina cxcepta sunt. De lituo autem ad Caesaris occipitium,sibi abunde, ac de pileo sacerdotali, dictum est.
95쪽
Vt ab uno latere habent Nummi argem tei caput Caviis laurea coronatum, actutulo velatum more sacrificantium,
cuinq; ad occipitiu pileo,sacerdoth sym
TRIAE, ac in posteriori parte inscripti
sunt his litteris: C. cossvTIvs MARIDIANUS A. A. A. F. p. signati fuere& eodem
tempore, quo ipse Conta quartum, Dixtator simul quartum, a Io no, ut diximus, urbis D c C v III. cognomen Patris patri cum alijs magnificentissimis honoribus decreto Senatus Populi j; o tinuerat, testibus Liuio libro CX v I. Suetonio cap. Lxxv I.Dio libro XLiv. & Floro in I v. Tutulus enim capitis operimentum filii, quo, clun rem sacram facerent,sacerdotes utebantur, sicut
si Fulgentius in Vocum antiquarum lis o scribit: Varro in Pontusicalibus in G
96쪽
ys Q IVE CAES. COS. IIII. DIC T. III L
sicalibus ait tutulos, sacerdotes dici breuium deorum. Numa is Pompilius & ipse de Pontificalibus scribens, tutulum dici ait pati silium,quo sacerdotes caput tectabant,cum ad sutificium accessis. si sent: sicut & Virgilius ait:
Et caput ante aras Phrygio velatus amictu. Tutulum genere neutro ait Festus vocari Flaminicarum capitis omamentum, quod fiat vitta purpurea innexa crinibus, &ex tructum in altitudinem. quidam pileum lanatum forma e tali Gguratum, quo Flamines, ac Pontifices utuntur, eodem nomine vocant teste eodem. De pileo autem, Pontificis gestamine, in Io Commentario nummi xii x. copiose scripsi. Primus enim,qui
cognomen Patris patriae habuit, fiest Cicero Consul, qui, o pressa Catilinae coniuratione, sententia Catonis, Populo comncinante, sic vocatus est, auctore Appiano libro Ciuilium 11. de Plutarcho in Cicerone: unde estillusIuuenalis Satyra prima: sed Roma parentem Roma patrem patriae Ciceronem libera dixit. Et Plinius libro vii. cap. xxx. Salue, inquit, primus omnium pa is rens patriae appellate, primus intora mumphum lingua lam is ream meris,& facuncuae Latiarumq; litterarum parens. ciuod ro& Com. Nepos, Sallustius, atque poeta Iaicanus, passimo; alij declarant. Secundus vero boc commine decoratus est QI lius Catiar, tertius Augustus,eiusdem filius: ac deinceps care ii Imperatores, adulatione potius, ac metu, quaci virtutis gratia , aut ciuium amore nuncupati sunt.
97쪽
LIBERIS, ANNO AB URBE CONDIT A
COMMENTARIV s. E QI E N Y I vero anno,ipse Caesare quinctum & M. Antonio Cosante annum victo in Hispania iuniore Pompeio De Octobri mense Romam reuerso, ut riuleius ait, anno ab urbe DcCIx. pro aede Veneris Genetricis, ut Liuius lib. cxvr.& Tranquillus capite x x x II x. a Sen tu perpetuo Dictatore designato, C'n- electo, visiter praenomine Imperatoris, hi sitiet mic
98쪽
98 C. IVL. CAE S. COS. V. DIC T. V.
ot cognomine Patris patriae, alijsq; honoribus diuinis acce litis, a L. Buca tres isti argentei nummi, vel aurei, signati int, cum C. Iuli Caesaris magie ab uno latere , & litteris :
CAESAR DIC T. PERPETvo. ab altero stante Veneris
Genetricis, quae & Victrix appellata, simulacro victoriunculams ustinente, cum hac inscriptione: L. AEMILI vs EvCA. in altero eadem oem Venere ledente, dextera similiter victoriunc iam tenente, & scripto : L. a v C A . in tertio vero eiusdem cum
numinis simulacro stante , laeua conto innixo, itidem in dextra victoris imagunculam habente, & litteris: L. BucA. in priorit
tere, capite Glaris , Iet mos, lauro coronato, & titulo: cAasARIM p. P. M. hoc est Cesar Imperator, Pontifex maximus. De
saris autem perpetua Dictatura sic Liuius libro cxvi. Caese ex o Hispania qiuilinum triumphum egit, & cum multi, quam maxi- q; honores ei a Senatu decreti essent; inter quos dc Pater patriet is appellaretur: & sacro sanctus , ac Dictator in perpetuum esset. ,,
Plutarchus item: In eius tamen fortunam proni ciues, accepto Diainfimo, aliquam intestinis malis respirationem ex unius prin- Dcipatu adhiberi posse credentes, eum perpetuo Dictatorem desi- is gnauere. Tranquillus capite Lxxv I. Non enim, inquit, hono ad res modo nimios recepit, Vet continuum Consulatum, Jetua is Dictaturam, Prafecturamq; morum, insuper praenomen Impo Dratoris, cognomen Patris patriae, & Dictator in omnem vitam is
clecitus est, Consulq; ad decennium. Appianus Ciuilium tr. Ap is pellatus est Pater patriis, & Dictator in omnem vitam electus, is Consul i; ad decennium, &c. Dio libro x L et v. Consectis bestis ciuilibus, & complurimis a Senatu honoribus Caesesi decretis, ita subiungit: Dictatorem pei petuum appellari passiis est . is hem Florus libro 1 v. Non ingratis esuibus, Omnes unum in is principem congesti honores, circa templa imagines, in theatro 3 distineta radiis comna, suggestus in Curia, fastigium in domo, si mensis in coelo: ad hoc, Pater ipse patriae, perpetuusq; Dictator is nouissime, dubium an ipsis Volente, oblata pro Rostris ab Ant nio Consile regni insignia. Venus porro Genetrix cognometo,
99쪽
99 a Iulia praecipue gente colebatur: siquidem ab ea propter Iulium Astanium, Veneris nepotem, ipsam familiam dini ille tradunt, unde illa sitnt Lucretij:
Aeneadum Genitrix, hominum, Diuumq; voluptas, Alma VenuS. ideo C Iulium Ctabem hanc deam non modo in pugna contra hostes inuocasse, verum etiam belli tesseram suisse, atque deseruptam eius imaginem in armis habuisse, eaq; diplomaee, libellos etiam, ac epistolas signasse, apud Dionem legas libro xLi ii. Ini o bello quoq; Hispaniensi contra Pompeium filium in acie eduxi . se, insignis loco Venerem Genetricem, ut prius contra Pompeium magnum, Appianus docet Ciuilium ii. Post Africam deinde receptam, templum, quod in Pharsalia voverat praelium ii iturus, Veneri Genetrici aedificasse, in coci; perillustrem dcae imaginem Cleopatram collocasse,idem testis cst. Ac de Venere R me culta, illud est Ouidi j Fastorum libro primo: Et Venus Aeneae regnat in urbe sui. Plinius libri xxxi . cap. xii. ubi de plastice loquitur, Veneris Genetricis signum, Arcesilai opus, in templi atrio, quod Roma-x o norum sorum sar esse voluit, prius citiam abselueretur, festin
tione dedicassi positum filisse, inquit. noc enim pro templo equi illius insignis, qui pedes prope humanos habuisse fertur, signum
dedicasse, Suetonius scribit capite L X r. Plinius etiam lib.xxxv cap. IX. dicit,thoracem factum ex margaritis Britannicis Veneri Genetrici a Caesare dedicatum fuisse, insuper Medeae & Aiacis imagines Dinomachi pictuias Dccc. talentis emptas has a Cyzicenis H-s. X ii. M. e trafuisse, idem libri XXXu. cap. Iv. scribit ac sex dactylothecas consecrasse, ait libri xxxv II. capite iv. & libri vir. capite xxxii x. Illud minime praetereunduso videtur , quod idem Plinius tradit libri ii. capite xxv. Veneri Genetrici, mox, occise Caesare, ludos annuos cum sacerdotum collegio a Caesare filio institutos fuisse,de quibus meminit etiam Tranquillus in Carsi e capite L x x x II X. Praeterea cetiam sciem
dum est, eundem Diui silium mox capta Acopto, Cleopatrae
100쪽
C. IVL. CAE S. COS. V. DIC T. V.
ornamenta, ac stati iam eiusdem, quam in triumpho duxerat, imdutam auro, huius Deae posuisse in templo, ut Dio libro L i. trudit. Veneris Genetricis meminit etiam Maaobus. Hanc quia dem , & Victricem appellarunt, ideo cum victoriuncula in dextra elfinxere, cum hasta in laeua manu,a pedibus scuto. Duplici v ste induta est Venus Genetrix, seu quod naturalis operatio fit in sensitivis, & vegetatiuis animantibus, seu quod duobus in es mentis inferioribus, terra scilicet, & aqua, fit generatio ; cum de Venus altera Victrix appelletur, unam tamen, et in primi numini Commentario dixi, poetae volunt tae) quia quos mundi magnitudo homines vincere non potuit, libido compressi, ut Herculem qui virtus, siue fortitudo interpretatur Omphalis amor, Alexandrum Magnum Roxannae, Iulium Caesi em Cle patrae, & Augustinia Liuiae; sicuti etiam,ex faciarum litterarum testimonio , in Mithologijs Fulgentius tradit. Igitur hi nummi
cum Veneris signo, tanquam eius auxilio omnium victor ipse in sar extitisset, signati sunt. hoc enim more Venus Victrix in nummis Faustinae Antonini Pij habetur cum inscriptione: v E N E R Ivic TRICI. Caeterum de L. ca, a quo nummus est signatus, nulla sane apud scriptores mentionem inuenio; verum iaca OP aopidum fuisse Ferentanorum in quarta Italiae regione, Plinium t item habeo libri iii. capite x ii. quod & Strabo libro v. scripsit, a quo λrtasse Buca gens apud Romanos, licet Bucc nes,per duplex c, appellatos credunt, auctore Festo, a bucc rum magnitudine, ut inquit Caelius uari x x i v. capite v.