Ex libris 23 Commentariorum in vetera imperatorum Romanorum numismata Aeneae Vici Liber primus

발행: 1562년

분량: 142페이지

출처: archive.org

분류: 로마

61쪽

DE IUBA REGE.

VICTORI AE CAPITIS,

ROMAE GRADIENTIS

Caesarem, tertium iam Consulem cum, M.Aemilio Lmido, itemq; tertium Diactatorem, Q louius , alter eius Pretes ctus, hoc aerei nummi monumento decorare voluit. Caput enim illud Victoriae

cum scripto, CAESAR DICT. TE R. tum

ipsum a tergo nummi Romae Gradientissimulacrum, sillustra scutum gestantis, laeua trophaeum, tum etiamio draco eius lateri additus, capite surrecto repens, magnisq; vol minibus terga trahens, cum litteris: c. CLovI. PRAEF. insignem

illam de Ponto victoriam fmificant. siquidem Caesiuem dei Pharnace retulisse spolia, Seruius in illo Virgilh Aeneidos pri- mo ostendit. Hunc tu olim caelo, spessis orientis onustum, Accipies secura. . Vel illam de Iuba partam in Libya ea signa ostendunt: cutis pe

62쪽

64 C. IVL. CAESARIS COS. I DICTU.

Clouius effngae voluit Romam victricem hostis s liatent, tanquam illa, modestiae causa, non Caesaris, sed Reipublicae honorem esse indicare vellet, cum pro patria liberiate semper se pugnassὰ Caesarem proscisum sciret. Serpente autem veteres Aliam declarasse, ex Augusti nummi in quibus duo stat annexi serpentes, licet quidam nouissime in suo, ubi exponuntur nomnulla veterum numismata, libello, alijs multis cum erroribus edito, tribus falso serpetibus hoc numisma describes allucinatussit,cos per Europam, Africam, & Asiam significans, cu & alter vir doctillimus,ante illum idem scribes, lapsiis sit, & M. Antonii ex r o

argento, compertum est: eo quod, proster aroniata, quae ibi na-snantur, pars ea serpentum maxime est ferri. Nam Plinius libro

v I. cap. x Iv. & Solinus cap. x L v III. narrant, ut de s

pentum Aethiopiae immensa magnitudine pinerem circa C spias portas tanta huius veneni me vim,ut no nisi hieme transitus cietur. Atque Elymaidem grauiter infestari, & Candeorum nullam fertiliorem serpentum 1egionem esse, Plinius tradit libro vi cap. xxv II. & xx Ix. Quo symbolo&Caesaream partem ab

eo deuictam silc videtur describM voluisse, & nummum sequenti annosignatiun fuisse , ipsa monet insta iptio. Verum enimuero et ovet. ad Assicanam victoriam de Iuba rege, de Scipione, deq; alijs ciuibus Romanis , referri posse censeo . nquidem &Afiicae serpentem hieroglyphicum misse, tum Hadriani co plurima, & Antonini Pij, tum Sept ij Seueri Imppp. Numismata testantur: cum tanta gignat diuersa serpentum , atque drac num genera, ut eo infeta appellari possit. Hoc idem tradit A istoteles de Animalibus lib.viii. cap. xxiv Solinus vero Polyhistor. cap. xxix scitu digna scribit: cuius verba , non minus utilitatis gratia, quam iucunditatis, sabhcere decreui. Afifica , inquit, serpentibus adeo foecunda est, ut mali huius merito illi sopotissimum palma detur. Cerasti praeferunt quadrigemina cor- istacula, quorum ostentatione veluti esca illice solicitatas aues pe- is rimunt. Nam reliquum corporis de industria arenis tegunt, nec is

vllum indicium sui prassient, nisi ea parie, qua inuitatis dolo pa- ristibus

63쪽

DE IUBA REGR

stibus , necem perpetuam aucupentur. Amphisbama consu git in caput geminum, quorum alterum in loco suo est, est rum in ea parte, qua cauda. Quae causa escit, ut capite uterque sexus nitibundo serpat tractibus orbiculatis. Iaculi arbores subeunt, e quibus Vi maxima turbinati, penetrant animal quodcunq; obuiam sertuna fecerit. Scythale tanta praefulget tergi variet te , ut notarum gratii videntes retardet, & quoniam reptando pigrior est, quos Asequi nequit, miraculo sui capiat stupenteis. In

is foc tamen siquaniarum nitore, hyemales exuuias primvonit.

io Plures, diuerisq; Aspidum species, verum disparis citcetiis ad

nocendum. Dipsas siti interficit. Hypnale sommo necat, teste etiam Cleopatra, emitur ad mortem. Aliarum Virus quoniam medelas admittit, minus famae meretur. Haemorrnois moi se sanguinem elicit, & dissolutis venarum commercijs, qui quid animae est, euocat per cruorem. Prester quem percusserit,aistenditur, enormio; corpulentia negatur extuberatus. Ictus

sepium statim putrecio sequitur. Sunt & Hammoditae, est &Cenchris, Elephantiae, Chersydri, Chamae, Dracones, postr

D mo quantus nominum, tantus mortium ninnerus &c. Hoc quLao dem memoria, atque hoc in loco notatu dignissimum existimo rab Caesaris aduentu ex Gallijs Romam, usque adulatium Iubam, Iaulo amplius trium annorum spatio, centum ac septuaginta mila Romanorum ciuium in bello ciuili cecidisse, ut ex Plutarcho in vita Caesaris colligimus. De Praefectorum autem ossicio , ac iure in praecedenti Nummo disseruimus. Verum, quis hic fu rit C Cloesus, Caesaris Praefectus, apud scalptores, quod equidem sciam, nulla est mentio, nisi apud Ciceronem, in cuius Epistolis Familiaribus, epistola r. ad C. Cluuium extat scripta. Cloesorum enim familiam apud Romanos fuisse idem ostendit 3o epistola it. libri Epistolarum ad Atticum v I. qui de alio, cuius praenomen est Marcus, meminit; licet in omnibus quos vidi in exemplaribus impressis, deprauate, ut opinor, pro Clotiio,

legatur Cluuio sq; de quadam Cloui, similiter meminit ibidem libri xiii r. epistola vii. Est itaque Puteolis, Latij oppido,

D DD I

64쪽

66C IVL. CAES. COS. m. DICT. m. Q Cluuij, M. Bh q,igramma, Petro Appiano in suo veterum

In 'iptionum Europae libro testante, ex quo si fidelis est agnoscitur &tamiam, sicut Sociam, eam familiam rectepos, se appellari.

Sed hoc praeterire nolo, nonnullos huius Nummi inscriptionem ita legisse: C. C L o. v I. P R AE F. M. quae cum nihil significare mihi videatur, indignam doctrina interpretis esse existimo,nam Io horum nummorum , non tantum penes me, Verum etiam alios apud multos complures sunt, qui temporis indulgentia inte-

serrimi ad nos peruenerunt, ac , uti ego descripsi, ita figi uti

inueniuntur.

65쪽

IN CAESARIS IMAGINEM

IN TABULAE CAPITUM

VLYA de Tauri significatu haberem ducere , nisi copiose atque luculenter a Pi fio Valeriano iam Ment tractata. Sed quia nostrum in hoc opere fuit institutum, nihil temere, nihil ex nostia una tantum sententia tradere, Tauri huius fomnum interpretandi negotium ijs reli l-- quo, qui absq; Vlla monumentorum comprobatione, obscurissima quaeque vetustatis mysteria feliciter sero explicaturos profitentur

Lautem hic Livineius Regulus, fuit, qui post victoriam de I ba rege, legionis Praefectus a Cartae custodiae Adrumeti Asricae oppivi relictus seerat. de quo meminit AHirtius de Bello Africo Eb, v. ubi in omnibus exemplatibus, praeterqua Aldino,mendose Luneo Regulo, pro Livineio Regulo legitur. Legitur & de altero cognominato Regulo I Caninio, Legato Cars is in Gallia, apud eundem Caeselem Commentariorum de Bello Gallico. I a lib. vii.

66쪽

6s Q IVE CAES. Cos. III. DIC T. III.

V . vii. De Livineio Regaeo ita meminit Cicero Famili quin xii r. ad Munatium: LLivineius Trypho est omnino L. Reguli, si mei familiarissimi, libertus. ex quibus verbis non constat, a Li- is vineio liberto, sed a Livineio eius patrono, cuius cognomen erat Regulus, nummum excusium fuisse. eundemq; nominatum video libro iii Epist ad Atticum.

IN ELEPHANTIS,

RELIGIONIS SIGNO R.

COMMENTA RIUS.

Uro hoc in nummo vetustas significare voluerit, ab uno latere clephantis notam habente cum stabscriptione rCAEsA R. ab altero ea, quae signa i sculpta visentur,inter nostrς aetatis er ditos maxima controuersia est. Sunt

enim, qui dicunt, elephantis scalpturam Diui Iuli apotheosim esse , facieq; illam bellus subiectam anguem Heroibus sacrum. Alij instrumenta in altera I o parte cssimi esse,quibus a Romanis elephati perimebatur, ostem tant. Insmer elepliantem nome Caesaris signincare alij opinatur, Servij & Spartiani auictoritate commoti, quorum alter in primo

Aeneidos,

67쪽

Aeneidos iter in Aelio Vero scribit elephantem Maurorum lin gua Caesarem dici, a quo cognomentum Iulijs inditum volunt, quia auiis C. Iuli Ceteruis belluam hanc in Africa manu sita int

remerat ; non, Vt quidam temere scripsere, a caeso matris Ventre:

quoniam Aureliam eius matrem eo amisit tempore, quo ipse cuGallis bellum gerebat, auctore Suetonio cap. xxv r. &plerique e Iuliorum familia Caesares sunt nuncupati ante C Iulium CVarem, cum, qui natus est a caeso matris utero, non Iulius, sed Scupio fuerit maior Africanus, qui primus Gesar est appellatus, toste Plinio libro vo . cap. ix. Demonstruosi partus excisi utero, is ita scribente: Auspicatius enecta parente gignimtur: sicut Scipiois Africanus prior natus, primusq; cus .m a caeso matris utero diis istus: qua cle causa & Caesenes appellati: &α Solino etiam Polyhistore cap. III. innuente. Hermolaus vero Barbarus existimat

in sius castigationibus, Plinium historiae contradicere, ideoq; n gat Scipionem recte posse dici, primum Gesaris cognomentum Lbuisse, propterea quod, ut ille dicit, ante bellum Samniticum Claudius quidam Caesar appellabatur, hocsi; in tabula quadam antiquissim ait sita aetate ostendi Romae ambusta, cum his litto

lomaeus etiam Fontius, Petiij interpres, Satyra r. huius inscriptionis auctoritate ductus, dum Hermoles opinionem lucri conatur, alios viros eruditissimos, qui aliter sentimi, insectatur. Quippe ego,ut veritas historiae lucidior appareat legentibus, &ne quis forte incidens in eius interpretationem falsi epigrammatis testimonio deceptus, vel in Hermolai castigatione, labatur, is eiusdem etiam verba addere decreta Dicit ergo: Sed quod cumis bona omnium cruditorum venia dictim sit, ibit perperam Pluso niana verba accepit. quod ut liquidius appareat, multo enimis plus intelligitur, ut inquit Hiero. quod oculis videtur, quam is quod aure percipitur verba Plinij cum nostra interpretatione,, iubiciemus: quae sent haec: Auspicatius enecta parente gignum es, tur, sicut Scipio Africanus prior natus .s est mecta parente,qui

solet am

68쪽

ro Q IUL. CAES. COS. III. DICT. m.

sertunam felicem expertus est: primus,4; Caesar a caese manli utero dumis: non dicit Scipionem nominatum esse Caesarem a RQ matris utero: sed illum, qui primus dictus est Caesis, hoc co- 'gnomento decoratum fisisse ob uterum matris caesim. haae enim 'verba ad seperiora non referuntur: & hic est verus stiis , vera Plinij interpretatio, quam omnes probant, extollunt, & miris 'laudibus prosequuntur, praeter illos, qui stimulante inuidia,quod consequi non valent, despiciunt. haec ille. Qum sane vera sit lux Fontij interpretatio,quibusq; laudibus extollenda sit,pros cto non opus est ut verbis ostenda, cu ex titulo capitis,apud Plin. Iociuod est, De mostruosi partus excisi utero, n5 de Fortuna, & ex illa antiqua inscriptione, quisquis dignoscere poterit, presertimcu parenthesis illa no Pliiiij sit, tal ab ipse Fontio inserta. Caesar enim cognome sis, qui sic appellati fuerusin Sex.Iulius Cati ,L. Iul. Caes. QIulius Cesti , & caeteri, non praenomen, ut in dicta inscriptione, neminem ignorare aedo, in qua cum CAEsAR prae Cedat CLAvDIo, extare videtur pro praenomine, quod profecto veterum mori esse contrarium, omnes, qui in Latinis litteris vel mediocriter sint versati, scire certe arbitror. Praeterea in antiquo marmore ab eis citato non orat CAEs AR, scd CEN s. quo et oconijci potest, Hermolaum, atque astipulatorem eius Fontium tabulas ipsas antiquas male legisse, ita ut etiam in comptissimo Epigrammatum antiquae urbis exemplari,edituRomae Leone X. Pontifice Max. legitin . Qiure illud inisiptionis testimonium, quod eis quasi mndamentu fuit, cum filium sit, tota eorum fabrica funditus videtur euerti. Nam apud accuratissimos viros, C rotum Sigonium, & Onuphrium Panuinium, antiquarum rerum diligentissimos obseruatores, cx MVerrii Flacci antiquarum Tabularum triumphalium Consulariumq; fragmentis, quae ii die Romae in Capitolio sint, sic legitur: C E N s. A P. CL A V- 3o

mvs. C. F. AP. N. CAECvs. C.PLAUTIUS. C. F. C. N. QVI IN HOC

69쪽

vENox APPELLAT vs Es T. Quantum ergo ad Elephantis

notae uelicationem, necnon ad Caesis clementiam, ad munificentiam, ad religionem, ad gloriae madium, ad eius 4; iustiunac moderatu imperium referri posse cesseo: siquidem Elephas has omnes virtutes, &significationes obtinere creditus est, Actare Elephantis de clementia & mansuetudine complurima scitu e tant dignissima apud Plinium lib. viii. cap. Iri I. & v II. apudq; Plutarchum, & in ii. Valeriani Hieroglyphicorum sitim,de qua&ante eos meminit Aristoteles libri r. cap. I. & libri ix. cap. Io xLvir. Caeshis autem clementiam complurimi celebrauere garissimi scriptores, praesertim Velleius posteri volumine, Plinius libri v II. cap. XX v. & Suetonius cap. LXX v. Solinus in Polyhistore cap.v.emi; laudat Sallustius in orationeptima ad ipsum Caesarem de Republica ordinanda, quorum verba gratia breu, latis omisimus. Venim clementis appellatione summopere riatum esse, ipsemet Caesar ostendit in epistola ad Ciceronem ,

is qui ei laudisti clementiam eius, ita re 'ndit γRecte auguraris is ae me bene enim tibi cognitus - nihil a me abesse longius

is crudelitate. Atque ego cum ex ipsa re magnam capio volupta-ao tem, tum meum laetium probari vis te triumpho, & gaudeo.&c.

Et in Commentarijs de Bello Gallico ad finem libri secundi sua clementiam desertiens insigni exemplo gloriatur. Ad mundiacentiam quoque quam ipse exhibuit, hanc etiam elephantis is ginem spectare, Antonini Pij, &S timij Seueri indicant aerei nummi, in quibus exculptus est Mephas cum inscriptione rMvNIrICENTIA AvG. Quila Carsis inspectaculis &Elephantorum, & variorum ludorum generibus munificentissimum se exhibuisse, Paterculus poster. volumine, Plinius libri vita. cap. vir. Suet. cap. X.&XXXIX. Aprianus lib. II. & Plutarchus memoriarso prodiderunt. Porro apud Sallustium in Oratione ad Caeserem sese cunda de Rcyublica ordinanda sic scriptum est. Sed pia terca D teros mortales illaesariorest, quod& prius defessi sunt hominesse laudando, atque admirando munificentiam tuam, quam tu f

is ciundo, quae oria dignacilent. Cui astipulatur Appianus libro

70쪽

11. Qitantum enim ad Pietatem Religionemve pertinet Elephantis, non desunt, qui dicam, nitescente luna ipsum sponte vivo amne solenniter purificari, aquaca; circumspergi, sesutatoq; sid re in siluas reuerti, ac ubi morbo laboret, in herbis volutari, sise pinumq; in coelum eas iaciendo deorum auxilium implorare, precesq; eis offerre, mariaq; transiturum iusiurandum dare rectoride reditu. Haec Plinius libri vir r. cap. r. Hae res profecto omnes analogice referri possunt ad Caesarem, qui & sacerdos Iouis fuit& Maximus Ponruex, ut Velleiusposter. volumine, Tranquillus Cip. xiri. Plutarchus, &alij testantur. Quod vero ad Elo Iophantis attinet gloriae cupiditatem, ipse tam valde honores ambit, ut ignominia notatus mortem Vitae praeserat, quam nonnunquam, ala sibi consciscendae mortis occasione negata, inedia Stasse apud Plinium ostenditur, cuius in capite i. lib. v iii. sic staptum est de Elephanto: Amoris & gloriae voluptas: immo vero, vae etiam in homine rara, probitas, prudentia, aequitas:&c. crvulgatum autem est,amore floriae ita flagra' Caesarem, ut

cum in Hispania magni Alexanin i imaginem animaduerteret, Ut Suet. cap. VII. siue eius res pictas perlegetet, ut Plutarchus,haud se contineri potuerit, quin illacrymaret, perissus ignauiam sita, et o quod nihil dum a se memorabile actum esses in aetate X X X III. annorum, qua iam Alexander orbem terrarum suo subiecisset imperio. Olim etiam prope Cordubam, ultimo proelio aduersis Magni Pompeij filios, a speratis rebus, idem christi fertur, plorunque pro victoria, tunc pro vita primum decertasse. Pluta chus etia tradit Caesarem honoris percupidum fuisse, maiorum , in eo cogitationes operum, & nouae cupidinem gloriae pullulasse, iccirco de bello Parthis inferendo cogitasse. At facies illa anumalis sub Elephantis pede consurgens in alijs nummis est drac nis similitudo . hanc interpretati sinat quidam, Africae subiuga- 3otionem, cum de Iuba Numidiae rege triumpharet Caesar, eius j; filium Iuba duxisset in triumpho,Plutarcho allistore. na ea prouincia elephantorum, atque serpentum maxime in ferax, ut in n misi te in supra retulimus. In alijs porro effgiem leonis referta

SEARCH

MENU NAVIGATION