장음표시 사용
321쪽
ad υersus venditionem cum ea sit Alexandri Imp. cita anterior lege Non dubium S. Cod is legibis,quae est Valentiniani Theodosii Impp. Atqui nihil aliud per authenticam jacramenia puberum inductum sitit, quam jam perlegem primam sancitum erat uti ex collatione expositionis utriusque jam allata facile constat. Neque obstat quod authentica dicat acramenta puberum. Nam etiam pubes Florentius erat, ad quem directa est lex prima: miles enim erat, ut ex inscriptione constat. Quod ait lex prima corporaliterpraestito, ad jurandi modum, non autem juris effectum vel dii ferentiam spectat, cum omnes corporaliter jurare solebant. Praeterea leges non dubium, . Cod de legibus . . si quis inquilinos II a. I. ult.D. de legatis . eum similibus ex iis uris fundamentis petitae sunt, quae sine manifesto scelere correctionem non patiuntur; uti ex argu mentis, quae eis supra subiecimus, manifestum est. Ut mitatam authenticam sacramentum puberum.Frederici Imp.esse,ae auctoritate Irnerii, hominis privati, octo se Codici insertam. Abunde lex prima sussiciebat, atque quod ad secundam authenticae partem attinethsatis expediti juris est, ea, quae per vim aut justum metum extorta sunt, nullius momenti csse.
iot tit. D. se Cod. De his qua vi metusve cte se de dolo malo. Quod quidam dicebat jusjurandum ex ure divino vim confirmandi ejus quod legibus prohibitum Minvalidum est
habere, falsum est & si haberet, non sine crimine multarum civitatum atque rerum publicarum municipalibus legibus authenticascramenta puberum intellecta ut vulgus cupii abrogata esset Iure divino nihil aliud cavetur, quam quod Iusjurandum religiose servandum sit quod naturalis ratio omnium populorum scita dictitant; neque unquam ab ullo in dubium vocatum fuit. Oppones cap. quamvis. depactis lib.sext. Resp. negotium, de
322쪽
D Ius T. ROMAN LEGUM Lib. II. et ode quo in specie interrogatus Pontifex ,respondit,consistebat:
uti lib. I. Dubitat. a. dixi. Eodem pene modo respondeo adcap. cum contingat 28. ext dejurejurando. Quamvis enim jure civili alienatio dotalis praedii regulariter prohibita sit, prin Instit quibus alienare
licetvelnon. l. 3. . I 3. D. de fundo dotalii unic. g. Orcum lexis Cod de rei uxoria actione uti etiam canonico, S. cap. a. t. de novi operis nuntiatione. o..cap.cum contingat. 28.ext. de jurejurando subinde tamen alienatio valet arg. l. I. inprin.
D. defundo dotali. l. 2. Cod eod. Qmnimo evenire potest ut, licet stricto' subtili jure inspecto alienatio non conssistat iex aequitate tamen quae maxime semper attendenda L placuit S. Coae de Iudiciis sustineri debeat uti in casu Pontifici proposito. Ex eo enim quod ait ne tali tamenpraetextu iam contingat perjuriis aperiri, mulieres ipse servare debent hujusmodi-ramenta evi odolossonteprasita, colligendum est, jusjurandum super negoci , quod saltem aequitate inspecta consistebat, interpositum suisse: nam perjurii reus non censetur,
qui Iusjurandum super illegitimoin justis legibus reprobato
negotio praestitum hon servat Praeterea fraudem nullam legi Iuliae quaesitam fuisse; alioquin dolo vel mariti vel emptoris praestitum a muliere jusjurandum suisset deinde palam venditionem factam justumque pretium ab emptore exsolutum fuisse, conversum sorte in mulieris solius utilitatem: Ecquis dicet si bona fide omnia laec gesta sint, sacramentumque mulieris accesserit, ex stricto Uubtili juris ratione, quae adhuc militare videtur, haec retractari ullo jure posse'DUω
323쪽
f. jurandum ab usiosuperiore, iiii posito quando 'CUm quaeritur An jusjurandum ab ullo superiore remitti possit 'in quando Distinguo vel jusjurandum rite ac
solemniter de re honesta dc licita praestitum est, producitque efficacem obligationem : vel ex manifesto' in omnium etiam imperitorum, oculos se ingercnte vitio, obligatorium non est: vel obligatorium quidem non est sed tamen dubitare quis saltem idiota, potest. Primo casu a nullo superiore re- mussio vel relaxatio jurisjurandi sine scelere peti vel impetrari potest isti enim perfidia est datam fidem , ita pei jurium jur, tam saltero,cujus auctor Princeps fieri non debet, N. l. I. Cod. si adversus venditionem Satis prosccto inverecundum est aliquem auctoritate principali circumveniri l. r. Od. de his qui veniam aetatis uti &impium, Velle Deum, per quem jusjurandum praestitum est, testem mendacii tantaeque indevotionis constitueres, obligationem Deo, siquidem et juratum sit, quaesitam aui nefario di lucres vel si tertio alicui, jus tam efficiter ei quaesitum nulla necessitate vel utilitate urgente invito adimeres Praeterea rem religiosissimam sacratissimumque negociorum omnium firmamentum, violarc.
Enimvero si quis cum principe vel etiam ullo alio, contraxit, initumque negocium jurejurando confirmavit, potest videri remissio vel relaxatio jurisjurandi fieri , si remittatur propter quod obligatio contracta ci: Ius jurandum enim se habet per modum accc cii respectum cgocii cui accedit ;proinde eo sublato ipsum quoque tollitur unde si Princeps imperio abierit, illud-ve resignaverit, vel etiam si justissima ex caussa co exciderit, subditi sacramento solvuntur. Prae
324쪽
DE Us T. ROMAN LEGUM, Lib. II. 28 Iterea si utilitas vel necessitas publica emergat quce tempore celebrati negocii jurato initi non aderat, potest Pi inceps negotium irritare, sic jurantem sacramento quasi liberare Secundo casu remissionem vel relaxationem jurisjurandi petere vel concedere necesse non est arg. cap. non es obliσatorium De regulis Iuris lib.sext. Melius enim est pejerare, si per-jucium omnino siit quam promissum solvere maleficioin scelus sceleri accumulare . hinc Ambrosius de Herode Saltatrici praemium turpἔterpromisit,crudeliter Ibit
praevaricationes quae magis Deoplacent, quam accurataejuramentorum observationes. ove II. pulcre decretum in Concilio Ilerdenssi Toletano VIII. vijurat se nunquam cum
adversario gratiam rediturum pro cramento admittit ejurium uti resert aerodius rer Iudicat.tib. iit. II cap. ult unde impia dicitur promissio,qtiae scelere impletur .in mi a. quast. . S. cap. quanto IS exI de jurejurando.
Tertio casu propter auctoritatem majestatemque jurisjurandi tutius est supremam potestatem adir , ne incognita caussa illud violari, aut aliquem periurii reum ab ullo haberi contingat, qui jusjurandum, quo revera non tenebatur non servavit. Non quidem ut revera remissio vel relaxatio jurisjurandi fiat, scd verius interpretati , arg. cap. quantocio ext. dejurejurando. Ex hac caussa provenit quod Impp. Antoninus Verus in I. ult. D. ad municipalem rescripserunt: grati imse facere jurisjurant et , qui iuraverat se ordini non interfuturum, ponea duumvir creatus es. Et rectes hoc enim jusjurandum nullius momenti erat utpote contra utilitatem Reipublicae, cui magis quam nobis nascimur, praestitum praeterea cum aliquo crimine conjunctum erat: nam sine justa caussa magistratum detrectare non solum turpe est, sed etiam
gravi reprehensioni obnoxium : est enim boni viri ut scite a Catone dictum est administrationem reipublicae, si qui eo uti velint
325쪽
velint, non sumigere hac de caussa Imperatores aiunt, gratiam sescere Iuris urandi. Praeterea Tiberius equiti Romano permissit, uxorem ut in stupro generi compertam dimitteret, quam se nunquam repudiaturum Verbis conceptis juraverat non enim de ea caulsa cogitatum Videtur, qua uxor ad delinquendum impune provocaretur ius civile impugnaretur quin imo subintellecta conditio ui in lege conjugii uxor non peccaret. Hoc amplius religioni maritus stando invitus adversus legem Iuliam committeret, quae deprehensam in adulterio retineri vetat. Praeterea non potest inter conjuges pacto conveniri ne de moribus agatur, ne privata pactione publica coercitio tollaturi itaque nec jurejurando confirmari. Sed ob sacramenti religionem, quia dubitare aliquis poterat, Tiberius maluit gratiam jurisjurandi impetrari inquit Suetonius in Tiberio quam privatim id incognita causia violari. Hoc eodem sensu procedit, quod est in t ult D quistisdare coguntur in verbis quijurato promisit judici sisti son videtur pejeraee, se concessa cauHa hoc deseruerit Concessa autem causis est, si
veniat quidem, sed in itinere vi eximatur: ad principem evocetur ad istendum hostem emittaturi tempestate,adversa valetudine, alio-ve infortunio impediatur. Accedit L .g. I. Coae
qui militarepossunt lib. I a. ubi Impp. Severus antoninus: Non autem ignoratis, eos, qui litis causa militiam appetierint,posulantibus adversariissolvisacramentosolere Solvuntur enim sacramento ex eo quod Princeps jus per sacramentum sibi quaesitum remittat juri etenim quisque suo renuntiare potest l. pen Cod. depactis cumque jusjurandum sese per modum ac cessisti resipectu illius juris habeat, sequitur, quod hoc sublato& illud corruat. Nec longe abit l. adlere,. D. dejurepatronatu cum dicit lege Iulia de maritan is ordinibuspermitritur jsiurandum, quod liberto in hoc impositum es, ne uxorem duxerit,
326쪽
D Ius T. ROMAN LEGUM Lib. II. 83rit libertae ne nuberet si modo nuptias contrahere recte velint.
Nam cum lex tilia justas nuptias requentari erepublica puta.
vit,eas contrahere libertus volens vi jurisjurandi impediri non debuit , utpote quod in damnum reipubi exactum iraestitum est. Porro reprobata est jurisiurandi conditio inserta ultimis voluntatibus, idque ob graves rationes relatas in I. quae sub conditione δ. in prin. D. de condit Insit ideo de hoc mrejurando remittendo non in necesse adire Praetorem semel enim inperpetuum a Praetore remissumis d. l. quaesub conditione S. I. ult. Praeterea Faustinianus,cum jurasset per salutem Principis:
servo suo se perpetu) iratum fore, jusjurandum nullius momenti
erat sed quia videri poterat majeltatem Principis aliquatenus imminutile, quod temere eam usurpassct tutius putavit veniam impetrare, i. a. Cod. adlegem Iuliam Majestatis. Prarierea cum Licinius Crassiis praetor creatus esset, , ne in citeriorem Hispaniam mitteretur,caussatus sui sthi se lacrisiciis solemnibus impediri stato loco ,statisque diebus sacrificia habere quae absente se recte fieri non possent. Is aut ire jussus , aut jurare
pro concione Solemnisacrisci seprohibera. Iuravit. Cum vero paulo post accidisset, ut idem Licinius Consul factus esset cum Cassio Longino, diccbat Cassius se Macedoniam sine
sorte oppugnaturum non posse enim collegam salvo jurejurando sortiri secum. Praetorem eum, ne in provinciam iret, in concione jurasse, se sacrificio prohiberi non minus prohiberi Consulem Licinius contra non semper durare candem excusationem eo si durci, quando Velit licere canon uti. Consulti patres,cui populus Rom.Consulatum non negasset, ab se provinciam negari superbum rati sortiri Consules jusserunt,inquit Livius.vide Prodium lib. 2. rer. judicat . it. p. c. 2I.
Huc reserendum quoque cap. venerabilem M. sub sinem vers Idem etiam ext de Electione in verbis mec valet adple
327쪽
as JAC MAEs TERTII J. C. nam excusationem ipsius s juramentum siud dicaturi uisum eum nihilominus super eo vosprius consulere debuisset, quam contra ipsum propria temeritate venire. Accedit cap. Debisores o. ext de jur urando cum enim principalis obligatio non subsit .stebat, nec usjurandum quod ei accesserat, ullius momenti
erat e sed quia de vi Messicacia ejus dubitare aliquis poterat, tutius 'quius fuit superiorem potestatem interpellari,quam illud privatim incognita caussa negligi. Hiice omnibus ita ex possitis facile constat jus civile Romanorum neque iniquitatis neque paganismi hac in parte insimulandum esse nec a jure Canonico discrepare. Si quis objiciat non amplius Imperatoribus aliis-ve magistratibus,sed solis Ecclesine praesulibus potestatem hanc deserendam esse, propterea quod in . cap. venerabilem I . sub em ext de Electione
haec verba reperiantur: Virum vero dictumjuramentumst titi-ium vel illicitum, se deoservandum, an non servandum exiii rit, nemo sanae mentis ignorat ad nsrum judicivmpertinere uti ctiam in cap. novit. Is sub emext. de Iudiciis haec quae sequuntur Nunquid non poterimus de juramenti religione conrnoscere , quod ad Iudicium Ecclesiae non es dubium pertinere ' nec non in cap. ult. deforo competenti lib.sext. ubi inter alia Ipsum coram ecclesiauico Iudice ad cujus formam ratio juramenti, E
clesiae hujusemodi cognitio nosciturpertinere. Respondebo ut alia
praeteream de quibus videri possit ni Felinus cap. I. ext dejurejurando num. I. Panorm .add. cap. I. num. s. esseqq. Guido Papae decis II δ o de cap. Is . Acctusim S ad i. adigere o. D. de jurepatronatus Andreas Gail lib. I. obf23. per Ioram ante hosce textus qui quinque, , quod excurrit, seculis post jus Rota manum prodierunt is ullum dari in quo Ecclesiae praesii des hanc sibi potcstatem attribuerunt ita ut nihil uri civili, quod veteribus vestigiis inunquam in dubium vocatis institit, im
328쪽
D Ius T. ROMAN LEGUM LU. II. 283 DUBITATIO XXV. Num ulla jure Civilis tpoena perjurii in Deum commisi. PErjurii in Deum commissi Iure Civili aliquam poenam
csse, ex eo probatur, quod perjurium in Principem commissum a legibus puniatur, is duo I s. g. ult D de jurejurando. at longe gravius est aeternam quam temporalem offendere majestatem. Auth. Gazaros Cod. de haereticis o Manichaeis c. vergentis Io ext de haereticis. Quod blasphemia solum Deum irritet i tamen legibus Vindicetur, Novest. II cap. . Quod perjurii poenae mentio fiat in L namsu citcia. D. de dolomais&perjuria legibus puniri dicantur l. ambiguitates a. in fine Cod de indicta viduitate tolland Proculdubio infamia . si quis major I Cod de transact praeter infamiam,nonnunquam dignitatis privatione, seo Cod de dignitatibus sustium castiga. tione cum hoc elogio απι--μὴ in id est petulanter ejurato. nonnunquam exilio, i ult D se iovatus. Quod enim Glossa, Cujacius aliique ibi non perjurium, sed blum stellio natum puniri a junt, falsum est Licet enim stellio natus committatur, cum debitor sine urejurando a stirmat i iis sua pignora esse l. I in et depignorat actio. r. l. a. Cod de Criminestellionatus, non tamen aeque graViter puniri debet, accum pejerat latio- quindebitor qui sua pignora si sine urejurando falmamrmat, exilio quoque multaretur. Ita ut verum maneat in d. Lult. D sellionati puniri stellio natum cum perjuri Ergo etiam perjurium. Haec opinio praeterquam uri Romano dignitatem suam servet: sacris literisin honestati maxime consentanea est Iosue cap. p. vers. s. a. Samuel cap. a I. versa esseqq. Objicies l. Iuri urandi a Cod de rebus creditis, ubi dicitur:
risjurandi contempta religio satis Deum liorem habet c. Nn 3 Respi
329쪽
nes propossitas Casiis erat,quo qui pejerasset Quaestio,an ex eo reus criminis laeta majestatis, ac proinde reus mortis esset: rei ponsio quod non siit sed satis Deum ultorem habeat non ut ab omni poena perjurus immunis sit sed ea saltem, de qua pro possita erat quaestio Hanc sententiam confirmat quoque l. 2. Lod ad legem Iuliam majestatis ad quam eodem etiam modo rei pondeo ut etiam ad dictum Tiberii apud Tacitum: Deorum nempe injurias diis curae esse' quippe, qui de poena criminis laesae majestatis etiam consultus crat. Vel dicam in utraque lege deperjurio non consulto iraemeditato consilio sed calore iracundiae commisso agi, d. l. 2. Cod. de rebin creditis l. a. Od. de adleg Iuliam maiestat.
Objicies quod injuria haeae soli Deo fiat qui propterea solus
injuriae suae vindex esse debet. Resp. hoc non sequi uti patet cx blasphemia, Novest. II cap.7 de qua lupra. Ad haec praeterinjuriam Deo illatam homines quoquc scandalo astici. Objicies quod iniquum sit depcrjurio quinta a. aeque . Insit. de exceptionibus L . Cod de rebus creditis l. quodsi deferente a I. D. dolo malo. Resp. hoc Vcrum esse quod attinet ad negocium super quo juratum est,cum de eo inter partes delato jurejuranis do quassi transactum sit. d. l. quodsi defere te I. D. de dolo malo es arg. l. a. D. dejurejurando nisi aliud convenerit nempe, ut, si pejeretur, de perjurio agi liceat, l. I. Cod de rebus creditis, non autem quod ad infamiam aliamque extra ordinem inserendam poenam attinet maxime quia Rcipublicae interest ne delicta praecipue graviora quale etiam perjurium est, impunita maneant l. ita vulneratus 1 I. D. adlegem quioam arg. l. rvus o. g. f. D. de dolo malo .si ejussor. 3 9. I.in omnibus s.
330쪽
DUBITATIO XXVI. iis, qui se soluturumjuravit, compensare, it '
DEbitor, qui se solliturum jurat,compensare potest. Nam solvisse censetur, non solum qui quantitatem debitam annumeravit ,sed omnem omnino,qui ab ipsa obligatione libe ratus est,is se non ψ.I. Difer.D.de re judicata. biberatus autem est qui compensat, I sambo I o. in eprin.D.de compensat dat enim qui compensat, i. etpermutavit ry. D. de liberali caussa. l. dedisse si D. de verbo signis inuidem ex eo tempore quo incepit vicissim aliquid deberi. si consat . d. de Compensat.
l. posteaquam M. D. eod ita ut frustra petatur solutio ibi an plius nihil debetur. Praeterea cum jusjurandum extra intentionem ejus qui juravit nihil operari debeat verisimile non est debitorem ci solucre voluisse, cui debere desiistet aut creditorem ex sua nequitia lucrum reportare; cum dolo facit, qui petit id, quod mox restituere debet, i. dolo I. D. de doti m.rtio meius exceptione.
Objicies quod jusjurandum in specifica sorma impleri debeat. Resp. ctiam conditionem praecise & non per aequi pollens, impleri debere. Maevius 1 s. l. qui heredi. . D. de condit. o demonstr.it eo tamen non obstante conditioni solvendi compensationem satisfacere, l.sipeculium 2 o. g. quodsheredi. D destatutiberis. arg. l. Ii ianus S. D. de condit o demonstrat. Deinde actualem annumerationem quae hoc casu specificasorma videtur respectu debiti accidens esse quod sublata principali re amplius consistere non potest. At dices per Ius-jurandum sustineri. Resp. Ius jurandum solutionem debitideterminare i 14 ostro autem casu,propter compensationem, nullum amplius debitum esse. Denique Iusjurandum quod