장음표시 사용
51쪽
citabat perduxisset. Viros doctos, religIonis Cathol. defensores,veri verbi Dei veros de le- sitimos nainistros, ubique quos potuit libeti. tissime salutauit, amicitiae fundamenta iecit,lope,opera,c5ialio,auxilio, re iuuit: de pace redigionis, de Haeresibus extirpandis, de scripturarum locis, de haereticoruna argumentis, de ιomni artificio Ecclesiae Dei tranquillande, solqicite cosuluit, & ut ex omnium sermonibus , vitae ratiotie quotidie proficeret, laborauit; inter quos fuerunt, doctis sit lis ille Dominicus de Soto,Roardur, Tapper, Petrus Canisus, Fri
dericus Staphylus, Martiniis Eseingrein ius, Vietus Amerbachius, & alij non ulli, qui vicissim Ηolium,illam antiquae pietat s imaginem , se
4ntuebantur, ut quendam ex annalium Eccle- siasticorum memoria, aut de celo in terram de
lapsum,diuinum hominem putarent. . C A P v T VILir X P O s i T A emam Rege legationis suae x, ratione, ad Ecclesiam Gulmensem, nulla
mora interposita, se recepit, totumque suum
si dium non ad ocium de quietem post exant- latos illos aulae N itineris molestissimos fab res, quod ignaui & desides faciunt; no ad cura rei familiaris, quod hominu est pecuniae cupiditate perditoru se contulit. Sed cu duo esse Episcopi opera a Gregorio Pontifice didicisset, ut
52쪽
Cardinaliis .isa. aut a DA aliquid disceret, aut ipse populum
doceret, in lectionem scripturarum, ac in sacre Theologiae studium totum se penitus immersit. Ante omnia vero omne adhibuit operam, iuxtsPetri principis Apostolorum admonitionem, ut paratus esse possit ad satis sectionem omni pol centi rationem reddere de ea quae in
se erat ipe ex fide, & quod Paulus in Episcopo
requirit, ut potens sit exhortari in doctrina 1ana & eos qui contradicunt & docent. quq non oportet arguere. In quo studio quantum pro- secerit , ea cluae cum haedis luis Toronen. sic enim vocare oves pastoribus tuis inobedientes, Ac rerum nouarum cupidos homines consueuerat de religionis negotiis tractauit,apertissime ostendunt, Ad hos enim illico prose etiis erat, cum in illa Ciuitate suisse cognouil- set mente corruptos, sanam dominam non sustinentes,reprobos circa fidem,resistentes veri tati , quibus Christo lucrifaciendis tam sed id a nauauit operam, ut ea sola cura reliquas omnes curas, dc vitae quoque tuendae studium exclusisse videretur. Nam & cibi appetetiam serea miserat, de somno quietibusque caeteris longe quam ante minus utebatur, sciens illud, u-cut ex Homero his etiam postremis vitae tuae temporibus aliquando memorabat, quod
53쪽
a II tan ranuos θPerpetuam noctem dormire haud principe: dignum est, cui populi commisei,o tanta negocia curae. Ac fuisset profecto laboris sui & vigiliarum ea
quem cupiebat exitum apud Ciuitatem Toru-nensem consecutus, nisi Culmensem illa relin- quere, ac Variniensis Ecclesiae curam suscipere, non sua cupiditate impulsus, sed Iulij Potitificis Maximi voluntate, Regiaque authorit -te iussus esset: quorum iudicijs tanto facilius obtemperandum esse putauit, quod sacris etiacanonibus,transitionem ab una Ecclesia ad alti-teram non translationem prohibitam esse sci bat, & exempla Veterum Patrum memoria r -tinebat, qui ex uno Episcopatu ad alterum non habendi cupiditate, aut dominationis affectatione,vel inanis gloriar studio,sed sicut Celesti nus Pontifex,& collega eius Anterius praecipi ..utilitatis communis aut necessitatis gratia, nou sua voluntate sed superiorum auctoritate tran sati si erunt.Proseelus itaque ad Ecclesia Var: miensem, uanto sublimius ascendebat,tanto
humilior euadebat, quanto autem urinor erat in oculis suis, tanto maior in oculis hominum
rapparebat. Ibi quoque immoderati aduersum se imperij fuit.In negotijs, in stud ijs sine intexit alio gratiis sibi instabat, nec desinebat nisi deficiebat. In legendis enim re euoluendis Veterum Patrum de Ecclesiae Dei .Doctoi uim im-
54쪽
triensis voluminibus assiduam, salae vi Ia Tnter. -
missione operam nauabat, maximὸ autem on
miti salietissimi Do floris Augustini: que sexies in capite ad calce legisse,ac centies si legisset, ea eo quotidie proficere potuisse memorabat. o. sto horas studijs, Octo negotijs, & pro Ximn-rum infirmitatibus, octo vaIctudini quietibusque caeteris impendebat: & quantumcunque temporis,vel somno,vel negoti js detrahere postula, id totum in lectione , & scriptione coni anebat. Oiscium diuinum semper solus in Ec- .elesa prostratus in genua deuotissime recita bat. Missae sacrificium frequentissitne celebrabat . Diebus festiuis ad Ecclesiam Parochiale ex arce Hel spergens descendebat,& omnibua ossicijs diuinis,horis, procellionibus,concioni. bus,& Missis publicis interesse volebat .LPau peres in Hospitali saepe visitabat, consolabatuc di largis cleemosynis subleuabat, caeteros o ales indigentes quicunque tandem accessiss*en nunquam in donatos a conspectu suo dimi Iebat. Et cum sciret dominorum mores & studia ex familiae plerunque moribus, & studijs
a stimari, nec esse posse cuiusquain bonitate iri rutant cum a malis obsidetur, sicut nec sinit estem securana vicino serpente, maximam, in rc
cipiendis in familiaritatem suam servitoribus,& ministris adhibuit cautionem. Neminem tu dii unquam in familia sua Haereticum obstinatum,at ne quidem in fide suspectum, neminedi
55쪽
D. Siamstat Hosqpublicis viiijs infamem,aut insigni aliqua nostiurpitudinis aspersum. Ad legationes praese itina obeundas adiungebat sibi homines graues idoneos, eosque ut secum irent rogabat,inuitabat quos sciebat suae famae, capiti existi relaticini consulturos esse; ad laborem, non ad praeda ituros denunciabat; cum hoc quoque ab Africano illo didicisset, quamuis Ethnico, multo magis petendum esse ab hominibus,si salui esse volumus, ut eant nobiscum in Prouinciam quam hoc illis in benefici j loco deserendum Ad frequentadam peccatorum confestionem, ad expianda peccata,ad communionem sacratissimi Eucharistiae sacramenti, & vitae exeptis di paternis admonitionibus accendebat. Otiu iciorum matrem non solum ipse exquisitissima cura fugiebat, sed omnes quoque suos f miliares honestissimis occupationibus, ne umquam Diabolus otiosos inueniret, quasi quibusdam viis alimentis distinebat talium lecti ne, alium scriptione,alium in sacra scriptura,&in Doctorum libris locorum inuestigatione, alium in scribendis, alium in rescribendis litteris,alium in audiendis, alium in explicandis negotijs occupabat. Omnes in uniuersum aliqui, bus ossicijs, implicatos di constri uos esse volebat. Et inter alios scio hominem, qui quod sibi perpetuae laudi gloriaeque ducit) in illiu s erat intimis, quem in priuato suo conclaui,& in
bliothecis per integros dies libris p scripturia
56쪽
Iegendis, ac litteris excipiendis occupatum tenuit, ut nil plane vacui saepe,liberiqire temporis habuerit, ad reliquas vitae & valetudinis ratione, procuradas;atq; etiam ea re cum primit deleetari videbatur, cum adolescentes praesertim,ieiunijs, vigilijs,humi cubationibus, lectioni, scriptioni, deditos esse videret. Malebat ut sudorem, laborem, militiam virum, quam ulla. pigmenta olerent. Sciebat quod seuerior discipli ita firmat ingenium, aptumque magnis conatibus reddit, & iumenta quorum ungula in asperis montibus obduruit, quantumlibet disia ficilem viam facile patiuntur, in molli palustrique pascuo saginata cito subteruntur . Pueros autem nobiles quos alebat ad Mam patiendunt Christo,& ad memoriam eius quinque vulne
rum accuratius expendendam, non sicut olim
Lacaede ino iiij in illa sua I gloriae causa, sed veluti D.Bonaventura consulit, ad com puniationem excitandam, in singulas serias sextas virgis caedi, voluit: cum haec omnia ad frangendam aetatis intemperantiam & ad opprimendas adolescentis cupiditates plurimum habere momenti memini siet.Ministris suis & pusiblicorum munerum procuratoribus, charitatis
studium & amorem iustitis praecipue comme- dabat, ut subditos omni potius humanitatis dc
beneuolentiae genere, quam metu, malo custo die diuturnitatis, in officio continerent. Iratarinermem ha rent . pestiferam vim esse valere
57쪽
ad nocendum: cuin non solum ferocissima sed etiam ignauissima animalia timeantur ob malit Virus. Peccatis eos non peccantibus irasci iubeabat . In cognoscendis di dijudicandis contro-De ijs ut alteram seni per aurem alteri parti reseruarent admonebat. Legis non legislatoris animum & personam assumerent .Et sicut illa natos & ignotos sine ulla differentia, sed non nisi reos codemnat, sic illi sine personarum a ccptione, iustum indicium iudicarent; alieni languinis esscnt parcissimi.Vltima suppliciano nisi ultimis sceleribus adhiberent, nec quen-- quam Vnquam perire permitterent, nisi viderint etiam pereuntis interesse, ut pereat. Illud que ante omnia exploratissimum haberent, no.
modo ys qui munus aliquod iustici e causa cepissent, i ed & his qui dedissent inimicum seysi id cognouisset futuru . Nec etia magnopero ministros rcquirebat, qui omnes vias pecunia: nossent, tales enim pecuniae causa multa vicissim faeere sciebat. Ac stpe maluit minus intelligetes ministros tollerare, qua se labyrinthis curandae rei familiaris intricare. Scrutari sordes omnium, excutere unum quenque sitorum, ita liberal c putabat. De pretio escarum, de num ro panum quotidianas rationes indagare, alienum ab officio Episcopi iudicabat. Rem putabat erubescendana,quod Christianus Christiaiano sua non crederet. Incumbere supellectili, oodinare si sagula, scire de omnibus,suspitionibus;
58쪽
Cardinalis hae. aborare, moueri ad quaeque perdita vel negleeta, animi id esse censebat nimis abieete de misericordia bei sciatientis . Solius tantum tem poris di horarum auaritiam honestillii mam es
s e iudicabat. Et cum aliquando moneretur Vt,
colonis suis paulo maiorem pecuniam hiape' raret, ex qua plurium possct nec cilitatibus suecurrere. Tondere, ait, pecus permittimur, non deglubere, a nac mos iste non coepit, in me nol desinat. Non enim aurum habere praeclaruni
sibi videri, sed eis qui haberent aurum imperare. Facilis igitur erat iii admittendis hominibus. Ostia sua Actiatij Episcopi exemplo, accede tibiis, aperta semper esse voluit,sciens quod vela non tam superbia quam conscientia,' maia
gnatum ostijs obdidit. In negocijs cosnoscendis & inuestigandis diligenti minus, in ferendi&sententijs aquissimis:seueritatem abditam, in promptu semper clementiam habebat. In ma leficos legiimque transgrestares,aequabili seueritatc utebatur, nulla gratia, nullo ti inore V ι, 1iata: arque haec ipsa quoque seueritas, multis faepe condinientis humanitatis mitigabatur . Amentatoribus qui ad alterius non modo sensum ac voluntatem, sed etiam vultum atque
nutum conuertuntur, aures suas nunquam patefaciebati , immo suspectos semper eos habebat qui palam vereremur quod in aurem eranu Parati dicere. Colonos re agricolas libent eam omni occasione semiliariter alloquebatur,. cupiens
59쪽
cupiens ex illoriana sandia ia mpi i citate, sicuto lilia faciebat magnus ille Arsenius, proficere, quod reliqua omnia ex libris, & magnorum consuetudine , sola simplicitas ex conluetu dine simplicium diici atque percipi posset. Familia non valde numerosas, equitatu honesto, caeterisque splendoribus & ornamentis, ita utebatur, ut ea dignitatis magis quam potesta tis insignia viderentur. Errores domesticorum ec necessariorum suorum sic aspiciebat, sicut aspicit aegros suos medicus . In summa, se se
adhibuit in illa sua Episcopali dignitate, di potestate, nulla ut alia potestas ab his quibus
praeerat desideraretur. Plane enim nullum os ficium praetermisit diligentis ac moderati speculatoris, sed omnium commodis & utilitati bus teruiuit, omnibus consuluit, omnibus meis debatur, omnium saluti prouidebat: ac se non dominum esse, sed pastorem gregis Christi, de parentem filiorum spiritualium re veritate comprobauit.
CAP v TXVI. AD hunc itaque modum, compositis viatae, familie,domusque sus rationibus,curam tuam ad Ecclesiae rationes subleuandasco uertit. Erat in oppido Braunspergensi. Capi.taneus N. Pratha vir nobilis,habens coniugem quoq; nobilena, antiqua Ceinarum familia oriundam.
60쪽
Cardinalis. Uta . 69 oriundam, sed in Lutherana perfidia enutrita, quam cum maritus ad rectam fidem non posset, illa maritum ad suam perfidiam nocturnis concionibus & blanditijs pertraxit. Non ferendum hoc putauit Orthodoxus Episcopus, ut subditis Ecclesiae,desertor Ecclesiae imperaret. Quamobrem inter se & ipsum paternis primu
admonitionibus ad officium reuocare Virun que conabatur, docendo,instruendo, cum onani patientia dc charitate . Sed cum lenitate non proficeret, daturum se esse operam denunci uit, nisi paternis suis admonitionibus obtem-pςraret, ut sicut se suo iudicio a corpore Christi Ecclesia ex Episcopi & Domini sui comunione
separauit,ita etiam a sua & a reliquorum Ecclesiae Varmien subditorum societate separaretur, ac de munere Capixanei decedere cogeretur. Prathius vir animi alioquin moderati cu Episcopum in sententia persistere animaduerteret, per Palatinii Marieburgen Regia gratia praefidentem, Magcstatis suae praesidium implorauit, ut pro sua potestate Episcopo mandaret, ne religionis causa, & maxime propter v- sum utriusque speciei, qui in reliqua Prusiae parte tolerabatur, virum de uniuerso Episco patu benemeritum, & munere suo fideliter iacuin fructu perfungentem, Praefectura Brausi pergen dimoueret. Rogatus a Palatino Rex, datis ad Hosium litteris, quod rogabatur roga