장음표시 사용
261쪽
a aure expressum praesens esse, vel personaliter residere non possit , id non nisi de beneplacito & seitu Capituli fiat. IV. Intra annum a die datae possessionis insignem aliquem di doctum Theologum, vel Canonistam religione Catholicum, competenti salario, & fine dispendio Capituli conducet & sustentabit, qui si necestitas postulet poenitentiarium agere, aut alia munia Ecclesiae obire queat.
V. Officiales duos seu vicarios Generales, scilicet unum Palla viae,&alte rum Viennae constituet ex Capitulo, si qui sunt, qui fungi his Officiis velint; sin miniis, alias quispiam personas Ecclesiasticas doctrina & vitae integritate conspicuas. Contilia Ecclesiastica quoque tam hic Passaviae, quam Viennae, quam tum fieri potest, ex personis Ecclesiasticis constituat. VI. in benedictionibus & insulationibus Praelatorum semper vocet all- quos Canonicos Capitulares, quos voluerit, pro decentia & honore ipsius Episcopi: & observetur, ut hic actus, si Episcopo placuerit, in Cathedrali fiat; si autem in alia Ecclesia iunctio quaecunque sit peragenda, is Canoniem invia tabit, qui ab Episcopo gratiam impetraverit. Cum vero festa Revmi celebranatur, liberum erit Episcopo, an in quolibet actu iis, qui in altari ministrarunt, iuxta morem Mehiepiscopalis Ecclesiae Salisburg. & Cathedralis Olomucensis aliquid pendere velit. εVII. Instituat quoties commodum, & necessarium, Visitationem Genta ratem Cleri Dioeceseos, atque curet, ut inceptae iam Visitationes ad finem de. ducantur, imb etiam synodum, si ipsi visum fuerit, cogat. VIII. Immunitates & praecipue Iurisdictionem taclesiasticam DicaeesisPassa. pro virili sua defendet & tuebitur , nec consentiet unquam, ut praesens Ecclesiae Passavis status in religionem ullam vel regularem, vel militarem mutetur. Communi quoque Clero coram illo negotia habenti, se benignum & gr tiosum exhibeat. Nullis etiam quorumcunque Ordinum Religiosis in civitate passavi , vel prope. loeum concedat ad aedincandum Monasteria, Ecclesias, ad
habendum & possidendum domos, & alia loca, seu oratoria privata, nisi de Capituli peremptorii consilio & consensu. IX. Bona immobilia quaecunque Epu , item census, redditus, & proventus insuper & bona mobilia pretiosa, line Capituli peremptorii scitu, comsilio, & ex preta consensu non possit vendere, permutare, donare, aut quovis alio titulo alienationis in alium transferre; sed si Eph castra, seu bona Ecclesiae Pasiavit pro utilitate & necessitate voluerit, aut debuerit alienare, seu imia pignorare, nec non alicui bona, aut Officium aliquod ad dies vitae concedere; lin pignoratio eiusmodi, aut concessio essectum nullum habeat; multo minus sigillo Capitulari confirmetur & corroboretur, ni st illa cum praestitu S: co sensu Capituli peremptorialis fiant; ita tamen, ut hujusmodi contractus utilis videatur Ecclesiae, salva in omnibus constitutione Paulina. Attamen quia paς. sim observatur, quod ex locationibus bonorum vulgo amodiationibus Ecclesiae commodum non adeo promoveatur, sed communiter damnum oriatur;
se bona non eloeabit Epistopus: sed si quae adhuc elocata fuerint, in pristi Anum statum restituet, ill que idoneis, atque constientiosis viris, qui facilis conventionis sint, administranda committet, qui cautionem personalem, α pignoratiliam actualiter hic in Episcopatu praestent. ii K Com primum fieri poterit, de omnibus bonis mobilibus Passavit, atque in Arcibus, Castris, & Domihus ubi libet constitutis, & ad Epην peribnentibus per Canonicos tam ab ipso, quam a Capitulo deputandos, sufficiens&plenum inventarium conficiat, atque confici faciat ἔ quod exinde dupletur,& in formam aut niticam redigatur, atque sigillo Episeopi & Capituli roboaretur ι quorum unum ipse retineat, & alterum ad manus Capituli' madat. XI. Pari ratione in spatio unius anni a die Possessionis adeptae allienare
teneatur Capitulo Uinarium authenticum omnium & singulorum bonorum, immobilium. decimarum, proventuum, censuum atque reddituum ad Epi sic
patum quomodolibet spetintium, & ubi libet locorum constitutorum, sigillo quidem suo roboratum, quod per Canonicos a Capitulo deputandos, ad ant,
262쪽
qua & nova , quae adsunt, Ecclesiae Urbaria conseratur, revideatur, & iis con
XIL Si Capitulum aut persona aliqua Capitularis velit impignoratas res Ecclesiae super Castris. Teloniis, aut aliis obventionibus Epistoparias ab extraneis redimere, in quibus locus est redemptioni, permittat hoe ΕpM, & ut fiat essectualiter, disponat, ita tamen, ut illa bona semper possint per Ep soluto
XIIL Singulis annis adiunctis sibi a Capitulo duobus Canonicis ab omni
bus Offetalibus suarum Administrationum & Offciorum diligenter exigat rationem, nisi urgentissimae causae, de quibus Capitulo vel deputatis constare debet, impedirent, ut ratio ad alterum annum disteratur. Prout etiam ad requisitionem Capituli singulis annis perceptorum,& expositorum summariam redis dat rationem, praesentibus duobus Canonicis Capitulo deputatis, qui deinde statum rei ad Capitulum referent. Quod si minus bene administraverit rem domesticam, Capitullimque eum admonuerit, eiusmodi admonitionem beni. gne accipiat, malamque administrationem emendet. XIV. Quidquid in Urbe pro confirmatione aliisque neeessariis nee non pro impetrandis ab Imperatore Regalibus expendendum erit, impensis Mensae Episcopalis, ac subsidii charitativi prout moris, & absque jactura rerum C pitularium expediat. XV. Insuper concordata ante publicationem de sua persiona facienda su scribet, & confirmabit, eademque firmiter & inviolabiliter servabit, & cum etisectu omnia & singula in iis contenta adimplebit, dolo, fraude, & alia quavis calumnia cessantibus, omnique exceptione, dispensatione, aut interpretatione semota, juxta tenorem praestiti Juramenti; nec si Capitulum effagitaverit, confirmationem dictorum concordatorum propriis impensis impetrare rec sabit. XVI. Diligenter etiam observet, observarique curet coneordiam factam per Duces Ba variae inter Revolum Dominum Mnestum Administratorem di cives Passavienses.
XVII Ad ossicia sit sunt utriusque taceeesis ossicialium supradictorum
Praesidis Consilii Auli ei, Camerae. & Consiliarii, in ordine ad Canonicos ex gremio ad illa assiimendi sunt: seniores tamen, si apti, iunioribus praeserendi, dato iis competenti stipendio, aut alio modo contentatis, neque cum ex divisione & separatione horum ossiciorum maior Ecclesiae utilitas resultet imis posterum coniungantur. Hi ne cum Ep Pataviensis pro tempore eligere umluerit Judicem, Mgrim civium & senatum; nec non recipere iuramentum fidelitatis a si is civibus & labditis, id ex hactenus laudabili eonsiuetudine fieri debet praesentibus duobus Canonicis Capitularibus, aut a Capitulo ad hoc d Iutatis ; sic ut fidelitatem iurantes disicant agnostere Superiores, & Dominos
hos vacante sede, qua tamen in re Capitulum praesentiam stram, aut deput torum non deneget. Nam si venire recusaverit, nihilominus Episcopo ad electionem, & iuramenti receptionem procedere liceat. Neque etiam requi Tat ΕpM, vel cogat Decanum per Capitulum electum, ut eonfirmationem ab eo recipiat, sed ipso facto pro antiquissima consuetudine per electionem Capituli confirmatus sit. XVIII. Sine consensu, & praescitu Capituli ari alienum non contrahat, re annuatim exactiones impositas quas Muras appellant, integras persolvat; nec in futurum tempus solutionem differat , neque pro ullo alio unquam fide ju-
XIX. Sunt etiam nonnullae exactiones diste die Consumptions Gessihi; ex quibus Epη debita Capituli integraliter Qivet; Et cum ad huiusmodi aerarium Una clavis Capitulo competat; singulis annis ii, qui nomine Capituli ad assumendas rationes iuerint deputati, etiam quintam partem recipient, quae ad Qtuenda debita Capitularia sine mora erit applicanda. Xx Ctim Canonici in ipsa taetesia Passavis Matre nostra residentes sint, tanquam Ecclesiae senatus, de membra Capitis scilicet Epistopi, mi exi Offcici
263쪽
Teio sedulb assistere debent: ut ita ad hoc tanto magis alliciantur, Electus vel postulatus non modo ad pixidem Capituli singulis annis 3OOo. f. persi l-vet, atque ut horum trium millium florenorum tutio futuris perpetuis temiaporibus etiam apud successores in Epistcopatu suam stabilitatem habeat, eonia formationem desuper a Sede Apostolica impetrabit: sed etiam quasdam Ecclesias Parochiales, si vacaverint, videlicet HoF- Κirchen, Gum Kirchen, ad flumen Tradnach in Austria, Aspach, Maur- Κirchen, Altheimb, Piarr. Κirchen, Pichel, Waleten - Κirchen, & Gapelzhoven, quarum nulla ultra diaetam Passavio dis at, semper Canonicis residentibus conserat, ita tamen, uti supra dictum, seniores, si apti sint, Junioribus praeserantur; nec aliis de praesitis E clesiis provideat; multo minus steuras, Cathedraticum aut quodcunque suta sidium Charitativum ab iis ratione dictarum Ecclesiarum exigat, non obstantibus quibuscunque constitutionibus imperialibus; imb potius juxta antiquam eonsuetudinem, sicut a nostris Senioribus & Antecessoribus selicis recordatio nis percepimus, infra mensem a die Confirmationis. vel Consecrationis suae det facultatem, si ei ita visum fuerit, toto tempore regiminis sui, citra revocationem duraturam Decano & Capitulo concedendi curam animarum, Vicariis sive Procuratoribus & Divinorum Cooperatoribus Ecclesiarum, quas Pra positus, Decanus, singulique Canonici ipsius Ecclesiae N ' Pas obtinent. I iuper futurus Ep- , cum nemo sit, qui ignoret, quae damna Capitulum in proxime praeteritis bellis sit perpessum, itaque seudum aliquod devolutum mera benevolentia & paterno affectu ductus Capitulo suo attribuere non gravabitur, quod praefertim aucto & crescente residentium Canonicorum numero, fertili subsidio veniat. XXI. Omnes dimerentias, quae vertuntur in causia Umgeldi vulgo vocata, nec non confinium, cum consensu & consilio Capituli expediat. XXII. Feuda quaecunque aperta, vel ad Ecclesiam devoluta, ad quasvis preces etiam Imperatoris, Regum, Principum, & aliorum nemini conserati nisi prilis habito Capitulari Consilio, & subsecuto eiusdem assensia, pecuniasque in hoc casti percipiendas & perceptas, in nullum alium usum quam in solutionem debitorum, ac redemptionem impignoratorum bonorum ipsius Ecclesiae impendat. XXIII. Et si quidem seuda Ecclesiae, quae merito inter summa Epatv re. galia numerantur, in sua natura servanda sunt, unde futurus Ep' seuda caduca & aperta, per se pure masculina, non in flammata, aut plures lineas, sed in unam solam conserat ἔ multo minus concedat, ut ad extraneos plane haeredes vulgδ in durchgehende Lehen transseramur, cum similes inseudationes alienationem sapiant, & in magnum praejudicium Ecclesiae cedant.
XXIV. Electus, vel postulatus renunciabit pro te.& successoribus suis omni iuri seudali, quod Ep hactenus in quibusdam bonis, ac Decimis competit, &Capitulum iure studi possiedit; concedens venerabili Capitulo suo illis uti, α frui, ut aliis suis bonis propriis, & allodialibus. XXV. instrumenta bellica, ut sunt Bombardae, pulveres & alia bellico usui destinata, nullo modo alienet, sive diminuat, sine expresso consensu C
XXUL Destructas & ruinosas Arces, ad admonitionem Capituli, quam tum necessitas postulaverit, & fieri poterit, reparet, atque aedificia sic reiecta,
XXVII. Ep non aspiret, vel assumat altiorem etiam Cardinatatus dignitatem, sine praescitu Capituli & Bulla Pontificia, qua cautum si, ut per hasce dignitates post ipsius obitum, quoad eligendi liberam potestatem Capitulo minime praeiudicetur. Item non resignet, cedat, permutet, vel aliquid de se m resignando disponat, nec in Gadiutorem consentiat, aut pro aliquo ullo unquam tempore intercedat, inscio, & non consentiente Capitulo peremptoriali ι sed eidem omnem dispensationem permittat; econtra verb, nec Canonici per clandestinam praxim pro Coadiutore vel pro Episcopo futuro viis vente adhue moderno confirmato, inscio vel nolente ipsb, aliquid moliantur.
264쪽
XXVIII. Capitulum Passisiense, & Mag Pontis & Leprosiorum per civitatem Passavientem sint liberi ab omni exactione Datiae, quae Umyldi, MAnschlag vulgariter nuncupatur, aded quod de vinis sitis, & bonis, quae eos successive educillare, & vendere contingeret, nullatenus quidquam solvere teneantur, in cujuscunque potestate jus exigendi, seu recipiendi ejusmodi exactionem existat in futurum ; ita quδd libere eadem vina educillare, seu alia uti bona sua vendere possint & valeant cuicunque vel quibuscunque, etiam extra Civitatem Passaviensem , prout eis videbitur expedire, absque exactione praedicta, & omni impedimento. Non minus singuli Canonici imo quicunque Beneficiati, & Clerici Civitatis PasT & suburbium ejusdem, de vinis& frumentis, quae eos, & aliquem eorum in usium domus suae comparare contigerit, seu qualitercunque illa acquiret, a dictis exactionibus Umgeldi, Auf-scnlag, pro tempore dc quibuscunque illa aliis exactionibus pexivitatem Passaviensem ubi libet impositis, seu imponendis occasione vimialium hujusmodi
liberi sint omnino, & exempti, prout etiam jure communi cautum est. Sicut etiam Mgr fabricae 1 solutione annua quadraginta florenorum Rhenensium olim solvi consiuetorum, ratione proclamandi mandata liber esto; si tamen Epiu necessitate postulante, & annuente Capitulo exactiones, steuras, stu subsidia qualiacunque Clero imponere compulsius fuerit, pecunias indὸ collectas non nisi in destinatum finem adhibito in omnibus Capituli Consilio convertat, neque ut aliter fiat, Capitulum ipsum unquam consentiat. XXIX. Eps non serviat regibus, aut qualibuscunque Principibus sine scitu, & expressis consensu Capituli. XXX. Si suturus Ep per omnes Canonicos non fuerit concorditer electus, erga hos, qui eum non elegerint, nullas inimicitias exerceat, nec alias
molestias directὶ aut indirectὶ quovis quaesito colore vel ingenio inferat, vel inferri faciat. XXXI. Quoties contigerit Electum, vel postulatum pro quibuscunque negotiis tractandis ad Capitulum legationem aliquam mittere, non committat negotium Dio Decano, sed aliis suis Consiliariis Canonicis sive seculari
XXXII. Neutralem se gerat erga Domum Austriae, Bavariae & regnum Bohemiae, quantum fieri potest, praecipue verb si differentiae aut controversiae inter D 303 praefatos ortae fuerint, nisi de consensu Capituli aliud consuetum
XXXIII. Epux non ineat foedus sive ligam cum aliquibus Principibus, Dh εα Potentatibus, & aliis quibuscunque, quocunque nomine vel titulo vocentur, sine Capituli peremptorialis Consilio, voluntate, beneplacito, δ: expresstiassensit; de econtra Capitulum sine Episcopi consensu expressis similia quoque
XXXIV. Spolia quod attinet, sive divisionem vestimentorum, quae juxta anteriora concordata mortuo Episcopo inter praesentes Canonicos fieri soleis hat, conveniet hac in parte Electus, vel postulatus cum Capitulo, de super hac conventione impetrabit Confirmationem Apostolicam. Cum Capitulo pariter aget de iis, quae durante suo regimine ad liberam suam dispositionem annuatim pertineant.
XXXV. Si verb contingat illum decedere ab intestato, omnia mobilia, etiam qualitercunque pretiosa post mortem suam relicta remaneant apud Ecclesiam ipsam Passaviensem, exceptis iis ad liberam ipsius disipositionem annuatim ii Capitulo relictis, item Patrimonialibus, industrialibus ante adeptum Episcopatum acquisitis, aut postea per haereditatem vel alio quocunque modo
ad eum devolutis, de quibus ipsi libera testandi, & disponendi facultas esto. Testari autem illi aliter non liceat, nisi de consensu Capituli peremptorii ocsecundiim Canonum instituta.
XXXVI. Insii per cum Ecclesiastica Sponsa Episcopi, ex munere dc om-eio suo dignas DEO laudes persolvere, ossicia Divina obire, atque horas Canonicas in choro decantare, stipendio plurium persisnarum debeat, pro
265쪽
quorum sustentatione hactenus ex redditibus Camerae Ep tu pro Choralistis
34. q. s. f. Io. 'abs pro reformatione chori Isoo. R. persoluti fuerunt, un cum Decimis in Meriabach: quia vero collectio praedictarum Acimarum Capitulo satis dissicilis, & molesta est; quae verci Episcopo mediantibus suis praefectis, sub quorum territoriis sitae, facilior copia sit illas exigendi, sic modicum hoc onus sponsae suae una cum praefatis redditibus, atque aedibus ad haspersionas spectantibus in se suscipiat, atque illas, quatenus sub Chori nomine comprehenduntur, sicut hactenus Capitulum conlevit, alet, & sit stentabit, ct sunt praeter Consessiarium Cathedralis Ecclesiae ordinarium ex ordine S. Francisci ad S. Annam hic Passaviae, cujus monasterio etiam fictili hactenus Capitulum, ita posthac Epv dabit quotannis duodecim urnas vini, cum una scapha tritici) Parochus Ecclesiae Cathedralis, sex Vicarii, decem Capellani, Cantor, sex morales, Musici, Ministrantes, & Sacristant. Insuper subministrabit Epc ex io vinum tam pro Missarum Sacrificiis, quam alios in usus Pro Divinis necessarium. Quousque verb non constiterit, qui bona illius fundationis possideat, ex quibus quadragesimali tempore pro more antiquo viginti quatuor per nae im Κellerhofffuerint alimentatae, vulgo die Fasten-Suppen genandi, interea Capitulum hosce sumptiis feret. Et quamvis omnis Iurisdictio ordinaria per totam Dioecesim Episcopo in Clerum ex dispositione
juris communis competat, ex quadam tamen hactenus observata consueti di-
ne EpR pro tempore existens indiligeat jurisdictionem hujusmodi Venerabili suo capitulo in Praepositum, & Decanum ; nec non in personas singulorum Canonicorum Decano suo ; & nomine Capituli in Uicarios Cathedralis Eeclesiae, plebanum, subcustodem, oblajarios, & beneficiatos quoscunque, licet alibi etiam extra Ecclesiam Cathedralem habeant beneficia, Chorales, Prae. bendistas Ecclesiae Paseu tam praesentium quam absentium, ita ut Epv sibi in easdem personas nullam iurisdictionem per se vel alium excrcendam assumat, neque contra eos in spiritualibus, & temporalibus procedat, nisi in criminalibus criminaliter intentatis, ubi ad privationem ossicii vel beneficii procedendum erit. Eandem iurisdictionem ordinariam concedat Epv Capitulo, &Decano respectivε in bona decedentium praefatarum per narum. Vertim institutiones seu provisiones quorumcunque beneficiorum in Ecclesia Cathedrali Pasei fundatorum ad Epum spectantium nullo modo per praemissa cenχ-antur Episcopo ademptae, sed quoad Pastores seu plebanos, Vicarios perpetuos, vel temporales ac Provisores, nec non Cooperatores, ac Capellanos Ecclesiarum Capitulo incorporatarum ubicunque locotum sitarum attinet, omnem jurisdictionem, cognitionem & coercitionem Capitulo liberε relinquet. Hujusmodi tamen Pastoribus Uicariis, ac Cooperatoribus, ubi se gravatos existimaverint, integrum fit, ad Epum provocare. Quod si in literis incorporationis majus ius Capitulo, quam in praemissis est expressum, suerit concessum, dummodo de eo legitimε constiterit, uti eo sit ipsi pariter indultum. Similiter familiares Praepositi, Decani singulorum Canonicorum. nec non Vicariorum & Beneficiatorum, Praebendistae, A dilui, ac alii Capitulidi Ecclesiae servitores in causis civilibus ad examen judicis civitatis minimε pertrahantur, scd Iurisdictioni Decani pro tempore existentis subsint: qui tamen Decanus debet sibi aliquem Canonicum adjungere, cujus consilio de causis cognoscat: idque locum habet in omnibus, nisi essent aliqui specialiter privilegiati, uti est Mag Pontis. XXXVII. Cum ardua uti de statu Ecclesiae, de hostibus arcendis, tuendis sebditis, ct hujusmodi fuerint tractanda negotia, Capitulum per Rev
convocari debet. In ca tamen consultatione, & tractatione voces non colligantur eo praesente, scd separatim in conseta Capitulari; δc quidquid capitulariter concili sum fuerit per unum ex Canonicis Episcopo insinuetur. XXXVIII. Ephi ad loca remotiora ad aliquod tempus ob quascunque Eausas Passavio discedens, unum, quem voluerit ex Capitulo in Locum tenentem, & non alium constituat.
R. P. Harisia Gmmania sacra Tom. I. Eeee e XXXIX.
266쪽
XXXIX. Cum olim in magnis sestivitatibus praesertim Paschae, Ascen-
sonis D m, & Pentecostes Epv ad ostendendum paternum erga suos Canonicos animum & Clerum chori post auream novam uti vocant ex laudabili consuetudine voc rit ad collationem, imposterum omittatur, & loco ejus quavis vice praesentiae Io. fl. distribuantur, XL. Item Epu cuique Canonico, qui uni ex duobus peremptoriis praesens interiuerit, cervum in aestate & cervam in autumno tradi curabit. XLI. Constat etiam multitudinem privilegiorum, libertatum, & immunitatum hactenus ab Episcopis civibus liberaliter concessarum,iisdem occasionem insurgendi contra Epum dedisse: post hac igitur ex antea actis cautior factus, nulla alia nova Privilegia, libertates, immunitates, levandae peeuniae causa, civitati& civibus ipsis pro parte, vel in totum perpetuis temporibus elargiatur &cedat ultra ea privilegia & immunitates, quae prius civitati & civibus ipsis per tape dictos Dominos Episcopos Antecessbres concessa fiant, & quae civitati ipsisque civibus per Ill 'ο Principes & Dominos Dominum ilhelmum, &Dominum Ludovicum Comites Palatinos Rheni, & utriusque Bavatiae Duces per suas Ilim Cci studines publicatae fuerunt.
XLII. immunitates, Iura. & Privilegia Colonis Dominii in Castro Rata manstorff, qui Bisthumber & Schloster appellantur; & civibus in mindorff;
item illis quoque qui vulgb Stephaner vocantur, vigore antiquorum conco datorum integra & salva permaneant; & quia horum postremorum Jura Ducibus Bavariae ab aliquo tempore impugnantur, iisq; siab tracta sunt, omnem adhibeat operam Electus, vel postulatus, ut cuncta in antiquum statum repo
XLIII. Episcopus seminarium secundom sermam a Concilio Trident. praescriptam, quoad fieri potest instituat. Interim tamen usque ad institutionem praedicti seminarii, cum magna ubique sit penuria Sacerdotum, & charitas multorum refrixerit, paucique sint, qui pauperum scholarium curam suscipiant, teneatur electus vel postulatus viginti quatuor Scholares alere, illisque de alimentis singulis diebus providere, quemadmodum etiam priores felicis
recordationis Episcopi jam defuncti fecerunt, qui omnes Choro & Ecclesiae diligenter inserviant, & Decani jurisdictioni in Choro subjiciantur. Ut autem
hujusmodi numerus completus maneat, allaborabit Electus, ut omnes tam inserioris quam superioris Austriae pensiones etiam regularium Ecclesiarum diligenter exigantur, & a Regente singulis annis omnium expensarum, Scperceptorum rationes tradi, & a quibusdam deputatis examinari curabit.
XLIV. Episcopus non det facultatem, nec officiali, nec Decanis rurali-btig in districtu officialatus supra nasum decidendi sive iudicandi causas matrimoniales, quandoquidem cognitio earundem ad Decanum Ecclesiae Pastis pertinere dignoscitur. XLV. Ad Decanum quoque spectat traditio possessionis omnium Beneficiorum quocunqtie nomine vocentur, & cujusque illa snt collationis in Ee-elesia Cathedrali & eius ambitu consstentium, nec non Ecclesiarum S. Pauli,& S. AEgidii: atque in ea Electus, vel postulatus Decano nullum faciat impedimentum.
XLVI. Episcopus tempore Pestis, nec non aliis omnibus Capituli necessitatibus, invasonibus atque bellis eidem manum e scaciter porrigat deserisivam ; Castriim unum vel plura Capitularibus pro huiusmodi securitate, &defensione assignando, quae illis semper ad certum refugium mandato Episcopi
XLVII. Idem Epm jus integrum permittat Capitulo, in collatione Eccle, sae S. Pauli & assumptione Custodis ; similiter in receptione Canonicommo mense Capituli, ita ut nec direm nec indirectε Capitulum ullo modo compellat, ut praeter sitiam voluntatem aliquem recipiat, imo nec indultum ullum seu jus disponendi de Canonicatibus, praebendis,ac aliis quibuscunque Beneficiis ipsus Capituli a Sede Apostolica, vel sibi impetret, aut impetratis scu
267쪽
impetrandis, quibus ordinaria Capituli collatio in mense Capitulari impedia
XLVIII. Quandocunque Capitulum, aut singulares eiusdem personae habuerint, vel in Cancellaria D' Ee , vel apud eius ossiciales negotia quaedam, in quibus literae expediendae sint, eiusmodi ipsis semper gratis , ct absque solutione alicujus laxae alias solvi consuetae expediantur. XLIX. Εpv nullum posthac Castellanum, vel Praesectum recipiat, vel ei sortalitium & castrum, aut Praefecturam committat, nisi idem Castellanus seu Presectus literis patentibus suo sigillo, aut alio authentico signatis se obliget, atque in manus Episcopi, vel cui id ille commiserit, in praesentia duorum Canonicorum Capitularium debito juramento fidelitatis se adstringat, nimirum se fidelem, & obedientem futurum ipsi Episcopo, eo autem defuncto, Decano & Capitulo, & ei, qui per ipsum Capitulum concorditer & a maiore Parte fuerit canonice Electus, Ut moris est, qui etiam Decano, & Capitulo specialem obligationem literis patentibus modo praedicto sigillatis, & Germanica Lingua conscriptis dabit. Forma autem obligationis de verbo ad verbum sic se habet: Ich N. Eu N. Behenne, ais der Hochwiirdigist Fiars , und Herr N. mein
etu seyn, dersielben und des Stiissis Frommen in alien Sachen Eu beforderii, Schaden Eu Warnen, und Zu Wenden, aucti mich in altW halten, Wie ein get reuer Diener seiner Hereschassi Eu thun schulli g, und pnichtig ist. Getreulich undolingentirlieli, dasis ich obbenanter N. demnach bey mei nen Wahren Treuenan Aydsitati, alles das hieoben bemeldi ist, vann lich der Falii obgedaelites mei nes Gnadigiten Heren Ableibung hegabe, und ich diesethe Zeit mit er- mel diem Pneg. Ambi, und dem Stufit noch verbunden Vare, gegen einem Iochwurdigen Thumh- Capitul, oder ermeldten Bisichossien vermog mei nes Bestands - Brief getreulich Eu volt Ziehen, gelobe, und ver*ruche; des Eu Wahren Uhrkundi, gib icti mehe getachi mei nem Gnadigen Herrii einem Hochia Uurdigen Capitul diese Behanninusis mit mei nem eignen infigi versertigi. G geben und geschehen. &c. L. Et quia ibi debet maior custodia eme, & arctior obligatio, ubi majus periculum Ecclesiae imminere potest, alias a Maioribus est observatum, qui cunque Episcopus vel Coadiutor Castellanum Arcis S. Georgii supra Civita-tatem Passaviensem vulgo oberhavss vocatae acceptaverit, tunc possiessione sive custodia arcis habita, idem Castellanus praesente Episcopo vocata universa familia ipsius Castellani, duobus Canonicis ad hoc a Capitulo deputatis, ultra praemissa iurare debet, se defuncto Episcopo neminem in arcem intromissu rum; nisi Decanum & Capitulum vacante sede, & deinde eum , qui per i sum Capitulum, aut a maiori parte Canonicorum fuerit Electus. Alias inscriptiones in morem aliorum Castellanorum nihilominus dare similiter te
LI. Chim Ecclesiam S. R idii trans pontem Oeni vacare contigerit, Capitulum eandem uni ex Canoni eis Capitularibus conserat, cui Episcopus exinde pontis atque leprosariae ossicia pariter conserta teneatur. Postquam autem secundarib vacaverit, cui Canonico Episcopus commiserit & contulerit
268쪽
Pontem, eidem Capitulum Ecclesiam quoque sine refragatione conserat : qui modus alternationis amodo perpetuis futuris temporibus observetur.
LII. Teneatur etiam Electus seu postulatus obtriario Capituli singulis annis ex redditibus Mensae Episcopalis solvere sex florenos, & quatuor solidos denariorum usualis monetae, tres ad historiam in Octava omnium Sanctorum, reliquos tres, & quatuor solidos ad anniversarium fundatum a Balthasare de
LIII. Quia ad Capitulum spectat proprietas & possessio arear quam vulgariter den Hoffiind Wolir vocant videlicet ab aquilone versus Danubium ab Oriente ad portam Palatii Consulis, ubi iacet lapis sanguinis, alias Nechsl-stain, versus Occidentem usque ad urbis murum, qui die Wolir appellatur, versus austrum ad flumen Oeni, idcirco intra eundem ambitum nemo quies quam disponere aut ordinare, nili secundum beneplacitum,& voluntatem Capituli praesumat , tui habetur ex privilegiis & donationibus bonae memoriae quondam Conradi & Berthoidi Passau i Ecclesiae Prasulum. LlV. Ad eundem modum, cium Canonici Eccletiae Passavi in iis curiis, quas inhabitabant, nec non in aedibus Capitularibus & ΚellerhosF, ac aream , quam vulgariter den Henn - ΗΟF und 6hr vocant, sint speciali immunitate & libertate privilegiati, adeo ut nemini liceat, neque jussu Episcopi, nec suorum Consiliariorum, aut Ministrorum ipsitus, nec etiam per Judicem civitatis, aut civis Pass' aut per quamcunque aliam personam capi, detineri, aut alias in rebus & personis molestari, nisi de expresso consensu Capituli; hoc privilegium imposterum quoque inviolatum semper conservetur. LV. Episcopus pro tempore non solum causas contra Capitulum nulli committat, sed easdem in propria perssina audiat, & decidat, nisi peregre &Ionge abfuerit: tunc poterit ex iustis causis easdem alicui personae in dignitate Ecclesiastica constitutae committere, reservata sibi sententia in propria persona serenda. Sed etiam contra Canonicos primam instantiam Decano & Capitulo permittat. I. In Ecclesiasticis denique beneficiis conserendis Episcopus talem se Canonicis suis exhibeat, ut Patrem potius quam Dominum se gaudeant elegisse. Pariter tanquam dilectus Ecclesiae suae Sponsus quam primum cessante temporum calamitate fieri poterit, certam reddituum summam facta assignatione constituat, quae non solum pro conquirendis rebus S paramentis Sacristiae Cathedrali deficientibus, verum iis postea conservandis sufficere possit; atque etiam ut Custodi hactenus pro more aliarum Cathedralium Altari precario deservienti aliqua exinde merces obtingat.
De omnibus & singulis praemissis, ae earum qualibet a Sede Apostolica, aut aliis quibuscunque idem Episcopus non impetrabit dispensationem aliquam per se, aut alium publice vel occulte, directe vel indirectε, quovis qua sito colore, & etiam dispensationibus impetratis vel impetrandis nullatenus
Si controversiae, quod DEus avertat, inter futurum Episcopum & Capitulum orirentur, ad eaS componendas controversiax Episcopus Ralisbonensis,ni. & D stadiensis conjunctim, aut separatim pro mediatoribus rogabuntur. Eictio. Haec ita conclusia, approbata, & jurata, atque in maiorem rei fidem a praefatis Revlu D Deo Capitularibus subscripta, & subsignata fuerunt, anno, mense, & die ut supra Sc. Post dies inde duos sus agationibus canonice corrogatis denique prodiit Sebastianus, electus die ro. Martii anno I6 3. obtinuit ab Urbe primum tisidiatio. Breve Administrationis die Io. Iunii, deinde Confirmationis die 26. Octobris Ut autem una cum Passaviensi mitra etiam Lavantinam retineret, etsi necessitates fabricae causaretur, studiumque etiam suum Caesar adponeret, non impetravit. Nam praeterquam, quod redditus Passavienses esse constaret luculentos ; praeterea opinio esset in relictis a Decessore suppetere pro fabrica nummos aureos centies mille, obstabat potissimum spatii longioris, quo inter sese
Episcopatus isti drauncti sunt, intervallum. Ne tamen nihil indulgeretur,
269쪽
remissa pensionis Romanam taxam appellant pars, octo duntaxat florennum millibus explicata. Principia regiminis acerbior etiam sortuna corrupit. Cum enim novus Rctptimum Antistes ingenti cura,& impendiis novum opus facere pergeret; ad haec pro. pter agitatum ab anno I 667. bellum Gallicum, indeque excipiens Turcicum, Oneribus imperii tolerandis graves essent imponendae summae, serena momo dere subditi, sic ut eis ad ossicium revocandis essent etiam suppetiar Circuli B, varici, imperio Criaris, evocandae. Successit deinde irruptio Turcarum,
qua ditio Schwadors ensis, & quidquid est quaesturae Konigitet tensis cum castris attinentibus, eandem cum caeteris agri Austriaci paupertinis subiere sortem, exusta sunditus S eversa. Mox a principio curam omnem adhibuit ex- cura de lite solvendi se lite, quae cum Salisburgensibus intercedebat: resque erat in eo, ' H
ut sacra congregatio consistorialis, dum elestio Sebastiani Episcopi examinaretur, via 'U' ''UIsuper hoc puncto de ire velles: uti refertur in Summario. Quare titulo quodam possemonis usus ipse, Fallis Ecclesiae Passaviensis. seu Kalendario Capitulari luce palam praescripsit haec verba: Exemptae Ecclesiae Passivientis; quae res oculos Salisburgensium tanto acrius advertit, istimulumque subdidit litigii de
integro vehementilis instaurandi.
Id tamen nihil moratus Episcopus pergebat nihilo minus in ossiciis Pomtificalibus adhibere cultus Archiepiscopaleg: Crucem; numerum, ut solet, septem candelabrorum, aliaque in hunc modum ; idque prae se tam tu Processι Romano, quam usumquali ferebat. Ad curam ovium strenue sese accingebat, missis ad singulos curiones IV. libellis do trinam Catholicam explicantibus: cujusmodi mandatum anno I 67 . i 674. die r9. Novembris ad Ossicium Passaviente, quod Viennae residet, transmisit; i ''
Libellus erat cum titulo: m. Irinae Chrisianae Catholicae Magister eidem Celsissimo Principi dicatus; cuius exemplaria duo Parochis viritim distributa
Egregiam plane sormulam administrandae pro debito animarum curae 16 spastoribus per Vicarios suos inserioris pariter, ac superioris Austriae praescri fit, cuius exemplum in Codice Alistriaco visitur, ubi numeros omnes ossicii Palloralis: de sacris liquoribus in tempore procurandis : de Communione Paschali: de Observandis jeiuniis, alii que Catholicae notae ritibus: de explicanda statis temporibus doctrina Christiana: de Sacramentis ordine, exacteque ministrandis, aliaque ejus generis exequitur: datum e Curia PasIaviensi Viennae propter aedem Divae Virginis ad gradus. Die quinta Aprilis. Anno 167s. Inciderat eodem anno Jubilaeum, quo solenne est, ut Episcopi ad exponendaes officii sui rationes evocentur Romam. Clemens Papa Decimus Ecclesiae moderabatur: ad Eum Sebastianus destinabat Legatum; sitque eo rectius de statu Eccletiae suae Pontificem edoceret, dimisso ad Praelatos, & Decanos utriusque Austriae mandato de modo Cleri, Parochorum, Curionum, Ecclesiarum, ovisimque suae dioecesis ad sese referri generatim voluit. Intercessit edicto ossicium Caesareum, cui videbatur ea res ad speciem quandam ineundi popularium census pertinere : invocatus ab Episcopo Caesar per epistolam die 28. Martii, eiusdem anni i6 3. exaranam : responsum tulit, rem hactenus in siuetam, similemque descriptioni provinciae; praeterea monasteriis, aliisque locis exemptis frauὸi futuram nedum aliae rationes politicae ederentur uti ab Re- ...i . agentibus improbatam, ita videri eodem loco relinquendam: datum Viennae die 23. Aprilis anno I 67 s. Obs reauium in Augustam Domum a teneris haustum adeo servi de coluit, Tut nihil esset eo ad nutum omnem Leopoldi Caesaris obsequentius; curaretqι pro viribus, quantum Ecclesiae paterentur iura, morem in omnibus Zerere; meritus idcirco, ut Monarcham semel, ae iterum in palatio suo diversantem
Annus i6 6. Passavio laetus effuxit Augustis hymenaeis inter Leopolduin is,ς Caeserem, dc Eleononam Magdalenam Neoburgi eam: ossicii nihil omisit Ano Au
270쪽
tistes, nihil ornamenti: tres arcus in triumphalium modum erexerat, in qui obus is, qui iuxta palatium Episcopale surgebat, aspectandum dabat genium, Antistitis ipsius per nam, Apostolici Nuncii munere pro actu desponsationis
fungentem. Sacrae Ceremoniae die mensis Decembris quarta decima in sacello episcopali peractae Sebastiano procurante. VL Templum Jesultarum Passavit novum a busto surrexerat, antiquat5 suis, 'Ei perioris temporis interdicto, in cuius fundamentis primum locavit saxum, ν ' τεῶ cui inserta membrana cum epocha his verbis inscripta r Anno salutis M. DC. pli se statici L VII. gubernantibus Scissam Innocentio M. Imperium Romanum Leo ido LP' Austriaco. Episcopatum Passaviensem Sebasiavo. Societatem πω Praeposto Geu rati P. yoanne Paulo Oliva. Provinciam Austriam P.Mcolao Avamino. . Collegium
Pasiaviesse P. Gerhardo Hirsperger. fundato prius eodem Collegio Anno MDCXL a Serenistimo Levoldo Archiduce Parolensi ex domo Austriaca, eodemque Episto Argentinenti, dr Passavisin: templi Myus primum lapidem fundamentalem ad bonorem DEj sub patrocinio S. Misbaelis Arctangeli posvit Celsipimus Prisceps Epyc pus Passaiiensis Sebastianus ex Comitibus de Potting, mense Julio die n. sic ibi: sequentis inde Novembris quarta decima die aram eiusdem Ecclesiae Principem Divo Michaeli Archangelo, caeteraque sex altaria suis quaeque Sanctis cons cravit labore ab sexta matutina ad horam a meridie primam extracto. Anno i 678. Dominica prima Septembris, quae tunc erat dies mensis eiusquarta, Sebastianus Ecclesiam Societatis in urbe Lincensi, honoribus Luictu sancti Patriarchae Ignatii recens erectam, adsistente Comite Francisco Antonio de Losenstein Capituli Praeposito ; Comitantibus Nelchardo de Solm, & EGnesto de Thun Canonicis Passavi ensibus consecravit. Anno I679. populabatur Atistriam lues epidemica post hominum mem riam fianesta: metus etiam Passavi ensibus incubuit: propitiati religionibus risto Iii, ,- Divi; illud imprimis curatum, quod e religiosia Caesiaris mente erat intimatum L couς Antistiti, in hane sententiam: uti pro more aliarum juris haereditarii provinciarum, etiam in Austria superiore Immaculatae Virginis Conceptioni Sacramentum rite diceretur, praevi aque quotannis ieiunio solennis ageretur dies.
Nihil cunctatus Praesul audito procerum unanimi studio decrevit legem iri nil per dioecesim in posterum ab omnibus sancte servandam. VII. Anno 168o. die av. Julii, quo ipso tempore Sebastianus in oppido vicino
68o. Rernbach venandi grati 1 versabatur, circa horam a meridie primam e caenobio Virginum Nidernburgensium emicuit flamma, quae oeyus propagata mihi, miri sellam urbem nondum e nuperno busto eluctatam altera iam clade nune demum afflixit funditus, praeter unam S. Pauli Ecclesiam, aedesque pauculas, re- Iiquis omnibus cum ipti Oeni ponte, partibusque trans . Oenanis, serente pestem vento, corruptis. Ita labor, ac sumptus annorum octodecim, in reficiem das cum urbis, tum basilicae, palatiique fabricas impensus, praeterea apparatus omnis abiit in auras; iactura gravissima rei tabulariae, archivariae, documentorum, rationum, causarum, aliorumque codicum manuscriptorum, quos eadem pestis ad imum hausit. 6 Annus i683. uti dioecesim Passaviensem funestis cladibus, extremoque summae rei periculo, Christianum orbem reliquum pavore & luctu, ita saluvium sero. taribus poenitentiae lacrymis omnes implevit. Ottomanni inundaverant Au-
' - - , profugus ab sede sua Caesar. Passa uia receptum Augustae familiae de dii. Interea premente Viennam hoste quaesitae Passaviensibus omnes placan. di Numinis viae: propositum ex pulpitis omnibus ab Episcopo edictum, quo districte imperabatur, uti intra spatium dierum quatuordecim, Omnes ac singuli Passaviensium, Confessione culparum eum DEO redirent in gratiam;
mysteria sacrosancta perciperent, onerata quoque religionibus conscientia patrum familias, ut hoc imperium accurarent ab suis sine tergiversatione com- leri. Negant Annales nostri ardorem illum exterorum pariter, atque popu-arium, summique infimique ordinis hominum ad sacra tribunalia promiscue concurrentium, prostratis corporibus, sublatis in coelum oculis, manibus, pacem Superum gemebundis vocibus deprecantium, explicari pro dignitate