장음표시 사용
271쪽
posse. Quin ipsi, quos valetudo prohibebat insistere pedibus, eluctati e grabatis, ne societate communis poenitentiae carerent, alieno ministerio sellis inferebantur in templas coram Sanitissimo Sacramento in conserta multitudine sese in preces, & gemitus effundebant. Tam copiosam, tamque illustrem hinminum Dequentiam adeo prolixae, ade6que sincerae pietati navantem, aiunt, eatenus in templis conspectam haud esse. Congregatis interea Sarmatarum, Bavarorum, Saxonum, aliorumque Imperatium subsidiis appetebat articulus aleae cum hoste tentandae: quae uti e voto caderet, religiosissimus Caesar Pas savii,cum atram illam rerum periclitantium noctem inter illustria pietatis exempla, suum nempe morem exigeret, aciem & ipse suam solvendae obsidioni explicuit, comprecationem publicam, ad quam non cives modo in sua tributi vexilla, sed omnes e vicinis monasteriis Praelati ac Coenobitae convocati sunt: processum est ex Basilica Cathedrali ad Eccletiam Jesultarum ; pompa nunquam hactenus ea in urbe visa: in principiis gradiebantur Urbani Pas Iavienses; sequebatur ordo coenobilicus; inde Clerus ornatu candido, cereisque lucentibus ; excipiebat veneranda series Procerum Cathedralium, bini & bini: post hos Celsiissimus loci Princeps Antistes cum Praelatis quatuordecim insula Ponti fieali tectis; postremo Augustissimus Caesiar cum Legatis tribus: Pontificio,
ct Hispano, & Veneto, totiusque aulae comitatur consionabant compita lugubribus supplicantium clamoribus, ex imo pectore in coelum emissis: comploratio, gemitus, demissi in terram vultus, sumuli lacrymis oculi, scena denique universa ad incredibilem animorum motum composita; praeterea ieiunium omnibus indictum rigidissimum, quo abdicato per diem cibo post occasum modo Solis in coenae vicem ponebatur panis & aqua; id quod ab omnibus arcta religione servatum marcentes universim soci,& tecta nimis diem totum inania prodebant. Ita dies & ille, & qui secuti sunt, acti continente luctu, g mitu, concursatione templorum, dividendis eleemoRnis, amict/ndis corporibus, scelerum inveteratorum egerendis sordibus, seriis vitae in melius commutandae decretis, aliisque innumeris contriti cordis operibus, adeo, ut quod in saltis nostratibus legere est, modus non suppetat, illum animorum motum, durasque ad emolliendum coelum unice conversias absentium oculis scribendo subiicere. Dum tandem mensis September medius laureatis nunciis curas Christiani orbis levavit. Illud subjidit Horneggius, ex eo tempore, quo Aula Caesarea Patavii versata est, pretia rerum, quae per eam occasionem sese admodum intenderant, nunquam inde ad priorem modum fuisse laxata; quum
antea quasi aureum tempus ob rerum venalium vilitatem extiterit.
Fabricam templi principis Antistes strenue promovit. Nam praeter sedi VIII. nieem absolutum, ornatus etiam interiores instituit; Anno 168 e. ia Lx; chori anterioris cum ejusdem parietinis, praeterea duobuς ad latera altaribus in capite sitis, opere plastico vestitos vidit, artifice Joanne Bap. Carion, cui pestiv. merces operae persoluti sunt, norenni mille trecenti. Itidem pro reliquis octo, quae hinc atque inde ad latera basilicae consistunt, sacellis crusta fictili 11 militer inductis numerati sunt florennum millia tria cum quadragintis; printerea vini melioris Austriaci urnae decem. Eodem temporis conventum depretio marmoris cum Andrea Doplero caesore lapidum ; in portiones lingulas aestimatione constituti tres & triginta crucigeri, excepto marmore coloris
rubet, in quod appensi crucigeri duo & viginti. Sacellum aulicum eiusdem generis ornamentis vestivit: & nobile illud picturae genuς, quod in Basilica visitur, penicillo celebris Apellis Don . Gallo perfectum, grates pariter Sebastiano debet: altaria duo, quae utrinque ad latus templi, ordine prima sunt, eiusdem impendio stant. Sub eodem itidem fundari coepta Zyto ea in Pla-kelberg, cum diaeta & aula, & appendicibus.
Anno l684. cum Legatus Caesiaris plenipotentiarius, eat nominant, in Cn. I ex uim agit
mitiis Ratishonensibus Marquardus Ateii stertentis Episcopus diem suum obiiDset, ad eam Spartam vocatus est Sebastianus, qui detrimentis domesticis nihil pensi habitis putavit tanti, ut Caesari ac Reipublicae studium commodaret suum. Eam provinciam uti magnifico admodum in urbem Rathbonensem ingressu
272쪽
valenidine ingressu est auspicatus, ita peregregia gessit laude in annum quartum. Vertam mςψv i- ' humanae vices, ac magnarum citam fortunarum peditscqua taedia,
maeroresque; & illa magnis etiam mentibus veluti solibus oboriri solita defectio, si quem experiantur luminibus officientem suis, ita Sebastiani res ad extremum evasit: seu moeror is fuit quod opinati sunt suspicaces arcanorum genti, Horneggius etiam, quo utimur, literis mandavit ob Collegam Comitem indiscngrarium rarae mentis, atque existimationis virum, quicum Obae mulationem Pompae, aliasque negotiorum tricas ajunt ei vitam injucundam
suisse: seu quod potius existimem, laborum pro republica susceptorum intentio ; sensit humanum quid optimus Princeps, eoque coactus locum deserere, Passaviiim revectus est, ubi eodem valetudinis deliquio reliquum vitae secretus egit illo, quod in clivo propter aedem Divae Virginis Auxiliatricis situm est, domicilio tractatus, & observatus E condigno ; curas interim Ecclesiae sustinentibus Administris a Papa, & Capitulo constitutis. Alii defectionem illam halitibus venenosis cocturae chymicae tribuerunt; quam artem & deperibat ipse, & egregie callebat, & impendiis haud mediocribus exercebat: quidquid id erat, hunc exitum ille vir habuit, haud dubie, quod acceptus erat Deo,
camino tribulationis ad obriZum excoctus. IX. Obiit anno I 689. die 16. Martii sub horam tertiam a meridie, clari Ec- 16 9. clesiam canus rexisset annos circiter quindecim. . Corpus die 22. mensis ejusdem illatum in communem Capituli locum, juxtaque encestaum Deces forem depositum: clogium incisium marmori per Mathiam IlogenWald caelatorem Passaviensem in haec verba rLabilis hominum memoria lapides ad verba provocet, θ' qtiae vulgata Mat M g iuni Iesu, ex sexo durabilis Ecbo re pondeat. AEquum propterea etiam est, M. P hpsopo Seba inano S. R. y. Principe bi parietes, quos ipsemet ante, post secundum incendium magna ex parte laudat 3 sui Praedere seris exemplo restituit, ct orii vii ; posteritati plura, aeque grandia sabili evcomio promulgent. Is enim ex S. R. IComitibus de Polli , pubi iam is hujus Ecclesiae Praepostum evasisset, obtento Episcopatu Lava;mino, tandem ad hanc Catbedram evectus, a Caessare Leo ido I. cujus
nupti s bis cum Augusa Neoburgica initis assistere, eos inque irruente in Austriam Iuria bovises habere dignus saetas, publicis Imperii Comitiis pro Plenipotentiariografectus. Majoribus gratus, paribus acceptus, σsubjectis exstitit Clementissimus,
usque dum superatis variis bumanae vis situdinis incommodis, partim quoque reparata auld, ac pluribus aedificiis nσυδ numi3 destructis, ad aeternum Comue muni, a Rege Legum Gocatus, omnibus reliquerit in hoc monumento fidele t simoiulim, stfiuisse quidem de hoc Episcopatu bene meritum, sed Principes cst Praejules pariter tumom to mori posse, ac debere, id que cuncta e vescere P aeter aesernitatem. Tu qtruiescunque haec Viator examinas, tam provido, er messita Priscipi precare P
Sactia merci- Illud pietatis ejus insigne documentum non praetermisero: solebat serε quotannis in privatum secedere locum, in Collegio Societatis Passa viensi; ubi relegato negotiorum strepitu per dies plures continuos vacabat sibi, Deoque, sacris meditationibus exercendo mentem ab hora sexta matutina, ad usque decimam vesi ertinam; operabatur ad aram privato cultu ; interpoliatoribus exclusis cum animae curatore, paucisqtie Religiosis de rebus tantum ad animam pertinentibus horam unam, alteramve transigebat; tum animo diligenter exciissis claudebat ascesin consessione noxarum generali. Adeo nempucarum habebat hoc sacrae exercitationis genus, ut etiam ab urbe Ratisbona sese quandoque ea gratia referret domum; valuitque exemplum ad nobilissimos quosque Capitularium, ut simili secessione rationes cum animo PO-nerent. Caeteriam quam impense res divinas, festa cumprimis Eucharistica, deinde Sanctistimae Virginis, aliorUmque Tutelarium Coelitum cultum exemplo promoverit, ac ornarit suo, annuae nostrae creberrime commendant, quihus itidem nihil solennius, quam benignitatis eius, & favoris in minimum hunc ordinem assiduas facere, quod gratos animos decebat, testificationes. Iuvat Di pili rod Oo le
273쪽
Iuvat adferre stiisum Societatis Austriacae, quem professa est in Dedicatione libri, cui titulus: Incrementa Sinicae Ecclesiae a Tartaris oppugnatae rauctore Ioanne Dominico Gabiani S. I. anno I 673. Cum enim gaudium, gratulationεmque communem de ejus electione, aliasque ejiss dotes, nobilitatem generis, prudentiam, religionis studium collaudasset, ad extremum ipsum appellans, is illa vero, inquit, qua omnium vectigales tibi is animos reddidisti, affabilitas ; illa nulli non apertum exhibens amoris sis is num, vultus, animique serenitas, quid aliud erat, quam magnes, quo in Tulis studium, amoremque traheres Electorum voluntates 3 quid jam dicemus deis magnificentia liberalis animi, quae propria Principum dos est : ctiamnum is privatus ea beneficentiae documenta dedisti, quae spem universiis faceret ceris tissimam, a te olim Principe non nisi summa patriae emolumenta provenis tura. Et vero non diu moratus est concepta de se si es Celsitudinis tuae ge- is nius: vix enim ascendisti ad solium, & statim vellit sidus beneficum illuxi is sti, ubere gratiarum influxu in subjectorum animos descendens. Gratula- is tur sibi felix tuo Principatu Passavium, adorat natam ad benefaciendum sui se Principis indolem, palamque fatetur; se dum totius sit iratum accepit Prae-- sulem, Patrem sui amantissimum experiri: id quod & nostra praedicat So- cietas, seque paternae Celsitudinis tuae benevolentiae plurimis obaeratam ,, titulis non ingrata profitetur: & si taceret, loquerentur ipsi lapides, qui li- cet Austriaca Antecessoris sui liberalitate, tua tamen opera, & Austriacaeis voluntatis executione celerrima in novam Passaviensi Collegii strii iurames coivere, adeoqire quoties restauratam suo Ebusto Archiducatis domicilii sa se bricam adspicimus, toties oculis, animisque nostris magnificum tuae erga nosse propensissimae voluntatis momentum obversatur. Hactenus ibi.
Suffraganetis Sebastiani post Iodocum k Brendi, qui anno I 686. die a 3. Febr. mortem obiit, fuit Maximus Steineri Episcopiis Selybriensis, Cancellarius Passaviensis; qui anno isy a. obiit, tumulatus in templo Societatis Pacsavii sub ara S. Ignatii, prout ipse flagitaverat; in eandem Ecclesiam & Bibliothecam Collegii beneficus.
ECquis est, qui Eminentissimi Cardinalis Lambergii possit non meminisseὶ Laut meminerit sine gloriosa praedicatione virtutum implevit orbem 168 fama, dum viveret, mortuus etiam in omnium memoria vivit. .Estiarnatio viri non tam a genere stirpis, quod illustrissimum est in utraque republica; neque tam dignitatibus gestis, aut negotiorum pro DEO & Caesare susceptorum splendore, quiura ingenitis animi doribus, ac virtutibus domi natis manavit: illam sagacissimi intellectus aciem, eloquentiam illam flexanimam; artium politicarum peritiam incomparabilem; excelsitatem animi pro-hrum omne flagitii dedignantem; adhaec habitum vultus ac morum prosectbplenum majestate, E quo amor aeque ac timor olim nativa quadam auctoritate Hucebant, nihilque non grande, non dignum Principe, admirati sunt omnes. orbi datus est anno 16s I. sexta & vicesima Novembris die ; ultimus natu Io- Naulis.
annis Maximiliani Comitis a Lamberg, celeberrimi id aetatis viri, supremi Aulae Caesareae Praefecti; quo munere & avus GeorFius Sigismundus apud Ferdinandum III. Ausustum perstinctus fiserat: caeterum stirpe ab sex & amplius seculis belli & pacis negotiis, obsequiis Domus Austriacae; praeterea mitris episcopalibus tribus, Labacensi, Seccoviensi, Gurcensi; Archiepiscopali item Pr pensi clarissima. Mater fuitJudita Rebecca Comes de irben. Avia Iohanna de Sesa E celebri gente Scaligerorum Veronae quondam Principum: quorum insigne est stata argentea, in)E in scutum Lambergicum inserta. Enituerunt jam in puero dotes ad summa natae: in literis perdistendis, in nobilium palaestris serebat inter aequales sine dubitatione primas. Acumen
R. P. Hanon Germania saera m. I. F re ingenii,
274쪽
ingenii, memoria praeter communem modum: tum vero judicium in tenera etiam aetate admirandum patuit ε responsis, quae reddebat. Literas humaniores in scholis Societatis Viennae, Styrae, Passavii didicit; quas ornabat probitas morum, & ingenita nobilitatis dos, vitiorum fastidium. Subinde & linguis addiscendis, & Philosophicis, & Iuridicis disciplinis animum exacte perpolivit: in historiarum vero & rerum civilium cognitione, cujus veluti gymnasium ei fuerat paterna domus, ipsiusque patris quotidianum exemplum, mi-ritice acquiescebat; quam lustratis indὲ provinciis exteris, consuetudineque celebrium virorum, ad quorum aemulationem invitabatur, vehementer auxit, itaque domum rediit, ut mox ostenderet, nolle se vitam silentio transigere. Eum D Eus necessariis illis reipublicae Christianae temporibus bono Numine
Merere primum coepit inter cubicularios Leopoldi Caesaris, clave aurea donatus: tum ob summas expectationes ingenii locus ei datus est in Senatu, quem Imperialem Auli cum appellamus, ea mox approbatione virtutis, ut continuo legationibus obeundis ejus opera requireretur. Legatus est primum Hagam Comitum in negotio reuundorum Germaniae finium : atque mox λpace Neomagi anno Is7'. concilia ad Electorem Neoburgicum, apud quem Legati partes triennium integrum sustinuit: deinde ad Saxonem Ioannem Georgium anno I 68 2. pro festinandis contra Turcam suppetiis, quarum numerum bene magnum impctravit in annum sequentem, quo Vienna obsidione pressa magnam salutis partem illis auxiliaribus debere poterat. Anno 1684. ablegatus cst ad Fridericum Wilhelmum Electorem Bran-deburgicum in negotio belli duplicis, illius in Turcas, quod reapse gerebatur; alterius in Gallos, quod metuebatur: utramque rem eo eventu tractavit, quem
Anno 1686. missus est Ratisbonam ad Comitia cum nomine Legati Principalis Austriari in locum Dieterici Henrici de Stratmann, quam provinciam ad annum usque I 68 9. gessit. Per id tempus inciderat mors Guidobaldi Archiepiscopi Salisburgensis die quinto Non. Maji anno 168 . Ad electionem novi Praesulis etiam Philippus accessit nam is jam anno Is s. Senatui Patrum Salisburgensium adscriptus fuerat ibi dissidentibus sententiis auctor suit concordiae in Ernestum Comitem de Thun Episcopum Seccoviensem, ad Iuvavi- ensem Thronum die so. Iunii vocatum: qua de re Poeta in opere gratulatorio sic cecinit: Dum nuper in sacrato Juvaviae senatu Dissentiente voto, In lite calculorum Sibi timere damna Tranquillitas videtur, Quam strenuo labore, Potente quam Suada, Curaque quam sagace Sic corda colligasti, Ut vertici merenti Divisque Caesarique
Concrederent Thiaram lQuibus in ossiciis ea fide versatus est, adeoque insignem & dexteritatem& studium pro re Domus Austriacae demonstravit, ut Leopoldo Caesare mi gnopere cupiente, operaeque multum admodum adhibente praemium naeritorum caperet insulam Passisiensem. Primum quidem ab obitu Sebastiani Decessoris Capitularium sententiae vehementer dissidebant studiis partium. Eminebat inter alios Lambergius & favore manifesto Caesaris, & opinione apud omnes ingenti: sed ab eo nonnulli haud obscvrd abhorrebant; virum ut ad res politicas mirabiliter factum, ita fore ut cogatur omita Ecclesiae cura ipstig by
275쪽
in negotiis versiari reipublicae, opes Episcopales in istiusmodi profundere;
artatem degere procul ab sede propria, quae res gravia Passavi sibus incommoda jam altra attulerit. Et fuerant, qui adhucdum superstite Pottingio prinveniendum obitus ejus casum putarent, consilitimque caperent Pedum Passa-viense commendandi Salisburgensi Antistiti maximarum virtutum viro, it que facere, uti nuper Guidobaldo Archiepiscopo adjuncta fuerat Ecclesia Ratis nensis. Sed ea res adversantibus aliis & incidente subinde morte Pollinis mi in obscuro permansit. Conspicuus inter Canonicos itidem erat Sigismundus Comes ab Herberstein Episcopus Labacensis, vir probitate vitae & viri tibus Pontificiis insignis: neque is longe distare videbatur a palma ι at Caesar
ad urbem Pasiaviensem Comitem a MuniZ ablegaverat cum mandatis, Pro-CR.e eom.
curandi partes Lambergit. Permagnae inter Capitulares auctoritatis ob no-- bilitatem erat Franciscus Leopoldus Guillelmus Comes StaWata, vir acris &aperti ingenii, orisque intrepidi r ad hunc Caesar epistolam dedit, cujus autographum in manibus est, in haec verba :Chare Comes Marsata. Aliis jam literis iudicaveram vobis causam, ob quam a canum Confitiarium 9 Cubicularium meum, Andream Comitem a Munia aurei velleris equitem Passavium ablegaverim, videlicet uti in proximo delectu Epycopi, styragatoribus meo nomine commendaret, animos reflectere ad 0usmodi perJonam,
quae σ ad Ecclesiim gubernandam aptissimast, ct in qua fiducia pariter mea parum aliquam acquisat. yam vero pro singulari, qua is vos clementi mὲ feror, cou- fidentia celare vos nequeo rationes Consilii mei se esse, vi in Consiliarium meum intimum, Cubicularium modo Rati, bonae Legati primarii munere pro Austriacis fumgentem , Bannem Philippum Comitem a Lamberg unice undant: nam ipse δε- ιibus es omnibus exornatur, quae aeripia stravibus hisce temporibus rotam commo- iamque regimen inpoliticis pariter o eccisasticis polliceri queant: quod alterum es, Majores eius, is ipse, e usque necessarii mihi Domiaque meae fideliter serviverunt. Ex quo O fiducia m eo tanto eris amplior mea , er uberior mihi causa vel ejus
intuitu Ecclesiam in junda iovem disque facultates edi jura steriali prae io ct tutela prosequendi : in quo idem Comes a Muniet de proposito meo vos uberius edocebit. Γuemadmodum igitur sudia mea bonum Ecclesiae spectant, ita fretus animo clementi sesimo sum, vos eadem omni ope secundaturos: mihi vicissim certum es devotionem
mestram animάmque promptum, quo spero vos obedienter moramgesturos, Caesareis reis isque gratiis adversum visus sque recognoscere: maneque vobis adictus. L
amburgi dis undecima Maji rivo 1689. Augustalis haec epistola Comiti Canonico Passavit reddita est die ig. Maji, hora septima vespertina, uti ipse manu in parte aversa adnotavit. Consimilem fiere epistolam Caesar dedit ad Sigismundum Christophorum Episcopum Labacensem e Comitibus ab Herberaein Capitularem Passaviensem ; qui rescriptis ad Auetustum, in obsequio suae Maiestatis se spopondit foret illud tantum modeste subpostulans, quid adeo offendisset Lambacensis
Episcopus, ut eum praeteriri deliberatum sit. Haec ille, quem scilicet mirabilis DEI providentia per alias longe vias, secretioris nempe vitae, quam deinde Perusiit amplexus est, institutum ad aeternae vitae sontes conducere decreverat. Denique ea fuit Commendationis Augustae vis, ea dexteritas Legatorum Caesarei Comitis a Kaunig, & Bavarici Baronis a Neuhaus, ut potissima demum Canonicorum pars a Lambergio faceret. Qub vero saluti S conse vationi Ecclesiae Capitulares consulerent, certas condidere leges, quibus Episcopum eligendum obstringerent, quas vehementer ad rem interest a nobis isthic recitari.
In Nomine Sanctissimae & Individuae Trinitatis
Nno reparatae salutis humanae millesimo sexcentesimo octuagesimois nono, Indictione Romana duodecima, Pontificatum gerente tinctiG capita suiues,, simo in Christo Patre Innocentio Undecimo, anno eiusdem Pontim Epistopo, eatus decimo tertio, Sede Passariensis Ecclesiae vacante, die vigesima quarta
276쪽
,, mensis Maii hora circiter nona matutina infra scripti Illustrissimi & Remmri Domini Domini: Franciscus Antonius Comes de Losenstein Praepositus: ,, Hermannus Mathias Comes de Athimis Decanus: Ioannes Franciscus Ada -- mus Comes aToring Senior: Franciscus Leopoldus Guillelmus Comes de Stari Wata: Jaroslaus Franciscus Ignatius Comes a Stern rg Episcopus Litom ,, ricensiis: Ioannes Philippus Comes de Lambem: Joannes Fridericus Coo mes de Preytag: eickhardus Ignatius Guillelmus Comes de Salm: Geor- ,, gius Fridericus Comes de Salaburg : Sigismundus Christophorus Episcopus, , Labacensis S. R. J. Princeps: Ferdinandus Franciscus Liber Baro ab Aham: ,, Carolus Christianus Liber Baro ab Leibliing: Paris Iulius Comes de Salm M.,, totilinque Capitulum peremptoriale Eccletiae Passavi ensis repraesentantes, in ri loco Capitulari nonnullas observationes & concordata, ad quorum observa. tionem futurus Episcopus e gremio eligendus vel postulandus inviolabiliteris obligatur, decreverunt, di statuerunt, prout eorum tenor hic subsequitur. Iu Resistione Primo eligendus vel postulandus, in antiqua ac vera religione Christiana, Calliol ca in in sancta Catholica, ae Apostolica Ecclesia, ct fide quae hactenus in toto o terrarum a temporibus Apol tolorum continua successione floruit, & ma-
xime in obedientia summi Pontificis, & sanctae Romanae Ecclesiae iuxta is sermulam prosessionis fidei a Pio IV. summo Pontifice felicissimae recordatiose nis ex Decreto Concilii Tridentini editam per DEI gratiam constanter se ,, permansurum iuret, ac promittat: suaeque sponsae, id est Ecclesiae decorem, is & totale complementum a suis Antecel ribus omni diligentia inchoatum &M majori ex parte persectum, qua poterit possibilitate & industria promoveis bit. Curet etiam, ut omnes Consiliarii, Praefecti, ossiciales, familiares ean-
,, dem secum fidem amplectantur,& retineant, ne ullos libros aut subdito haeis reticos in Civitate Palla viensi, aut aliis oppidis & locis, ad Ecclesiam Passari vi ensem pertinentibus toleret, sed contra hujusmodi seductores librorumis venditores, aut quamvis haeresim profitentes, juxta Canonicas sanctiones,ri immortamque Pontificum, tam antiquorum, quam modernorum Decreta
is ad condignas poenas procedat, & procedi faciat, servitoresque de haeresi suri spectos ab Ossiciis removeat, nisi sub spe eos imbuendi ad veram Catholicamri fidem amplectendam sint tolerandi. II. ,, Deinde idem in spatio unius anni a die possessionis computando mu De Consecra- ,, nus Consecrationis Episcopalis, absque ulla dilatione recipiat, publiceque ,, Missam celebret, di si contingat Electum vel mitulatum aliquem habere de-sus. fidis sectum, cuius ratione a recipiendis Ordinibus & munere consecrationis pro- is hibeatur, tune una cum confirmatione, etiam dispensationem super tali deis is sectu apud Sedem Apostolicam impetrabit. III. o Et quoniam Ecclesiae tam in spiritualibus quam temporalibus multa Udς φ damna, atque incommoda ex absentia Epistopi plerumque oriri solent, teri nebitur Episcopus vi Iuramenti, ac juxta summorum Pontificum Drer, is ta in loco residentiae suae solito actualiter residere ; si vect ob urgentes cauis ses ultra tempus a jure expressiam praesens esse, vel personaliter residere nonis possit, id non nisi de beneplacito, dc scitu Capituli peremptorialiter convo- is cati & congregati fiat. IV. 4 Intra annum a die datae possessionis insignem aliquem &doctum Theo- ς' dum logum, vel Canonii tam religione Catholicum competenti salario, & sine diis spendio Capituli conducat, & sustentabit, qui si necessitas postulet, paenitensum. ,, tiarium agere, aut alia munia Ecclesiastica obire queat.
V. is ossiciales duos, seu Vicarios Generales scilicet unum Passaviae & alte- Viennae constituet ex Capitulo, si qui sunt, qui iungi his ossiciis velint; In ii, eona x, minus, alias quaSpiam perinas Ecclesiasticas doctrina & vitae integritateniendis. se conspicuas. Consilia Ecclesiastica quoque, tam hic Passaviae, quam Viennae VI. o quantum fieri potest ex personis Ecclesiasticis constituat. Pe Canonieis is In Benedictionibus, & Infulationibus PMlatorum semper vocet aliquosis Canonicos Capitulares quos voluerit, prodecentia &honore ipsius Episcopi rDlatione, in & Observetur, ut hic actus, si Epistopo placuerit, in Cathedrali fiat. Si au-
277쪽
ri tem in alia Ecclesia iunctio quaecunque sit peragenda, Is Canonicos invitabit, ,, qui ab Episcopo gratiam impetraverit.,, Instititat quoties commodum & necessarium, visitationem generalem Vii,, Cleri Dioeceleos: atque curet,ut inceptae iam visitationes ad finem deducan-m visit i D tur, imo etiam h nodum, si ipsi visum fuerit, cogat. 3c synodo,, Immunitates, & praecipue iurisdictionem Ecclesiasticam Dioecesis Pas. ,, saviensis pro virili sua defendet & tuebitur, nec consentier unquam, ut prae- ,, sens Ecclesiae Passavi ensis status in religionem ullam, vel regularem vel mi- tale& iis, is litarem mutetur. Communi quoque Clero coram illo negotia habenti, se xv is benignum & gratiosum exhibeat. Nullis etiam quorumcunque ordinum is religionibus in Civitate Passaviensi vel prope locum concedat, ad aedifican- miliendisis dum Monasteria, Ecclesias, ad habendum & possidendum domos & alia loea, A seu oratoria privata, nisi de Capituli peremptorii conlilio & consensu. 'ri Bona immobilia quaecunque Episcopus, item census, redditus, & pro- l
o ventus; insuper & bona mobilia pretiosa sine Capituli peremptorii scitu, De ali ratiori consilio, & expresso consensit, non possit vendere, permutare, donare, ,, quovis alio titulo alienationis in alium transferre , sed si Episcopus Castra hori celia: .is seu bona Ecclesiae Passavi ensis pro utilitate, & necessitate voluerit, alit debue--eons si,, rit, alienare, seu impignorare, nec non alicui bona, aut officium aliquod ad ,, dies vitae concedere, impignoratio ejusmodi aut concessio effectum nullum ,, habeat, multo mimis sigillo Capitulari confirmetur, & corroboretur, nisi illari cum praestitu & consensit Capituli peremptorialis fiant, ita tamen ut huiu is modi contractus utilis videatur Ecclesiae, salva in omnibus Constitutioneis Paulina. Attamen quia passim observatur, quod ex locationibus bonorum, , , vulgo ammodiationibus, Ecclesiae commodum non adeo promoveatur, sedis communiter damnum oriatur, sic bona non elocabit Episcopus : sed si quaeri ad haec elocata fuerint, in pristinum statum restituet, illaque idoneis, atqueo conscientiolis viris, qui facilis conventionis sint, administranda committet,
,, qui cautionem persionalem & pignoratiliam actualiter hic in Episcopatu praeo stent.
o Clim primum fieri poterit, de omnibus bonis mobilibus Passaviae, atq; X.
si in arcibus, castris, dc domibus ubilibet constitutis, & ad Episcopatum peris tinentibus per Canonicos tam ab ipso, quam a Capitulo deputandos sum. is ciens, & plenum inventarium conficiat, atque confici faciat, quod exinderi dupletur, & in formam authenticam redigatur, atque sigillo Episcopi &Ca- ,, pituli roboretur, quorum unum ipse retineat, & alterum ad manus Capituliis tradat.
si Pari ratione in spatio unius anni a die possessionis adeptae assignare te- XL,, neatur Capitulo Urbarium authenticum omnium, & singulorum bonorum Devitario,, immobilium, Decimarum, proventuum, censuum, atque reddituum, adis Episcopatum quomodolibet spectantium, & ubi libet locorum conititutorum, is nec non descriptionem omnium fundorum, figillo quidem suo roboratum, se quod per Canonicos a Capitulo deputandos ad antiqua & nova, quae adsunt, si Ecclesiae urbaria conferatur, revideatur & iis consormetur. - Si Capitulum aut persona aliqua Capitularis velit impignoratas res ta- XII.,, esesiae super castris, Teloniis, aut aliis obventionibus Episcopatus ab extra- De admire
se neis redimere, in quibus locus est redemptioni, permittat hoc Episcopus, &,, ut fiat , effectualiter disponat, ita tamen ut illa bona semper possint per Epi- , , 2.
is scopum soluto eodem pretio redimi. rati arumis Singulis annis adiunctis sibi a Capitulo duobus Canonicis ab omnibus XIII.,, ossicialibus suarum administrationum, di officiorum diligenter exigat ra- De rationibuao tionem, nisi urgentissimae causae, de quibus Capitulo. vel deputatis constare tiri debet, impediret, ut ratio ad alterum annum differatur: prout etiam ad re- ω quisitionem Capituli singulis annis perceptorum, & expositorum summario am reddat rationem p sentibus duobus Canonicis a Capitulo deputatis, qui
A deinde statum rei ad Capitulum reserent, quod si minus bene administrave-Fffff3 is rit
278쪽
ri rit rem domesticam, Capitulumque eum admonuerit, eiusmodi admoniti ,, nem benignξ accipiat, malamque administrationem emendet. XIV. is Quidquid in Urbe pro Confirmatione, aliisque necessariis, nec non
De non gra- o pro impetrandis ab Imperatore regalibus expendendum erit, impensis men-
34 hv ἡ-Episcopalis ae subsidii charitativi, prout moris & absque iactura rerum ... ' is Capitularium expediat. XV. si Insuper Concordata ante publicationem de sua persona faciendam se De OM.t-- scribet & eonfirmabit, eademque firmiter & inviolabiliter servabit, & cumri effectu omnia & singula in iis contenta adimplebit, dolo, fi aude & alia qua-
is vis calumnia cessantibus, omnique exceptione, dispensatione aut interpreta- ,, tione semota juxta tenorem praestiti juramenti; nec, si Capitulum effagit is verit, confirmationem dictorum concordatorum propriis impensis impe- recusabit.
o. In iis , -etiam Observet, obserVarique curet, concordiam factam per. is Duces Bavariae inter Reverendissimum Dominum Ernestum administrat
datis eum is rem, & cives Patavienses.
. , i, is ossicia, ut sunt utriusque dioecesis ossicialium sapradictorum, Prae- , , a... is Consilii aulici, Camerae & Consiliarii in ordine ad Canonicos, ex gre .a o . ' ,, rnio ad assumendi sunt, Seniores tamen, si apti, Iunioribus praeserendi,
visunteudis. o dato iis competenti stipendio, aut alio modo contentatis, neque cum ex
is divisione & separatione horum ossiciorum, major Ecclesiiae utilitas resultet De Canonicis is imposterum conjungantur. Hinc cum Episcopus Passaviensis pro tempore iis istata is voluerit Iudicem, Magistrum civium & senatum I nec non recipere .ivium. ri juramentum fidelitatis a suis civibus, & subditis, id ex hactenuς laudabiliis consuetudine fieri debet praesentibus duobus Canonicis Capitularibus, aut is a Capitulo ad hoc deputatis, ut sic fidelitatem jurantes discant agnoscereis Superiores & Dominos suos vacante sede, qua tamen in re Capitulum praeri sentiam suam, aut deputatorum non deneget. Nam si venire recusaverit, si nihilominus Episcopo ad Electionem dc Juramenti receptionem procedere Ii-isceat, neque etiam requiret Episcopus, vel cogat Decanum per Capitulumis electum, ut confirmationem ab eo recipiat, sed ipso facto antiquissima como suetudine per electionem Capituli confirmatus sit. XVIII. ,, Sine consensu, & praescitu Capituli peremptorialiter convocati, & eo De non eo, is gregati nisi necessitas Valde urgens hoc non pateretur; quo tamen casu Oh do aere,,'pos facto nihilominiis ratificatio eiusdem Capituli peremptorialiter comis gregati exquirenda erit) aes alienum non contrahat, & annuatim actionesis impositas, quas steuras appellant, integras persolvat, nec in futurum tempus
is solutionem disserat, neque pro ullo alio unquam fideiubeat. XIX. is Sunt etiam nonnullae exactiones dictae, te sumptions G si, ex quia n. gebitis is bus Episcopus debita Capituli integraliter solvet. Singulis annis ii, qui no 2. ,. mine Capituli ad assumendas rationes fuerint deputati, loco quintae partis si olim conventae, tria millia florenorum annuatim,&quidem quinaliter so. fl. ,, tamditique recipient, donec debita Capituli integraliter uoluta sint, non ob M stante renuntiatione secta in conventione cum praedefuncto D. Episcopo pia si istimae memoriae ratione O cii Pontis inita: quae tria millia florenorum amis nuatim in praedictum finem Episcopus Capitulo ex ea ratione multo minus se attribuere gravabitur, eo qubd Capitulum ab omnibus similibus exactionuo bus, id est Congumptioru-G .isi, quae alias vocantur Umbrata, Ausulam D se clam, de Iure omnino liberum S exemptum sit, hactenus tamen continuo is & a tot annis cum secularibus de suis esculentis & poculentis persolverit, α si quidem in emolumentum & commodum Episcopi, ne scilicet sub Capitul si rium nomine his Accio, seu Consumptions - Gefissi defraudari potuerit aera. si rium illius. Pariter de praedictis redditibus annuatim ad minimum 1 oooo. si florenos pro rasblvendis debitisEpiscopatus applicabit, atque hanc summam si effective eo suime expensam in assumptione rationum deputatis a Capitulori authentice demonstrabit. Cum
279쪽
si Ci'im Canonici in ipsa Ecclesia Passavienti Matre nostra residentes, sint XX ,, tanquam Ecclesiae Senatus, & membra Capitis, scilicet Episicopi, cui ex ot --stis iid uis ficio sedulo assistere debeant; ut itaque ad hoc tanto magis alliciantur, Et se Etus vel postulatus, non modo ad pix idem Capituli singulis antiis 3 ooO. n. ri persolvet, atque ut horum trium millium florenorum solutio, futuris perperi tuis temporibus, etiam apud Successores, in Episcopatu suam stabilitatemri habeat, confirmationem desuper a Sede Apostolica impetcabit, sed etiam is quasdam Ecclesias parochiales, si vacaverint, videlicet HOE- Κirclien, Tatis Rri Κirchen, ad flumen Tradnack, in Austria Aspach, MaurLirclien, Altheimb, o PDrr . Kirchen, Pichel, maiZenkirchen & Gasipelahoven, quarum nulla ulo tra diaetam Passavio distat, semper Canonicis residentibus conserat, ita tamen si uti supradictum, Seniores, si apti sint, Junioribus praeserantur, nec aliis de ,, praefatis Eccleliis provideat: multo minus I curas, Calliedraticum aut quod- is cunque subsidium charitativum ab iis ratione dictarii in Ecclesiarum exigat, o non obstantibus quibuscunque constitutionibus imperialibus: iuxta normam, , tamen Bullae Sixti Quinti. . Et licet compertum sit, soli Episcopo tanquam ordinario competere ap- XXI.,, probationem Clericorum in cura animarum: attamen concedet Capitulo Deliorestate
se suo Clericos semel ab ipso aut eius pro tempore existentibus ossicialibus ini, cura animarum legitime approbatos ad parochias & heneficia curata pro liis bitu constituere: atque iterum revocare, ita tamen, ut quotiescunque talis L eo ad
, , mutatio facienda erit, id ipsiam D. Episcopo in Reverentiam debitam & pro is notitia per literas significetur. is Insiiper staturus Episcopus, cum nemo sit, qui ignoret, quae damna XXII. se Capitulum in proxime praeteritis bellis fit perpessum; itaque seudum aliquod is devolutum, mera benevolentia & paterno affectu ducitis, Capitulo sito attri. si buere non gravabitur, quod prauertim aucto &crescente reti dentium Cano- ies fido., nicorum numero fertili nubsidio veniat. o Omnes differentias, quae vertuntur in causa Vimebis, vulgo vocatum, XXIII.
nec non confinium cum conseni & consilio Capituli expediat. De eo iselissio Feuda quaecunque aperta, vel ad Eccletiam devoluta ad quasvis pre- ,, ces etiam Imperatoris, Regum, Principum Sc aliorum nemini conferat, nisi iiiibis, requia
o prisis habito Capitulari Consilio, &subsecuto eiusdem allensia, in quem finem ,, Capitulo per Consilium aulicum de ii milibus laudis apertis & eorundem is pretio exacta fiat informatio, pecuniasque in hoc casu percipiendas, & peris ceptas in nullum alium, quam in solutionem debitorum, ac redemptionem Capituli nouis impignoratorum bonorum ipsius Ecclesiae impendat. conmenditiis Et siquidem lauda Ecclesiae, quae merito inter summa Episicopatus re- XXV,, galia numerantur, in sua natura servanda sunt, unde futurus Episcopus D. tiugi, se seuda caduca, & aperta per se pure masculina, non in stemmata aut plures ,, lineas, sed in unam sistam conserat; multo minus concedat, ut ad si traneos plane haeredes vulgo in durchgehemis Leben triansserantur, cum simi L les inseudationes alienationem sapiant, ct in magnum praejudicium Eccle , siae cedant.
si Electus vel postulatus renuntiabit pro se & siiccessoribus sitis omni iu- xxvi
, si laudati quod Epistopis hactentas in quibuSdam bonis ac Decimis compe- n. ...htilis. - tiit, & Capitulum iure studi possedit, concedens Venerabili Capitulo suo do in si illis uti & frui, ut aliis sitis bonis propriis, & Allodialibus. o P ὰς - Instrumenta bellica ut sunt Bombardae, pulveres & alia bellico usui de- XXVII.,, stinata nullo modo alienet, sive diminuat, sine expresso consensu Capituli. miristin is Destructas & ruinosas arces ad monitionem Capituli, quantum neces-- l
o sitas postulaverit, & fieri poterit, reparet, atque aedificia sic resecta saria, te- ctaque conservet. XXVIILis Episcopus non aspiret vel assiumat altiorem etiam Cardinatatus digni- De t maia
is talem sine praescitu Capituli, & Bulla Pontificia, qua cautum sit, ut per nasse ce dignitates post ipsius obitum, quoad eligendi liberam potestatem Capitulo,, minime milienta dis
280쪽
De immunt. t te Capituli ει cieri Passau. aberrae tonitrua.
tutum Deca. no non coti mittendi .
De neutrali tate adversus Rincipes confine
De soluendit mille flore nis loco sp .
De casu quo ab intestato decedat.
84 EPISCOPUS PATAVIENSIS LVIIZ
ν, minim praejudicetur. Item non resignet, cedat, permutet, vel aliquid de ,, Episcopatu resignando disponat; nec in Coadjutorem consentiat, aut pro aliquo ullo unquam tempore intercedat, inscio 3c non consentiente Capitulo,, peremptoriale; sed eidem omnem dispositionem permittat: econtra verb,, nec Canonici per clandestinam praxim pro Coadjutore vel pro Episcopo,, suturo, vivente adhuc moderno confirmato inscio, vel nolente ipso aliquid
si Capitulum Passavi ense, & Magister Pontis 3t Leprosiorum per Civit - tem Pasiavi ensem sint liberi, ab omni exactione Dacii quae Unigeld & Aufissuas vulgariter nuncupatur, ad ed quod de vinis suis & bonis quae eos suc-
- cessivε educ illare & vendere contingeret, nullatenus quidquam solvere te- is ne antur, in cujuscunque potestate jus exigendi seu recipiendi ejusmodi exis actionem existat in isturum, ita quod liberὸ eadem vina educ illare, seu alia, ., uti bona sua vendere possint,& valeant, cuicunque vel quibuscunque etiam is extra Civitatem Passavi ensem, prout eis videbitur expcdire, absque exactio-- ne praedicta & omni impedimento. Non minus singuli Canonic , imo quiis cunque Beneficiati & Clerici Civitatis Passavi ensis, di suburbium ejusdem is de vinis & frumentis, quae eos, & aliquem eorum inusiim domus suae comis parare contigerit, seu qualitercunque illa acquiret, dictis exactionibus, is Um geldi, Auschlag pro tempore, & quibuscunqile aliis exactionibus per, , Civitatem Passisiensem ubi libet impositis, seu imponendis exactione victua- ,, lium hujusmodi liberi sint, omninb & exempti; prout etiam jure communi A cautum est. Sicut etiam Magister fabricae a lutione annua quadraginta si florenorum Rhenensium olim solvi consuetorum ratione proclamandi mania is data liber esto. Si tamen Episcopus necessitate postulante,& annuente C se pitulo exactiones, steuras, stu subsidia qualiacunque Clero imponere com- ,, pulsius fuerit. pecunias inde collectas nonnisi in destinatum finem, adhibito se in omnibus Capituli consilio convertat, neque ut aliter fiat, Capitulum idiis fiam unquam consentiat.
si Episcopus non serviat Regibus aut quibuscunque Principibus sine scitu
is & expresso consensis Capituli.,, Si futurus Episcopus per omnes Canonicos non suerit concorditer et is Elas, erga hos, qui eum non elegerint, nullas inimicitias exerceat, nec alias is molestias directό aut indire se, quovis quaesito colore vel ingenio inserat velis inferri saciat. si Quoties contigerit Electum vel postulatum, pro quibuscunque nego. A tiis tractandis ad Capitulum legationem aliquam mittere, non committat si negotium Domino Decano sed aliis suis Consiliariis Canonicis, sive saecul M. ribus. si Neutralem se gerat erga domum Austriae, Bavariae, & Regem Bohe-- miae, quantum fieri potest, praecipuE vero si differentiae, aut controversiae si inter Dominos praefatos ortae fuerint, nisi de consensu Capituli aliud comis stilium videatur.
,, Episcopus non ineat foedus, sive ligam eum aliquibus Principibus, Do- is minis & Potentatibus & aliis quibusci inque, quocunque nomine, vel titulo is vocentur, sine Capituli peremptorialis consilio, voluntate, beneplacito &is expresso assensu; Sc econtra Capitulum sine Episcopi consensu expresso si-
is milia quaecunque non tentet.
- Spolia, quod attinet, sive divisionem vestimentorum, quae iuxta ant is riora concordata mortuo Episcopo inter praesentes Canonicos fieri solebat, is dabit, exsolvique faciet Episcopus singulis annis Canonicis Capitularibus in is die Anniversario siuae Electionis praesentibiis: aut in negotiis Episcopalibus si absentibus, mille flore nos inter illos dividendos. - Si verb contingat illum decedere ab intestato, omnia mobilia, etiam is qualitercunque pretiosa post mortem suam relicta permaneant apud Eccleis si am ipsam Passavi ensem, exceptis patrimonialibus, industrialibus ante adeo plum Episcopatum acquisitis, aut postea per haereditatem vel alio quocunq;