장음표시 사용
251쪽
Carolus Josephus Archiduae. 7s s
iesta est, quae vero Serenitati suae mediantibus suis Praesectis, sub quorum terri toriis litae, facilior copia sit illas exigendi; sic futurus Episcopus modicum hoc onus sponsae suae, una cum praefatis redditibus, atque aedibus ad has personas spectantibus in se suscipiat, atque illari quatenus sub chori nomine eomprehenduntur, sicuti hactenus Capitulum consuevit, alet & sustentabit, 3 liint Parochus Ecclesiae Cathedralis, sex Vicarii, decem Capellani, Cantor, sex Chorales mulici, miniitrantes & Sacristant, salva tamen in hos Jurisdictione Capituli & Decani, ficuti Art r. & 43. veterum Concordatorum continetur, quemadmodum idem in Archi . ac vicinioribus Episcopalibus Germaniae Salisburgi, Ratis nae, Frisingae & aliis observatur. Ill. Differen riae concernentes Episcopatum Passaviensem inter serenissimas Domos Austi lar & Bavariae iuxta tenorem veterum concordatorum expediantur.
IV. Feuda Ecelesiae, quae merito inter lamma Epistopatus Regalia numeranda. in sua natura serventur. Unde sua Serenitas fetida caduca & aperta per P pure masculina, non in stemmata aut plures lineas sed in unam solum coamferat; multo miniis concedat, ut ad extraneos plane haeredes, vulgo ein durchingehende Lechen transferantur: cum sit miles inseudationes alienationem sapiant, ct in magnum praejudicium Ecclesiae cedant. De caetero quoad seuda in
omnibus vetera concordata serventur.
V. Et quia pallim observatur, qudd ex locationibus honorum, vulgo a modiationibus Ecclesiae commodum non adeb promoveatur, sed communiter damnum oriatur, sic sua Serenitas bona Episeopatus non eloca hir, & si adhuc elocata fuerint, in pristinum statum restituet, illaque idoneis atque conscientiosis viris, qui facilis conventionis sint, administranda committet, qui cautionem personalem & pignoratiliam actualiter hie in Epistopatu praestent. VI. Non deducat rationes hujus Episcopatus ad aliam Revisionem sub nomine Buchhalterey vel alio titulo extra Curiam Passavi ensem, sed iuxta Capitulationem Art. iet. & I3. veterum concordatorum hic in loco Residentiae singulis annis per suos officiales, adiunctis duobus Canonicis ex Capitulo, rationes Praefectorum exigat, atque Passavium ad Curiam suam quosdam specialiter ad hoc deputatos, si placuerit, mittat, qui pro qualitate rationum vel illa ratificent, vel aliqua decernant, sicuti eadem praxis pallini in locis vicinisci in Bavaria in usu est. VII. Ut plures Canonici ad Residentiam alliciantur, salubriter cautum& praevisum eth, ut in desectum reddituum illis certae quaedam Parochiae, nec
aliis personis conserantur. Ita concordata vetera Art. ly. Item, ut quamdiu
praefati Canonici in Ecclesia Cathedrali actu resederint, sufficientem habeant noc ipso causam absentiae a suis Parochiis Art. 38. Deinde ut in conferendis Beneficiis & Praefecturis, quas per substitutos Vicarios etiam administrare
possent, aliis praeserantur Art. 2s. novissimorum S s. veterum: sic sua Serenitas imposterum juxta Art. s . se erga suos Canonicos magis Patrem quam Dominum, & his se liberaliorem quam exteris demonstret; maxime autem Parochias Capitularibus vigore concordatorum debitas, si illas vacare contigerit, Capitulo per Consistorium notificet, & quamdiu in Cathedrali actu resederint & Canonici huius Ecclesiae manserint, adminil rare absentes permittat. De caetero circa iurisdictionalia quoad Vicarios observetur, sicut haei nus praeticatum fuit. VIlI. Quas calamitates & pericula Capitulum praeteritis his bellis singulari devotione & affectu erga Domum Austriacam perpessum sit, ac etiamnum in bonis ac proventibus suis patiatur, demonstrat satis amictus ille status, in quo iam versatur, & debita, quibus premitur. Quare cum conveniens sit hac in parte, qua gravatur, sublevari, & conssilatione quadam damnorum suorum ad nova studia allici, sic debita illa Capitularia tempore vacantiae Administrationis & Regiminis in cumulum debitorum Episcopalium conjiciantur, & spacio sex annorum secta proportione aequali, videlicet annuatim quin
que millia ducenti quadraginta quinque florent, ex illis ducentis millibus iam Germaniasacra I .L Ccccc a pridem
252쪽
pridem consentiente Capitulo & statibus Episcopatus super consumptionis& contributionis negotium impositis extinguantur: pensionibus tamen vulgo Interesse dictis, tam restantibus quam currentibus, ex mediis Capitularibus, prout hactenus factum, solvendis. IX. Palam est octonomias ac bona procul dissita Capitulo plus molestiae quam commodi asserre & illis solum utilia sore, qui ibidem alia bona coniuncta & Praesectos habent, qui hisce rebus persbnaliter intendant. Qubd cum Capitulum vineas quasdam & bona χu Stain, Ybbis, und Closter - Neuburgin Austria sita possideat, quibus ob loci distantiam ita invigilare non possit, futuro Epistopo vero ob vicina alia bona magis fructuosa forent, sic inter illum & Capitulum tractatio de suscipiendis pnedictis bonis ineatur, & praevia transactione, quatenus nullum damnum Mensae Episcopali exinde insertur aliud a qui pollens substituatur.
X. Decernuntur Art. 37. veterum concordatorum Canonicis residentibus spolia demortui biscopi. Quia vero talis casus, quem divina providentia diu avertat, hic Passavit vix contingere potest; si e sua Serenitas in desectum hujus aliud annuale quoddam emolumentum Capitulo ex singulari gratia an signabit, prout id a moderno Episcopo laudabiliter praestitum. XL Observatum fuit hactenus partim vigore Concordatorum, partim
munificentia suae Serenitatis, ut ex Camera a Mensa Episcopali pro sustentatione dictorum Canonicorum Residentium 3 o. n. Capitulo annuatim ad pixidem persolverentur, ut Canonici in Ecclesia hac Calliedrali decenter & pro com petentia status vivere, atque eidem ex munere suo deservire possint. Quapropter continuare illa sua Serenitas imposterum sit obligata. XII. Officia illa veterum s. l . & ro. Irt. postremorum, Ut sunt utriusq; Dioecesis officialis, Praesidis, Consilii Auli ei, Camerae & Consiliarii in ordine ad Canonicos ex Gremio ad haec assumendos continuentur, nec illa cum ex divisione & separatione horum Oificiorum Ecclesiae major utilitas resultet imposterum coniungantur. Tempore vacantiae & administrationis in singulos annos ex redditibus Cameralibus Episcopatus futuro Episcopo decem millia florenorum Rhenen. sum pendantur.
Cum haec concordata rationi,Juri, &aequitati, laudabiisque consuetudini huius Ecclesiae omnimode consentianti ea vi plenipotentiae desuper habita ab Augustissimo Caesare Leopoldo tanquam Lebrus acceptavi & praesentium tenore accepto. In cujus fidem priedicta concordata subscripsi & 1igillo meo roboravi. David Comes de NeissenWolff. Ego vero infra scriptus, tanquam Serpi Archi ducis Leopoldi Guillelmi ad hunc actum Plenipotentiarius Legatus, haec omnia ita fuisse peracta & co
clusa nomine iam dicti Seo' attestor & fidem facio. Joannes Glischmidi
Liber Baro ab TMnberg. Joannes Hector Schad Liber Baro Decanus. Joannes Comes de Santhilier. Carolus Ferdinandus Baro de Muggenthali. Sebastianus liber Baro de Potting. Wol angus Gundacharus de Tauruirchen in Gueuenburg.
Leopoldus Κhuen Comes a Llechimberg. eneeslaus Comes de Thun. Collationata haec copia concordat cum vero originali per Omnia, in cuius rei fidem ego subscriptus Notarius meum consuetum fgnetum apposui . Aprilis An. I663. Ioannes ol angustandrachinger J. U.D. &Reverendissi mi Capituli Passariensis ndicus auctoritate CaesareaJuratus Publicus Notarius. Pro
253쪽
Pro Sede olomueensi, & Uratistaviensi paria agitabantur consilia, quibus intercessit Leopoldi mors bonis omnibus, sed Nepoti potissimum acerba, qui eo ut patre, ut institutore, ut lanmmoniae, ac fortunarum duce suerat usus. Ah ejus exitu postulatus est ab Olomucensibus ; deinde & a Urati flavi- III.
ensibus eo ipso tempore, quo proxime aberat, ut inter festivos ignes ipse, i663. propter quem accensi erant, novellus Pontifex extingueretur. Valetudo alloia qui tenera, ct fluxa purpurascentis instar rota, ut Annuae nostrae loquuntur,-xo naccescere videbatur; animadversa caloris naturalis occulta vis, depascens in- linimis. . tima: medicorum primae notae convocato consilio suscepta febrientis cura
sed ita, ut a quarto Nonas Maii ad Idus Iunias in peius variantibus intervallis Vergeret: excepit nox, quae ei pene fatalis suit: quare coenobiis Religiosorum, S templis omnibus indictae preces: tertio abhinc die sacro Viatico munitus est inter adstantium lacrymas, unctione sacra tantisper dilata. Dum haec aguntur, Apostolicus Nuncius Cardinalis Carolus Caraia Junior, qui Principis periculo vehementius angebatur, sacra Lipsiana S. Francisti Xaverit submittit. Deportata in conclavi fixis aeger oculis contemplatus, mani biisque complexus, religione plane singulari admovens pectori, partique affectae, hunc Sanctum,
ait, non dimittam: ita plane iactum, annuente ipso, neque citius gratum repetente munus Cardinale: rogat inde, quid Sancto vovendum P respondet, qui aderat e Prosessorum Domo P positus, paucis esse opus ad eum demerendum : orationem Dominicam unam inicere: hanc aeger procumbentibus in genua caeteris omnibus, cum Salutatione Angelica, & oratione de S. Xa
verio recitat, additque se Illum eligere suae Patronum aulae,& statim eius honoribus ter Missiae Sacrificium fieri iubet; lectione selectorum eius miraculorum ad fiduciam in eo habendam excitatus, sub meridiem sacrum pignus operimentis exacte secum contegi fecit, atque statim resolutus in somnum est Restiruitur. horarum bene duarum, & dimidiae, non absque sudore salutifero. Evigilans 'cibum quem hactenus nauseaverat appetere coepit: hinc omnes in spem erecti proferendae vitae, apertius didicerunt in humanae opis desectu adesse divinam : novas quotidie deinceps accessiones valetudo cepit, donec ea tandem integra quarto idus Julii foras egressus Augustam Imperatricem cum sororcu lis extra urbem in ejus viridario, & in reditu Augustissimum fratrem ex v xiolis decumbentem invisit. Die S. Annae solenni sub septimam matutinam sacellum S. Xavorii in templo Prosessorum, votum soluturus cum tota accessit aula; ibidem ante Divi aram e manu celebrantis sacra synaxi resectus est, ea vultus & corporis consormatione, ac modestia, ut nemo non Angelum diceret: inde largam in egenos divisit stipem, S iis Sacerdotum externorum,
qui ad Sancti altare Missae Sacrificium obtulerant, litrum se dignum dari vo. luit. Quoniam vero propter imminens belli periculum, & circumlatos ubiq, ab Turcis, ac Tartaris terrores migrandum paulo phst ad tutiora suit, refugii locus delelius est Lincium, quo cum Archidux venisset, ea copia usus est ad invisendam sedem Passavi ensem, unaque Virginem Auxiliatricem ibidem risu,rim I celeberrimam. Exceptus est Passavit occursu admodum laeto, festoque, visi applaudentibus tormentis aeneis, magnifico Cleri, Proterum, civiumque comitatu, in urbem ceu terrae Princeps, & Episcopus deductus. Et hic cernere licuit in tenello pectore animum excelsum, humanaeip pompae fastidium plane Leopol dinum: eodem namque vespere omnem illam magnificentiae speciem, gratulantibus caeteris, ipse familiares inter risus explodere visus est. Patuit
autem, quo gloriaretur: ad Virginem prodigiosam sese stitit supplieem , ad eius aram sacrosancto pastus cibo, inter liquidissimos suavissimae pietatis asse.ctus, quos adstantium expressae gaudio lacrymae condiebant; uti stribit laudatus alias Orator funebris. Hoc veluti penso Divae Virgini sibi adeo dilectae, in terris per luto re- N.
versus Lincium languido corpustulo vitam ad initium sequentis anni l66 toleravit; erat tamen laboranti ea animi religio, ut impetrari de eo vix posset, os 'e'... quo laborem Omeli Canonici temperaret: de quo iuverit audire rursum prae-niei. ceptorem ejus oculatum horum omnium testem: In horis, inquit, quas Ca-C cccc 3 nonicas
254쪽
7;8 EPISCOP. PATAV. LXV. Carolus Iosephus Archidi .
nonicas vocamus, ex quo obligationem suam coepit animadvertere, DEO quotidie persolvendis quae non optimi Principis cura quae solicitudo Θ non hic ille excusationem a debito quaerere, imo ne legitimam quidem, nisi rati ne convictus, satis admittere; & hoc unico negotio squod non semel obstupui Excellentissimi sui Domini supremi Praesem, cujus consiliis imo nutibus in caeteris promms obsecundabat, auctoritati non acquiescere, nisi Patris Consessarii vel meus superveniret assensius. Nun am absque ingenti animi gaudio meminero, quam pia solicitudine die Sanctis Fabiano & Sebastiano lacra, quae o fiduo mortem praecessit, innocentissimus Princeps ad horas secum dicendas me quali reluctantem, debilitatemque oculorum in ipso causantem impulerit; qua voluptate perfustis exultaverit, quod iterum ossicio suo fungi liceret. Cupiebat animatus hoc primo successu, eodem mox vesipere pro die sequente S. Agnetis, idem pensum absolvere; verum oculi negabant ossici- Tolerantia. um. Ita ille, qui & tolerantiam Gus in tormentis illis affecti corpusculi praedicat; nullam, ait, fuisse unquam acerbissimorum dolorum, quibus in erdum
cor, interdum caput opprimebatur, atrocitatem tantam, quae consuetam menti serenitatem adimeret: urebat sitis intoleranda, quam tamen, ut potu ne restingueret, acquiescebat rationi: remedia quantumlibet aspera, quae ars m dica applicabat, promtus admisit. U. Itaque sexto Calendas Februarias seu et . Januarii sub noctis flentium s Obhuc litis convulsionibus agitatus horam supremam vixit, innocentiae& morum probatissimorum exemplum, iuventutis Princeps, orbisque merito delicium,s,hul uia. uri Annuae nostr loquuntur. Cadaver secundo Danubio deportatum Vienanam, ibidem Nonis Februarii exceptum est, delatumque inter vespertinas te. nebras ad Divi Stephani, inde ad paterni corporis exuvias ad Patres Capucinos. Et lacrumae omnium parentarunt, cium ob detr meiatum publicum, quod Augusta Domus, atque Ecclesia cumprimis, in cujus spem magnam adolescebat, accepit; tum ob recordationem innocentiae, modestiae, affabilitatis, ct mentiae, misericordiae, ejusque modi virtutes: ad quas eum natura ipsa, & indoles formaverat. Sub extremum vitae applicabantur ei columbaei quod o
casio opportuna stat elogiorum eius scriptoribus, alludendi ad ingenium eius innocentissimum, ct columbinum. Extat elogium sepulchrale, quod ejus memoriae condidit Iosephus Comes de Rabatta, ejusdem Aulae Praefectus, cujus panem aliquam hic adponimus: Hic requiescit Serenissimus & Reverendissimus Princeps
, Nascendi conditione Archidux Austriae. Dignitate Episcopus, di Ordinis Teutonici Magister.
Innocentia Angelus. Vitae probitate Sanctus. Viriute Adulturi
Augustissimus Imperator Leopolaus
Cura Nutritium fecit. Nutrivi annis quatuor.
mi nec irasci quidem noverat Intra Columbarum agmen Dignum innocentia Comitatum In Coelum avolavit. Princeps
neminem, nisi moriendo offendit. ences
255쪽
EVetustissima, & nobilissima gente Dominorum, inde Comitum de Thum I.
sago, toginue, ac praesertim sacris Insulis etiam Archiepiscopalibus ha- ctenus gestis illustrissima: orbi datus circa annum I 629. parentibus Joanne Sigismundo, & Anna Margarita Comite de Wolkenstein i frater natuminor Guidobaldi Archiepiscopi Salisburgensis, ejusdemque Cardinalitia pu pura insignis: praeterea Joannis Ernesti natu minoris, qui a Guidobaldo thronum Salisburgensem inhendit.
encestaus Canonicus primum Salisburgensis creatus est ann6 Iός. dignita- aetatis tertio decimo. Subinde & Canonicus Pas Iaviensis: demum anno I663.
Collegii Salisburgensis Praepositus: vir & specie corporis, & animi, ac doctrinae, prudentiaeque dotihus egregius ; ob quas anno 166 . legatus est Ec- Elactis inclesiae Passariensis nomine ad Comitia Circuli Bavarici Ratisbonae coacta; cum 'iub idem temporis intellecto Caroli Josephi Archiducis obitu revocatus est a Capitulo ad electionem novi Praesulis, qtiae conspirantibus omnium suffragiis in ipsum cecidit die et . mensis Martii; anno aetatis quinto, & trigesimo. Anno 166 . ad finem vergente Salisburgi api id fratrem Archiepiscopum versatus est: ibi Carasem Cardinalem, qui apua Caesarem Leopoldiim Ap stolici Nuncii vices obierat, in Italiam revertentem in vico Neoborensi, prope Salisburgum, dum Archiepiseopus honoris causa obvius excipit, ipse fratrem assectatus est. Anno i 663. mense Iulio accepit ab urbe diploma Confirmationis. Me- II. morabile quod refertur in summario Salisburgensi: provisionem de Ecclesia iως. Passaviensi tunc factam cum clatifula: de qua non liquet, si me alicui Archiepiscopo sit straganea, an Sedi Apostolicae subsecta: quae clausula pariter deinde facta in Successore Wenerelai: quo liquet causam illam in Curia Romana nuper motam, nondum fuisse perductam ad liquidum. Ad eundem annum gloriantur Annuae nostrae Passavienses, Celsissimum Principem festo die S. Ignatii, non Missarum modo solemnia, sed primas quoaque vesperas, Archidiaconum agente Epi opo Principe Lavantino, quatuor Rem e Canonicorum Cathedralium Collegio functiones reliquas ad aram obeuntibus, cecinisse: idem postea Decembri mense praestitisse selemni die S. Indiarum Apostoli, quas gratiae benevolentiae 3 significationes Patres per singulos Rectionis ejus annos si postremum excipias experti sunt. Eodem anno Sebastiano Comiti de Potting ad Lavantinam Sedem promoto Confirmationem & Consecrationem Archiepiscopi Salisburgensis nomine impertiit. Anno eodem l66ς. Leopoldus Caesar, pro iure tunc sibi competente die Aad; i, ridecima mensis Augusti encestatam praesentavit ad Episcopatum Gurcensem, Epiuop aestimatione primum viri, deinde ea praecipue causa motus, uti iacturas Passa-viensis Ecclesiae, quas per incendium nupernum fecerat, ob quas annuis etiam proventibus evaserat reddendis, ac oneribus Imperii sustinendis impar, eo subsidio levaret.
Annis subsequentibus fueundi identidem sunt Annales nostri pietatis eius teste , dium & in solennitatibus Antecinerialibus, & Eucharistieis, & Indige-
tum nostrorum aut sacris operatum in odeo nostro, aut certe cultum publicum
praesentia sua honestasse commemorant, ac caeteroqui in Cathedrali rem divi nam, Conciomimque frequentiam exemplo egregie promovisse. Anno t66 . indeptus est ab Alexandro Septimo Papa privilegium hulla fi- 1M .gnatum, condendi testamentum pro arbitrio de re omni pecuniaria, mobili- dux, si noli octilibus, libris, aliisque per aut citra curam animarum quaesitis, ' ita a sacris juxta profanisque bonis. Datum Romae ad S. Mariam majorem sub ramistum. annulo piscatoris die lo. Februarii. Anno
256쪽
Anno 1 8. desuncto fratri Cardinali, & Archiepiscopo Salisburgensi solennes inferias in Basilica sua fecit; ejusque laudes pro pulpito exornari v
III. Cum eodem tamen fratre seo Guidobaldo assiduas exercuerat lites in
re, pugnae causa vulgo nota Exemptionis, erctque multorum opinio fore, ut amplos fa-
' ρ et ceret in ea re progressus, nisi consiliis intercessissent fata. Lis etiam fuerat cum Praelatis superioris Austriae de iurisdictione in pa- cum viaelatia rochias, & beneficia Monasteriis unita, aut jure patronatus subiecta : deque aliis juribus episcopalibus in personas, & loca Regularium: quae arbitro Caesare discussa, ac terminata per Recessum, ut vocant, a Commissariis Caesareis subscriptum, & obsignatum Viennae in Aula Caesarea die I 8. Augulti anno 1 668. articulis omnino septemdecim comprehensum; qui quamvis ad manum sit, nihil tamen admodum est, quo movear ad eum huc inserendum.1-. Transactionem iacit cum Leopoldo Caesare, ejusque rei aerariae prae- R- sectis anno 166s. die as. Septembris; qua decretum, uti fas sit Ecclesiae Pas. o. saviensi quotannis numerum sex militum urnarum vini e fundis propriis aequhsi. ac vectigalibiis, nec non decimis redacti citra telonium, aut alius oneris impositionem evehendi ex Austria; idque sic, ut pro modo vindemiae divitis, aut malignae dimensum illud addendo, vel demendo redintegrare liceat: idque diploma Successoribus etiam Augustis confirmatum fuit. iorr. Anno IόII. quo Francisiciis Borgia, Gandiae Dux, deinde S ietatis IEsia Generalis, Divorum coetui adscriptus est, eaqi e propter solemnissimi agitarentur ab universo ordine triumphi, non defuit Princeps, qui die as. Septembris
E Cathedrali Basilica cum universo Canonicorum collegio, & Clero; praeterea ambabus Divi Francisci familiis ad oratorium nostrum solemni pompa processit, divinisque intersuit. Ab hoc tamen anno fama suit Iesbitis non optimε voluisse: qudd Concionatorem ejus ordinis E templo Cathedrali missum fecerit: quod fabricam Collegii, de templi praecepto suspenderit; praedium quoddam Patrum sub hasta venundederit, atque haec ob Iitem de iurisdictionis modo in paroecias Daunkirchenses. Sed hoc equidem non
extinctio erat benevolentiae multis caeteroqui argumentis per annos compi res contestatae, sed quaedam, ut ita dicam, eclypsis anni vix unius; reddito sub extremum sole gratiae superioris. IV. Quatuor praecipuε rebus praesemarae sitae nomen insigne reddidit, me- Metium ira mori iraque vigentem apud posteros habuit: primum exacta justitiae bilancer - νδ deinde solertia rei oeconomicae: ad haec magnifica aedificiorum struinita: postremum aulae suae modo ad amussim exacto. Repini Bas, Accesserat ad clavum eo tempore, quo ob nuperum incendium Basilicati ni Cathedralis, ac palatium episcopale, cum aedibus civitatis penε omnibus jacebat in ruinis. Nulli suppetebant, quos habitaret, lares; nulla sacris agitam dis Ecclesia: neque sacri Instrumenti, neque profani vel pilus. A rarium sunditus inane, quin multis nominibus per Decessores accumulatis gravatum. Plis tamen nihil animo framis decrevit omnium primum suscitare ε cuneribus Cathedrale templum, stractorem Architectonicae peritum evocavit ex Italia Lorago quendam Mediolanensem, ἡ cujus idea novam penitus strueturae formam molitus est; ocyiasq; constituit comportari materiam: navigia salinaria. dum e Bavaria reverterentur, jussit onerari saxis quadratis. cujusm di in oppido Ketheimb. & V unetern secantur. Ea Passavium advecta in eum locum, quem unim equorum haustrum appellant, machinariam ope ἡ navi-hus egesta. Quibus ad normam caedendis, componendisque constitutae centum & amplius opelae talium rerum artifices, primum ipse lapidem immisit in chori parte palatin proxima; strenuoque conatu magnificam molem, quae hodieque visitur. ad usque fornicis supremam propemodum Commissi iram perduxit : clim ecce tibii per incuriam Architecti, fulcris & subscudibus ob imcumbens pondus sui scentibus opus omne interius, quod a testudine coronaria muros principes usque pertinebat, horribili tuina repentὶ concrepuit: neque Antistiti vita in id suffecit, ut fabricam ex integro recreatam videret; aut aliatio hila
257쪽
alia perficeret, quae magnificὶ pioque se, proque civibus moliebatur. Palaia Mutram
lium repurgare exorsus est, at non ultra, quam .ut partem modo aliquam in s
usum habitandi redigeret, potissima cineribus derelicta. Et cogitationem susceperat egregiam, Urbanorum quoque domicilia sumptibus reficiendi suis,
pacto redhibitionis. Quin ad ornamentum, commoditatemque ui bis meditabatur struere suggestum circlim latera flumentana undeqliaqiae pertinentem, quo circumiri civitas pedibus, vehiculisque posset. Alia quoque consilia in florem evehendar coquebat urbi: vertim praecidit haec omnia mors in herba. Fertur inter dextellas eius oeconomicas etiam haec: si quem excelsi Ordinis virum peregre per urbem commeaturum prosi iceret, recipiebat se ut plurimum ad arcem suam Wolineinensem, quippe evitandis hospitii semptibus, quos ipsa temporis necessitas in ussim publicum rectius collocari suade- VΙ.bat. Aulae Episcopalis id adhuc temporis arctus admodum erat modus, adeo Modus aui ut qui tuba canerent, duo essent, non amplicis: servorum familiarium numerus non plus, quam sex: a conviviis publicis abessent forminae ; quem ritum sic observabat, ut ne nepotibus quidem suis ad Comitatum muliebrem hospitium in palatio daret, statuebatque universim, contubernium mulierum personis Dacris multum adferre periculi, parum decori. Comitium aulicum conspicua nobilitate constabat; uti & Collegium Capitularium , in quibus numerabant ut sequentes: Stabata, Puchaim, Thurn,
Preysing senior Episcopus idem Chiemensis, Herberstein, Losenstein, Rhun Decanus Capituli, Toring, Athenais, Dux Neoburgicus Eteonorae Imperatricis frater, post magnus Equitum Teutonicorum Magister, Episcopus Uratistavi- ensis, ac demum Archi Praesul Trevirensis, Preysing iunior. officia iuris dicundi, remque scriniariam, in quibus procurandis antea solius Praesidis, aut Cancellarii potissimae partes fuerant, in hunc ordinem, quimodb viget, redegit; negotiis a cognitione summaria ad gradariam traductis. Ad subsellia publicorum munerum, & consitorum evecti tum erant ejusmodi, quibus propria dexteritas plus, quam aliud aliquod nomen privatum , aut clientelare suffragabatur. Praecipuus aulae genius erat Mathias EP german; cui quantum encestaus tribueret, colligere est ex epitaphio, quod
ei mortuo scripsit; hodieque legendum proximi Urbani Episcopi di Lambe gii Cardinalis iacellum in saec verba: Hie situs estis Praenobilis ac strenuus Dominus Mathias Eme an ab Emerhurg Re- ,, verendis sint, ac Celsissimi Principis, ac Domini inencestat Episcopi Pass
M viensis, & Gurcensis &c. Sc. Consiliarius, Camerae Praeses, & Praefectus se in Wolmein: vir sapiens, temperans, justus, quem rara ingenii se licitas, si & indefessa in laborando sedillitas ex parvis initiis in eam dignitatem extu- lere, ut inter praecipuos aulae Ministros honoraretur. Tantum juvat inge- se nio junxisse laborem, virtutemque. Is cum Episcopali huic aulae fidem &,, industriam suam incorrupta vitae integritate, & dexterrimo rerum gerenda-M rum usu pro virili contestaretur, scrvus bonus & fidelis, praematuro & prae-- cipiti fato ex hoc seculo avocatus ad immortalitatem, animam Creatori suo,, reddidit VI. Novembris A. M. DC. LXXI. vixit annos so & mensem unum: ,, cujus deternae memoriae praememoratus Revd μ', & Celetus Princeps hoc
encestatis primus omnium ab Augustissimo Leopoldo Caesare impe- m id travit veniam habendi satellitium armigerorum ad custodiam corporis; quem numerum inchoavit ipse quidem; non complevit: nam paucos modo aliquos ab eo conductos constat, eosque nondum instructos bipennibus, cuiusmodi genus armorum ab aetate primum succetaris eius Sebastiani visuntur. Res
insignes duas ab oppidanis juxta, ac provincialibus sibi subjectis impetraverat: ut amaretur idem majorem in modum, idemque timeretur. Habebat in more quotannis Magistratum Urbanum accipere convivio: cum aliquando
evenit, ut epulo iam soluto juberet omnes clausis palatii foribus attineri litis enim quidpiam inter ipsem, & civitatem gliscebat dabatque eo facto docu-
R. P. Ha1 a Germania sacra T . I. D d d d d mentum
258쪽
mentum dominatus absoluti, quosque ad fines auctoritas proseratur sua: quam Majoribus traditam siuo etiam aevo sartam, integramque vellet. Vigebat adhuc annis, ipso propemodum aetatis flore; clim eum labores renum sib principium anni I 6 3. solito vehementitis amictare coeperunt. Medicorum consilium erat, uti digerendo malo, equestri motu exerceret corispus; id ille cum institueret exequi, illico sellam deserere cruciatu coactus est; tum equo, quem in deliciis habebat, se fulciens, atque ad praesentes conve sus, hoc postremum est, inquit, quo Candicanti huic meo operam dedi; vos ei pastum etiam deinceps favete. Indε genialibus relegatis ad curam animae se vertit: tum cernere erat optimi Principis mentem: nam evocato Collegii
Iesuitici Rectore, studiique significationibus bene multis appellato, jurisdictionis tuendae Zelum, quem propositum habuisset, nudavit, demumque arrepto manibus Crucifixi simulacro; tu verb, inquit, sic habe, me & vivere, & mori tui ordinis amicum ; quem in haec sanctissima Domini vulnera commendo. Ita benedictionem eidem impertiens orat, uti Concionatorem sibi liactae supremae comitem concederet: quo imperium exosculante Sacerdos, quem petierat, morienti biduum, totidemque noctes constanter adfuit, sancteque compositium aeternitati transmisit, die sexta Ianuarii : Corpus honestissimis exequiis deportatum ad cryptam episcopalem, ibidemqtie depositum subtus aram maiorem : Epitaphium in marmore, quod dextra chori parte situm est, caelavit Ioannes Seir Phidias Passaviensis nongentorum propε floi enorum mercede. Additum opus picturatum. Inscriptionis tenor his verbis conceptus est:
SNe gradum Vialor, mencensus ex S. R. F. Comitibus de Thun, Fpimpus Passaviensis, ct Gurcensis, S R. y Princeps, Praepo situs Saluburgem, hic quiescit, Princeps excelse animi, magnae prudentiae, indefelsi laboris, O probatae vitae; de ει- clesia, tessique DissiIraeclarὸ meritin, quam Emesiasticae di illinae legibus, exemthsmie firmavit. Curiam Discopalem incendia deformatam resisuit; Baslicam Cathedralem cum Turribus eo ιm infortunio pene collanam ex fundamentis Herantis ructura reaedificare coepit; opus in rignem altitudinem jam surgens, relaudiere imperfectum mors praepropera coegit: Ecclesiasticae libertatis, guriumque Epistop tam studiosissimus Aspertur, Pacis tamen amans, omnem dissidii item extinxit;
eius viva exemplo, magnanimitas in morte admirationi fuit. Huicyanuarius aetemnitatis Fanuam aperuit, dum h vita decederet VIII. Idus ejusdem, ann3 salutis
M. DC. LXXIII. aetatis suae mII. Regiminis IX. Tu pro DEO, ct Ecclesa in vita
indefesse saxe, Er vove post mortem requiem Hemam. Constituerat sibi diem anniversariam celebrandis funeribus, constituto censu annuo centum & tredecim florenorum in praesentes distribuendo. Tabulas etiam supremas condidit ε privilegio nuper obtento: verum oborta lis, quae plures tenuit annos: partem alteram iaciebant fratres mencestat, nempe
Ioannes Ernestus, Archiepiscopus Salisburgensis,& Michael oswaldus: indε pugnabat Ioannes Ioachimus Ignatius Comes ab Aliam Canonicus Passavie
sis; delata res ad forum Romanum per viam commissionis coram Alexandro Benineata sacri Palatii Apostolici Auditore agitata, sententiam retulit irritantem, die undecima Ianuarii An. Isso. Pontificatus Alexandri VII. anno primo. Memorabilis est transactio, quae inter encestaum, & Capitulares ad perpetua utriusque partis si accessorum tempora convenit mutuis tabulis, diplomate pariter Pontificio approbata & roborata; qua refixo & abolito iure, α consuetudinespolii, iat appellant, seu sortitionis vestimentorum episcopathim ab obitu Episcopi relictorum, constituta sitit certa pecuniae dos Canonicis actualibus viritim quotannis pendenda, illis qui liturgiae anniversariae electionis Episcopi interfuerint; iis tamen minimε praeteritis, qui per aegritudinem, aut negotia Episcopalia, vel Capitularia abfuerint. Eius pensionis modus tum quidem erant florent triginta pro singulis; veri im Successoribus Epistopis summa universim constituta in annos singulos millies florennum, ex aerario Episcopali numerandorum. Neque illud praetereundum, quod in Annalibus nostris resertur, res ominis haud omnino contemnendi: Presbyter erat, qui in hospitio insidens sellae in
259쪽
in medio cubi li, effigiem mencestat recens destincti superiore loco posiram contuitus his eum affatus: quid jam habes, inquit, encestae, quod pluribus
molestum te dederis 3 vix absolverat, cum imago ex edito ruens in mensam subiectam, calices vitreos illi positos omnes comminuit: exhorruit homo, sancte spondens, se deinceps in Sanctos Domini verba neutiquam missuriam. encestes Sum aganeus fuit Martinus Geiger Episcopus Lampsacensis, Sufframim vir de doctus, ct pius, & functionum Episcopalium administer admodum solere; ut qui multorum millium numerum diversis in locis chrysmate Confirmationis inunxerit: obiit circa annum i669. ei subrogatus est Iodocus a Brendi
dictus ΗqpEnec Leopoldi Guillelmi Archiducis quondam Consiliarius initiamus & Ossicialis Patav. ac Praepositus in Matsee cum titulo Episcopi itidem
Lampsacensis; vir aetate, literis, & ossiciis, quibus perfunctus est, celebris; qui ut ipse sacris commentationibus mentem saepius excolebat, ita idem ut ab aliis fieret, existebat auctor.
Carissima gens primom equitum, deinde Baronum, postremd Comitum L
de Potring prope Murstenen in si tua Viennensi, quarum utraque in hu- io' ius familiae patrimonio fuerat. De Ecclesia cumprimis Pataviensi praeelare merita, ut cu)us gentiles eam pene jam i seculo per omnes Capitularium dignitatum gradus illustrarint. Sebastianus juventutem in obsequiis Leopoldi Guillelmi Archiducis po- Adoles -- fuit, seque in eo gymnasio virtutis adeo probavit, ut Collegio primum Cath
dralium adlectus, inde Capituli Cellerarius cuius ossicii proventibus tune
solus ordo procuratorius, deinde vero, hodieque Canonici in commune se untur denique Praepositus crearetur. Anno 1663. nominatus est ad Cathedram Lavantinam, a Wenceslao, uti i up diximus, inauguratuS. Enitebat in eo mens rerum grandium capax, intellectus in longum pro- ire.
spectans; praeterea liberalis, & Principe dignus animus; par erga quosvis humanitas, studiumque adversus omnes benignum, quo nomine voluntates ordinum omnium sibi mirifice devinxit, eratque votum universi populi commune & ardens, eum Pontificem deposcentium: quod vero fidem, & obsequium Augustissimae Domui devotum omnibus prae se tempestatibus ferret, apud Leopoldum Caesarem gratiae locum obtinebat in paucis; qui idcirco Pasi Co inrenda. savium ablegavit Wol angum Comitem de Gettinet cum literis commenda. tiis, quarum autographum ad Franciscum Leopoldum Guiliemum Comutem StaWata Canonicum Pataviensem sie habet: Chare Comes Mollata : necessarium duxi ad immi=untem nrei R Ualis iacti nem mittere Legasum Moggangum Comitem ab OriIine Consiliarium Imperialem a licum, cubicularium meum, cui mandavi, uti sese spectarim apud vos m uet, vostisque nomine meo propositionem faciat de rebus nonnullis, quas ex ipso uberius muLIdetis. Peto ut eum non audiatis modo benevole, re quibus dixeris, habeatis fidem; verum etiam svium vestrum eum in modum declaretis, quem fiducia in vos mea desiderat. Datum in civitate mea Vienna ie r. Februarii -ο 16 3. 4 Leopoldus. Has literas sibi die sto. Febr. hora decima ante meridiem redditas idem Comes Sta ara in tergo epistolae adnotavit. Nec sine coeli suifratio ad Thiaram Passaviensem Sebastianus destinat o. Λ ri videtur, id quod omine quodam non vano innotuit. Erat inter ejus urbis cives nonnemo, qui elato encestam uti periculum de futuro Principe face- τει, descripta Candidatorum nomina coniecit in urnam: tum pueris innocen tibus adhibitis, ut nomen aliquod sortirentur, jussit: eductum mox prima sorte nomen Sebastiani: placuit aleam repeteret & altera λα Sebastianum
260쪽
edidit: sic tertium, se quartum, sic demum septimum iterata missione proadiit idem identidem Sebastianus ν ut plane appareret manum doli nesciam Numine aliquo fuisse gubernatam. Convenerant Capitulares die o lava mensis Martii: ubi rogatis sententii priusquam ad electionem procederent, iteratas condidere leges bene multas si quibus Pontificem, quicunque legeretur, in antecessum adstringendum puta verunt , quarum tenor est, qui sequitur:
In Nomine Sanctae & Individuae Trinitatis
u. A Nno reparatae salutis humanae millesimo, sexcentesimo septuagesimo
DL ,ενikω ' tertio, indictione Romana undecima, die octava meniis Martii, hora puri VR4s eirciter nona, summum Pontificatum gerente sanctissimo in Girilis,' μ' Patre Clemente decimo, sede Passavi ensis Ecclesiae vaeante, iusta scripti Iil m& Rem D' Dhi Sebastianus Comes de Polline Praepositus, & Epμ Lavantinus, Leopoldus Comes de Κhuen Decanus, weneeslaus Guillelmus Comes de Hos girchen Senior, Episcopus Seccoviensis, Carolus Ferdinandus Comes a Muggenthali, Germanicus Comes de Thurn, Ioannes Franciscus Ferdinandus Comes ab Herberstein, Joannes Franciscus Adamus Comes a Toring, Hermannus Mathias Comes ab Athimis Custos, Franciscus Guillelmus Comes Stavata, Jaroslaus Franciscus Ignatius Comes , StembergI Joannes Erneitus Comes de un, Franciscus Comes a Losenstein. Joannes Fridericus igniuius Comes Preysing, Wikhardus Ignatius Guillelmus de Salm, Georgius Fridericus Comes & Dominus de Salburg &α totum Capitulum Peremptoriale Ecclesiae Pataviensis repraesentantes, in loco Capitulari nonnullas observationes& concordata, ad quorum observationem futurus Episcopus e gremio eligendus vel postulandus inviolabiliter obligetur, decreverunt & statuerunt, prout eorum tenor hic subsequitur. l. Primo eligendus vel postulandus in antiqua ae vera Religione Christiana in sancta Catholica, ac Apostolica Eeelesia di fide, quae hactenus in toto orbe terrarum temporibus Apostolorum continua successione floruit αmaxime in obedientia summi Pontificis & sianctae Romanae Ecelesiae juxta sormulam professionis fidei, a Pio IV. summo Pontifire, felicissimae recordationis ex deereto Concilii Tridentini editam, per DEt gratiam constanter se pe mansurum iuret, ae promittat: suaeque sponis id est Ecclesiae deeorem, & totale eomplementum a suo Antece re omni diligentia inchoatum, & maiori ex parte. resectum qua poterit possibilitare S industria promovehit. Curet etiam, ut omnes Consiliarii, Praesecti, officiales, & familiares eandem secum fidem amplectantur, & retineant, ne ullos libros, aut subditos haereticoς in civitate Passavienti aut aliis oppidis & locis ad Ecclesiam Pallaviensem pertinentibus toleret ; sed eontra huiusmodi seductores, librorum venditores ac quo vis haeresim profitentes iuxta Canonicas Sanctiones summorumque Pontificum tam antiquorum . quam modernorum decreta ac condignas poenas proin, cedat, ct procedi faciat, servitoresque de haeresi suspectos ab Ossciis removeat , nisi sub spe eos imbuendi ad veram Catholicam fidem amplectendam
Il. Deinde idem in spatio unius anni ἀ die adepti possessonis rem pu
tando, munus Consecrationis Episcopalis absque ulteriori dilatione recipiat, publiceque Missam celebret, & si contingat Elpctum vel postulatum aliquemnabere desectum, cuius ratione a recipiendis ordinibυς. & munere Confecimtionis prohibeatur, tunc una cum confirmatione etiam dispensationem de tali
defectu apud Sedem Apostolicam impetrabit. III. Et quoniam Ecclesiae tam in spiritualibus quam temporalibus multa
damna, atque incommoda ex absentia Episcopi plerumque oriri solent, tunebbtur Εpvs vi iuramenti, ac juxra summorum Pontificum decreta in loco rem dentiae suae solito actualiter residere. Si vero ob urgentes causas ultra te rus