장음표시 사용
301쪽
t fit, generosissimum Sanctitatis Vestrae animum instantissime obsecro, quod neque PolonM solum, sed etiam Asomlicae Sedi in summis negotiis magno inui, emolumento
in honori erit. Haec aliaque plura in eundem sessum addet nomine meo Dominus Cardinatu Barberinus, Regui mei in Romana Curia Proteritor, cui, ut hoc negotium Iromoveat, sedulo injunxi, θ' ad quem propterea me re ero, ae Sauctuati ι est e Christianorum Principum universali pacesolatia glorios Pontificatili lo11omismem devotismo assectu ρο obsequio exopto, ac me, regnumque meum Patervae Protectioni
Obsequentissimus filius Augustus Rex.
In eundem scopum collineabat Leopoldus Caesar, cuius epistola familiaris die I . Martii anno 1698. ad Comitem Kinskium suum in Urbe Legatum
est haec: Remitto tibi literas, quae ex Polonia veneruut, concernentes recommenda
tionem Disopi Passau. ad Cardinatatum. Omnivo Iudico expedire, ut baec intentio secutidetur, ct promoveatur. Vide ut illas expeditiones quae necessariae sunt, postero veredario expetri facias; licet timeam hanc rem non tam Jacise obtinendam: ovinia tamen tentanda sunt; quae dum tibi pro nunc significo, Tuus orci permaneo. Jam ex Polonia Legatus gloria plenus reverterat; agebatque aliquamdiu XXIILViennae ab Augusti Conliliis, ubi res duae gravisssimi ponderis in deliberationem venerant: pax cum Turcis, quam anni superioris victoria apud Lentam Tibi sicanum vicum ab Eugenio Principe Sabaudo reportata praeparaverat:
deinde sponse pro Josepho Augusto Rege delectus, quae die is . Novembris
voce publica pronunciata, Wilhelmina Amalia Hannoverae Dux. Demum iεον. Passaviam se retulit, ubi anno sequenti l699. die 22. Februarii precationes pu- Palsavium blicas in Ecclesiia Cathedrali instituit ad commendandas DEO nuptias Augu stales in spem sobolis optatissimae: eodem enim tempore Regina sponsa fines Austriae tetigerat. Rursus autem evocatus a Caesare ad iunctionem quam di gnitatis , tam laborum seracem. Princeps Lobkovigius, qui annos iam aliquot in Collegio Ratisbonensi Legatum Caesaris egerat, ad obsequia Reginae 'Augustae neo- nuptae vocatus praefecturam illius aulae obire jussus est ι haud dubie consilio peculiari Caesaris, locum vacuum, in quo ingenium Philippi utilissime collocandum providerat, de industria captantis. Igitur omissa Legatione Lusitanica, quam olim ei mandare decreverat, nominatus est Princeps, sit vocant, Commissarius ad Ratisbonenses : ea gratia Viennam petiit de oeconomia tanti negotii praecepta idonea capturus. Cepit: atque inde redux Passaviam tenuit die quinta Aprilis; ibidemque annum reliquum, & fere dimidium anni sequentis egit, itinere Rarisbonensii suspenso tantisper, ob tribcas, quas Legati Principum de ritibus ac ossiciis Legato Caesareo adhibendis
intricaverant: cumque interea daretur opera concordandis animis; iamque troci
die io. Maii anni 17oo. Legationis, fideique publicae tabulae ad Ratis bonenses mitterentur; iamque Legatus praemissis eo familiaribus apparatum faceret ad ingressum publicum die a . Iunii celebrandum: tamen dissidiis de modo recipiendi Legati, aliisque querimoniis nondum explicatis Consilium in prae. XXIV.
sens adhaesiti cum subinde laetus ab urbe Roma NunciuS allatus est de Sacra Renisuetatur Purpura Lambergio decreta. Cudurali
Paulo supra narratum est, quantis studiis & Poloniae Rex & Caesar eniteretur ad isthoe praemium meritis ejus adeb spectatis ac virtuti parandum. Venerat Romam sub anni 17 . principium Leopoldus Josephus Comes Lambe gius pro Caesare Legatus, Patruelis Philippi. Igitur omnia conspiraverant ad inclinandum animum Innocentii XlI. qui demum in postremo, quem se- . - .cerat, Cardinalium delectu die ai. Junii anni I7oo. nominavit Joannem Philippum Cardinalem Presbyterum; Galero purpureo per Comitem de Κumstein Pontificis Cubieularium Viennam transmissis; de quo Caesar mirifice lintatus eum honorem novitio Cardinali habuit, ut suis ipse manibus velamen sacrum die is. Septembris, in aede sacra Augustinianorum, quod Aulicum I iiii 3 Vocant,
302쪽
so s EPISCOPUS PATAVIENSIS LVIR
vocant, eius capiti imponeret, honestantibus pompam Colonizio S Grim, ni o purpurati Senatus Collegis. Observatum fuerat annum istum nempe septingentesimum supra millesimum honoribus gentis Lambergie esuisse praeter modum insignem: nam praeter honestissimam Legationis Romanae provinciam Leopoldo Iosepho, ut ante dictum est, contributam; honos etiam velle. ris aurei ab Hispano Rege duabus Lambergiis eodem anno decretus est: Leo-poldo Iosepho, quem diximus, & Leopoldo Mathiae rei Venatoriae praefecto: queis jecus supremum addidit purpura Philippi in gente Lambergiorum prima, in sede Passaviensi secunda ι cui facient superi, ut accessura sit tertia in hodierno Lambergio, cujus eminens virtus atque ad exemplar verissimorum Ecclesiae Pontificum composita pastoralis ossicii diligentia meretur, ut admiraturus nemo sit quod fieri dudum oportebat. Sed ad Philippum regredior. XXV. Nova dignitas occasio fuit, ut brevi a susceptis eius insignibus, partes etiaam tanti muneris obire cogeretur: Innocentius XIl. die et . Septembris eius-ν. isti ' concessit. Abeundum igitur Romam e sententia Caesaris, uti in electione novi Pontificis, partibus Austriacis adderet momentum. Suffragium ipse suum cum aliis in Joannem Franciscum Albanum contulit, die 23. Novembris renuntiatum cum nomine Clementis XI. qui illud peculiare a m
ris pignus Cardinali Philippo demonstravit, ut ei Titulum Cardinalitium , quem ipse ante Pontificatum gesserat, adiungeret, S. Splafri in Capite; atque ad Ecclesiam S. Sylvestri eum Ipse deduceret.
imi. Ab Urbe redux ad Venetos divertit: cum eorum Duce Marco Antonio Mocenigo secreta negotia mandaro Caesaris tractavit, de quo literae fidei publin. vλλά --Augusto ad Ducem datae sunt Viennae die Februarii quinta decima anno IroI. Venetiis Adriatico vectus appulit ad arcem Turrianam Duinum prope septemplicis ora Timavi, sinu Tergestino: ubi magnificis acceptus Offetis filiolum dynastae levavit e sacro fonte : inde prosecutus iter per Graecium Styrorum capur, Viennae redditus est, ubi deliberationes super Hispanico bello post natos homines operosissimo servehant. obierat mortem sub anni stiperioris finem Carolus Secundus Hispaniarum Monarcha improlis : exclusius haereditate Caesar bellum decreverat ἔ in belli societatem vocabatur Germania, Anglia, Batavia: haec arena Philippo proposita, qua primum eius industria de--trouersia fungeretur in Comitio Ratisbonensi. Sed nondum eo patebat accessus ob controversiam novam ab Acatholicis iniectam: in titulo Legati tricabantur: .... ' Romanae Ecclesiae Cardinalem appellari volebant, non item S Drinae: quasi vero, inquiebant, qui ab Ecclesia Romana viverent seiuncti, in Ecclesia viverent non Sancta; ipsi cum familiis stiis quasi mortui & damnandi: hoe perinde esse, atque in seipsos & Majores sitos sententiam serre damnationis, seque ipsos jugulare fassione propria, dum scilicet Ecclesiam, quam deseruerint, appellent Sanctam. Haec ita cum disceptantur, non defuit dignitati Catholicae constantia Philippi datis enim die octava mensis Augusti anno IIoI. ad Pontificem literis firmissime testifieatiis est, sese ne transversum quidem unguem in eo, quod auctoritati, dignitatique Ecclesiae Catholicae adversetur, admissurum; prius imb excessurum Comitiis, quam id ferat, ut honor & praerogativa Romanae Ecclesiae Sanctitatis, quo agnomine ceu specialissimo maximεque pro- rio gavisa semper sit, quocunque haeretico temperamento ad connivendum aereticis excogitato, laboret. Ita sententiam epistolae ad verbum refert Flor-neggius. Idoneis demum consiliis ostensa scrupuli inanitate, sua titulo stetit integritas. Sed iterum deinde ac sepius impetita, fortissime tamen a Cardinale defensa, sic ut desertis aliquando Comitiis sese Patavium indignatione a riperet. Sed rixis interim, ut dixi consopitis demum Kalendis Decembribus
alii nam anni iroi. Ratisbonam iniit ingressu adeo magnifico, ut ornatiorem nemo viderit. Hispanici belli negotium curas omnes adverterat tantumque va-im . luit industria Legati, ut anno sequenti l Oa. die 3o. Septembris hellum illud a cunctis trium Collegiorum Legatis statueretur es te bellum Imperii; Rex Galbliae Ludovicus XlU. cum Nepote Philippo pronunciaretur contra Imperitam
fecisse, declaratus ipse cum asseclis & auxiliaribus solemni formula hostis Im- Perii. Sed
303쪽
sed in soribus erant arma, quae hostes Bavari circumferebant, successu XXVI. Linon absurdo: Passavia, militis Caesariani statio, miserabili lato coacta triste Fuum inbu hellum cum vicinis ac prope domesticis gerere. Eb malorum sortunae mali- gnitas gentes nuper amicissimas impulerati Premebatur Austria metu anci . . aikoic triti; urentibus hinc Pannoniis, inde imminentibus Boiis, quibus tamen ob- secta Patavia veluti porta & clavis Austriae quamdiu stetit, leniebat metum rverum anni l7o . principio, die quinta Januarii, algente bruma conspectus in iro pomoeriis hostis spem primum, deinde & consilium defensionis excussit. Praeis isidium militare attenuatum, Legionum parte adversus tumultuantes Hung ros abducta, reliquis, qui valerent, vix ultra numerum duum millium ἔ qui . , bus ineumberet & urbem & arcem & coronas vallares amplissimas tueri. Si- ltus urbis depressior surgentibus hinc atque inde clivis velut in arctum coactae r nec discrimina fluviorum Oeni ae Danubii prohibent, quin utrinque pateat ad ictus pilarum etiam leniter proiectarum. Hunc in modum die octava Januarii Scena quaedam aggressionis lacta, iniectis ex ea parte, quam Oenus discribminat, missilibus miniis ad noxam, quam terrorem. Ostentata praesens civitati pestis; defensionis inopia, desperatio iubsidii, eam modo deliberationem reliquerat, silvis rebus, an perditis hostem admitteret. Accurrenat ab urbe Ratisbona Cardinalis, sustenturus, si qua posset, casum urbis: neque animus deerat Comiti Gronsseidio veterano Cariarei militis Duci. Rrx non invalida, atque ii idoneo teneretur praesidio, vim obsidentium ea praesertim anni tem- peltate facile frustratura: sed nimirum in oculis erat urbis exitium, cuius rationes a rationibus arcis separare, quod antea fortassis licuisset, eo jam temporis articulo non licebat; aut si liceret, an aequum videri, ut e Castello proprio civitaς telis & ignibus infestetur igitur noete concubia inter octavam & nonam Januarii constillatione inter praesectos militiae & proceres epistopales instituta, obnitente quantumvis Grons idio, itum in hanc sententiam, ut transactio cum obsidentibus fiereti Emissi ad Electorem, qui tum primum advenerat, Capitulareς duo Comites de Leibi fing & de Κussit ein cum Horneggio
illustris prudentiae viro; quorum oratio erat, ut civitati utriusque partis milite exoneratae, neutris obnoxiae degere liceret: quod uti bona Caesaris gratia fieret, flagitabat Antistes dierum pauculorum sipatium, quo liceret adire caelarem, impetrare consensum. Sed omnis tractatio ab Electore praecisa, qui certum sibi aiebat esse, finem aliquando detrimentis, quae ex urbe cepisset, iaceret se Antistiti potestatem omnem, usumque bonorum ac iurium integrum relinquere t militi Caesareo intra horas et . decedendi copiam dare: modum mili,
tum quam parcissimum, ac res sinat, imponere civitati velle: in castro S. Georgii tantum praecise ac ne virum quidem supra numerum manipularium Episcopi. Caeterum hac ipla die velle sibi potestatem fieri vallationum in monte virginis Auxiliatricis, una cum civitate oenana ; praeterea monasterii suburia 'hani S. Nicolai: super his pactis deliberandi spatium non ultra duodecimam horam meridianam id est horas duas concedere; cunctantibus non praestare inibientiam militis, quam essent experturi. Sibi equidem satis exploratum, nihil esse, quod spectent subsidit. Rebus ita comparatis, glutiendus denique erat bolus quantumvis insipidus: capta de mente Caesiaris mollior interpretatio; nolle civitatis δc militis perniciem gloriae privati Ducis gratificari, nulloeaeteroqui reipublicae Ductu. Igitur die undecima Januarii Caesareum agmen eductum urbe, multo Ducum, Gronsfeldii praesertim fremitu , in pactionis Buctores non parce stomachantist nec verbo tantum, sed literis etiam multo felle respersis exprobrantis quali violatam Caesari & Imperio fidem; ira tanto plausibiliore, quo acerbior Austriacis accidit eius urbis antemuralis iacti ira.Lis etiam deinde inter Ducem & Cardinalem ardebat, animis incensis dolore partis tenerrimae, id est tamae: rixa jam inutili, quippe intercluso reditu a iacto ad infectum. Demum Caesar arbiter amice composuit, utroque absoluto a noxa. Ita scitum die undecimo Iunii anno IIo . Sed haec quoniam memoria nostra gesta sunt, & multorum literis mandata, operam nostram minime requirunt. Caeterum ego Cardinalem in ea etiam linguarum saevitia magnum paritar
304쪽
pariter virum invenio, aequum, placidum, plane consilii sui probitate aeqn, lateque Caesaris nitentem; eodem gratiae apud eum tenore; iisdemque muneribus etiam deinceps ad supremum usque diem aequali approbatione gestis Verum damni atroeitas ex urbe Passisiensi deperdita infra metum fuit rnam Bavari tria millia inter muros recepti sub Duce Comite Tattenhachio hospitium illud paucis mensibus insederunt; Hector promoto non ultra EDiardingam milite, receptui cecinit: demum die 13. Augusti anno II 4. patrata ad I Uchstadium victoria novam planε faciem rebus induit; in potestatem Caesaris non Passaria tantum sed Bavaria quoque omni revoluta, ut laetiores indh fecit progressus belli, ita factorum praeteritorum oblivionem induxit XXVII. Sed anno tros. die quinta Maji cythara Austriaca denuo versa in luctum ob excessum Leopoldi Ι. Imperatoris immortalis memoriae, deque Ecclesia Pans utensi, ut alias retulimus, dεque ejus Antistite Lambergio, ejusque familia quam optimε meriti. Parentavit ei Cardinalis in urbe Ratisbona a die octava Iulii per triduum subsequens, erecto Castro Doloris dc Honoris alto pedes octo ginta, Legatis omnium ordinum stipatus. Adeo praeclarε sustinuerat hacte-L4M . . Legationis munus, ut non alium Iosephus Augustus, non alium deinde Carolus VI. eo loco ducerent potiorem. Itaque Iosephus Imperator eodem anno Iros. Legatum tabulis confirmavit novis; dein die a a. Septembris bona& privilegia Pallaviensis Ecclesiae stabilivit. Quae hoc re sequentibus annis in Consessii Ratisbonensi provide, atque ordine pro Caesare & Republica per Lambergium gesta sunt, abhorrenesi foro nostro, quod sacrum est: nos hunc remum Compilatoribus Actorum Imperialium satis, ut opinor, verbosis ducendum libenter permittimus. Illud summatim orator funebris, obtestatus Legatorum Ratisbonensum, ad quos perorabat, fidem de Philippo praedicabat: decennio Legationis Imperialis ab eo gestae, negotia momenti gravissimi susicepisse. Perfecisse ut Legati Electorales Bohemicus & Brunsviicensis Collegium Imperiale denuo frequentarent rinstaurasse Iudicium mertariense: composuisse annonam controversiam, quae inter Commissionem Caesaream & Collegium Electorale de ritibus ossiciorum fuerat. Adiunxisse sibi Communicationem utriusque Collegit Imperialis. Negotium constituendae Capitulationis, ut vocant, Caesareae, quod ab annis fermε quadraginta suspensum ruerat, dexteritate sua sic promovisse, ut exitum optatissimum pauci ostentarent menses. Denique res intricatissimas miserrimo belli tempore alias super alias occurrentes selieiter explicuisse. Simultates αdiscordias in tempore sopivisse. Belli, ne latius sunderetur, praevertisse flammam. Αliaque talia ε re Domus Austriacae & Imperii sine numero designasse. mo. Anno Irio. nova dignitas ad cumulum accessit; nomen Protectora Gem: Σ' -quo eum Pontifex honestavit.
ν.ss..iuriis. Eodem anno ex urbe Ratisbona Passavium, quod alias consueverat, ex-
.isic eurrit, ob desiderium carissimi sibi capitis Llebgotii Comitis de Xuelmein, aut suae Magistri, ad extrema vitae deducti: per eam occasionem inspexit fabricas ab se praescriptas, cujusmodi erat hortensis contabulatio educationibus p morum aureorum aliisque id genus destinata: praeterea novum opus in Castello Enendopl, quod a Comite Francisco de Thun parato aere coemerate denique invisi structuram novam sacelli, filo seneri praeparati, quod a quodam Paulo Uod ornabatur picturis pretio nummum florenorum tercentum S quinquaginta. Iussit tum accelerari opus, hoc additor seriendum es: mo tuus es mus mundus: perculsis velut ad triste praesagium, qui audierunt, omnibus. Neque ea mortis expectatio eum diu sesellit: nam XX I. Anno IIII. Ratisbonae agenti cum ei super convivio, cui astadebat.1νii. nunciaretur tristissimus Iosephi Caesaris occasus, quo die II. mensis Aprilis in ipso aetatis flore Imperio ereptus est, adeo consternatus est animo, ut specitan passus deliquii, debilitatis i E viribus vergere ceperit in deterius. Non Mogiruti se tamen illo necessario reipublicae tempore ab obsequiis Augustae Domus rari sibduxit: quin confirmatus in provincia novo Caroli VI. Imperatoris decreto, duravit in statione usque ad anni sequentis mensem Octobrem, cujus medio
305쪽
destinabat ad shos Pammielises inviseret pridiano autem vespere, qu m iniret
iter, sumpto pharmaco, pulmentoque dilecto, uti vires reficeret, sibi fatum accersiit: medicina in contrarium vertit: mox ille evocato Iesulta rationibus cum animo diligenter positis id agebat, ut quam sapienter vixerat, sapien- ltcr etiam moreretur; intra spatium 34. horarum doloribus cholicis, quibus horas quinque excruciatus est, planE Christiana & quae Principem deceat, animi sortitudine, patientia & resignatione, susceptis rite mysteriis compellata jugiter Matre Misericordiae, mortem aspexit in monasterio S. Emmerami die o. Octobris, hora circiter nona ante meridiem; sub extrema identidem auditus ingemiscere: ὁ Passa vias Passummi Secutus est incredibilis Collegii totius
Imperialis luctus, plurimorumque sincerissimae lacrymae. Cum enim Acatholici principio a Legato Ecclesiastico abhorruissent, ea tamen dexteritate eorum animos tractavit, ut ab his aequE ac Catholicis defleretur. Εjusdem diei vespere exenteratum corpus & pollinctum, deprehensaque mortis causa in ilibus, vul-gb volvolus, ortus ex colica. Intestina in Ecclesia monasterii S. Emmerami, hyposeo S. Wol angi sepulta: cor in vase cupreo inaurato conclusum, appositumque deinde cadaveri, quod per triduum in theatro funerali spectatum habitu Cardinalitio; ad dextram galerus purpureus; insula episcopalis ad larvam: structa circlim altaria magno numero, in quibus pro anima defuncti comtinenter litabatur: sic exacto triduo corpus translatum ad sacellum S. Michaelis ejusdem monasterii: advenere tunc Capitulares duo Passavienses. Ernestus Carolus Iosephus de Boymund Comes de Poysberg; & Michael Maximilianus Comes de Rohorso. per quos facti apparatus ad colligenda vasa, devehendi Imqtie funus ad urbem Passaviensem, ubi inter oves humari suas Pa. stor desideravet at. Die sexta Novembris transportatus in Sarcophago que r. cino e monasterio ad templum Cathedrale post horam octavam vespertinam, curru seiugi. Postridie hora septima vespertina e templo delatus ad navim in Danubio paratam; pompa omnium ordinum, Legatorum, Clericorum, Coenobitarum, civium isequentissima : ita revectus Passavium navigio colore & Revectus
vclamentis pullis atrato; illatus primum sacello aulico, ubi supremis ossiciis honestatus filii; quo tempore de laudibus defuncti praeclaram orationem dixit Georgius Michael Stainer ossicii Notarius: denique deportatus ad Sacellum sepulchrale, quod ipse sibi veluti mausoleum sumptuosissime erexerat, ibidem loculo cupreo immersus requiescit cum hoc elogio in marmor inciso:
Emm issimi, CHEssimi Domini Domini pannis mir pi Savdia Romane Epitaphin,
nil Le tituli Mnm Sylaestri in Capite Predditeri Card vadis ex Comitibus de Lambero Protectoris Germaniae, Osopi viensis, S R. 7. Principis, Sacra Caesareae Majestatis cingiliarii latimi, ad Comitia Rarisbonae per Ia. amios cum pleni- potetitia Principatis Commissarii, qui anno 1689. as. Mase Electus hujus Passavienses Ecclesiae ; postquam eidem annis ax ct quinque mensibus maxima tum laude praefuist, rexistet, ac pro DEO, Coare, o patria plurimum laborasset, tandem viribuwexhaustiu, ex Passologiam oculis sublatus abiis ex terr s non ex animis Raridovae Anno a Christo Nato Ina. aο. Octobris aetatis vero Anno G. ora vitati victurus. Requiestat in pace. Amen. Testamentum bona Pontificis gratia dudum obtenta & alioqui Cardina- Test,mea-lium privilegio fretus condiderat, quo haeres ex asse scriptus erat nepos ex μ' fratre Franciscus Lambergius Princeps, dynasta Styrensis; cui proinde cesserunt facultates omnes resque pretio aestimatae cum auro, argento, cim meliis,hibliotheca, pretiosissimis item abacis & instrumento convivali, rebusque mobilibus universis, horologiis, tapetibus, scutis, re omni equestri, equis, pilentis, omatibus: praeterea tres in Bohemia ditiones, quas industria sua de Privato peculio comparaverat. Considendum videlicet existimabat familiae, in quam illata nuper dignitas Principalis adjumento novarum opum erat istinenda. Sed aliis quoque cognatis haud parch legaverat; salvis tamen iis, quae Capitulo pedi inventarium initio gubernationis factum alioqui debeban-
306쪽
8io EPISCOPUS PATAVIENSIS LXVm.
XXIX. tur. Caetenim quae & quanta in rem Ecclesiae suae in fabricas & ornamenta Impetiis in basilicae palatiique episcopalis per vitam effuderit, nunc docebimus. ς' si no primo regiminis id est 168' Carolo Antonio Bussy, qui sacellum Aulicum, & latus utrumque Basilicae picturis ornaverat, merces operae num rati sunt florent tercentum. Anno I 6so. Ioanni Bapta Carion pro figuris crustaceis in altaria tria si celli aulici inductis florennum sexcenties perinlutum est. Eodem anno Camurio cuidam ob similem operam in aulaeo majori, quod supra Bibliothecam est, novatam dati florent 477. no 16y I. pro exornatis eodem artificio conclavibus palatii, florent
Anno 1692. pro porticu, qui ad sacellum aulicum ducit, Balthasari Ve-chio florent 'oo. Eodem anno pro strui iuris portalibus e marmore ad utramque basilicae portam erectis Andreae Solari, florent stet . cum certo vini dimensio. Eodem Ioanni Carion pro duabus aris erectis, altera Nascenti Deo-Ηomini; Tribus altera Regibus dedicata, depensi florent I' s. Rursum Bathasari Hackenmillero crustati operis artifici pro ara S. Ma tini florent 'oo. Anno 16y3. supradicto Carion pro altaribus S. Sebastiani & S. Agnetis florent ut supra I97s. cum sex urnis massici Κonioettensis. Eodem Andreae Grassinger Lapidicidae Passaviensi pro gemina serie canincellorum ε marmore, qui pedem altarium S. Martini & S. Cassiarinae praesepiunt, florent 38o. Eodem anno Mathiae ΗGynwald Statuario & Mathiae Gruber Latomo pro exteriori facie fibricae portalis ad plateam spectante florent 33o. Anno I 6y4. supradicto Grassingero lapidum sectori pro quatuor ultimis sepimentis marmoreis ad aras totidem posteriores adpositis inagillatim florent Xyo. universim numerati Eodem Ioanni Carion pretium pictoriae in bibliothecam impensae florent 3 . cum urnis vini sex eius generis. quod Osficialibus ponitur. Rursus elegans illud picturae genus, quod in tabulis altarium, quorum octo fiant, visitur, diversos Apelles habuit: quatuor ipsarum opus sunt celeberrimi Rotmayr, cui in species singulas praemium fuere florem scio. unive
Imaginem Nascentis Christi fecit Ioannes V olff Monachii, pretio fi
Tres Orientis Reges pinxit quidam de Sing eadem in urbe, stipendio
millies florennum, omnis ille cinctoriorum numerus, quibus altarium corpora vestiuntur, vulgo antipendia, ad aras minores, Ioanni Philippo seruntur accepta. Praeterea Sacellum D. Annae factum opere sypsato. Magnificus ille palatii interioris apparatus, conclavia, suppellectilia, instrumenta mensarum argento, auro fusa; aliaque rarioris pretii seu in opere scutario, seu pimiris: rursum nova diversarum partium ae)ificii ad usum commodiorem conformatio eidem debenturali lori; uti & hortulus familiaris perelegans, quem iuxta pontem Oeni super moenianum pede clivi, cui palatium insistit, in seblime aggestum instravit. Persecit aulaeum, quod salam terrenam vocant: domicilium vetus capitulare coniunxit cum palatio: instruxit Bibliothecina percelebrem opere novo, in quo usus est industria doctissimi viri Doctoris Eram, qui deinde in Praepositum Canonicorum S. Andreae inserioris Austriae postulatiis fisit. Atrium palatii peregregium & amplum cum statuis Iustitiae & Concordiae, intra portam majorem. Ipse aulicum equite omnino novum sundavit eo urbis loco, quem vicum ab equitando appellant. Auxit, ornavit hortum suburbanum in P akl-perg. Arcem Passisiensem vulgb oberhaus novis operibus munivit: novum isthic armamentarium condidit, tormentis bellicis, mortariis, caeteraque armorum penu ditavit. Fortunas Ecclesiae Passaviensis accessionibus haud modicis Disiugo πν
307쪽
dieis auxit bonorum & colonorum provincialium, quorum bene magnam vim coemit aere numerato ἔ cujusmodi erant coloni Baronis Schilabi in loco Turna, de Hermansperg: item alii, qui Buchletineris, Sin1lianis, & Kadingerianis, imb & Viennensibus vectigales fuerant: qui diversis inde Olficiis, &judieiis, ut Oberhausensi, Leoprechtingensi, Firstenehensi, eli obern Zellensi adscripti unitique fuerunt, & aerarium episcopale censibus haud poenitendis di
Seminarium adolescentum Passavit olim ab Archiduce Leopoldo I. Epi- semi Hiscopo fundatum, deinde in cineres cum reliqua urbe redactum, jamque ter denis & amplius annis consepultum, ipse instauravit de commodiore loco reforma ampliore, impensis mox a principio regiminis quinquies mille norensim; praeterea attributa materia bulli vicini: addidit sacellum Divo Ignatio& Philippo Nerio dicatum. Ipse aram majorem in templo Collegii Societa- tat, his latis S. Michaeli Archangelo dicatam, opere perquam magnifico quinque florensim millibus aedificavit. Coenobilis D. Augui ini Badensibus aram S. Antonii. . Ediculam Lauretanam in planitie Tirnensi non longe Passavio, emunita inter nemus, theatricum in morem, bellissima via. aedem prodigiis celebrem S. Mariae ad Taisas dictam renovavit, cum domicilio Sacerdotum ibidem. Celebritatem ejus loci servoremque peregrinorum aliquantum senescentem de integro restituit. Collegium adolestentum Lincii in usum regionum Borea. lium institutum annua beneficentia iuvit. Capuccinis monasterium condidit in Kurbii hi oppido Teriolensis provinciae. Illud etiam Ratisbonae in veteri Cathedrali, deinde & Passavit instituit, ut memoria defunctorum per dies octo
His accedunt eleemosvnae, quas in egenos quotidiΦ, quum ad rem Divinam prodiret in coenobitas; in pauperes occultos liberaliter effundebat: multis, ne remedium semis a sceleribus peterent, in tempore subvenit. Familiam alebat numerosam , quae cum supervacua & sumptuose videretur non nemini,
excusabat Philippus: at, inquiens, nescis, ego licet illis haud egeam, illos tamen egere me pQuod attinet vitam ejus privatam, id summatim dicendum est, aequabili XXX.
semper egisse integritatis fama; voluptatum vilissimarum non eXpers modo. vita pilota. sed etiam contemptor; gerebat animum maximarum usque rerum meditati
nibus plenum. Diarium ita sibi descripserat, ut summo mane surgeret e strato; sere dum Pallavii degeret, iam hora tertia matutina in hortulo suo familiaricum libro vel rus : dies inde potissimam partem exacta studiis, intra conclave libris selectissimis resertum: hoc ejus perpetuum sere diverticulum, in quo ab domesticis vestigandus erat; nisi quod temporis divina & negotia pu-hliea fibi deposcerent: nullus enim abibat dies non facto, aut audito certe Mitri Sacrifieio; idque affecta etiam valetudine. Illud obstruatum est sellis Beatae Virgini diebus nunquam non operatum ad aras : quod dum faceret, animum oratione bene longa praeparabat; nec minuς prolixam subjiciebat actionem gratiarum, genibus perpetubnixus, quem corporis situm etiam dum sacrum auscultaret, semper tenuit, pedibus licEt aegris & ulcerotis. Sacrificia per annum solenniora, dum Versaretur domi, per sese, ut jam alias diximus, obire solebat; quin & ab urbe Ratisbona Passavium deseendere ad facienda Divina festo Paschatis, Pentecostes, Corporis Christi, ubi Venerabile Sacra mentum suis manibus circumferre mos illi perennis fuit. Dies Ecclesiis peculiaribus coenobitarum aut Bdalitatum sestos praesentia, dum pollet, hone stabat sua, cujusmodi in annuis nostris permulta reseruntur. Ratisbonae curavit exercitium pietatis novendiale in memoriam DEI Matris expectantis partum ante Nativitatem Domini apud Carmelitas; Symphoniacos suos Mimpensas contribuit, ac diebus fere singulis ipse praesens se stitit. Quoniam sv xino vero abstractus ad rempublicam potiores annos aberat domo, ne quid detria menti munia Pontificalia caperent, in sui locum substituerat suffraganeum, egente Lambergiorum, Joannem Raymundum, ante in Ordine Capuccinorum provinciae Turolensis, Ruperium apellatum. Huic post impetratum Ponti-
R. P. I tilia Germania sacra Tom. I. Κ k k k k et ficis
308쪽
8ia EPISCOPUS PATAVIENSIS LXVm
ficis indultum addidit titulum Episcopi Aulonensis, suasque ipse manus imposuit, assignata qua ordinem tueretur parcecia civitatis Tuinentis cum decimis. Hic ministerio suo sancte perfunctus hoc ipso quo scribimus anno IIas mercedem adiit laborum in caelo. teriam negotia publica licet immensa felici tamen ingenio Philippus complectebatur, conspectus persaepe, diebus praecipue, queis dimittendae erant
epistolae, uno eodemque tempore quinque, sex, quatuor minimum exceptorisbus diversias dictare literas. Et alioqui adeo indefessus&impiger, ut ad induugendum capiti laxamentum adduci vix posset; venabulum certe adeo raro tractavit, ut anno toto vix semel aut bis r Ratis nae cum esset, nihil pene genialium remissionum admisit, si illud demas, quo singulis mensibus aestivis terquaterve ad monasterium Prul ingense horie spatio ab Ratisbona dissitum a rae captandae gratia λlebat excurrere. Somni erat admodum parci ; non ante mediam fere noctem quieti se dabat: tamen diem vigiliis, studiisque praeveniebat. Resectio corporis, si quando sibi vacaret, modesta& Dugalis: itatum prandii tempus meridies aut paulo poli: coenula, quam fere sistus capiebat, intra octavam & nonam vespertinam. Verni jejunii tempore licet laboribus & morbis exhaustus adduci tamen haud potuit, ut vesceretur carnibuS: postremis vitae annis vinum ne delibabat quidem, in eius vicem adhibitis, quo assidentes falleret, aquis colore tinctis. Non alia gratior super convivio fabulatio, quam de rebus aut publicis, aut praecipue eruditis, in queis nihil erat, quod eum fugeret; sua quaestionibus quibusque subtilissima reddebat responsa, nonnunquam & salibus intermistis, queis hilaritatem condire dexterrime norat: neque eum a novis identidem argumentis in medium inserendis aut m
teria deficiebat, aut sellebat memoria, qua utebatur adeo admiranda, ut quod vel semel legisset, vel accepisset auditu, semper haberet, dum recordari vellet, in promtu: legerat autem libros in omni literarum genere, quorum veluti fi rem ex omnibus locis conquisitum in privatam bibliothecam condiderati taminebat inter omnes velut oraculum, sapientiae eloquentiaeque eius vis, ut siquando de re politica, quod oppidb amabat, misceretur sermo, magisterio quodam adve sus Legatos praecipue juniores uteretur; nemoque ullus ei palmam faceret dubiam. Caeterem in congressu nec austerus, nec ar Mns, nec aliorum contemtia filoriam captans: comis, tractabilis laetitia gravitate mixta, semperque sibi similis; atque auctoritas illa, quam ei species ipsa vultus, Opinioque prudentiae conciliabat, non onerosia erat, non horrida, non illigata numeris ; sed popularis, ad infimum quemque haud anxie submissa; mirabili
temperamento, ut nec semiliaritas reverentiae detraheret, nec reverentia confidentiam impediret; tanta passim gratiae conciliatricis vi, ut nemo esset adeo ferreus, cuius animum, ubi sibi subigendum sumpsisset, officiis suis α comitate non taceret suum: nemo tam reconditi sinus, cuius arcana non eliceret.
Mirabili pollebat arte apprehendi sua quemque, ut dici solet, ansa, quemlibet tractandi pro ingenio. Tum praecipue in familiares suos ac domesticum servitium, praeterea subditos clementiam tenebat plane paternam, ob quam ab summis aeque ac infimis diligebatur; nequaquam tamen oblitus pastoralis virgae: si quorum, etiam procerum ecclesiasticorum intelligebat errata, verbo aut literis castigabat; cuius argumenti epistolae cum inibrmatoriis de moribus nonnullorum a morte ejus repertae sunt haud paucae. Iam tolerantiam erus in morbis multi admirati sunt: erumpebant humores pravi in ulcera pedum, quibus sente putresectis exsecanda saepe erant ca nis trusta; applicanda item cataplasimata aut pastilli rodentissimi, quibus ille ingemistere ne dignabatur quidem. Iam illae. quae animum pungebant spinae vitae aulicae, aemulationes, invidiae, obtrectationes aliaque id genus mundi bellaria nunquam eius frontem in diversum mutarunt: atque illa praecipue, quae ob amissam Passaviensem urbem, in aurem ei ab imperitis ingerebantur convitia, frementibus atque ad vindictam prurientibus stipatoribus, ipse placido vultu sedatoque excipiebat, eo uno identidem se subsque conssilatus; dabit, inquiens, DEus etiam istis finem. Sed haec suis sint, quae ut memoriam
309쪽
multorum haud fugiunt, ita nobis intendere curam, ut nihil nili documentis aut testibus oculatis & familiaribus comperta scriberemus. Usi praecipue sumus invita Lambergit ae duorum eius decessorum describenda Commentariis
manuscriptis Philippi Guillelmi Ηorn g viri doctissimi juxta & celeberrimi
ob tot libros eruditissime sundatissimeque scriptos, quique annos complures a Philippi Eminentissimi consiliis arcanis magna fama versatus est.
EPISCOPUS PATAVIENSIS LXIX. Raymundus.
FAmilia Rabattaea quondam inter Florentinos claruit: inde Antonius de LRabatta Joannis cognomento Vanni filius in Foroiulium transtulit sedem is . circiter annum undetricesimum seculi Guart idecimi. Ferunt genus si
esse non antiquissimum modo, sed etiam nobilissimum, e quo Gasto Foxius primus Navame Rex atque inde Foxana stirps in Francia originem duxerit; cuasque adeo exstitisse generis Rabattaei stirpes: Foxanam in Gallia, Dorim- bergicam in Foroiulio: quae suo loco sint. Conspicua sunt merita illustrissi mae Familiae, de Augusta Domo, de Ecclesia, belli domique posita: neque adeo memoriam hominum excedit Rudolphus Comes Rabatta exercitus Caesariani per Hungariam Dux, quo vix alium Carolus Lotharingus in pretio fertur habuisse majore. Josepnus Comes Rabatta in aula Ferdinandi Tertii Augusti meritus, Carolum Josephum Archiducem, Episcopum Passavi ensem, iit jam aliis diximus, educavit, deinde Mitram Labacensem gessit insigni laude. Sed honores etiam coelestes in Familiam intulit Aloysius de Rabatta. Ordinis Ca melitici, ob Sanitimoniam vitae & prodigia elogium promeritus Beati. Avus Raymundi Antonius in Senatu sacro Ferdinandi Caesaris utriusque enituit; in cuius egregia fide pietateque pii Principes in arduis quibusque negotiis acquiescebant. Genitorem habuit Ioannem, in liberorum numero Quintus, e lus natales parens ipse in tabulis privatis felici praesagio adnotaverat his ve iis: Anno MD. die quarta Februarii natus mihi Miuι Ferdinandus Radimundus. DEiis conservet eum au majorem Ibum bonorem ct gloriam V o beneficio publico, ammento se ornamento meae Domus lΑ primulis etiam annis elucebat ani mus supra aetatem si X, candor, in- AGI.stetitia.
nocentia, facilitas, tum pietatis di literarum constans amor. Dedit literis operam in Lyceis tribus Labacesii, Graeciensi, Viennensi, ubi superato Aristotelis curriculo magisterii laurea donatus est, canente iam tum Pmmotore secuturas post Lauream infulas. Caeteriim sic est in stadio literario versatus, ut insignem effferret integritatis probitatisque famam. Jam in ephoebis cum esset, in numerum Canonicorum Olomueensium venit. Deinde Philosophicis insudantem anno 1688. die 3o. Augusti Suffragio Pontificis Ecclesia Passaviensis inter suos adscripsit. Rude literaria donatus revertit in patriam; inde Italiam urbemque Romam invisit: cumque interea studium in iactatioribus etiam disciplinis posuisset, contulit se demum Passaviam, ea veluti statione vitae in posterum delecta. Neve esset inde excede di spes aut necessitas. raro exemplo, togam etiam Olomucensem posuit, ne precibus quidem emere sustinens laxamentum Legum Canonicarum. In Collegio Passaviensi per gradus meruit, muneribus plerisque per vices II. gestis: ou6dque eniteret in eo diligens Ecclesiasticae disciplinae cura, vitaeque vita tuter forma aa exemplum iacta; delectus est ad obeundas Capituli parcecias in Austria dc Bavaria sitas munere Visitatoris, cuius partes pro voto Collegarum imis plevit , sacris aeque rebus, atque oeconomicis diligenter procuratis. Idoneus inde visus est, ut etiam Capituli oeconomum agere juberetur, perspecta namq; omnibus integritate eius & religione animi tenera, cui aerarium commune
Ummitti tuto posset; idque ita piari tractavit, ut nemo ullus aut industriam aut fidem requireret, versatus ut quidam scripsit inter tot censores sine
310쪽
814 EPISCOPUS PATAVIENSIS LXIX.
Electio. Elato e vivis Cardinale clim ageretur de ineundis Suffragiis, iam tum
multorum haud obscura in eum conspiraverant vota. Virtutum enim & m
rum innocentissimorem gratia dudum ei di Cleri & populi adiunxerat studia. Communi vulgi praedicatione audiebat aliis pius & exemplaris, liberalis aliis demisericors; istis providus & magnanimus, iustitia insignis, aspectu comis, alloquio facilis, aliterque aliis visus mitra dignissimus. Neque Prin- ' cipes habebant, quod exciperent ob aequitatem ejus orbi cognitam. Et praecesserant omina voluntatis divinae: die namque electionis appetente, priusquam conserrentur suffragia, civitatem pervant publica vox Raymundum Episcopum conclamantium ; quod statim exitus ratum habuit: co iectis in urnam sententiis denique prodiit Episcopus Raymundus die IS. Ianuarii, Anno 17l, III. Statim veluti copiam nunc demum nactus explicandae bonitatis, tributasqnignitax rusticae plebi alia sustulit, alia minuit. Patrem sese praebere omnibus. Nam ut faciles accedentibus commodabat aures, ita petentibus vix negare quidpiam sustinuit: cumque nihil esset eo in egentes benignius, tum praecipue miseratus eorum sortem, quos esurire cogit mendicandi pudor. Nec domesticos
modo, sed longissime dissitos, quin & indignos, ct quos nec ipse notat, pari
munificentia complexus est. In eos, qui ab obiequiis erant, mire placidus αmitis, quorum si qui e morbo decumberent, etiam aulico e vulgo; invise- bat ipse, recreabat alloquio. Verbo: Princeps erat sine fastu, sine tumore, sine ambitione pompae; qui dignitatem haberet potius quam ostenderet. Nihil eum a privato mutavit honor: eundem adversus omnes humanitatis Diacilitatisque modum, quem habuerat Canonicus, retinuit etiam Episcopus; nemoque in eo fucum aut artem aulicam suspicatus est; nemo omniam immerito subeundam, nemo triste quidpiam per vim aut iniuriam timuit. De bonitate animi ejus, ut erant certi omnes, ita fortunarum securi suarum. Nihil ille desultorio aut per calorem decernere, neque spem ulli facere, animi alviolentum aliquod aut praeceps consilium concitabilis; ingenio ad charitatem adeo obfirmato, ut nihil abhorreret magis, atque ulli mortalium moleste rucere, mollissimas, utcunque per conscientiam posset, consectatus vias. IV. Animi religio, qua peccati cujuslibet etiam umbram horrebat, subegit ' maturo plurium consilio faceret, ut justitiam , qui praesiderent, cum cura administrarent; verbo ut iniuriam fieri pateretur nemini. Erant qui nominis & patrocinii eius obtentu vectigalia Principi contermino debita subtraxerant: ut primlim id Raymundo innotuit, ipse repraesentato aere flagitium expiavit. Alia eius generis conscientiae tenerrimae documenta obis servare licuit in vita ejus omni tum privata, tum publica. Ipse non alios codices avidius lectitabat, quam eos, qui de cura animi, de persectione virtutum, de argumentis denique asceticis tractant. Talium ille penum selectam congesserat; de huiusmodi serere cum voluptate sermones. Ne quid porronaevorum in animum irreperet, aut diligentiam effugeret, non contentus quot hebdomadis apud conscientiae arbitrum rationes animi expendere semel; id igio. etiam crebrius iactitabat: tum Missae Sacrificium iacere magno pietatis sensu, quem ipse vultus prodebat. Sacris cum operaretur creberrime privato cultu, tum dies in Eccletia celebriores consecravit ipse caeremonia publica; non aliare visius magis gestire, quam si res divina ad amussim Romanorum Rituum; quorum scientissimus erat, exacte fieret. Ibi pompam explicari omnem V luit: caetera modestissimus. M,disiis. Universus aulae cultus modestiam temperantiamque sapiebat: parcimoniam cibi ac praecipue ponas cum sibi dudum privatus familiarem haberet, tum in apparatu etiam aulico constantissime tenuit; productis non raro ieiuniis Pimi in in seram usque noctem, cuiusmodi in prosessis Marianorum solemnium P totique aulae severa lege indixerat. Et verb honorem Virginis Deiparae, quam a teneris impense coluerat, in praecipua curarum parte ducebat. Ad odeum Patavi ense a prodigiis teleherrimum ipse frequens graviore etiam coelo invisere: Ei amores contestari suos