장음표시 사용
111쪽
Tam in a an digitq*- insigni quadam assectam dignitate psit ne temporis abunde sit, qui hanc in I Praeterea utcumque popularis esse credibilem varietatem rerum haurire animo Ars Maetorica perhibeatur, quia populum debes mi si Grammaticus quia ad ipsum plerumque alloquiturnamen eruditor etiam pertinet Poetas, Mistoricos , utcumque ahet non raro Atiditores . t ex Aristote- pertractare, re ius, dum krth petit Ther lis Ciceronis Sententia. Si Pis univem
anas, aut Hicini Balaea, jubetur a Satyri fam propriam Oratoris, domu, indicere vis ue velit, ireris hoc dην- α 2 meemia uehisae, sed , patruin ne qui de Ommbus rebus eleganter possit S re inseverrae eviore disserere . Cumque id ipsum extemAnes mori diras, μοι Aeservise pore mamodum sit oti inatione petitam ris annos. Aquinate S co in Morii libet explie Naisseatur HumG- - - inis tione Authorum qui de arcani saepe aeumas sublimibus rebus orationem instituunt, tot milto magis Rhetor. quia ad imim spectat illi eo scenda sunt . ut ea petimui ne
diserti acere,qnotiescumque oretur a Dis queat nisi ebrius amore sipientiae omnino cipulis suis,praesertim si honorarii superve sit Anaximenem Lampsacenum celebraveniant Auditores, comparatus omnino ani rint veteres Authom Pausania qui primus si ad quaecumque Authorum loca vel Extemporalem habuit orationem Excit ex tetricis Persi noGhus,eIoquentissime ex verit admirationem sui Gorgias Leontimas.
vlicanda. Si vero . praeterea, quae inseri, qui ut Cicero. Philostratus memorant, donati ab arte non possunt, natura dona, quodcumque bi exhibitum aifumentum otium pariter , . hercule studium etiam extemplo copiose pertractavit. Id ipsum acerrimum illi defuerit, quam saepe in arca praestare jubetur Rhetor si sui niunctis paminus eruditionibus haesitabit in explicare es obire velit, ut proinde laborandum ipsam poterit vela , quin ad laevis unquam . plurimitin sit ad eloquentiam, a redidi, aut impulos allidatura em rerum omitum eruditionem compara ci Quod si ex Juvenalis imperio velut dam. ungues digitosque suos, debet omnes Au a An quicquam ex iis . quae docuit th novisse multo magis ita complecti Plato, ignorare potest sine dedecoris metu, animo Tullium . ut ex quolibet ipsius loco qui ad quamlibet illius Sententiam uberi habere Praelemonem Junus per horam ex verborum pompa explanandam compelli templi, dilatet amplissime quae Ciceromase potest, eum divinus ille Philosophus exi--vit , perangusu refersit . ostendens inius pariter in Rhetorica sit nihilque illo apsum adeo redundare numquam . atque similius Poetae sive dicendi facultate, sive extra ripam effluere, velut opinantur insci rebus pingendis Quod si aureo flumini as ut potius ex quovisens mambitu. Tullio Aristotelis eloquentia comparatur 4m inrehensione verbonim integra non raro ipsi Platonicae praefertur quam ex veterimentiori possit oratio. Ut autem beatissi Adagio adhibuissent Dii mortalium ore lo- ι - - Eloquentia ex Quintilian prae quuti cur plurime certe . nisiomnes, Miscepto insenium aut . augeat animosatis stotelis Sententiae Rhetori exhiberi neditorum statuae, omnia in illo orna queant ut de Urbium . aut Populorum menta militares ius. Ut ex ipsius arma Rehimine, aut hujuscemodi aliis argumen mimui s. quibus pugnet, via depromat tu uberaim disputet DCur idem adigi ne damnae inanem verborum pompam appel queat ad orandum de his in Prineipum Au- nt ei qui ab ejus artihelo deficientes iis . aut in Templis de rebus divinis intem veteris eloquentiae decus labefactarunt ea me Sanctissimorum oratorum .' Fidei deminina; tesse orationis moenia, iro Patrum ac priesertim Augustini, qui, cum pugnaculara Ut demum ullianae inrat omnes Scientias animo comprehensas habe-cendo Divinitati, nequidquam a deliran rei, Rhetoricam antlim puniice docuit ietibus impugnatae , decernere triumphum laboris quicquam sugiendum aut ulli possit , nisi studium maximum adhibuerit operae par naum sibi esse , censuerit se die versatus sit copia dicendi qua torreffundere Ust quoque possit extemplo ora Sed tione, non inoco delami. eommiutione verborum conformatam sed etiam modo I -Ηore muta de omnibat ebat ritum pedum , α numeris astrictam. et rara eis Her, meo oudisserere. -
112쪽
ci Sed ut ea sollini assenti, rationum fendes: inmidit incidens uniones per
nuritu ni a quae ab opinionum arbitrio sidun turbaberis. et .inuit, illii tamen tenebo , nisi Rhetor Immo, sum astris senili εα fui romnibus sit octrinis excultus haesurum unguem
saepe in ii sius Livii. Taciti, ac caeterorum, Pressit humi niteηi qui frequentissime Discipulis perleguntur i Sedenim me hac fiducia caua nimi explication Authorum . Saepe Historici exultantem compelluc, qui levem tantqm Praeceptis, aut Factis exeolunt posturos. qua peristricti sint Rhutores, Doctrinam Expendendum porro statim est Ri tori, an notitiam abunde esse opinantur, ut quoties
Politica locumenta chim Aeligione pugnent cumque in ea incurrunt , ad quae rei piciunt an cudelitiam Fraus ita imitetur, ut sub Authores, ab iis explicare se sine dedecoro.
honestatis aliena specie stadissimae utilitatis possint. Nescius priu)cto non sum clypeunt
vias edoceat an Exemplar potius hominis, hunc esse illorum iniit ad hanc facultatem qui in olui aetatem agitant mortales , in sine omnigenae Sapientiae praesidiis audent struant illorici, utque Cicero de C. itonis accedere. Verumtamen nisi ad Discipulos
in Senatu Sententiis conquerebatur, Rem praesertini exacuendos Prolusionem hanc a pubiscum Platonis tron facen RonIuli em commodarem , quibus ex ahditis hiloso
diant. et Haec vero praeitare qui polsit nisi phiae a canis Exempla proferri nequeupta luxus iugenio sit quecunique Sapientes sexcenta priusto essent tabulamim commen
docuere de condendo, vel a inplilicando I in ta de Pentheo, Endimione Sphingo, mperio , de Magistratibus , de Le.rthiis cle pile , Prometiae, Pryteo; sub quarcini nu- Moribus Religione , Consilio, Seditiones, bibas Sapientia Sol minus acutis , aut at- Tua his Ambitu. Simulatione Dissimul. tentis luminibus occuliatur. ione, Astutia rudentiam falso repraesen a Sila Rhetore petatur xplieatio Plutante, ac demum nisi universarum Artium Drulii, ubi statuit, in Homero secreta om- Reginam Politicam egregie calleat, quam nia, Philosophiae, quae ad Mores, quaeque Rite toricae affinem, aut etiam subjeetam es ad Naturam pertinet, delitescere . an se se , velut ipsi is partem , Aristotcles docet 8 pendere velit Magis u Arbiter . hanc
dcirco, ut idem author est, ejus tempestate poterit causam , si expers ipse fuerit secre- Rhetores Cimus se lini, pelia bant, toris Doctrimo An. 4 ernere cum venu-- ac pollicebantur auditoribus suis admini sino, plurima in illo esse ad frangendas c . strandarum Urbium rationem quod idem piditates is ad formandos Mores condu- apud Platonem spondet Gorgias . Et Cice- entia, ideoque mestur omini, rasexo quidem , Quintilianus, aliique Rhetores. rare , a Caeco illo, qui tamen fuit Naturae scriptis praeclaris oluminibus hanc artem oculus dici quiduet labrum , qui tur- regendi Populos professi sunt quili iusis , quid mis in cum eodςm Neque vero Historicos tantsim, sed Crysippo Stoicorum Se nien dii exit .eruo. Si tys , quos prae manibus perpetuo ha res Expendere , montinia sub Allogoria debet, explanare pro dignitate non micrit litescant Naturae arcana ' An plura subdi- nisi versatus in Orati Philosophia, caeteris titia sint se inania P An leves hospi-que scientiis egogi4 fuerit. Quot admo nes plurima ex illa coniiciant 3 h.
Te pertinentia Satyrici ates in medium riolentur . non inveniant, sciant et neque
afferunt, licet praevepta paucis attingant, Mundi Naturam, i d ejus quasi fimbrias. xc nimirum caveant , n e Crispini serinia comitiiniscaptu DAn. Poetis saltem ara δεῖ , ut Venusinus ait, compilose putes, lamus Mentis , lindi lauri instructus. qui mal audiebat, eo quod pluribuς quam exhibita mamilla enutriendo Philo phie UlUrteret, cum esset natura nimium o Quam arduum sit haest expl0rare, nemo, ut 'u Stoicorim dogmata Carminibus opinor, non videt: 'ου; Rhetorem Poe
compreliendissices Quot in Virgilio aucre tarum Interpretem stertinere quiscinficiabitis, caeterisque Occurrunt quae nisi i turi. Porro idem expendere prosecto istasAuorie, Demopriti Empedoclis Epicu n .poterit sine studio pertinaci iac singurii, placita prob noveris in universam My haei doctrina, qua iugeniorum circa. Alle e logoriim de Diis Scientiam turpiter os gorias sevi atem aut indulgentiam perspi-
113쪽
eant nullse vim reviri maximarum sibHomeri Carmine occuli, adeoque Coeci iutius Oculos in caelum relatos minimessuisse, ut Cynosura sint ad portum Sapientiae navigantibus. quod Eustratius opinatur ut potius ipse etiam Homerus Omnis expers Doctrinae inconsulto,is fortuito cecinerit illa , quibus multam Scientiam plurimi allinant. Ut interim Plutarcho minime an sentiar, qui omnem utriusque Philosophiae varietatem ab Homeri sonte manasse putavit ex illa sinem , iis Mores AEngit, miles otiativirat exempla depromere. i Sine arcana Regnorum Scientia res. Genui possit Rhetor quaerentibus, cur: is dicta ut Coniux Jovis, qui eamdem,
eum serret uterum, devoraverit, ex qua
mesa mox ipse Iupiter praegnans in lucem e suo prodeuntem capite armatam Palladem edideris Quid hae fabula monstrosius audiri potest e At illa volat arcanum Imperii, uua icilicet arte Reges uti aliorum consiliocineant, ut auctoritas ipserum non ibium stibata servetur verum etiam ad Populum augeatur Metis Graeco nomine Conmum sonat. Porro Rege Nuptias quasi contrahere debent eum dissilentum Curi . Sed cum res ad Decretum jam spectat. quod instar Partus est, ne ex aliorum Consilio pendere videantur Principes nisi decretum ejusmodi sit, cuius invidiam a se in alios derivare cupiant quicquid a Curia elaboratum , ac velut in Utero conismatum est, an se transsene inst everunt, ut decretum, musque exequutio quae quia cum potestate procedit, necessitatem inseri, eleganter sub figura Palladis armatae involvitur ema re ab ipsis Regibus uideatur. Id praeterea sibi Reges sumere ostendit . ut non tantiim ab tribrum voluntate soluta, ai- hera ac non obnoxia, proficisci Leges existimentur, versim etiam ex ipserum Capite, ides iudicio, & prudentia nasci. et si quaeratur ex Rhetore, cur Fama
Gigantibus extinctis seluti Soror ipserum
posthum e terra prognata sit Hoc illico referet ad murmura partium, quae Rehelli-hus emedio sublatis aliquandiu vagari s lent. Rogatus . cur maximi momenti ad nnofligandos eosdem Gigantes sui meum helialis Silani bellua perhibeatur pratatim reponet vastos Res,ellium conatus plerumciue Per vanos remores, ac terrores inanes, dis spari. Illud prima fronte ineptum
captos misse, mox a Mercurio furto sublatos, ae Jovi restitutos referet ad maritalidas Rebelliones, quae Regibus nervos Pecuniarum, inuthoritatis incidunt se tamen, ut per sermonum Comitatem, &sapientia Edicta, Mercurii dotes , animi subditorum non ita multo post quasi furtim conglutiqentur, & vires Regibus restituant ci inique in hoc quidem Fab
las interpretandi studio, ac decernendi quaenam Allegoria sit genuina, nativa itu rimum operie collocandum superest, cum
alii plerumque in eo improsper instriv
rint, neque velum abstulerint, quo ete rum Sapientum penetralia se recessus a consequentibus seculis discreta sejuncta suerunt . Quod quidem maxime arduum videtur Aridotcli metaph. cap. 4 assise manti Sapientes omnes , qui circa H siodi tempora floruerunt, ac Theologi siminuncupati, in eo tantum laborasses, tibi canerent , atque Musis, cum sententiam suam miris involverint tenebris non sine summo posterorum contemptu Jamque non modo verborum quodam modo corpus, sed animum etiam , hoc est Allegoriam Authorum introspiciendami nitus esse a Rhetoricae Artis Institutore pe vicimus , ne illorum Epicuraeam tantiim, ut ita dicam, notitiam assequatur. a Quod si onus eidem incumbit expendendi abditas Authorum dotes , perinde jubet ui de aliis. qua magis eminent , ferre Sententiam.
Audias quociam, qui seris de Homero
sermo inciderit, cum ne primoribus quidem labiis attigerint latices vatis illius, quo, ceu butemr m matum Fieriis ora riguum aquis, eas solum in medium afferent pervul a tas Criticorum Calumnias et minimi decere unam, aut alteram, quas Homerus excO-gitavit . Similitudinesci non apte inseri Colloquia Heroum in pugncae ardore t ipsa vero inventione perperam humana ad D r, fuisse translata cum Divina ad nos maluis se Cicero detorqileri . Demum ab ipse Ingenii quidem celeres motus ad excogitandum acutos. quamdam intelligentiae ala-eritatem ostendi. Iudirium vero idest sapientem animi moram is maturam inti eres plures existimationem , electionumque, desiderari, . Haec sitire non audeant in Poetarum Numen , qui eius opera non deo
functorie pervolutaverint quae celth ciam Tusculi, iri olim Praeneste lioratius nunc rele-
114쪽
l laelegerim, animadverti, cum ingenio plurimum Homerus valeat is idein judicio Pi ut e ntiaque majori praestare , quod alias lanasse ratiocinando condiciam, eadem' ne
in eius commendationem asseram , quae ipsi
a plurimis vitio tribuuntur ac praesertim Osteiadam consulto Diis ab Hesiodo , alio rumque insania celebratis, res absurdissimas Miniquas ab Homero fuisse attrib tas, ut eos apud Populiun in contemptum
i Quamvis autem in hoe Vate qui eidem Platoni maxime divinus esse videtur,cae non sint labes quas carpit vulgus erudi torum,plurima peccantur a quibusdam aliis
Authoribus , de quibus terre censuram Rhetor debet, ne perveria Discipuli eadem
imitentur arbitrati pretium illis accedere a Scriptorum nominibus , veluti quaedam, ut
inquit Plinius, pretio a putantur, inimn aviis servata ernuiuar. Prose est ergo
non leviter, sed probe perspecti Juvenumti,stitutores habeant quaecumque ab ingeniosi, viris silint exarata . Sapientiae Re
gnum non procul metiantur, ut Augures auspiciorum causa , sed idem, ut bellio
ces jam agro potiti, ingredianturi caeterm qui enim siepissime ineptam de Scriptoribus Sententiam ferent se muneri turpiter deeriin suo . Ignorant quae sit dignitas
amplissimae facultatis, qui affirmant, ejusdem amatores γ odigos pretiosi temporis es se pota ah Auctorii siderii animadversi
M. ipsius artis natura eruere Praecepta, quae auditoribus tradantur de Oratione Carmine, Mistoria eondenda, in qu vis argumento . excurrendo per omnia Scriptionum genera stylum excolere quae duo expendenda supersunt hardua omninores est, nec exposita. Quam grande negotium tacessunt Praecepta ipsa, cum , praeter illa . quae ad scribendam Historiam Uitae Magistram plurima pertinent, statuendum se oratiri, quot modis hominum mentes,mquo artificio, quo genere orationis in
quamcumque partem moveantur e ut an emis animi concitentur , inflammentur vel extinguantur . Hoc praestari equit ab Artis Magistro , qui Morum Doctrinam complexus mente non fuerit naturas
Hominum rimatus . in quas alia insnu veri se . Omnes ceres humanos motus, affectus nosse ad illum pertinet adeo, ut de illis egerit latissime Aristoteles in Rhetorica, ex qua mutuatus Dii ima est
Theologorum Coriphaeus SanctiissimusTh
i Et quoniam e liquentia nunc praeci pue triumpliat in Templis , laborandam
Rhetorices Magistro maxime est , ut ad
exerendam in sacris Argumentis iacundiam in antecessum insormentur ac praeparentur auditores sui cavendum, ne in proph nam Mesamationem Oratio Sacra degeneret, si ex inani philologia confletur ne acuminum congestorum ostentatio de industria composita obruat attentionem auditorum . satietatem eisdem afferat gignae obscuritatem . neruis ad sacro affectus movendos omnino sit, Ma Decoro alienis. a. Cum imbellium aucupes ornament rum omissa persuadendi cura unicἡ ambiant laudem Ingenii . hanc etiam illis detrahat sapiens Moderator, nisi suavitatem amene austeram. 4blidam quae a mentorum robur non laebetet . sed persuasioni conducat Enimvero ea male institutis Rhetorino distipulis in m Conesonatores evad
rent conum communi oratorum fies macum summa pernicie Reipublicae.
a Ut haec omnia praecipiat aptissime , magna requiritur informatio Doctrinae.
utque praeterea leges cum de universo tr dat Poemate , ac praesertim de Epices: tum edisserat, quae in Scenica oesi via . quae ratio sti tum de Lyrica documenta statuat. vimque totam poetice eloquendi locosque omnes, e quibus ornamenta dicendii tuntur, ostendat, ac insignis ix Malo sit. &Fabularum exempla innumera se ferat ut doceat artem illas inveniendi. atque auditores erudiat, ut de sentibus i geniorum a, . ara turbidam nun quam is inquinatam hauriant aquam . promptis ex Aristotele Artis Rhetoricae L
gibus, cui Magistro Sapientum incomparabili pauci addicti sunt, ae pios te rimos
D inis , quod utcumque aeris, Tvivida me optimam habuerit selectionem
Princeptorum, maximesarduum est, ut Magister audeat eadem auditorihu tradere. Cuiquam ne hoc dictum admirationem l cessit Quis inquies, praevaricetur a deo. ut Discipulis, quo illos enutrire potes ad laudem , Doctrina Iac invideat , sibi iluo adimat decus exhibendi singularem corristionem eorum, in quibus artis medulla sita esti Acuo non nugo oratios em meam;
115쪽
Iost metoris quin potius . nisi omnibus in scribendo M
ostii dotibiis affluant, omnino assirino ab iis non praeceptum iri Discipulic ut conseiactentur laudes , quibus ipsi destituuntur. Si frequentia sensiculorum immodica veram
eloquentiam convellerint, erudient audit iares, ut vitiosam acuminum redundantiam a castigata eorumdem moderatione secernant Sistigentes Logodaedali sellimes
horaverint in sormulis excerpendis , an non Authores aliis erunt, ut omne collocent itudium in seligendis floscidis ex veterum viridarii. Si solummodo in inflato Carminum
genere jactetur, qui alios instituit Di.inam Homeri , ac Virgilii Moderationem laudibus prosequetur 3 Si heroica Usim alia' quando pangat, nihil de caeteris Carminum speciebus edisseret, ac praesertim de Tragoedia, qua Poematum Regina est, si Aristoteli fidem adhibemus Vitio humanae Superbiae, quae primo exarsit in effraenata discendi sui, parente ignorantiae, ne miseros lateantur se plurimi assimant ingeniosorum esse nescire, quae ipsi ignori ni: praesertim cum Discipulos alloquuntur quibus praeclaram inesse cupiunt existimationem lat. Hi prolacto . utcumque artis
Praecepta noverint, ea proserre non aude hunt inde illis etroniana poterit afferri
queresa face vestra, a pro vos privii et nem eloquentium predidisti.
1 Utcumque autcm velint in audeant, qui poterunt obtemperare Aristoteli praecipienti, ut Morant quid in quaque re sit ad persuadendum accommodatum . nisi omnes ipsi res Scientia comprehenderint Utque apposito Exemplo utar, si , quod identidem contingit, regressi a Superioribus Classibus ad hane Academiam ingeniosi Auditores quaerant ex Magistro Praecepta includendi numeris Arcanum aliquod Naturae, aut Divinitatis, prosecto ea tradens non dicetur in alienae lacultatis terminos cinere γruisse. At nisi rem ipsam probe cognoverit, quae suae artis coloribus est illustranda vis vli omnis . ac facultas hoc praeli di omnimo deerit . Quin etiam dum consueta ipsa, S pervulgata Praecepta . me dum haec alii se striora, in medium assere M ipsor in saepe Canas reserare non poterit quando videlicet in media Philosophia Tetrusis, atque -- fuit.
et cum ergo constet, Leges a Magistro artis praescribi vix posse nisi easdem ipsπpossit implere juvat in extrema Prolusi thsamere nos poterit quid in quaque re
Iu tumore. raestures, ne paucis innuere quot ab eodem scribenda perpetuo sint, sue necessitas urgeat, sive ut Praecepta exemplis conlirmentur, quae
nisi Magister de centu proferat suo calcarminime infiget lateri Disinpurorum,quorum primus ardor ipsius Magistri Dignitas est Ex his quoque patebit tempus abunde non superesse illi, cui Exemplo praeeundumst, dum praecipit, ut vel omnes artis dotes, qtiae in Tullio cffulgent, Discipuli conentur exprimere vel utriusque Plinii acumiana, vel sententias Senecae macervatas: ves historicum Stylum exerceant, non pernustis
Charaeteri hus Historicorum , vel aureum
exhibendo Livii flumen , vel acrem Salustii brevitatem, ves prudentem candorem Caesaris vel Politicas Taciti artes , vel elegantes Curtii flores: specimen aliquod identidem remesentando Mithistorici Styli. Nunc in armine eundo per vestigia imgilii . aliquando Lucani, tum Statii , caeterorum, qui heroicis numeris inclaruerunt . Quamvis autem inter Epicos prinstet , nisi inter Lyricos pariter emineat, vix fungi suo munere satis commode poterit, cum saepe jubeatur lyram tradiares si Dytirambicis antecellat, nisi eximius quoque sit in Tragoedia r nisi Satyras , Ecl gas, Elegias, Epigrammata elegantissimestribat . In omni denique Poematum varietate excellat, nunc Stylium suum alienis verbis, formulis illigari non passus, novos excogitando flores , praesertim crebro usu metaphorae quae caelestis Heroum s mitae adtea Sydera imitetur adeo , ut in
integra aliquando Trasredi cui Canninum generi crebriorem A istoteles translatae vo i t usurpationem indulget ne una qui lena lit brinula ex aliis petita . An non copia rerum Vendarum obruimur, nec tam si 'm deambulatum ire possumus animi gratia p i Magistro artis . . non caeteris Vatibus aggredienda res est innumeris disticultati-hus impedita caeteri enim animadvertunt
cilii tria que inque natura maxime ferat. ainuin solumni ci aut etiam raro alterum,
excolunt Scriptionis genus .I cc ipsim va de arduum arbitrati . cum amrmaverit Me
ebria est , ut omnium hecimen praebeant Me autem Mumquam assequentur, nisi perpetuo u sino ensi studio poeticolausi Praeterea nisi a majoribus miseraverint suis,
116쪽
sua. vi editu in larem operibus u Pis illustrarunt . ipsi pariter , quae cris PROLUSI XL
pserunt , eruditorunt oculis subiiciant nune brevibus pustulis peri litando vi moevaedium Meessariam esse, ne exceAres ingenu nunc domand ure quemqtium Oratoria ροβ. . ' hrilis ad limam revocando Mora Olu ira Deum e . qui mus non ex se mina, ex quibus Authorum ':nsvr ρο omnes dii, hi semia a Di Drat si quam iniquissim aliqui ex pro Sesoriae: naque namerino sibus ab is
peratis Scriptionibus nescio qua indoli usi Ἀ--παι --
malignitate desumunt . Ut autem quointiescumque ansa detur in Extemporalem orationem , aut Cain a Rhetor ince
di queat , plurimum quotidiano labo Uicumque i Das et. pulcherrimore insudati ii illi est, a Stylus perpe quodam in mirabili nexu Doruinas tu exerondiu , nec indulgendum otio Quies innitu si adeoque evidistis quasi quo mores uno his fuisse aliqui crimi manibus illusu in hunc ingeniosarum Ch
Mantur. Titum chorum viria se Mercurialibus exhibe- 3 Quoniam demum , ut meterae ut qui unius amorem non conciliaveritus persulamur in dies, ita paluisse tuo sibi multus -- donari penitus possit εfecto esset dedecus eorum . qui Rheto odium plerum qua Auditorum incurret, nisi ricam profitentur, nisi vetusta persic , iidem sint omnibus Disciplinis imbuti, Tent, nova Hiptionum genera ex cujusmodi plurimos dicenti mihi adessem cogitarent . hoc praecipue ab ipsis ur deo in praesentia, Sapientissimi.' Religi gendum est praesertim instaurando it fissimi iri. Ita instituti stimus a degeneri histre consortium Sanientiae eum Eloquen natura mortales , ut quae quisque se assemutia Pugnam evin Fides Hesu ini, sinen poci diffidit Ἀωessaria esse ad perie αει Areana Dirin Dotainae Hesami licitatem comparandam , holit audire. M omando . Postquam e Socratico f te in plurium diallas enumerata munera imposita Rhe vortia fluminum scissae sunt nobilissimae intorii Praeceptori recenseri ubertim pos telligendi ac Meendi Facultates eas adsent illa , quibus non Rhiicitur Philosi, unum alveum di ad ipsum quasi caput sum in agister. Sed cum ultro pateat im originis revocare, magis arduum consilium minem hune in ab onere Seriptores ex videri potest, quam fuerit olim audacissis quavis flere Facultates minor explanan mum votum Pyrrhi. Sesbstris qui, dici disserendi , etiam ex tempore . de rici scissa magna telluris parte coniura rebu omnibus et novas excogitandi Scri re moliti sunt. Sedenim cum abeuntibus in ptionum brinas, qui potius imor a disera exorti, ab Apelinino, sinanis rentur in bivente eonsietas Q uti e eomparet Tullius Oonjunrus olim. quasi Auditoribus suis ris alia praestandi plu stagnantes in Socratic fonte Doε inas. rima , quibns alterum urgeri ostendi foederis rursus inter ipsas ineundi exeninlamus et vicisse videmur laboris,sius esse insis ab aquis petita desiderari non sese Magisterium Rhetoris . cui proinde mari Christianissimus Rex. maximus Heros sis necessaria sit Tusculana eu tum re Ludovicus Quartusdecimus qui Natu missio. iam ipsim inere aggressus magna conti-Haec eum dixinm emisit viri . nee estis parte disjecta nuper commisit invia ab amovitoribus Literis alieni . quamvis em flumina. a Licet igitur inter Scien tristium Disciplinarum cultores Non tu. tias Meruditas alias Facultates instaurarectabimur, inquiunt, tecum amplius essem. commererim assimiando, nullam ipsi inaribus, quam nos, cutis implicari Rhetoin quoqtiam pro dignitate tractari penitusos ultro fitemur neque ludiero nego. posse quin idem singulis praebuerit locu tio, utamitili exercitationi v ς re. platandumst. Cum elegans orator, qui lime ipsum ostendendum a sis, ponderat,sthri sit improvis, correptus,nei Clarum. 3 palam expositum in e xplicandorum Ele
117쪽
que accipite faventibus animis , qua id omnes flamnusia1ε cupit. Nisi vero sata-ipsit honamur ostendere . tumultilariam libus quasi vinculis invicem cientiae ipse orationem Q liceat hoc mihi praefari conscrerentur, improbamin serme insanam, eum SanEtissimo, eloquentissimo Viro quia numquam explebilem, sitim hominis Hieronymi qui requenter excusat sisti bus noverca Natura indidisset. Neque s nationem scribendi suam intra septem om ius animus ipse numquam capitur sciendinino horas effusam quod minime arduum satietate sed Sultro res omnes emississe sitit, viam de hoc ipso argumento poetico iis sui, ut Philosophi docent, Maianae olim disseruerim reiecta interim in aliam se menti exhibere quodammodo praeges diem, quam prius adoreaveram, Prolusione. tiunt. Non adeo Gyssem Sirenes . ut nos. 1 Cum ex celebri partitione Doruina caelestis Siren . omnigena Gictrina ad se a xum aliae contemplari verum homines aliae licit, seque in animum insinuat magna qua- diserte alloqui perhiheantur, tum eas, quae clam, suavissima vi Arcanii in hunc Sa- n cognitione consistunt Naturae, ac Divi pientiae magnetem non experiuntur illi,quirit alablutissimo est,in posse in bus viventimis iam pena extincta est vita praesidio Rhetoricae tum Artam ipsu di quae in exercitatione Sapientia praecipuicendi Philo phia, Divinaque Scientia mi consistit. i Illi autem . quihus Divinae nimε destitui oportere, ratiocinando con particulam aura ut inquit cordatus Poeta, sciam me hae autem altera parte cum ingenios inerata indulsit . ab excellὰ egerit apud Tullium Crassus in Dialogis de mentis specula intuentur nexum . quo ter- oratore, cavendum mihi probe video ne rae , mari , caelum, Maliae res Omnes easdem recoquam , utcumque saliares, re conjunguntur. Haec perpetuo stantia N galesque dapes suibus ille primosa vis tum Redera tunc etiam quando tonitrismum erudito Lectorum palato saporem bus concussus aer excidium minitari vid elaboravit . Sed illud antea statuendum tur, ostendunt nexum quo imitatae rerum censeo, quod utrique orationis parti sun Naturam Dominae quae ipsam contem-damentum erit ne scilicet praejudicata jam plantur, mutuo se amplexu vent. causa opinetur Auditor consilium nobis esse et uamvero ut a primo . quod Rh suadendi illa, quae re ipsa nequeant assequi, torica cum Philosephia sacraque Scientiaureumque avidissimi sciendi, mortales Ea consortium habet edisseram , eos aggre igitur primo disiiciam , quae semitam veri dior qui certis limitibus inclusam Rheto-tatis ingressis iter obstruere possent. Talno, rum artem, nec abdita, Iecretiora remunisquiet aliquis levibus perstrictus literis necessario edoctam dicunt . quaesiverexeram in pelago, quas variae Doctrinae con Vulgo proponi nequeant. Cum ipsum pose templantur nullum nexum interesse vide ro solummodo Vulgum at Ioqui ex artis suae eur aut si natura sua Scientia conjungun fine debeat Orator frustra illi compertatur, neque dirimigi deberent, at certi ob erunt m narrem areana Hies recto ingenii tenuitatem nequeunt omnes ab ho Adversariorum Achilles perpetuo uti aminibus includi angustis animi finibus quo uno procul a ditione Sapientum distin Ut ultro concedam arduum plerisque ri posse Rhetores arbitrantur. Sudenim cum esse ad summum Eb inarum omnium api hoc Achille congredi. ab illius hasta, quaecem eniti non tamen hanc sortem dene vulnus incussit, medelam ex veteri fabulagatam iis esse diaerit quispiam , quos Pal sperare audemus . Ut interim id , quod ais nascentes, ut inquit ille blando fuit veritate alienissimum reor, hostibus tradam; lumine intuita Divina est animi vis in esto Uulgum Munimodo . non Reges γdita hominibus ris . nisi fustiant sese , sos QSapientes Viros fraehare dicendo atque oblitu estis originis vitiorum sor possit orator, si tamen nisi idem abditas diis inquinentur, ac nisi varias in partes rerum cautis, a vulgi cognitione secre--imum agant curae inanes, S anxius an ta suerit assequutus, neque ipsa commu- r hebetet mentis vires, intra ejusd*msa nia in obsoleta, quorum est capax Uulcraria omnes excipi mei vo omnino pG us bon0 unquam inutimine proin 'a' erunt tuet. Sacris id in Oratoribus patet, qui
co risi vero mens se ui x compinem bus erudiendi Populi eur1tradita est qui
118쪽
nisi Divinae Doctrinae arcana penitus hauserint animo . miris tenebris involvem consueverunt Mysteria eadein, qvi vulgo
i Maiiares ipsae Gnis,nes. quibus
mortalium sepe inscientissimos homines Imperator alloquitur , sine multiplici Doctr na pro dignitate liaberi non possunt .. in, veroesisi Ihoc latentesnoveritreruin causas, nisi Urbium AE Provinciarum stus Mitexploraverit ipse, aut saltem eruditis colori Dus pictos vaeerit4 nisi, quae disserimina Not diversum terrarum, Macris ingenium, quae invia nemora , quae onpressi alcis nivi bus montes, nae trananda flumina, quae tentanda ignoti maris insania numquam .sbi penitus iddictos. R mancipatos hahe hit animos hella torrum. Hinc qui praeclaris Τriumphis ab Hoste relatis celeberrimi sunt. non intum Nestorea lingua diserti , sed multiplicis etiam Scientiae cognitione suis
se perhibentur illustres a Hinc Scipio Lucullus, Cato, Traianus, Pericles Ephm,iondas, Alcibiades, S excultus a magni Stagyritae Sapientia Magnus Alexan- de , taxim ut a Philosoplii praesidium Detivere ad Militum animos impellendos. Nec te praeteream Clibet haec ad inserenduin exemplum Pompei Magni, atque Caesaris, quibus Domina plurimum contulit ad continendos equenti P. 1raenesi in ossicio non milites nostra ex alio opere de Enoelo lachra Templorum tam varios. Qillustrea Pediae necessit te carmina mutuari tot ex hostibus, ipsaque Natura triumpho
Nec re serere οπι. 3 Romae spes oti, peperere , sed aure Magni Pompeii neu eadentis . dii edocta Natum mores, populorum inge- prim Armeniam β' serint, ear nium. quaecumque sertibus viris tantsem Ponti subeunda pericula. t Hinc e caelo dela- -m es Fris, arpis Arabes, uri sum Dissmucem suum milites crediderunt,
cantaquearva quem certa suturarum rerum praesens Suin
y-c aereo fragore e X re Mistia peris aequabat. Hinc mortalis quasi Numialam nis auspiciis steti eius bellatores ritebant in πω 'πινο δε- Deris μα- polia donec illo eloquentior is domor
hastis inquam , praefixa parva Sinitiis A pisae intremuis tum , quis mare cireuis Orbem, Myaries Dur re Magnum ambivit: M undis
mus flectendus in quamcumque partem esset ab oratore hoc ipsum assequi non posset Rhetor, quem omnigena Doctrina non, gelaret.At quam in altum enitendum eidem est ingenio in sapientia , ut se in ipsa Primcipum, Iesum pectora insinuetia Porio Eae iurique ρα si σα-- nisi Politicae ortes, omnis de Moribus littor, πιννια , Doctrina Rhetoris mentem exornet, num- Tom. IV. quam ille sibi Regnum ps i -m in
119쪽
i Quid, quod ingeniosa Philosepho Exempla Rhetorum , qui turpiter erraruntrum cohors pendere potest a Rhetorum ore sequuti delirantes Philosephos 41 Hihedoeentium Cum autem haec perpetuo sit onitrua, Fulmina, Vulcani Mit Ue-
obnoxia civili bello, in ip runt classis stae risum esse dixerunt Ventos has antro alterius semper laudes imminuat, orator inciu , consopitos identidem ab illo albiter utis . veloridae in monte Paris, solvi e carcere Laete a Sydera lae essu Npraestantis honorem Armae alterutri Philo nonis . aut vesti pia Phaetontari Curriis. sophiae deserre valet, aut hortatus adoles quia ita statuit Pythagorae acumen. Qu
eente, ius virides Lycei seras subeundas et idie ad iuventuten revocari Solem meari
aut gratam figendam sedem ubi doctam aquas depopulatum, eum solummodo am umbram explicat porticus Stoicorum.Cum ror subsidat, ne insano potu maria omniaque spes inclyta ad tentandum volatum M i beat publica lampas Mundici namque a oelestes ipsos orbes Pallassiamjuventu haec moestae Eracliti menti semnia illusere. tem incendit. Si eadem incerta pendet, cum Mori quotidie , ac renasci nova Sydera. Misimus illam invitet Duditu, an magni namque hoc Atticis in hortis Epicurus, semper adoret Aquinatis vestigia: an, quem poetica Leucippi Eripta docuerunt. Imni-- lairium Daedalea Scoti alae instituunt, ultro meras em rerum Universitates,quas iam eapessat, orator alterutrum volatum suade critus tantam estinxit. Denique si quaerois repotest quo se Caelitum in Aulam attol- Poeta.
ait At nisi caelestes prius Rhetor ipse om Eurimiet asta domat quae si Aha,us es tibus hauserit aquas, Momnia a Nam n penitus Sapientum in corda migraverit, se Minu dextri, quibs olim iuinata expendere lance desperet, cui nam ex ip- eaminis. sis stelicius rerum Natura praebuerit viden E quibas δε ανιὸ si risu euia ad dam se, 'uis veri studio nasontior alta nismisi mente subiverit caelum . caeterasque venatus latentes rerum causas j At Rhetori quem Aera poetam ab aliorem sequatur verba neque his ipse pon-nei gloria, omnibus profecto nobilibus Ar deribuspossit Veritatem expendere , in Latibus is Doctrinis labor impendendus est hyrinthaeos illum calles inducet veterum aut steriles deinde ramos futilium nugarum Philosophorum opinio, suosque frequentereriendi cernet, qui aspectu solum bt indien in casses illum trahent mendacia. te oculos pascent. Non aliter vividae carmi Sua ergo per vestigia redeunt in orbemnibus vires inesse queunt, quam si Vates ad Doctrinae omnes, nicet diversa Iem suum omnes Naturae partes accesserit: si Mores quaeque iter videatur insitare, nulla tamenealleat Manimorum motus et si caelo ipsi reliquas profecto destituit. Quid magis
caeli areanis , lumina mentis intenderit Rhetorica dissitum dires quam insanientem alioqui enim si verbis luxuriet Carmen re illorum Sapientiam, qui certoeatlimine mediis inane . numquam abstruses ipsius in liri coelum ausi ex vario Stellarum ortu, cuinis doctrinae ignes licebit excutere . interitu , augurari se posse putant futuros numquam ex nubibus Veritatis Solem edu eventus. eos etiam qui ab humana petacere. deni libertatera Sed nisi Musirum euit e 3 sed enim, inquies , licet omnibus noverit quid quaesiue series astrorum portio sit Rhetor ipse Doctrinis erraditus, mu tendere dicatur mortalibus is omnia ina- tuari tamen ab aliis earum notitiam facili nium Astrologorum arcana, numquam Sa- negotio poterit. Apage quicumque ista lyra perstringere poterit dolossis Chaldaeos, ouannis; si enim augusta Natura ora suis qui stellis insontibus humana scelera assin- pingere coloribus ambiat Vates, inutho gunt ut author caelo per omne flagitium res consulat, quos eos rerum causas in liceat impune grassari.
dagare aggressos plures diversa Sententia a Crassus quidem apud Ciceronem destidit in classes , nisi pugnae Arbiter ipse oratore assimae haec non praestari ab ipsa Rhetor omnem versare possit in partem a Rhetorio facultate sed a Rhetore ipso ut Monum momenta, deteriores quentissim aliis disciplinis imbuto. Quid hoe porro re- opiniones eliget. Sexcent verborum litem minime intexam,
dummodorem ipsam obtineam, atque
rum Sebolarum Principes absurdissimas res inseret Carmini. , Vero Poetae necessariae sienti om- a ejecto discrimine induRo a Cro Henn- 31 μοι sticis Mitrio, quamas osiis μια - eluditur omnes in Rhetore Noctrinas tua . requiri.
120쪽
stet, ipshin Rhetorem omnibus deberem Idem Τullius heophrastum insigni verbo
ctrinis ornari. Ilii diuitii Quaeeumque rum cultu , ira si Nilinen ali luod , venera
uberi facundia illustiari possunt, ex Aristo tur. Sed quid singulos enumero i Unus tuus ac Tullis , omniumque Sapientum tantummodo e priscis Philosephis Epicurus placito Rhetoris imperio subsunt. Ut his lutulenta mentis vitium inquinatis verbis omnibus lueem queat a Sindere, omnia ne exhibitit cessees peragraverit regna Naturae, Nunc vero degener aetas, quam barauni adiverit animo, eoue hauseritareamis aries exstulit Latio in ad Africae arenai rerum omnium causas . Cumque altera cu damnavit, horrida consuli seligit verba, ra incumbat orati ri, ut videlicet dicendo suis superba vitiis incedit, dum studios. mentes expugnet, numquam e quovis com a se corrumpi dicendi brmas profitetur.Non Moserre poterit palmas, nisi Hevis Iair omnes ego linguae delicias ab Interpretemn suggerat ingenio tela aut si evertet Naturae afferri: non ab eodem si hi ipsi irato. interies Vulsi haudquaquam dodiri Sapien ut Poeta consuescunt verba re omnia r tum mentes prosteraei, neque Mulvis uni texi non facunda ipsum in arte ampullari Hothim arinulabitur,' ii quovis messuerunt velim modicum eme cultu indulgeo, ei-e Attore palmas cum contra nullum albud demque aut hormum , ut verba si hi non sed erium 'onsequutum fit universales ipse verbis subiiciata renitus excinit prose, iumphos quin potius brevibus Macedo em nequit oris vitium, barbaries recenti seris Perse inclaruerit : Assyriis Mare . Philosephiae inhaerens r a saltem mediocria Athen, Tellus bellieum decus inviderit fine erimina, quibus possint eruditae aures i Statuta Rhetoricae causa, qua Do igniacere. Atesiarum omnium praesidium requiri liqui a Et quoniam est modus in rebus. &de patet, ipsius Oratoriae ac eti caesa Dccori ratio semper habenda est , ornamenis cultatis consenium amari, omnino exigi a dicendi omnia, praeter illa. quibus concia ab Humana a Dirim sapientia paucis tantur animi motus. &res eloquenter at ostendi primo sine ambagibus potest allato ptificantur, opinor a Philos his , ac The Veterum . ac Reeentiorurn quorum phi logis admitti . Quamvis inficias iverim num-rium astantium modestiae parcimus exem quam , Sacerdotes Veritatis, qui alios ora-plo Sapientum, quumaritum, Suadae, a tionis omatus contemnunt, maxiniarum, Musarum cum Minerva foedus ineundum quas docent, perum pondere prodesse pluri- docuerunt cum altiora prostssum animum um Reipublichposfridum modo illas apem amoenis etiam Disciplinis praebuerint ex se, ac dilucide clicEt non eleganter, ac di-eolendum. Utriusque certe, Humancient serte, auditoribus tradant tamen quia mirum Divinaeque Philosim hiae Princrpes, dolosa ipsi ratiocinatione non raro decia illius Plato, inristoteses, hujus Augustu 'piuntur , eademque nasse aliquando inis . cimi Rhetores fuerunt adeo . ii ' rem cum humana is levia pertraetant. quemdam facundiae Deum Seeundmus di alios captare satagunt nisi suavibus verbia xerit Afrum a Ingeniorum Phoenicem, aures occupent,in plurium ornamentorum quem nobis asserere non minus , quam illicio animos subeant, haud pronum ipsis Theologi Rhetores possumusci quamvis erit suam in sententiam alios rapere, ad enim utramque se cultatem calamo qxorna plausum dand lim exeitare theatrum . 3 verit, hanc tamen secundam vivae, ut dici Eos videmus excipi acclamatione frequenti, ur, oraculo vocis auditores edocant. 3 qui nunc aperto candidissim sermone uti via MDivinum mpemodum ingenium Plato dentur interdum urbane donante hosti M. ni fuit haud imi a menti filii lingua, qua quod negari nequit suum modi, consilium loquuturus Iupitc , si umquam mortales dissimulante: nnncea, quibus magis fidunt, alloqui dignaretur , Atheni, credebatur extenuanter, quandoque sumin adve Qu ae Aristotelis secundia, quae aurei et sarium urgente , veluti Certa victoriae spes monis gratia illius Doctrinam illuminat mentem attolleret,quando issam in ipsa dei Si quicquam Cicerotis credimus, haud est timor. Qui ergo eruditis incertaminia fluxit auro ditior Hermis . aut uua bor udunt adyta secretiora humanae, diarim. m. vimeque Scientiae, plurimas Oratoriae A ci Expendisser m ritum Oratoriae tis . diis. De indum a Philosepho M '. . . . . . . .
ca Exempla maestantis W- emum , quenter Selemi tradunt r. me. S. Augustini. et hiauae ornamento dicendi onsentanea