장음표시 사용
151쪽
, sicuti fle ipsi medicamenta . attenuandi vim habeant, de quibus alimentis saepe dictum est, fle extat libellus G alen.in quo omnia continenturiatque hacteianus de althmale.
Nullus est morbus magis talebris,& qui magis ver
setur in ore Medicorum , quam pleuritis, ni tum , ut puto , quod illa contingat si pis; me graviaque symptomata , & pericula secum afferat, ed etiam quoniam omnes Medio omnia fere artis dogmata , de praerepta ad unam pleuritidem libenter referunt. De Hippoci traditurus rationem in1li- tuendi vietiis in morbis acutis , tractaturusque demothis thoracis . & pulmonis . pleuritam tanquam exemplum assumit , ut notat Galen. 3. de ratione ictu 16 i. se in assignandis omnibus signis medicis, docendaque tota medicit artis constitutione , non alio quam pleuritidis utitur me molo r idem facit in lib. deeri fibus , de aliis locis . sic demum recentiores nullius morbi magis exactam trutationem in stituunt, quam pleuritidis,qui de una in primis secti ne venat tam aeriter inter te digladiantur,ut sorte alius nullus locus dissus M , Se maiori scholarum strepitu ab omnibus tractatus fuerit. Itaque maxima attemtione opus est,atque eo magis, quod nulla est pars huius tractationis,qus non multas,di arduas dissieultates
Pleuritis grata ex loco affecto. nimirum pleura n me ususcipit,vi notat Galeo. 2. methox r. ad Glauc.3. Latinis, & vuleo morbus eo statis seu lateralis dicitur. Est autem inflammatio membrans succingentis c sa quae pleura non natur,ut defia itura Galen. s. de locis affectu. a.de locis astici. 7.f. aphor. 3 3. de constututione artis med. s. 4 de causis puls. g. Itaque pleuritis sub inflammatione, tanquam sub genere contineatur. Sed cum nomen insammationi auctore Galen. apud veteres Medicos soleat accipi tripliciter 1. ad Glauci r. Vuomodo pro omni insigni ea liditate, &feruore , sne ullo tumore praeter naturam . in qua significatione accipitur I pr .ar. 3. detracturis 8. Alis terti modo accipitur uteit commune genus, quod ca- Iidos quoscunque tumores , ex quibuscunque huis
moribus originem habeant . complectitur , ut a et pitur s.apho. 13. 1 ad Glau. l. 1. de cristius I x. Τertio modo magis stricte . pro tumore praeter naturam,
qui a solo sanguina excitatur , in qua innifieatione
accipitur II. metho.a principio 1. de critibus in . de alibi. Sciendum est inflammationem hoc loco accipiendum esse non pro simplici seruore, non pro uno tum re a sanguine excitato, sed tanquam commune genus quod Omnes ealidos tumores amplectatur, siue illi ex
humoti hus natura calidis sanguine, &flaua hile, sue ex frigidis pituita, di melancholia liquo modo caliditate ira contrahentibus,oristinem habeam, siquidem,ut
paulo post videbimus, pleuritis a quocunque humore
Itaque pleuritis est insam matri r sed cuius partis
inflammatio est/Membranae siccingenus costas. Quo loco notandum est ex Galen. 7.de usu partium, sicuti mventre inferiore est tunica,quae Omnes partes sub septa contegit,5 complectitur,ita in medio ventre aliam tumeam fuisse a natura institu iam , quae pariter omnes partes in eo contenta, vestiret,& complecteretur,altera in abdominis monaeum , h Inc thoracis pleuram Medici appellant, uam utriusque huius membranae similitudinem praeciare explicat Galf. de administrationibus anatomicas.
D intentia pleuritidis variae sunt , ae primum est minurus , Ee vulgaris differentia r pleuritis alia
vera , cierquillia , alia non vera , de Uuria. in
centiores fit duplieiter, vel ratione in arteriae,vel ras ne loci. P: euritis non exquisia raraone i natena fit,quotiescunque ex plurimi, crudit tribus ali menrisque crasse,& pinu Osis, crudi etais ac len 1 hanno es in eorpore generantur, qui in vacuum spatium thoracis aut in
pulmonem de ati qua adam pleuritid invidentur re praesentare. cle qua tractit Areus late Didi a M. Plemritis autem non exquisi a ratione loci, fit. Quotiescumque vel membrana luccingens costas mei, las ,
muscula externi thoracis , vel perieaeSum , via sepium transuersum, vel mediassinum , vir se te aliae partes intilammatione laborant, de quibus eum nosmego longius agere sententia, fle doctrina Galerii conterali minus , quidemquisita , Ae non exui sita ple ritide aliter sentit, se docet, 3. de locis astat 3 ius doetrinae summa est, propria mala thoracis esse duplicia,
nempe alia in muscuhsalia in membrana suem gente collas consistere. m autem in thoraee sint don genera musculorum, quorum alii intercostasia voeam spv. tia replent, alii extrinsecus ipsis ineumbunt, assicius dolorificos musculorum externorum . quales sumuliscera contusones, abscessus, misy lata,phlegmones. manifeste a mcdaeis manum adhibentibus e noles. Phlegmonem autem musculorum intercos alium adtactum discerni non posse , sed tamen illos maiori dolore assici quam alteros,qui in seperfidie positi sunt
ac praeterea malum membranae Lecingenta costas communicare , eum dux hae partes , interni inquam musculi intercostales , & membrana succingens costas, utque adeo inter 1e consentiani, ut si necesse istieram altera sua mala communieare, neque musculos sine membrana neque membranam sine mosculis posse laborare. At vero, inquit Galaeaquisita pleuratis fit , vhi succingens membrana primario latiora , .
ideoque dolor usque ad Hauiculas, res ad hypocho di ia descendit i haee de ina,& exqui sta pleuritide es
doctrina Galeni a quatenus autem aes alteram non veram necive exquisi iam pertinet , id tantummodo scritum reliquit , alios praeterea laterum eum s re d ires conti rigere,in quibus necessario spiratio si eques, 8e exigua fis .nihil autem expuitur, adeo ut Me pleuritis exquisitae pleuritidi, in qua nihil expuitur, similis videatur. Muomodo autem, S quibus laborantibus partibus isti laterum do ores fiant. o hil a Galen. e positum est , quod quidem ego puto propterea Delum diisse, ut nos doceat, praetri do orem lateris ex inflammata membrana succingente cossas, & muscis lis internis, eateros omnes do oree . qualiumcunque partium, de quomodocunque fiantiad non veram , &spuriam pleuritide n nosti referri. Caeterum reliquis omnibus laterum doloribus in prς sentia praetermassis,
ad veram, di ea quis tam pleuritidem, & differentias re
Diis rentis verae pleuritidis sunt plures, ae primum
a loco amo : namque alia partem thoracis sup riorem, alia inferiorem, alia dextram, alia si mitram occupat: ex quo Orta est quassio proposta ab Auic utra pleuritis si deterior , an illa quae est in latere sint 1irci vicina cordian illa qum est in latere dea troy quam ille soluit hune in modum: Pleurit idem smstram paristim esse deteriorem, quia inflammatio est piorumior cordi, partim securiorem , quia facilius maturatur , & Iesoluitur,propter,maiorem partis calidita tem, pleuritidem autem dextri lateris contraria ratio ne partim esse tutiorem,quia inflammatio longius diastat a corde, partim esse deteriorem, propterea quia dissicilius maturatur Ze resoluitur: quae quidem quaestin,&quaestionis solutio forte alicui videhitur inepta,& superuaeanea, siquidem Avicen. hac in partem lanitiens vulgo accipat tanquam manifestum, eor in sinistra parte collocari quod perspicue falsum est,& r pugnat Galen. 6. de usu partium 7. qui manifeste docet,cor in medio thorace confistere. Quod si motus
cordis videtur iudicare,quasi illud potiua is parie fini
152쪽
stra fuerit eoiloratum, al. respondet T. de adminis .anatona. r. hoe fieri duplici de causa,una propter sini
serum cordis vinuriculum quem eonstat spiritum vuralem mscipue conficere,&commere altera Ocn amverter inuus cordis quoquo modo ad saturam regimnem deflectit, ut propterea non sit mirum, fi illius m rus magis in parte sinistra, quam in dextra qercipiatur: qui plura hac de Ie cupit,is videat Conciliatorem dis. ferentia 9
Ad hane dirrentiam alia quoque potest referri,
quatenus membrana inflammatrone laborat vel parte interna versus pulmones, vel parte externa quae cossas adhFreti quae dii rentia est Galani de constartis med. a 3. tametsi nonnulli eam non reeipiunt , qui asserunt , membramam succingentem costas, teste Galen. etiam ν. de administra. at . . temii nam cth sicuti est tela araneae , adeo m nulla ratisne videatur possediti inctionem, di diuisonem recipere feci responde duin, membranam secundum naturam se habentem, se minime la rantem, reuera sinplicitii mam,& teniatiissimam esse, nequeposse aliquam diuisionem recipere: at vero si eadem inflammatione latiorer, rein se aliarer habere et si quidem facta humorum fluxione, atque
excitato tumore, non solum h se membrana, sed etiam teri mnes quantumuis sim renues,& exiles,vsque
adeo solent crassescere,vi facile in manitestas particu las diuidi possint,seuti apparetati membranas cerebri, in vesca,& aliis tenuibus partibus id genus. Secundo sunt disserentis a materia ex qua inflammatio generatur e etsi enim nonnulli contendunt , pleum idem tantummodo ex humoribus calidiotibus. immine, & sana bile, originem habere, tamen , ut iupra dirimux, hie nomen inflammationis communiter accipiendum est, quatenus fluxionem omnem complectitur: quae expressa est sententia Galen. de
constiti artis med. I s. v. de cri fibus Io. . de locis ais 3.
qui manifeste docet, pleuritidem a quocunque hum re fieri posse, quandoquidem licet haec membrana satis duro, di denso corpore constet,unde iacilius ,&sequentius a tenuioribus, & cadidioribus humori male affetatur,tamen neque negandum est, e dem a crassioribus quoque,& frigidioribus humoribus,pituita, & melantholia laborarer namque si isti humores
putrescante& eat rem praeter naturam concipiant, nulli dinium esse debet, quin corpora etiam dura possnt
penetrare,& inflamma ironem eficere: quod eo magis
probandum, quod maiori ea parte humores non soli, S smplices,sed inter se mixti soleat insammationem acere: itaque pleuritis alia est exsanguine, alia ex bile, alia ex pituita. R melancholia.
Tertio sunt differentiae a magnitudine ,& paruitatea hono vel malo more , adeo ut non desinit qui a sit mem, pleuritidem pestilentem dari, nec, mihi quidem vi videtur, emere,ficuti dirimus tractantes febrem p stilentem Postremo sunt disserentiae pleuritidis ex temporumorhi,prinei pioaugmento, statu, declinatione r quae maxime sunt animaduertenda, cum pertineant ad cura
De Mnis pleuritidi, ait Galenus multis in locis, a. de locis inests.s de locis amet.3.1.de crisibus, io de constit. artis is . . . de causis puls. 8. Verum id primum sciendum est,ex Galen. in liti de plenitudine,vltimo, . de med. secundum locos. i. g. de med. secundum
IOc s. i. a.de ratione vietus x. hane partem artis medi-
cs qu e traciat de signis,minime certam, & demonstrativam , sed admodum coniecturalem , di indefinitam esse , nihilominus tamen signa pleuratidis tam certa , & indubitata esse , ut certissimam huius moth, fidem facere possint : scuti eonfirmat Galen.
I a. lneth. . s. de luenda a. Et si quis obiiciat,quod umtissimum est, medicos saepenumero in contentionem venire virum quis laboret pleurit id necner respondeatis ad prouenire, non quod signa snt incerta, &
mecturalia, sed quoniam illi iaciuntur, neque conue
niunt circa maciam eorum cognitionemr sed singula signa perpendamus. In pleurati de primum fgnum Pa es,tliognomonicum est febris,quae necessario illam comutatur, propter duas causas primo propter a Metuin, nempe in summationemr deinde propter stum partis laborantis, quae erudi proxima est: quae quidem duae causae necessimae sun deo vi si altera des non ueceuiario febris consequatur. Namque quod est Galeni ereptum, s dieitus phlegmone doleat, quoniam a corde longe ahelt, pariter si succingens membrana laboret
sciretho vel codemate , tune non omnino contingitae ἱum febricitare, de consti . art. is. Est itaque febris S ea quidem continua leum enim pleuritis sit morbusaeuius,& cum febre ex doctrina Galen. 8. apho.3o. ut
ea si continua ne laesi. Sed qualisuam est huius m da febris continua Gaia in hoc non plane sibi viuetur
constare,qui lib. de constit. artis,nec non L. de dissiculta respirationas a. lothit,febrem simpliciter adesse: i auistem de crisibus r. & de causia pulsuum a. addit, se
Secundum fgnum est dolor lateris:cum enim mem R. ν titidiana, pars neruosa, inflammatione laboret, P contia stia.
nuum solui, & des rem succedere est necesse: Reum huiusmodi mem ana hii reat lateribus moracis, hie dolor debet omnino alier utrum Itius occupare ι unde s vel mediassimam. vel septum transue una, vel peritardium, vel aliae partes insammatione laboetent in thoraee,viique huiusmodi assectio pleuritis di ei non debet. Verum qualisnam est hie dolor lat
ris neque in hoe signo Gales. mi ips prorsus vide
etur consentire, qui scribit, modo dolorem simpliaciter adesse, modo continuum , modo pungim in , .modo extensivum, ut ex locis iam propositis dilucide conspicitur . Uerum apparentem hane Galeni inconstantiam in iis duobus signis . febre, & dolore,ipse mihi videtur dissoluere L de dissici resp. 8. quo in loco exponens historiam de Anaxione, de aeripiam ab Hi p.
3. ep: d. his verbis: In brem acutam incidat, dextri lateris dolor assiduus cum irruebat: qiruerit quamobrem Hippoc. si quis alius. cur grauissimus, breuitat s studiosus, cum unico verbo se explicare potuisset: ιetiabendo Anaxionem fuisse pleuti deum, tamen volue rit plura symptomata enumerare, atque ea ratione pleurit Metia indicare r . tandem hac ratione sibi ipsi respoudet hunc in modum: cum singulis morbis nonnulla adstit symptomata, partim quidem necessario Sperpetuo. partim contingenter vel raro, Mi vi- .pliarimum,Hippociatis contia erudinem,& institutum tale fuisse , ubi necessaria tantum symplomata extiterint i solo communi nomine morbum explicurer ubi vero aliquid acciderit ex iis quae raro fiunt , post communem morbi appellationem , slatina illius
quoque mentionem facere : quod si plura fuerint
symptomatit . quae praeter consuetam morbi naturam notatione digna videantur , tunc pratermisso c-muni nomine , singula eiusmodi particularia sym plomata e nummare : id quod euenit Anaxiom rcum enim illi plura symplomata rariora superuenis sent , quae nullo modo erant praetermittenda , superuacaneum existimauit communis morbi nominis meminisse i quod ex ea symptomatum narratione
satis potuit manisestum fieri r itaque ille inquit, in febrem acutam incidit , &e.-Ex quibus non solum didiei sti quod febris adsuit , sed etiam qualis , ni
mirum acuta , pariter quod aeger non solum dolo re cruciabatur , sed etiam quali , , nempe lateris do lore continuo. Cum ergo expositore Galeno febris acuta , R dolor continuus snt ex iis symptomat iabus . qua in pleuritiderato contingunt , latis cuique deh et conflare , febrem, di dolorem simpliciter, minime febrem acutam,& dolorem continuu inter λgna pathognomonica re taeda esse: id quod experientia eo firmat esse verissimu ,eu fh penum elo vel putrescete humore frigidiore,vel propter alia causam, pleurit
O neq;febre acut eq; datore uiciis esiti nuci laborat.
153쪽
Sed quid respondendum eli pr o Galeno qui, & tamin, ii. Diem acutam,ti dolorem continuum,inter signa pleu-s.lia.., si ritidia pathost nomonica solet aliquando reponere Quatenus ad febrem pertinet , nonnulli respondent, quod te, is aeuia frequentra pleuritidi coniungatur cum illo auctore 6. aphor. 33. pleuritis ex humo.ribus hilios s frequentissime originem habet,cuius inis
dictum est,ut idem monet Galen. i. abno. ix. I. de cris T. quod pleuritis maiora ex parte solet per tertium a
cessiones habere. Et s quis ill obiiciat expositionem
Caleni , quem vidimus febrem acutam inter ea reis censere quat raro eontingunt e respondent , hanc sententiam potius ad reliqua sympto mala, tussim si x.b,i, is, cam,& similia,raro coctingentia,quam ad febrem acurae diii. iam reserendam esse. Alii vero respondet, febremm . acutam accipi dupliciter, uno modo proprie, & tunc habere duas conditiones , unam ouod celeriter miueatur,alteram quod si eum periculor secundo modo minus proprie,& tune unam tantummodo conditio nem eontinere,ut illa vel eideriter moueatur,vel si periraculosa rataque,inquiunt ,in pleuritide febrem acutam esse , quod ea continua st, neque careat pericula, i d. I. metsi tarde moueatur. Quatenus antem pertinet ad O. dolorem continuum, respondendum est hoc nomen
doloris apud Hippoc & Galen. dupliciter accipi, a. aphor. 6. uno modo pro molesto,& tristi sensu qui doloris tormam constituit: altero pro asinu qui uol rem effcitrvnde quamuis pleuritici continuum dolo'rem,hoc est, tristem sensum non semper hibeant, tamen perpetua est asse iis , & causa esstiens dolorem: quod ex eo licet confirmate, quoniam s agri coga tur respirare vehementius, tune perpetuo dolorem,&molestiam perci pient. Vmam vero hic dolor sit puim Datimis gitiuus,vel extensuus, rei pondet Galen. lib. de consti viati in artis,dolorem minime vile extensuum,hoc est, qui ext miri. tensionis sensum inferat, sed necessario pungitiuum,
quod assectae partis substantia si membranoua sed tamen hunc dolorem latissime diffundi, quoniam ipti
quoque succingens membrana ad plurimum spatia e tenditur: ad quem modum dicit Hi p. 1. de ratione via eius , dolorem quandoque ad ciauiculas, quandoque ad hypochondita peruenire.
Dissi, Tettium senum est dissicultas spirandit quam Ga-
Φ. yifaridi len, in 1. de locis ais s. interpretatur essestequentem,& ex guam spirationem: & ratio est manifesta,quam ille tradit lib. de consi. attis i s. quoniam pars instrumenti respiratorii laborat, & dolet: prohibet enim dolor quo minus instrumeta respirationis plurimu 3ttollantur,v ide ut spiratio fiat pauca, & cerebra necesse est.
Nis,. marium senum est tussis,quae a pleuritide non poι ' teii separati,&tatio est a. deerisbus ex lib. de const. artis, quo tuam ex pleura laborante inflammatione,
qu r pars, vi diximus,admodum tenuis,&rara est, ne
eestatici aliquid humiditatis resudat , qua propter cicinitatem facile pulmoni communica iur,praesertim cum ille fit adeo mollis.& rarus,ut omnem humi
dam substantia facile posit recipere: itaque homo tu Lset confellim, no tamen statim expuer,sed si plurimu& quod erassius fuerit, ab inflammatione defluxerit:
tunc tussiendo rapuet: s vero parum S tenue suerit, irmabit quidem necessario, ita ut tussim moueat: non tamen expuet prius quam coaceruatum smul, ct con cocium,vel copiosius,& trassum factum fuerit.
τι sis. Quintum fgnum in pleuriti de perrinet ad pulsum,
qui propter febrem necessario est celer, nec non,pro pter neruosam partem male assectam , insgniter dimrus,sed minor ouam sebii conueniat, quoniam durities restagatur,& est impedimento,quo minus arteria dila tari atque ea tendi sit. quem pulsum aliqnando Galanus sertinum vocat,in lib. depul. ad tyrones a. a. de crisbus io. quas ille in .i qualiter seriat manum, &vna pars arteris attolli videatur, altera minime , non
aliter ac s serra,pluribus dentibus praedita, manui so- rei subiecta.
Ex quo loco licet apparentem quandam Galem contradictionem dissolvere,qui 1.de crisb. o. lcribit, am pulsus pleuriticorum esse magnos, s , autem de loci m. asseci. i. ad finem inquit,esse paruos: cum enim ma- dimi, urus
uiselium sit,magnum, & paruum dici ad aliquid pulsus quidem in pleuritide ratione febris magni sunt,
propter duritiem vero,& impedimentum arieIIL, minores quam febri conueniam: unde s hae diuelsa ia tione considerentur,nihil prohibet quis smul magoi,& parui dici possint. Atque hale sunt ea figna mih
gnomo ilica,quae si simul conueluant, necesiario pleuritidem indicantesin autem unum vest plura deficiant,sgnascant pleuritidem non adesse r febris continua, dolor lateris pungiuuus . d. ficultas spirationis , tussis , pulsus durus , &sertinus 2 quibus demum Galerius sertum addit 4. de causspius. 8. dolorem 1 capitis a nunquam enim, ille inquit , fit vi inple is, ex itide caput non laedatur , quod illud fuliginem putrium humorum in inflammationibns exci prat: quod
si putridus humor fuerit biliosus, aci a suo, di mordem te vapore cerebrum irruat, atque ad delirium perducit si vero humor faetii patuitosus, crassam caliginem quas nubem quandam ad celebrem attollens, grauat carehrum, cogitque hominem in grauem somnum
deferri r atque factenus de egentia, differemus s& Lgnis pleuritidis. Quoniam vero ex ter uni seminudine homities deci mae,. iis piuntur saepenumero , Hippoc & Galem com. 3. Lurituri, In a.de iis quae fiunt in medicatrina,vos docent,smialia , di dissimilia diligenter esse animaduertenda, cum mastita.
sint nonnulla affectus pleuritidi admodum simile hoc s--ὼ
Ioeo neutiquam est praeter mutendum , qua ratione paν, - alietum ab altero liceat discernere, D cuiusque natum ilia. ram exacte intelligere. Namque pars haec artis, quae cissi peti inei ad signa, Galeno auctore hoc in loco, prius. -- quam altera quae ad curationem Pertinent bti exm dimissis
cenda est, qui recte medicinam sunt sacturi,ut in sinis iis, tiriagulis serotis singulas morborum disicientio discerne piri , a te exacte positu tubi similitudine in aliquam inter se θ. .
habuerint. Inter cateios autem moibos, qui vide
tur cum pleuritide aliquam similitudinem habere, sunt primum pleuritides, quae spuriat nominamur, S tales sunt vel ratione loci, vel ratione materis , scuti dixi
mus secundo sunt ii flammationes pulmon 3s: temo aepotissimum sunt inflammationes iecoris: de quibus
Pleuratides spurae contingunt multis modis,sed tanquam eremptum liceat accipcie statu lum lateris colorem . qui frequenter solet imaginem pleuritidis repta lentale: itaque in huiusmodi i lai uolo dolore spi. -- α ratio non erit tam disicilis, sicut in. vera pleuritide, pum quoniam nulla est materia, nulla inflammano, quae thoracis dilatationem prohibeat. Secundo vel nulla aderit lusus,vel semper illa seca fuciit,quoni am flatus non eiiciuntur per tussim . Tertio dolor non rati punia auiuus, qui vi plui imum sensum extensonis soleti terre. Quarto isti dolores nonnunquam contingunts ne sebre, quae si quando adess,longe est remis ot autera quae at paret in vera inflammatione. Quinto pulsus non est adeo durus,& insqualis, & seriti rus, es magnus,cum nihil sit quod possit arteriae dilatationem
impedire. Postremo neque liso capitis conculmen cessario cum deficiant humores qui facillime illud imient in consensum tia here.
In ptaipneum ocia spiratio est dissicilis, sed lon edissicilior quam i a pleurii ide: quoniam inflammata substantia pulmonis, meatus redduntur multo a neustiores, ex quo anhelitus quoque necessario velociordi frequentior eua dit. Meundo dolor ius potius grauatiuus,quam pungitiuus, cum pulmones minimo sensu prs diti sint. Tetito iussis viplurimum humida est . sed per petuo molestissima; cum pulmones sint vel proprium vel principale instrumentum tussis , ut supra di-
154쪽
rario febris semper est acutissima , vehemeristissima , parie tam praecipua , di vic1na cordi i
Quinto pulsus aliqua ex parte sunt molles, de quibus agit Galenis 4 de causis pul. H. quibus omnibus si poliremo addaimus proptra signa huius morbi, rubedinem malarum. & facies, calidam respiratione N, &similia, non diffcile erit peripneumonia a pleurit idedistinguere Demum resat inflammatio ieenris,qua quam mastio Od. xime pleiaritidi est similis, ac potissimum si illius pars ab in na- gibba male assiciatur; Nam quemadmodum laborantem alam ιε parte caua, duci in consensim ventriculo, cominput comis distin nausea, vomitus, FQ similes assectus, ita contra laborana μν. te parte gibba , intent f internis qui huidam vinculis,
quibus ieeur eos his alligatur, contingit dolorem ad succingentem membranam mi uenare, & reliqua sequi
symptomata quae pleuratidis imaginem reptae lenianti adeo in Medici frequenter nesciant alteram ab altera insumma tui ne discernerer seu ti euenit Nedico illa Sioculo, quem Galenus vira cum Glaucone philosopho visitauit , qui cum inflammatione iecoris laboraret, lepleuritieum esse existimabat, cuius historiam habetis apud Galenum x. de locis ass. y. Veruli tamen neque desunt certa inmeia, quibus hae quoque duae iunammationes inter seclis linquantur, de quibus ita cris agit Galen 1. de locis assech. Namque ut summatim dica, in iecoris inflammatione dolor non est pungitiuusaeda ger potius quandam gravitatem pesci fit, com haec pars unum tantummodo, di quidem exiguum neruurecipiat, ut propterea admodum obiusu in sensum ob tineat: praeterea hsc grauitas non alias thoracis partes quam dextram ad spurias collas occupat, se sebiis non solum continua est, sed etiam perpetuo uehement 1 i. maae vere acutar tussis sere semper arida,& sicca est,respiratio eli minus dissicilis , sed inter emera omnia signa,vt monet Galen. per omnia tempora morbi,nuulum est firmius,& certius discernendi holeti duos ais, citis, quam si pulsust siquidem in iecoris inflammatione ille non est adeo durus, neque se irinus, ut dixi de pleuritide. Quannus enim Galenus docea , in omni inflammatione pulsum duriorem euadere, quod te so partis inflammatae ipsis quoque arteriis communiacetur ; tamen nulli dubium esse debet , qui a partibus suapte natura membranosis, & arteriosis nullus duriotes evadant, ut quae sua sponte, ti natura siri satis tenis,scuti contingit in plei tritide. Ita ergo a victus simiales pleuitii dis inter sedistingi 'ntur.
suis signa disserentiarum pleuritidis exuuisiit, & non
sti . l.ι. eaquis S satis diximus: pars affecta ves dextra, vel sinu is is si .ia stra,vel Mapetior, vetinferior,per see: niam festar utrus L f. vero pars membranae iii et na,versus pulinon an alte in P ' ' ia,externa aerius costas, magis laboret, hoc in primis argumento potest deprehendi, quod a Galeno traditu est de eonii. artis me is . Namque s pars interna su xit inflammata, tunc aeger dissicilius in altera parte Opis posita facilius in parte laborante decumbit: contra umro s pars externa versus tollas inflammetur,tunc aeger longe dissicilius in latere male affecto, quam in alter opposito quiescet r& ratio est,quoniam axempli gratia finistra interna parie inflammatione labora meis aeger decumbat in latere dextro, tune pars phlegmone laborans suspensa est, ae fere dilaniatur: laborante autem eadem parte versus costas, s seer eodem a gesto latere
decubuerit,tunc pars inflammata comprimitur,di m gis irritatur: fin autem ambe partes membranς,lahoret Ma avia tune aeger super viroque latere similiter decumbit S p. cas sa cundo quatenus pertinet ad materiam initam nata
Mossc nis,etfi ea ex qualitate doloris , ex qualitate febris, nee ιών. non aliis symptomatibus quoquo modo possit cognosti,tamen potissimum per ea cognoscitur,qus perapvia et ieiuni uir nam si bilis redundet, pallidum aut nauu, si atra bilis,nigrum , fi pituita,spumosuin,&albicans, demum fi sanguis , rubrum sputum reiicitur, vi Gai a docet 1.de locis affI. I. de crisib. s. Tertio suerant dis uenita a magnitu sive,& paruitare,a bono vel malo more i quo primo loco loci dum M Q. his
est agilitudinem, ed morem morbi inter se is, fiet te,
si quidem fieri postli,exempli gratia,ul sit febris vene- vinientissima,qus prorsus caleatoinna malia more, sicu- νώ-i.
ti contra vi patu a se, is si quandoque vude maligna: s doctrina est Galen. i. deeris. s. Deinde neque Ara illud lenorandum eli ex eodem Galen. tertio de cras 4. de specie quidem morbi ex propitis symptomat)bus, de maenitudine ex eorum quanti e , de more demum ex superuenientibus syrtiplomatibus Iu dlia . .
cium esse faciendum: itaqtie s maenitudinem vel par ρ ρ φ .
u uatem pleui ittitis velimus intelligere, pro pr a illius symplo uiata sunt animaduertenda: etenim si ea fuerint in lignia, vehementem pleuritidem, si fuerint re inissa, paruam demonstrant: sic s velimus morem pleuritidis unoscere, quem morem ego interpretor cum Galen 3. deerisb. 4 utrum ea benigna m mahgna fuerat, peruenientia sympi mala sunt attendenda. Exe-pli gratia,si aeger vel nihil, vel dissiculter, uel nigra eripuitas in neutro latere potest decumbere, malignitas moibi proditur. Postremo erant disserentiae pleuritidis a tempore ,
principio,augmento, ita tu, declinatione, de quibus at. queeotuna signis dissule tractat Galen. i. de eris. ag.
quae quidem signa eis multis modis possunt hiberi,imnen praecipue ac manifeste ex sputis colliguntur r namque ut doret Galenus in morbis laterum, & pul moni, tu uta idem pristant, quod in reliquis mortita, ae potissimam in febribus,tolia solent pis stare retenim sputa aut plane nulla, avi humida, & oti uino cruda . morbi principium fgnificant, ubi aeger pauca concocta incipit expuere, tum principium desini δε augmetum accedit,quod totum id tempus est, quando aeger semper.& magis,plura,& mi l ora, & facilius expuit: quando vero quae expuuntur ea quisite concocta fuerint,mmulta, & facile e lucuntur, tune adest tempus vigoris: ubi autem exquisite concocta,& facile edue u
tur, multitudo autem m/terra fueri t imminuta, tunc declinationem adeste arbitrari oportet: quam docti inam Gal. celebri exemplo Anarionis longissima Or tione ita illustrativi pluribus non sit opus: itaque it
Saepe diximus ex Galeno cap. s s. artis med. de indicationibus accommodatis ad curandas inflammaia Cura ι. tiones, & Omnes morbos quicunque ex fluxione li
morum Oriuntur , quae sunt quatuor, vacuatio uniuet si corporis,repulsio, reuulso, tesolutio, ex quibus id p imum duhium est , vltrum in pleuriti de med - ν, Mis
camenta repellentia conuemant, nec ne: namque
Mesue,Arculanus,& alii hanc indicationem non prPtermitium: quibus G ilenus videtur quoquo modo fauere, qui scribit a. meth. is paries quas da esse qiis perpetuo sunt roborands, quales sunt, exempli gratia,epar,& ventriculus: nonnullas qi s nulla indigent io horatione, quales sunt intestina, peri oneum: nonnullas demum quς medio modo se habent,sicuti renes,&pectus: quamobrem laborante pectore illud saltem aliquando roborandum videtur,quod repelle ilia prςllat medicamenta. Sed uno verbo respondeatis cum Gai no capite sequenti a . in pleuritide nunquam medic
menta repellentia conuenire, propterea quia tal a me. dicamenta humores inflammationem emtiemes in pulmones,& cor nonnunquam repellunt; imo vo o tatum abest , vi repellendum sit, vi potius foras trali: te oporteati ad quem modum paulo poli videmus H p . statim principio calidis tamenus vii i se Medici picitant vlum cucurbituls a dummodo oportune post
communem euacuationem adhibeatur. Ad Gucrium vero respondendum est,thoracem quandoque elle i borandum , ac potis, suam ubi ex eo, aut pulmoue D isol o reat Euiscere, sed tamen in pleuritide nunquam repellentibus utemium est. Itaque in pleuriti de tres tantum remanent curandi indicationes acuatio univicas corpora reuulso.telo lutu a
155쪽
latio, de quibus figillatim direndum: sed illud pHix u
no tandum μli, has indicationes non omnes perpetuo sere necessanas,sed quandoque solam postremam,nimirum re lolivionem posse sufficere:cum enim doceat G il. de constit artis me dic. i 7. 3 3. meth p. de inaequali temperie 3. indicationem prunam curandae inflam. mationis erans stere in vacuatione materra, quae in parte inflammata coniti etur, haec autem male ma intercς teras rationes per halitum & insen in ther possit euacuari, quandoque euenit, ut m pleuriti de randa sola resolutio materiae eontenta in membrana sucongem recollas sufficiat,adeo vi aliis indicationi s diremedias non sit opus: hoc autem licet facere, quotiescitnqι pleuritis fuerat exigua ac m itis, neque in toto corpore vitio fi humores redundarim i ad quem modum dicit Hipp. x de ratione uictus in principio tentandum esse laterum dolores calidis fomentis dissoluere, fine is dolor fuerit per exordia siue post a fuerit em tus: namque tamenta e lida ut notat Galen. inco lentauistim ipsam ad perspirationem rariorem eiscere , mare. riamque inflammationis tum arte nuare, tum per hali.
- tum distatuere. Quo loco potius ridendi quam rviliai .. .ώ landi sint Medici, i putant Hip. ob id sismenio
' rum usum probare , ut hac ratione intelligeret, utrum adesset pleuritis nec ner quas vero vir diuinus potuerit haesitare in dignoscendo morbo, quem, vi supra vi..di nus,manitata,& cerra indicia demoni rant, qui manifeste inquit , tentandum esse lateris dolorem dissol uere,non experiri an fit pleuritis nec ne . Itaque si a ster nulla humorum neque excrement FO rum copia resertus videatur, tune H moeritis doctrina, di mutatione, primum calidis fomen is tentanduest dolorem mitigare,&sanare. Sed quatiatiam sum huius inodi fomenta; Gal. comti . a. triplicem enrimessiis rentiam faeit, qui scribit. alia esse humida, alia fera, alia ex utrasque mixtae praeterea alia mordentia , alia mordente faculta e carentia, di alia ex iis commixta x adeo , ut trestat cum Galeno fomenta in sex species dia tinguer quorem alia sunt humida,erem ph gratia,exaqii aratra scra,ex furfurer alta mixta ea utrisque, aqua, di furfureuursum alia mordentia,ex sale alia morde te facultate earentia ex milioratia ex iis m:xta: qus ta- Quam exempla sint satis, eliin alia snt plurima genera fiat ne sit rivm, de quin isa mnes tractant. Sed quonam modo , & in quibus doloribus oportet huius nitidis mensis uti comuniter praeticantes habent suu quod isdam vulgare somentum , quo in omni lateras dolore se in per utuntur est tale
Emini ana 3 s. M. ι Iaane. r. f. m ma. sed hoe vulaare fomentum ea sententia, non ira generaliter & s ne distincti e adhibendum em nam que sma feria efficiens inflammationem fuerit caltadior,exempli gratia flauabilis, tune id fomentum potius obessit quam modisset,cum facultate caleficieniadi praeditum sit: sin autem materia esset frigidior. ut pituita,illud sorte possit conuenire: unde rationales Medici pro varia noxia materia varia quoque fomenta debent adhibere, adeo ut, verbi gratia . redundame laua hila,siit accommodata sementa humida & morsu carentia: tedundante pituita a menta seca & moria dentia adhibeantur, quorum exempla ex Hippocrate ει Galeno 1. de ratione victus morborum acutorum, a tex. a. usque ad ro .nec non ex Alexin aliis facile haberi possunt.
Ad alteram indirationem pertinent olea, pinguedia
nes ex quibus solemus latus dolens iiiungere& lari
R Oni am Ndilamtim dukium 8 3. Schamam Ini eam pleri t. Mis meri . a tentandum est calida mentis laterum dolorem dissoluere quod id ridicet Beere quotiescumque con stat hnirorem qu inflammationem pepe rit, non multum esse , neqne in t to corpore redunda re. Et siqvis tumor quaerat , quonam modo liceat eg,Am. gnoscore,virum ager multis humoribus &excremen- ώ.zari . in redundet/huic respondet Alexander tum alta mul. 1tim. iamra,tum maxime fomentum qu nd lateri adhibetur, hae rapia. copiam 4ndicare. Namque s via fomenti dolin fiat mcideratior, ut aeger ipse manifeste recreationem sentiat. scientium et , tunc nullam copram adesse,quod si ira dolor prarierquam quod nihil cedit , adhuc etiam valentior reddatur. ninc debet constare copiam exist re, quam partieula incalescemes ad se attrahunt; quo tempore a Mmeniis desissenuum, & ad infignem aliquam loti. is corporis vacu nionem propera viam et . Quam quidem medendi methodum Hippocrati obis seruau i in Anaxione, ν nihil proscientibus fome iis , sed di dolore, di febri, & omnibus symnitim/N-hus die septima grauioribus redditis , octava die v nam secuit. Caterum cum vacitatio vnitierfi corporis uenae se se ctione,& purgatione fiat, H ippocrates vimurque usu ita distinguit, docetque dolore alcendente ad Datres ροπηνεμ superiores, venam cubiti internam secandam esse iam lore autem descendente ad hypochondria, medica. mentum dandum e quam quidem Hippocratis felitentiam ei fi Galenus videtur recipere, atque illius causam reserre in motionhin humorum, & naturae incli nata nem, quam Medicus debet imitati, tamen ita sta. tuis, pleuriticos, utcunque dolor vel ascendat vel de kemut onge opportunius seetione veni, quam me di amento vacuandos este,cum propter vehementiam fibris, quae maiora ex parte huic morbo copuimur. lupropter variam ac plane diuersam hominum cond)tionem,in assumendis medicamentis, quae emesim sit maxime coniecturatis,adeo ut v num a sque idem messicamentum aliquando uni homini copiossimam purugationem ess ciat, alteri fit prorsus inutile, di nihil agat, hinc lolant maxima incommoda, & pericula superuenire. Propter has igitur duas rationes,& vehementiam sebras , S diuersam naturam hominum circa purgatio nes ille aduersus Hippoc sententiam in uniuersum,λDe dolor ascendat, siue descendat,magis sectionem v nae probat,quam medicamentum. sententiam Hippocratis de administratione es s ctionis vens,vel purgantis medicamerti pro varia d loris inclinatioue, vel ad partes superiores, vel ad i seriores, sequuntur Paulu , Alexander, Aetius, ac prope omnes e re inter cateros Alexancti appellae vulgares medicos . quicunque cauent ne phalinacum aliquando erhibeant, ad sectionem autem vena tan quam inculpatam, & tutiorem confugiunt, de quiabus quidem locis ac dissentientibus opini nibus .
Hippocratis , & Galeni , nec non de variis, S dis
scillimis controuersitis, quae hie oriuntur, nolia longius agere, qui id seei prolixe in meis disputationiatius, itaque illud unum lassistat, me Galeni opini
nem magis prohare,ac longe tutius esse, quamuis dolor destendat ad hypochondria,venam secate , quam exhibete medicamentum Hametsi testimonio quoque Galeni ex sectione vens minus auxilium si se α. urum. Quamobrem concludendo , ua habendum
est, in omni pleuritide, qualistunque ea fuerit, tia quo
156쪽
a moen8que humhre originem duxerit, perpemovenam secandam esse , 3ummodo tres principes . scopi simul eonueniant , etenim si pleuritis fuerit mitis , & defit mo hi magnitudo . tune a sectione venae abstinendum est , cuius illustre exemplum ha-hetis apud Galenum' epidem. 3. 4 de quodam aegrot' pleuriti de laborante . R eruenta expuente, quem ille vis tauit, in cuius euratione censuit a secti . ne venae abstinendum esse, oropter eam solam causam quod morbus foret leuis &deesset princeps seopus,
morbi magnitudo,de quo quoto dixi in meis disputationibus.
At vero si pleuritis magna fueris , aetate, di viribus
onsentientibus , perpetuo ad lectionem venae veniendum est. sed quaerat aliquis iunior,si maena su fit pleuritis , neque per vires, aut per aetatem liceat verinam incidere, qui inam aetendum est mmuniter p racticantes ad suas isti Matas cucurbitulas protinus accedunt,quae si unquam sunt detestandae,in c moramdam ho maxime ι squidem apposto superioribus,partibus,
dis Aes sis magis ad partem Iahorantem trahendo,maxima pericua-- la possunt assore Paulus in hoc casu docet, clysteribus . . aerioribus agendum esse. eui consentit Auleenna,qui scribit x 3. trin s. capite de curatione pleuritidis,solutionem ventris omni die semet,aut bis excusare a phlehotomia.
Hic prorsus ridi te qua runt nonnulli utrum liceata principio morbi , an post aliquot dies venam inci se-μ μ re,quibus, ut puto negotium facit Hippoc. Qui Ana- NM. xioni octava die venam secuit. squidem vulgaris est aphor. Incipientibus morbis,m. xs et . par. Et omnis ratio confirmat , hoe remetium principio mora horum semper esse opportunissimum. Quatenus autem pertinet ad Anaxionem & quam rem Hippo illi p. die venam secuerit,multum laborant, di inter
ter' Montanus veronensis mirabiles fahulas doeet, qui scribit Hippoe. non illi secuisse venam die te tia quinta, septima , quoniam illi dies fuerant maioris afflinionis , cum pleuritis de tertio in tertium habeat amictionem , non die sexta , quoniam eo die deliravit, e habuit saeua symptomata , ae tandem concluia dit Hippoc. non cognouisse reuulfionem,quae principio conuenit, vel eam non aduertisse,set non ea usum
fuisse. quibus nihil magis inepte aut salso diei potest:
quasi vero Galenus non vere, Sperspicue huius rei causam reddiderit, qui cum miraretur, quamobrem Hippocrat. ex multis aegrotis descii piis libro I. &3.epid. in solo Anaxione missionis sanguinis mentionem laciat e Respondet, id factu in fuisse, non quod illi s li sanguinem miserit, ed propterea, quia tanquam ram erempto sanguis octava die missus suerit,siquidem veteres Medici, quas cerra lege, vltra diem quarum non solebant venam secarer unde eolligit Galenus, s octava die sanguis fuit mimis, alios multos aegrotos
sectionem venae requirentes, secunda, tertia, quarta
die hoe remedio vias Disse. Duplieem autem reddit rationem, quamobrem Hippocrat. in Ceteris aegrotis nullam de missione sensu in is mentionem fixerit:
unam quod in libro epit illi propositum fuerit con
scribere tractationem . non curationis, sed tantum Draesagitionis,unde,& missionem sanguinis. ia caetera omnia praesidia praetermittur altera autem est ratio, quod Hippoc. non nullos ςgrotos principio morbi non visitauem,quam eandem rationem repetit Galenus I.
ς--a sed qualistam vena secanda est Ille quaeritur μαώ. utrum in pleuritide, & caeteris inflammationibus ii
ceat sanguinem mittere ex latere laborante, aut opa
sto, de quo iam so. annos tot viri doctissimi Hias pani , Galli, Germani, Itali, dispurarunt tam dis Euse, &acriter, vi integra, & quidem grandia commentaria ratem; at eum temporis angustiae non miscamur longiorem disputationem, S luperuacaneum videatur eadem repetere, & actum agere, mihi libet
meam tam uae sentenuam vobis piscite ivno quc vel
altero argumento & uno vel altero Nippee. & Gal.testimonio eam confirmare, qum puto caeteris esse ve--uriorem.& quam ego quidem quamdiu medicinam sa- is , assiacio, semper probatis,& sequutus sum. ea vero sentantia esis antia est, in pleuritide, & qualibet interna inflammation U. ρνοὲ semper venam lateris laborantis secandam esset: ac pri- iam mum est Hipp. 6. s. qui generaliter docet in doloribus proximum ventrem purgare, & proximum ventrem
secundo est idem Ηἰpp. 4. de ratione victus s. qui expresse docet, secandesn esse venam qua parte dolor affluit: qui locus 't placet Gal. in eom. est interpretatio
textus Io. Hipp. in lib. a. ip quo simpliciter dixerat, i ternam cubiti venam secandam esse.
Tettio est Galen.qui tractans de missione sang. v
tia reuulsionis. perspicue docet rectitudinem perpetuo seruandam esse, assetierans huiusmodi vacuationes conspicuas utilitates asserre: alteras autem quae ex opia
posito fiunt latere, nihil iuvare: speciatim vero depleuritide h rc habet lib. de sanguinis missi Is. Pleu vitis quae e directo laborantis lateris facta est renisectio euidentissima sepe utilitatem attulit, qudi vero ex parte contraria, alti omnino nullam, aut longo post
Neque pro hac opinione desunt rationes, quarum prima potest colligi ex Galeno . de crisibus ultimo, de sanguin. g. is . qui ex doctrina Hippoc. &iisqus
quotidie in laborantibus hominibus manifeste apparent, ita statuit, quascunque sanguinis eruptiones a c. . . . natura factas. eath rxis, hoc est, secundum retii tudi- . . . nem , vel e directo , maximam Vrotis utilitatem afferre: qus autem contra sanguinem excernunt nihil iuuare, aut etiam nocere, quod nimirum vacuato sim oguine bono vitioso & mulsit intus icto, citra aliqua mihi alleuiationem vires deiiciamur: itaque si media
res est imitator naturς,ae debet in suis euacuationibus illam recte Ooerantem perpetuo iuuare, hine sequitur necessamn Medicum quoque mittentem sanguinem
naturae imitatione,illum perpetuo oportere secundumttiuiiudinem educere. i Secunda colligitur ratio ex natura morbi, ae vero
me hodo medendi, de qua ex Galeno 'pe dixi: cum enim pleuritis' si inflammatio, & illa quidem partam Heta. quod illius symptomata demonstrant,partim in fieturatione quidem facts inflammationis conuenit vae ratio mater ς qus in ea continetur: ratione autem sentis inflammationis conuenit reuulsio, qus suentes
Itaque in pleuriti de non solum Ireuellendum, sed etiam derivandum,&a parte inflammata vacuandum est: seetio autem yens eiusdem lateris vituque piliat. Nam stati si velimus smpliciter reuellere, seramus venas in partibus oppositis, de distantibus: ita si velimus simul reuellere,& derivare, secamus venas sumiores. Si quis de hac qiisssione pluia scire cupit, is iniercςieros videat Petrum B tuorum Gallum, Matthsum Cur lium,viros prschi issimos,qui ex proposito, Naccur te eam tractint,&soluunt omnes rationes,qus multς
sunt,pro aliis opinionibus. Ergo inpleuriti de vena exhrachio laborantis lateris secanda est. Sed quantum sanguinis oportet uacuarepHiomera um iastes hanc quantitatem determinat, donec sanguis rubi sis: inia. eundior flauiorque multo eristat, vel pro puto & rubicundo liuidus: utrumque enim contingit quae quidem coloris mutatio,sanguinis ex particula laborante,& inflammatione obsessa translationem satis demonstrat.
Ex quo id licet intelligere,quod modo diceba,in pleuritide non solum reuelles dum,sed etiam derivandum,&evacuandum esse. Quo loco arguendi sunt Melae Avicenna,& cstm Mastia, erri illis eon sentientes,qui etsi secant venas in oppositis, Atiae . ar&distantibus partibus, tamen docent mutationem co Invitiuν. lotis expectamiam esse, quod uidem sine certo ςgri discrimine non videtur seri polle,& antequam V uer aius sanguia hauriatur.
157쪽
Veruntamen quod pertinet ad coloris mutatio. sa, viri, nem , sciendum est ex Galeno de sangui n. misi. i . mkMai. Λa non eam Per Petuo esse ei pectandam , cum accidat se p., alia interdum , ut antequam illa fiat , cessandum si, iativi, da . . Shoc duabus de causis r quod videlicet aut virtus νω. ρ fit imbecilla; aut phleumone si malagna, in qua sanaguis vehementer I inpactus est,neque quidquam potes
Pol remo neque illud praetermittendum , Medicos nostra tem p ris , qui admodum parce sans uinem de trahunt in Omoebus morbis,in pleuritide fere nunqua e Hippociatis praeceptum seruare, neque eam sam mis quantitatem educere,quam ille piscuit ad mutationem coloris i sortasse propter hanc unam pracipue causam hic morbus videatur tam periculosus , &ia in dissicile curari. 'uv- Proposita est duplex ratio ab Hippocrate vacuanditantia , edi va uersi sorporis in plauritide , altera persectionem
Pada tan venae , de qua satis dirimus , altera per medie invia uti menia purgantia , de quibus dicendum est. Et Ccuti no, cum Gileno 3c propter vehementiam febris, S mopter alias caulas censemus validioribus purgan- tibias medicamentis abstinendum este , ita leuiorum lenientium medicamentorum viam principio maxume probamus , quod ea purgando ventriculum, inteliana.& primas vias, mariniam sepenumero utili tatem ais rant , qualia forent cama , manna , sed praecipue mel violacium solutivum: quae duo medita menta inpleuritide astatibus thoracis videntur habere in senem praerogatiuam: nec demum,s ita ierat occisi . in declinatione morbi, & post humorum con coci:otiem, purgantium quoaue medicamentorumus us pra termittendus est, qualia forent non dixerimu pepluini,& helle rus,sed agaritus,thabat harum,el Qua mundia phaenicon,& alia id genus,quae hoc te pore sunt ustata, de quihus iam diximus, di dicemus
tui sum. R...IBia Caeterum praeter sectionem ven. , quae praecipuam reuellendi vim habet,ad caetera quoque genera reuulfonum ueniendum est, frictiones, ligaturas, cucurbitulas , sed civiletia caeteris omni hus sunt an lepone da , que pro varietate noxiae materiae, vel frigidioris, -l calidioris . vel leuiora, vel acriora restituantur: siquide huiusmodi repetita alui lenitio per clytheria, ut supra notauimus , cum Avicenna Dotest excusare aphlebotomia: unde re pueris , in senibus, & eat ras,quibis non item licet venam incidere,mea sententia longe piab stat uti quotidie Uysteritas, non modo
semel, sed etiam diis, quod ego saepius facere soleo, quam lcarificatis cucuibitulis: scut vulgares medici solent. Predus tu Demum vero i ertia, & postrema restat indicatio , misi. qus pertinet ad dis luendam.& vacuandam materiariis ama. quae in parte in Gum,ata continetur: pro qua in die Ba. tione primum conueniunt sementa , & linimenta,
de quibus iam latis diximus i antiqui pra terea etiam cstata ; emplastra, S alias medicamentorum formas conficiebant, ex decocto Chamomaeli, radicis althea,
caricarum , ireos, Se smilium a de quabus Paulus , Aetius , Alexander, di omnes tractant: ac pol remo
ad scarificationem loci ascii, di ad usum eucurbitulae deueniebant, quod quidem mssidii genua Almxand. inter Wtelos maxime piobat, qui sci ibit Me dicos priuatosque homines longa expetientia didicis sediocremedium esse utilissimum,adeo,ut mirum sit, quomodo in dolore , qualiscunque ille fuerat, licet vehementissimus,statim malum cesset,ut neque iam eisto, neque aliis prasidias amplius indigeat: ego vero scuti ex una parte hoc praesidium non improstra, ira ex altera non alio tempore illud probarem, quam deest- nationis; iere lentio dolore: quod speciatim notauit Paulus,qui scribit post i . diem si malum non cessem, cumrbitulam esse imponendam.
his νε verum ad purgandam huiusmodi materiam infamia Ulitiua rationis , Medici iam ualiter xuimur iis medica
mentis, quae vulo lambitiua dicuntur, qvχ simus aesensim degluttia , ad prouocat ouem ipulorum , de pectoris expuigationem simi admodum accomni data: ea vero citae di ac attenuandi praeCpue vim habenisqualia sunt leuiora quidem, Frupit, de satiara, de capillo veneris, violatus, acetosus, ves Olymel su
miliar quorum quidem pro varia m tia infla in nationis, modo unum, modo alterum debet ad intitistrari r
Exempli gratia redundante flava bile,syrup us de fir sara,violatus: redundante pituita, syrupus de hysicipo, oxymel simplex. Apud aromatarios duo prseipue sunt medica ei quae vulgo Lo chappellantur,alterum Lohoch sanum, di expertum, alterum lohoh depinor quae duo medicamenta si recens, Ze probe confi cia tur,optima sint. Galenus,& veteres Medici familiari ter utebantur lam: nibus urtica, hyssopi, de sumtibus,& sit exemplum.
sunt alia quam nluti ina, partim smplicia, partim composta, de quibus omnes agunt,& veteres,& m derni, vi superuacaneum si aliquid dicere. Hec por Io medicamenta ex decreto Hipeocratis, S Gai ni , 3. de ratione vidius. 19. non uigida , non ealiada , sed per quam tepida, hoc est, inter calidum, &frigidum exacte media sunt adhibenda , euius rati nem tradit Galenus in commem. De quibus demum 'medicamentis illud mihi moriendi estis, quod velim vos memoria tenere , ne assidue ae fere tota die , & .malibet hora, sed tantummodo ieiuno ventriculo, ηυν longioreque tempore post assumpta alimenta illae hibeatis, sicut Happocrates,& Galenus docent a. de rasione victus. Aduersus quorum doctrinam,St rei euia
deni iam, communiter practic antes prupe omnes,nons ne turpi errore, nunquam cessam haec medicamenta hibere,quae preterquam quod hac importuna rati ne exhibita nihil iuuant, id speciatim agunt,ut iactito nem ventriculi magnopere ladant.
Postremo sunt nonnulla medicamenta,quo sit secre suis ..ta appellant,ves quod manifesta,vel latente propriet te credamur omnes pleuriticos iuvare, quale est puluis illius ρotis purpurei qui paruae rosae formam Iems seniat, ac sua sponte passim in segetibus nascitur, &vulgo Gieton dicitur; quale est puluis dentis apra,vierque ad gi. ohibitus:quale demum est oleum de semiane lini,quod ad j iiij. simul eum rasura dentis apti caialidum piaebet ut
a quo iubent abstinendum esse a cibo saltem per sex
horas. Neque parater desunt medicamenta secreta Exter a. ealerna, quale est emplastrum uteri dolenti appostum, quod ex puluere cumini, ea succo ratilium, &Pinguedine porcina consciunt: qualia sorte sunt alia multa id genus, quibus illa Faedicant mortuos rein
Quod s post hae omnia materia inflammationis senova
neque concoqui, neque pultari, neque dissolui possit, ad ιμπ
tunc certum est eam ad supputationem permutari: vasism . qudi sententia est Hippocrat. a. proq. 1 a. cui quidem permutationi ille in aphor. terminum statuit i4. di rum aphor. ig. in quo casu sementis,linamentis
unetio hus, & citeris plasidiis,qua moderatam vim habeant calefaciendi Ze humestandi, hanc naturae inclinationem iuuare oma tet. Exempli gratia, cum hydresso, eum radice althea, passulis, caricis, fam in a tritici, adi pe suillo ,gallinaceo,& similibus e quihus agemus in suppuratione. Facta suppuratione illius disruptio quaerenda est, quam prae catem --
158쪽
flis, decub ius in latere sano, insignis corporis motus
clamor vehe inetis.de violentus, sole ut iuuare: sedemum rupto abscessu ad illa deueniendum est,qira spe clatim ad puris excreati nem, & pectoris mundificationem sunt accommodata , qualia sunt ptisana cum
melle vel sacchato, strupus de hyssopo,de marrubio,
decoctum iridas .pini puleilii, de quibus suo loco tractabimus. Uietus ratio sit admodum tenuis, vel panis ex aqua aut iure tenuissimo decoctiis vel quae longe eli vitii oryli satia, hordeacea, in qua tenui vietus ratione usque ad declinatione oportet consistere scim H μ& caeteri
De Peνipneumonia. Ρεripneumonia, quae Ae pulmonia dicitur, inter eos
morbos numeratur a Gai mei. a. r. ad Glaucis. quia laesa parte nomen recipiunt. Namque eli inflammatio pulmo im . ut traditum est a Galenci 1. de locis a s 9 4. de Ioeis affeci. 3. 4. de causis puls. cap. proprio, cui Paulus, Aetius , Atricen. di omnes conseiviunt: quo nomine in i ammationis intelligimus omnem calidum
tumorem praeter naturam , sicuti dixi de ple
Disserentiae peripneumoniae sunt plures c primum a causs: namque peripneumoniam contingit fieri a quocunque humore: quae expressa est sententia Galen. 6.aph t. H. a. de imis asseel. s. s. de locis affeci Et si quis vobis obiiciat G1lenum 4.de causis puis qui asserat pulmonem propterea, quia sit laxus, mollis, 3e undique vacuus .a sanguine pituit si Ore,&cra si ie Distam
mari,cum languis subtilis, & hiliosus sere fluat, neque cum iplo viscere videatur posse cohaerere. unde is colli Eat,pers pneumoniam minime ex naua bile fieri posse. Huic respondeatis, Galenum non simpliciter negare,
peripneumoniam posse a bile fieri,qui scribit pulin nem minus saepe a bile quam a pituita infectari r ad aquem modum ille scribit quoque xtae locis affect s. inpleuriit de saepenumero magis hiliosum, contra in peo ripneumonia magis pituitosum sputum a pparere, adeo ut certum sit, Galenum docentem peripneumo-mam magis a piria ita,contra pleuritidem magis a bile,
quam a pituita fieri. non simpliciter ,& absolute, ted comparative loqui, posseque fieri, licet rato,ut perip-neumonia ea bile, & pleuritis ex pituita oriatur. sed Melae quaerii hoc loco,vira perimeum nia sit vetior, an quae fi t ex hile,an quae fit ex pituita Quae dubitatio mihi videtur inepta, qui censeo utramque pariter
veram esse, cum utrique una atque eadem disserentia pariter conueniat. Sic quaerit Conciliator, dissereniatia icio. vira si deterior λ qui vero mea sententia cena
cludit, peripneumoniam hiliosam altera pituitos aesti
secundo sunt disserentiae a magnitudine, & patuita
ter etsi consensu omnium peripneumonia est morbus acutus,tamen alia est remissor, alia intensor, vi quandoque a gerante diem quartum moriatur,quod potissimum contingit,s inflammatio ex naua oriatur bile, ac
viscus erisypesate laboret,quod fieri aliquando scribit
Gal. 3. de locis aff8. Tettio sunt differentiae a tempore,principio, augmeto,statu,declinatione. Ac po8remo sunt disserentiae amodo Penerationis, namque peripneumonia vel ptiamum fruentibus humoribus ad pulmones generatur,
vel aliis morbis succedit,sicuti pleurit idi,& anginarde
quibus agitur aphor. 7. a. A pleuritide perapneumonia,
Signa quae generaliter peripneumoniam silaifi
cant , supra sere sunt exposita , quae tamen breuiter repeto. l. Febris continua di acuta est , etspto varia redundante materia, non eundem perpetuo tenorem, e acutiem obtine I I di euitas spirandi vehememtissima I, & longe mainr quam in pleuritide. squidem ut scribit Galen. 1. de locis a freti. s. tanta inducitur spirandi dissicultas, tantaque angustia, ut agit videamur fusi leari, ac cogantur erecti sedere, quem asseetum orthopnaeam vocant. III. Dolor non est pungitiuus vi io pleuritide, sed potius grauatiuus,imo vero aegri sensum cuiusdam grauitaris thoraci incumbentis . potius quam dolorem percipiunt, cum pulmones admodum exiguo sensu sint praediti. IV. Pulsus sunt molles danguidi inaequales, de quibus videatis Galen. 4 de causis pulsi 1.depulsad lyrones. 1 U. Adest tu Lsis principio sicca , temporis autem progressi Ine multa, de varia apparent, modo cruenta, modo naua, modo alba de nigra, pro varietate humoris essicientis inflammationem. V l. In peripneumonia scut inpleui itide nunquam fit,quin laedatur caput 4.de causis puls. 8. VII. Sed praeter haec cimnia est aliud proprium sienum peripneumoniae, scilicet rubedo maxillarum, 2 faciei, quod ad partes superiores quidam calidus ae veluti seneus feruor ascendete videatur. Qu rum Omnium signorum fac:le est rationem reddere, si quis voluerit naturam huius morbi ac partis laboran
De fgnis dissetentiarum videatis Galenum 4. de sj d .
locis asse l. 8.1. de locis asseel. s. Si peripneumonia εχ ν-- proueniat ex bile, aegri ealidissimum expiran t, frigidis smaeque tum aquae ium aeris insignem cupiditatem habent , 8e omnia sy niplomata sunt deteriora a sit autem fuerit ex aliis humolibus , summus ille sitis non apparet , neque reliqua symplomata sunt adeo grauia de periculosa, Signa magnae delethalis perip aeumoniae , qua die quarta , aut ad Iuliamum die sepii 'ma hominem interficit, describuntur ab Aetio lib. 8.εε. Vigilis aut somni bleues , sumtem, delirium
inducentes , extremitates frigidae , ungues lividi, Be similia. Signa d serentiarum ex temporibus morbi, cum altis modis, tum maxime ex iis habentur, quae per tussim reficiuntur, sicuti de pleuritide cum Galeno 11-ximus . Scribit Avicen. rationem peri yneumonis, a cur /H o.
tione pleuricidis non nisi paucis d fferre : primum quia oportet, ut in peripneumonia emplastra sint for liora, de , vi ponantur in eis qu e sunt profundantia: secundo, vi sit magis vehemens solicitudo ad mundi scationein cum sputo pulmonis,& thoracis: terito in peripneum tua aegri resupinati debent iacere,minime super latus,vi pleuriticis conuenit: quate Avicen. de cuia ratione per inneum natae quam breuissime agit , cuius imitatione nos quoque eam quam breuissime,& summat im tractabimus.
Peripneumonia est inflammatio pulmonis: ideo no . . bis sese osset unt indicationes tres,vacuatio totius comporis, revulsio, reso lutio . Quatenus ad primam peratinet , dubium est, utrum sectio vena conueniat nee
ne ρ occasio dubitationis est . quoniam , scuti vi I
dimus, de monui , G alen. scribit, pulsus peripneu. ma n e in monicorum esse languidos; quod perinde est ac si di- ω..i ι. eamus vires non constare: quo scopo descien te, eer tum est missionem unguinis non conuenire . Altera autem ex parte Galen. de sectione venae aduersus Erasistitum cap. 6. de omnes ιn peripneumonia venam
serant.Ae sane dubitatio mihi ardua,& di isellis vid tur , quam miror neminem aduertisse . quid igitur dicendum est Ego , ut libere dicam , non haheo responsionem , in qua penitus acquiescam , n que aliud mihi Occurrit , nisi ut alterutrum dicamus aut Galenum intelligere de peripneumonia perniti is , de lethali ἐν aut in uniuersum pulsus quidem esse languidos , sed huiusmodi languorem non tantum esse , quin aegri missionem sanguinis possent
perferre. Ergos per vires , 8e aetatem l1ceat, quamprimum ad venae sectionem veniendum . Vena au-imn sit hasilica, brachii vel dextri,uil sinistri,cum viro hi ques ut pulmones: vel forte secetur vena utriusque lateria,
159쪽
Iaieris, quod vires non admodum robusts, longe m litis hanc preti tam sectionem possint perferre. Seiacta vena s id serat occasio, neque astu lenitio est prae. temtittenda s pro q.ra casia , & serupus violaceus s. liit mus optima forent. Deinde ad noxii humoris coctionem veniendum; itaque s peripneumonia fi i εex bile, snt strupi,uili leniendi S refrigerandi vim habeant,violaccusos e sat sata, de capillis veneris .de succo acetosae,decocta hordeuia sir.r,capillorum veneris,ene sui , qui syruplaetus liguli,&copiose,ad libram integram debenter hiberi. Si pen pneumonia Cierit ex pituita, sint syrupi cali diores,mel violaceum, syrupus de liquiritia,cle hyssopo: deci tia hyssbpi,origant i quiritia . Demum tempore opporruno ad purgantia medicamenta accededum est , quae tamen snt leuiora , Exempli gratia , redundante bile , modi eum aetatici S thalairbari cum 6riim violato sol redundame pituita,electuarium diaphae cilcon cum melle violato sol. pitulae de hiera cumagarico,&c. Iain veros ex secunda indicatione omnia reuuls num genera conueniunt , fruuiones , ligaturae, imitones ex re murum partium , eueurbitulae, de quibus qui dein cucurbitulas norandum est , eas nunquam vel J 'so, vel latera bess,& thoraci apponendas esse, nis post geueialem totaus corporis vacuationem, Nininoibi declinatione. Quo periculoso errore notandi sunt Altimarus, & alii, qui decepti auctoritate Pauli, docent, s quid venae sectionem pro hi heat , statim cuia curbitulas i horaci, & lateribus apponendas esse, quibus tali tum sanguinis detrahatur,quantum vires serat. Qiam ob rem seu timatia reuulsionis quocunque tempore Mei cucurbitulas admouere partibus remoris,lta ad paries laborantes non alao tempore, quam declina. tionis licet illis uti. Inter catera quoque genera reuulis sonum clysteria sunt opportum maia,quae redundas tibus humoribus biliosis sui leuiora , redundantibus se gidis citora. Polite no autem ad puisonis expurgationem ata tendendum ell,quam constat no aliter fieri; quam pertulliin, & per O qu t per iussim reiiciuntur: unde inter cetera ea conueniunt medicamenta,quae lambit tua dicuntur. de quibus a q retorum via is ciaum diri, in cap. iactatis de pleuritide. sed uonnulla quoque externa medicamenta possunt pDuremam hauc indicationem iuuare , disputa pro nouere , ac primum est balneum a qu e dulcis, quod inter caeteras vires , ut scribit Galen. a. de ratiot:e vitius si . maxime confert ad ea pureationem sputorum, di eorum quae in thorace, re pulmonibus continentur. Deinde lunt menta , quae thoracem, neque solum partis externas illius, sed etiam iniernas possunt lenti e,quat a forent ex decodici maluarum, r Elaealthei, seminum lilii ta nugisca,Ne. Demum sunt linimenta ea Olco chamo melino mygdalarum dulci utiliorum alborum .adipibus galitia ae,auatis,anseris,&c.
de quibus saepe & satis diximus. Vicius si tenuis mus non aliud quam clemm .pi isaias usque ad ita tum, sicuti diri de pleuriti de
De Emnemate. EMnima er e, suppuratio ves purulentia latine,
apud Hippocrat. 8e Galen. duplicem habet signiticationem, unam communem,quae omnem conuersonem ad pus significat in quacunque corporis parte, Squomodocunque illud contangat fieri t alteram habet silmstiationem piopriam, nempe collectionem puris quod inter spacium thoracis , di pulmonis co ceruatum ess r quod H ppocrat. N Galen. docent s. aphor. 8.& 13.6 aphor 17 aphor. 44. a. yt g. 6. . de rumoribus praeter naturam s. Nos autem praetermissa in prs semia p inti siem statione,de posterio e tatuuntaῖemus,quo vi re di proprie suppuratio d:citur, &m eiadsichil aliud est qua ii collectio puris inter thoracem , di
malanonesmanique vr pulmones possint commode dilatari, horax a natura vacuus est consti uctus, in qua vacuitate quotiescunque pus colligitur,empyema, S suppuratio dicitur.Et sinu is querat,qualisnam si hic morbus ηruic respondet Galen lib. de diis morhoium 8.esse morbum in numero aucto, ac toto genere pIaira n
D serentis suppurationis sunt plures, ae I. alia est vera , qualis iam descripta est, nimirum quando pus Dus ν. Lcollieitur in cauitate thoracis : alia non vera , quando alius quispiam humor serosus aut pituitolus in vacuo thoracis colligitur e huius disserentis meminit Galen. 4. de loc. ais i. s. ad quem modum nos vidimus aliquando , Naudiuimus ab iis qui delecta tur feetione cadauerum , copiosam aquam in haec uitate contineri , quem assectum iure hydi opem in racis licet appellare: cuius meminit aucto thh. a de morbis, qui adscribitur Hrppocra. nec non Aule. Io.3.
II. sunt differentiae a causis , de quibus dubium est. Nam se uti Hyp e & Galen. docent s. apb, c.,μ.
8.1. Prog. si . ac fatentur omnes supputationem fieri potassimum inflammatione membranae si1ccingentis costas, aut pulmonis, in pus conuersa , di disrupia: ita dubium videtur viruin alia rat one, ac maxime ex dest illatione capriis ad ilioracem descendente pus generari,& suppuratio fieri possit: quod Paulus vid tur confirmare , nec a doctrina Hippoe. N Galen. alienum videtur. Destillationes inquit Hippoc maphor.3 8. in ventrem superiorem intra dies dio. suppurantur: altera autem ex parte,ut colligitur ex Galeu. 4. - - δε- meth. s s. desmp.med 6. .de diis se o. cum pus alia stillatio nullam habeat generationcm . praterquam ex carne stippurariacon usa ut praecedentibus inflammationibus, & iu- mri r timoribus non dissollitis, suppuratio nullo modo ea capitis destillatione videtur posse seri: ac re veta s proprie & de vera suppuratione loquamur, illa ex descendente destillatione fieri non potest, nisi primum in thorace aliquam inflammatione e sciat, ex qua deinceps
contingat pus aenerari. Et quatenus pertinet ad senientiam Hipp. destillatione an ita aci. dies suppurari, nos cum Galeno ita in rerpretamor, .aph.3ci. hanc non esse vetam suppurationem, neque illud verum pus diei posse, squidem, ut ille inquit, ex huiusmodi fluxi ne in thorace quid puri simile, minime verum pus ge
Tertio sunt differentis a loco, eum enim thorax in duas medias partes diuidatur a duplicata membrana, iquam propterea anatomici appellant intercipientem vel mediastinum , pus quandoque una, quandoque altera parte continetur .nempe vel in dextra, vel sinista,in qua contingit insammationem prscessisse. Praeterea sunt alis dissereniis a magnitudine,& toniunctis δεν similibus,qus cuique possunt constate. Accedamus ad signa. Primum lunt nonnulla signa,qua suturam suppurationem demonstranr,de quibus pisci, re agunt Hip & RGal. a. prog.s . Quicunque dolor circa paries thoracis di pulmonis non desinens Sc. Exempli gratia si quis laborei pleurtii de ne a ne quidquam expuat,neque dolor opportunis adhibitis presidiis desinat, tunc decet suppurationem eam ei a te,dummodo inquit Gal. nulla Iterea cautosa adsint symptomata, qus inoltis pedam asserant.
De Mnis qus prςsentem suppurationem demonia
strant, Hip & Gal. diffuse traeiant a. prog. alextu a. usque ad ter. Io.& Gal. . de locis aff. 8.& v mco vel sunt huiusmodi r dissicultas spirationis, tussis molesta, uusdam grauitas tu profundo thoracis, s Ner ab uno latere in aliud se transferat, puris transposito, & non rato Baetuatio sens hi liter percipii tir, ncce ssimo es s
briam illa quidem hectica, suis oculi caui redduntur maxillsrra. Dif
160쪽
maxilli nitie hint,vngues manuum curuan ur, tum res tu pedibus consistunt quae vi dixi, ab H pp.& Gal. accurate ea plicantur , atque omnium rationes expO.
Demum restant sena disserentiarum , ac primum si vera suerit suppuratio , piscessere inflammationes
earum part sumar quibus iam diximus verum pus Originem habere , praeterquam quod manis ile aderunt propria sena pathognomonica . quae modo diximus. Si vero non velum pus, sed alia materia trans. missa, di collecta fuerit in thorace, neque si vera suppuratio, tune nulla inflammatio partium pector spraecessi, neque ea apparebunt propria,& exquisita signa, quae in vera suppuratione, di exquisito pure lolant deprehendi. Virum pars dextra an sinistra laboret ex maiori .vel minori calidi tale utriusque partis, nec non ex facili ridi dissiciliori decubau facile potest i litelligi r etenim pars male affecta a pure calidior redditur, unde nonnulli utrique parti thoracis apponunt filum inadidit ni,atque eam partem in qua id citius exsiccatur,aiunt esse affecta milic a ger facilius in partem laborantem, quam in partem lanam decumbit, q, si in partem sanam decumbat, tu uc a pure alto ius partis laborantis, veluti quodam onere pulmo, & media limum premitur , &grauatur, adeo ut aeger nulla modo possit quiescere: quibus licet addere pracedentem inflammationeni:
etenim si pleuritis praecesserit in latere sinistro.certum esse potest suppuratione in quoque in ea p a te geni-
Signa causarum ex praecedentibus inflammationubus memb/anae succingentis,collas. vel pulmonas sunt manifesta, lic reliqua omnia signa satis cuique pollunt
De curat One suppurationis Graeci,& prope o innes admodum parce,& restricte itaetant,qui unam tantu- modo expurgandi puris indicationem videntur proponere, in qua certum est summam totius curationis consilere Veiunumesiqvsrat aliquis,uirum alis quoque indicationes, nimirum vacuatio totius corporis, di reuulso possint conuenire: ego responderem, fieri posse utillae quoque aliquam utilitate iserant,auctores autem de iis nil meminisse, propter duas rationes, aliciam quod veras mile sit holusmodi pr .sidia tempore pracedentis inflammationis suisse administrata: alteram quot aegra habeant vires imbecilliores, quam ut possint magnas vacuationes,& magna praesidia perferre: ut cunque autem sit, ego sane neque a reuulsionibus: neque ah aliqua saltim leui expurgatione abii inerem, qus seret cum cassa, cum manna, melle violato sol.& sin ilibus namque inter cςteros Aler .lsb. .c. I. ad purgandos suppuratos lacasiunum,aut equinum , aut si sui ea nolint accipere , lac bubulum, aut caprunum, maxime probat: verum, ut diximus,totum m mentum huius curationis consistit in puris expurg mone,quam quidem medicamenta partim interna,partim externa potant iuuare. Itaque medicamenta i
terna ad hanc indicationem accommodata sunt, quς, moderare calefaciendi, di tenuandi vim habent, qu squidem pus ai tenuando, disiecando,abstergendo, di vias aperiendo per quas illud sciri debet, iaciliorem iussin, S expurgationem e issici uti de quibus agit Gas. s.desim p. mea ra. I. meth. 18. Vnde eodem Gal. a etore medicamenta qus proprie diuretica vocantur,ad hanc rem sunt inepta,c. ι . de sim p. med. s. quod na-mis calefaciendo & exiccan o sputa magis cogant , &densent, ut postea dissicilius eiiciantur: n e auie apud Gal.hint loco citato i3.meth. 8.leuiora quidem, cremor ptisans mulla: valentiora, lemma uruce di mulsa, in qua exiguum quid alicuius medicamenti acris i m msaium sit,qualia sunt riganum, hyssopus, lamen thum,pulegium, radix itius si quod si h c ipsa copi sus permisceantur, vel radix itidis in molli simu puliauerern redacta,rn mulsam iniiciatur, unc medicamen tum maxune incidens.& accommodatum euadet: ad ovem modum Oxymel quoque,quod ex marrubio c5ficitur, atque alia id genus quam plurima, Spus, &crassiora Omnia excrementa,qu seu nutae in pectore, de pulmo ilibus continemur, probe po Iunt incidere. sic nos hoc tempore utimur leuior ibus, melle violato, syriam de farsata,de liquiritia, orymelle sinplici: valentioribus. lyrupo de hyssopo, de ptast; o,de calamc: horvalentissimis,orymelle scillitico, & csieris,qus ex stilla parantur. Quomodo autem pus ex thoracem putam nem possit transferritae per tussim eiici,docet Gal.s . de locis ais. s. Apud aromatarios demum parantur,&conseruantur nonnulla medicamenta,qus , Nadsu potirationem,& ad omnia vitia thoracis frigida sunt accomodata, qualia lunt lolioch de pino.lohocli sanu , re experium, lolioch de scilla, quod eis GaI .de med. secundum locos 6. lohoh de pulmone vulpis, & sorte alia,quorum compositiones licet cuique videre. Alii propriis compositioitibus delectamur ,& in ter cstera omnia maxime extollunt radicem helenii, quς vulgo emila campana dicitur, quam quidem Gal. qumque t statur 6. de sim p. medie. misceri elegmatis uus ficiunt ad educendum pus ex thorace, di pulmone. Habeatas
Radjeis ιν ii .ana. 3 3 s. 3νha. ana R i. am. 9 iM.Li . q. IU M ct freti amatim . Mediomenta autem raterna sintquet item moderata caliditate,& humiditate possint pus attenuare, &abstergere, viasque thoracis laxare, di aperire: qualia forent radices maluarum altheς. fgni ars mi melis tum, semen lim,olea amygdalarum duleium, chamo-msimum completum, liliorum alborum et ex quibus decocta tormentarunimenta,e inplar ra,conficiuntur, de quibus omnibus agentes de althmate satis diximus. Quoniam vero quandoque euenit, ut vel pr pter muliundinem, vel propter erassiciem, &viscidiatatem puris, uti propier aliam causam illud per sputu nequeat purgati, antiqui ad thoracis perforationem deuenire consueuerunt,qua ratione conabant ut coli cium pus educere, di expurgare: quam quidem op rationem dupliciter, vel vitione, vel laetione perfici bant. Qita autem ratione ,&vstio, &fectio fieri de beat in luppuratis, inter cstoos Paulus docet lib. 6. 4 & Cornelius Celsus 3 .in quibus illud eli maxima notatione dignum, ab viroque non unico ini eo vitionem fieri, siquidem Paulus duodecim, Mnelius sex exulcerationes variis in partibus volunt faciendas esse, quς tamen exulcerationes, ni fallor, minime ad ciuitatem thoracis perueniebant. De hac operatione Ilerat nobis ex Hippocrat non . nulla piscepta colligere , quς nullo modo sunt praeis termittenda. Ac primum putis purgationem minime longius tardandam esse r squium , ut docetaphor. i s. s. lib. nisςgri spatio o. dierum expurgentur, ad tabem transeunt, propressione temporis pure putrescente,ex quo deinde pulmonem viceram necesie est. Secundum priceptum continetur. 6 apho. 2 . siquando snppurati secantur vel uruntur, n n confer is in atque in uniuersum pus ducendum esse e quod tu uc, Galeno ibidem interprete, maxima sequatin v