Alexandri Massariae Vicentini, ... Practica medica. In qua methodus accuratissima traditur, & cognoscendi, & rectissime curandi omnes humani corporis morbos, ... Cui recenter suis inserti locis ex ipsius auctoris autographo desumpti conspiciuntur bin

발행: 1607년

분량: 603페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

181쪽

m LIBER T

hulos ad ventrieulum , quod fiet considerando illiusmo hos,& causas mor tum,adhἰhitisque illis rem d: j s,de quibus suo loco agemu I: alter est scopus,vi h heatur ratio ventriculi,ut dictum est superius. ri ι N Alimen ta, iam inanito veniriculo , sint boni succi, facilis coctionis,& quae non facile corrumpantur, qualia sint panis ex iure coctus, testes pullorum gallis reorum, pisces saxatiles,ptisana alica,&alia id genus: neque ex hoe numero excludenda su ni Otia sorbilia,&potissimum vitelli, quanquam non desunt multi, ea quibus est Montanus Ueronensis , de febribus , confiials x s. qui contendunt, ua facillime corrumpi, pcit L Omin ventri lo calidiore, ae propterea in febribus & aliis moibis ealidis, ab illis abstinendum esse rdequdire eum multa possint in medium proferri, via - α deatis vos Gal. 11. meth. capit. 6. vhi curat syncopen , ... I propter tenuitatem succorum, atque inter caetera alia ε' iqetita dissicile eorrumpuntur, enumerat Oua somhilia qui locus esse potest instar aliorum multorum. Ex herbis serent endi uia lactucarex fluctibus pyra, cydonia,& alia huius generis. Paulus Aler. Aelius,eI hthent praeterea uuas, pepones, & smilia, a quibus mea sententia est a bilinendum, cum facile corrumpantur, fit possint excitate satus.Vinum conuenit tantum indeclinatione. nis soriasse propter vires cogamur ilia iud primo quoque tempore concedere ante declina

tionem

Sed ei ,nestio quae dissicultas in ter auctores de ciua litate vini. Paulus prebet vinum a uiletum , quod vi-κἱviatis . desur conuenire cum doctrina G ilen. in lib. de cibis, . in n) di inest succi, de cip. i l.qui vino austero hunc so. ' lum usum tribuit, ut ad venit culum resolutum, ad sistendas fluxiones, ae maxime din intemperie calida, si accommodatum,cum alioqui nec almento distribue do, nec ggnendo sanguina, nec succi bonitati, nec ad prouocandum sudores, lotia, nec aluum mouendamst idoneum . Aetius exh bet vinum dulce austerum, quale equidem puto illud esse, quod vulgo vocatur

racematuti , hoc tamen genus vini non ita videtur c5- uenare, cum eoni et ex contrariis saporibus Aequali rati hus itera nempe austera,qiae iacia ad te: e Monem,

altera autem dulci, quoe magis facit ad fluxionem vel relaxacionem: ex quibus quidem contrariis qualia talibus ventriculus solet laedi: hinc Galen. huius modi vini usum Improbat 3. de ratione victus,com. 7. propterea quia non facile diitribuatur , nec facile descendat ad partes in sei iotes, immo vero diutius moretur &venirem in iter. Ego quidem prob rem vinum generosum N antiquum,&quoquomoda I ver subiit argens,dum modo ager febre careat:& si ingens urgeat alius, neque abhorrerem a pane infuso in succo vel vino granatorum, quod quidem alimentumaxi ne solet remittere calorem, ἐκ corroborare venia inculum: a: hae de victus ratione . Superest ut accedamus ad Rhasim, qui primum p nit signa cholerae,sed admodum parce & confuse, prPtermumque proprium genus, S proprias dissere tias:&licet mentionem faciat & vomitus, 3e fluxi nis alui,tamen eum loquatur di netiue,videtur indicare alterutrum satia esse, quod tamenes falsum, ut

intestexistis ex his qudi supra dicta sunt. Secundo ad

Dr uorandum vomitum exhibet aquam calidamaeum longe opportunior si aqua tepida,quae omnia suapte natura ventriculum 1 ueriunt,ut placei Gal. 8.meth. cap s. Ex quo eliciatis generale pr epium,quod per petuo obseruetur ubicunque imminet periculum vo- ήirmus, abii inendum esse a rebus tepidis e contra vero ubicunque intenditis prouocare vomitum a perpetuo

utendum esse tepidis. Τettio Rhases proponit usum balnei, nec non illorum remediorum, quae ad ventriaculum debent apponi sigida, qualia sunt aqua niuerestigerata, de quibus quidem duobus praesidiis agetamus copiole, tractantes de intempetie ventriculi cali ore

Resut modo illud unum,ut proponamus casum id

quem magis distincte& ordinate illa omnia reserat .

tur quae hactenus proposita sunt, uuod aso quam bre. viis mer S cum non possint proponi omnes disterentiae,nobis si affecerit exemplum cholerae humidae, qua certum est esse & frequentiorem, & manifestiorem. sit itaque casus Hipp illius nimirum viti,qui Athenis incidit in choleram, cuius historiam & seriem veth rum supra potuimus: accedat quis vel rom ad huius modi aegrotantem, assiduo vomitu, assidua alui dei ctione assuetum, quidnam in prima vi statione a e dum y Ante omnia vestrae partes erunt, motia peruculum indieare: quantum enim valeat prognossi cum ad utilitatem, ad laudem, &existimationem medici. demonstrant Hipp.& Gal. multis in locis, sed potissimum pi imo prognosticorum. inter quae illud est quodammodo pr L cipuum,quod Medicus praesagiens p riculum & mortem aegrotantis,hae ratione se ab omni culpa de ignominia vindicat. Deinde consideranda est dilisenter naturae motio,an evacuet quod satis est, an deb4liter & diminute, an postremo ita proluse ut vires iacturam saciant: si primo. modo natura evacuat quod satis eli, ad vos pertinet totum illi negotiu peria mittere, st: nihil in nouaremec vos ab hoc instituto deterreat vulgaris quorundam opinio, qui Medicum existimant ignarum,& nihil faciunt, ni si in sngulis visitationibus notiis remediis utatur,qua quidem stolus nocent quam iuueni a de qua re Galan. maximas Leit

querelas,qui tales medicos importune operantes . n

turae hostes consueuit appellater & me inint,me apud Liuium L gisse sententiam graumma in , quae maxime sens in pertinet & ad institutionem &ad dignitatem mediacorum , nempe Imperatores S medicos saepenumero nihil agendo plurimum proficere, illosque de hostib. . hos de morbis insignes victorias reportare. mod si natura parce agit tunc illam decet adiuuare ta ad mouendum vomitum protinus ean beatis ius pulli cum oleo,secundum hanc formam. . R Invis ρωII. g xv. O com .ian. J Dit. Miso ratio. ividum. Vt enim scribit G . l. 7. meth. in s ne ea p. II. v mlto ria debent in malim quantitate exhiberi. inod si urgeat symplomata circa intellina, eodem die iniici tui clyllere ex oleo, tute, di aliqua pinguedine e sit

Niuti.d aisaia a S Si velitis magis restigerare, fiat clystere ex ptisana, de quo Iupra dirimus. Haec prima die sunt agenda, quo tempore instituatis quietem, somnum,di omnem cibi abllinem iam . Altera vi statione si perseuerant mala,in eisdem perlauerandum est indicationibus, &omnino caueatis, ne ante exquisitam vacuaticinem uemculi ad illius corroborationem accedatis: periculum enim essetne vel excrementa magis figantur in uentriculo, uel retrocedant ad partes nobiliores Si postreia .l 'mo natura agat profuse, ut uires iam collabamur, tun necesse est omni ingenio tantam fluxionem priuare,&ita in hoc casu poli positis exteris omnibus, accedatas ad medicamenta adstringentia, tam intra quam extrarintra exhiberi possum conseruae rosarum,cydomoru, margaritae,corallia,& saralia, sit exemplum .

sa siccis fiat electuarium . Extra inungatis uentriculum oleo rolaceo,cydomorunda inastichino. Sac exemis plum .

182쪽

pro veniri

DE IMBECILLITATE VENTRICULI. 133

si vultis quoque exemplum fomenti,si huiusmodi.

Quod si demum cupitis habere exemplum emplasti. 1ii tale.

MDei Ahiris. e ei na X ῆ. F Ψini h dri 4 i, Ctim otia ν.sera mi fle, mi empla ADtim. Iam materita altera, vel terita die, decet vos considerare morbi progressionem,quae s videatur polliceri salutem, hac mei hodo procedalis, instituta proba v etus ratione &.exteris omnibus, usque ad integram sanitatem: sn autem contra morbus videatur minari Dernitiem, iam omnia sunt tentanda saltem ad cons

lationem & fgroti & assistentiumr quod s vires non

snt prorsus collapidi, accedatis ad medicamenta stu pefacientia,quae quidem firmandis fluxionibus, di prς cipue calidis, insignem habent praerogatiuam. Primo incipientes a leuioribus,qualia sunt, quae exterius ainplorantur ad tempora de nares. Sit exemplum .

Da mandν agara ana 3 s. MisAd eandem intentionem initituatis semina papaueris albi, quae permisceantur cum ferculo, secundum lianc formam. R seminum papauam alii 3 i.

lac, quod Ales parmisi i ex foetilia . Quod si demum haee non sufficiani, accedatis ad valantiora, qualia sunt Philonium Romanum, Requaes

A Ggredimur caput Rhasis de imbecillitate veniauri us ii, sub quo puto illum comprehendere umlume omnes affectus, quicunque perii nent ad facult tem eoncoquendi. Qiii itaque voluerit curate imbecillitatem ventriculi, is necesse est, ut primum intelli-rit quid ea sit,& quae sit eius causa. Nonnulli, ut semiait Gal. Lb. de diff. morti. cap. s. si phlegmone, vel vlcus, vel quid tale ventriculum infestat , aliam nullam eruditatis causam quaruntisn autem nihil horum ad sit,tune imbecillitatem nominant: sed isti irridentur a Caleno 1. mel h. cap. 4. Namque hac vor, imbecillitas, non quid proprium,sed magis Quid commune exprimit, es quod per se est euidentissimum, nec vitam re mediorum inuentionem potest indicare, quippe r horare ventriculum,est nomen nudum,& in an ac veluti quidam scopus, in quem medicus respicit, non curatio: neque enim illi docet, quid agendo, his, qui inis ualidi sunt ad actiones, robur addas, in qua ta inen Ierota curatio consilit, adeo ut nisi primum ventriculi affectum intes ligas, nullo modo remedia ad illum curandum accommodata possint inuenm. Quamohremissi qui ita loquebantur, nihil plus dicunt quam ple-

heius quem sapenumero audimus conquerentem a

quod habeat veutriculum imbecillum, nec alimenta possi cqn quoe: ne igitur vos quoque in hunc err rem incidaus,anteo muta decet intelligere, quidnamst is hie imbeeillitas. Gril in lib. de sympt. disscap.4. definit illud esse imbecillum , quhd vix di sculter, &multo tempore agit: quod quidem videtur conuenire communi hominum notioni, qui communiter appetia lani oculum imbecillum,eius imbecillum, quotiescunque oculus probe non videt, nec crus probe ambulat quare ventriculum qHoque imbecillum no his licebit appellare,cum dissiculter,& mulio tempore concoquit alimenta. veruti tamen hoc non est quod quatitur, sed quaenam si huius imbecilitatis causa. Medici antiqui methodici ut dicit Gal. in lib. de dis . moth. c. s.consueuerant appellare imbecillitates , intemperies partium exiguas, A qi a multos latent, s enim essent Insiliu es di omnibus manifestae , iam non imbecillitates , sed proprio nomine morbos appellabant r contra vero Gal. . de praesagio ex pulsib. cap. ad statuet dum futuri mnrbi pri sagium,inquirens, quonam ino do robur, vel imbecillitas partium, S facultatum possit deprehendi, hoc ipsum refert in commodam temperiem , vel intemperiem corporum solidorum, &noc ipso in loco imbecillita es facultatis animalis seriabit insignes cerebri intemperies comitari: ad quem

modum lib.quoque metho. cap. 1 . partem vocant

imbecillam quaecunque vel natura vel praecedente si quo morbo sit intemperatior, adeo ut in Galen. disciplina, sturi in exteris partibus nostri corporis,ita etiain ventriculo nulla alia statuenda sit imbecillitat, quainsgnas eius intemperies e quae est morbus propter quem ille male concoquit, & suo muneri male satisfacit, di haec quidem esi actio lasa, nempe symptoma, quod oritur ex suo morbo. Hanc rem unusquisque vestrum facile intelliget,qui memorra repetet, quidnam sit eoncoetio, & quom do illa pei fieratur cum caput ,& initium inuestistatim nise serum,quae facultatibus noxam inferunt,sit c gnitio modi, quo facultates secundum naturam suas perficiunt operationes: qum est Galeni doctrina a. devmpl.c .cap. . Porro uribit Galenus hoe ipso in to

eo, concoetionem alterationem esse in qualitate, eamque ab uno innato calore perfici, non certe quolibet, ut ipse testatur. 1.derat .viti. com .a a. non a calore si

co, non squahdo,qualis in febrilis,sed ab humido, vaporoso, tu temperato, qualis reperitur in animalibus secundum naturam: ouare Arist. 4. meteororum scriabit huiusmodi conciationem esse similem elixationi. Caeterum cum substantia calidi in nati, ut 3. de symptomatum causis,&alias saepe dicit Gal. resultet ,&consitat extempstie quatuor elementorum, omnis ratio colligit, ventriculum hene temperatum, hene concoquere, & contra, qui a bona temperie recedit, eum quoque recedere a bona concocirone. Sed aduersus haeeuant nonnullae d)sscultates, quae non sunt prItommemsae. Nos statuimus, imbecillitatem ventriculi nullam esse praeter eius intemperie,& eam quidem insgnem. contra Gal. in lib. de mothorum differentiis, capite s. scribit, imbecillitatem non

solum ventriculi. sed etiam vena, arteriae, musculi, ac neraliter omnis austrumenti,cu vitatis, tum anim iis, sequi necessario, vel ob meatuum immoderatione,

vel ob intemperiem: ex quo loco nostri nouatores, ut puto,naeti sunt occasionem, ut praetet antiquam G leni disciplinam commenti s ni morbos partium sinitarium in materia, dum illa astricia aut laxa, mollis, aut dura,crassa aut renuis adit; quorum princeps est Fernelius in lib. de abis: tis rerum causis, capit. 9 Praeterea idem Galen .vanis in locis alias plures causas larisae concoctionis videtur enumerare, prater intemptinriem, di ne longius recedamus, in a. illo de syptomatiam causscapit. i. dieat, id fieri vel propter D sonem faculta iis,vel propier externos errores,de quibus iam diximus, iratiantes de tholerarae sane s res ipsa dilia

penter cons: de revir, qim non videt quotidie labefactati conccciionem, non solum propter ventriculi a temperiem dederiam propter nimiam ei horum cois

C rama quid .

183쪽

i 34 LIBER T

A. nu. 4raenterius insignis nouator mirabiliter sibi placet,

Pliniam uim halem sacile dissoluet, quicunque

memoria repetat, Galenum inquitentem disserentias

momorum . duis medicorum fidictas sbi ante Mulos potuisse, alteram quae impatibilia, alteram quae alte rabilia flatuit humani corporis Mementa , atque de utriusque semetia morborum differentias inuestiga

re: quare cum docet immoderationem meatuum im

bicillitatis ventriculi,& aliarum partium causam esse, certum est,illum loqui de sententia prioris sectae. Nam cum veteres illi Medici statuissent palma elementa impatibilia, &assererent ex atomis in compactis coopusculis & meatibus, hominis compositionem eoniai lare, primumque smilarium partium duo morti tum uenera ipsis auctoribus posita fuissem, unum i

titudo meatuum,alterum angustia,non iniuria Galen. hune drictrinae ordinem secutus tradit, unamquamque partem imbecillam esse,adeoque laborare,n illius mea ius sni immoderati, cum ipsi reponerent laesi ob i. n. tem in meatuum moderatione. Aduersus nouatores mi. d. . . quod artinet, ii velimu hunc campum ingredi, pluri-ιti iis rivi. ma taeni dicenda. qua nos a principali infli tuto auersti ia ierent: quase illuci unum sit vobis satis in praetenda, ,., . in morbos quos illi vocant in materia, aut in rhos esse

ex veteribvis a Galeno insitutos, aut no esse morbos, seri symptoinata : ac reuera huiusmodi omnes morbi,s d ligenter con liderentiar, maiori ex parie sunt symia pinsitata tactilium qualitatum,quae omnia pendent ex

morbis in intemperae: hoe set manifestutia, s unum

aut alterum ex illis inorbis consideremus. Accipiamus moiduin in mollitie di duritier si ergo pars aliqua fiat . . . duram,ui proptoea illius :aedatur actio, ex quo isti GlDura flam sistant esse morbum,& morbum matenae,animaduer- M εδ u tendum est,duritiem in nostro corpore prouenire talias s de causis, quae est pr.ι clara docirina Galen. s. de stupi med cam. Dculticap. . nempe ves ob siccitatem, vel ob concretionem, vel ob plenitudanem, quarum una aurque Diopriam desiderat curationem: namque quae pio uenit ob secitatem, requιrit remedia hum

ciant a. quae ob concretionem, remedia calefacientia,

quae ob repletionem, remedia vacuantia. Quod si ita se res habet, facile potestis intelligere, duritiem non

esse morbum in materia , immo vero neque morbum et in e imperie,ut nonnulli opinantur ad inentem Gaia

leni sed potius esie symptoma in genere dispositu num,quod potest orui ex variis morbis: nam si fiat ob siccitatem,proueniter intemperie scra: si ob concretionem , ea iniem perie frigida: si ob repletionem .est intemper es cum materia,sicuti euenit in sciri hix Hoe Noliariis id iplum de mollitie statuendum est: molle illud est apud A D1 .de gen. ter. r3. quod cedit in seipsum,&loco non mouetur: ves ea 4. meteor. 1s quod cedit di non circumfluit,verbi gratfa aqua & vinum,ues aliud eluia modi cedunt quidem prementi digii attamen, R i co moueatur,ti fluunt circa digitum, quare non sunt mollia . Miramobrem cum molle prorsus pertineat ad humidum, si ii durum ad siccum, ut docet Arist. dicio iii loco, ute statuendum est,mollitiem esse symploma in genere tactilium qualitatum, & illius causari ,nempe morbum,esse intemperiem ves humidam, vel linteui peracm cum materia, ut apparet in aedemate,

quod est molle. Pariter si propter nimiam adlirictio Oem ves relaxationem aliqua laedatur actio, cum in illa sui meatus clausi in hac patentes,quis non videt huiu lino.ti uini hos esse in contormatione,& ad morbos instrumentales,minime ad similares pertinere. Porro quando pars ala qua noliri corporis sit adeo

tenuis aut crassa,vt 1llius ledatur actio, tunc appellant morbum in materia in tenuitare, &crassitie: at veroeau dein neque satis mireri, quo Dodo illud audeant allevera: e,siquidem Galen. tam a patere,ut nihil ape trus dici post i,huiusmodi inorbos reponit inter moria bos ni agnitudinis,qui enim apud eum non legit, P ciuitatem Atrophiam,iaben siue moruos in magn1 tu

die imminutat quod si tenuitas est morbus imminu- tr magnitudinis, ut contracia sities st mothus aue

magnitudinis,necesse est. -

Sed hac de re satis, venio ad alteram disseultatem μ'

eorum,qui praeter intemperiem ponebam plures cau- Lesas las . concoctionis r&quamuis negari non possit, propter externos errores, ut nimiam quantitatem si minenti, & alia, vitiari concocta onem, id quod expeti mur quotidie, negandum tamen est, tune laedi aetio nem facultatis concoctricis: nam vitium est in obiecto minime apro ad recipiendam coctionem. Pro quo id memoria repetatis, quod docent philosophi, & confirmat Galen. 1 .de d:ss tentiis febrium eapite 4 lib.de causs morborum capite x. nullam causam sne patientis dispositione posse aetere. Quare s aut propter nimiam cibi copiam frustreriar concoctio,vel propterea, quia alimenta suapte natura sint talia, quae concoqui

nequeant,vel alia committantur errata,non propterea

dicendum est, laesam esse aetionem facultatis alteratricis .et si vitiata est concoctio. Haec doctrina est Galeni a. de locis assectis cap. 3. R4. qui locus dlane illustris miror, quomodo non fuerit animaduersus ab istis nouatoribus, quorum machinae complures ex eodem pulchre destrui possunt: hortor

itaque vos,vi eum adeatis,ac probe perlegatis. Praetermissa iam altera laesone concoctionis proin cistiGia ἔpter eriores externos, de altera tantum nobis agem in Mi.

dum est, quae pertinet ad lxsonem facultatis conem cit eis. Haec laho Galeno auctore 3. de symptomaiatum causs cap i. st dupliciter, aut propter essentiam, aut propter morbum instrumentalem. Noxae que propria iacultatis essentia eueniunt,intemperies quaedam sunt effectricum qualitatum: noxae autem quae ab imstrumentalibus morbis Oriuntur, consi uni in morbis

parti m compositis,qui erysipelata, phlegmones, de appcllantur. Sed cum utroque modo laedatur facultas, illud tamen est discriminis, quod ea laeditur in propria esse

tia per intemperara,per alios vero morbos insim me

tales facultas integra permanet nec laedia ur, sed tantum impeditur, quo minus possit fungi suo munerer quod si virique mothi coniungantur, utroque modo succedit laesio: nam propter motbum in propria ei l tia laeditur facultas, propter morbos instrumenta impeditur. Itaque omnia colligendo in unum,eum saeuitas ventriculi alteratrix multis modis la di possit,nos hoc tempore de illis tantum statuimus agere,qus ididum faculatatem in propria essentia,qur sunt inteperies, de qui hus agit Galen. ip toto lib τ.methodi metuendi, nosque

cum illo tractabimus accuratiis me.

Imbecillita iis veutrieuli sunt plurimae d gerentiaralia a quantitate vel magnitudine. ut alia imbecitatas sit vehemens, alia debilis. x est discientia a tempore rnamque alla eli antiqua 'ia recens. 3aeli a coniunctis ratione sexus,rarione aetatis, cor tis habitus, Me smialium. .eu differentia a modo generationis, namq; alia imbecillitas prouenit ex nimia venere, caueatis Ommini ab hac)ex nimiis studiis, quae duae res in redden

do ventricuatim imbecillum inter caetera omnia habet

in senem pratogatiuam: se possunt hauriri diaere

tiae ab omnibus rebus non natur albus.

Devium veto sint differentiae a qualitate imbecilia Actia υ.ηlitatis pio quo sciendum est , huiusnodi actionem , is iri

ventriculi, quae pertinet ad alterationem, irrhus nam tua mad. dis laedi posse, ut caeterae omnes actiones iςul com iacit, ... sueuerunt, aut abolite, aut Imminute , aut deprauate . si actio si prorsus abolita. ut nulla sat alteratio,

tale symploma Graecis , Latinis crudit. 1 di- Ciui , scuti euenit in heiateria, in qua affectione Q. i ciuntur alimenta per aluum, quae nihil prorsus iunt

permutata : si vero alteratio fiat, sed non uti, o tet , cruditas quidem di hoc sympi ina oratir,

non tamen ut prius priuationem , te ita uom

do vitium Qui si cat,quod vivum eli duple'. uberum du

184쪽

DE lMBECILLITATE UENTRICULI. ras

quando cibus tarde,& conuenientem alterationem recipit. Latinis tarda & imbecilla concoctio dici potest, quod euenit in caeliaca passione : alterum est vitium, quando cibus corrumpitur. & in alienam qualitatem pirmuratur, quod syinploma inquit Gesenus apud Gi aecos nullum proprium nomen obtinet,sed commode di. σπε πσία, Latinis deprauata concoctio potest appellari,quod euenit in cholera. Verum quoniam caterat omnes differentiae iam proposita, vel ex narrationes oti, vel racrementis, vel sympi Omatibus, vel aliter, fine multo labore possunt intelligi,cateris omnibus pra termissis, statim venio ad disserentias magis proprias Nessentiales, quae complectuntur intemperies ventrieuii , ex quibus it tutum est omnem illius imbecillitatem oriri.

Ex his quae diximus hactenus, agentes de morbis partium fimilatium, satis constat, ventriculum posse

laborare omni genere intempera ei, quatuor smplici inbui quatuor compositis sine materia,& totidem cum materia,ut in uniuersum sint sexdeeim, quae pollea disserentiat cum materia rurius diuiduntur a Galeno, quatenus haec materia vel eontinetur in cauitate venistriculi , vel illius tunicis adlinet , vel transmittitur aliunde , idque vel a toto corpore, vel ab aliqua deis termι nata parte, de quibus omnibus agendu est,sum

fio principio ab intemperie ventricus simplici e

sed antequam rem aegredior, nequeo stentio praeis

terire subtilem quandam eogitationem quorundam a quos audio praeter differentias a Galen. institutas a comministi non solum in ventriculo, sed in alias qumque partibus , alias duas da serentias ex contrariis qualitatibus,alteram quidem talidam,& frigidam geram vero humidam ,& siccam, argumenta muIque hunc in modum usi unum & idem corpus potest rariis qualitatibus uno,& eodem tempore male assci, cur non liceat halce intemperies reponere intra moris

hos ex intemperie compositast Quod autem istud fierit ossi declarai Gal.ia lib. de moth .causeap. 6. ubi scri it, euenire interdum, quamvis id non videatur posse fieri,ut idem corpus simul, & ealidius,& frigidiusin midius, & siceius quam plo naturali habitu reddatur,

quam quidem ille vocat intemperiem inaequalem, de qua integrum scripsit libellum, in quo,nimirum capit. I. R 8. ea proposito nititur probare, duas contrarias qualitates unum de adem corpus eodem tempore polia

se infestati incuti euenit insebre edisia,tipitia, &n nullis ardentibus malignis. Namque in febre epiala uno & eodem tempore persentitur calor & frigus a in febre autem lipitia, &nonnullis ardentibus malignis, exteriora frigent, ut

Doravruntur: sc hydropicus si febricitet, laborat Gmul intemperie calida & Digida,calida,propter sebi eastigida propter hydropem. verum quoniam plane absurdum videtur, & a rerum natura abhoirens, duo contraria simul in eodem

subiecto reperiri,istud Galen. conatur probare S in lihello de inaequali intemperie, & in de s in p. medie. facia ap. iE. Nam si ponas aliquem sub sole ardentissmo,eundemque inspergas aqua sigidissima, tunc λmes,di semel,& frigus , S calor peruadem uniuersum corpus: s alterum crus ponatur in aqua frigidissima,

alterum in aqua calidissma,utraque qualitas,& calida, di frigida,penetrabit uniuersum corpus e si aquis portionibus misceatur abs nihium, & mel, uno & eodem tempore lingua persentiet, & dulcedinem, di amat rem: sic alia multa non desunt exempla , qυ 2 post uot demonstrare, eorpora nostra duobus simul contrariis posse assici,vel uni haee sunt satis. Ego vero altera ex parte sentio, hane opinionem a rerum natura, ab omni philosopluaaddo etiam a Galeni mente este longe abhorrentem : etenim est G n- stans nat viae decretum, duo contraria stinus non posisse in eodem recipi subiecto, quod usque adeo verum est, ut Arist.& I ei ipatheu Q velint,nulla contraria, ut dum realia, sed neque spiritalia, in eodem subiecto posse consistere, quod speciatim docet Philosophus

in I. de anima. 143. imo vero ut idem docet philos

phus, i. phys c. IO. metaph. & in libet o de longitudiane,& hreuitate vit l, eae si pra cipua lex contrari rum,ut sese mutuo interimant, adeo ut alterum temper

dicatur secundum priuationem, At ratio est, quam di

dicitiis ex philosophia quod nihil potest duobus con-

ramis motibus moueri: quare eum calidum habeat

vim laxandi, & suadendi, sepidum cogendi, & adiastringendi, non possiret sma in eodem subit re

periri Quod autem haec opinio fit aliena a mente Caleni satis ex eo potest confirmati, quod ille tractans lib. de differentiis morborum, omnes differentias pertinen tes ad intemperiem , tam fmplices quam compositas, de his nullum verbum fecerit,cum innien ex principali proposto id agat, atque adeo accurate, & diligenister,ut non vereatur morbos quoque aliarum sectatum

proponere, quas ipse nou probabat. Verum iis addamus aliud Galan testimonium pia vitissimum I. de temperamentis, capit. a. in quo tam aperte, ut nihil apertius dici possit, ex sex coniugationibus quatuor qualitatum , asseuerat , eas non posse consuere, quae

cons aut ex contrariis, calida , di Bigida, humida, &sicaa

Nec profecto Galeo. sbi ipsi aduersatur, ut isti opinantur: Nam s diligenter considerentur omnes loci, di omnia exempla,qum ab illo solent afferri, facile potest intelligi,tantum philosophum, & medicum nunquam asseruisse, duo conuaria in uno praecise subiecto posse reperiri. Locus est lib.de causis morbor ure,qui caeteris videtur dissicilior, in quo scribit euenire, lucet id fieri non posse videatur, ut idem corpus sat si

mul , & calidius, S fiuidius, di humidius, & siccius,

qui satis demonstrat,illum non intelligere has in te peries unas , & easdem partes occupare, quandoquiadem eas vocat intemperies inaequales: nam sicuti diacimus viam esse inaequalem, qua non est plana , sed habet quasdam paries ascendentes, & quasdam descendentes, ita etiam dicitur inaequalis intemperies, quae non uno modo omnes partes corripit. scuti ait Ia ex parte illa dicitur aequalis, quae aequaliter occupat uniuersum corpus,quod euenit in febre hectica./ tque hae quidem ratione facile in respondrae, ne

frustra sm longior in refutandis sngulis, ad exempla proposia de febre lipiria,epiala, de hydropico selati

citante, cxteris, in quibus facile admodum potest demonstrari, huiusmodi contrarias quali tales minime easdem partes, sed plane diuerias occupare: atque de hac re satis. In tractatione curandi intemperies ventriculi, si vellemus institutum ordinem seruare, post d1sserentias sequeretur , ut ageremus de signis, ac demum de curatione: sed ne cogamur saepius eadem repetere,& rerum series sit magis continuata ,statuimus an praeis sentia hunc ordinem peruertere . Itaque postis si-xis, quae unamquamque intemper rem demonstrant, lim illius eurationem subiiciemus, S cum Galen. non ita definite, di diuidete sngulas diserentias per laquatur , sed ex simplicibus de una tantum limem p rie sicca AEx compostis de fiigida,& seca, necnon ca lida,& sicea, tractet copiosus, reliquas autem angusta admodum, r& concisa oratione persequatur, sortasse

quod aliae sat curatu faciliores , quodque ea his,qus hactenus ab illo tradita sunt, possit unusquisque

caeterarum lauem perierum curationem sibi compar re,nos ad vestram utilitatem ordinate de singulis, iam fmplicibus, quam compositis agere statuim , incipiendo ab intemperie calida.

Sed primum G sen. prognosticum audiamus,quod ille facit capit. 3 .lib. r. mei di, quodque clarioris d citinae graiia, mihi uideor quatuor inodas, sue coniacusombus posse colligere. I. Intemperies facillims

185쪽

33o 'LIBER T

quoniam maxime activis qualitatibus eorriguntur m ...h. 3. nam calida frigidis, meida calidis tollitur. Avicenna,

' lib. 3.sen .is.tractat. I. p . Galen. sententiam hane quoquo modo interpretatur; Et scias, ille in quit quod cura maliti ν complexionis, qui atridit stomacho, in

viri ne qualitatibus activis, facillima est, quia inue.

niuntur remedia contraria vehementis virtutis .

II. Conesuso. Intemperies disseilius ramur, quae ex humido,& seco constant, quod imbecillis ae magis materialibus qualitatibus earum curatio permoatur , ae potissmum si indigeamus rebus humidis. Avicenna item hane partem explicat: Cura, inquit, qui aeripit m malitia comnlexionis in utrisque qualitatibus passuis,est difficillima naturae oppositio cuiusque earum est eum virtute debilis impremonis,&propriae complexionis siccae. Non ingredior in prae lentia eam disputationem, an omnes qualitates sinta et iur, v videtur sentire Arist. 2. degeneratione, &comip. ei rea finem,nec non Galli .derat. vie .com. I.

re alias frequenter.nam certo scio , vos non ignorare, qualitates , si absolute consideren rur, omnes agere, si autem inter se comparentur, ealiditatem, & Digiditatem activas, humiditatem, Miccitatem passiuas dici posse. III. Concluso. Tempus ealoris, & frigoris reparandi par quodammodo est, securitas tamen lim parrnis enim partes quς sunt proximat ips ventriculo sint

admodum validae, periculum imminet, ne ex usu remediorum frigidorum noxam aliquam contrahant, ut scribit Galenus stilipseMnisse,i .metho. c. s. qui cu rando hominem laborantem intemperie calida veniatriculi,applicitis remediis frigidioribus, ille in eidit in refrigerationem septi transuersi, &in disseultatem

anhelitus. Avicenna hane quoque partem exilieatr& scias, quod spatium calefaciendi frigidum est seurispatium infiigidandi calidum, sed timor in infit dando est maior , praecipue eum quaedam membra vita nantia somacho habent malitiam complexionis sti-gidae Quarta & vltima eoncluso. In aliis duabus quali. ratibus, nimirum humida,& seca,securitas est par,sed tempus eurationis in intemperie, seca est longius: naquod senium est in sanis, id scra intemperies est indigiis: quare illa etiam intemperies ficta est insanabi 4 subflan iis, si solida similarium partium substantia sit prorsus

aia .. Rri consumpta. Pro quo sciant iuniores, Galen. statuisse . quatuor substantias partium nostri eorporis, quae deis perditae qnatuor siccitatis differentias procreant. Pri ma est modo posita , quam substantiam solidam dixi retis Gal. .de diis febrium, hane appellat natiuam hu Id statem partium similarium , quae illas inter se alli stat, ab aliis vulgo radicalis humiditas appellatur. Secunda est substantia , quae ex humore concreto constat, qualis est caro, de adeps. Tertia est ille humor,qui

in omnibus animantis partibus veluti ros quidam sparsus eontinetur,ex quo rore illa: nutriuntur. Quarrita est substantia,quae in propriis,&exilibus uni uiuuiusque particulae, tum venis, tum arteriis contine

tur: quae quidem omnes substantiae aliquam recipiunt curationem,excenta prima,hoe est,substantia partium . similarium.quae s prorsus sit consumpta, ut dat,omiam' ninta est insanabilis. Ex signis prognostris a Galen. postis, Deile est in

vat telligere, qualetnam ventriculi intemperies snt cur ratur, tu iaciliores,ves dissiciliores,quae ei ius, vel tardius eurati possint: his alia quaedam magis communia sunt coniungenda, quae hac de re fidem tertiorem nobis niscere possunt, verbi gratia ,s morbus fuerit diuturnior,s altas egerit radices, s superiore tempore fuerint administrata commoda remedia, i& morbus adhuc peris seueret , pro comperto habendum est,huiusmodi moth tim nis di scite,&longiore tempore posse eurari. Sot diri Atque hactenus de prognostico ἐν sed antequam ad curationem accedo, duo sunt imprimis eonsideranda: alterum an vivata concoctione ventriculus laboret in

propria essentia, an magis propter externos errores alterum,s ventriculus laborat aliqua intemperie, an illa si cum materia, vel sne materiar ne hae in re alia quis contingat error, qui esset grauissimus, s curaretis

ventriculum laborantem propter externos errores, aes laboraret in propria essentia: nec non s euraretis volticulum laborantem intemperie sne materia , ae s lais horaret eum materia. utrumque vos docet Galen. Ac primum virum ventriculus laboret in propria esse tia,vel propter externa, facile potest intelligi, si mos deretur praecedens victus ratio , an a per deliquerit in quantitate,in qualitate tempore,& aliis erroribus,qui solent committi circa alimenta: etenim si nullus error fuerit commissus . iam licebit culpam in ventriculum reserre: sin autem era ores fuerint eommim, qui snt alicuius momenti, tune quidem ventriculus potetit

omni eulpa vaeare: quo ea su, instituta proba vivendi ratione.isii facile solem pristinae sanitati restitni. Sed

tamen quandoque etiam euenit, ut tot, & tanti, tam que frequentes committan tur errores, ut ventriculus propterea aliquam eontrahat intemperiem, adeo ut proha fiat concoctio non minus vitio ventriculi,

quam rerum externarum.

Alierum vero, an in ventri lo contineatur mat ria,quae intemperiem e sciat aut foueat,Galenpariter nos doeet, cum aliis in locis, tum maxime a. de locis

affectis,cap. apertissime, qui scribit, distinguendum

esse, faciendumque hoe experimentum , ut alimenta exhibeantur quae suapte natura dissi euiter eorrumpa tur , exempli gratia, panis aut chondrum, illis qui in

nidorulentam qualitatem solent conuertere alimentarmel vero his qui acida solent presentirer deinde iubet

Galameonsideranda esse extrementa quae deiiciuntur, tam per vomitum, quam per aluum , Neontemptiniadum,an quispiam humor . imprimis quidem , id est , qui sentiunt nidorulenta, biliosus fit & calidus, in s

cundis pituitosus,& frigidus an potius nullo vaeuato humore alimenta eriguam admodum habeant mut ii emi nam s excrementa deiIciantur sne ulla alte

eius humoris mistione, utique licebit iniicere iniem periem esse s ne materia: si enim prauus quispiam humor contineatur in veniriculo, vix aliter videtur pota se fieri, quin simul de istiantur cum excrementis vestuma humoris noxia, ex cuius permistione facile res p test deprehendi. sed quoniam humores possunt co-tineri in ventriculo ducibus modis, uno in ciuitate,altero in tunicis, latendum est. propositum experimen tum nullum certam fidem facete posse, nisi humore tineatur in cauitate quando alteri tunicis adhaerentes non ita facile possunt separari,ut simul eum exerem iis deiiciantur:quare Opus esi,dicit Galenus, aliam n cere obseruationem retenim qui habent humores contat enim in tunicis, omnes nauseabundi sunt,&proni

ad vomitum,etsi nihil euom an it quod si biliolus & caialidus sit succus, vehementem stim, si vero frigidus, famem excitabit, in illisque ructus nidorulenti, in h svero acidi apparebunt. Quod si demum certiores adhue fieri velitis,vobis hem,exemplo Galeni,cilio faeto ex peramento sumptoque argumento a iuuantibus, flenocenti hus ,&rei cognitionem assequi, di simul ali-ruid agere quod pertineat ad curationem: etenim si

leui sibenti aeidum ructum,dederis medicamelum dia ition piperon,nidorosum autem eructanti, vel a sinthium, vel hieram atque obseruaueras, quae eons ram vel noceant,deprehendes, qualisnam si affectu .

di quoquo modo etiam quid feceris,quod pertinet ad

curationem.

Sed festasse nimium digress , ad intemperiem taliadam ventriculi reuertamur. Calidior ventriculus m- D. iis . Ie appetit, melius concoquit,& multo magis quaecum , que dura sunt,& non facile alterationemri scipiunt anam qu et facile alterantur, in illi venu culo eorrumpuntur,bene hahet a rebus frigidis, adsunt metus nudorulenii, alui excrementa plet unque sunt corrupta,mia, aducta , praecessere raercata ne, &in summaquς-

186쪽

DE IMBECILLITATE UENTRICULI. ro

uraecianque potuerunt ealeticerer quihus demum &illud indicium licet addere, quod in te inperie ealidi re laborantes, communieato calore cordi , solem anci de e in febres parvas lentas , ac veluti hectieas, euius in dic t meminit Gal. 7.meth. p s. nec non 3. de sym

c.... . iis Post signa accedamus ad Graiionem, S eum scrui;/.jiri is bat Galen, capit 8s artis medicat eurationem haberet nam Praecipuam . &communissimam intentionem,ria... ad id quod est dispostioni auferenda: Otramum,m ni festusne si huiusmodi intemperiem auferri frigidis .

tum alimentis, tum medicamentis, atque his partim internis, partim externis r se ergo conueniunt carnes

optimae,pisces nrςcipue saxatiles, ptisana,alica, lae, &ς ex latie conficiuntur,veluti est iace gulariu meus recens: & omma qua recens ex lacie conficiuntur; atque haec quidem non solum potestate, sed etiam prat. paratione & aetu debent esse talia, adeo ut Alale pia des & veteres mediet, imprimis vero Galen.ntin sint

vetita haec omnia refrigerare non tantum aqua, sed etiam mve.7 meth.cap. mee non 8. de medicamentisseeundum tortas. Galenus dicto loco mentionem facil, duorum ciborum alterius quem meleam, alterius que aphrogata nominabant. Melea peculiatis erat cibus Romanorum ae maxime laudatus, quem hodie nescia mus quid siti aphrogata autem mea sententia erat cubus laclarius, & forte que nos vulgo appellamus spu mam laetis, qui familiariter solet ea hiberi in postremamenta. Mereurialis lib. I. variarum laetionum cap. 16.

missimat, hunc cibum esse illum,quem vulgo appes mus caput lactis. I n potu conuenia vanum aquosius,&quoa olygophorum dicitur, vel aqua, & illa quidem

non modo actu frigida, sed etiam naue refrigerata, ut Romani facere contueuerant, qui primum illam cal

faciebam, & decoctam appes Iahant. Quo loco scuitis,

Galenum gloriari se unica die, vel potius hora,nonubios sanasse ealida intemperie ventriculi laborantes, frigidae aquae potione quam exhibebat non modo recen ἁ-- tem,ex fonte,sed etiam insgniter refrigeratam. Mediis fit a. camenta pariter sntfrigida, rosa,viola, en diuisain ea,& alia huiusmodi propemodum infinita,ex quibus post unt parari varis formae medicamentorum,sympi, Hectuaria, eon seruae, &alia huiusmodi: in quibus ta men illud accurate est animaduei tendum , quod admonet Galenus, perpetuo, abstinendum esse a melle, di a rebus omnitius, quae quouis modo possicit ealelaia rem . Gre. Sic medicamenta externa sint seigida, linimenta ex oleo rolaceo,omphacino, cydoniorum: sint emplastra ex carne cydoniorum, thamarandis, tali is & fluctibus myrrhi,sandalis,rofis,& aliis id genus: sint epithmmata ex aqua rotarum,endiuiae, plantaginis,& similia,

quorum ingentem sylvam vobis suppeditant veteres ν. - apud Gal. n lib.de compos medic& recentiores quoia.. ..ν que passim. Quod s demum magna urgeat necessitas a. - restagetanda, oe praecipue in corporibus robustis, auis deatis aecedere ad valentiora praesidia, auctoritate a que exemplo Archigenis,& Galeni, qui audent aliqua do, s.de compos. medie secundum locos,) imponere ipsi ventriculo vescam non solum aqua, sed etiam niaue plenam siquidem ita generaliter habendum est,ta

tum alterandam esse particulam, quantum recessit assa tu naturati, adeo ut eadem ratione constent di lapsus ad id quod in praeter natura,& reditus ad id quod est secundum naturam, quae est sententia Ges r. meth.

Aq-1iar Ad in egram curationem calidiotis io tempeta uraematiti ventriculi uoti eis praetermittendum remedium,quod recenti Ores in usum reuocarunt,& eli potus aquarum

hermaluiua trigidarum, quales apuo nos sunt in frequenti usu lumanae,uillenses,& Patauinae, quas appellant heatae virginis, de quibus etsi antiquiores m dici non agunt, tradiabimus nos alias, di ex per Ient laipla cini fit mat, huiusmodi aquas praetiaram saepe ope

D. f. ran, praestare. Iam sequitur intemperies frigida. Quit en P νμ ii mi deton iunt ventriculo tarde, imminute & dissiculis ter concoquunt, alimenta appetim , non stiunt quais plurimos generant flatus habent ructusaei dos, iuua tur a rebus ealidis,lxduntur a frigidas,laesa concocti ne facile incidunt in diatrisam e praecessere victus ratio citata a,vistiliae. cogitatione, , studia literint,venus. Salia huiusmodi,quae generaliter uniuersum corpus.& speciatim ventriculum pomane restigerare. Huius intemperaturae curanda ratio constat alimentis di medicamentis calefacientibus, qudi tuto possunt administrari, eum nullum imminet periculum partibus proximis,sicuti dirimus imminere in inteperie e lida. Sint igitur alimenta calida, verhi gratia, panis maparatus

eum seminibus anisorum, faeni si carnes omnes la data , inter quas habent nescio quam prerogatiuam . carnes pullorum columbinorum , radices eryngii, troselini adicula,in iusticis altiadi caepe etae: in retherbas mentha,pulesium,faluia,asparagi, qu .e tamen moderate debent assumi, & potius vi medicamenta, quam ut alamenta. Conuem ut in hac intemperie mel, sacesiarum,& omnia,quae ex iisdem fiunt:conueniunt piper,cannamomum, di aromata omnia: vina snt e

nerosi,minime acertia fle auster qualia imprimis sunt vina graeca & maritima, in quorum tamen via est illud animaduertend is ,ne petant caput,& esiciant vel conuulfionem, vel alia mala, de quibus dicit Gal. I .aph

si morum comment Eo. iis euenire, qui huiusmodi vianis utuntur ieiuno ventriculo es sunt qui utantur vino

ardente,vel aqua vitae diei cuius moderatus vlus non dehet prorsus improbari. Cauendum a ptisana, a la die, lactariis omni hu&,& in summa ab hiri quae quouis modo pollunt refrigerarer conueniunt moderatae exercatationes,quae posti ni cum alias partes, tum maxime superiores calefacere, qualis est moderata vociferatio. clara laetio , qua exercetur & septum & totus thorax, quae partes proxime adhaerent ventriculor inter caetera omnia caueant a venere, quae s quid aliud,&vniue sum corpus,& praec: pue ventriculum solet refrigerare.

Nedicamenta pati ter habeant vim caleficiendi, quo Miarum; rum sylva est amplissima, siue intra exhibeantur, sue M. extra apponantur; de quibus illud generaliter se leniadum est,ad hanc rem non esse accommodata, quae ca

telaetendo laxam & mollium, eum haec ventriculi r hut facile di luant: quare ad custodiendum robur partis nunquam praetermittenda 1unt quae adstringendi aliqua facultates ni praedita, inter quae hae videntur esse prscipua,& longiore usu recepta absinthium, betonica, men tha,spica nardi, piper, ging ther, cinnamomum,semina odorata citri, anisorum, faeni li, &in summa omne genus aromatum, ex quibus exterius

parari possunt linimenta, fomenta, ein plati, cerata,ru alia huiusmodi de ovibus postea . Interius pariter sunt propemodum intinita, condita, gingitier, radix eryngii,cortex citri,flores &conserua heronica,rota iam aram, salutae: sympus de mentha de absinthio,de e

lamen thoico aiectiones quς vicuntur aromaticum ro

satum, ea ophyllatum, diaeyminum, diatrion pipe reon,diacalamen thum, clial politic um, & qus csteris omnibus sunt effractora, magna antidota, theriaca &mithridatumesquihus demum licet addere potu aquarum thermasium, quae sint sulphureet,nitrosquilum inos quales sunt nolirq Patauinς, Aponitans, quς quia oem calefaciendo di roborando ventriculo prittitissi mams m operam prςltant. Alex. inter c qietos pro

bat etiam balneum externum harum aquarum , quod certe remedium nec a nobis fuerat pisio mittendum, neque a vobis negligendum est.

Post intemperiem calidam sequitur humida: qui isti D. A,miatur habent ventriculum humidiorem , non appetunt, da 33. Unis non sitium, plurimum expuunt, imuntur ab humidis, peria. iuuantur a suis, prscessere aer, vi eras ratio,& in summa omnia humida: atque in hac potissimum in empe rie accidit ventriculi subuersio, vel ut Galeni vetho utamur, 3. de medicamentis secundum locos cap. 3. supini instille enim irriguus per largam humectationem, militer ut lietinenta neruolum solet laxari: accidit ei iam

187쪽

DE IMBECILLlTATE UENTRICULI. 139

stem: at feram alterius hominis,qui post multos annos modii in hane eandem intemperiem, quo tempore iam Gal.didicerat cum ratione cognoscere,&cutare omnes ventriculi intemperies adeo ut ausus fuerit huc

insigno ter restigerare di humetiare: quae quidem historiae sunt dign e diligenti obseruatione, cum etiam lim die tales nobis sese orrantita eat , Iam sequitur intemperies cat Ida & humidar huiuuet Atimida modi aegrotantes non appetunt, propter utramque inιεle id . qualitatem, siquidem caliditas fundit , humiditas laxat,quae quidem aduersantur appetentiae,ut postea videbimus: hi melius concoquunt, plurimum expuunt,

iuuari a frigidis & siceis, laeduntur a contrariis, pIaeis cessere quae potuerint talefacere & humectare . curatis. Curatio beeuiter peisieitur apud Galenum, usu tu ciborum, tum potionum astringentium , quae sint au-lleta sine eate saetione a inter quae potissi uum conu nium vina austera,vt ipse testatur Galen. in lib. decl-bis boni & mali succi . capti. ii. quae tamen sumanturnioderatissime, eum in hac intemperie pauca potio sit

maximum remedium. Hoe ipso consilio vobis lice hii parare etiam nonnulla medicamenta extra, oleum Ioiaceum, oleum melinum, additis pro exsiccatione

sandalis a sis,corat is, di aliis id genus : Sic intra sunt Frupi de tosis siccis,de myrto, cotiseetio trium sandalorum, diarhodon, troclitici de spodio, & alia huius.

I .seu dis Qui laborant ventriculi intemperie si dati si

ria is ca , rarde di male concoquunt , acidum ructum emit ti ν. uni, sitiunt,appetunt calida & humida,a quihus non Irduntur, frigus percipiunt in ventriculo , & maiori ex parte sumit extenuati. Copulata haec intemperies omnium est pessna, sicuti inter smphees est sicca, ut .len. est audior a. methodi,cap. I siquidem utraque intemperies ealido innato di vitae nolita maxime adinuersatur. Hic nobis duplex sese offert curandi indic tio,nempe calefaciendi & humestandi, qua in re accurate prouidendum est, ne imprudentes his qua humectant adiungamus qui nimium calefaciunt, quae quidem certum est non modo ealefacere, sed etiam siccare: itaque firmo permanente proposito utendi illis reis .i bus qu ad tollendam siccitatem pertinent .de quibus satis diximus,caetera sunt ita moderanda,ut tantum calencientis materiae permisceamus, ad quantam figia dilatem ventriculus declinavit: quare in praesentia licii mel copiosius est permiscendum, idque prius optime decoctum & despumatum, ut & minus sit excreis mentosum,& magis nutriati etenim mel, si quid aliud, frigido eorpori vcile est & amicum, vi calido est adis uel sissimum: sic vinum conuenit minus aquosum, &certe antiquius: ad summam , cuncta alimenta eIhl.

Mantur ealidiora, non solum potestate,sed etiam actu, adeo vi ventriculus quidem calefiat, sed quantum si cras permittit: pariter quae extra apponuntur, eadem vi polleant, qualia probatur Galeno unguentum nar dinum,aliquaudo solum,aliquando dissoluta in eo mastiche quam pinguissina, unguentum mallichinum a succus halsami, ium reliquis permisius a quae quidem, vel alia huiusmodi medicamenta , quae horum imit

ilone taede unusquisque sibi potest comparare,assidue&copiose inungantur ventriculo, ut nunquam sicce stata

Neque vero est ut quis huiusmodi aromatum ni

mia n siccitatem pertimescat Gum, di propria pinguedine & humiditate, addo & olei millioneiab Omni mea ulta: signi siccitate sint aliena. Praeterea interea quae extra 'Mlρ-r eis admini litari,Gal non solum hoc loco id etiaι icrar. - s. desiit iplietum medicamelorum faculiati bos cip.6. M nam, iam in ii s qui seca talum, quam in his qui simul sicca de fragida intemperie laborant, in axime probat c tellum pinguem vel puell im boni habitus, quem ggerita sibi aptet est accommodet, ut suo abdomini perpetuo hereat, hac tamen adhibita cautione, ne puer sit his da cute, nec ludore pessundatur, quoniam tuncteti getat potius , quam calcfaciat: imo vero scribit Calen. esse nonnullos, qui non solum in aduersa valetudine,sed etiam in prospera, ad iuuandam cocoeti nem, uti hoc remedio coniueuerunt: namque ex huiusmodi calore humido suavi e plane familiari, debilior ealor nativus sit maior Stobustio 1; ita quidem ut illius si hilantia augeatur, minime autem qualitas intendatur, quod alia praesidia, & potissimum lamenta, piae stare solent. Avicen. de hoc remedio plura scri hit, lib:3.sen. 3.traei. I. p. s. di praeter usum pueri &cans,quem lummopere probat, suadet eiram usum cati mascul a verumtamen quod attinet ad puerum, suadet vi sit boni habitus,mitu me numida cute,qui etiam n5 polluatur,sed tamen sit proximus pollutioni, di alte. nus ab omni luxurie. Demum vero Galen. aliud praesiditim ponit, quod Ficitia . picationem vocat, & quo praeteratis seculis nonnulli, quos propterea picatores appellabant, quotidie uti consueueranti inque medicamentum constans ex pice S modico oleo, quod, ut scribit Galen. Iq. mel hG.ca P. Io humectat, te facit,& languinas copsam est:cit, cuia ius pracipuus est usus ad renutriendas & carne reparandas partes extenuatas. Hoc istitur praesidio Gal.utitur,quod iubet apponendum este ad totum ventrem, propterea quod non modo ventriculum,sed ipsa quoiaque intellitia, cε sensu quodam reddita debit:ora oporteat calefacere & corroborare . . Sed tamen id sedulo est animadumendum, ex praeis eatiuia .cepto G ueni, ne hoc med camentum perpetuo hri reat , cum magis expediat, priusquam refrigeretur illud auestere, nec saepius in die, ves longiore tempore idem apponere; quandoquidem ι; quis hae in re numium diligens hoc ipsum & saepius, S longius agat, hunc cerium eis non modo attrahe do,sed etiam quod attractum est dissipando,operam perdidisti. Quo quis dem loeo facile unusquisque potest intest gere vulga

tum alioquin errorem medicorum, qui sua quadam celata lex pice,resina,aromat busia veterum picatione parum aliena, cousueueiunt ad ventriculum applicate, ac sne ulla intermissione dies nccietque, plurium annotum spatio perpetuo P stare: nuiuimodi enim medicamenta, importuna hac ratione administrata, innatum ventriculi calorem depascunt, na tiua in eius humiditatem contumum, euinque reddunt multo de-hiliorem,adeo, ut haec permitosa medicamenti adiministratio potuerit nonnullis marasmum & interitum afferre.

Iam restat intemperies frigida & humida. Qui la- D. uestitaborant hac intemperie,tarde & dissiculter concoquut, ethtim da. nihil sitiunt, plurimum expuuntvienerant quam p rimos flatus, acidum eructant, calida appetunt di si ca,a quibus bene habent, praecessere omnia qua potuerunt refrigerare & humectate Curatici,unico ver bo constat rebus calefaeienti hiis , N ea si eant thus. io loco non est pistermittendum Galeni prsceptu, qui R. de medicamentis secundum locos nos docet, si humidior intemperies cum frigiditate coniungatur, serotos qui ouicunque per sola curamur adstringe tia, qu s sigidς facultatis exist ut, q Lare iubet ad ea medicamenta confugere , 'us per expcII tillam inuenta ex milia natura aliri r genie, Scalefaciente componi solent: & quoniam ni hi propositum est,poli absolu tam tractatione in intepetaerum ventriculi, vobis proponere exemplum fgioula latuis mc postrema intemperis,quam cemum est c stetis omnibus freque laus contingere, non est ut iii pi s sentia ad magis pr pila remedia veniamus, qua uinc accurate de d:ffuse rumus explicatur .

A que Melenus de cognoscendis N curandis omnibus intemperatum ventriculo, tam simplicibus uua compositis sine materia, de quibus hoc demum si .e i tio non est pIster intendum,quod alioqui est maximi Vσςρο η momenti, in curandis huiusmodi intemperatum, qua M' i m ιι tenus ad illas pertinet, nulla protius uacuatione opus esse,eum sumnia illius curationis cons stat in sola altit

ratione, quod quidem pisceptum intelligunt pauci

188쪽

rgo LIBER T

admodum nostrorum temporum medici, qui nunqua faciunt quin sua propinent medicamenta, non solum lenientia sed etiam soluentia r qu profecto importu ne,& praeter rationem omnem exhibita,miseros agrotantes temere excruciant, illosque in plurima ,&ea quidem grauissima pericula solent deducere. D. λι- Post intemperies sine materia sequuntur intempe p. t.b eis ries cum materia,quam quidem distinctionem ita Gal. mauma. intemperatur, .methodi cap. D. ut priores dicat fine

materia, propterea quia abs materia non generantur: posteriores autem cum materia, quod ab illa ori L nem habeant. Etenim quanquam non modo verisia mile sed etiam necessarium sit,ad quamlibet intemperiem, sue sinplicem, sue compositam, vitiata ventriculi eoetion omnino aliqua generari excrementa: tamen haec non e sciunt morbum, immo vero effcium tur a morbo: tam eis neque id negandum est,mea seniatentia, utramque, intemperiem scilicet & materiam, mutuum sbi inuicem maleficium prs stare,adeo ut 1 temper es quidem materiam generet, materia contra intemperiem saltim foueat aut augea t. Itaque ventriculi Intemperiem cum materia intelligimus simul cuGalen. quotiescunque haec minime intemperiem 1e quitur, sed magis intemperiem pia cedit & generat; in quorum quidem mor tu eutatione ante Omnia sunt nonnulla diligenter animaduertenda.

. Primum qualisnam si matersa noxia tenuis an cras is 3 - is, hili sola an pituitosa. Deinde an illa contineaturm in cauitate, an magis adli i teat tunicis ventriculi. P si remo an in ventriculo generetur,an aliunde in illum confluat, quandoquidem fingula propriam quandam rudistinctam curandi rationem videntur postulare. Namque ut de posteriore ea p. primum dicamus,si materia ex aliis partibus confluit in ventrieulum, sedulo oportet in uestigare,qualisnam sit ea pars unde pisum nit fluxio , cuius imprimis cura habenda est: in quo

casu, quatenus pertinet ad ventriculum , illud prospiaciendum est, ne prompte recipiat quod in illud con fluit,id quod perpetuo medici solent obseruare in cunetis fluxionibus, in quibus ex aliis partibus in alias natura solita est transmittere, quic uid illi est superua caneum,&molestum: de quo quidem instituto nature Galen .alijs locis, tum maxime a. de differentiis febriucap. a 4 loquitur dissula. Potest autem prouidentia partis recipientis duplici ratione fieri , una omnibus Buxionibus communi, nempe usu medicamentorum re

pellentium, quae constat esse frigida & adstringentiar altera smiliter omnibus partibus quae ad bonum ha hi tum deducuntur communi, nimirum s illae ad moderatam temperiem deducantur. τυμ 3 Ergo fluentibus humorihus ad ventriculum ex , , primum habenda est consciratio uni Ii uersi corporis, an scilicet id plenitudine vel cacochyreia laboret: huius utriusque symptomatis inducia late sunt manifesta,& a Galen.varus locis posita .de tuenda valetudine cap. 4. libello de plenitudine rapit. 6.9. methodi cap. I. 13. mei h. cap.ε. Quod s totum corpus neque plenitudine, neq; humorum vitio laboret, tune singulae partes sunt examinandae, & illa potissimum quae fluxionem facile solent ventriculo communic re, qualia sunt imprimis iecur, cerebrum alen, vi erus

in mulieribus:praeterea vero opportune inquirendum est an retenta fuerit consueta aliqua euacuatio,haemorrhoides, languis ex naribus vomitus, alui profluuia,in mulieribus inenses,& alia id genus. Ad haec praecedentem victus rationem S studia oportet animaduert rean ager delitiis. satietati,ocio, indulserit, ac praeciis Pue pr.i ter consuetudinem : demum an aliqua pars

corporis per quosdam cireuitus, ut plerisque accidit, solita suerit vexari aliquo morbo, podagra, cephalaea detrillatione ad aliquam partem, in praesentia vero noamplius vexetur: namque huiusmodi particularis & dis in oti inquisitio, non solum conditionem singularum paritum & uniuers corporis, sed etiam quoquomodo curandi indicationcm videtur poste ius uuare: etenim

satis constat plenitudinem missione sanguinis, eae

chymiam purgatione,commode auferri: sic unicuique particulae transmittendi propriam curationem competererquae sane ira eratio ad eum locum pertinet,in quo

de illarum morbis cognoscendis & curandis sumus

traeiaturi.

In huiusmodi humorem suxionibus illud est maxima dignum consideratione, ut animaduertatur nobialitas vel ignobilitas partis transmittentis: nam s ex partibus ignobilioribus fiat fluxio in veniriculum, tuc sine mora humores sunt reuellendi, & trahendi ad paristem mittentem. Sin autem contingat fluxio ex partitan obstroribus, verbi gratia,excerebro, tunc utriqs partis uul es confisendum, ted tame hac lege,ut eum se per ascetum studeas auferre, qui fluxione excitat, naturales omnes expulsones fluxiles reddas, & gener liter omnes corporis partes ad bonam temperiem &habitudinem reducas. Post vero quam vel toti corpori,vel alicui parti transmittenti prospexeris. ventriculi quoque cura est suseipienda, siquidem vix fieri potest, in eum delatis iam plures dies noxiis humoribus, quinea eorum malitia aliquod vitium contraxerit.

Caeterum si vitiosus humot non transmittitur aliun A Iisd ασde,sed generatur in ventriculo, vel continetur in illius 4ra .cauitate vel tunicis adhdiret: prior affectus inquit Galerus semel ventriculus erit per vomitum rapurga tus,facile quiescit. Si vero humor eontineatur in tuniacis,atque is quidem tenuis,ille quoque opportune educatur iis meoicamentis, quae facile excitant vomitum.

qualis est vel ptisanm eremor,vel mulsa: s vero no sum rat tenuis, sed lenta pituita ventriculi, tunicis infixa, tune prius exhibenda sunt qumcunque possum illam incidere & auenuare, deinde agredienda est purgatio: quod s neque isti sint prorsus ad vomitum ineptis

non fuerit inutile & in hoc casu vomitum tentare. Virobique autem, sue sint humores tenuiores, sue crassiores, quotiescunque per aluum sunt de ciendi, conueniunt medicamenta moderate purgantia, adeo ut illorum vis supra venitieuli di intestinorum loca non ascendat ut vasa duntaxat in me senterio c tin

gant,qualia sunt imprimis aloe, & quae ex aloe componuntur, ac potissimum hiera; de quo quidem medic mento, ac varia illius praeparatione & doli, cum non nullae circumserantur difficultates quae alioqui dignae sunt ut intelligantur,mihi tibet hoc loco semel,sed qua

breuissime vobiscum agere .

Galen. variis in locis sermonem habet de ratione D. M. componendae Ee exhibendae Uetae, sed potissimum tri

hus 1. de compos . medici lecui . locos, p. a. d. eiusdem

tib cap. 1. 7. methodi capit. I i. ea quibus illud primum vobis constet, Galenum minime fuisse auctoiem huius medicamenti, ut vulgo creditur, cum mullis ante

ipsum annis suerit celebratum, atque ipse auctorem faciat Andromachum. Deinde Evillud facile potest intellagi,& apud veteres, &apud Galenum varias prorissus fuisse medicamenti compositiones: namque R inae Galem tem pare sc parabatur.

seri

testatui Galan s. de meo: camentis secundum locos, cap. a. aloes 3 Io . M. Verum i . 3 aloesmis mentura visa est Geseno horum respectu,qui pi ς stantius med iramentum existimauit, s minus aloea imponeretur,ut 5 m. qua quidem praeparatione tan- quam optima, te vlum Galen. asserit: interdum vero

tantum g 8o permiscebat m medicamentum minus ineratum, sed calidius volebat, & contra interdum tuam S ito. cum illud magis purgatorium cupiebat.

Adhaec

189쪽

DE IMBECILLITATE VENTRICUL L et 1

Adhaec crocum parcius misceri uoluit, vis v. prdiseria inam & absoludissimam hiem dosm essedi orum maiatina in quibus suo odore caput ferire rem euit , qui gnorum cochlearium,mininiam unius cochlearis Da bus etiam satis fuerit 3 mi. permiscere. vj. integras uult,moderatam duorum cochlearium paruorum. No drachmas permiscebat mulieribus male per menses lo autem in praesentia docere fusus qualisnam apud purgaris, aloes tantum g so. veteres, Ee praecipue Galenum fuerit mensura cochlis Aruns Andromachus reserente Galen. . de medicamentis ris maeni vel patui,quod nimis longum esset,& ab in- .iadus secundum locos praeparabat hietam ex aloe lota & si tuto nostro alienum: illud vobis susticiat, apud eru-- ὼ ν - illota, cuius con filium prohat Galen. illud vero inter duos cochleare magnum continere circiter drachma M. utramque interest , ouod aloe non lota valentius eua- unam,cochleare paruum circiter drachmam mediam: euru ora purgat quidem minus, sed roborat ventricu- tib autem s. de compositione medicamentorum dicit,

tum magis,cum lotione deponat multum de sua ui me moderatam hieta exhibitionem progredi ad A iij. i dicamentosa, adeo ut possit exhiberi etiam febricitania meis hae e mensura in grreis codicibus, tam B siliensitibus, dummodo febris non si vehemens. Demum quam Aldino aliter legatur idoseos nimirum Dosi ad hiera apud Galenum praparabatur vel eum melle dea g vi progredientes: ti quamuis hi duo loci non omni Dumato, quς smpliciter hiera dicitur, vel fine melle, ex parie conueniant, tamen res est parui momenti, &Puluis nempe sccus,vulgo species hierae: quae quidem ' facile possunt conciliari. Dissensio est insgius &eo anter se differunt, quod mellita crassior, durabilior & tradictio 1 de medie. secundum locos cap. t. vhi Gal. purgantior euadit,sed ventriculum minus roborat, & flatuit apertissime summam hieta dos mese 3 i. let magis aluum ducit. Tot igitur modis hiera antiquia hens ad hunc modum: Datum ad luminum ex noc metus parari consueuerat, nam de aliis medicamentis dicamento 5 i. eum aqua eatulae cyathis non pluribus quae hoc ipso nomine appellabantur, ut est hiera cui quam tribus, minimum vero dimidium eius prs tura Galen. l. de coinpos med. see locos cap x. addere soli. datur & intra hos in os,quantitate iuxta male, cortus fuerat aut hestinorum, s humores melancholici es poris magnitudinem, & consuetudinem permutata: ient ducendi aut stam monium, fi flauabil)s,quam vo- Qur quidem mensura nullo modo. potest cohaerererat hieram exacutam a. de compos med. secundum to cum his quae dicta sunt,et r. methodi, vel altero loco cos cap. 1. vel qualis est hieta diacolocynthidos, non de compos . medicam. Certe haec est notablis contra est ia praesen tia longius agendum. dictio inuam equidem vellem potius doceri quam d a Hoc medicamentum tempore Galeni aliqui picia, eere: feci tamen dicam quid mihi in mentem veniat . I t est araram,aliqui hieram,hoe est,sacram,ab opeia scribit Gai 6 aphoris coae. si quando in libro aliuIibu , ut puto, diuinis S mirab Ilibus, nominabant; eo ius viri sapientis deprehenditur aliqua sententia , apud nonnullos h eradi aloes dictum est: illius praecia cur maniscitum videatur continere mendacium, tunc puus est usus ad purgandum, maxime ex veniri lo, de nobis esse dissidendum,qua fi non intestigamus quae intestinis venis metit arcis. hilem & pituitam, non alioqui sunt manifestat deinde licere suspicari aliquod uia..... modo tenuem a ventriculi tunicis altius adhaerentem, fallum fuisse inter positu me nil autem magis per spieueled facilius eam qui continetur in cauitate . Antiqui fusum Rabsurdum dici potest, quam summam hiem

' consueuerant uti hoc medicamento ex aqua ves polim dos in esse drachmam unam,cum id certum si non 1 n qirod certe marum est, quomodo tantum amarote lam al: is Galem testimoniis, sed etiam rei naturae , &ferre poἰuerint, quos alioqui scimus elegantissime in- sens hus repuenare: itaque aut ipse non intelligo quod terdum eis:buisse medicamenta, ut in diacytonite, & alioqui manifestum est, aut Ibhest aliquis eiror in iii atqs videmus. Nos hoc tempore utimui in holo vel ra: quam quidem suspicionem non modo mihi conin catapotiis, tameis non ignoro nonnullos etiam hi firmant, sed etiam persuadent duae non inanes ni die accipere ex aqua, more Galeni, & quidem latis elutar altera quod antiquus Galeni interpres pro S r.

feliciter. Iegii 3 viij qui in sua lingua scribit hoc modo: Est auia

T-ρω- Supersunt adhuc du r discultates altera de tempo- temperneta dosis huius medicamenti 5 viij cum cya-- i. re exhibendi huius medita inenti altera de illius do sit this aquae non integris tribus, minor autem dosis est quodamnet ad primam G ilen 7. meth. eap. ii. dicit per med:etatem, in medio autem ambarum sunt aliae meram exhibendam esse solito tempore aliorum me ieeundum aetatem,&c. Altera coniectura est cum dicit die a memorum, quod constat inter omnes potissimuni Calensummam dosm esse 5 I. minimaae 3 si di in fieri summo mane, a quo aegroti dormiunt paulisper, rei hos modos faciendam esse permutationemi Ceriadi tardant alimeta,ves ad multas horas,vet,ut aliis pla tum autetu in nullam, aut leuissimam inter unam ,&cet, donec medicamentum suam integram operatim dimidiam drachmam permutationem fieri posse. Diianem perfeci rite altera autem ex parte, eum lite ratici xi de hac apparente repugnantia, quid mihi in metem

dandi medicamenta, potissimum pertineat ad soluena venerit ratissimum fuerit ut & vos de ea cogitetis, &Lra,hicra auitan omnium consensu renouatur inter is ab aliis viris doctis solutionem quaeratis. Ego quidem mentia, cum mhal recipiat quod possit aluum mouere familiariter exhibere soleo syeeres liferae 4 5 iiij. usqueFipera loem, videretur rationi consentaneum&d ad vj. quae dosis fere conuenit cum do si Galeni, iuxtacti ina Galcns, ut parum ante cibum exhiberetur: ita- fidem codicum graecorum: alterius autem hi erς melliuitem Π Gales. mmune praeceptum L. de alimento is,uelut o cinae uocanti in forma electuari j lo Loex-rum facultatibus, cap.3 i. exemplo prunorum. Omnia hibere 3 viri. usque ad xij. sed de hac re satis superque. quam leuiter mouent aluum, sumi debere modico an Hactenus docuimu s rationem curandi duos asse te prandium lea,pore intei positor sicuti faecie omnes eius ventriculi, solos, & separatim consistentes, ait conlucimnus,sumpta cassia,vel aliis huiusmodi mediis rum intemperiem iam fmplicem quam compositam, camentis: atque equidem censeo hietam inter lenien- sne materias alioum Intempe Iiem cum materia, a tia medit amenia cise reponendam , adeoque parum que hune posteriorem distinximus halariam , cimi ante cibos exhibenda esse quod itidem ego perpetuo iii hac materia post et vel contineri in cauitate uentria iacere consueui: neque 1 oi lasse Galeni te iii monium a culi, uel illius tunicis adlurere: illud unum restat in nostra sententia prorsus abhorret, qui scribit postium praesentia, ut de his agamus, si inter se commiscean Plum hoc taedicamentum ubi aeger modice ambula- tur, & confundantur. Namque seri potest aliquan- uerit,& se in Ouerat, de reliqua vieius ratione nahil im- do his, ut ex tribus uitatus quispiam consurgat ue mulanduat esse: quae verba videntur insinuare, modi tricultasseeius,adeo ut & solids parte, intemperie lacum plane temporis spatium inter medicamentum,& horent, & uentriculus noxiis humoribus non careat,h ia alimentum fore interponendum . quorum aliis contineantur in cauit: te, alii tunicis ad-

's sed altera difficultar est magis ardua, & maioris se haereant, ua quidem ut primus affectus cum secundo,

menti, cum Galen. deprehendatur in mani sellassi a secundus cum tertio,primus item cum tertio, saepe iacontradictionea nam I. metuod1 cap. i a. dicit, maxi- mul omnes commisceantur. Qua in re omnino dilis

genti

190쪽

1 1 LIBER T

tenti studio & an ἱ maduersione opus est: namque ino,ia ...i nutus modi complicatis assectibus illud ante omniatis aestimandum est, a quonam maius periculum aegro . . d. . . videatur imminere: lecundo quid ex iis rationem cauiso Albis . essecius Obuneat: tertio que lanari ante alia - ' possint quae non possi:1t,ea quidem lege, & conditione, ut illud perpetuo primum agerediamur, quod m gis urget, tenetq'ie rationem causae,& sine quo alia curari non possuntih 2e est doctrina Galent r. metho.

Quod mastis vrget imprimis cognoscitur ex morbiam Mia bn isti titudine: h re itiplex statuitur Galen. alia ex laesae aetio vis prasi uitia alia quae ex propria a sectus cssentia, de tertia qua ex sacultate quae laesum corpus stubernat, debet a: timari. Non id noro Galen. reprehendia plerisque , quod in tradenda morbi magnitudine sit varius. Dinconstans, tum aliis in locis, tum praecipue η. metho. cap s. quo in loco scribi , triplicem esse moriabi magnitudinem, vel propter aspiciae panis praesta tiam, ves propter ast reis magnalia durem, vel propterea quod ille si ac in ηθδε, id est malignus: quam quidem apparentem repugnantiam conlulto praetereo in praesentia , quod propositum habeam in priuatis lectionibus , de scopis mittendi sanguinem, illam ace late di luere. Caviam vel allectum manifeste deprehendes, si in te Igas quidnam eorum quae sunt complicata Pignere aut augere alia possit. Sic demum pati sit ordo curationi, , si inquiras quid ante quid, quid cum quo,&quid noli qu: d, sanari potest: exemplo res fiet mani siti or. Finge astrorum quempiam, cui ex cerebro desiliet in veliniculum stineruacaneus quidam humor sistieus, qua non mol)o,ibus uitatem Occupet, sed etiam tunicas alii creat e fit occasionem huius fluxionis intcmpeiicin quandam an ipso ventriculo fuisse contra etam, ac demum his adde, hinc morsum aliquem seniumque exqui situm ventriculo int se,ut propterea Si pol hvmia, sudores frigidi ,&syncope sequantur. lii huiui nodia si citium complicatione sumendo costium agendi ab eo quod magis viget, satis conlial omnium prinati in cutam habendam esse symptona tuta, auae vites dissoluunt; duinde vero agat ediendam se intemperiem, quae propriae essentiae ratione est madiimus as ctus: at quoniam non licet tintemperiei r tionem liabere, niti prius superuacaneus humor educatur,sumentes indicationem cum ab eo quod obtinetvicem causae, tum ab eo quod imprimis debet eurari,pt: mum tentabimus humorem in ventriculi ciuitate contentum, deinde & alterum iunicis ad harrentem, des et go e I vacuare, ac poliremo ventriculi curatimnem ivlcipiemus: poli haec autem ubi nullum amplius viribus immineat per iculum, neque adst notabilis co pia cxcrementorum, vel in cauitate, vel in tunicis se is iculi, adeoque ipta ventriculi intemperies satis bene habeat, tune demum cerebri curatio eli suscipienda', quod quidem iam lia tuimus omnium malorum fonteir. suser quando ab illo orta est fluxione intemperies veniticuli. Hactenus de ratione cognos endi &curanda intemperies ventriculi, & simplices & compositas, D sne maiei ia, de cum materia, nec non Omnes huiusmodi assectus, tum separatos, lusu coniunc aridi: ti et s. Q ae quidem omnia fatem ut nos ex uno Gal. rιa GH. de tu ipsisse, quem in hil dubito in hoc tractando ar gumento caeteris Omnibus anteponendum esse , adeo ut non latis intrari possi u,quam biem non omnes nostrorum temporum Medici illius praecepta,&velli iasequantur , ted plerique mali ut non solum it ius disci

pluiam nealigere,verum etiam communem quandam vulgatemque curandi ventriculi larionem an plecti, quam ille ictibu esse empiricorum I ab omni ratione abhorren em. 7. melli cap. 4. id quod facile v nul qui Lq deprehendet,qui viramque inter se voluerat comisi Maie. Dui talum ponamua vel Gemplum cura

Socrates laboret ventriculo.tarde & dissiculter cona Casias. coquat alimenta,nihil stiat, plurimum expuai, ne rei quam plurimos Mus, habea: ruetus acidos, appotat calida Si sicca a quibus bene habeat, laedatur ac trariis, pracesserit victus ratio quc potuerit refriger re di numectate; ex quibus liceat vobis coniicere veniatriculum laborare intemperie frigida R humida, non simplici, sed clim materia, quae partim contineatur incauuate,partim adh rreat tunicis ventriculi: suscipiat quis velitum Socratis curationem, quonam modo e pedi: hoe negotium aetgredi & pei fic re Ad hoc ut vestri curationes disserant a curationibus emptric Ium, ante oriania vobis cogitandum est de eliciendis indicationibus, qua una re Medici rationales distin guuntur a caeteris omnibus. Cum vero indicationes 1 de .s.cliciantur potissimum ex morbo, & illius causa ne L Mis . . se est vos omnium primum circa morborum Scausa- si rum intelliaentiam versari oportere. Muibus est in 'temperies frigida, & humidar ergo calefaciendum est& exsiccanduim quoniam vero intemperies nullo p eio potest tolli,non purgato humore superuacaneo umendo indicationem ab eo quod tenet rationem ea si,& ab eo quod imprimis debet curari,vos decet cuia rationem ordiri a vacuatione materi e , & primum ilialius quς continetur in cauitate,deinde,& alterius qus adheret tunicis, ac poliremo accedere ad tollendaui

intemperiem. Elicitis indicationibus, secundo an iam uertatis, utrum uobis liceat illis satisfacere, nec

ne i id quod facile potest intellisti ex diuturnitate, &maguitudine sympto malum,ex corporis habitu, seruatiate, exsuctis superiore tempore remed is, &reliuis id genus. Ubi vero spes eli posse indieationibustisseri,in quo tota cons iit summa prognostici, te ito uobis statuendum est de qualitate, quantitate, o dine, tempore, ac reliquis locis, qui pertinent ad a commodatam remediorum administrat Onem. Haec breuissima est methodus curandi omnes morbos. v r- spicua,& rerum naturae contem len ,,.quam tiadii Ga l. quamsue ille perpetuo sequitur; hac ipsa uos quoque, optimi adolescentes, discatis procedere, &vestros totos curare, pro comperto habentes, c rteras omnes methodos,quas audio plus quam milie a nouatoriis bus quotidie sulcitari esse meras nugas, eo spectantes, vi homines auertant a studias Hippoci & Gal.& illis perpetuas tenebras ossundam, a quibus nequeant sese unquam vindicare. sed redeo ad rem meam: ad ex- -

purgandam materiam ventriculi si ager vellet si facialis, & proclitiis ad uomitum, exhibeatis illa quς potasnt eum prouocare, inter quae olymel est praestantissimum. Sit exemplum: R Itiriamus M. f. Vomisi, Mitifim ita g ἰῆ. M. O da hibea ν 1e- Ham. sidum, atque hoc quidem medicamentum uobis licebit semel

atque iterum repetere.

Si uero Socates dissiculter evomat, exhibeatis meia dicamentum . sed admodum lene, inter quae hiel a habet notabilem praerogativam , & si uuis uobis obiae retaloem facultatem habere trahendi humoris bili s: hule respondet Gal. s. de tuenda ualetudine capior id quidem uerum esse, ted hi eram acrimonia caloreq; eorum qus in se habent, erassos & lentos succos distacare,detergere, & euacuare. Sit exemplum. R D es. - iri simpli Ia et iii. -ggiἱοM.tiis νομώ qu ima suis. M. p. mpnicula.

Quod si propter aliquam musam uelitis medicameti caliditatem remittere, liam permissiceatis eum cassia, qu permistio est optima, adeo ut hiera cassum ,&cauia hieram pulchre soleat emendare i si exemis

SEARCH

MENU NAVIGATION