장음표시 사용
161쪽
rium imbecillitas,quae postea remedia non habet.
Tertium praeceptum pertinet ad prognoilicum , &tationem docet qua nobis liceat cognoscere, vini rasuppurati, dum uruntur, aut secantur, ex morbo soleuasuri, nee ne e namque si nus fluxerit purum. N a1-hum aiberantur: si vero subcruentum,& aer: dum, peis reunt,qui ei apho. 44 I b. . Sed hac de re fatis, quandoquidem hoc tempore aut rari aut nulli sunt qui audeant suppuratos secare aut urere,& thoracem aperire. Fg semel iam multos annos vidi, quendam fuisse per sorai u qui post paucas horas exparauit, & de aliasellam qui interfuerunt huic operationi, idem intel' --xi. Brassa uolus Medicus doctissimus, in tuis corra. maphor. lib. s. 1τ. testatur sequendam suppuratum vi sisse,atque illum conualuisse.
Verum & illud postremo loco sciendum est . suppuratos generaliter dissiculter admodum sanari, quia, ut scribu Galen. desoc. as. 7. omnibus vires trecessi rio laborant,unde ut idem scribit Galen. s. de laeis ais s. cum non ius validissima e celerrima coultricii cithoracis possit tussim excitate . sine qua nihil potethethorace educi imbeci ha autem saeuitas neque valide, neque celeriter agere possit: hinc necessario Iicet colli aere suppuratos ma toti ex parte interire: sed tamen idem Galen. testatur se complures quoque sanatos ut disse, quorum si quis singulis diebus per tussim rei et tim pus collegi siet, interdum sex aut Odio coiylas, interdum decem, ac nonnunquam plures c et e p tu illi: atque hactenus de suppuratione.
A Ggredimur morbum qno forte non alius, vel cognitione, et curatione e 1 d Ecilior, di pericu .losi ,r,cuin s penumero phthisisae deinde certa mors sputia anguinis soleat succedere.
E s si uium illud est quo' lingua, & labiis duci inr,& apud Galenum a. de sis. s. propties pulum apis pella tit, adoa coetum est, & omni alieno colore priuatur,qu ad autem cruentum has solum,& spumosum et , non loti uni, sed verius excreatio dicitur , v d Graeci qu qtie duo nomina habent, qui primi, m πτύελε, alterum τυο si pPessant: tamen nos lia paesentia communiora qui uam navificatu sputu accipimus , quo L. cunque cruentum est , & quomodocutique, praeter quam vomitu,nte ducitur.
Quid sit sputum sanguinis, mani sessum est, quippe est quaelibe ea ore sanguinis reiectio vel excretici, arae eerquam si alle pet vomitum rei cratur: unde, di illud euique poteli conli Me, si e symptoma excretionis imis moderat di , loto genere pra ter naturam. quae destrina est Galeni de diis. ymp. 3. 3. de symmcausis s. Differentiae liuius lymplomatis plurimae sunt, &studiole animaduerteirisae , quandoquidem si quis eas negligat vel non satis assequatur,ut is,& pra sagiendo, Scutando, multos . di quidem pernitiosos errores commutat necesse est: principem vero Iocum obtinent , quaesumuntur a parte affaeta cumma setium sit,sanquinena per os ex multis partibus uotin corpori, posse mire,quadmus dei ut scribst Gal. 4. de locisas. 1 couuenti quodammodo inter Medicos, languianem prodite ves ex gula,& ventriculla; vel ex partibus quae respirationi struiunt,aspcra artem,pulmone, thorace i vel . x saucibuI,N eurgulione a vel ex ore, imis
secundo sunt disserentia a causis,de quibus pracla risi me iratia: Galan. s. mellio. 1 Cum enim sanguisne Cmo vel ex vena, vel artetra prodeat, illud coi
aperto earum rire .ut i sanguine transcolarn . D sad .ris
inii artima mula. Tunica ualorum diuiditur, tum ex utiles cru, tum cI contusone, tum rapti ne , iumetosone. Apelira oris contingit piopter tum vassimi cilii Lia: D . iam pio pter c Cpiam ianeu in I, qui ad os illius impetu tust, ac prae inrea propicr aliquam aci e quasi areni , quae illi extrinsecus accedat. Transt salio dein ian prouenit ex tunica vasorum rarefacta, langit in Mitem reddi ira tenuiore a sed praeterea quanis dosi re ei ani ex gracilibus vatis, vel ex eorum praeit late ore 'nerior reli contingerer de quibus omnibus
quia diti addixi nucis in tractatione defluxu sanguinisna Num, ion est 1n praesentia son us auendum.
Tertio sunt d Eerentiae a qualitate sangi in is exeuntis: namque ille educitur vel spumosus, vel fine spuma, tenui a ,ciau or, lauior, hi eundror,niger, ulsus, insipidus,vdi alia q a uitate infectus . quatto sunt disserentiae a copia,& quantitates sat guis educi ut, vel parce,vel tam profuse,ut quandoque sola copia hominem interfierat. Quinto lutit disserentis a m dci eductionis retenim sanguis ore educitur,vel , omitti,uel simplici expuitione,vel :creatu, vel demum iussi,atque ea quidem, vel
leui.& facili,vel molesta,& dissicili. Postremo sunt disseientiae aeoniunctis 1 exempli gratias destillatione,iebre,vel putrida, ves h retica , S Quas quidem differentias studiole debet animadue
te te. quicunqι in cogia ricine,&curatione iam disset Iis morbi nullum vult errorem comittere
signa palli nomonica, quae generaliter sanguinis sputum tignificant,vel ustris reserent hus,vel sensbus sunt manifessissim,qua te ad signa dii serentiarum veniendum est: quo primum loco memoria est repeten. da sententia Galen. in lib. de plenit. ad finem, & alibri partem ariis medica quae agit de silms, admodum esse conit ita ratem : quam quidem sentes Mam eam Iientia colafirmat, prae Crteris omnibus morbis in sputo languinis verisimiam e se, quandoquidem videmus saepenumero non solum vulgares, leu etiam pr citantissimos Medicos vehementet falli, adeo ut nonnulli quandoque ex illiment, sputum sanguiuis d hic illi triuesse, quod deinceps fine ullo negotio, se periculo lanarur: vel contra nonnulli censeam sputum languinas elisse leuissimum . quod temporis progressi ne gratia salisma pericula in ipsam motiem solet arrre. Imprimis vero necesse est inteli gete . ex quanam par, e sanguis exeat, de quibus tigni Galen. traeiat dialistentusa me de locis ais . Namque si sarauis educi. t ut sine ius, i. si uno tempore simul ex t ex natibiis, si praecessit capitis grauitas, dolor, cali saetio, s solitae naribus sanguinis vacuatio tetenta fuerit, s Dei es rubet , ac venae tumiis x iunt, si aliqua persenii iurriti Ilai D palati, si sanauis non eli ater , de congloba tur, demtim s ercrcio lans uine a g. r melius habet , tunc licet colligete, sanguinem noti aliunde quam ex
eapite piovenare . Attamen quatenus periinet ad sanguuiem fluentem ex capite sne ulsi, noli est praeia termittendum, quod Gaior ad iovet. 4. de locas a s. s. nempe accidete, intercluna .vi sari uis ex Gotic ad parte, potissimulta gurguli otiis confertim irruens , per tussim educattit, id quod diligenter op rtei obtei ua re, ne aliquando piminii, huiusmodi languinem ex instrum e uias respirati vi u lituum tibus prouenit ei scuti Galeni impore contigit Domnullia gnaris mcclicas, qui fallo accitiarum plutivius prastantiis mos med eos,ciura iseri potius tiai: lent decepti. crede me npurnis talem erupi ionem cite aissica ilimam. ac pulm auex uehem dcter labor te . As quem mouum diligentere Nam est animaduei renuum,cum It cm fieri misit. ut idem sanguis ex capite iiDens ad in oracem desce dat, ex quo deinceps aron sue tui 1l deiicitur , quam obrem si vel ominia, et saltem nonnulla adluiri signa, quae induam sanguinem ex capiae picimanare , ei litus bis quoque ia. Loo .unga .r , rati,cn tDvume alia
sciendum eii , t is iuem ea parti . , respiraia
162쪽
rioni semientibus ascendere. Sed reliqua persequamur
quae explicamur a Gal. s. deloos ais s. Sanguinem ex gula,& ventriculti, vomit one resici, ex partibus quae respirationi seruiunt, tuss,ex fiucibus,& gurgulione, excreatu AI ore, simplici ex pustione. sed praeter dietas partes,ex quibus contineti cic guinem fluere, Galen. inquit eum quandoque fluere ex meatu natium AI ore di ventriculo ecasione hirudinis qus iis partibus adhaereat s de qua sanguinis fluxione mihi dicendum non ess,partim quod apud nos vel rariis me, vel nun π quam id coni instat, partim quod Galenus hanc totam
- rem perspicue,di diffuse explicat. C.rterum praetermissis reliquis partibus, ex quibus nurio sanguinis procedit . quae viplurimum non est admodum periculosa, ac facilem curationem ad mitiarit, ad sputum sanguinis ex thorace prodeuntis reue tam uri quod longe maximi est momenti: atque illud primum pro comperto habendum est. x irs partihus, quas Medici spirituales appellant: nulla ratione quid quam nisi eum tussi posse purgara, adeo ut vere liceat negati ue in hune modum argumentari: Hic satiguis fine tum ore edueitur : Ergo hie sanguis non prouenis a partibus spiritualibus i sciui contra non licet assirmative concludere e Η, e sanguis cum tuimaelicitur . Ergo hic sanguis a partibus spirtualibus
prouenit .3 squidem interdum contingat, quod ego saepenumero obseruaui esse uet mmum , sanguinem ea capite ad infernas partes confertim irrueniem tussim mouere, ac per tussim prodire . Verum cum artes seruientes respirationi , & spirituales dictae , m plures, imprimis vero a spera arteriai pus mones, thorax te, ritibus languis scitet educi, illud testat ti1 uirendum adhuc, ut intelligamus ex quanam parte pirituali languis educatur: quae quidem signa, qua tenus ex Galen. &extet natura colligi possunt, sunt eiulimini. S MI Sanguis qui ab aspera arteria prodit, minore cum aisma a is tum, quod sanguis non longe abs ab ore, sed irraro arismia. D cuin screatu pellitur e languis ex pat te fere exanguidultus exiguus est, aeger ali sua in parte ipsius ari riae . quae inulto v:get sensu , clolorem quendam
percipit. Atharaiae. Si vero thorax primario laborat , sanguis exiens nec confertim rciicitur, neque multus , immo vero
sensi neducitur, atque ex guus est , quod eius venae snt eriles , qui insignem copiam sanguinis nequeaut
profundere : praeterea languis minus est tum ruis Deus , tum calens,sed potius nigricans, de grumosus, qua fie longinquo veniens, ac diutius in itinere, &ex tu moratus : praeterea non res cum inulta ac vehi menti tum educitur, atque eo dissicilius, quo malum est prosundi us, cum sit necesse , v t primo sanguis linios pulmones ingrediatur; dem uin languine aucto exitiorace, aegri aliqua illius parie solent dolorem que dam percipere, quod,ut Galen4. de locis . .&a, at mici docent, multa nerui cum ab internis, tum ab e ternis partibus ad eum perueniant quibus affectus in serentes dolorem facillime, & celerrime sentiuntur . Sed quatenus pertinet ad qualitatem sanguinis ex inorace fluentis, sciant iuniores , minime in uniuersum
esse verum, languinem nigrarantem , S grumosumtum eiectum, ex thorace pinficisci, quandoquidem ut paulo ante dixi, sanguis quoque in fauces inoracem ex capite descendens, aliquando huiusmodi 1 guinis sormam repraesentet. νηὶ sanguis porro ea pulmone exiens, vel ex vasis, vel a ex propria substantia pulmonis potest educi, quod
pariter est diligenter ammaduertendum : Itaque la guis exiens ex vasis pulmonis, tenuis eli, rubicundus
ac floridus, plerumque multus e quod haec vada sint ampla, & frequentes copiosum sanguinem prosundant . si vero ea propria pulmonis substantia eductiatur, ille alteri sanguini ea vale flutam fere assi nuatur, praeterquam quod exigue & parce duci tui, sed pi a terea est spumosus,ut docet Hippocr. .aphol. II. Quo
loco arguendi sunt nonnulli,qui putant sanguinem ex
pulmo quomodo que prodeuntem spumolusnesse, cum revera sanguis tantummodo spumolus apia pareat , quando car visa pulmonis subitantia, quae e-
te illius substantia est ulceribus laborat r quod G
len. cor firmat aperiis; ne non solum in commem.
aphor. 13. sed etiam alio loco plane notabili 7. aphor. 3 o. hi hac habet: sed neque semper ex pulmone iam guinem spumosum expuunt i videtur ita uaecum ex ipsa vi steris substantia simul quidqu.im imr, sanguinem fieri spumosum. Et iterum s .apho. 33. Ex hoc genere est spumosus humor , qui in carne pulmonis continetur. unde Paulus quoque docet, sanguinem ex pulmone p: deuntem. non solum spinnotum , sed etiam subalbidum esse: sue autem ex stibi antia pulmonis, sue ex vasi, sanguin)s educatur , is e sem verminori cum tiam, quam ex thorace Cicitur, quod per
se est manifestissam m. Praeterea προ t. ullum fere dolorem percipiunt,cumGa'. de loeis a sis.&caetera anatomaci doceant, pul. monem duos tantummodo minimos nemos ea sex opus nerutilum rex captis ortorum luscipere,qui in exteriorem ipsius pulmonis membranam suiu distributi, neque in visceris profunditatem extenduntur, utille propterea admodum exig rum sensum sortitus fustit. Itaque haec signa indicant, vel ex vasis, vel ex tu stamia oti in cui sanguinem profluatile. Quod si nostram O loco,vel aliqua pars bronchii,ves
io turica .vena ut ar triae, vel propria substantia pulcnO ess ratia rod iam fi naissmium. & demonstrarium est itidicium. languini, i putionem ex pulmonen tam suille,quandoquidem docit GaI .de locis asea inter caetera quae virectum locum demonstrant, illa
quae excernuntur acin postremum locum obtinere. Secundo loco occurrunt siqua quae respiciunt causam , proluer uuam sanguis expuitur : hanc diximus esse triplicem vel diuisa tun .cavasorum, vel apertoe rumore, vel sanguine tranicolato Tunica vasorum di uiditur primum vultime i rusione.quo. i a rebus acu I - lis,N g auibus contingit: vi s quis at quoa .ulnus a
cipiat, ex alio cadat, vel aliter vultae e tur aut contundatur,quae caulae lunt manifest fruere de rupi on quae
quidem eis etiam ab externa eausa potest prouenire, ut maximo acutissimoque et amore , ex g aut onere, quod quis vel humeris imponere, vel inauit us attollere conatus sit, tamen ab internis quoque causis potest proficisci,quas omne, Gal. ad unam vatorum tensi, R .peio vanem reseri, quae quidem tensio maiori ex parte cx ni .mia laneo nis plenitudine, ac potastimum cum is it
ivlehitis fuerit,potest excitati: huiusmodi autem plenitudo facile colligitur ex grauitate corporIs, ex tumore venarum.&abis,ae quibus 4 dixi: utcunque autem sit,sciendum et , rupto aliquo vase, plerunque muliarnm saeguinem profundi. Demum tunicae valorum diuiduntur erosione , quae sne mulio labore a reliquis diuisionibus misicit distingui : namque eroso nunquam si su bi to , di improuiso , immo vero ut primum aliquaerodeus causa illam praecedat necesse est , exempli gratia deuillatio salia,amara, acris, languis vitiosus, venenum : languis primo non copiose , di confer tim , sed parce educitur, deinde vero temporis proingtessia grandiote facta ero ne, in maiori copia pro
vasorum ora aperiuntur DPssimum, quotiescunque languis vel nimium copiosus , vel mala qualitate, ac maxime calida, acri, mordente , pisortus est, ad
quem modum alias di profluuia sanguinis e narabus
Signa autem indicantia sanguinis transcol alionem τὸ si uiant ι primum hic multus esse non potest, neque cras- ii. sol sed necessario tenuior ,&qui teri cuiusdam spe cie ui te prs leti iat, qualis periecoris imbecill. talem , vel renum aliquando coi spicitur et deinde debent
163쪽
.msia Hasi lias attenuare ipsa vasa.& sanguinem, sicuti morbus diuturnus , morbus malignus, exquisita, & lonator inedia , di alia id eenus . Saana aliarum disseientiarum , sunt manifesta. & aliter facile possunt uitelligi: atque hactenus de sanis sp iti sanguinis, q iae stetendum et
si numero esse admodum in zerta, &oo intra: unis de quicunque hac in re minus quam caeteri in errorem duci velit, is non uno, aut altero sieno debet coliten tusem .sed sindula perpendere, Se viter te comungere,vi si fieri potest,priora posterioribus coiiuen ant,supersoribus sequentia respondeant,ex quibus deinde liceat certius iudicium facere. si quis cupit,quaecunque de si anis hactenus tradita sunt, in unum colligere, atque in certa quaedam capita referre, is ad res quasdam precedentes, praesentes. &sequentes, ta nouam ad tres fontes commode omnia
Eompta videtur posse deducere : id quod ad velitam ere
euia em sa citationem uno , ves altero exemplo mihi liceat ilia is ex in I alirare. Devi, set propier aerem calidiorem, vel γ pro ι Dropter aliam causam eaput calidius te latium est, si ille, ves eravitatem, vel doloremvel aliud malum capitis iamd tu perpess.is est si illi languis ea namhns pro fluere staeunte precedunt: si sanguis fine iussi effer tur,s uno tempore illeq ioque ex naribus proueat, si percipiatur aliqua ituris titillatio. si sanauis non estater, conglobatus, spumosus, si subito prouenit, si sa-cies ei rubicunda si illius venae tumidae sunt hac lunt praetentia. s dem imi sang rine educto et melius habet,& quaecunque mala a Dctio capitis cessa rhaee sequuntur: utique ex iis quasi certo licet assim re, sanguinem e capite profi, Dile. Rut Iu si cui praecessit destillatio salsa , si sanguis per interualla primum quidem exiguus tiassendo resic: iuri deinde vero illi siue casu ab alto sine insigni vociferation exercitatione: aut sine violenta corporis motione,mulii sanauinis eruptio cum tussi super uenerat,s hic sanguis tenuis fuerit,& coloratus,si nullus percipiatur dolor, si sequatur febris, macies uniuersi corporis, sputuat puris , ex usparirer certo licet affirmare , et O aliquo vase pulmonis sanguinem prodisti :se in caeteris diis renitas facile unusquisque se potest
in huiusmodi autem inquisitione d uinissima illa
2 methodus pr incipem locum videlut obtinere, qua η summi omnes philosophi, se medici, praecipue vero Plato, & Galen. tantopeie solent dele tali, nempe, vi propositis variis locis ad hanc rem perimentibus , unius,vel abersu, negatione colligamus, sputum sanguinis ex hac vis illa parte hac, vel illa ratione factum fusile . Exe inpli gratia,si quis de hac re consultationem habiturus est, cum Gal. ad ii ane modum loquaturi Conuenii inter medicos,sanguinem ex gula, di vetriculo vomitione reiici,ex partib. quae respitationi famulantur, per tussin, ea faucibus, de gurgulione, ex- cieatione, ex ore simplici expuitione; in nolit Osgroto sanguas educitur non simplici expuitione , non ra scariotie, ii vomitione ,sed tussi. Ergo sanguis non ex ore,non ea faucibus, non ex ventriculo, sed ex partubus spiritualibus prouenit. Quod item de vena. vel altera thoracis parie, nec non de caussuasorum,diviso ne,aperia ne, sanguinis trant colatione, ac reliquis differentiis it ouendum eli. sed ua curationein agili ediamur: ante vero quam incipio, id primum mihi monendi estis, ad hune I cum pertinere,& referenda esse quaecunque olim dixi de ratione siliendi languinis generaliter, quacunque ex parte , & quomodocunque ex nostro corpore proce sat : siquidem , R ex communi methodo lucet multa pr .ceota , & remedia colligere , quae ad hane ira latione n sunt admodum accommodata. Deinde quoniam nimis longum, fotie eciam inutile s ret , singulas i puta sanautius differentias curate, mihi statu uest nonnullas duntaxat diis rentias seligere, quae prae careras sunt maioris momenii , ex quibus, xi spero,culque licebit rationem imEligere, unde Ictu
quς amnes d serentiae facile possint eurari: itaque nos
curabimus primo sputum tinguum ex naribus prodeuntis: iucundo, sputum sanguinis rupta , ud aperta vena pulm inis: termo, sputu n tanguinis si nul cum destillatione. Et si vero sunt nonnullae differentiae sputi languinis, quae sere nullum periculum videmur as. P OPalhfer tamen scribuni Hi & Gai languinem supra ferri, hoc est, peros, qualiscunque ille suerit e malum: veruntamen conuenit inter omnes angui nem pulmone prodeuntem longe esse periculii sitsi num , quem propterea Gil malienum appellat 7 aph. Is .is.cui, ut docent aphorismi, putum puris,ph hisis,& interitus solent succederet. Ersi enim fuere nonnulli expost res aphorismorum,qui censuer ut sputum sasgum is ex pulmone posse curari, quotiescunque aeger non febri- eitauerit tamen Gal. eorum sententiam reprobat, qui docet 7.apho. 37. quantumuis nulla adsit febris,omnino periculum tinui inere,ne illud stilari possi; quod si diutius lymptuma perseuerat,tunc necessario febrem succedete, sed ipsam curationem aggrrdiamur, e primum desput' sanguinis exta pite iuueniis agendum est,in qua P., curatione id primum animaduertendum est, ne te meis pirare hae utinodi fluxus cohibeatur, siquidem fiequenter is contingit, ut ille rapitis dolorem , & grauitatem si
hi et,cle cum maxtina aegri utilitate profluat de . ut si quis longiori tempore ad litangent.bus medicamen
iis utatur, agri quandoque ad malas capitis assecti nes , ad malas febres , & ad mortem deducantur . Quod s sanguis ex eapite fluens tam suerit immoderatus, ut vires imbec ita teddantur, vel, quod nonnunquam contingi i, si ad pulmones uescendat, ac poriculum sit , ne eo putre cente pulmo . .estu conten sum ducantur, di vicerentur, tunc licet illius curatio. nem aggredi. Praecipue vero indicationes quae ex communi mia dita methodo ad hunc locum debent re se m,dus sunt: altera, vi sanguis no a teratur ad locum assecium. alte ra,vilocus apertu , , per quein ille cluit, claudatur . Ad primam indieationem pertinent praesidia , primo quae revellunt: a. quae uerruant. 3. quae animi d liquium inducunt: ut iunci quae refrigeranti de adstrinia
gunt: de quibus sigillatim quambreuissime a ceu dum
est. Eigo primum Omnia reuulsio tum genera conueniunt, ea tremarum parcium Dictiones, ligaturae, Uysteria,cucurbitulas lotiones ea aqua calidi Oie,pr pier ascensum vapor utri ad partes sumiores, sui poeta videmur, ut alias dixi sed inter caetera, sectio v ns principem locum obtinet,quae sit cephalica,neque solum lemel, sed etiam bis, er,ac lapsu, repetatur,u cente Gai revulsiouem tauto. scacio em esse,quanto maiorem In numerum particulai es detractiones au-ets fuerint,de lang. misL i a. secundo sanguis ad proxiis D.rivatis. mas paries uenuandus est apertis venis narium, adhibitis hirudinibus poli aures, positis stat ificatis cucur h tulis occipitio. Tertio prohibetur,ne sanguis ad Io-cos apertos fetatur,inducto animi uel squao,quod Ve' .ia . hementissimi dolores corporis, nec non inopinais, Sinsgnes perturbationes anima potissimi in solent ias inire Postremo ad hanc indicationem periment medicamentaquς tefragetand .&adli ingendi vim habet. ψqualia sunt sylupi de icisis sc fide portulaca, conserinua rosarum itieti upharum,qui hia, licet addera botu a
naenain, laypocili tradem cacia in xumnti tragacanthi,
dic. & quando si res vigeat, licet quoque ad stupefa
164쪽
ansa ν Rara νωm g i. M. f. EleEI. Quod s demum fluxus sanguinis hierit diuturnior, di vehementior, ae pendeat ex morbis maioris mon: eli,exempli gratia;intemperae cerebri, iecoris, adeo, ut validioribus quoque prssdris si opus,tunc mihi ma- Iime probaretur, vel ierum laetis, potissimum vero ex chalybe prς paratum,vel aqus thermarum frigidiores, Villa ses, Beatae virginis, id ex ans, quas certum elinon solum tollendis intemperaturis calidis, sed etiam Toboratidas partibus plane mirabilem operam lapi
Vietus talio instituatur quq restigerandi vim habeat, ptisana lita, diuia . uti a Sc. Sed ad sputum isaguinis, asse pulmonis,uel rupto,
vel aperto , promediamur: cum enim utraque haec cula,ruptura, Napertio vel unam,&eandem, vel P rum discrepantem curandi rationem requirat, non sisne ratione videntur smul posse coniungi, di curari . sanguis igitur omnium primum quacunque ratI Creuellendus est, sed potissimum secia vena interna cubiti, quae sne ulla dilatione incidenda est, ut, s ficii potest, imminentis inflammationis periculum fusti mus et siquidem , ut seribu Galenus s. meth. 8 s ea semes hominem inuaserit, vel admodum exima, vel potius nulla viceris glutinandi spes superest: cu enim
soluta inflammatione viceris lanies necessario expurganda st , haec autem non aliter quam pertum m ponsi expurgari, utique facile est inte ligere,quamobre eiusmodi ulcera, ves disseillime vel nullo modo possint curari: si quidem ex una parte foret necem fgium prorsus quiescere in perpetuo silentio versari a sensim respirare rex altera autem fieri aliter non potest,quin permisim pulmones moueamur , atque aegrae partes t cerentur: quam rem cum omnis procrastinatio sit valde peraculosa ,stitim eum Galeno loco citato, a sectione venae eurationem 3ncipere oportet,sse una, Neadem die bis,ter,exempli gratia,bis mane, semel v spere sanguis detrahendus est , neque solum primacie,sed etiam altera, maxime utile fuerit rursum e vena incisa parum sanguinis detrahere dummodo aeger tot reperitas vacuationes hene possit perferre. Posthse ad unionemine solidationem vasorum venis dum est , sed prunum commodum aliquod medic mentum Egrotis oportet exhibere, ut si quis in visc re thrombus, id est, sanguis conere ius lateat, dissol vis exponatur, quale est posca,tum diluta, tum tepida potui oblata, quam Gil laudat his terue terni, horis osserendam esse. Quatenus vero pertinet ad vasorum consolidatio nem, fiue illa aperta, sue rupta fuerint, et si celium est, hoc potissimum naturae munus esse, tamen D que negandum est, illam quoque a Medico iuuari , qui primum sudet Omnia auferte , exempli gratia , copiam, vitium, fluxionem humorum, Si quscunque sunt naturae impedimento,quominus possit apertum , vel Iuplum vas conglutinare: deinde commodis meia dicamentis illi succurrit, quae nimirum refrigerandi, N adstringendi facultate , praeterea etiam quodam lentore pradita sunt,qitae propterea emplastica dicu tur,unde valent naturae cum primis beneficio omnem vasolum apertionem, ruptionem,& diuisonem, eo iungeren solidare,qualia sunt rosae. lus armena, terra Lemnia,lapis hamatites,acacia, hypocis has, guminmi tragacanthum, & alia id genus quam plurima, de quibus agit, Galenus 3 .meth. nec non 4. N. ε . de simplic. med. Apud nos, & nostros aromatanos vulgaria sunt medicamenta eomposita, ympus rosae fide missis siccis,myrtinus,d portulaca troch. de spodioine terra lemma,ue suetioo,NT. Sed inter caetera conserua rosarum videtur contensu omnium inranem praerogat uam habere. Verum cirra compositionem, & usum horum mea dicamentorum minime est pratermittendum G seni praeceptum, O constiti aruarad. Ir. 7. metu. loc y.4. 4. mei ho. 7. vllumpta indicatione a situ pari Is laborantis , perpetuo illis misceantur medicamentatum calida,tum tenuium partium, tamet si h e alioqui apertioni, & ruptioni vasorum sunt ii festi Iima , Diam1 rum, ut facilius i n corpus ac thoracem possiti d litibui, namque cum ex una parte medicamenta frigida, adstringentia ac viseida sibi ipss vias praecludant , ex altera autem longo itinere opus sit, antequam ex ventriculo ad thoracem perueniant, propterea necessaria est mixtio medicamenti calidicris, di tenuioris, quod tanquam vehiculum possi illis viam iteruere ,
8e praeparare . Inter caetera autem medicamenta calida,& tenuium partium,quae omnibu medicamentis, ad thoracis pulmonisque vicera delimatas , utilitermiscentur, Galenus 3. metho. cita o ysum mest .s maxime probat . quod inquit ceteris esse veluti vehi eu Ium, neque ulceribus nocere. Eis vero cum apud emteros,lum maxime apud Galenum sunt plurima eae-pla horum medicamentorum, quae optimum foret ad usum reuocare, tamen, di nostra quoque exempla ha
Semaniam plantag. ana 3 s. Srvi mrimi Dasauria ana s.stis M. f. Etictuaν um. Caeterum docet Gal. s. meth. t 3 quandoque etiam ad medicamenta stupefaciem a veniendum csse, tam et fi illa alioqui nulla ratione uidentu conuenire. s.
quidem ille inquit,altiorem somnum ac sonorem inducunt, &commodissima sunt ijs quia tum lancinis tur,silentia nimirum sanguinem, qui ad male assiciuvas defertur. Quo loco arguendi sunt communiter practicantes,qui neglecta sententia Gal. & veteri auctori tale,omnibus sanguinem spuentibus hyosciamum,se mina iacula,cipium, S alia id genus flum ficientia tam frequenter ses,nter hibere, hoc tempore nunquam audent illis ura. Neque uero solum per ea qυae ore accip: utur, sed etiam per ea quae extra aonaim stranti .r,G len. en abat sangitinem commicerer quare docet assate qui de oleo mellino uel rosaceo a dyeme uero nardino unguento metus undique perfundendum esse: si tietiam probat medicamentum ex bitumine,aceto,&α quod harbarum uocant x. med. secun d. genera ruet in mollibus corporibus medicamentum ex chalcitide i. med. secun d. genera, quod dia chalcitheos dicitur de quorum compositione & u irihus uideatis Galen. lociscitatis. Atque haec quidem summatim est ratio tradita a Galen .curandi sputum languinis, quod rupto uel a per ici uale pulmonis Originem habet, de qua sunt no- nullae dubitationes. Primo nonnulla Galenum arguunt, quod posca uia si ruada ιο sus fuerit, quae ratione aceti ulceratas pulmonis partes se a miιιψuidetur magis posse exasperare & irmare, qiiam ullo pranatur. modo iuuate et sed iis facile est respondere , etenim cum sanguis concretus, atque in thrombum e nueratus soleat glauissima sympio mata asserte , ut non imis merito inter uenena reponatur, nulli dubium esse de bet, quin ille ante omnia dissoluendus, atque ex th
race purgandus sit, std cum medicamenta ad dissol H x uendos
165쪽
ra . necessario snt acria, incidentia,eae lenia MVla,qualia
sunt hyssopus, satureia, coagulum haedi, via leporas,8e alia id genus, si diligenter singula cons creatur ,
so te nullum facilius ac iuraus posca inuenire , ac p ii sinum si ea diluta exhibeantur . nempe, ut plurimum aqtis , minimum aceti miserat ut, ac talis similito viri usque, vi potui sit iucunda, qualem sani
homines saepenumero bibere solent. Quod si cui posca 'ide itur omnino polla aliquod peliculum ascite,
is sciat lonile maiorem utilitatem thronilia sanguinis dissoluto sequuturam esse , ae memoria repetat quod lcriptum reliquit Ges. ia. metho. ai. dissicultert aliquod te medium inueniri, quod citra vllam noram
Ais .ii. Deurde est dubitatio de adstringentibus medic mentis eo rolaceo, melino, Scsietis thoraci mapo. mi. pio stia , quae pariter minus videntur conuenate , cum sis. μή cuium sit, ne medicamen a repellendi facultate prsa: ta , sint in causa , ut pulmones adhuc magas tanguine repleantur; de quo periculo Galenus scribit ad hunc modum s. metho. o. At vero quae extrinsecus a d moueantur, tum adstringentia, tum cIira ad
stietionem frigida, haec ipse veluti plerique medicorum . non ubique proba , sed mihi omnino contra quam res fieri pollulat, ipsum sanguinem intro compellere ac vena . quae in alici sunt, implere vadentur: via erinus enim quosdam , qui ex pulmonibtis re acerent sanguinem, ex thorace ref igerato nian ueste tu ne . Quae sere eadem verba repetuntur de cooli. artas naed. i7. Sed praeterea nonnulli contendunt, i c medimenta ad ori acem flustra adhiberi, quod eorum vis ad pulmones , quia thorace sunt separata , nequeat peruenire . Verum hreinter respondeam , di prismum Galen. non simplicue: , di ab loture vium
externorum medicamentorum restigerant ni improbare , sed tantummodo si immitu nee hibeantur : quod verba sequentia plane demotist ant. Erugo neque omnino, neque sine discrimine, Deque omni tem p 'Ni a loca qua circa particulam popi alunt,vtides a b sp tonuit, restigeranda suas crim , immo polle. qirant ad alia sit saeta revulsio: di quae sequuntur . Ac aue si qui ta ibus medicame utra p. 9l t no tempore utatur, hoc est , poli penetalum totius
corpora vacuationem , reuulsionem . derivationcmo
tunc nou solum nullum periculum alii e , sed etiam quoquo modo ulcera inuate , & sanguinem composcere post uui. Itaque Gai. non refiigerantia, Stepeblentia medicamenta, leu importunum eorum usum vistuperat. Vcruntamen ad sciendum est,& in sputosa sui nis, de in omnibus assicii buri thoracia, a ni uio, Seirequenti usu res agerantium,& adiit in entium medicamentorum perpetuo abstinendum ella, ita tulercstera pericula id valent eis te, ut mulculi pccioris admodum reddantur debiles , ex quo deincepi dissic
ter, qu in thorace continentur, pollunt ea purgati . Quomodo autem medicamenta externa thoraci a posita, possim pulmonibus tuam vim communicare, respondeatis uno verbo, id fieri medi stiῖamenti .perquY anatomici docem pulmones thoiaca coniungi, dicopulari,
eulalia ha Iam vero seu I sanguini , cui si coniuncta destilla mvis / tio curationem aggrediamur: quo primo loco illud ιx da lita inquirendum est, quot modii destillatio sputum sanisti . quinis possit inducere, quod neque a Caleno, neque
a caeteris satis videtur explicari . Ego vero Gnito
duplici potissimum ratione id seri posse, una propter copiosam destillationem , ac vehementiam tus sue, unde vasa di: enduntur, S rumpuntur , altera quod destillatio si talia. amara, vel alia qualitate ins eta, quς erodendi vim trabeat De prima tractat Gal. s. method. 13. ubi narrat historiam carationis adhibet tae cuidam splendidae Rom. mulieri, qua ea carali hoc apii sanguinem spuere : etsi non ignoro , Alexand.
Tullianum, di alios veteres, Alumarum. I rincauta
lium, & recentio es prope omnes. hine historiam interpretari, ac si hse inutier ob salsam de id latronem
vena ei a sanguinem ter ecerit; quae quidem inter- ..pretatio itii hi tam vuletur absurda, S a G ileni men
te aliena , quam absurdissima , & alienissima . Et
quanquam iacile unusquisque ni fallor illud sat
batur, quicunque ad sei rem illius narraticinas, vel pa uvoluerit a. vinum adii bere, in qua nulla falli destilla Nonis, aut vei ς ercis fit mentio, tamen neque desunt euidentali me tationes, quae id possunt eusque non soluin confirmare , sed etiam perluauere , ut certemitum sit , quomodo tot prudentes , &docti viri , in reali oui perspicua tam turpiter sint hallucinnati osed nos sit gula huius natrationis , & curationis capita breuiter pei pendamus . Mulier inquit G leno sue excataatho, sue ex vehemente tussi, paululum quiddam sanguinis per noctem ea puerat. Hic nulla sals atque ei odentis destillationis si mentio, quam ccrie rem tanti momenti vir, fi quis alius, dilia gentis mus minime prs termisisset, qui multo leui ra non platei mittit. Quaso autem quomodo h
destillatio potuit salsa esse, & iam breui veliseros nem essicere, cum mulier sere improuiso post quatri duum coepisset sanguinem expuerer siquidem huiu modi destillationes minime iam breui tempore', sed post mulios, non solum dies, sed etiam menses, s
leant sputum sanguinis pisciuere . Hoc ipsum comst mat magnum Hippe cratis argumentum, curatio,
qua in lumina est huiusmodi. I amque Galen. qui huic mulieri non est ausus venam secare , propterea quod iam quatriduum propter catarthum propem dum sire cibo egisset, piimum iusti, ut clystere acri
v teretur. deinde,&crura manusque calefaciente pharmaco plurimum ilicat et,& vinciret, mox caput rad ret, atqUr illi medrcamentum imponeret, quod ex
lumborunt itercore constat: poli haec cum m
iei esset dormitura, theriacam dedit, circiter quatuor menses ante confectant,quo tempore propter prata lentem succum papaue iis , medicamentum potest ,
di somnum conciliare a di nuriones tum siccare , tum
leu uer crassoles reddere. Finito autem prorsus catarrho, cum Gilen . ex respitatione, Scertis indicti
deprchendillei, pulmonem purgatione indigete, die secunda, sciuata muliere in Omni quiete, de s lentro, remulis metronibus , de vinculis , sorte etiam Ely- m. siere , vespere theriaca vlus eii r die tertia coetum Immel illi copiose propinauito die quarta thetiacam deis dii , non tecentem, sed quae iam summum vigorem adepta luerat, capiti mulieris idem pharmacum imposuit, quod valeniet tum calefaciendi, tum secandi facultate piaeditum est et die quinta valentius pulia monem purgate aggressus eii , ac deinde rursum ex interua locod calato quod trapasiam recipit, capiati imposito vlus est: atque his malid s mula et recte te habuit , neque opera lactis opus habuit . Haec summa est cuiatioins, quam Galen. scribit , se R manet mulieri adhibuisses quae quidem mihi videiuriantum a G a legitima ratione curandi sputum saaguinis , quod si opter saltim destillatronent i atque erosionem veniar facium fuerit,ut, di porrus contra vudeatur, Ninosticis, &syinploma a , & omnia in la posse augere, id quod tiet adhuc mamielirus, cum paulo pol: ex eodem c aien . de huiusmodi sputi familuinis curatione tractabatur: sed rei euentus omni luia ce oatrus itos ram sementiam confirmata quando quadem ex hac narratioue manifeste, era cerio colli.
gitur, catarrhum prima die prorsus fini ille, ac dem. ceps mulicie pauci istinis dieb. bene habui se,& misit 'nam salutem recuperasse. Namque puto conflate in ter omnes, salum, atque erodentem dedi illationem, quam Galeo. quandoque malignam appes at, vix posse tam celei iter , S una die terminati , nec non spm ε epi. 3 II tum sanguinis ea vena erosione ortum, quod Galen. auctore, nullam recipit curaraonem, pcste tam facile
166쪽
gone est prandi eutae di disseilis, & est quasi illud, de
quo desperatur: non enim sanatur , nisi cum remoti ne malitia eomplerionis, & istud non fit nisi in tempore,inquit Avicenna: de quare alioquin manifes a , non esi loneius agendum. Caeterum ex numero eo. rum, qui sensum huius historiae, & Galeni mentem non sunt assecuti, Avicem: a excipiendus est, qui tr dens rationem eurandi sputi sanguinis secundum varias illius differentias, de sputo sanguinis ex destili rione haec habet io m 1.3.c.6. Cum accidit sputum sanguinis ex ea tartho,& non est catarrhus acutus valis de ,& cholerieus, phlebotometur homo , Rc. paulo post: Et eum non valent ea, quae diximus, non esse eulatio cur ea tarrhi,& retentionis eius eum iis, quae sunt scuta hiasin eapitis, & administratio emplastriticii ex stereote columbino, &e. Et Galenus quidem dixit, quod mulieri sputum sanguinis aduenit excumrrho,quam clysterirauit Hystere acuto,& qui hanc rotam historiam, & eurationem accurate describit, ac demum concludit: Et hoc regimen in bonum, &e. Ex quibus facide unusquisque potest intelligere, Α uicenianam hae in re verum Galeni interpretem suisse. Ex numero malorum interpretum Leonicenus quoque,& Iacobus inter recentiores excipiendus est , qui do Cet, mulierem propter catarrhum minime saltum,&erodentem sed potius frigidum,& huaeidum , anguinem expuisse. Quod si ita hue se res habetivi mea quidem sententia tartum est, illam se habere,fatis euique potest conia stare,quam temere, & nulla ratione Galen. a nonnulia Alexandro reprehendatur, quasi in m d ' citranda ea muliere praeter methodum,& medicamense/ T M to ex thapsia &theriaca,& alias pr sdiis usus fuerit, quae tum cor pus uniuersum , tum speciatim caput ad huc magis possunt calefacere sceare, S: destillationem augeret nec non quam 1 ira,& inutiliter Altimarus, di alii operam perdant,vt Galen. tueantur, cum reuera nihil si reprehensione dagnum, S summa cum ratione dicta remedia fuerint instituta, sicut euennis com firmauit .sed redeamus au rem. Hae historia, tanquam illustre quoddam exemplum, saris cuique esse potest pro cura sone sputa sanguinis, quod simplieiter es de
stillatione prouemat, qua in summa ad vacuationem totius torporis ad reunt sonem sed purgationem tho.
raeis,ae postremo ad tollandos morbos partium , aepotissimum cerebri, potest referrie quae quidem indicationes cum ex narratione Galeni manifestissime p. Unt colligi non indigent longi Oli explicatione. A que hactenus de sputo sanguinis ea nam ia destili . tione .e-- si vero secundo modo sputum sanguinis propter δε- is modentem destillationem contingat, de hoc pariter . Mιε vi agit Gal. s. metho. 4&in hoc casu pister communessu ι-. indicationes, cultatis te se offert indicatio ,regenerandi partem erosam,& deperditam: hoc autem prς stant, vi Galen. docet 7. med. lec. loe. partim alimenta boni sicci qualia forent alica, ptisana, lac, & quae ex laete conficiun rur,put Im medicamenta carnem gagnentia, quae ob id sarcotica dicuntur, qualia sunt thus , maia nix. Elan.eae . R. Cansiva a Ros m. L 3. v. m. Ra enisis in c.--. g. i.
sed noc loco sciendum est ea Guletio s. nethor. I eum omnem eros em,qualiscunque ea fuerit, dii cile sanari, tum maxime illos ex vitios lueet erosione ulcus in pulmone habent, quorum aliqui sibi videmur veluti falsilaginem quandam sputa sua gustare , prorissus in lanabiles esse. Cum enim ad corrigendum iu ei vitium multo omnano tempore opus fit,interea a veduorum alterum eveniat, necesse est , nempe, vel , vi
secando ulcus, quidam veluti callus stit,atque ita ilia lud plane euadat insanabile: vel non siccando, ut tum ipsum putrescat, tum quae circa sum, de pascat, atque ita temporis spatio pulm ones putrefaciat. Post Me Galen. agit de iis, ovi vitiosis humotibus 'reseri , ueli illatione ac tum laborant, sed tameu RAE πω. nondum sanguinem teiiciunt, quae iraetitio eis leu
ra non videtur ad nunc lacum pertinere , minime est praetermittenda . eum si digna maxima nos itione Iiaque Galen. docet summam huius curationis, aut L , veritis p ouidem in , in eo constitere , ut imi neque ussant, neque ea capite aliquid in pulmones defluati hoc amem licet praecauere triplici praesidio. I. Purg tione. h. Stupefaciente medicamento, quale est dia
spermatum. I. prouidendo ipsi capiti . Quatenus ad purgationem perti aet, pluribus redundantibus viti sis humoribus , medicamento ovoque opus est, quod diuersas facultates habeat, & ad pulgandas plures e crementorum species sit accommodatum, Guales sunt pilulae quς ex alae,scammonio locFra illi de astaraco,hdellio , gummi a labico confici uiri Dr. Sed quid deseetione vens lentiendum est ι Multi censent, eam esse priterm utendam , quod las corpora inioribus humota hiis redundena , sot calida , & sicca, gracilia, a. que ad sputum sas guinis, fediem hecticam, S phthisti quam maxime parata: Galenus verra alia ter sentit qui scitat ad nunc moduuuad finem capitis. sterum de inittendo iis sanguine, scire illud licet, quietisque parum habere sanguinis videbuntur,iis a sluccum probiorem deductas , sanguinem detrahere poteria, tum rurium reficere , eosdem etiam rursum purgate. ac rui sum reficere, denuoque s res suadet, i anguinem mitture , potissimum quibus veluti limus vitiosus , &ciassus totus est sanguis a vi qui vesici sunt multique languinis, iis statim principi,es de ira hendus. Ea quo loco ptorius not/bili, facile est intelligere, quam doctrina Galeni si allulitis , atque ille perpetuo sibi consentiat: etenim cum intelligeret, sputum sanguitiis ac morbi magmtudinem imminere , qui scopus ab Hippocrate iam diu ita uitus fuerat de trahendi languinis, di adhibends purgationis, uatim se ad consae rationem virium conuertit, unde cum ex una parte morbi magnitudo missionem sanguinis in dicaret, ex altera vires propter redundantiam vitiosi succi minus viderentur conflare , Ita statuit, ut quia cunque parum sanguinis habere, atque adeo dehili res esse videmur. quam v ad remedium s rre possint,ptimum aia generationem probi sanguinis deduca tur, deinde illis sanguis detrahatur . neque id solum semel fiat, sed etiam his, ter, ac inpius, nempe ea ratione, quam per epicrasm vocat ri. metho. g. at qui mulio sanguine redundant, validasque habent
vires, in ita tam a mincipio sanguinem detrahendum esse Atque hinc pariter licet nobis argumentum eolligere aduersus illos, qui contendunt, is una sangui vis copia mis onem sanguinis indicari: fiquicem Galenus manifeste hisce fgrotas, qui habent parum sanguinis .
non veretur sanguinem mittere.
secundum suerat pissidium, pr auendi, ut neque Gra iussant, neque aliquid ex cam te in pulm rem desuat, per medicamenta stuperacaenua r eum enim hi humores s ni tenuiores, calidiores , & aeri res, unde facile possunt ad subiecias partes fluere. &tussim excitare , ulli dubium est, quin-medicam in valeant eorum tenuitauere, caliditatem , acie emremittere,& suxionem compescere. Postremo autem inad Galenus docet, capiti prouidendum esse uiuestati, με facii ex thapsia, quod quidem in fidium multas eon. m. tinei ct ficultates . Cum enim tit verisimile . vel potius necesarium ea usmodi humores acies, salsos, erodentes, ea calida, S sicca intemperie capitis Gi- tum ducere , facile est intelligere med a camentum calefacimus,& sctandi vi prsditum, quale est quod ex
167쪽
thapsia conficitur . non soluini, eon enite , sed etiam morbum p ss augidire , dq dab ipso quoque
G l .:o traditum est. 6. de tueniri s qui uocit calia clam, siccam eapitis intemperiem remed tis frigidis,
dit me sicci, Λ quicunque medicatsemum ex ilia psati lynapi,ad caput si leui apponere quom m,inquit,
si ex calida intempeste caput male has i, talia med camenta nocent . expediat igitur hos fiequenter bal reo potadiis aquae fouere, quo, N Otruos vapores, qui in capite sunt avocentur,& totum capitis temperamentum melius reddamus.&c.quω i ementia habetur i. de me mundum l. .cos,&lah. r.e r. Vnde inter caeteros Alexander miratur , quomodo diuinissimus Gale itin ut o numectante,At res gutante med iramento utatur,led contra statim ab initio ad secantia,& eaiales. cientia deueniat, quae valent caput intemperatum adhue intemperatius reddere , di ea quae in th race lunt acriora efficere . Hic nouus admodum videtur dissicilis ad ea diendum: non nulls respondent, huiusmodi vitiosos humores, vel ab aliqua patre, vel ab uniuerso corpore in caput deserti, neque illud calida intemperie la later quod quidem vir, aut ne vix quidem exi stimo fieri poste ratu aliter respondent . Ego velocenseo rei modetidum esse , Galen. lib. de
tuenda valetu. um coirigendar in temperaturae intentum D se, ac propterea lumma cum ratione, ra una
parie medicamentum ex thapsia,& cimnia calidiora
amprobare,ex altera autem frigidioribus uti,quae ut iste inquit, possunt totum capitis temperamentum m lins redderer at vero l: b. metho. medic. capitis intem
periem propemodum neglexisset Atque ad unum sympi ma, nempe ad impediendam tussimo fluxionem materiae ad thoracem respexisse a quod quidem ipso
G l. auctore Ii . metho. faciendum eis, quo et cuti.
que symptonina valde urgent, seu leontingit in pra-lantia iunde cum pluribus congestis humoribus vitiosis,falsisae erodendi vi pra ditis, grauissima ac fere im anabilia mala imminerenε, latitum languinis, febris
hectica, phthisis, i illa tussim efiicerem, a que in tho
racem desiuerent, Galenus eam rationem complexus est quae non solum praecipua, sed sorte etiam unicare. Ita est, ut iam certa pericula possent praecauer ,ea vero el ,ut eiusmodi humores revellantur, neque ad partes subiectas deicendant, quod inter catera medicame ta ex thapsia, vel quae nobis lant familiaria. vescat via, lynapi inlata,& cauteria, quam maxime solent prestare: et D enim haec calida medicamenta interea pos sunt calidam capitis intemperiem augere, tamen spe randum est, longe maius commodum cohibita delli latione, quam incommodum audia intemper e, sequuturum esse,cum potissimum aegro ab imminente peranitie seruato, liceat deinde ipiam quoque intemperie
nime, seu ti videmus Galenum fecisse , sui post
viam calidioris medicamenti docet afrum salubriter reficiendum esse , alimentis honi laeci, frictionibus , inambulatione, balneo,quas hae ratione deinceps v lit ipsam quoque intemperiem corrigere. Itaque Ga tenus in morho calido medicamento calido utens,
unius symptomatis videtur rationem habitisse, quod Medae t iacium iamnumero, qui ,exempli gratia, in dysentem ad leniendum dolorem infundunt sevum
hirci lium, lanae rotat eum, & smilia,quae viceri sunt Inim lca: l 1 cia dolore colico medicamentis i lup facientibus vluntur, quae pariter intem P
riem intestinorum possunt augere, sic alia multa non desunt exempla, de quibus longius alendum non es . Atque hacteianos de sputo iam
Quoniam frequenter , ut scribit Hippocrates '.
aphor. s. o sanguinis sputo puris sputum .&pn nius succedunt, idciferamus tum languinis cleph his agendtim est. Haec vox Graecis dupliciter a
civitur, vi norat Galentis aia pid 1. II 3 .aphor. ID. I. aptior. io Uno m do pro omni corporis extenuari
ne,& macie, quomodocunque contingat corpus ext nuari di tabescere. Altero magis proprie, pro illo ac lectu, cum totius corporis extenuatio, & macies fit, propter insanabilia ulcera pulmonis,cui febris hae ira necessario coniungitur: nos autem praetermissa primre,& communi significatione,de posteriora tantum ac propria agemus in praeserta. Latini interprete tabem conuertunt , sed forte praestat graecam via in retinete, fiquidem iam uidimus, tabem omnem corporis maciem comprehenderer verum, & illa d selen dum est, ut idem notat Galen. I. epid. I I 8. 4. aphor. 8. veteres mediccis phili sicos appellare consueuisse.
non solum qui ι hi his laboraham,sed etiam illos, i ad phthisim parati sunt,quales maxime sum, qui nisque sum adeo angusto, i 1 racio thorace, ut a tergo Instar alarum ausum scapula promineant, secundiam Avicennam 2 3. 4. Eo deinde quibus caput facile uinpletur, quodque instrumentis spiritus multas destilla Dones traus mutit quod si ambo,& figura thoracis, &ambecillitas capi iis smul conueniant, eae natina omnium maxime phthisi obnoxiae sunt. Ph hi iis apud Aetium, Avicennam ,& veteres prope omnes, est exulceratio pulmonis: at vero H ppocrates, & Galeianus, si attente eorum verba confiderentur, videmuraliter sentire. 7 aphor. is. i6. Nam Hippocratea ita docet: a sanguinis sputo, puras putum , a puris i tophthis si quod si phthisissequitur sputum puris, &noc phthism mstedii, satis constat, phthisim ab ubcere pulmonis diuersam esse. Sae Galenus Hippocratem interpretatur, atque idem confirmat manis
sissime,qui scribit ad hune modum , commen. aphor. 16. Quam peculiariter Graeci e maxime A,hemenses phthoen appvitant, eam nunc Him phthisia nomina uit , cum propter insanabilia pulmonis ulceratoinis WLorporis attenuatio fit,& maciesκum debiti febre coniuncta. Itaque phthiss non aliud est quam malus hahitus , S summa extenuatio totius corporis cum febre
hectica,& reliquis symptomatiti. de quibus statim sermonem habebimus . Vnde qui docent, phthisia esse ulcus pulmonis, potius causam phili. ss, quam phthi.
sn videntur explacare. ' Casse.
Disserentiae pnihisis variae possunt asserti, sed illa
praecipuae esse videntur, quae sumuntur a causis, neque
solum ab ulcere pulmonis, quod illud sit,uea paruum. vel magnum, vel corrodens, vel fine corrosione, vel alterius conditionis , sed etiam abus, quae ulcus in pulmone possunt excitare: namque id potest fieri, vel sis. μω eae salsa ea pilis desiisatione,vel ex vitiosis humoribus, va pluhi qui in toto corpo e continentur, vel ex pure contento με. in thoraee, di suppuratione, ves ex sumpto erodente veneno,ves demum ma gno, di talente iure haereditarios ad quem modum isse videmus totasti milias misele phinisea, fieri, di mori. Signa qus futuram phthiso denuntiant, diligentissime sunt animaduertenda, i s fieri potes , tam perniciosus morbus mPcaueatur. Primum sumitur ea corporum prς ratio nerue qua ea Galen. dictum et . Secundum ea state, de qua Hippocr. .apho. s. Tahes fiunt maaime a no a Rulque ad 3 sciuius ra lonem docet Gal.3aphor. 29. qui inqui ,11tud innune ratione statis contingere, sed potius propter multos, & graue, enores, quos lorali state constituti in vacius ratione committunt e
168쪽
υonem, R alia immoderati laboris genera exercent, unde acciti re venas disrumpi,ex quo postea,& sputum tinguinis solet luccedere. Sed Philotheus auctor Grameus, in commen .apho. Hippalias quoque rationes et,
iungit , quod nimirum in adolescentibus sangitis sit prosus , quo repleta vasa tenduntur, & rumpuntur: in iuuenibus vero fit, quod sit redundantia sanguinis biliosoris,& actioris,qui de sanguinis spuitionem , de phthisin valet excitare. Τertio hue signa eolliguntur
ex aere,& tempore anni,vnde in constitutione inaequali,ac potissimum alitu inno, phthiss frequenter contamet, ut colligitur ex Hippoc& Galen 3 .aptior. Io.SI a quod sine dub o in temporis, di aeris in equalita in litnee non imbecillitatem caloris naturalis referendum
est. Quarto colliguntur hae ligna ex quibusdam ea uis sis praciae niihus exempli gratia,si parentes si fratres: phthisi laborarunt, si destillatio acris , & salia driit ius perseueret, si praecedat sputum sanguinis, suppu-nuior his omnia futuram phthisin possunt denunelaiare. Postremo haec setna accipiuntur ex medias qui-huidam dii stionibus, & symptomatibus veluti si videamus rehelles quasdam, Ee imaOlesiissimas tusses, saegri in regione thoraeis nonnullos dolores pungitiuos reipiant, si difficilem habeant spiratione: hine enina et colligere,iam materiam petere tunicas pulmonis,& periculum imminere, ne ille ei Matur. Apud Aurc.eit
peculiare caput de praeparatis ad phthisn , 3 o. 3.
Signa Meundo loco sunt signa uuae prasentem phdias naeus demonstrant, qui tria potissimum sunt ex Galen. 7. f. aphor. is. Primum eli vicus pulmonis,cuiti mami
stissimum . diceri inlinum est signum , pus quod per iussim reucii D. Sed quoniam pituita interdum crastar si ,-. est , ad modi in similis puri,adeo ut Mediei frequentis in hoc iudicio dissentiant , Auleen. duci tradit indieraia isti. - . quibus pus a Pituita liceat discernere, io.3. irati mi a. iusi. g naum est ex odore a namque s virumque , tu pus & pituita proiiciantur in ignem,pus laetiuum revidit Odorem patuita minime. Secundum ell,quoniams utrumque ponatur in aqua, pus tes det, & Mortum deicendit, pituita vero supra aquam natat, neque ad fundum tendit, quod tamen posterius innum experientia confirmat, non esse perpetuo verum, cum ipsa quoque pituita, s admodum crassa fuerit, quandoque ad iundum deicendat Cilius Aurelian liti 1. de morta acutis a 4. aliter hanc distinctionem facit, qui inquit, pus a i putis purulentis diseerni calore, substantia Odoare , colore, squidem re vera pituita eii albidior pure, quod semper ad liuidum vadetur declinare a se, mus ue subitantia diuersa est, cum pituita maiora ea pariet viscida & tenax , quod non contingit m pure, nisi illud ptiuati permi ilum fuerit. Quo loco nolat dum , Caelium experimentum de aqua aliter i terpretari , quam Avicen. & praeticantes faciant ;qui non consuerat , virum pus , & pituita desce dant nec se , sed inquit sputa purulenta admixta aquae facile solui, pus autem difficiter quod tamen neque perpetuo verum esse deprehenditur: unde sorte signum tertium ex odore eliquis certius habendum est: qua
doque 1 puta non solum igni imposta , sed etiam sine igne , &ab agro, &ab Omnibus isticia deprehem
Iussa rex Secundum fgnum phthisicis est febris hectica, &ratio est , cum enim ab ulcere pulmonis non soluintumi & vapores putridi, sed ipsa quoque materiam trica facile ad cor transmutatur a proprer summam utriusque visceris propinquitatem, de coniunctionem
hinc sequitur necessario, in phthis subitantiam cordisponi in calefacio esse, aegrumque febre hectica labora
te: de qua tamen letire notandum ea Gal. I. aph. x .ea
quotide ae praecipue ad noctem accessiones habere, quod mea sententia de alteras potius febre putrada, uuam de heehea intelligendum est , ut forte ex hoc Galeni loco liceat eoli1gere, phthisicos non solum ie
die hecitia, sed etiam putrida laborare. Itaque pru
thisei habent pulsus paruos, imbecillos, post summa'
alimenta incalescunt, accsiera liabeni signa Lbriui vhecticarum.
Tertium fgnum est macies uniuersi corpotis, quae laborantibus duabus tam praecipuis par bus, pulmone,& corde, propiet debillitatem , S: deficium caloris
natu talis contingit necessario r unde , ut scit ibit Galen. in lib. de cati sis nam horum r. in Λ is agrotas apparet facies hippocratica , nares acutae, collapsa tempora, culi concaui,&e.de quibus H pp. prog.6.
tera omnia quscunque ab estis afferuntur, possunc
De si s dis rentiarum , v triam ulcus pulmo- sunt. Fanis si magnum an paruum , praecipue ceu nosQtur verti in ex materia quae educitur a utrum illud ut torr dens nec ne , ex pr edentibus causs , veluti
destillatione salsa pracedente , potuit deprehendi r se alia sena disserent. ex modo generationis, tempore , & reliquis sgi is refcrentibus facile possunt intelliga.
in phthis praecipuae curandi indieationes ab ulcere Cis . .
pulmonis ianouam a pior ima causa , desumuntur. Sunt autem viceris abstersio, regeneratio carnis perditae , unio vel consolidatio , ae postremo viratio si corporis nutritio,&restauratio. quibus perpetuo
coniungendae sunt communes indicata ne siti vacuandi vitium si corporis,& te uellendi a partibus laboran- sis s.
tibus. Virum liceat iis indicationibus savificet nec ne hoc opis, hic labor. multa dicuntur, & scribuntur a Medacis, sed uno verbo, ego quidem censeo neminem , qui vere si phthiscus , unquam sanatum fuisse, neque posse deinceps sanari, eis Gal. neque omor mspem salutis videtur auferre . . de locis assect .s . ubi inquit, ulcera pulmonis celerrime quidem fieri,sed curationem, ut quibusdam videtur, non admittere, vel ut aliis placet, d is culter adnaodum sanari: ac rursum s .meth. g. i n. v bi docet vici ra pulmonis disseillim x ad Grandum es t eis enim diisci lime curantur, 1-men ea quandoque videntur posse eurationem recipere ide qua re idem seribit Galen. loco ei lato, veteres quoque medicos dissentientestasse, siquidem ronnulti existimabant, ulcera haec non solum discutier, sed nulla prorsus ratione posse lanari, quod, & ratione de
experientia confirmabant: ratione quia pulmo propter respirationem in continuo motu versatur, cum quae debent sanari, omnimodam quietem requi iam: experientia autem, quod neminem ita laborantem sanatum uiderint. Rationes autem propter quas vicera pulmonis aut disse lem, aut nullam reeipiunt curati nem, praesare ea plicantur a Ga eno s. metho s. & i r.
N in summa sunt huiusmodi r primum quod pus
ex pulmone nequeat satis expureari, sicuti , exempli gratia fit laborante utero,& vesca ea quibus partibus
illud facile de labi atque elui potest , eum in phthisi
nulla alia pursationis ratio relinqua ur , pia ter eam
quae fit in tussi. Secundo quod non sine multo labore , motione , de dilaniatione visceris , tussis fieri possit,cum si alioqui necessarium,partes ulceratas qus debent sanari , in maxima quiete permanere , adeo vi agri sensim respirent, neque quidquam loquamur rex quo Galen. arguebat opinionem eorum, qui puta iabant curationem phthisis esse desperatam,qitia pulm propter respirationem in continuo fit motu a in qua opinaone multi etiam hoe tempore versantur acum potius istud contingat propter Puris expurgationem r siquidem ex 'na parte tussis adhuc ma- ιgis videratas partes dilaniat , atque phlegmonem rursus excitat , ex altera , perducta phlegmone ad suppurationem , puris expurgatio iterum est neces.saria , adeo ut perni uosus quidam sal circulus , ut tussis phlegmonem augeat . N phlegmone iussis operam requirat . sed Galen postremo aliam qu
que rationem adluingit,cap. II. ad finem F. metho.
quod nepe remedia,quae ad curanda ulcera pulmonis
169쪽
sant acera ramo lan queant ulcus contingere, sici ti seret in ventriculo.sed necesse hibeant per lotigissimum spatium ab ore ad paries a Leias penetrare, o tinterca eorum vis in ramo i tinere non solum remitta- tur,ied forte ctiam amittatur. Propter has istitur ratio qnes, ulcera pulmonis p tr G L, uia ut d in Iulter, aut potius ni fo . nodo pri Imri sanus. Si quis plora de haere cum t scire , is videat Con iratoren i d is ien. I sq., Apud Hippocratem sunt a rho ii. R ii lib. s. M io. lib. . qui non solum certissimum phthasis periculum, sed proximam quoque soroti mortem declaiant . Cuniae tur phthisis, vel stilicillime,vel pinius nulla ratione pol sit curari superuacaneum videtur de illius curatione verba tacere: te . quonian, ut Ullaviis scribit. . meth I. . nonnulli egrotiri is accommodatis pissidii, vii sunt ad saltem lucri fecerunt,ut ulcus non vltra proerederetur. neque malu 1 fieret, sed eo exiccato, de quodam veluti cillo indue o. ipsi longiorem uit ina viverent,cis,ui idem scribit Gu . de Helsas 1 li cil- raculosa pr seilioue te i. pG:ιudi qualibet leva occasione prompte iterum exulceramur, propterea nos breuiter illud unum docebimus , quomodo phini siti tractat da, de αγnda sint, quandoquidem nequeunt pes feste curari, ut saltem longiori vita, de minoia cum incommodo tali postant. De ratione pi s iuruandi illos,qui poti sitimum ex desillatio te a i phili. itia Iuni pro ues, iam satis diximus cuin Gati itaque non est, ut de illis uetum agamus. Summa igitur curationis phthisis consuit miticatione viceris pulmonis de nutritione uniuersi corporis . Ratio pis sidiorum quae ad hasce indicationes sani accommodata a Gal. admodum paucis contine tui: ptimum usu lactis a mutatione aeris. 3. vieius ratione. Politemo nonnullis partim internas pariam exterius medicamentis , de quibus fgillatim dicendum est. Sed illud primum sciendum,in hisce aegrotis, &propter debilitatem ulmum, & propter alias manis 1las rationes, nullum, ril missioni sanguinis, vel Guttilibus medicamentis, vel alicui insigni vacuationi locum 1 upetiale , unde non alia vacuandi ratio mini probetvir, quam per inoli qusdam lycletia,& noniantilla leuissima , & lenientia medicamenta , quaept tet vacuationem coria munium excrementorunt.
polliti quoque nimiam corporis caliditatem, Ze seci
Viων-- vini, i, εμ f. 3s fisiis. v. tis. ω commodo illius vis, aeterito anno tra iiii clames febrim h icam,dirimus ossa se, in pissentia ' satis fuerit m ipua , S' utiliora capita in medium proferre. P, imum vero plud scie uiri est ea Galetios . de attinent. facult. ι 6. de luceorum bonitate, & vi. io. 4. 1.meah . i. . me illo. . randis phthiscis lacte nullum praeli amatis,& construentius remedium posse Inuenit lia deo, ut nonnulli fuerim in ea opinione mullos,quibus ulcus in pulmone fuerit, solo usu laciis pos ela D,dummodo illud erhibeatur, .ntequam id ma
gnum , & eallosum fiat a squidem pra tet ni quod
ruin humorum c .itigat, id quoque habe; Vc ρωα mi ita cera possit abiurgere, A cou ob dare, ad .., v. o us propc conditiones videatur obtinure, qua adhinc ieiunt accommodari: de quo Melae inter ις ei os . hac
habet a Phihi sicis lae est res alimental s, Se dilecta
nimis & est ex rebus veJocis conuersi ab iis an sati-guinem . de dii medicina abstergens .lcus , vit luteles sitatis Llus, cie cunglutinans ipsum, uti tute cale itatis eius. C cierum inter omnia genera lactis, testimonio ve. Lae humate tum medicorum,& Galen aib.de succocum bonita- num . e,de vitro,4. de mat cine s. 7. metho.6. certum est laehumaniam pi incipem locum otii inere, ac maxime squis ex mamma mulieris illud velit accipere , si quidequam primum ex ipss mammiserit, pro rdiam facultatem, praeliantiam amittit. In fecundo lacci est lae asim num quod omnium tenuissimum est,minime coagulatur, S undique ficile, S: velociter digeritur,quod o riter Galenus cupiet, it .vi aeg rex mammi, asinae affimeret, aut si id nequit fieri, ut ultem quam iramin tempore in ambiente atre moretur,atque ex mammillis adhuc eatens ploti uti, hauriatur . Ita tertiti loco ab Auerr colliget. i 3. ponatur lac caprinum, q iod ex Galeno s .meiho. I a.. inter luc vaccinum, quo i crassius eli, de asininum, quod eit,tenue, medium exitum quod quidem lae ea prinum ab Aulernna maalme probatur. Io.3. tra et s. cap. . propiti quandam adiurietionem, qua videtur praedirum: q iotcunque autem L c saetii,
illud perpetuo est Uigelidum.quod optimii cile de cuius uitate, di pisi antia vidcatis Galenum 7. me
Sed neque illud est praetermittendum, praetercs , ras conditiones boni lactis id quoque luturum utilis muta,& p tanti sintiui, si animal in congruis,se a commodatis pascuis nutria: ur: ea vero sum qu .d Plamo sint in loco edi o, tuque propc stagnum, arit paludem ex quibustium urino vapores est tantur, Deque plane a sole sint auelia:deinde iii quibus sint hemae defrutices,qns salubre si nul , se adli. maeu, lae reudaut, qualia sunt 1ibes, arbutus,hedera dolus, poly ouum,
melisso phyllon, Sc. qualia pascua singulati quadam 'praerogat sua celebrantur a Galeno, quae inter Neapolim. 8e Surrentum ad Tabias conlpici uiatur,cuius locidissulam atque elegantem descriptionem , totamque huior iam Galenus tradit. s. meah i 1.1 .mc ho. I l. q. de ratione victus. 29. Laeti consueuit lasenus plicitias cere pauxillum invitis despumati tepicia,ne illud cogetur in venit ictito,quandoque di sal, si velimus lac e laus ad aluum descendere, quae quidem maxime in mihis, in qua perpetuo vicetis scocionem in tenes imus, nutas viderentur opportune permisceri: sed ego pr.rlet modicum sal:s ioco mellis parum lacchati , κ' uisi
quod iucundius et t. consueui permiscete . Quat usas laciis quantitatem peri met,qua in bot eali here,illud potius quadam eo ieet ira, quam certa ratiotae potuiri. conlectura autem eii,si lac non cCIruo P tu neque fluetuet in ventriculo,ueque viae, uir Lur,id quod potissim uin iacet in te ligere , si morus ait uiis patiam ante , de partim post sumptuin lac diliget . ut viii madisue talist, u inter is comparemi amqtie si illud corruptum tuerit, eiusmodi sunt pulliis, quati s vcntiaci lo niale ast cio solent cominore ; si vino id corruptum non fuerit, Drae pullus cie mal iis,& vcnetnei times evadunt. G .len. primum latui satis lini non plus
dabat uno cya tio, tempe ad g. i. 8e ss. quod si veniriculus id benesuriet, alterum uini id tum cyathum, ac deinde turtum dimidio m adiiciebat, seque leniim ad moderatam quaticiam lactis mensuram is scendebat s suaquam quidem ego puto quartam, qui titana ,, et ad tum
mum, sextam unciam contii me. Uer .mta ea circa usum laetis pcipe tuo metitor a teneti diluti: praecepia
170쪽
aegroti ab eo cauea quieuoque capite dolent,pumida febre laborant, plurimum sitium,&vister oblituis Iac flatulenta nabeni: quibus Cociliator alias quas vim magis proprias rationes adiungit, i luxionem catarrhi,nauseant, hi fastidium,& similia, quae non ,
A opbiac secundum paesidium est primulatio aeris, & prae- --,. .pue ad aerem sicciorem, quem certum est sceando Tas, vi viceri pulmonis multum valere; unde Galenus co sueuit suos phthiscos ad Tabias mittere, de quo loco atque illius talubritate patitu ante diximus.Sic Corne.
Mus celsus s. lirua1. scribit, s vires patiantur, longa
nauigatione, & coeli mutatione opus esse, ideoque aptissime ex Italia A exandriam iri. Quod si aer talis natura haberi non possit,a ento igne ex lauro, Iunis peron sinulibus odoratis medicamentis,& Omni ratione talis arte pri paretur.
Vimi Ταuo loco eli vacius ratio, quae eonsensu omnium ιh A. in curatione phthiss maxima eii momenta.& uno verbo alimenta sint opitim lucet, lac lis cottionis,&d
strabutionis,paucorum exciementorum , qualia sunt, exempli gratia,pusina hordeacea,Maca, panis ea opimmo iure praepas atus, ua recentia, tesses pullorum non coeuntium, optimae carnea pullorum, ponum,
dicum , turdorum , auium patuarum, potissimum in montibus degentium: nostri autem communiter pra c. . ia uica me. quasa maxime ex Ollunt carnem cancrorum, δει-- launa cochlearumganari m,quae,ut illi inqui ut, proptet substantiam instam, S tenacem possunt v Lik-- .r' man consolidare,& propiet suam frigidii P. ., ' tem Vuent humorum acrimoniam remitiere: itaque bisce carnibus. &contusis. &deli illatis, & variis r uonibus pra paratis,& pro alimento, & pio potione, maximopere delectantur. Cfierum si quis velit huic rei vel parum anima adhibere,cum h*c omnia anim lia non nisi Iuno,& rebus limosis nutriantur, eum snt
crassii ims, S tens substantis,'iuuis iacite,ni fallor,
intelliget, de fatebitur,illa no nas languinem crassum . terreum , melancholicum , ac plane vit Olum genera te, dissicillime coneoqui, & esse quam maxime e Mementosa , adeo, ut tantum absit, ut huiusmodi alimenta possint phtascos iuuare , ut contra magis valeant illos vehementissime isdere , & tanto cuius latet ficere. Postremo sint nonnulla medicamenia, partim interna, partim externa, quae omnia ad siccationem v levitis sint potissimum accommodata e primum sunt medicame ιν a interna,exempli gratia, strupus inyrianus, ratam sesceis,pulmo vulpis exiccatus, lus armena i μμ termi Lemnia apis haematites, animoniacum galbanu,
myri ha , cinnamomum, ac tandem magna antidola,
Z. . thenaca, nithridatum Ambrosa , athanasia: de quibus videatis Galen. de locis assect ad finem. verum inter I ME Gieta omnia communi omnium eonsensu sacci rarum
rosaraum in hac tota curatione videtur mincipem l cum obtinere, de quo quidem medicamento Auita in ter caeter Os,pia clarissimum reddit testimonium,qnando profitetur se in diuerss corporibus,& region hus illud multoties expertum nisse , nempe ut aeger utatur
saccharti iolaceo recenti toto anno omni die,quantum
potest quamuis multum sit adeo ut etiam illud cum pane asium at: qui narrat historiam de quadam mulierephthista,qua: ad ultimum terminum mortis decurre o Iat,quam ille inquit ursam,& sanatam,& impinguata esse. Deinde sunt medicamenta rater Ac potissimum ne odorata, ex quibus vapores eleuati, & cum aere perminiae per inspirationem attracti, regis possunt ulcera pulmonis exiccare; talia fuerant apud Galen hedychroum pirata & soliata unguenta, quorum mentionem ficii 4. de locis ais ad finem, quae ille iubebat
mrotos per integros dies Odorari , assidue naribus ad mouendo, nec non iubebat illa intra nares imponi, duirent dormitum. ut ex tam frequenti vis die noctuque harum rerum heu lentium pulmones laniti mastis
Rcarentur, di i arentur. Si quis cupit habere d talptionem horum me diramentorem , sciat hedrachmum de inibi ab Aetio lib. I 3. ps a Paulo lib. . i. Foliatum ab Aetio lib. ast 1 . Spicarum sequent cap. ,ria. quorum imitatione licet nobis nonnulla medi camenta odorata ', & quasdam paruas patulas con ficere, ex ross, sandalis, ligno aloes, cinnamomo. a.dano, dic. qu i assidue n. anibus gessentur,&naribus admoueantiar. Auic. & Arabes pisti rea utuntur suffuismigiis, qui deueniunt vloue ad silphur, arsenicum, dici que forte suspecta videri possint, cum periculum si, ne ulcus magis augeant, di foriasib magis obsunt, quam prosint: unde Galen. nullam eorum mentionem
Hactenus de mihis,de qua monendi,estis,hoc ma. Ttis si,
tum non solum esse pernitiosum, ac nullam curatione .s eo uastis recipere, sed etiam quam maxime esse contagiosum, G.
adeo ut non solum conuersatio eum phthisicis sit peri. 'culose, quod a Gal. traditum ess a. dedissseb.3. sed etiaillius contagium certe mirabili, & inexplicabili rati ne ad parietes, ad trabes, S ad uniuersum cubiculum transeat; itaque eum phthisicis,&eorum rebus omni bus caute admodum, non solum tempore viis, sed ςtiam post eorum mortem agendum est.
De Tremore cordis. QVi ante nos medicinam praeticam professi sunt,
soliti fuerant primo anno agere de morbis capi- is , ee thoracis, usque ad affectus cordis,quos in pro
almum sequentem annum reiiciebant, in quo de morbis ventriculi, & reliquarum inferiorum partium agi solet : quod quidem consitum cum mihi non satis proharetur, quoniam male ea uidentur dis ungi, quq natura certas sedibus coniunxit, statim mi talia Vceat, pro nostro institato, ad ametus cordis deueniare: ac pramum id qusritur,quibusnam,& quot moibis ostr ς' vacor possit laborare in morbis in intemperte nemo clubitat, quin cor omni intemperie, S simplaci,& com
post iapossit laborare: sed dubium est , amilud proterea possit la horare mortiis ex intemperie eum male
tia,quales sunt insammatio, S reliqui humores pr ter naturam: quin etiam dubium est, an corpos Sit laborare solutione continuir de qua controuerua habetis apud Conciliatorem longam, & accuratissiamam disputationem si . de qua cum nolim prolixius agere .mihi satis sit in prasentia unain Galeni determ nationem afferre , qus est huiusmodi s. de locis a Lfeci. a. Si vulnus ad aliquem ventriculorum cordis penetret, confestim hominem eum Opiosa sanguinis profusione mori, ac prς sertim ubi s nise ve iticulua Letit vulneratu ses vero vulnus usque ad vqi triculum non pertingat, ted in cordis corpore cosistat, stunc aliquot mrotos non solum ea die, qua vulnerati fuerunt, sed 1equenti etiam nocte vixisse, sed tamen iis quoque mortem,phlegmonis ratione secutam e eae quibus id dicet collagete , cor nullum vulnus diu lius posse perferre et quod item Galenus confirmat ε.apho. ιδ cum euam Hippocrates doceret vulnera vestis c gerebra,cordia alicuius tenuioris intestini,ventric
liuetoris aethalia esse,Galenus hanc sententiam recipiet de interpretatur de solo corde verissimam ese quo vulnerato, ille Inquit, in confesso est apud omnes,mortem necessatio succedere,cum decet teris partibus sententia tantummodo vertialem contineat, si vulnera magna,
R profunda tuerim. Quod autem de vulnere dies imus, idem de inflammatione dicendum est,de qua item seribit Galenus 1 .de locis assio. se naanifeste in gladia to ibus v idisse mortem sequi simillimam iis , qui Carthaca syncope per ni: quod item de abscessibus,ac reliquis tumoribus stamendum est. Ad quem modum legi messquoque apud Galeatim fue praesagit.ex ptios. 3. putrescente sublumia cordis,sicuti cotiugit in febre heetiea peti