장음표시 사용
211쪽
concocta materia, quam verosimile est esse bilio
lam,vacuetur leuiora aliquo medieamento, quale inter catera esset opportuni minum cassa cum rhabarbaro, secundum hanc formam. pauorbi piaria cissili mutum axi m. 5 a.
. optimus quoque foret usus syrupi de cichoreo cuAο - rhabarbato,qui est longe accommodatior ad purgati
Quae quidem leuia alioqui medicamenta, si ita serat
Decasio, non modo semel, sed etiam saprus possunt reis plicari. Caueatis a medicamen iis quae recipiunt Ica monium. D caetera id genus vehementiora quae, di irahendo materiam ad partem laborante miti calefacie do,possunt non leuiter obesse. Atque hactenus de puria satione lotius corporis, qua cerium est,apsum quoque Iecur particulatim vacuari, quod tamen non ita facile euenit aliis multis partibus noliri corporis.
si generalem prouidentiam altera succedit indicariis,pertinens ad ea remedia,quae possunt calidam iecoxis intemperiem auferre: hse sunt duplicia, partim in
rema partim externa,de quorum natula vitibus,& eseetione, iam diximus,quod est satis. Primum dicamus
de internis. Cichoracea omnla secundum omnem in
dum administrationas, tu .e inter caetera omnia. vel unius Galeni testimonio principem locum obtinent: Ita qua di succi, am recentc,s quam deniati ,3e decocta ε heibae eomesta, di medicamenta Omilia quscunque uouis modo ea illis componuntur, sutia admodum opportuna . Vtuntur pleraque aquis sui latitiis, qui si conficiantur in duplici vase,ex balneo mari h ,vi vocant mea sententia non sunt penitus reiiceda , eis ego illis decocta herbarum libenter antepono. sum alia multa medicamenta,quorum minui aism vulgatis est usus: sunt confectiones di hodon abbatis. qua tamen non
exhibentur ante sylupum, ves aliud huiusnodi inedi
Familiaiis,&optima est conserua rosarum . quameertum est refrigerare, eis non desint qui aliter tentiant. Auic. N alii protesii latione iecoris probant oleum rosaecum via citoneorum ore sumptum adgui. vel uni non semel idcxhibentest quod quidem praesidii genus nonnulli hoc tempote putant valde eis vix, di tanquam arcanum nolunt visu communicare.
Em tamen nescio quanti illud si facie id θ' : etenim
quanquam iecur ex eo potest quoquo inis remeetati.& roborari,iamen fortasse potest simit mutui,me., terquam quod oleum solet quam maxime laetate,&lahe iactate ventriculum,illique maximam nauseam conciliare a m aliquando videamus decim, 4bplures dies molestum illum odorem perleverare. Quare tam non
desnt remedia,& tutiora di grauiora sorte melius furirit ab iis suspectis,& minus gratis abstinere. Caeterum prstet hae sunt duo celebria atque essea ei a praesidia ad tollendam calidam iecoris intempe riem . Alterum aquae thermales frigidiores, villenses, Caldenanae,& nostra Beatae virginis in monte de oriatouo , quae quidem hac in re praeclarissimam saepe operam praestant. A lterum est serum laciis , de quo quidem , eum maximus eius praecipuus sit usus pro
refrigeratione iecoras,&corporis uni neis, mihi libet in prςlent a vobileum agere, de illa explicare, quacunisque ad vires huius medicamenta, ad commodam prς parationem, , administrationem pertinerit. Primum mμνεω quatenus pertinet ad naturam .di facultatem sertiant: Em dua&in senas est controuersia inter medicos Arabes, S G alen. Namque Mesue scribit lib. 1. p.9. aquam lais ciuisse calidae, Ee se complexionis in primo gradu atque ad secundum.Auicen. se laete iractans lih.xea'. 444. inquit, quod naturaeausa quo sitaris est calidarquam quidem sententiam res ipsa videtur, cotis rurare; eum serum laetis omnium consessu habeat vim a stergendi, tollendi obstituti ionis, &mouendi aluum quas sane operationes omnes tribuunt calidis med camentis. Altera autem ex parte Gai. . de symp.med .fa cult.cap.rs. manifestissime statuit, larum esse frigidum, di humidiim. Neque vero cli ut quis illum arguat misconstantiae, quali l. b 3.de alim.facult. p. D. Hi aliis loeis id statue t esse calidum cum Gal. hoc nulli hi dixerit, qui aliqua Oasseruit iantummodo illud esse particeps caliditatis. Seri frigiditatem deononstrat expetier-tia,cum mense Maro plerique homines ad compescendum ierajorem hil sacpraecipue si laborent scabie aliuque ad penus curaneis pussulis quae mala certum est oriti ex sobole aduliorum humorum, eo vlantur , ac pie runque ex hoc remedio insgnem percipiant utilitatem. Sed his licet addere auctoritatem , imo 8erationem 1 hiloiophi, qui docet 4. meteor. solum eantis frigida sunt liquida , coagulari per sigus e a vero illa enumerans quae frigore coagulantur , inquit, ut sunt quaedam vina cetum: laxauiu in serum. Itaque istum frigidum est,teuibus Arrii. GaIen. de ipia ea .rientia.
Qiiid igitur statuendum est in hac controuersa Nullo modo posIum discedere a semen tia Gal. cum potissimum consentiat cum re ipsa,& usu quotidiano qiuite equidem censeo serum iligi det esse atque humidi
temperatuis: ad quod prster ea que iam diximus, ursus mihi utilior duabus Iationibus posse confi n are. Etenim cum lac ex tribus diuersis partibus comprinatur,ut scribit Gal. . de simpl.med.& 3 de aliment.butyro,caseo & seror butyrum autem sit temperatum, pars caseosa a temperamento parum declinet ad latus stiporis, s serum calidum esset, utique uniuersa laetis .substantia calida ret, tius quam fragi ia,quod a imia medicorum schola,& communi hominum consentuati tret. I iaeterea si ierum calidum esset, certe quo laeesset setosus,eo esset talidius, ni hilominus con uat lacasmuum,quod maxime est serosum, este in sieni ter frigidu, alioqui temere exh: beretur in febi ibus hecticis. Respondeamus autem etiam ad ilia, qus ab aduersariis asseruntur:& facile istud quidem fiet, mea senten. tia, si dicamus, serum absolute,& smpliciter frigidu,&humidumsse, sed tamen non esse expers omnis ealiditatis,scuti contingit multis rebus quς ex variis collat partibus a quibus quide partibus calidis, rani etsi ecim paratae frigidis 1 unt exiguae, moderata qusdam aer edo de vis attenuandiabstergendi, di mouendi aluum oritaginem habet. Neque enim licet in uniuersum coligere medreamentum ahltergens plotinus esse calidii,s piidem abstet gelia medicam eta, ut scribit Gal. . de s m p. med. ac.eap.de lilio, habent varios ordines, adeo ut neque uesni meditamenta fine ulla dubitatione frarda, qus manifesto habent sim abs ergendi, qualis, ex epli gratia, est aqua hordei,quam nemo negat esse frie ira . Guan ar. tamen maniscue abstergit. Atque hactenus de sem tuam L 2 leti
212쪽
stri aetis temperier sequitur ut agamus de illius praeis
paratione, & v. . Medici veteres sero uti consueue rant multis modis,& ad multos usus,i ed tamen illa via detur fuisse praecipua ratio quando illud copiose proinpinabant, ut testatur Galen. eom. de salubra diaeta ig.
nec non 3 de alim .facul cap. s.quam copiosam me
suram Dioscorides videtur determinasse ad libras quinque circitet, ad quam quidem mensuram ego laneti miliariter uti sero consueui,& scio multos hoc tempore familiariter, & feliciter uti. Alius fuerat apud antiquos seri ususAd praeparanda,iuranda. & rem p randa caetera validiora medicamenta : ad quem mmdum scribit Galen. 4 metho ea p. r. pro purganda illustri quadam muliere herpete laborante in malleolo, se clam sero micuisse scammomum , nee non pro puringando humore melancholico eidem miscuisse epithyiamum,ad quem modum Galen.imitatione Mesue quoque sero utitur , in quo marerentur rhabarbarumasaricus , thamarindi , cassa , & caetera tum te. nientia , tum purgantia medicamenta a quem deriinceps morem summa eum ratione retentiores mediisci imitantur quotidie,& pro iunioribus sit Gemplum accommodatum ad purgationem,de qua actum est paulo ante. R. M a barbari erem. 3 h
Neque vero antiqui solum pro medicamento sero vii solebant, sed etiam pro alimento, euiusmodi serivsus Galen. meminit in cancri curatione a. ad Glam n cap. 14. sed iam dicamus de opportuna seri praeparatione,& admini illatione. serum apud quampi mos eonsueuit parati ex coagulo densato lacie . qui mos apud vulgura est communissimus. sed quoniam coagulum manifes assine habet vim valde acrem, di exsiccantem,quod etiam traditum est a Galen. I . de smp med facult. propterea isthrestri praeparatio cenissenda est importuna, eum coagulum possit sero comis municare propriam facultatem, ea quo illud possit masis caleticereis exiccare,quam refrigerare, & hum clarer itaque veteres aliam longe opportuniorem seri praeparandi rationem excogitarunt, inter quos Diosc. lib. a.cap. ει. magis accurate,& dis incie quam exteri,
rotum hoc negotium,& praeparandi, & administrandi seri, videtur confecisse,qui inibit ad hune modum: Ex omni lacte fit, quod schis um d est, seissile dieituit laeautem fictili nouo vase seruet,ramoque ficulneo recenti mouetur, inspersis, postquam his aut terebullierit, totidem accepti mulsi cyathis,quot sunt hemitis laetis ita entin serosum liquidum ab eo diuiditur, quod in easeum concreuit: sed eum feruet ne superfundatur, conuenit spongia ex frigida aqua continuo fictilista brum deterilete,sextariumque argenteum frigida aqua plenum demittere, bibitur hominis per interualla uniagulis usque ad quinas,ita ut intercedentibus spatiis potantes deambulent.
Ex quo quidem Dioscoridis loco , ut id quoque
obiter vos moneam, fortasse videri potest, originem habuisse ratio bibendi aquas medicatas,quae hoc tempore in communi via esse Ment. Haec legitima est seri praeparatio , quae ad medicos usus exteris omnibus eli anteponenda, quam Galen. quoque commemorat di probat . 4. de ratione vietus in mothis acutis, com. . nec non de alimentorum saeuitalitas, cap. 3 6. Hac ipsa praeparatione, vel certe quae parum distat a praeparatione Dioscoridis, o iam multos annos . utor frequentissime . quae est huiusmodi. Aeeipiantur lactis circiter librς decem , quod proxime emum
: t ctum atque exuactum fuerit ab uberibus animalis,
I quod quidem animal , ut neque id praetermittatura e tempore debet nutriri accommodatis alim iis, hordeo alice actu endum,hoaragine cichoreo .dia
smilibus, quae lae possint reddere & humidius, iri
gidius: lac imponitur in vas nouum fictile, ac senias m permittitur aliquantisper ebullire, recenti ramo ficulneo illud continenter miscendo, tum proiicitur in ipsum vel acetum rosareum, vel orymel smpleat .
ad giij. ac mulsum, secta leni ebullitione, demum phiala vitrea plena aquae frigidae tota demittitur in lae, cui protinus facta separatione adhaeret pars easeoti,&ita serum conficitur praeclarissime t ex huiusmodi mensura lactis sedent luperesse librae quinque circitet ipsius feri, quod calidum agri protinus absumunt,
per quaedam parua temporis interualla, sue intermis sone leuiter deambulantes, adeo vi hora dimidia, ad summum, in hae potione eonsumatur. Sero plerique omnes communiter practicantes solent permiscere varia medicamenta, succum fumatiae , borraginis, lupulorum, nonnulli senam tha barbarum, agari cum di alia id genus Galen. consueuit illi permiscere modicum mellis,& salis, s. aphor. m. ε nec non de aliment. iit.eap. I s. ut scribit ad hunc modum: Quantum serum ab alia lactis natura sucei bonitare superatur, tanto alia omnia quae aluum deiiciunt, fumarat: ob id veteres suum sis ducendam hoc potu plurimum vs esse videntur : tantum autem mellis optimi illi est iniiciendum , quanaum sume citra stoma, ehi eversionem sentietur: pari modo & salem ea me sura iniicies, quoad gustum non essendat i quod si ipsum magis subducere velis , salis quam animum iniicies. Hse Galen. cuius imitatione ego itidem,& sal,& melia ut loco mellis saccharum,quod est meste iucundius, sero soleo permiscere, praeterea nihili nisi fortasse ad iuuandam purgationem, s ita res serat, illi permisceatur leuis surdam portio sympi rosarei solutiui,vel altemus leuioris meditamenta,qualis inscipue mihi familiatis pulpa trinurindorum,qui censeo ex tot medicamentorum permixtione, ae piscipue calidorum, & soluentium, sera operationem perturbari forte etiam impediri , Nomni ex parte contaminaria Atque haec de leto lactis redeo ad rem. Postremo loco s mothus tam fuerit insgnis, & eotitumax, ut iam posita remedia non sui satis, pro caluda iecoris intemperie curanda, Medici veteres deumniebant ad stupefacientia, de quibus sermonem habet Galen. 8.de med.secund. locos,cap. r. qui referens medicamenia Andromacha,testat ut calidam iecoris Inteminperiem phi lonio semel exhibito sanatam suisse sed i men eum vehementissima iecoris refrigeratio non possi fere esse s ne magno periculo, ne quandoque simul
cum ea traneo calor quoque nativus extinguatur,caute
admodum in eius vlucenseo agendum esse, id quod inter teros Aule. mihi videtur praeclarissime animaduertisse,qui seribit ad hune modum: Et oportet ut caueatur in ea stupefactio ultima, imo oportet ut infra in dantia iecur aggregent ad infiigidationem, absterumnem,& apertionem. Quare mea quidem sententia aut nunquam aut ratissime, ac tantummodo vehementissama vigente intemperie, atque ubi nullum immineat periculum extinctionis caloris natiui ac virtutis, talia meditamenta debent administrari. Hactenus de internis medicamentis , quibus de het accedere accommodata victus ratio , de qua nota agere longius, cum plerique ae maxime Alex. hanc rem tractent dissu se,ut pluribus non sit opus. Iam i tur de medicamentis exterais agendum est, quae mul
tiplicia parati possunt, inun et sones, epithemata, s menta emplastra, di alia id genus: de quibus id generalitet habendum est, quod requirant easdem qualitates. ' sitiones, quas supra diximus conuenira
iis,qus assumuntur,nempe v refrigerent qui
dem en moderare . propter quam causam sunt adminil randar pararer v non calean ngente, & roborante, qudi nihilominus
non si ramis, ne in perieulum obstructionum inis dam vero fi huiusmodi medita metis aliquid addatur: α- faeia ae aperia adeo,ut quod modo
213쪽
modo illa tia uare mi , & ad internas partes dedu- , eere , id non fuerit alienum a ratione e nuci eodem consilio 3e portiuncula Meti opportune illis permi. steri solet. Itaque fini inunctiones ex oleo tosato , cytoniorum, lucco endi uiae, di si libus, secundum hanc formam r
s lasotus ex Meo rosa o smpliei est optimus. ω-mum ex contuss herbis,pras pile euhoracei ad iii a portiuncula absynihil cum farina hordei leor fato, et plasta possunt confici. sunt in ostionis unis ruentum rosarum Metue, ceratum rotatum Gai. quodvuleo infrigidar s Gai appellant,qnae sunt op Iluna. tque haee exempla sini satis, eum facile si horum imitat Oue, de alia multa compone ei de ad hunc vlum
τώ di is sequitur stigida iecoris intemperies, quae eandem
Maii .M.m cum intemperie calida requirit eurandi talionem, sed V .a. per contraria,nimirum per ealesaeientia pissidia. Ita , rue scuti stituimus in illa esse duas pracipua cura i indieationes,alteram quν pertinet ad vacuationem totius 8e recoras, alteram quae consilit in alteratione: ita in hae idem statutum eii. Tragnu . Virum veto his indieationibus liceat satisfacere, sciendum est . frigidam iecoris intemperiem, quGlle scunque est confiimata,&quodammodo in habitu, ut fere contingit in hydrope, aut di ficulter admodum , aut nulla ratione curari posse. terum pro explenda priora indicatione illa conueniunt, quae possint evacuare humores frigidos,& erassos, ae simu scalis icere iecur. Itaque ad leniendam aluum,GaLS Ati c.caetens medicamentis antepouunt hieram, de summa cum
Mis. Osai lotis. Ille tamen est erigitandum de sectione vens, quae adhue mastis potest ieeur re gerare,quod ad principem scopum virium referendum est , squidem facile
unusquisquo pol est intelligere, quo magis principale membrum refraeeratur, eo magis reddi uires imbeciulas, ne deinceps usque ad statum morbi, alioqui longiorem, poli; ni perdurate. Pro concoctione modo conuenium mel rosareum ympus de betonim,de a sinthio,de eupatori ,de eotta item betonicae, unu te in gram n oris similium.
Nonnulli dubitant hoe loco, an conueniat oxymel, comat o vel smpus aeetosus , cum Avicenna probet sympum rati R. actiosum de mella,qua est nottium orymel: cum eruineonficiatur ex aqua iaceto At melle, remittente aqua. gractio mellis caliditatem, videtur potius reus rare, quam care facere: auamobrem Galen. quoque δ.meth. cap . asserit oxymel non caleticere, neque febres a cendere, de Alex in tractatione de febribus, reprehendit antiquos medico ,& Gal. qui familiariter viebaniatur orymelite in febre tertiana notha, ex cuius lonai re usu multos, ti,quit,se vidiss , qui inc1derunt in hyiadropem . seu tamen ego puto hanc dubitationem I uiore messi: nam iam eis nepanoum non est . Oxyines habere vim potius refrigerandi, quani calefaciei iusia que ideo non conuenire curan .us morbis stridis: v tun tamen si illud perinisceu tur alus medicamentis calidis , de parce, qu ae fortasse tuit mens Avicennae,cur non possi altis modis. pya rpue attenuando, de inciuedo huiti es cras saliquam operam massare. Ρι sterea eli alia dubuatio, virum conueniant cichoracea de quib. scrib. t Gal. ut supra notauimus a iuuare intemper em iecol i, calidana, sis aedete fit gidam. Sed breuiter respo .utiam. li cinelus vllhcmmas intem per i cs, adeo vi casu 1 s. v chementi quoque Giditate, qua p. oportione morboici pondeat, tunc o, horacea non conueniter verum s intemperies Lem leuior, ut Dora quoq; diditate indigeamus , tunc cichoracea posse contie . tre, ac practoue yria sex eis pr. palatos, qui ratione mellis ut sacchari ontiriuo aliqua co-c pia...t caliditatem. Α,umaduertendum verooniam
Gai. simoi citer asseuerare iacitati iaceis non laedi in cperieti dr g uam, sed inquii, non magnopere laeda: cxquiti. ver tiri contra potius sicei collige e , cichoracea quoquo misi a isdere iecur frigida iniem perae asseetu. oncocta de parata materia debet euacuam , sed cumed ea me uis leuiorious, qu . calefaciant, roborentidi s i familiaria vilecti quale imprimis est hiera, qum vi placet Aincennae,cap. ue cachcxia,educit lupui ilia rates absque humiditatibus innalis:agaticus S rhaharbarum sunt Optima, quare ad nanc rem sutit valde a commodata meducania uia S piluta dehima cum agam mlulae de tribus cuiu ina ibaro, di alia huius is
Expurgato corpore oc temet 8e bib, ut res postulat, succedia a tera curandi indicatio. quς perii ei ad ali rationem: hanc posInt rapiere pii times menta, pariatim med camenta ,& quatenus pertinet ad vi ius ratio rem,caueant isti a frumentaceis, ptisai a .alica, piscibus, laete, caseo, aqu . vino oligophoro, de alias. que possunt refrigerare: snt earnes laudabiles, condiatur aromatibus, sini Olera calidiora, plumipei rotelinum, memha, fiuctus, passulae, ficus mds, es alia huiusmodi.
Sed nescio quid dissicultatis fide amygdalis de pi-
flacias: namque illa vituperat Alea. lata g. cap. 4. & P διιι quid facile corrumpantur, de sint oleaginosa, ac p ωpte conuertamur in bilem. Aulcenna autem lib., . sen. II. tractatu I. cap. Q. ad finem inquit, ine quosdam qin improbem pistacia de amyguuas , quo tim verba non sunt audienda et cuius taliaco adsertionas nullam reddit rationem.qua mea sententia tacite suerat redda disse,nempe amyddaias de pulacra conuenire u utraque abs ergant calefaciant. Gu. 1. de alime ut .sacus. cap. inoptio particulatim strahit, olli cia habere quaia Istatem aromaticam, tubamaram δε iubasti agentem, roborare epar, de M luccos in ipsus viis insatios putagandos esse utilia. Ac lane mirum est , de Alexandro qui ea improbauerit iii curanda calida iecoris intemperie, e ea quoque voluerit improbate in civianda itigida: namque contraria morbi contraria omnino so iu-lam remeaea. Pono interna medicamenta ac ni Inmdata ad tollendam si igidam leo rasinis .iapcIaeua, malta habentur apud Gal δ de med. lecundum locos, quae unusquisque potest vivae:sum smplicam familiaria retices citra,eryngia condataviing bes, uamon. u ,
214쪽
Composita sunt,eonserua betoni agrimoniae,ns n. thia. aromaticum rosatum, dia cyminum. Diamhra, Diani ichum, trochisci de rhabat baro , de eupatorio, &alia propemodum infinita. Apud Arabes sunt duo medicamenta mari me laudanda, Diacurcuma, & Dialae- ea,qu et describuntur a Mesue, & Rhas a praesenti lo eo . sed inter caetera omnia in curanda frigida iecoris intemperie, atque illius imbecillitate, quae maiori ex parte consueuit, ex hoc morbo originem habere, est praestantissimum id medicamentum, cuius auctorem Galen. s. de med. secundum locos facit Andromachum
quod confectio Cyphoides a pDellatur,ah Arabibus,&ruibusdam recentioribus, et uarium de passulis, &e vino dicitur, quod quidem recipit plura aromata, passulas, terebinthinam,mel, vinum i quamobrem a sergit calefacit, resstit putredini, & in summa habet insignem . & peculiarem praerogatiuam. Hoc rem pore conficitur huiusmodi medicamentum vel in se ma trochiscorum, vel in sorma esinuarii, cum melle, vel tandem cum saccharo in rotulis, ut nos facere com
Verum nec sunt prattermittenda magna antidota, Mithridatum , & Theriaca . quae omnium conis sensu sunt opportunissima. Postremo eaeteris uon conserentibus praefidiis, nonnulli hoc tempore deum niunt ad decoctum ligni sancti,ves alterius, quod nominant fasi ras, & paucos ante annos coepit admini-srari , nec non ad potum aquarum thermalium, quae 'uidem remedia non carent ratione , illud virumque decoctum manifeste calefacit & roborat iecur, ac loniam magis si praeparetur ex vino, ut nonnulli facere eonsueuerunt, de quo instituto alias tractabimus. Aquae thermarum sint sulphureae , vel nitrosae , ut sunt
nostrae Aponitara , ves illae quas appesunt dela
Exterius sunt quam plurima, inunctiones ex oleo nardino snthii, liliorum alborum cum aromatibus, mastichino,& smilibus; epitnemata ex aquis calidiorihusiabs nihil, heloni agrimoniae, additis aromati-hus,speciebus aromatici rosais, Diambrae,& sntilium. Emplastra fiam ex herbis ealidis,& aromatibus,qus recipiunt absinthium nardum,galbanum, masticnen, &alia id genus, quae subigantur cum oleis paulo ante postis,ad formam emplastri. Atque hactenus de Granda frigida iecoria intemperie. In seca primum lenienda est altius pereassami si consentiant prinei pes scopi, sanguis extrahatur, sed moderate: concoquatur materia , ut verismile est, adusta, di melancholica, cum strum de fumo terrae simplieis, de endi uia, de cichorio: concocta purge .
tur eum sena, epithymo, consectione hamech. V euato corpore instituantur,&alamenta,& medicamenta alterantia,quae possint humectare, sed tamen neque omni ex parte careant adstrictione, vi ptisana, earnes Iaudatae, pisces saxatiles, lac, endiuia, lactuca, semctus,poma dulcia, uuae bene matura,vinum Oligoph rum. Ad hane intemperiem sunt accommodata paria ter medicamenta humectantia,& quoquo modo roborantia: inierius conserua rosarum,violarum, naginis exterius oleum mulichinum, t iaceum. inter aetera balneum aquς dulcis solet esse pristantissamum que ut dicam uno verbo, ad hunc locum transsere ada sunt quaecunque diximus de curanda intemperie sera vem trieul l .
Postremo in humida iecoris intemperie sint omnia
sceantiadematur aluus per hieram,concoquatur materia per sympos siue decoctis de betonica, de mentia, de aerimoniaimelle r sator concocta vacuanda est per hieram non modo fimplicem, sed etiam compostam, ae potissimum per eam, quam hieram Pachii appellat,
aliter dieram diacolon nitidos. Nistia habeam vim secandi,qualia sunt salita, livae cappares rearnes assati
paueatas potus. Meticamenta tum interna itum exterisna habeant easdem vires,quorum materiam nobis possunt abunde suppeditare quae dicta sunt de curanda humida intempetie ventriculi. Sed antequam hanc partem finio, non sunt prsteris mittenda ea medicamenta, quae ea proprietate substantiς dicuntur iuuare ipsum e parvi uorum illa est natura di vis,ut omnibus prostit intemperaturis,seuti docet Galen. g. de med. secundum locos:& eum plurima huiusmodi medicamenta ab Alex. & aliis seseant pro seriari, & laudati; nos duobus contenti erimus, qus in prae sentia proponuntur,& probantur a Galen. alterum ex Asclepiade,& est caro cochlearum data ex vino alteruex propria sententia, & est hepar lupi, ius utriusque - ea prς sdii pra parationem,&vsum prςclare explicat Gal. alia,tim. qui scribit ad hunc modum. Videntur hse medicamen rivis, Miat: iuxta totam substantiam effracta esse, non secundu pi m.
unam,aut alteram qualitatem quale et lup num iecur, ius abunde experimentum habemus. Vsus autem
ipsius consimilis cochleis est , teritur enim exacte, &datur Si .cum vino aliquo dulci, nigna enim haec sunt visceri,ipsam nutrire potentia & media i ta calidi,&fiitidi oppositionem,& propterea talia pharmaca omnibus in temperaturis videmur conuenire, atque ex
proprietate substantis commoditatem de se exhibentvt neque calidas, neque frigidas inteperies laedat. Η e Gai qui de cochleis non ita plane loquitur, sicut de epare lupi. Sed eum scribat usum illarum esse smilem visi iecoris lupini, veris mile est eas primum fore coquendas,deinde terendas,siquidem eru vix possunt co teri . Nonnulli hoc tempore conficiunt quam ea . chleis , ut ignis destillatam, qua ad refrigerandum, diro randum iecur , remittendumque aestum totius emporis,ad tollendam sitim,& ad alios vlus familiaris
Porro de e pate lupi videtur esse in Galen. apparens quaedam rcpugnantia,in praesenti enim loco teli tur, se habere abunde experimentum quod prositam cori: i i vero de sim .med. facult. cap. proprio scribit, saepenumero se iecur lupi iam indidisse in medicamentum emticum, quod i ficitur ex eupato lo,nec tamecomperisse aliquid mentione dignum illud pta stitisse, in comparatione ad aherum, quiad sine eo confici consueuerat. Ivlaus Alexandrinus Germarrus,vird ctissimus, Nomm vera laude cumulatus, cui omnes
undiosi plurimum habent, cum aliis nominibus, tum maxime, quod pro Galeno aduersus nouat Orcs multa praeclare scripselit, hanc repugnantiam soluit hunc in modum: Iecur lupinum permixtum aliis medic mentis, qus agunt mani se si is qualitata bus, quale ethillud ex eupatorio, nihil iecori prode ste, cum mistius tota subitantia, ac laiente proprietate suam perficiat operationem, quam alioqui perficit quotiescumque solum, di sine militone medicamentorum ali rum exhibetur. sed sorte hae responso contradicti nem non tollati nam tameis vetum est,iecur lupinum, eum si medium iuxta oppostionem calidi, di sit di, non posse iuuare operam aliorum medicamentorum,qus manifestas agunt qualitatibus, tamen contra nihil videtur esse impedimento, quo minus illud quoque alias permixtum medicamentis, sua torius subit iis proprietate possJt prodesse, siquidem nulla videtur esse ratio, quamobrem cstera medicamenta illi peria mixta , hane suam vim, & latentem proprietatem possim auterie, huius quidem rei non desum exem-l la apud Galenum, quale est illud canciorum fluui
tum, cuius cinerem, scribit . de simplicibus me dicamentis, substantis proprietate esse prolantem, in his quia rabiente cane sunt morsi, partim solum, partim cum gentiana, & thure, multo protantiorem. Itaque cancri fluuiales eis iuuant a proprietate su stantiae, tamen iuuant,&soli, & simul cum aliis medicamentis. Quare mea sentitalia longe magis accommodata est alicia ciusdem Aleranditia responso,nempe
215쪽
pe G alenum sentire aliter in libris de smpl. med. sa
culi. quam sentiat in lib. de compos medicamentorum propterea quia libra de simplicabus, multo antea scripti fuerant quam liti. de erimpol. med. vi ipse testatur . de com p. med. leoindum genera,cap. r. Etenim,scuti idem scribit Gas. s. desim p. med. M a. de composmed.secundum genera,cap. is .cum facultates medica mentorum , qtrae proprie tale totius substantiae agunt, amethodo ac ratione snt alienae,& per solam experientiam cognokanwr,facile fieri potuit, vi vir an eonquirendas medicamentis eorumque facultatibus omnium dilistentissimus, posteriore tempore expertus fuerit,&aecur tu pinum,& alia medicamenta, quae priori tempore ignorauerat.
De Oburtictione Hepatis. RHases quidem non tractat separatim de obitru
ctione iecoris, attamen cum morbus sit longe maximi momenticiaequenti iis mus,&ex quo alii mulii, di difficiles morbi solent olim, nullo modo a nobis erit praetermittendus. Quare in hoe graui morbo iractabimus,ptra noltro instituto, primo de essentia r 16cundo dedisserentvi: tertio de signis: ac poliremo de
Quid sit obstructio iecoris, quam alii pilaiionem,
alii obturationem vocant , ex ipso nomine constat, quippe illius meatus,& cauitates naturales redduntur angustiores, replentur. N occluduntur praternaturae
intii tutum. sed eum iecur colu et ex multis partihus, quaeratum d primum , in quanam parte fiant ob struetiones λ Respondent nonnulli, & inter erteros Ru e. lib. .sen. 4. ractaru a. initio 4 cap.quod obstructiones fiant in cunctis partibus, di in propria substantra iecoris r quae opinio mea sententia est salsa, namque vere N proprie sunt obstructiones tantummodo in vasis ipsus iecoris, siquidem ciuitates i n iubilao tia visceras non sunt huiusmodi,ut possint obstrui cum teperiantur in ipsci spatia quaedam, veluti in reliquis partibus, vir sensbilia, ac tantum ratione contemplabilia. quae si repleantur praeter naturam, minime obstruetiones, sed potius tumores e sciuntur : quae doctrana est Galen. in lib.de conlii, artis medicv,cap.
3ν. nee non lib. de caussa & differ. morborum. viro bi que cap. II.
Itaque Obstruetio iecoris est unus moi horum inis si umeni alium in ea uitate, in quo illa vasa qua debent aperta esse,occluduntur,& impediuntur. Quo quiadem Penere morbi recur potitanum ac frequentiis me lavi laborare, propter duas causas, positas a G aen. o citato de conlii tu Artis medic , ,cap. 4 7. ait ram propter illa uo continutionem: alteram propter illius actionem . Namque ex una parte cum multae fini, di quidem angustissimae vena in iecore , cum aliis in partibus, tum maxime ubi illa deducti a vona Portae comittuntur cum Diuulis venae cauae , quae sunt adeo parua,& ex illa,ut sensum lateant: ex altera vero parte, cum alimentum ea ventriculo suis uin ad locum unum afferatur, quem propterea portas nominant ex fimilitudine , quod sicuti ciuitatem quis non potest ingredi, m fi per portas transeat , ita alimentum nequeat in iecur penetrare, nisi primum ad eum imcum peruenera t,atque ex eo loco in simas partes ire
ris distribuatur,ac postea per ea quae di imus, tenuissima vasa in totam patiem gibbam transfundatur , nulli mirum debet videri, si hoe viscus, & propter va- orum angustiam,& propter copiam permeantis su stantiae, iacile , ti frequenter 1olet obstructionibus laborare. Non Ingredior eam disputationem, utrum in ateria oblitiaens si morbus, atque ipsainet obfirmetio,an magis causa morbi: & s fuerit causa morbi, an ste scietis, vel materiatis, de qua recentaures α
en opere litietant, cum si altioris cuiusdam , & Dhil.
lioris inquistionis, quae nihil ad nos modo pertinet. illud nobis esto satis , obstruet one in iecoris esse morbum instrumentalem in caui tale, in qua vena potissimum , ac emtera vasa huius visceris implentur, &Occluduntur, adeo, vi illarum via libera, &transius impediatur. Caeterum cum meatus,& cauitates nostri corporis multis rari ibus laedantur,&obstruamur, de quihus sermonem habet Galenus lib. de causis, & disserentiis moitiorum utrobique,c. . nos in praeentia de una iecoris oblitue ione sermonem inlii luimus, quatenus illa ex multis vel crassis S: viscidis humori litis sera so let, ut posterius monstrabimus. Differentiae huius morbi sunt plurimae. ab intenso,&remisso a tempore,a coniunctis,&alia qua habent misero- eandem rationem , de quibus non semes diximus: ve. Da. tum disserentiae principales sunt duae : altera a m te laborante , seeundum quam dicimus , vel partem iecoris cauam , vel gibbam , vel simul utramque obstructam esse: altera a causis, de quibus paulo diligentius , & longius agendum es . Galenus cap. 94.ariis med. ponit unam tantummodo eausam oblimis c. c. otionis, lentos , S crassos humores, quam reo erit ia. metho. in lib. de constat. artis medicae , 8e aliis locis sed aliquando addit secundam, 8. method. capite quarto , nempe humorum copiam r Cernimus, ille inia unit,etiam quod mulium est, cum smul totum comsuit . obstruendo haerere infigaque , non mutus quam ea qua glutino la sunt, & cia ita, & s per meaia ius angustos eis transitus, multo proficio magis r tineri quod nonnunquam euenit in tui ba hominum. qui affatim simul irruentes in angustam viam , sibi mutuo sunt impedimento, ut nemo possit transire . Utimarus ex sententia Galeni. s. de locis affectis, mitio cap. r. addit ternam causam obstructionis iecoris. vaporosum spiritum conclusum , cui non pateat ex tus e verum s diligenter eon s derentur verba Ga 'eni, illa docent qua dem huiusmodi spiritum facete distentionem iecoris, sed minime obstructionem , quam speciatim scribit fieri a crassis , & viscidis humoribus in extremis partibus vasorum , qux ea vena tam oriuntur a etenim Galenus hoc loco docebat, iecur perinde ac cateras partes laborare duplici genere morbi, quorum unus est sola intemperies praeter misturam, citra tumorem I alter vero intemperies cum aliquo tumore , qualis est phlegmone , eri simias , solithus, flatulemae dissentiones, ac postremo obsiti)ctione facta a crassis,& viscidis humoribus, Itaque apud Galenum duae tantummodo sunt causae oblitu-etionis ieeoris, sicuti, & reliquarum partiumr altera multitudo : altera qualitas humorum , quinini3rum, aut lenti aut crassi fuerant: qudi clara est sententia Galeni cum aliis locis, tum prxcipue Io, metho. cap. 1. Caterum cum hae causae sint proximae , atque, ut nonnulli vocant , conlinentes . nec desnt aliae magis temorae , quae scilicet , vel copiam, vel ma tan qualitatem humorum possunt generare : have to sunt duplices , aliae internae, aliae eatetnae. I ter in na caula est mala constitutio lecoris , ventriculi , ac iis . eae teratum par sum , propter quas possunt generati tales humoles, quales diximus esse propriam eausam obstructionum . Externae autem eausae in communi vietus ratione comprehenda mssunt et itaque alimen ta suapte natura crassi succi , qualia sunt panis abf-quefct mento,placentae ex butyro, & omnia qus pasta fieri solent, legumina prope omnia , carnes boum, porcorum , Cuium, caseus , lac,& quetcunque ex ea seo, dilaeiecOrficiuntur , plices , olires, angule, vina dulcia, nigra , crasti, Dene colorata, & alia id grajus, iure statue s sunt cauis obsiti et sonis lecti. tis, ad hunc modum balnei administratio , vel, meos exercitium , uudia literarum , venus, s finitim portune , quod potissimum contingit si flati in fiant poli lumpta alimenta, quo tempore venit culus,
216쪽
N vena omnes repleta sunt humore crudo,ante com- moclum tempus illo at trasto in venas, facile possunt obstruetione sciscere,& fouere: quaru in omnium cauistii uni meminit Galerius lily. 1. 1. N 6. de ruenda valetudine , & lib. de cibis boni, di mali succi, & altis
sima. Poli essentiam, d ' differentias sequuntur signa , &illa primum qur generaliter demonstrant Obstructio nem iecoris, de quibus sermonem hibet Galenus 6. de tuenda valetudine, cap. 4. de cibis boni, &mali succi, cap. 3. nec notis . de locis a Metis, cas. 7.quorum summa talis est : qui iecoris oblimetionela iant , ptimum n dextro hypochondrio sensum quendam , & veluti potadus percipiunt , prs sertim
vero cum spiritum vehementer attrahunt, quod se
iasse piovenit propter eam causam , quoniam in vehementi respiratione septu in transuersum sursum alcendens, sursum trahit ipsum iecur, quod illi anne xum est,ea quo sit, ut iecur magis graue videatur,cum
sit quodammodo suspensum, & refertum multis, &crassis humoribus . Quod si pisterea illa tuosus quispia in spiritus in iecore fit interclusus , qui nequeat erumpere, tensio quoque percipitur in eodem hν p chondrio , ex quo deinceps , praeter sensum ponia
detis dolor aliquando acutus potest concitari, ut notat Galenus et . aphon con . sa. cum alloqui 1 cc
vis Dbstructiones non habeant insgnem adiunctum dolorem, qui si modo adeli, potius glauatiuus est, quam acutus. Epar, inquit Galenus loco citato a d let propret obstructionem , sed mediocriter, &cum quodam sensu potius ponderis,quam vehementis doloris .a vehemens dolor fit propter flati Osum spiritum aut inflammationem , qua vel est maxima vel suppurat. Pr crea habent pulsus inaequales , parcipue secundum magnitudinem , & paruitatem , vehementiam , di debilitatem, quod signum commune ethobsituetioni Omnium membrorum Principalium , ut docet Galeo. i. ad Glauconem,cap. 4. In sue: itaquesuvi pulsu, nunc parui , L languidi , nunc magni, di venementes , quandoque etiam si rea sit grauior, intermittentes . Obstruci mnibus iecorix non est necessario coniuncta febres , cum Obstructio titiuoibus frigidus , & maiori ex parte ex frigida materia orium habeati quare ruit putrescant humores, quod tamen facile euenit, cum nequeant diis ari,nulla febris eicitatur, & ita cum otis tructione iecoris quandoque adest febris, & tuuc caleficio viscere apparent quoque indicia caliditatis: quandoque nulla adest se bi is,in quo casu potius aderant signa frigiditatis,quam id uatis aQuo loco notanda est oscitantia Altimari qui asserit ex sementia Gai 8. de mei c. magnitudinem Obli ruetionis diicerm ex magnitudine febris,cum cerint musit, ingentem iecoris obstructionem saepe seri cum te ui. imo vel O nulla febre. Galenus autem eo loco loqui tur non de iecoris sed decutis obstructione, & in hoc deeeptus est Altimaru I.
Hisce signis quae colligimus ex variis Galeni locis,
nonnulli addunt alia signa,ex colore totius corporis,ex lolio,excrementis alui, qua cum non sint propria ob structiom, sed communia inflammationi, scirilis, &alus morbis .iure possunt praetermitti quare veniamus
ad signa disserenitarum. sit tis si pars iecoris superior At obba laboret obstruetio , .notim. nibus , quae sint aliquantisper insignes , ad iacium. &compressionem dextri hypochondrai, vicunque periacipitur qusdam turgentia ac tensio,cum necessario i cur magis tumidum ac tensum reddatur, quam sit imcundum naturam. At vero si obstructiones magis occupem partem cauam , via manu ad ratium percipi potest, vel tensio, vel repletio, nisi sorte obstructio,1uei it adeo magna, vi alteram quoque partem in conia sensum trahat et sed hanc ipsam differentiam licet ex aliis discernere, ac maxime ex alui excrementis:
namque oditructa parte sima excrementa sunt plerum
que humida,copiosa, instareuiusdam sedimenti ptisans hordeacea,qud iecur chylum conseetum in ventri culo nequeat ad se attrahere . Obstrudita aut ein parte fibba,eadein exciementa sunt potius seca, ac demum
aborante utraque parte, ercae menta erunt varia, modo homi da, modo sicca. Virum autem obstructiones fiant ex multitudine, vel magis ex qualitate humorum , non ali la id potest coetu osci ex colore, Si habitu uniuersi corporis,nec non ex variis symptomatibus, quae vel plenitiadinem, vel cacochymiam 1 leni demonstrare, de quibus saepe diximus quibus indiciis demum siem addere piscedentem vitius rationem, statem, tempus anni, di alia eiusmodi. Ante vero quam veniamus ad curationem, quod unum res at, ne quis putet obstructionem iecoris remese parui momenti Galenum audiamus, qui in libro das Dis de cibis boni di mali lii Aap. x. refert varia incom- ctisnia. moda, di pericula, quae hunc morbum solent comitari: primum pro hi hetur distributio alimenti per totum corpus,ex quo illud non potest deinceps nutriri: secundo,necessario generatur collectio plenitudinis in venis mestirieru,& simarum partium iecoris, impedito enim transitu ipsi alimento , quominus posit penetrare ad eas partes ad quas pertinet illud generaliter distribue
Ie, ut esui modi repletio generetur necesse est,in quo casu tertium periculum imminet, ut aut sequatur innammatio partium,in quibus collectio satia fueritiaut sue cedat putredo redundantium humorum: quandoquidem alterutrum sequi necesse est, nempe vi crudi crasiasque humores, vel concini conuertatitur iii sangu nem, vel putrescant, sicuti reliquis quoque omnibus accidit, quaecunque locis calidis diutius moram trahunt. Hsc ex Galeno: quibus id generalitet licet ad dere , obii ructionem iecoris, ut vulgo loquuntur, est emati em fere omnium morborum , siquidem facile, &frequenter illam consequuntur istites, di ills qui dem diis ciles,& diuturn ς , cacochymia, chellias hydrops. apoliema , dolores colici , fluxiones alvi , melancholia hypochonditata, di alii id genus morbi prope
modum innumerabiles. Sed ipsam curationem a P Cων ..
a 3. generaliter tractando rationem curauds obli r ctionis , duplicem facit illius considerationem, unam quatenus facta elir alteram quatenus eii sutura: qu re scii bit factam obstructionem curandam esse aerari,qus nihil aliud est, ut ipse anterpretatur locis citatis,
nec non de simp. med. facultat. cap. . ai. quam
detersio, quae impactos, & obstruentes humores re
mouet , ad quem modum inquit in arte med. cap. 94. oblitutiionem habere unam intentionem morbo contrariam , nempe apertionem. Futuram autem obstructio uem docet curandam esse vacuatione, at
tenuatione , detersione, grauiterque nos adtaonet, antequam administrentur medicamenta de obstruem tia, quae sunt accommodata ad tollendam factam o structionem, ut perpetuo incipiamus a vacuatione ill
rum humoium , qui tanquam eauss suiu rs obstructi nisaisdue confluunt ad partem obstructam , quod si
aliter fiat certum periculum imminere, ut tiructi nes non solum non tollantur, sed etiam reddantur, &curatu dissiciliores. Cum istitur nulli dubium esse pollit quin obstruti ones iecoris hae ipsa methodo curari debeant, due principales nob:s sese offerunt curandi indicationes altera, omnium primum vacuandi universi eorporis, altera, viendi medicamentis de Oblituentibus de quorum numel O paulo post.
Sed hoc loco non es pr termittenduin Galeni praeceptum, quatenus pertinet ad vacuationem lecoris, euius ille meminii in libello de constitutione artis me dicς ι . nec non in arte medica, p. 94. tu aliis locis, quod ni initum si fuerit obflautia pars gibba, & suo Dor iecoris , sumpta indicatione a natura locia in cli , qui ratione vens cauae habet magnum consenium cum vasis utiliariis . opportune vacuari soleat Per
217쪽
per ea nae licamenta, prouocant timum . dummodo mulio vitioso humore no st iccita, tunc enim per aluuin & medicamenta deiectoria possini vaeo ri,ut notauri Gai . meth. cap. vlt. At vero si tuerit . b- structa pars iu serior es concaua, eri sentiente vena portς quae ab hac parte ori uin ducit,cum intelli ius lonae commodior fuerit euacuatio piar medicamenta purΘ-tia per aluum .
utrum nouimus satisneere propcisi iis indicationibus, po ossi uuin licet colligere ex d Fetentiis sumptis
intenso S rem: ..i tempore, a contumuis , R altis id genus: sic uidem pro coinperto habendum Ut, ob
structiones longe facili seu rari , s suetitit leuiores, proximo tempore faeis,in corpore robus o, ac sine se bre,quam s iuerint validiores,antiquae, i. i corpore debili rein non siac setite.ex quo Gas scriptum res iquuio libello de constit.artis med. ar. Obl ructiones ire ris , antequam faciant altas radaces, sol i tenuati te via eius rationes nec non tenuantibus qui b.ddam medicamentis sine mulio labore posse auferri: ubi vero fuerint multiplices & validiores, non solum tenuantibus alimentis & medicameniis, sed etiam vacuatione o pus fore illasque multo difficilius curati , adco ut tari. dem si fuerint in Ieterat .i longiore tempore confirmatae,nullam priape recipiant curatio re in . Ilaec ueraeli ratio prognostici, ut id obiter uos moneam , quam possun is me , qui scribunt vel docent curationem morborum, quo nimirum sumitur ex natura & diis
reno is morbi,delauo agi iure unde ridendi stitit, qui conantur in snguli morbis certas & propria pi s dictiones inuenire; cun enim legitima di constis ratio pt
gnollici tota penseat ex comparatione virium cum
m ibo, ius Gali n. & Lad Glauconem & stequenter meminit, ubi nullii eli aeger, adeoq; nulla virium cum morbo comparatiri certum est aliud nullum prognos i eum posse fieti, r.eter id quod suggerit condulo &natura moi bi,scuti u cimus. Sed redeo ad rem. Pro absoluenda priodi indicatione quae pertinet ad
vacuationem totius eorpor . primum quidem ad purpanda illa excrementa, quae continemur in ve.ω cuicti primis viis, expedit lenite um leuiore aliquo medicamento,inter quae hiera est praestantissima, vel sola ad 5 i. quae medicamen ta erunt accommodata, si cibiashuctiones fuerint ea humoribus leutis, crassis, S si iis pidis. Quod si una cum Obstructione appareat calidi ias iecoris, ierit exhiberi cassia cum portiuncula specierum hi erς. Lenita aluo consentiemibus Urbus princip1tio, scopis,vena omnino secanda es ,ri ea quidem basilica dextri brach r . sanguisque mittendus ea mensura di quantitate quae videbitur conuenire S plenitudini & habri ut corporis, S reliquis scopis secunda rus . quod quidem remedium censendum est non sci tum utile, sed etiam necessirium pro pei scienda generali corporis vacuatione, nec non pro reuellendo nu- more fluente ad partes obli ructas, atque ut semel dicam pro aperienda via caeteris medicamentis, accommodatis ad tollendas Obstructiones,quae iam diximus sine huiusmodi communi prouidentia non posse tuto S utiliter administrari . Et quanquam non Ignoro plerosque hoc remedium improbare,& in obsitu timuibus iecoras,& in caeteris morbis,in quibus redundat humores lenti, assi &fragidi, tamen nolo in praesentia longius hanc dissicultatem examinare, cum in animo habeam commodo tempore hoc ipsum argumen rum tam perspacue de solide uobis explicare, ut facile deinceps pollitis, di huic, &alus aduertariorum cogitationibus respondete . iam vobis sussiliat unus to cus valde notabit a. metho cap. 4. in quo Gah probat solonem vena: ci ra volam plenitudinem nummum, tametsi abundent humores crassiti silai dis di ipsumcolpus vere dici possit u tale cacochymia. Lenita aluo, secta vena,ac minorata materia,qus s per est,esi concoquenda, ad quem vium plurima iunt accommodatadum sinplicia dum composi ta medica
meniatnos fantillanter utimur syrupis di decio tis,si .euti alii aquis stillatitiis,vel leparatis, vel missis. Pti.
mum vero incipiendum a levioribus. quales sunt syrupi smplices de cichoreti, de lancho, Mendi via , se fi ii iacetosus,d meta ei choret,aceto se,sapilloruin veneris, borraginis.Quod si una iecur appareat ii igidum,
permiscelida erunt nonnulla calidiora ,svrupus de agrimonia,debetonim,de fumo terrae,& limilia.
Deinde si ita serat occa sto, pi rediendum ad va lentiora qualia sulit syrti pus de cichoreo sine thitaria barri, & cum rhabat basci, de endluia gentilis . d cocta agit moniae . hyssopi , chamaepityos , & smi
lium. Apparente concoctione purae tui noria materia , sed cu medicamentis quoquυ modo leuioribus, quo matri uus recipiunt scammonium,& alia id genu, vetahementiora,olsciunt lectam,trahunt ad illud noua ex crementa: quare optrina sui uiniet si ripli sciat hi baitarum agat cus: inter com fit a pilura de iribtissum tha barbaro, de litera cum agarico, tyriapus tollaceus, vel mel ν Alaceu in tolutivum, quod virumque propter
totis eli familiare iecori,&alia huiusmodi. cauod svna non satis tuetit purgallo te iam sympas optimunerit purgationem quoque repetere. Ex purgato corpore u ueris, mox opportune d ueniendum est ad ea medicamenta, quae dicuntur habete peculiarem vim de itruendi, quorum iratura,
quantum colligitur ex Galen it. meth. P. I o. s. de simplic. med facult.can. I 6., smp.med.facult. cap.
de postonia,& huiusmodi: primum debent esse ex ue nete medicamento um abstergentium , ex quo opus est,ut non solum facultatibus,ted etiam mod lubitantii opponantur illis medicamentis , quae a Grscis em plastica dicuntur : hsc enim viscidastituti omnino
mordacitatis experila,cum altera ex parte medicamenta deobstruentia debeant carere omni lentose, neque esse mordacitatis expertia. Nant igitur ut nitiosa, aut
amara, aut acria,aut Omnino tenuium partium: quod
si demum parum quid habeant altringentis faculatis ,
ea longe eurulint turiora,& Prae tanta Dra, Horum me
dicameniorum sylva est i, set tu, ac prope infinita . ex qua ea breui conabor seligere, quae mihi videntur hoe tempore mastis usitata di essicacia. Quaedam sunt stria
maria .cetrach, absinthium, detonica chamaeum: s, cha- s viriliam; pitys,radicra, lia, & semina apit, petroselint, foe- ho. r. niculi .asparagi,cortices & radices lauri, at alia id te im , qus Mineri,cum sint alia magistia minus eali Aa, debent ita moderari N ad ininuitari vel separa , is , vel simul commixta, ut res ipsa, & a Acii recoris, vel calidior vel frigidior videbitur postillare Nonnulli in aer cstera Omnia mirabiliter laudant lupulos atque eorum decoctum, moti fortasse auctoritate Mesue , qui hoc medicamentum ad multos usus probat maximo pete: sed eum nihil de eo, quod equidem inueneram,
Gal. Dicit cor .aluq ue veteres auetores mitem talis me moriae prodiderint ego illo admodum timide uti leo qui libenter abstineo a medicamentis notus,ince tis , &quorum vires testimonio, tu aue Orata te vete
rum non sunt nobis manifestae . Quadam autem lunt medicamenia composta, tvrupi, de quibus iam dixi mus, confectiones diar hodon, dracyminum, dracal meniti um,throchisci de rosis,de agrimonia,ue aht yn thiorue rhabat baro, S alia, quorum non est ut longio rem catalogum faciamus. Sed tamen nolo praeternutaere,quia proteram quoddam medicamentum ex radice cichorii S chamaepityos, quod est Gai. ex Arch gene8.rie med. sec. lmos,quo Olim senior quidam medicus
in oblitu uicinibus iecoris familiariter de feliciter vii
218쪽
Quod si aut erantur illa at tria inpotem et lain adinini brati in iecore lidiore H. e sunt med .camenta accommodata , ad tollendas obstructioiam iecoris,m quorum usu illud est n. axime obseruandum , ut o n. rtune exhib antur, quontinuum tempore iam connesum statimemu , quod ex ventriculo in ipsum iecur digeritur , ac deinde tantum quoque tempo is spatium inter ea atque alimet ta posterius assii menda interponatur , quantum saeis iuerit, di ira probe concoquantur. taximus de omnibus nae diramentis, tam internis, quam externis,accommodatis ad tollendas obstructiones iecoris, qui I Omnibus postremo debet accede re congrua victus rarao , adeo, ut agri ex una parte dilige i ter ea ueant ah iis omnibus alimentis ,& potibus, quae possunt gignere humores crassos, lentos, viscidor, di accommodatos ad emciendas obstructi nes, de quibus iam diximus, traciam es de causis e tonis: ea altera vero assamant alimenta, quq vim habeant incidendi,detergendi,exhenuandi,ut sunt am ra,acria, acida, de qua quidem tenuante vietus rati ne Gai. accurare At diffuse libellum scripsi, qui vii cuIque satis elle potest: in sumina panis probe cons et tis,elaboratus,mediocriter salitus, i licet commode permiscere, lamina anisorum forniculi, vel quid simile, carnes sint probatae,pulli gallinacei,perdices, urdi,& iniae ues montanae,pasces saxati te cula parata ea iure,saccharo,aceto, petroselinoe unum sit tenue, ni uniae dulce , vel austerum , qus pauca tanquam exempla tussiciant,ad quae es reta tacito possunt referri . Quo iam vero hie moibus est mari me fiequens , longe maximi momenti, ut ordinatam , N acem ratam ni us curationem teneatis, ex nostro inuti uioptopona ur caliis , in quo qua generaliter diximus , qua niti,ia licet ad particularem usum te rantur. Ν crates annum agens εο temperamenti calidi, & staci , tempore veris, iam duos menses Iaboret ob studiione recolis sine febre: Socrati ante omnia lent aut aluus cum cassia & hiera , secundum hanc foru
. t sin amem concoctio dἰmelle & tarde appareat ,seuti euenit is enuiner O, Lobri licebit repet: e medicamentum leniens semel erhibitum, vel quid simile: &perpetuo debeiis ab itinere a soluentibus medicameniatis,tiis ducendi humores sue: int concocii r quam i ne putilandi rationem ad mentem Hippoc. de Gai. npriuatis lectionibus spero,me uobis usque adeo plane de is auter propos iurum de consumaturum,ut nullus
de haere locus dubitationi vobis in posterum possit
superesse. Expurgato corpore vobis litet turo aggredi ea medicamenta, qus maiorem vim habeant exobstrueniadi, qualia sunt trochaici, strupi composti, & alia id
ίνην Post nonnullos dies , nisi socrates vobis vide tur exquisie purgatus , alterum propinetis medic
ρMio. Noe demum tempore exhibeatis ea medicamenta. vel simplicia vel comptista,caeter somnibus emeaci ra, quorum supra mentionem secimus,interque ego miliariter uti consileui hoe electuarior R Radietim e μενῶ ir.e,mνωm 3 iiii. Rahiam chamaepis. ι ii. Amudaia viam ama νarum χ s. Nati aqvianismo ιβ. M. In quorum quidem medicamentorum adminiis stratione ranciam perseuerandum est, quantum res idila videbitur pollulare. Neque demum sunt prs term menda pro curando socrate medicamenta externa , quorum iam superius sunt posta uaria exempla, neque est ut iis reserendes maiorem temporis iacturam
De Insummasione Iecoris. Τ aetaturi de iecoris inflammati ne, ne versemuPin aliqua no initus an himi tale,cum veteres Me dici pluribus modis nomen inflammationis soleant uia suppa te, quorun,que Gai Od Glaucoi: em,cap. .&α. lias neu uenter montionem Dei , nos in pys sentia Inflammationem intelligimus tumorem pisterna Uri ex aliquo humore caliciore or enim: in qua sieni fic tione accipitur ah Hipp. Gal.& omnibus Medicis. -- penumero itaque iaciar,sc uti relique paries nostri corpor s.esi aptum,ut supra di xumis,ad suscipiendam in fiam Done, decuitis generatione in uniuersum primclare scribsi Gal. a. de diis lib. cap. ii . qui asserit hune morbum orari ex calida fluxioi,e,tralmitiente una, vel pluribus par tibus,victim aut i emotis , ad ipsum iecur noxia excretaenia,q is illud in tu molem attollunt, de inflammationem eiaciunt.
Ei si veto dissilentis huius ino/bi plures mssunt
numerari, verum amen duae mihi videntur esse prγipuae:altera quς sumi tura vatus partibus iecoris laborantibus: altera qus sumitur ex materia diuersorum humorum,ex qui I inflammatio originem habet,sicuti diximus de obstructione: qnod tamen ita accipiendum est,scuti accipitur a Gal. s. e loe. asi cap. 7. quicum doceat inuanuna uouem posse otiradunt a vel
219쪽
ta DA IN p LAMMATIONE IECORIS.
in partibus eruis,vel in gibbis iecoris, simul asserit, in
neutra parte inflammaticinem exquis te distinctam posse consistere,ut altera integra, di omnis mali im munit conseruetur, propterea , quia visceris cato in cunctis partibus continua est, adeo ut necesse sit eas quoquo modo in assectibus sbi mutuo conuenire. Sed
di illud non est praetermittendum , quod idem scribit
GaII 3. metho. cap. in fine:caua iecoris parte sab rante inflammatione, protinus fore neceste, ut simul venae,quae sunt in mesenterio,inflammatione labolet, quando illae omnes originem ducunt ex ea vena, quae
ad portam pertinet. Postremo.&id pertinet ad hane
differentiam, nempe carnosam iecoris narrem atque
illius substantiam corripi interdum insammationet, interdum vero magis membranam laborare,quae illud cireundat, & vestit: quod neque a Gal. praetermissum
est 6 apheo . nec non .aphorco m. Quatenus autem pertinet ad aliam disserentiam , quam praebet materia diuersorum humorum,qui essiaciunt inflammationem tametsi non debet negari,quin iecoris instam matro fieri possit ex quovis humore , mixto simul cum sanguine, tamen dicit Gi.6. de med.
secundum locos, c. i. & vltimo, hunc mothum praecia Pue ac maxima ex parie fieri,vel ex sanguine calidiore vel ex bile, quandoquidem reliqui duo humores m
gis sunt apti ad generandos alios humores, quam imilammationem.
Signa indieantia inflammationem ieeoris, alia sunt
communia, alia propria . quae praecipue funauntur ex Gal. in s de loe. ass. eap. . Inter signa communia prἱ movercipitur strauitas in dextro hypochondri quand'. M ue vero,& desor,qui peruenit ad costas spumas, quihus iecur quibusdam internis vinculis alligatur, ut ducit Gal. . de usu partium,cap t4.quae quidem vincula insammata distendum,& dolorem pariunt quam coltigantiam tamen dicit Gal.non reperiti in cunctis h
manabus , scuti neque in exteris animantibus, ut propterea neque in omnibus hic eos arum dolor percupiatur. Praeterea iecoris inflammationem necessariosequitur febris,& propter dignitatem partis. & pr Pter maximum Illius consevium corder quae quidem tebris,ut dicit Gal. t .aphor.com. ix. solet habere nomnullas accessiones quotidie,& noctu potius quam i terdiu, sicuti in pleuritide,& phrenitide accessiones magna ex parte fiunt per tertiam diem, neque tamen perpetuo eandem seruant rationem, namque vi dicit Calen. Σ.prorrhet. com . et r. Febris quandoque est m Iagna, quand que acuta, sed non maligna , quandoque vero nec maligna neque acuta: quae sane diuersias scia et eonsequi diuersam conditionem,& magnitudinem inflammationis:etenim eum inflammationum magn- rudinem perpetuo febris ex proportione sequatur, scuti non perpetuo necesse est iecur valenter uinat mari,sed modo remissus modo intentius,ita non semper necessario febris , sequi inr maligna, vel acuta, sed ad proportionem insammationis. His accedit aliqua
difficultas spirandi ,siquidem propter consensum septi
transuersi, ut dicit Galenus libello de utilitate respirationis,cap. 4. agri coguntur paruam, & frequentem respirationem facere. LOtia sunt flaua, quandoque si viada,interdum nigra, propter maiorem,vel minorem caiidatatem, S in limmationem , pulsus est durus, tensus,&inaequalis,ves uti qui serrinus dicitur, ut ait G Ien. 4. de causis pulsuum ,cap. 7. i. de praesagio ex pulsibus cip.4. sed tamen pulsus est minus, clurus,& inmqualis,quam si an pleuritide, quod pleura si pars neruosior,& suapte natura tensa: praeterea est magnus,ve lax,&irequens. Demum veto,ut dicit Gas. s. de locati . . . cum instaminatione iecoris h. cfere coniun- sunsui tympiomata, exigua iussis, linguae color per Initia rubet,deinde niger, ingens fastidium tibi, ine haut astis, vomitus quidam tum sncerae bilis, tum eius quae vitellina dicitur, Mollea vero non nunquam aruginosi latius quoque illis astrine itur,nisi cum iecotu imbecilliute inflammavonem fieri contingaunam tune deiiciuntur excrementa liquidiora, & quando.
que similia loturae carnis: alioqui enim propter nimia visceris caliditatem sicca deiiciuntur,qua σπεπατωδastaece appellantur, quod notauit Gal. 4. de ratione v citis mciborum acutorum,com. i7.Atq ue haec sere via
dentur esse iudicia, quae generaliter iecoris initimin tinpem solent demonstrare. Sed antequam accedamus ad signa disserenitarum, Sis,a dia non fuerit alienum ab instituto nostro,&a veitra vN- gnastica. litate, si nonnulla proserantur indicia, quibus sciatis distinguere inflammationem iecoris ab inflammari ne aliarum d narum partium, quae, & ps opter vicinita rem, & propivi similia symptomata non ita facile di
sternuntur, quin medici alierum morbum pro altero accipientes decipiamur. Saepenumero unaeti instam matio musculorum abdominis, intra quos, ut scitis,
iecur sub peritonso postum est. Gal. rasto loco citato t. de loc .as et docet ea sil na, quibus huiusmodi par. tium inflammationem discernere satis r primum quidem ex positu,& figura: namque infaminato iec re, si musculi manibus tractentur, & quatenus fieri potest, attollamur, di suspendantur,manifeste profundior tumor deprehenditur , & ille quidem quas in unum collectus,&circumscriptus, pro forma ipsus iecoris laborantis: squidem Omnis i ammatio suscipit sor
mam particulae cultis est in Bammatiocinnammatis a
tem musculis, vel ad locum tactum , quas in suin macule,protinus percipitur,ti dolor,& tumor, ac si ani mus diligenter attendatur, talis fuerit fgna inflammationis,qualem habent mulculi laborantes: hoc ipsum
demovillam cum alia, tum maxime color totius comporis: ad quem modum G d. deprehendit Si siatium quendam nullo iecoli su Dibo laborare, sed tantummodo abscessu in profundis mulculis, prster sementiam aliorum medicorum e huius seroti historiam re citat s de loe affeci. cap vltimo seu feta is quoque huiusmodi morborum differentiam satis potest demonstrare,cum certum si perpetuo, longe maiore, febre
excitari in iecoris,qua in musculorum inflammatione:
immo vero non modo febrem, sed etiam cuneia sym plomaia,qus lupra suete posita, semper esse vehementiora,& maioris momenti: n anaque 'i dicit Gal. .pr g noli. m.3 .si musculi inflammatione laborant, i seire mortem nos possunt,nis raro ut propter magnitudinem insignem inflammationis, aut propter viriudebilitatem , aut quia vel medici, vel ςgrotantes ali
Allera est inflammatio membrans succingeniis co--αstas,quam pleuram appellant, qus itidem pars proxima est ipsi iecori, & habet lympiomata viqi adeo similia synapiomatibus itina mitiationis iecoris,uisse uen ;.L.Mter Medici alteram pro altera soleant accipere: sicuti euenit Glaucom Philos.& med: co Siculo qui laborans inflammatione iecoras,putabat se labor a te pleuri: ide:
cuius elegantem huicitia in recitat G I. s.delo. as ad finem At vero idem Gal. hanc rationem quoque diasternendi hos duos affectus nos docet pisclarissim ex . de loe. assi c. 9. Ello ille inquit At quispiam tuter reipiaranduin in spumarum costarum loco doleat,hune ce te ex eo dolore pleuriticum esse non debemus, sulpi cari, sed in primis decet considerare, num tussiendo aliquid expuattid enim si fuerit coloratum, non tem
re pleuritidis facit tu scipionem: quod si uero tussea-do nihil omnino expilai, seri sane potest,ut ira quo que sit pleuriticus, ubi nimirum insam mali fuerit cruda,& constracta, adeo ut ab ea nilial resudet, quod mici potest, quali insammatione multos dies labota
bus c. I 8. Csterum fieri potest,ut dolor quoque in sputiarum costarum loco ea oriatur propter iecoris ini amationem, intentis videt. interius quibusdam vine
lis Qquibus nonnulloium iecur costis sputiis alligatur vi supra diximus. Primum vero indicium , quo alteram ii, flammationem ab altera discernere possimus,
Galeno 1uim in ea pullu: namque ille non est similis
220쪽
viro que, quia tameis in viroque, morbo pulsus est
euru , M serrinus, tamen certum est, illum minorem duritiem habere 1u inflammatione iecoras,quam plui ritide, propter varietatem partium inflammatarum. Secundum sumitur indictum ex excremem,quae dei ciuntur per aluum siquid'm in inflammatione iecoris deiiciuntur excrementa sinitia loturae carnis nuper inactatae, etsi non semper sunt eiusmodi. sed in his du-
taxat magis, quae proprie iecoraria dicuntur .vel hepa tica r quamobrem in iis inst mmationibus iecoris , in
quibus per aluum nihil excernitur , Optimum fuerit manibus dextrum hypochondrium explorare e nam sin eo tum r esse deprehendatur, certissimum erit inflammationas indicium: qums si nullus tumor inueniatur, nec se quidem desiliendum est, cum seri poss visi inflammatio in sola concaua iecoris parie , inquam ullus tactui tumor retesi occnrrere: nec non, ut it flammatio sit in gibois partibus at vero non omnibus sed iis duntaxat,quae a eos is spuriis coiteguntur,it que Gai. consito laborata Ie admonere oportet, marixi me respiret, illumque interrogare,an grauitatem aliquam sentiat, aut a superioribus partibus suspentam, aut vicinis incumbentem, id quod propter caulas iam inpositas solet iis contingere, qui iecoris i ι. nam maiatione laborant. Ad summam concludit Guen. prr-cipuum indicium hac in re pulsum eis, di qui fallere
non potest,progressu autem tempor)s, S i eliqua lysim plomata posse aliquid simi inni fi ale. Nam ubi iecur Inflammatione laborat, continuit,& lingua, & totius corporis colorem immutati, sicuti rursus in pleui itide
coatingit tussim crescere, atque eo tempore omnino
apparere aliqua,quae per tussi an eiiciuntur. Hanc lo cum tractaui paulo longius, quod ille mihi videatur Non si dum dii genter monstrare ostiarentiam natum duarum inflammat: onum , sed etiam possie Gaaxum mlucem afferre huic toti traetationi. Venio ad signa d: ieientiarum. Diatinus praecipuas disserentias insammationis te coris sumi,ves ex parte laborante,ves ex natura hum ris ei scientis inflammationem, itaque si cui nota pars iecoris insanimatione laboret, iactore Gal. s. aptior. coni. 3. dolor quida Obtusus,& grauis,ac vestiti quod . dam pondus in ea par te per c mur; sin autem tunica1reoticitcundata, vel vatillaborent . tunc doloi fit Potitis acutus i prν terea si lapammatio sinam i coris partem obtineat, ex s. de locis assecl. ad finem , primum man bus facilius percipitur pi a terram s fuerit iti sanis, atque abdonaria suapte natura extenua iagum , quod etiam ex morbo solet extenuarie deinde maior ex hac parte est dolor, sui spliando percipHur, magisq; ad dextrum ascendit iugulum, vi quandoque id. nempe in magna iecoris inflammatione, detrahi videatur, quod euenit propter vici tatem, S c Olensum septi transuersi.& totius thoracis. sin vero innam maiatio cauam iecoris patiem afferat, haec manibus deprehendi non potest, & quemadmodum pars obba maianis consentit ipsi peciori,ita concaua, di propter vici nitatem. 'e propter communicantiam vena portat,maris consentit ventriculo: quocirca ille consueuit insaniter laborate siti,nausea cibi fasis dro, vomitu. s gultu,&alias prauis symylomatibus. Quatenus autem pertinet ad alteram dissereni iam humoris eis entis
inflammationem, hae,ut dirimus, fere est duplex, vel sanguis vel sauabilis,' quaquam signa utriusq; sunt
prope eadem tamen ita endum est, lymptomata longe fieri vehementiora, di deteriora ex bile, quam ex la n-guine cum enim tunc inflammatici quodammodo es generet ad naturam erysipelatis,febris excitatur ardentissima, qualsa ea est. quae Latinis ardens dicitur, quam perpetuo solent comitari ingens litis, utrima caliditas, maxima in appetentia, & alia huiusmodi, quae ex bile solem pr i errari: se lotia erunt insgniter flaua, quam doque etiam nigra: excrementa alui erunt snceriora, praecesseris ni quae copiam bilis potuerunt eis cere .
Altera autem ea parte si rasum uo oriam rasam guine,& Dbtis, & dolor. & omnia symptomata erunt
Luiora, & minus actita, sicuti hie humor altero ei be niauior, & minus periculosus . veniamus ad cura
In qualibet inflammatione, quae est morbus in in
temperie cum materi unica est indicatio, nempe vi citandi materiam, qu .r mea continetur :h cautem
potest vacuari dupliciter, uno modo s retrocedat: aliatero per pallentem particulam: retrocedet autem materia vel imoti tu, et attracta, vel transmissa: vel uno aliquo vel omnibus ea his modis: per locum uero mattentem ei acuabit partim quidem manifeste, & sensiabiliter,paratin laten ιαδε infensibiliter. Itaq; si uniuersum corpus plenius fuerit,quam conueniat, non oportet pet parietilem locum vacuarer nam si icarificatimnibus , et altis remediis conabimur sens biliter vacu te. ratione excitati dolotis plus trahemus ad partem
a Metam: quod si medicamentis calefactentibus vestiamus eandem materiam digerere, propter calorem p riculum est ne plus in patiem trahatur quam diger tur: sin autem in eo laboremus, ut id quod influit turissum retrocedat, non quicquam recipiet quod plenum
suerit corpus: quocirca necesse est vacuare totum coriapus, aut retrahere omnino in alias partes quod insuit in patientem locum: demum ubi hoc si tu in fit, Oporistet primum repellere ex parte inflammata,deinde accedere ad resoluendum quae supersunt. Haec praeclariis est doctrina Gai ae meth curandi omnes inllammatim radiari . ne,c.9s .artia med. quam s velimus accommodare ad via.
nolitam iecoris inflammationem , ita habendum est aetenim I .n is sese offeri indieatio vaeuandi uniuersi
corporis. 1. repellendi materiam fluentem adhue 3.vacuandi uiam feste ac sens biliter materiam eontemam
in iecore,s fuerit tu parie caua; per aluum: fi in gibba, per lotium. 4.& vltima dissoluendi insensbiliter si qus
remanent, dc Decasio ita postulat. Vtrum vero his inia
dicationibus satisfacere possim illud i. sciatis . Omnes inflammationes partium principalium , quales sunt pleura, pulmo ventriculus, iecur, reponi ab omnibus , inter inorbos valde acutos, di periculosos, de quibus dicit Galen. t o. meth. cm s . quod morbi ferae hine consueuerunt, non modo in hrs,qui habent vores debiles, sed etiam in illis qui habent vires robustas; atque uni cam spem salutis in uno robore virium consalere ,
quia necesse est alterutrum , aut nut Iiendo aegrotum, ansam mationem austeri, aut non nutriendo vires adhuc magis reddi imbecillitas . Qiaerunt nonnulli hoe ioco utra si periculosior innammatio iecoris,caua ne an gibbae partis pinnbus respondet Galen 6. epr. sec. .
deteriorein esse intiam mationem parassisti bbasuquam
cauae,cum illa certem propter rationem venae, cauara
qua dili ribuitur sal guis toti corpori ,& propter consensum tepit transuersi cordis, & propter alias causas,
si altera parte concaua nohitim atque vi diximus, ais rai ptrpetuo maiora, R deletiora sympto malai I coris inquit Gal. pals convexa longe concaua est periculosior: & nonuvili nanc partem inter superiores t tius corporis partes, sicuti ventriculum,& alias, repo ncre consueuerunt. Itaque in uniuersiain quslibet ecoris inflammatio eis morbus valde acuius, di pericus sus,ac nisi vires si in valde robusta .plane let talis,quod si non mortem, tamen alia mala grauissima solet asser
s. s.de loeis δη c cap. et . huius inodi inflammatiouibus
aliquando febrem heciacam, & malasmum succedere consueuisti. Quod si tandem iecoris initia naniatio debet feliciter solui, di iudicari, istud fieri solat Ges. a ctore 3. de crisibus cap 3 .tribus potissimum ni ex cretionis: si pars gibba laboret pro fluuio san ius enaribus sudoribus bonis, di multis vrmis: sin autem pai s caua sit male assicia Meleelionabus biliosi, & sudoribus nonnunquam etiam vomitibus. Ex quo eliciatis errorem cum aliorum, una maxime . c. qui s.ca ν Aa