Alexandri Massariae Vicentini, ... Practica medica. In qua methodus accuratissima traditur, & cognoscendi, & rectissime curandi omnes humani corporis morbos, ... Cui recenter suis inserti locis ex ipsius auctoris autographo desumpti conspiciuntur bin

발행: 1607년

분량: 603페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

301쪽

qui opina tur, votas prolusione seminis laborare eum

magis aliorum extrementorum fluxa ne laborent: sia quidem videmus plurimis aegrotis hoc profluuium multos annos perdurare, ex quo profluente lemine necessarium solet illos ad exiremam maciem Sconsumptionem corporis deduci, sicut iis solet contingeret qui immoderato coitu utuntur,quod tamen non vide

mus illis contingere. Conuenit inter omnes legitimam & propriam causam profluuii vimini non aliam esse,quam nimiam copiam excrementorum. sed ubi , & quomodo huiusmodi racte menta generentur . non conuenit inter omnes causa , inquit, Tilncaues i. quae corruptum

humorem assidue gignit, alias in principibus partibus consistit. sic Mercutialis, & cateri fere ramnes hanerem tractantes, &consentientes Trincauellio , causam profluuii muliebris,vel in totum corpus, vel in parte sprincipes, ves in v letum referunt. Vnus Alt. conis tendit uterum nequaquam assectum esse, qui inquit. huiusmodi a sectionem nullius determinatae corporis pariis statui,pro te assuetis Gal. ait et ritatem ε. locad fin. Quam quidem fili mari opinionem Mercur.

inter caeteros conatur euertere , doceias in profluuio muliebri interdum uniuersum corpus, interdum ut

rum laborare. Et quoniam,vt dixi, hae res est difficiis lis, sed maxime pati mei ad curationem , mihi licet haedissicultatem , imprimis vero cia . sententiam paulo

altius examinare,cnm uterque lam M reii malis, quam A thomarus profiteatur cum Gai. doctrina suam opianionem tueri. Itaque Meret. dupli ei ter aduersus Al thomarum agit: prunum quidem verba Gal. qu ei nant in profluuio muliebri uterum non laborate, ita

interpretatur, quasi non aliud sinificare uti si quod sim vietus si affectus,sed non semper. Deinde Mettur.

hane audiori tate Avicen. confirmat opimo leni, qui

scribit Me malum fieri non so um Oh lupeislutia emhumorum,vel um etiam Propter imbecillitatem vena

rum victi menstrualium Sed ad Gal. accedamus, qui ducibus potiminum locis de hac te sermonem habet Altero ii .de locasset cap. s . Alier 3. de symptica ut eam 4. Priora igituI loco Gai. cum sermonem ha huisset de sympr. qus retentas menstruas purgationes solent subsediti, d tande ad muliebre profluuium tra fit. de quo affectu D c habet: Verum accidit interdum foeminis victo nihil laborante muliebre vocatum protIuuium, cum uniuersum corpus per ipsum expuriagatur , quemadmodum intel dum periurenes quo que euacuatur. Contingit potissimum ii foeminis quae tenuiori di pituitoso i habitu praeditae sunt. Has

utique in taelo utero Per remedia,quae toti corpori ad

hibentur sanauimus. Hac verborum serie, ni ego fallor, tantum abest,ut Gal. doceat,m profluuio muliebrisae pe uterum la Iare,quod contendit Mercur. vi ille quidem mihi videatur plane contrarium docere,nempe in huiusmodi symptomate hanc partem minime age ciam esse. Nam praeterquam quod illius verbis id senificatur apertissime, huius quoque sua sententiae rationes adiungit. Primam , quod assectio si unc uersi corporis , quae per uterum expurgatur , sciat illud per renes quoque quandoque solet euacuari. Secundam , quod hoc genus mali mulieribus pitui totis , laxa di tenera carne praeditis , soleat impra-rnis contingere. Tettiam , qua fundata eii magno Nippocrat. argumento. olfendit autem sanatio,quod nimirum, ille istaeio, S tit gleeto utero huiusmodi mulieres sanauerit per ea remedia, quae toti corpori adhubentur. Quod s uterus quoque laboret, ut hς rationes sint nullius momenti, mo plane inutiles de salis, necessarium est.

Alter locus Galeni 3.de sympi caus p 4. Cum Galatius tractasset de causis sympi Omatum, quae ad omnes coipiaris vacuationes generaliter pertinent: mox transit ad causas sympto malum,quae ad mensium sum pressionein, nec non ad deprauatam omnium quae exulem uianant, rapulsianere amnent. Itaque pitinum

expositis causis suppressonis mensium, de quibus iam

satis dietum,tandem, veniens ad deprauatas fluxiones per uterum haec habet: Caeterum deprauata fluxiones per uterum fiunt, expurgato per hanc partem corpore uniuerso . vocatur autem id symptoma furiis muli bris . Ell autem id quod vacuatur perpetuo tale, quale est id quod in animante redundat. Aepol iem haec ad diu praeier haec deprauata ex utero fit vacuatio. pympter malum aliquod in i plo factum Quae hoc loco scribuntur a Galeno plane mihi videntur iis consentire, quae priore loco L. A. exposia sunt,nemri uterum in muliebri profluuio nequaquam laborare. Cum enim ille doceat deplauatam fluxioncm victi, quae suxus reuiu bris dieitur, fieri toto c .rpore pet eam partem expurgat ac fimul singulo um excremeniorum in corpore redundantiam, naturam, se dis retiriam exponat, satis cuique potest conflare hialtis inod1 affectu in mini me ad vierum,sed unitaeri uni corpus pertinere. 'rema autem verba manifest Ume mihi videntur istud i5 fit mare,quasi Galenus id vesti se hactenus de des auatastqua tinibus per v tertim dixisse, in quibus vi erusui hil laborat, sed praeter huiusmodi symptomata nonnunqui deprauata ex utero vacuationem fieri, in qua aliquod malum in ipso utero excitatum est. Aesane siquis diligenter hune locum consderet, te ratione i G leno expositas expendat. 1 facile vi puto,iatebitur, de illius lententia an profluuio mulctra vverum nequaquam laborate. Itaque ego quidem censeo, Me cur laialem h iem patre Galatia mentem non Lisse assecutum, ac temere Althouiara opinionem redarguisseu antistii peti mel ad Avicen. locum, quem pro se ais ti Mercur eis illius auctoritas parum, aut nihil me n. et,ub cunque ille vult discedere a Galeno: ve runtamen nuc nic locus Auic. fauet Mercur. Nam Auicen. scribit, mulieribus accidere fluxiones ex matrice, di propter multitudinem stipe fluitatum, &propter debilitatem digestionis in ulnis, non vlera, ut refert, Mercur ted in venas menti ruorum. Quae quidem verba, s quis velit interpretati de coetione, quae fit invenis, ea quibus deinde pix paratur materia menstruorum, i te hac sententia a Galeni mente non erit aliena. Sed ad causas redeamus. Cum statutum sit, in piofluuio muliebri purgara varia ero ementa, qualia redundant in corpore,nulli dubii messi debet, quin Omi. ia, quicunque huiusmodi excremem a possunt gignere,& in to pore coaceruate, causae huius tympio statis statuenda sint. Et si veto tradendis propriis causis huius syinplomatas, plaraque omnes a tmodum consule asu iuvamen Galenus satis aperte,& accurate mihi videi ut illas explicare,qui in lib. de differ. sympl. cap. 6.scribit fluxum muliebrem fieri vel propter imis hecillitatem facultatis retentricis , vel quia facultas expultrix immoderate mouet, ves piopter vitium, &lasionem vitisque facultam, vel demum quia totus sanguis larosus ac tenuis rcd datus est.Ergo quotiescunque

in corpore gignuntur , di coaceruantur erct ementa,

quod fieri potest, vel vatio parti uin naturalium princi

palium c maxime earum,quae seruiunt coeti iam .ere. g. ventriculi,iecoris, vel vino uniuersi corpora siquod improbe nutriatur, vel piopter externos errores in omnabus lex rebus non naturalibus, ac potissimum venaiticuli ratione, tunc si facta, as retentrix fuerit imbecilla , vel expultrix immotietate moueat, vel utraque sa- cultas laboret, vel totus vo larguas tenuior ae serosior reddatur, tunc contingit fluxum muliebrem fies i. Et quoniam Galenus is numero denion litauerat, quando facultates isdantur, de in suis operationibus deficiant ,hac parte praetermissa de facultatibus,slatim trassi,& oticiarat,quomodo sanguis tenui 1 S leiosus recl. datur , qui inquit, huius quoque symptomatis multi. formem este genaationem, di geuerari propter multas cautas.

Inter caeteras causas pros uti j muliebris Galenus

posuerat sanguinem tenuiorem, re setosum,cutus quidem 1erofi sanguis is generatici apud eundem et

302쪽

gnomon.

suis diss

multiplex, Quidem error contingit, vel in facultate sanavisca, qua dcficit a suo munere , quod in hydrope apparet inanillile , via error contingit in ta- cultate sepaiatrice, quae id non potest separare, quod in sanguine icuis, S Ierosum est . vel in f cultate ex puli ice, quae partem sanauinis setosam non potest pu:gare, vel detium errori contingit in facultate re-ienirice, quae immoderate iungitur suo munere, nec non cute densata , renibus consipatis r ex quo summa cum ratione fit, vi sanguis tenuis, S serosus propter varias causas retentus videatur in corpore redunda e . Hunc locum Galeni ego volui paulo longius tractare , quod nemo hicienus videatur illum in ii ara se ex picare. Mercur. inter caeteros inquit hune locum valde esse disiellem, atque in eo inplicando multum laborat, sed mea sententia infeliciter quin minime Galeni me mem assecutus, totam illius dotitinam ac totum ei us Odi locum peruertit. Cum eni in G uenus perspicue & dufinem exponat, prim iam camsas fluxus muliebris, deinde causas tenui tutis, S scro- statis saneu in is, scuti iam satis explicauimus , Mercurialis utrasque causas consendit, ac si omnes ad fluaxum muliebrem pertineant, adeo, ut ille tandem qua rat, quomodo fieri possit, ut propter lasonem s

cultatis reten tracis, quae mastis retineat quam eo numniat, quomodo, inquam, fluxus muliebris fieri pos

si,cum si magis consemaneum rationi,valida iste te facultate retentrice fluxionem magis cohiberi,quam

proiiocari, quo 1 quidem problema nihil ad rem pertianei. si qui dein Galenus nor inquit, robur facultatis reis tentricis esse in causa, xi fiat fluxus muliebris, quDdati omni ratione, & a te ipso, & a natura esset ali num, qui inter csteras causas huius symptomatis p suerar primo loco ιmbecillitatem facultatis retentricis, quippe robur,& imbecillitas eontraria sunt,tepugnant

inter se, nec simul possunt consisteter Sed G1lenus

docet propter errorem facultatis retentricis , qua: immoderate fungitur suo munere, ac praeter modum retinet, quinon sunt retinenda, propter hane caulam

sanguinem reddi tenuiorem di serosorem , quod quidem conuenit rationi,nec ullam in se eontinet disseu

tatem.

signa quae suxum muliebrem demonstrant, vel hoc uno argumento fiunt euidentissima , quod loci muliebres perpetuo fiat humidiores, & madidi, de quibus loquitur speciatim Hippocrat. 1. de mothas mul erum pag. 3 3 3. ad finem in probe niano. seu prae, terea apud Aui Gn. Paul. Ae . sunt alia signa ani. maduertenda, exempli gratia fastidium ciborum, dis-ficilis spiratio, improbus color uniuers corporis, Salia id genus, quae facile ad redundantiam excremen lorum , ae ad malum corporis habitum possum referri. Sed cum varia omnia stuant excrementa rubra,

pallida , alba, dec. quae perpetuo apud Galenum tDiia sunt specie, quale id est, quod in aminali redundat , ante Omnia oportet nos intelligere, qualia nam excrementa proiluam, Be redundent in corpore, in qua cognitione , di distin cito ne fere tota summa huius ei totis videtur confistere. Eis enim ex coloie , habitu corporis,excrementis. At praecedente victus rari ne non est admodum dissicile de redundante eaci mento iudicium facere, tamen huius adhuc quoddamsgnum ac facile experimentum traditur ab Hippocrate a. de morbis mulierum, quod fine labore potest nos deducere in cognitionem huiusmodi humorum. Iulud vero est ut lintea inlaeta atriacta, ex simpliei aqua lauentur. S siccentur in umbra, di pollea in i piciantur diligenter, si quidem ea ratione lora & sccata manifestissime colorem redundaniis cacrementi solent re ferre, quod quotidiana experientia de inon lirat etia verassimum . Ucium hoc non est satis : etenim facit ubi certi fuerimus , hunc vel illum humorem hoc vel illud excrementum redundate, id praeterea necessirio requirendum est , quomodo huiusmodi humores in corpore generemur, vine in eum cIIOremmiad

tis, in quem Galenus inquit meditos stequenter in currere . & in quem quoque fatetur se incidisse lib.

de praeman ad posthum. s. Dum medici evacuant id excrementum quod redundat in corpore, ne autem aliud simile illic generetur non prohibent, sed nee dissicile est illud intelligere. si enim humores fuerim bilios , R ealidiores , quales referunt col res si tui , pallidi , vim des , liuidi , tune maiori

ex parte illi vitio iecoris generantur, quod membrum calida es scra intemperie laboret. Si fuerint hum res pituito si , quales referuni colores albicantes, tune eorum generatio pendet, vel ex multis humoribus aede piauata victus ratione, vel ex ventriculo, qui aliqua intemperie ac potissimum fi igida & humida ta botet. si fuerim humores seros , hcie vix sine ire ris vitio possit seri , quod aliquo modo si refiigera

tum , adeo ut probum sanguinem nequeat generare. Hoc idem de caeteris excrementis , siqucr sunt, statuendum est. Postremo autem ea restant fgna ,

quae surionem muliebrem a Gonotthia, & fluxu seminis possunt distinguere , quae quidem signa potius quihuidam signis coniecturatibus quam certis signis haberi possunt. Namque semen profluens quoquo modo eramus est , profluit minore quantitate , timinus faetidum,lere semper coloris albicantis. Conistra vero caetera excrementa sun t tenuiora , copiosi

ra elidiota,neque eundem semper referunt colorem. Sic mulieres longe magis in gonorthea, quam fluxu muliebri tabescunt . di consumuntur , ex coitu me lius se habent , quibus porro licet addere praecedentem vatius rationem pleniorem, delicatiorem , ae maxime alimentorum qua mssunt semen gignere, & a pete , abstinentiam veneris i S alia id genus. sed. . . Iam aggrediamur curationem , hie dua praecipue seoiserunt nobis indicationes. Prima est , quae miti. rea curat Dei ad purgationem uniuers corporis. Secunda, qua με

perlicet ad tollendos morbos earum partium , pi pter quos morbos varia illa ea crementa genera tur . Virum autem liceat latisfacere iis indicationi- Ρ, Maan.

hus , scire dum es , gener itur huiusmodi symptorna, qualecunque illud fuerit, & a qualicunque causa pi ueniat , ad medicandum periculosum , di perniciosum esse , nec nis dissicile curari , ac mus oes s penu nicto ad malum habitum , ad hydropem , & ta hem , & alia prauissma mala deducere. Sed inter exteras mulieres muliebri fluxu la iantes sterilitateta noua in proprio, Ee inseparabili 0mptoniate solent laborare. Verum nula dubium esse debet, quin pro uaria causa, pro profluente varia materia, pro varia temperae,aetate,& aliis differentiis, nonnulla mulieres facilius , nonnullae dificilius , aliae nulla ratione possint sanari. Sed supponamus esse spem aliquam curationis , & illam aggrediamur , R incipiamus γa purgatione redundantis humoris. Et ouo mami hu. tui modi humores redundantes, se ut dicium, pollunt se multiplices , ad vestram utilitatem singulos hreis uis me perpendamus, incipientes a hiloio humore. Hoc autem loco antequam curationem incipio , id cupio vos memoria terere. Nullum sorte lympioma, nullum sorte morbum deterius ac perniciosus cur

ri , quam nurum muliebrem , squidem nemo fere est , non solum ex mulieribus , di vulgo , sed etiam ex vulgaribus medicis, qui non principio, &Omni tempore utatur Iuis medicamentis alti ingentubus,rosis, bilibus mel pilorum in puluere, coralliis mastiche, Acacia, hypocillide,& smilibus , qua quidem

temere administrata, & ante communem corporis purgationem, impedis a excrementorum fluxione, pollust esse in causa , ut talia excrementa alias pranantiores partes peiant , S grauissima pericula lacum asserant. Quod inter cstetos pracla re norat Aetius lib. Io. eap. 6. quare vos perpetuo discatis ab eiusmodi pernicio sOeriore cauere. Dio pur Satione bilitisi humoris cur

morbus det inducus , priir o leuiori aliquo medicamento licet aluum lenire, di inter cauera Omnia, cassi in

303쪽

h hoe casu v Ideret proprie locum obtinere , vis non

ignoro , plurimos medicos ab usu eam; in mulieri

bus abstinere . Lenita aluo communiter practicania

res prope omnes nihil cogitans de secanda vena , a quo remedio redundantibus h liosis humoribus do cetit perpetuo abstinendum esse, de qua re alias. Vos contra, si prae entes scopi conueniat, nullo modo hoe remedium praetermittam, secando venam dextri cubiti. Ea quo pia sdio duas maxime utilitates licet mishis conlequi ieram revulsionem a partibus subiectis S laborantibus ad partes lia peri res,alteram restigerationem ipsus aeraris,quod membrum, ut diximus, Npaulo post repetem aere semper laborat. secta ve

ma propateiast materia cum iis, quae moderate refrige

Iant,& moderate abi ergunt,qualia sunt syr. retens,de cichorea simplex,deendiu de isticho. Decocta item sint cichorea, sonchi, plantaginis & similium. Dei

de accedatis ad purgationem cum rama indis, myrois

hal. chri uis, cum Rhaharbara , quod eii praestantissimum . rama indi hoc loco e ueuini t. quia

parum constringunton initio vero non admittantur.)Illud γ' remo memoria tenendum est,ut caueamus a valent ἐν ibus & stan moneam medicamentis. Demuvero laetia semes .ati t s opus st,repetita purgatione ad Irtem piacipue laborantem , tanquam adisulam &ntem,unde eiusmodi humor originem habet, deumriendum est . Haec autem pars non alia quam iecur latui potest aut debet. Itaque hoc tempore litet utilis medicamentis. quae calidam Iec ras in emper emssunt auferre, intra saccharoros. uiolaceo , ea flori. scichorei,confici. diarrhod.triumsandas sero lactis,

aquis thermalibus segidioribusreatra inunctionibus, epithematibus, halneo aquae doleis. & cateris id genus pr . sidii, de quibus in publicis linionibus salis diximus

Dir mus de purgandis humoribus biliosis . Si r

dundem humores pituitosi , lenienda est aluus cum melle ros. 1ol. vel hiera smpl. ves hiera smureum casissa, praeparetur materia cum sylup.de heioni ea, de hyssopo, cum melle rosa. cum hetonica, Melissa, hyss m. di s milium. Pol temo ad purgationem accede

tune consectio Hamech vel pitulae iochiae forent prae santisin φ Hic paritet omnes priter mittunt secta γε venae, Propter copiam humoris erudiotis &mgidimris.At vero nis maxima urgeat eruditas adeo ut vel in praesentia, vel in posterum aliouod periculum viribus videatur imminere,nec mea fementia huiusmodi prs-sdium esset pratomittendum. Et quonam ubicit a laedunt plumosi humores in corpore,ventriculus semper fere laborat, & quidem maiori ex parte intem P

rie frigida S humida. Idcirco post purgationem ille calefaciendus, siccandus, roborandus evr extra cum Olbnardino, de synthio, cum fomentis ex decoci. -nthae, calamen thi simili hus quer ιntra, eum Aromat. ro1ato,dracymino, dia calamem ho, cum magn:s antiis dotis Theria ea di Mithradat. Verum sciatis,aquas thermarum calidiores inter omnia m. sdia principem locum obtinere.

Ac sane id ego vobis vere possum tessari, me plurimas mulieres vidisse hac differentia sua us mulieris laboraulea, quae potione potissimum aquarum APD-nensium prorsus sunt liberatae . si totum corpus Rateat humoribus melancholicis , qui sint exusti , &acriores, quod potissimum vitio iecoris solet eontinis gere, eadem lare institnenda est euratio , quae de readundantia hilaos humotis trad ita es. Leniatur altius cum cassia. cum Uech .lenu.& modi ea portiuncula mers simpl. incidatur vena dextri cubui aut finis rasilien male fuerit assectus, praeparetur materia cum ly tu p. de sumo tenae fimpl. de borrag. cum decocti ci chorea, tras. glosae demum purgetur cum myr

hal. nigris, sena, epithymo, sed piae caeteris omni

Qua cum cotti heiabori nigri,aut cum medicam aris eomp ista. diacath. cons hameeh. 8 c. Demum veros in fluxu muliebri prodeunt excrementa aquo,& serosa, haberis cuiat onem traditam a Galeno urmuliere nob lissma Romana in libro de prae nit . Et quoniam huiusmodi historia, & sanatio continent nonnullas arduas dissi itates, & diana est maxima

notatione: mihi libet paulo accuratim eam mpendeure;&examinare. Con Iullo praetereo totam narrati 'nem historiae , Us illa est pulcherrima, de ieetione diem mstat eum ea racile possit leei ab unoquoque apud

Galenum: sed statim venio ad pariem,quae eurationem' spectat. Laborante ergo uxore Boethi muliebri pro-1hauio, illius vir praecipuus quosque Romanos medicos , atque inter Caeteros Galenum pio illius consulta

tione,& curatione eonuocauit.

Inter quos conuenit, ea remedia fore administra di, a ab Hippinat. &altis post Hippociarem optumis qui sque medicis tradita fuissent . quae in summa

eo tendebant, ut non solum uterus, sed etiam uniuersum eorpus exsiccaretor . At vero cum hac milituta ratione curandi , m rhus deterior in dies videretur

reddi, iure mediet haesitabam, di maxime cupiebant ad alium curandi modum transire, sed tamen nihil me litis,uel natione, ues tapetientia inuentum illis occuserebat,quam idini quo optimi quique mediti paulo ante consenserant: qui sorte memoria tenebant rac tum Hippoc . Aphor. 1. Interea huic matronae et mor in utem factus est , qualis vrero gerentibus solet apparete, adeo, ut nonnullae mulierculae existimauerint eam praegnantem esse, sed improuisum quoddamateidens huiusmodi suspicionem plane deleuis. Cum enim mulier aliquando lauaretur , ideontingit , ut in primo halneorum euhiculo vehementissimi, doloribu/correpta,quales parientibus solent aduenire , aqueum humorem adeo copiosum excreuerit, ut animo deficeia rete ex quo protinus vento detumuit. I aque singuia

iis medicis haestantibus, & dubiis quid laeto opus foret, qui nec imabant priore instituta curationem lictem scisse sanari, nee ad aliud curationis genus audebant transresaetum est,ut G denus noctu de hae re cogitans, illi in mentem venit , se in hac muliere inisseneni circa hypochondria mollitiem deprehendis 4e,adeo ut illius carnes laeti,quod e gula iur,nondum tamen in eviciun obduruit, smilis fuit. Ex quo in eam sententiam venit,quod mulier frigidae insigniter, di numidae esset temperaturae non soluin sccand ni inmue humiditati,sed etiam calefaciendae nimiae fit gad taci insistendum esse. Itaque ad particulares oeueniens indicationes, sta tecum apte statuiti primunt itiwtius ratione potum admodum paucum, Ze restrictum conuenire.

ι Deinde redundantem humorem noxium purgana dum esse per cine d hibita frictione totius corporis,

ex melle multum quidem concocio,tamen tantum re frigerato , ut aqua fontana Elimo tempore soret sti, Ie, nec non murinam,&aluum,cum iis medicamenistis,quae possunt, & lotium prouocare,& per aluum at trahete. Cum veto Galenus ita secum statuisset, quod forte illi cum caeteris medicis non omni ex parte cos uenaret, id facile a Boetho impetrauit, ut solus decem dies uxoris curam lusciperet,quipnmum medicamento aqueum humorem in aluum purgante usus est rdeinde aquam in qua alarum, & apium ferbuerat, illi bibendam exhibuit. Et cum duobus primis diebus haec remedia fuerunt ad mimitrata) uterus minus cripis et fluere, rursum tertio die medicamelo per aluum purgante usus est,quod illi propositum fuisset, ea, qu e per vitium fluebant,non solum per uritiam, sed et rampet aluum desivare . Post haec Galenus mulierem quotidie melle unxit,& corpus ii lcauit linteo primum mollissimo, deinde asperiimo, ese accommodatam v citas rarionem iustituit. Qua quidem simplici , se compta idiaria curatione factum est, ut spatio II. die. rum nullum prorsus morbi vestigium apparuerit ,

ac mulier transadio mense heri colorata reddita

304쪽

fuerit, D pristinum naturalem habitum recuperauerit. Ex huiusmodi curandi ratione a Galeno licet multa collitare, quae sun i maxime notatione digna. sed nos

paucis contenti erimus. Primum notandum in multos

medicos hallucinatuqui sunt in ea opinione,profluuium ulte hie eeneraliter esse morbum frigidum, Ae ab h nioribus gidis Ortum habere. Etenim eis Galenus asserit an hac muliere morbum frigidum fuisse, tamen non id de omni profluuio statuendum est , ut docet Althi murus, Ralii quam plurimi, cum in Galenium trina certum si non solum humores stigidos , sed etiam calidos posse in corpore redundare , & pro

fluvium muliebre esseere. Deinde notandus est error Trincauel. Iacchini, Mercur & aliorum, quicunque oscitanter Galenum legum. Etenim Omnes inquiunt, Galenum iussisse, ut mulier in ealida maris arena decumberet: cum tamen Galenus sateatur aperte, & COteros omnes medicos, di seipsum non sine et tore hoc remedio usos hosse. Demum notandus est error Omnibus communis uno excepto Ahhomaro, qui de vi

ro sunt admodum sollicitiae plurima asserunt remedia ad illum pertinentia, quas uterus quoque laboret , &remediorum indageret, cum tamen Galenus aperte doceat, in profluuio muliebri uterum nihil laborare, &omnes mulieres intacto utero ab illo sanatas esse, ut sup a dictum , ae certissimum si in hae ipsa matrona vieri profluuio laborante,Gal. nihil de utero cogitasse, ac nullius uterini praesdii mentionem secisse. Sed ad

curationem Galeni reuertamur, in qua id potissimum reuocatur i n dubium, quomodo ille in profluuio in uia si ebri ad derivandam materiam ex utero usus fuerat medicamentis,quae prouocandi lotia vim habent , cum hac eadem medicamenta videantur, non minus lotiu , quam ipsos menses prouocare, quod a bona methodo medetidi at ienum esse videtur. Qua enim ratione licet simul excremensa ab utero derivare , & ad vietum deducere γ unde Aetius inter caeteros lib. I 6. caps 68. nullo modo probat medicamenta prouocantia lotium quamob:em Averr I. colliget cap. ita inquit: Mediis cina purganies sunt medicinae prouocantes urinam,&quod prouocat urinam, est de genere prouocantium metalli ua: eius sententiam probat Franciscus Valesius lib. s. epidem. commento 7. in Larissa,&alii quam

pi uium . De hac ardua d nicultate multi multa loquuntur: Ied praetermissis aliorum responson ibus Nilo meam sententiam breuiter proferam. At primum nulli dubium esse debet, quin hie derivatio ad aluum .ge vesicam ab utero rationi , & doctrinae Galeni consei tiat, qui scribit . metho. 3. quae per aluum fluunt, vel per sedem, pariter quae per uterum erumpunt, ea Per urinas, vel per aluum iransferenda esse,& derivanda. Ad propositam diis cultatem quomodo medicamenta pio uocantia lotium in prosluuio muliebii possinteonuenire, cum eadem valeant mens tua prouocaree Re spondet Galenus: quadam reperiri medicamenta,quae Ita prouocatii lotium, ut nullo modo possint menstrua

prouocare. Quo loco sciendum est ex Gal.de Simpl.

medicameniis cap a 1. esse in tria genera medicamen torum r ad prouocandum lac, ad prouocandum me iases,ad prouocandum lotium accommodata, quae omisnia in eo canueniun t snt calidaruisset ut aut partim calci is mensura, partim quod quRd i defccat . quaedano. Na medicamenta quae non desecant,& modetate calorem faciunt,iacti generando,utilia sunt. Quae vero plus calefaciunt, non tamen valenter desecant, men aietuis prouocandis conuelli uiri: quae autem simul cal siciunt valenter, ti desiccant, utinas prouocant, quae quidem propterea peculiar lier usui et sca,id est, urini in mouentia dicuntur. De quibus medicameniorum generibus ita habendum eli: duo pilora, lac nimirum gi gnentia,& menses plouocantia, solium quoque prouocare : tertium veto genus altera ex parte solas urinas

mouere absque eo, ut possint,vel lac gignere, vel memses prouocare. Quamobrem cum Galeni doctrinas cile est tespondete, o uuxu muliebri ea conuenue me-

dicamenta,quae prrimae diuretica dicust tur, & ita mo

uent lotium, vi menses nequaquam possint mouere . Verum huiusmodi responsiri nulla est ,propterea, qu a Galenus in curanda va re me hi fatetur, sevium fuit- se potione, in qua alatum, di amum incocta fuerant; quae ambo medicamenta ab eodem Galeno s. smpl. nee non R. simpl.cap. de Alaro inter ea medicamenta, quae non solum lotium, sed etiam menses pos Iuni pr

uocare aecensentur. Plerique omnes rei pondent,mmdicamenta mouocantia mentes id fatere dupliciter; uno modo primum,& per se altero modo secundatio, di per accidens, ex quo milieunt medicamenta diureistica,qualia sunt alarum, & apium, lecundario,& per accidens mens rua prouocare. sed mea sen rentia, neque huiusmodi responsio tollit dissicultalem: nam pliamo Galenus lib. s. sim p. numerat alarum cum sabina, calamhntho, pulegio, dictamno,cinnamomoarital chia,& auis id genus medicamentis,qua Omnia. inquit ille, absolutas retentiones purgationum uteri sanarer quae quidem medicamenta puto neminem dicturum esse per accidens menstrua prouocare. Deinde utcunque concedamus , alarum, di apium non primum, de per se,sedlecundatio, & accidens menstrua prouocare, id nihil est, quoniam sue uno modo, e altem id fiat, iam materia ad uterum &ducitur,quod deri u

Nona repugnat,atque ex communi methodo nullo modo videtur conuenire.. Quid igitur dicendum eli rem quidem id mimum fateor , quod puto a nemine poste

negari,de sententia Galeni nonnulla esse medicame ta aquae proprie diu retica videntur, tali nimirum, &tanta calidi aleis sciitate praedita, ut solum urinas, nequaquam menstrua possiti prouocare. Deinde vero, di illud addo,no nm Ea quoque esse medicamenta , quae possint viruinque, Si urinas mouere, & menstrua prouocare. Ac primo ut confirmo, alarum, & apium uitet iis c medica iuenia temnenda esse,quae vitamque purgatio uere, S per viluas , di per menses possunt i uare, quae par iret ui ae condita es m doctrina Galeni nullam niihi videntur continete dissicultatem . Sed quomodo in i luxu muliebri medii a enia prouocamlia mentes conue muni. isod:cau: libere quod sentio ,

etsi id videatur alicui paradoxon, di Galent doctrina

alienum. Dico igitur, in fluxu muliebri medicamenta quaedam diure ira conuen ire, quod ea per lotium scutalia purgantia per aiulani possint ab utero serosa, dea quoia excrem nia derivate. Quod s haec eadem me dicamenta possiit menti tua quoque prouocare, eluia modi incommodum leuissimum, ac fere nullius momenti centendum esse , ac potissimum, si illud comparetur maxinis utilitati, quam agri, vel sitae ea proum ratione lolii percipiunt . Cum enim corpus Icareat excrementis sigidis N serosis, s illa medicamentis calidis , & siccis corrigantur , de quasi languinis formam

recipiant, ex quo deinceps maiesta mensibus lubriciatur, id mihi videtur, aut sine aliquo periculoaut forte etiam non siae viilitate ficii posse. Nam quatenus ad veterum per unet, propter quam potissimum causam prouocatio mentium suscepta videtur, s memoria r Pelamus,quae supra diximus cum Galeno, ita suxu muliebri uterum nequaquam laborare, utique huiusmodi

medicamenta prouocantia menses,multo minus vid

ra possunt iamia,periculosa,& a pioba medendi methodo abhorrere, si quidem Gad.3.me ih. cap. ε. v bacunque de huiusmodi reuulsione,& dera tione sermonem habet,docet, a renibus, vesica, utero, di aliis partibus rouellenduin, aut det tuandum esse, si illae ii flammata ne , aut aliter laborent. Quod quidem maxime conia uenit rationi,ut ne maior copia ea crementorum ad imcum laborantem trahatur. Quamobrem utero neque inflammatione neque ullo modo laborante, iure licuit Galeno, di nobis licebat ita uti medicameniis, qualia sunt alatum, de apium, quae valent non solum utinas mouete,sed etiam mentirua prouocare.

Concludendo igitur fluxu muliebri redundantibus humoribus stigidis,de aquose ex Galeni taetrina . a que

305쪽

que ex loco sum radi rationis est, ut huiusmodi hum

res derivemur primo per alvu per accommodata puristantia medicamenta, deinde ad vesieam, per medie

menta diuret iratae postremo ad cutem per frictiones,hnimenta,& similia,& si quis iunior id quoque cupit intelligere , qualianam singula haec medicamenta esse deheant, Galenus nullius purgantis mentionem facit, sed ea sunt multiplicia,de quibus in ira latione de hydrope disimus diffuse. Inter esiera autem vel alterlu, vel succus radicis utidis mihi maxime probantur .

Quaten D s autem perti et ad medicamenta diureti- ea, iam auditis, Galenum usum fuisse alato,& apio,d metis ex aqua,quae nullo modo mihi videntur,praeteris mittenda, aut permutanda . Si quis autem velit, &alia experiri, preterea sunt semina anisorum , sceniculi, dauci, & alia quam plurima , de quibus Galenus

loquitur cum aliis locis, tum maxime de S. med. cap. 13. Demum vero praesidia quς per cutem redundantem humorem possum euacuare , apud Galenum fuerant frictio totius corporis cum linteo primum molli te , deinde asperiore, e non inunetio ex solo melle muliatum quidem cocto, sed instar si ii s aquae fontans reis Digera ia . a item prastilia facilia, & optima sunt, si

quis melli velit addere Ol.chamoma tamygd.amar. vel quid fimile aut praetermisso melle solis oleis uti, neq; illud mea sententia foret inutile. terum ego quidem non puto, Galenum in uxore Boethi iuranda iis pr positis remediis contentum esse, sed aliis quoque prseterea usum fuisseratque iis praecipue,qus generarionisset si excrementi rationem haberent, alioquin ille in eo errore perseuerasset, in quem fatetur se una eum

aliis medi eis incidisse dum illi quidem quod abundat,

euacuant: vi autem nihil amplius generetur .non Impediunt. Et quoniam nulli dubium esse debet,ubicunque

humores seros,aquosi, frigidi generantur, quin iecur principaliter, quod est inlitumentum generandi laniaminis,laedatur,& quidem intemperie frigida,& humida, rationi consentaneum est, Galenum post purgationem , & derauationem ab utero huius praecipue membri sollicitum sui se, atque illa praesdia ad minus rasse,partim interna, partim exierna, quocunque adtollendam huiusmodi iecoris intemperiem sunt acco. modata, de quihus ouidem praesdus, eum nos da stulatiae auerimus in publicis lectionibus priuatis,& priis locis,non est,ut hoc loco iterum inutiliter tiae emus, squidem illa omnia ad hunc locum debeat

transferri.

Ust tractationem de menstruis absolitiam,sequitur

iractatio de iis,quae pertinet ad conceptum N partum hominis,in qua re conseruatio totius humani gerinetis consilit. Iam diximus ad generationem ho manis distinctionem virtusque serus maris di simi-ns, nec non inunctionem viri usque necessariam rem fuisse, quomodo autem haec admirabilis naturae op

stri fias ratio fiat,declaratur a Galeno i .sem. 4 qui inquit, λmul coeuntihus mare de Demina semen mri ad utero mulieris atque omnibus illius partibus expeti, a trahi, extendi & dilatari, atque ex eo propter illius

continuitatem lentorem & crassitiem accedente calidorum corporum accessione ante omnia membranam

seli, scuti illis tenuibus placeatulis vel acetis aeontingit quia dulcioribus pistoribus conficiuntur . Etenim sicuti pistores liquidam aliquantulum pultem ex farina & aqua faciam supra ferreum quoddam inis frumentum latum & ealidum inducunt, & illo com

presso statim nebulam conficiunt: ita natura ea semine quasi quadam pultem vieto,quas instrumen io pistorio se comprimente , ae semen dilatante didicit membranam fabricare, qus tamen ab ipso victo scuti nebula a ferreo instrumento separata est, in qua dei

ceps membrana, Graeci χωρAν vocant, multae venae de arteriae generantur , qua varie admodum implicitae tandem inuicem colliguntur', aliquae in maiores quoiadam caudices, N ramos smul coeunt, ex quibus postea, di aliae dua iunicat, di totus foetus plane admiarabit: ratione conficiuntur, sicuti eleganter, & dissu- se ea plicatur a Gai lib. defor. laetus. desere. s. de vis par. Quoniam uero scuti ex una parte satis cuique po- Cati Etest constare, ad humani corporis fabricam utrumqueti marem Ee foeminam concurrere, ita ex altera non satis conflat, quonam modo uterque concurrat, &quidnam uterque piaestet , quod alias sum vobis pollicitus , mihi libet hane rem accurate , sed , ut quam breui me potero examina s,cum disputatio fit cognitione clignissina , Nad uolitum insiliuium de

conceptu hominis mari me pertintat. l laque est eel hils & adiu agitata controuersa inter Aristotelem &Galenumon qua disputatione,ut perspicue N Odinate agamus, omnium primum lententia vim usque paLtis, quibus utraque vel conueniat, vel dissentiat, expli-eahimus. Deinde argumenta &rationes tam pro Ariastotele,quam pio Galeno,non quidem omnes, sed solidiores & 4ficaciores proleremus . Postremo pro Galeno , cuius opinionem tanquam veriorem cogimur amplecti & tueri,aduersarias rationes,& Atulo telis,& suorum sequacium pro varatius conabimur com

Qualis fuerit sententia Aristotelis de causis esse

ctricibus,& materia humani foetus non satis constat, s 3 ianeque illius interpp. &setiatores hae in re omni eu Aristase parte conuenium . NonnullFdocent, Amstotes em itaieni ter semen viri sanguini menstruo nudam faculta- , tem, di vim asscientem impertiri, ae deinde illud vel extra uter una effluere, vel in spiritum aut flatum disso ui . Alia viros non solum vim i scientem, sed etiam materiam foeminas solam materiam prsstare:alii mulieres priter menstrua , neque semine priuari , sed illud esse frigidius, enuius, S ineptum ad generati nem di ac forte alii aliter sentiunt. Quae quidem opinionum varietas Inde videtur originem habuisse , uod Aristoteles unus locis de hac re tractans ad mmum perserae loquatur, nec satas videatur suam sententiam explicare, id quod facile unusquisque intelliget&larehitur, qui locos praecipuos voluerit motu re,in quibus de hae re agitur. sunt ante I .degen .ani.

eunque censuerit Arist. de quare mihi longius laboradum aut agenos nos est, illud nostro instituto in ptς- sentia satis fuerat,quod fere conuenit inter omnes Aristotciem in ea sententia fuisse,semet viri in generatione 4tus solum esszendi vim, nullam materiam pratissare foeminas sola mens rua tanquam materiam, minime eis Ma vim conferre. De sententia Galeni noest, ut multum laboremus,qui illam explicat apertissime, ae pro illa aduersus Aristotelem disputat diffuse

eum altis locis,tum maxime in lib.de semine. Itaque n. . Galenus leniit ad generationem foetus virunque, &virum, Se mulierem duplici ratione concurrere. Virum quidem semen tanquam esciens,& materiam conserter Mulierem di mens rua,& semen non solum pro materia edetiam pro e ciente exhibere, adeo ut vietq;

in eo conueniat, semen viri efficientis causa , menstrua mulieris materialis causae locum tenere in eo vero dis sciatiat, semen viri materiam prassare nena tua di seia men mulie is effcienda vim conferre.

F. Quod

306쪽

, fg LIBER QUARTV s.

Quod virumque Aristo t. negat, Galenus saretur .

Quoniam vero Aristotelis opinio truo continet capita : alterum quod semen viri dian rarat qualitatem , di vim eiscientem .minime quantitatem,&materiam conferate alietum quod mulieres solam materiam minime essetendi facultatem praestenticuitoris doctrinscausa mihi laceat de viroque , separatam illius pici. prias rationes afferre, quae potissimum colligi possunt R. samen ex locis propositis de gen. animal. nec non ex Auer.

-υ ιε- r. colliget cap. t o Et quatenus ad primum caput m tinet, semen vir i auliam in generatione foetus maiam ieriae rationem habere, se p imum eum Arist. p teli probari: Nullum agens respectu erus,in quod agit, M. rationem passi potest habere sed semen viri omnium N Gueni quoque consensu agentis sormam retinet :Ergo semen viri nullo modo potest fieri passuum, di in teipsum agere. Ergo semen virile nullatenus materia foerus cile potest . Ergo sicuti nemo dixerit, artificem tei quam ciscit, pariem & materiam esse. ita neque dicendum est, semen virile artifex gene. rationis foetus illius partem & materiam fieri polle .

Secundo inquit Aristoteles, acta etiam rationi consetiunt, siquidem reperiuntur nonnulli mares,qui e utes nu.lum in s minas membrum inserunt, sed contra potius scomitiae iii mares . Ex quo necessario colligendi m cse non materiam seminis, sed illius tamen vuti & potentiam & iacultatem illis communicari .

Quod s absque materia seminis masculini , sed sola

illius virtute non nulla animalia seri possunt, rationi consentaneum naturam, quae nunquam pluribus agit,

quod paucioribus agere potest , in quolibet foetu sola

masculini seminis eisocia, minime mater:ae ad conisceptionem vii. Hoc ipsum confirmare possunt animalia sce nae, exempli gratia, aues qus oua generant, qus quidem tamdiu in se unda permanent, quamdiu mares illis superuenientes,non quidem ma teria seminis tu mittuni,sed vitae & Decunditatis vim infundunt . Postremo h e sententia confirmatur ex natura sem inis: etenim si ex eo tanquam materia constituet entur aliquat corporis partes,exempli gratia, si neruus,cartilago, tunc semen coagulari sorei necesse is quidem sine coagulatione huiusmodi partes smi

lares nequeunt oriri. At vero naturalemmis neque

a calido, neque a s igido coagulatur, cum illud a sti-gido humidum fiat, di aqueum a calido longe minus

pomi coagulati . Itaque tis responsonibus conci cluni pro Aristotele , semen viri nullo modo mat tiam , sed tantum e sciendi vim praestare sinati . In pro posta diis cultate antequam ad alia progredi mur, mihi libet aduersariam Galeni sententiam asser re, vi rationes Arist. N Galeni intelligantur . Itaque Galenus tanquam laudamentum sit i disputationis accepitu semen viri in virium coniectum in eo retine ri , ac ius retineatur nullo modo conceptum seri pos se. Hoc autem verum esse Galenus dupliciter se competisse ait i de semine, I. primum in brutis,in quibus parum aliorum sta inuicem consentientium confise matione, partim propria ac multiplici experientia de prehendit omnia lauta. quacunque post coitum smmen excernunt unquam etiam concipere. Contra vero quaecunque semen conceperint, qua udam moti nem in utero sentire .conuulsona similem fere,qua uterus se ipsum contradere videtur. Ea quo Galenus imquit , verasmile hoc nomen conceptus a concipiendos eminis impositum esse. Sic Hipp lib. de genitura inqui. :s simina partus perita si & cognouerit,quando genitura non ocidit,tunc illa sciet,qua die intra scipiata in concepit. Tertio Galenus inquit, se istud compe iisse ex lectione omnium librotum medicorum, quia

cunque de hoe argumento uaciant, quos omnes uiuenit idem hoc assirmare, quorum nonnulli etiam dili- sentiores quoque uteri motus meminerunt, quo ille ad semen contraheretur, ipsumque undiquaque com-Dehendit. sed Galenus etiam pister huiusmodi rationes es ter id conatur cvi firmare. Ae primum testimonio Zeauciora late Platonia, qui vierum uelut quoddam ani mal docet appetens piocreatronis, atque Illum pro pterea semen a 1 sese attrahere . illudque avide comis plecti di continete,id qu id ip3 s quoque viris conti

ga t. non raro euident ei per Tereidum lentiam coeu-tes membrum virile tanq.iam a cucurara intro ab utero attrali:, maxime si coitus fiat proxime cessa rartius mensibus, quo maxime tempore conceptus fieri 1

let . Postiem aduersus nonnullos , qui se Aristote ii eos appellabant, eis Aristoteli, sementiam ignor rent,Galenus probat Aristotelem idem sentire a. gen. animal. cap. s. ubi Lietur Aristoteles semen vir: le in utero detineri. Itaque fundamenium Galeni certum est, post coitum semen manere in v eici Quod si ita seres habet, ut emen retineatur , gratia alicuius usus retineatur , necesse est . Huauimodi autem usus duplex tantum concipi potest, animo, unus, vi illud vim N facultatem mulieribus concipiendi afferat , alter, ut fiat materia di pars conceptionis. Si primus vlassatis sosset, satis quos iu fuissct naturae solam vim &energian minime lubiti iaciam seminis in uterum trans

serie, sicuti ipse quoque A ristotele, notauit,& confirmat experietitia in multis imperfectioribus anim

libus fieti, ac potissmum cum hse seminis prostasiost, homines non leue detrimentum perpetuo perciis piunt. Sed esto,concedatur substantiam feminis maiori facultate vim & eiscientiam potuisse mulieribus communicare, id vero liquam suum munus peris cit , ac languini menstruo piancipuam eo astulationis pratiuit,quaero quid iram de illo agitur Nemo d i Ierit illud stultra, Ninutili et retineri, quod quidem non lotum trutita, sed etiam perniciose fi ret, cum femen nequeat diu ius reuum, quin putrescat, ex quo grauissima solviti excitari mala. itaque ut substantia

seminis, via exvit, vel insensat liter in v te: odiis tu tur , necessat iuni est. Primum fieri nequii, cum H p-poc N Galenus o em s. aph. 3I nat. 1ac. princi. Os uteri post conccpriam , ut metitis possit semen adiprehendere, Hia cx parte contrah , di coarctari,ut iulud testimonio Heι ophiti , ne minimum quidem specillum admittat. Qita mobiem id reliquum est, ut semen vir in vicio in dicit, in h litus, vel insens Dilia ter dissipetur , quae te. es uti Aristotelis lententia, ut colligitur 1. de gen. animae. s. ad fin. dicentis: S meti geniturae hiam ira,& autio in uissoluitur atque inspiti tum abit . Ex quo 1 .cium eii , vi G uenus ex pioposio dista se hanc A lucit lis Opunon eiu eueri

rei,de lem. c. 4. quod cx parua humoris por troti e contingat multum actas geli eram,unde vierus statim a prima conceptiUne plurimisa intumesceret,quod tamen

non st: seu contra victu, eo tempore omni ex parte materiam concepius compr .h ndens detumeicit a quod eiusmodi spuitus in lemitie genitus , euam si contendatur eum per pudendum mulieris posse exire , ron tamen siue sit epitu, ut saltem non sne semsu possit excerni, sciit dei nonsita ait caeteri uteri flatus,

qui vel supra, vel infra eacertiuntur. Quibus di alias rationes adiungit , quς facile ex Galeno haberi possunt . Itaque criti genuo summam, si semen viri post

itum retinetur in vitio, si ietinetur alicuius usus gratia, s vius conferendi vim non potuit satis esse, si semen post concep tim nullo modo potest fuere ex utero, neque in spiritum dissolui, summa cum ratione conclude dum est,sen en vut non solum qualitatem, sed etiam substantiam δε mater am De ui communicare. Ac sane huiusmodi rationes sundamentis demoniantationis inniti videntur , quibus & alias addemus pro confirmatiove Galeni sententur . Ac primum consderetur communis ratio conceptus, de qua Aristoteles ita statuit: virum formam, S principium motus, eminam corpus,& materiam conferre, scuta maianifeste ex eo coli gitu cum aliis locis, tum l. maxime I .degener. ma Io. addens: scut in lactis coastulatione corpus in lac, tutius vero, vel coagulu est, quod

307쪽

D E CONCEPTU SECUNDUM NATURAM. 219

spondet, illa fieri ex sanmine, sed tontra Gal. arguitai stud minime seti potuisse. Cum enim huius modi invisinimenta sint alba .exanguia,longa.&caua, nullo modo videntur potuisse generari ex materia rubra, tenui. liquida, quae neque intendi, neque in modum silviae perforari possit, cum illa magis requirat materiam albam,crastam,tentam, qtris longius distrahi, & persor ri post: propterea concludit,huiusmodi partes non exsanguine, tanquam materia ineqdissima, sed ex semine innitio fieri . Veruin nonnulli cum Aristotele ad hanc rationem respondent , illas partes fieri quidem ex sanguine, sicuti carnem,& reliquas corporis partes, sed diuersa plane ratione: si quidem caeterae corporis paries sine pluribus transalutationabus proxime ex fauguine generantur, solidae autem fiu at ex sanguine , qui minime proprium colorem, substantiam, de so

ma te tineat. sed multas antea transmutauones lubeat, adeo. ut ille primum ex rubro albus,ex tenui crassiis,ex

liquido leuius ericiatur . Quam quidem rationem, R Aristotelem ipsum ires det Galenus, quasi ille suorum principiorum oblitus,

naturam tantopere ab eo laudatam, nunc inertem, &sioli. lam faciat, quae nihil unquam stultra aut temere agens cum ad eis ciendum venam haberet album , crassim lentum,& accommodatissimum humo templiatum eligeret qui diuersus sit, ex sanguine scilicei , id quod ab omni ratione tam eii alienum, & in disciplina Aristotelis absurdum, qciam quod absurdissimum.

Sed praetci h re Gal. i. de sem .s euident limina ratione, ae smilitudine accepta a semine plantarum probat, se men viri non modo eis cientiam , ted materiam istiui praeliare,quo loco grauiter inconstantiae arguit Aa illo. telem, qui cum fateatur i. gen. animal. vii. Semen in omnibus plantis,non solum materiale, sed etiam eis ciens principium in se habere, quas suorum dogma

tum oblitus, voluerit alterum in animalibus aut Me, ac opere naturae diue o modo in plantis atque animais libus exponere . Etenim cum natura seminis non aliis facultatibus plantam aliis animas soleat creare e turpe

omnivo videtur, tantum Philosophum, quae in plantis consessus tuerit, non ad animalia quoque transferre, siqui dein vita ut que genera,& plantae,& animalia eandem proportiouum seruant. In plan iis lemen indiget terra, ut ex ea alatur, nu- . triatur, crescat,in d; tradicibus, quae ex terra alimentum suscipiant. Semen planiae ea te ipso mittat trun cum,ex trunco lamos, surculos , donee ad minimas frondes, & cacuminavem air sic propemodum semen viri in v tero mulieris opus habet utero mulieris, qui terrae proportione respondet. Membrana chorion appellata multas venas,uilut radices continet,quarum opus eii vi sς tui ex utero alimentum praebeant, attraetum a semine viri,& non unicum, sed tres praecipuos truncos ex tribus certis principiis producit: ex tecore venam

cauam, ea corde magnam arteriam, quam a Itam appellant,ex cerebro spirialem medullam ,ex quibus deinde multae propagines primum maiores, deinde mino res,quasi ruina quidam consurgunt, donec tandem huia luimodi propagatio ad ea tremas, & minores soboles deueniat, ut animal non inepte sanquinea planta iam mi uetur. Neque est ut quis putei se hane Galeni talio nem , D similitudinem posse euertere. & Atilio telem

tueri, propterea quod ea uno semine sit planta, quae una tantum fac uitate vegetabili praedua ut: ex altero autem fiat animal, quod praetcreiusmodi facultatem, altis quoque facultatibus praeditum sit,ex quo colligat semen quidem planiss& esseientis,& materia principium conii nere: semen vero animalis propter plures plures facultates, & persectiones id consequi non potuisse. Namque hiate Icspondea Galenus, qnod neque δε ristoteles neetat, flitum iii vicio primum vinete vitam planiae,deinde animalis,ac propterea vitaque tundem opis m, eandemque vegetabilem animam habere, atqui co ranium diis ries .ici le . quod I rc pia malai giunea via cauea , noti a nulla , quam praus na-R L bebat, principium e ncretionis praebet. Cum igitur per Aristotelem limina menstruum tanquam materiam ad concepriam conferat, quoci cum Gai. quomodo

illud sal l Hoc vero videtur dupliciter fieri posse rvno modd si tempore coitus sanguis menstruus in vi ri cauitate contineaturi, in quem proiectum semen agat, ac praestet principium motus. Altero modo stinguis mens tuu per vasa ad uterum pertinentia o eurrat ipsi semini , quasi cupiens vim, remotus principium ab illo recipere, quod me nitruum is tui mat i iam praebeat. Primo modo viique ab omni ratione videtur alimnum esse,panini quod vix probabile est , illud tempore coitus in uteri cauitate perpetuo contineri, cum

potiss. doceant Medici , & consentiat Atiis. r. hi-llor. animal. a i. de gener. animal. i9. mulieribus a commodatum tempus esse ad conceptum statim ap tinuuio mensum, quando uterus ab huiusmodi excremento prorsua liber, & mundus temaneat partim ouodnuentibus mensibus , quo tempore vierus hoc tinguine nracipue referius est, raro fieri soleat conceptio , ipse Aristoteles 7.hilior. animal. a. parti m quod tum animal non ea sanguine, sed potius excremento,

vel malo sanquine generaretur, squidem Hippocrati& Galenus docent s. aphnr.dio. sanguis cum a proprio naturali loco exculit , sub sanguinis forma non poste. remanere, sed vel luppurati et liuescere, vel in grumos conuerti, vel aliter a natura sanauinis degenerare. Et Aristoteles quoque scraptum reliquit 3. par t. animal. . tu nullo membro nostri corporis contineri , excepto corde, quod propterea inquit cauum esse, ut sangui irem contineat, id si in venis, quaa natura sanguinis r ceptaculum molita est. Itaque omni modo concludendum , menstruum se

eundo modo mediantibus vasis uteri , sae tui mate etiam suppeditare. Ex his quae dicta sunt, cum tinguis

mens tuus non possit contineri in utero tempore co - , tus, concludendum, altero modo mediantibus vasis

uteri, sci tui materiam suppeditare, in quo casu neces se erit , vi sanguis per orificaa vasorum uteri concuriarat, & cum eo permilceatur, quod duplici ratione uidetur fieri posse: vel ut semen diuidari r in tot pariates, quot sunt orificia vasorum uteri , Nita languiniimenstruo vniai ut, & pei sciatur: vel vi semeti mini 1ne dilitatium , sed continuum sanguini copuletur . P. una ratio videtur admodum difficilis, vel potius at

surda, partini quod eiusmodi seminis di tractio, &di

aut so non conuenit illius natura, quod omnes concedunt, & confirmat experientia esse lentum, & vuci dum, adeo, ut d isculier possi in varias paries distri4 hui,& diis pati: parum quod foret necesse aliam cer tam causam inuenire, lug tanquam praeses quidam I men diuideret. Quamobrem id restat,ut semen secunda ratione san

uim menstruo copuletur,quod naturae seminis mari me conuenit, neque ullam tertiam eis cientem causam requirit. Nam simul atque semen in v terum proscitur, ille quasi animal a perens alimenta totus constringatur, ut semen complectatur, ut ventriculo iere eue nit, aut ut traditur a Galeno, cum cibos appetit fundo tetrahitur ad gulamorque ea quasi manu ad recipiendum alimentum utitur: ita uterus qualitatem seminis assectans totus obuiam se te offert a pudendum occurrit,suo collo, & gula tanqua in manu utitur,quae semen

intro recipiat. Plura apud Galenum de hi, praedati iti amur. Cum ergo tempore coitus praeter iemen viti nulla materia possit pr illo esse ad formationem fς tus, summa cum ratione concludendum videtur,eiusmodi semen non solum esseientem , sed etiam materiam

concedere.

, Deinde consderemus eas partes quas medici soli

das radicalecti seminales vocant,exempli gratia. vena n, arteriam,neruum lan quam commutila instri melita. Qu.ttit Galenus ab Atiliotele idem. s. edi qua ma-itiis ilia nautut huici modi instrum ias ille aui cm i

308쪽

LIBER QUARTUS.

bebat, sicultate , sed alia insuper acquisita in animal

fuerat euasura, ac suo tempore de loco in locum transitura . Cum ergo, & plantae , & animalia, quatenus

pertinet ad generationem, nutritionem, augmentatio nem, una alaue eadem ratione producamur, constet

vero semen plantae non solum ess ciens, sed materiale principium continere: utique Aristoteles non videtur posse se eaeci illare,qui non idem voluerit de semine animalis i latuisse, quasi censuerit natur r opera in animalibus, & plantis diuersa esse. Ac sane hie i iidem ra tio aduersus Aristoti videtur demonstrare . videatis proster haee locum notabilem apud Aristot. 1 gen.animal. 4. qui docet primam partium hominis constitu tionem ex semine seri sed semen dicitur rubrum ali bi ) sed dubitauerit cum primum cor oriatur sanguine praeditum.&c. Sic in animalium materia excrementum constitutionis alimentum est. At rursus ad finem cap. Ossa igitur in prima partium constitutione gignuntur ex seminali excremento: se nerui eo modo, quo ossa constituuntur, atque ea eodem seminali excremento

oriuntur.

Sed unaues, pili, cornua, & si quid eiusmodi aliud

est,ex cibo gignuntur aduentitio quem tamen de seris aequirunt. Hic Aristo t. Sed iere nimium transgressus concludo eum celeberrimo Hipp. experimento, de illa ancilla saltatrice, Hipp. lib. de nat.ins Gal. i. te fem. . Restat ut breuiter videamus rationes, quae pro Aristotele defendendo allatae sisere. Quantum ad primum argumantum, illud concedatur tanquam vera sis idem simul. i iis, S patiens esse non posita Actus enim, &potentia simul forent, quod natura non patitur, sed respondeamus in semine viri duas partes reperiri. Ait ram quidem tenuissimam ae plenam spiratus, in qua anima vegetabilis eli, vis stenerandi , R principium motus e alteram crassorem,& magis corpor iram seu materialem,m quam fit actio. Unde nulli mirum uideatur, semen secundum huiusmodi varias partes . cumagentis, tum patieutis vites habete,scuti mirum, vel

absurdum non est , edito animali animam in corpus agere,es illud regere. Qiiamobrem i ut artifex.& materia non idem sunt ita neque anima seminis, & leminis corpus idem statuendum eli. Qiod vero aduersarii aiunt, de in se iis, piscibus,& reliquis id genus , quod sceminis mares vim solum,& mogiam l oleant conserte, id mimum negare non possum. Cum enim huiusmodi facultas semi iris sit quaedam qualita, seu forma, siue aliquo subi cto nullo modo videtur posse de uno in alterum corpus transferri. Ex quo sit veri sim te non modo generandi facultatem, di vim, sed simul cum sacultate alia quod corpus seu spirituosum, seu forae humidum , tamateriale a maribus conferri, quod exemplo gallinarum , de auium pote si consimari. Siquidem sensus

demonstrat, an ou is carum, cum quibus coiere,repem

ti ne icto quid craim, S rubri coloris, quod in teliquis sne concubuit non apparet,quod quidem nemo aliud quam lainini, materiam eue dixerat. sed de te admodum latente , ct forte soli naintae perspecta non

multum laboro , qui pro comperio habeo, naturam propter multas euidentes rationes, dedita opera limini nem , de quo agimus, a reliquis animantibus mulus modis,3e rationibus separasse, ut, & animantia alia a plantis. Demum utcunque omnia concedantur, quaecunque de huiusmodi animantibus illi fabulantur, non puto eorum argumentationem concludere: in nonnullis animalibus sola virtus seminis infunditur e ergo remea generalitet sutus matelia non eli. Sicut neque valet ratio: testes in Omnibus animalibus non sunt necessa iii ad generationem: ergo, &c Postremo restat exir muni, iumptum a materia seminis, quod aduersarii inquiunt,neque a calido, neque a frigido posse coagula ti, siae qua coagulatione cet ium est,conceptionem ac formationem partvim fieri non posse. Cum autem de

hac re multa possini disputari, de qua ea proposio aediffuse tractat philosophus 4. Meteor. so. ubi docet

quaedam coagulari a calido tantum,ut sal: Quaedam a frigido tantum , ut Caystallus , quaedam ab utroque successue, utilius.& similia . . inae dissicilior, di longior dii putatio huc non peratinet. Dico igitur huiusmodi argumentum m rebus ex ternis, de quibus At illo es quoque satironem fecit, aliquam vim obrinere. At vero in xi uente cor pol e ac rebus quae intra illud continentur,rem se es: ter trabere. Ac profecto nemini Aristotelis, vel rerum natura peti io debet milum videra, semen in v tero mulieris atque

illius tempetie in 'mam cogi, alterari , R ad istius formationem disponi. Sic uia exempli gratia alimenta a An limia ventriculo eiusque temperie non nulla crassa sunt, no--. . nulla attenuantur. Iam quod ad semen mul: et is, Aristo Diuid is teles, Athenaeus, di reliqui eius sectatores fuerunt in ea sententiassium ex semine viri tanquam ei sciente, ex menstruo languine tanquam materia genetrari , qui propterea contendunt indeminis aut nullum aut plane siet ile reperiri, ut licet videte apud Aristot. a. gen. animal. as.& ro. nec non Gran. animal q. pro qua Opinione cum multae rationes ex ipso Ariolotele, Auer &aliis colligi possint destio,& pauca quaedam quae mihi validiora videmur affero. Itaque primum se licet arguere,frimina semen atuue illud foecundum habet ex se ipsa, absque maris congressu concipiet, probatur:

ubi enim duo necessaria principia generatronis agens, di patiens , ac praeterea locus, & tempti, conuentiant, tunc ut conceptio sat eis necisse, sed haec omnia concurrunt in muliere, ergo, &e. Secundo iserunt argi mentum sensus: in manifeste appareat mulias mulieres concipere sine seminas emissione,in quo argumento Auer. inultus est,qui inquit poli quam legii lib. Atistotelis se hanc rem quaesiui se a multis mulieribus ,

quae indicauerunt plurimas grauidas fieti sae seminis

emissione.

Quo loco nati athissoriam mulieris de cuius sacra mento multum poterat considere, quod illa grauida saeta sit in balneo quae dulcis , in quo mali homines spetinat irauerant. Tertio,s semen mulieris ad hius ge

nerationem cocurreret, nec ile omnino esset mul ei cs

semen haberer sed plurimae semine carent ergo ininor probatur, quod multa mulieres concipiente, sate a iurse nitidam in coitu voluptatem percipere, neque ullo tempore semen emittere. Quarto, si mulier semen haberet, tunc haberet duas naturales evacuationes inter te contrarias,alteram materiae co tae. id est, feminas,alteram crudae,ideli, sanguinis, quod fieri nullo modo potest Etenim constat,quod coctum est a calidita te,quod crudum eli a trigidi tale prouenire; itaq; mulier timuivno eodemque tempore calida, ct frigida foret, ouod absurdum: quare mulieres cum mentituis redundensivi semine careant necesse eli. Pol tremo unius est eius naturalis unica eli materia, v mcum agens , quod in cunctis rebus naturalibus facile potest declarati. At vero si semen mulieris tanquam ess cietis ad foetus nerationem concurretet,tunc duo forent pi incipia eL scientia unius effectus naturalis, semen vati, & semen mulieris,qucd repugnat initi iuro naturae. Haec Peripateticorum est sententia. Sed altera A par:e Galeni responsionem perpendamus, de qua non ignoro Omnes non idem sentare. Ego sentio ita habendum esermulieres ad genetationem scietus, & sanguinem namst tuum, e limen conterre, iatq; unumque pariam materiam parum 'im,&facultatem tribuere, non tamen iisdem vitibus, S con itionibus: sed in semine princpium eisciens v d mmum esse , materiale pauci ismum: contra in sangua ne menstruo,quod ad imi etiam spectat plurimum quod ad vim,& facultatem imbeciliale repetita . Qia e Galeni sententia passim, di 1. de sem. i.&inter omnes conuenit illud ad generationem suetus minimum esse , tametsi Philo ophus unum tantum materiale principium sui concedat. Et facile confirmatur, quod quicunque mullia es carem eiu Lmoda ellcremento , non concap:unt, nec non quod

toto

309쪽

DE CONCEPTU SECUNDUM NATURAM. 26t

oto tempore conceptus, & Iactationis menstruae puris rationes mulieribus eessant,certissimo argumento, i

um, & in utero, & extra uterum illis nutriri. sed i ta discultas in semine vat satur. Quamobrem Gai nus dissus e aduersus Aristotelem, Athenaeum, E

ped.&e. conatur probare mulieres,& semine abundare, & illud foecundum esse, ac partim materiam pariatam efficientiam formationi scelus eommunicare. Movero non omnia Galeni argumenta , sed solidiora in medium proferam. ut eum Aristotelis artumentis s ctum est. Galenus itaque ex rei natura atque euidentia e naisanr suam semen ira m stabilire,eo quod ex anatome a yyaret, testes ad uterum muliebrem utrinque alterum im re annexum, ac seminaria vasa eadem lare sicut in maribus reperiri. Ex qno licet hane rationem eo λcere: ubicunque instriumenta a natura instituunmr, ut propter certum usum instrauantur necesse est: sed imses tam in mare quam foemina sunt a natura instituitavi,&vasseergo, eis hse eundem hahere finem demo stretur, tamen Λihen NAuer. conati sum eum de struere. Inquiunt, seminaria vastice minis data esse Propter eam causam . ut aliqua similirudo, &c numauenti in prima formatione membrorum apud ut Laque apparet, minime vero ut utrorumque usus seru retur , scuti in viris mammae quoque sunt genitae . quam in s millum usum praestent. Sed Gal. satile hane responsionem eonfutans a. de sem. I.in tutem longe aliter in vasis multinum ae mammis virorum sese hahere, siquidem in maribus glandulosa illa corpora cu-ca mamma non reperauntur, pariter neque ullum is

BFum laciis in viris apparere, scut in foeminis, non solum vasa seminaria sed etiam testes topi do semine sunt reserti. Quam rem , inquat Gai. quemadmodum s omnihus maribus mammae' iacte planae conia

Dacerentur, non opus foret ratione inues igare, an id verum esset: ita cum videamus lamen in imminis tora etineti, an scemnae semen excernant quarendum uora

est,quippe longe melius esset,quam vim allud haheat, Perscrutaret. t i Neque vero desunt alia quoque rationes, qux eo

firmant mulieres seminis expertes non esse Namque sicuti retentum lamen viri noxium est ε loe. assedi ..tia an mulieribusat uteri peri rationem, S alia naala strat Missista solet excitare. Exemplum apud Gal. ah, dem de

vidua. unde Gai.ineam sententiam venit, at rem e retento semine noxam, quam ex meni ruis prouenire.

Praeterea certum est somniantes mulieres in seminis pollutionem incidere,vr,& viri,quod quidem ex nulla materia praeterquam seminis contingere pmest. sed hae mulieribus eirca coitum eontingunt, mani sesteemonstrant illas semine non carere a quidem quam .

primum earum vasa era sti materia referta sunt ac turis

gentiquae in disiecti'mbus conspiciuntur, tune mari, me in venerem pro liues sunt, quod aliam oti causammon fit,quam ut scri hia Galenus Llocasseti. quod ommibus animalibus naturalis qulldamim sit cupiditas ereernendi seminis. Manifestius apparer in hrutis, qui furentius mares ad coitum excitam, di sunt, ii concubitum vero profuso se ne quietiunt, ut

neque mares amplius admittant. Hud etiam inde cla tum est, qEM si emina ea strata nullum maris concinhi tum quaerant ut admittant. Demum nemo est,quiror in concubitu aliquando seminis profusonem apud mulieres in seipso non experiatur, pr .i terquam

quod ipsae quoque muli Eres sateantur se eiusmodi se

minis essu sonem sentire, eaque oblectari,ac statim 1acta seminis exeretione, libidinis ae concubitus de

Metium finiti., Cum ergo testes, ia vasa seminaria tam mulieribus

quam viris data snt, cum illa semine reseia a conspician T,cum In praeforationem mulieres ineurrant Gaetemum semen, eum pollutiones haheam,cum si imulentur, cum castrata bruta mares non amplius admi

Mat. pq qm mulieres in coliti emutant, voluptatem. que pereipiant, de hoc dubitandum non amplius erit sensibusque repugnandum netis habeatur. Illud resin aduersus Aristotilem , semen seminarum in ps creatione situs non solum materialis , sed etiam εU-centis principii ob inere rationem,quod quidem eis multis rationibus potest confirmari, unico argument e menti erimus,quod mihi videtur posse reliquoium vicem supplere, ac plane demonstrare. Illud vero a cipiendum est similitudine, quae similis cum parentibus intercedit. εSed cum Gal. in hoe genere arm menti multus sit,

pauca pio hac conuouersia adducemus . similitudo filiorum ad parentes manifestss. est: eausa autem pro lptra quam nunc patris, nunc matris smimadinem ha ant, dissicile est vidcre. Aristo rel. diffusius, di mulis tum la lat. summamn se saluit 4. gen. animal. 3a filiorum in uniuersum similitudin re hanc e conaria vel fieri pro varia actione seminis viritis tu i quina menstruum, ut s semen viri plane stiperat marer lammulieris, tunc filius pati it sin autem contra, filius m in assimilatur. Sed ah turditas huius Opinio is est maiani sint i quam vi rosit refutant squidem cuique de

hei constate , aditones prodire a forma, on a materia is Qua eat si nega noum non est, si una ex inateria.& alimento matris posse vallam temperiem , de mores1Ortur,tamen nullo modo potest asseuerat i, hine seau

ves figuram posse mutaree id quoa ab omni rerum eui dentis alienum est. Nam Persicaai ranquit Galenus in Aegyptum translata formam minime transmutatalad bonum tamen alamentum naeta fructum esur i eundum assert,cum prius non potuisset: se neque oues mutat alimento captis, neque caprae ovibus smiles evadunt. Ca enum Galenus ita statuit, omnem latus similitidinem vel dissimilitudinem non aliunde quam ex lemine utriusque parentis prouenire: cui communi omnium coo sensu vis agendi, atque effetentis principii iure tributa est,qui sem. a. duplica potissimum argumino vntur licio hypothetico tero tale tico,id quo demonstratrue.

Primum argumensum , s utrisq; parentibus sint ira

partus stantur , ex enmmuni causa, qqaue utriuiaque inest, similes esciuntur e s partus ex communi

causa qna virisque inest parentibus similes eme an wr r id vel ex feminis ves inenstruorum substantia continni : eum praeterea nihil teriti possit inueniri r sed lubstantia menstruorum virioue parta minime Mest eommunis: ergo partus ex semine similes effia

secundum argumentum Categoricum , quoniam filii virisque parentibus similes sunt,ne Iano, con munegum utrisque principium habeant, necesse est, quod ipsos rem. Prima pars. Secunda: filia,vel ea se mi ne ves sanguine menstruo parentibus similes evadunt: sed ex sanguine menstruo smiles eradere patentibus non possuntaeuo ex semine. Galenus tandem teritum adiungit ,& concludit: si ex lamine smilitudo est, quia multi matribus quatu illimi reddantur, 'minas quoque semen h. hinnecesse est, Ea quihias videnda est sententia Moatani eo tis l. xx R. qui inquit: semen emissuma mulieremia ius ad voluptatem, quam conceptionem facere. I iam huiusmodi sunt rationes Galent. Iam ad imumem apto Aristotae proposta respondeamus. Primum furarat aduertiriorum argumentum: si semen secundum habet is trina, etiam ita e concubitu concipei et . Hos argumentum video multis dociis viris manum dare, concipere posse mulierem sne vito,inter quos est vaflesus x.eon tr.ε.ad finem,qui satetur hoe saepius fiQti, sed silum ad persectionem nunquam duci, viade, &molat generentur.

sed non puto hane sementiam esse retiniendam t. Eas Galenus videatu i nnuere is minas posse s ne conia hi tu copcipere molas, ut gallina ova subuentanea, cum id potius ex aliorum quam propria sententia vi

310쪽

'. neminem vidisse unq iam. Quare alia ratione re,.spondeo ad argumentum, sciit respondet Galenus,1.

de sem. ad finem Cum emo, ad genera tionem & nutriticinem fastus concurru D duo necestititie altetu te

men quod debet esse copiosum. ealidum , lenium &crassum: alterum . xerementitius humor, qui pariter debet esse copiosus, heri non potest,ut ambo in muliere concurrant, squidem eiusmodi semen. non nisi ab insigni caliditate ea trementa autem a frigiditate & humiditate possunt Otiri. Itaque si s smina excrementis abundat,non poterit semen accommodatum gignere, vel si idoneum semen generet,excrementis non potvitit tedundare.

Atque hqc certissima & uerissima causa est, propter quam mulieres sine concubitu nequeant conet pere tergo ad argumentum negatur consequentia: quamuis enam semen mulieris foecundum,& optimum suerit tamen deficit excrementitias humor, qui ad conet pie dum & nutiendum erum necessarius est. Secundum di tertium argumentum , qus videntur sere eadem vim habere,fatis leuia sunt. Quare ad primum respondeamus , nunquam foeminas sne seminis emisso ne concipere,siquidem ut habet Gai lib. M cle usu par t. in conceptu necesse est utrumque semen misceri. Hi ne

medici hortantur , utrumque eodem tempore semen emittere. Lucretiadi contubitus qui non vuln-que resoluunt. Ad Auenoem. Indignum Me est

tanto Philosopho , in balneo eonceptum fieri posse:

alioquin poterat didicisse ab Aristotele iura x. gen. anim. semen esse materiam spirituosam, di extra pro

pria vasa momento temporis alterari & corrumpi. Et ideo ex. x . gen. anim. 6. illos homines esse in foecun

dos, quibus penis est immoderatus, quod semen lon gius delatum refrigeretur . Ea quibus vantias tihulae huius manifesto tolligitur. Ridiculum etiam est de iuramento mulieris , quas ignoret ex suo Arist t. s. His .anim. i. Mulieres suapte natura esse mendaces rvnde etiam Iure cons periurii occasionem illis sustule runt, excepto in testamento . Ex quo apud Graecos prouerb. Muliere iurante ridet coelum . Hae ratione etiam facile respondetur ad aliud argumentum . Omnes mulieres parientes semen emittere, tametsi nofateantur, pudore vel obtuso sensu , aut aliam ob cauia am,R quatenus ad voluptatem, non nulls mulieres dolent, se nullam percipere voluptatem in eoitu, sed illis non oportet fidem habere. Nis enim haberent voluptatem abstinerent r in Auic de animal a I.91.Tert. cap. Haliabbus 6. Theor. & alii non verentur a Frma te, mulieres multo maiorem voluptatem perei pere, quam viri,quibus sinet iudicium Tiresiae, qui cum trumque fuisset experins hiter electus a Ioue & a I none de voluptatis in concubitu quantitate contenia dentibus . tres uoluptatis uncias viro,nouem in multe. ribus pronunciauit. Quantum algumentum. Mulieres non potu me hahere duat naturales evacuationes contrarias odii scit. vi seminis,& crudi ut sanguinis ineomi r .gen .anim. I Q 1 gen.anam. 4. quod mihi quidem videtur tam leve, ut mirum cura a tanto Philolapho productum fuerit. Quid i absurdum non est,si mo valus patimus, v tias di diuersas exerς Mea habeat,& excrementia r

Pol remum argumentum erat de unico agente tivnica materia , quae In Te a naturalibus a natura sunt instituta. Respondetur cum Galeno i usu part .s

sten mulieris non solum di separatim, sed simul commisteri eum semine viri, fimulque ad unius animatis procreationem conspirarer ficui reuera non possent, si Grumque semen motu inter se dsscrepante, mouereis tur,ut ambo in unius animalis procreationem conspirarent,quod pariter de materia flatuendum est.

Conuenit inter omnes, hominis generationem,&reliquorum animalium prae careris naturae operatius esse naturalissmum,& perfectissimum quod eleganter demonstrat Aristoteles i. gen. animal. Gal. usu Par. I 4. x. cum sngula animalia sempiterna esse non possint,continua generatione id praestant. Ex quo sa cium esse scribit Galenus , ut omnibus animalibus via nerandi instrumenta concessa sint, etiam rationis ex pertibus. Nos igitur sermonem habituri de admira bili natura operatione, id primum sciendum est no his hoc tempore minime propostum esse, ut inquir mus, qualisnam si ea virtus tantopere a Philosoph. medicis decantata , quae laetum in utero format, idemque forma sua dicta est, quo ordine singulat corporis paries tot mentur, quando, & quot diebus, quo tem poris momento D E V S natura , & rerum om nium auctor animam foetui insandat, dialia,quae maximas, di iam diu agitatas controuersa continent . sed nos illud unum statutum habere, vi mediet personam su

stinentes, ad quam praecipue spestat natura conatus iuuare,& tueri,de iis agamus, quae eo aceptum atque illius absolutionem perfectionemque possunt pertur. bare,& impedire. Conceptus scuti in omnibus acta nibus corporis nostri contingit, potest vel prorsus a serti vel ara minui,vel deprauari . . Si protius tollar ut, ut mulier nunquam concipiat asterili ias dicitur hiiiusmodi affectio. Si rarius,debilis,& imminuta est conceptio. Quo etiam reserti posse videtur, si mulier quidem concipiat, nequeat lamen sceiatum ad debitum partus tempus incolumen contem re,& tempestiue edere , quod unico abortus nomine comprehendo. Demum conceptro fit ae prauata, quoatiescunque utero mulieris concipiuntur non scelus te

gitimi , & naturales, sed monstra vel molat, aqua , si tus, &c. quod conceptus formam praeselerant, de quibus dicendum erit. Ad primum, quantum sterilitas pristis fuerit odi

D,& detestabilis, declarant sacrae literae. C usae sterialitatis variae ac plurimae nominantur a medicis. Hipp. tantum plincipales recenset: sos ut ii dissorium aut omnino aduersum sta pudendo: si merus nimium pateat, quam conueniat: si os uteri ex pudendo excideiarit, atque alia id genus , de quibus lib. de sterilitate a princip. Alii alias, nunc plures, nunc pauciores constutuunt,&suo arbitratu disponunt. νSed nos experiamur clarioras doctrinae gratia, an omnes. ausae ad certiorem methodum referti possint, ut Galenus docet 3. de*mpl. caus. Initium, &mpurinuentionis ommum causarum, quae facultatibus noxam inierunt,non aliud est,quam cognitio modi, qu per sanitatem suas perficiunt actiones. Cum itaque is ante statutum si, ad naturalem conceptum effcaenia dum maris, &scemine concubitum necessarium esse, id pr1mum conitate debet,il erilitatem aut vitio maris, aut Deminae, aut vitiusque fieri posse. Et si nos Metempore tantum muliebres morbos tractemus ,

men cum integram tractationem habemus , huiusmodi causae, quae ad mares pertinent, etiam non sunt intermittenda. Rursus vero cum uterque mas , R ic mina ad generationem plurima confert necessario, qualia sunt maioris momenti in maribus quidem reis stes,membrum genitale, semen, in sceminis pudem dum,uterus, esses. semen, sanguis menstruus: omnis ratio colligit, quemlibet asseerem praeternaturam, ummaris , tum sceminae in fingulis partibus propositis posse s undi ratem et imminuere, vel prorsus auferare. Causi vivir sterilitatis ex Marte marium, verbi gratia, penis ingus, ut in*cundus ab Omnibus damnatur , quod semen invia refrigeretur , pra Usquam

SEARCH

MENU NAVIGATION