장음표시 사용
571쪽
eausa morbi scis maris aduersatur, immunes conser ., uetur,conira quicunque eisdem magis consentit, illis ,, facile corripiatur. sed loquentem illum audiamus. o Maxima pars ille inquir) generationis morborum est ,, eius, quod patretur, corporis habilitas. subiiciaturis igitur pro exemplo, in ambiente aere nonnulla pestiati lentiae semina deferri; atque corporum quae in eo veris,, santur, haec quidem esse vari is excrementis reserta, pa-- ratis iam ex teipsis putrefieri,illa vero excrementis vacua,& pura:atque prioribus quidem addatur in mul-λ tis locis meatuum obstructio, ac plenitudo vocata, & vita ociosa in multis epulis, & ebrietatibus, di immo
ri dico veneris vla, & qui necessario pudicia omnia
is consequuntur,cruditatibus: aliis autem omnibus pu- , , ris,& excrementis destitutis praeterea, quae illis in- , , lunt,bona,facilis quidem in omn)bus meatibus spira ., tro, ut pote nequaquam obstructis , nee compressis, is exeicitia vero moderata,& prudenter institur a vietusia ratio. Ae deinceps in istis hypothesbus emita, qu , , modo uciaque corpora ad inspirationem putridi aerisia assci sit consentaneum.
Non ne verisimile est, illa quidem . statim a prima, inspiratione initium putredinis accipere, ac plurin uis in malum progredi quaecunque vero vacua sunt exisse crementis,& pura, hac quidem nullo modo, illa verois paulum laborare,ita vi sacilis sit illis ad naturalem ha is bitum reditus sic & cum aeris temperatura a naturaeo habitu immodice recessit ad taliditator,& hu nudita.
, , tem, pestilentes sore morbos eu necesse, laborare a ia tem iis maxime eo , qui iam prius eacrementula hu-ri miditate pleni fuerint, quemadmodum qui moderatis is laboribus, ac decenti vietus ratione utitur, omnino mis Oinnibus eiusmodi assectibus, mali expers permanet. Galenus hactenus: qui praeiet ea nunquam hanc latentem cordis proprietatem agnoscit, quam pros clo tu
alibi, tum hoc uno in primis loco silentio non praeie riisset, si modo illam natura constantem , S piopriis
dogmatis consentientem erillimasI t. P. aeterato sar-hitroi) tempore urgebant, quae praesenti urgent pt blemata, & paradoxa, quamobrem hic media in pelle superstes maneat, ille vel minimo commercio coni minetur δε alia litiusmodi,neque propterea Galenu, aut alium quempiam eruditum med i cum ad ha nc roconditam, di inexplicabilem cordis proprietate con sustisse legimus . Quod enim ad Avicennam pertinet. hae in re illum,quod Galenus sentit, illud idem plane sentire nos existimamus , quod illius verborum series aperte demonstrat. Et communicat multitudini homi
num ait Auici) qui iterum habent in se ipsis proprio
v tatem pra parationis. Agens enim solum cum perii: ' nu,& patienti non e it pisparatio non accidunt a lao, di passio. Et nequis animo conciperet latentem alia uam proprietatem, quasi se ipsum interpretatus ad- dit. Et praeparatro corporum ad illud ,in quo sumus de praeparatione,est,ut lint plena humoribus malis,nam munda non sorsitan patiuntur ex illo r& corpora de hilia iterum patientia sunt in ea ,scuti illa,quae multuplicant coiium,&corpora dilatatorum pororum, humida multae balneationis. Haec ille, qui omnem laten tem , & occultam proprietatem una cu Galeno prorsus neglexisse videtur. Neque superius posita argumeta ad huius rei confirmatione maioris momenti esse censeor quanquam enim in pellatentia cor primum laborat,& totius mali veluti fons statuendum est, ego tamen au huc non satis intelligo, quomodo hinc a sconditam illius proprietatem elicere possimus. Sed neq; illud perpetuo verum esse, nos satis superius de monstrauimus, priuatimque in illa prope decantata Thucydidis pestilentia aegroti uno potissmum capite laborarunt. Quam quietem sententiam non ita licetii: terpretari,quasi praeliantiam, di nobilitatem visce ristiunus intelligamus, cum illud totius vitae priucupem,ac vestati arcem esse, neq; illo incolumi aliquem interire posse non multi fiteamur: sed id asseveremusis pestile tu alias prope quaslahet corporis partes ali
quando primum,atq; assci in illis totius periculi sumniam consi ere,ouod :psi demum cordi necessatio comunicati non dubitamus. Vt autem de alio quoque argumento nonnihil dicamus, qnod muliorum animos vehementer moiret, & perturbat ; vnde nam plerique
in primis vero vesp:llones,chirura , 3. alii infelici huiusmodi seruitio ministri delimati dies noctesque in medra pestilentia versantes a tanto periculo illaesic 5 seruentur. Illorum plurimi sua quaedam recondita uredicamenta iactani, litae si creta appellant, quae quidem boni quidam in creduli homines sudiose, di irpe noparuo pretio mei cari sole .sed quomodo nebulones, S perditi place homines ea praesidia sunt consequuti quae grauissimi,& litetatissimi viri multi, studia, di laboribus consequi adhuc non potuerunt λ Alir magis pludenter, di subtiliter in longiorem usum,&familiaritatem hoc referre cosueuerunt: quasi vero huiusmodi homines huie pelli sero commercio diutissi me assueti quenda in veluti habitum contraham, unde sine ullo timore vitam hilariter vivant, di periculum omne despiciani: quando nemo est, qui longioris c suetudinas vim non facile inies ligat, di illam veluti alteram naturam esse nesciat. sed quamuis ratio ab his allata quod ad consuetudinem pertinet,satisfacere dubitatiora sor ta si e post; , attamen adhuc dubiu manet. ante quam res in habitum, & consuetudinem abierit, quomodo viles uti homines pelli seram lue effugiant, cum iam se infelici primum seruilio tradu t. Alii aliter statuunt. Ego veto primum sum nescius, an ita se res habeat,ut illi tanqua caduceatores incolumes possint inter pestifera tela versari a quandoquidem maloii ex parte ubique itos milere confossos esse audimus. Venetiis certe fama est quatuor vespillonum millia breui admodum tempore interiisse.sed est b, cocedat ut liue quoque illorum praerogativa. Huius rei caula, cum aliae abalus afferanturAertiorem illa & veriorem caeteris esse nos existimamus, quod ii plet iq; antea pestilentia laboraverun a siquidem communi fete omnium Conlati nedoirgioreq; experrentia iam dou confirmatum esse videtur, ut nemo bis pestiferi morbo male aia
ficiatur: quod priuatim annotauit Thucydides , qui hoc in pramis nomine, quicunq; euaserant. beatos ab alii, alii malos suis e tradii, ac si illi nulli amplius morias periculo estent obnoxii: quod quidem priuilegium quanquam maiori ex parte verum, neque prorsus a ratione alienum hine nos arbitramur, illud tamen, quod apud nos res ipsa monstrauit, haud perpetuo verum
esse,se quandoque fallere censendum est. sed nescio quomodo nimium digressi ad institutam disputatimnem reuertimur. Supra illud nos probare cςperamus, aerem in pr i lenti pestilentia ab omni notabili alterationem corruptione liberum fuisse, atq; vir mella huiusmodi mala ea uno externo contagio originem habuiste. Quoniam vero nemo est,qui non maximam huius pestile iitiae tautam in contagium facile reserat, hoc longiori di putatione consimandum non est. Quare illud unum,quod ad aerem pertinet, S in controuersia ducitur,ex iussituto nostro persequimur. Itaq; praeterea, quae ia posta sunt , aliis quoq; rationibus xidemur sentennam nostram poste comprobare, quas fere colligit Mercurialis: ea quibus, ne trustra sim longior,n6- nullas duntaxat potiores, & solidiores nobis lacra i aia serte. Primum aut si nostis pestile viae Originem consideremus, non modo primariam illam quae noli ras 1 giones, Et rumuertam fetu Italiam infecit,sed etia quaeceinceps singulas ciuitates, & loca contaminauit, ex uno contagio ortam fuisse constat: quod n.Vacentia
manifeste, di sine ullo dubio factum est, idem S aliis
locis euenisse credimus . Neq; audiendi sunt, qui primum quidem pestilentiam ex Mo contagio facta in esse fatentur ed mox aeris vitium accessisse contendui, illa ducti ratione, quod tum Venet ijs ,tum aliis in locis malum aliquando in uniuersum una eum contagio extinctum fuerat, des de vero iietu reuiuiscens maiorem impetum fecerit, quo tempore aeris iniquitarem
572쪽
superuenisse aiunt. Mam rationi omnino, 3r veritati consentaneum videtur,seuti principio, ita posteriori tempore , isthaec mala ab uno & eodem fonte perpe
Immo vero si funestam huiusmodi historiam repe
tereoique attente considerare velimus, facile constabit,ubique tamdiu,& tantum haec mala saeuia ste,qua. diu, 8e quantum commereio , di contailio loeus ne an issus est. Venetiis principio mala non modo suere valde remissa ,sed etiam aliqua do,& aliquandiu promsus extincta, non alia carbitror) ratione, quam quisdsemina contagii hoc tempore pauca essent, N paucas in locis sparsa, quae propinea Prauissimorum patrum studio in nihilum facile redacta sunt. sie apod nosterque,quaterque & saepius una vel altera radix euulissa de disi nata est , sed tandem multis simul , & semel subortis sentibus hoe tempore quod inquisitionibus de scripturis publicis constat, duo seplasarii, alter ad
insigne coralli iter ad insilne aquil e , unus item coiariatius, S aliis quidam externis mercibus colaminati misere inficiuntun usque adeo ciuitas vexari,& asilia si tiril Λ l postremo succumbere illi necesse fuerit. Hic neminem esse arbitror, qui aut veneriis aut Vicentia priore illo tempore aerem vitiosum fuisse umlita Quod satisque aeris vitio, tunc non modo una, aut altera domus, sed plurimae ex uno contagio eon. taminari potuerunt,quid prohibet, seu hominum incuria , seu dolo, sue aliter illo aucto, & multiplicato, quin pericula etiam, Ae mala omnia snt au multiplicata, quamuis aer omnis mesiliae fuerit immunis praeterea aerem insigniter alteraium, aut putridum, tum aliis argumentis, tum proprio sentu unicuiq; d prehendere licet , quae tantum a praesenta statu abium runt, vi contra illa magis adfuerint indicia omnia,quet aeris benignitatem monstrare possunt. Neque huius argumenti vim minuit, quod hH in
spiciantur, di appareant in magna duntaxat pestilenistia; cum enim h rc nostra inter moderatas recense tur,aeris quoque alterationem, & putredinem saltem aliquam, di moderatam alluisse oportuit.
sed hae de re satis summus hi de Austrina constia tutione loquuti sumus. Tum vero docet philosophus,
aerem esse corpus continuum,& hilum,quod noni ole proprio termino coereetur; quod si ita se res h bet,quein modum inuenire aut eacogitare licet, qua-4obrem laborante Patauio, ah omni malo libera inerit Vicentia, ac deinceps Iahorante Vicentia. Patauium fuerit incolume/vel magis quamobrem laborante uriabe non modo suburbia, & villae propemodum omianes,sed etiam determinati quidam vici, immo vero certae quaedam domus,non solum propinquar, sed eo-tigua domibus insectis ab omni periculo teruatae De rini γquare tandem huiusmodi mala in viles potius,&plebeios homines, qua in nobiles viros vastata sunt Neque hac in re Mercurialis responsionem recipio, qui hine colligit in omni peste orbem uniuersum n cessario laboraturam esse, quod seri vix poste liben
rer. illi concedo : nue enim aer qualitatibus alteretur, sue illius substantia eontaminetur, quaecunque Mn dem utriusque vitii fuerit eausa,aut nulla ratione, aut
certe dissicile id ubique fieri posse nos existimamus; sed aerem veluti quibusdam tabulis, & suadet tis ita disponi, ac diuiat, ut non solum diuertis in Imcis alternatim, sed eadem in domo pars finistra aeripessalenti, pars dextra non pestilenti subiiciatur, illud equidem mente satis assequi nequeo. Pluviam, grandinem,& alias aeris impressones varia,N disperia loea 8penumero occupare cernimus,sed angulio in loco, variis in parii sesternatim, hoc usu unquam euenisse non arbitror. vicentis ne externa exempla petamus) ex decem continuatis domibus
una,vel altera, qua nullum prorsus commercium habuit sua,& incolumis seruata est, extetae aliaru commercio implicatae sere omnes contaminatae laut. S
IMIhiamstella,tura propemodum omnia, cum illud a
clementissmo principe esret consequuta , via civibus sibi cauere possent, nullam pestilentiam passa sunt.
Da e inter exteras villulae calteram Faram alteram ει uaranum appellantὼ ex manifesto contagio labe co traxerunt,ut plurimi breui laborarim,& interierint rsed illis maximo studio, & diligentia clies,noctesque stoditis, ac veluti obsessis malum vitia angustos italos terminos dilatatum non est .
An seri posse existimandum est , ut particularia in his , 8e determinata loca, quanquam anetustisssimis
terminis cireunscripta, atque uno quidem certo tempore minus salutari coelo ita subiiciantur, ut extera omnia quanquam illis proxima, & contigua ah huius modi infortunio fini libera λ Neque vero magis huius rei causa in terrae &corporum varias constitutiones , de praeparaticines reserti posse videtur : quanquam enim libenter concedimus, quod autores tradunt, &confiemat experientia, in efficienda ho nitate vel pra-
uitale fructuum terrae partem a parte sbi proxima aliquando differre, non illud tamen ita seri nos arbitra mur, ut suapte natura absque ulla hominis industria huiusmodi terrae partes usque adeo mirabiliter alitarentur,& transmutentur, ut breui temporis spario modo uberes,& iucundos odo paucos, di insuaues fiuia eius illa generent. sic igitur quanquam Patauinor v.& vicentinorum corpora u manifestam, seu quam libet etiam latentem constitutionem, praeparationem,& proprietatem velimus considerare , haud similia prorsus esse, sed vanis nominibus inuicem differre
constat,rationem certe aliquam adhuc inire , aut ani-m c Dcipere non potuimus, unde nam tanta interem varietas, ac dissensio oriri potuerit, v : vno tem P
re alteri ad suscipiendam pestilentem aeris impressi
nem maxime apti, & praeparati, alteri contra maxime ineptiae repugnantes fuerint: cum alio quovis tempore s hos paucos menses excipias9 vitique sicuti
breui admodum terrae spacio distam , ita eundem a rem inspirare , ac rebus propemodum omnibus veli
Praetereo monasteria hospital a ,& alias numerosas familias quae sibi diligentissa necauenies, omnis perieuli fuerunt immunes. Carcetes equidem non praet reo, quem locum, s alium quempiam, terris vaporiabus,putridis exhalationibus , atque aeri prorsus mali-pno obnoxium esse constat; unde inquinatus aer,si vi IO in loco, in eo certe preprium venenum emittere, ac
vim malefidam demonstrare debuisset, veruntamen singulari Dei Opti Max. beneficio, careeres apud nosis omni labe liberi,atque incolumes perpetuo seruati
At vero in peste, quχ ex vitiato aere originem haheat, qui fieri potest, ut tot,ac tants hominum , loe rum, rerumque dissimilitudines, atque distinctiones aceidere possnt/Squa illa pestis ann. M. D x x v II.& X x V HI. ut ne magis remota exempta lepet
mus) quam ex uno in primis aere ortam fuisse aium, non noc certe mirabili delectu modo uncin , modo alterum locum,uniuersa regione incolumi, neque homines duntaxat plebeios occupauit: sed ,quod patres nostri referunt, & annales coti firmant , uno sere, atque eodem tempore in Omnes venetis ciuitates, ut exterianas regiones prsiermittamus , atque in omnia Oitu Gque ciuitatis rura, &oppida, itemque ex omni fortuisna homines crudeliter Ruiit. rum vi modum alia
quem hule disputationa faciam , quando sorte hse
etiam dixi longius, quam instituta ratio Dostulabat. alijs ars:umentis prς teritis, quς hae in re multa adhue aserri possent, pestilentiam nostram ex uno cora tagio ortam iuis rimanistae ni fallor ostendit curatio. Etenim si repetere velimus, qu cunque in uniuersum
ad fuganda & repellenda huiusmodi mala ubique acta
sunt, ua omnia unius certe rerum, fle hominum commercitato ue adeo conta irationem habuisse constabit. Sic plerique omnes aut comburendis, aut certe
aliter mundandis,d tapurgandis vestimentis,divni-
573쪽
uet sis suppellectilibus, item arcendis parearinis h mi bus,quos suspectae, R incertae filutis esse intelli gerent,omne studium , atq; operam sedulo adhibue runtisc isticias domos claudere,&obsignare, aegrotos cum tota familia ad alia loca transferre, atque illis omnem otim aliis cosuetudinem interdicere consu uerum X e demum cateris praesidiis frustra tentatis rtanquam ad sacram anchoram ad uniuersam ciuitatis sequestrationem confugere coaeti sunt . Quod si non solum contagium , sed praeterea inquinatum aerem pestilentiae causam statutinus, non tantum illius, sed etiam huius rationem cetie habuisse decebat .
Dε τηε, Qtiocirca sinquit Galen.) suminis laudibus pros P s quot admirandum Hippocratem,qui pellem illam ex/ Aethyopia ad Graecos venientem non alio praesdio
m repulit, quam aerem purum faciendo, ne ab nomini 'ν bus qualis tunc erat insinus hauriretur. Itaque praeia in cepit, ut per uniueriam ciuitatem ignes accenderen.
tur, qui non solum E simplies materia eonstarent, sed bene olentes eoronas, di flores haberente talia siqui isdem ignibus alimenta subministrari consuluit, di ut is unguenta quam pinguissima i Munderent, & id genua ,, alia bonum odorem iundentia, ut hoe pacto elues am is rem purum inspirantes ad imminenti lae tuti forent . , sed iis de rebus posteriore libro dicturus huie disputationi iam finem faeio. quam unusquisque pro certo habeat,maxime velim, me non instituisse talumnianis di aut lacessendi alicuius studio,a quo erimine,si quis alius donissime absum, sed ut in re dissicis, diu, muliatumque agitata, & controuersa ad inuestigandam. eruendamque veritatem , ego quoque qualis nouesm,meam sententiam explicarem: quam quidem doetarum omnium iudicio, ae censurae libentissime subiicio, paratus ubique meliorem opinionem ample
et, , si modo illa mihi beneuole, di certa ratio ae de
574쪽
essentia, caufis, Aesenis pestile itae tractatum est modo inhoe altero de illius
pr.r seruatione pri mum,mox &de e ratione tractabimus.
In qua uniuersa tr elatione propos tu nobis est veteres
io primis Galenum imitari neque ab illorum disciplina unquam discede
re . Cum igitur,quod nos satis superius prohauimus, di a nemine in controuersam reuocari existimamus, plerique omnes morbi fiant pestilentes, ae veram peis 1lem constituatit propter unam insiluem, atque excellentem putredinem, unicuique in primis danda est
omnis opera vi corpus optime nutriatur, atque in eo
snt succi optimi, ab omni praua qualitate, adeoque ab omni putredine,& corruptione alieni . Quandoquidem illud est certo certius, quicunque
propria corpora seruant ab exerementis vacua, puraque illos minime omnium huiusmodi morbis eorti. pi,ac ab omni perieulo tutos fore. Sic apud Galenum unus & ptimus in omdibus communis est scopus, ut homines mothis pestilentibus conseruentur immunes , s corpora maxime vacent excrementis, & bene transpirent. secundusab eo , ut dominanti eausae, quoad fieri potest,repugnetur. Porth corpora vacant excrementis, s hac primum de eorpore educantur a tum uero s homines aliquam ineant rationem tum ali
mentorum, urn medicamentorum,unde in posterum nulla amplius gignantur. Excrementa duci,atq; adeo corpora vacuari solent non una ratione, potissimum
autem missione sanguinis,& medicamentis. Quemadmodum igitur illa. um sen tentiam prorsus non amprobo, qui delectu omni,& discrimine remoto omnes homines purgandos esse contendunt,id quod incommode aliquando,& periculose magis, quam comm de, & viiliter fieri animaduertimus, ita fi moderati nem quandam adhibeas, utriusque praesdia usum no
Etenim si sit aliquis in eorrupta sanitate, eorporisq;
bona habitudine , suapte natura non modo alienus, sed etiam abhorrens a med iramentis, hunc ego rem te, nisi forte illi graue periculum immineat, eructa dum , 8e torquendum esse non arbitror. Atque hoe
equidem iudidio plerisque hoc calamitola pestilentiae
tempore, qui anxio, & solicito animo purgari cupimitant , cum hule rei minus apti viderentur, consilia rius fui, ut ab omni purgatione, di corporis agitati ne abstinerent, sed illius vice accommodatam magis, di frugi .ictus rationem instituetent. Quod sanE con stium & nos ips sequuti sumus, quanquam periculo
sim saepe,di ancipitem eonsuetudinem eum morbosis hominibus habere nos oportuit Contra vero si hierieo uispiam incommoda,atque infirma valetudine, non satis robustus , ae valens, medieamenta saeue ferens, aut qui praeterea cac hymi r vitio, vel plenitudinis onere se grauari sentiat, hute ego purgationem aliquatum utilem, rem necessariam fore exiit imo. Caeterum mne hae et iam in parte nostra deficiat tractatio, qua- ouam dissicile est certum quendam purgationis m dum omnibus conuenientem inuenire, ad inititue n-dos in primis nouitios pauea hic annotare non graua bimur,quae ad hanc rem magis opportuna, & accommodata videri possint. Itaque si quis ad placauendam pestilentiam excre menta purgari, & corpus uniuersum inaniti mi velit, constituta primum salutari vi eius ratione, qua neglecta ea tera omnia frustra fieri certum est,huie ante omnia, leuiore aliquo medicamento aluum leniendam esse ea istimamus reui quidem perficiendo Operi eas-sam,mannam,syrup.violaceum, rosa crem,& alia huiusmodi benedicia, ut vocant, medicamenta minime importuna , di repudianda esse nos arbitramur, quae nonnulla propter nelcio quam nimiam eorum humiis ditatem relicere solem: s modo illis addantur, qua iustatus, tum omnem eorum malitiam cottigere, atque
unam in primis putredinem prohibere possint. Iis nos familiariter permiscere soliti sumus hieram Galeni, pitulas de tribus Ruphia p. diarhodon, scorduim. hyssopum,sem citri,an I serum,& alia odorata. Aiqua vulgo iam receptum esse aiidio, ut huiusmodi medic mentis tum praeseruando, tum curando theriaci, &Mithradatum per opportune commiscean rur quam iosecto miscendorum medicamentorum rationem tis probare neque uuanquam huius opinionis autorem non ignoro susse praeclarissimum, ae longiori vita dignissimum Franciscum Frigi melleam meum quondam in medicina praeceptorem nunquam pc nitendum; quem virum pace aliorum dixerim I me
dicorum omnium tum praesentis, tum praeteritae aer
tu facile principem fuisse non dubito
Quamobrem vero huiusniodi mixtionem minus probare soleam, non illud tantum me mouet, quod o Miheliaca,& Mithridatum vim haheant silendi mo- o M. . tionem euiuslibet medicamenii, a ouo mi immum 'periculo cauendum iubet Galenus,sed etiam id maxi me,quod huiusmodi antidoti una cum medicamento leniente vix ante prandium ea hibitae, importune exhiberi videntur: squidem medicamenta, s quod aliud, validissima, ac fere diuina longissimum inter caetera omnia temporis spacium, ab omni alimento,
575쪽
re impedimento libere non iniuria postulant, ut a natura superari, di in actum duduci possῆnt. Et quanquailla iii modica quantitate exhiberi alunt sutriusque drachma circiter medicamento permisceti solei) sum
ego neleius quomodo non eadem at menta vigeania etenim Galeno amore antidotum assumere tibi co licet, ante quam cibos probe c5coxeris, nec amplius imple .um te sentias;& quantumcunq; patua illius quantitas certum temporis spacium requirit ad illius concoctionem : Immo vero medicamentu ille varia memo sura exhibendum esse docet ad proportionem tem p
iis, quod ad illius coctionem superest. Resie facies se 1 ille inqui si varia mensura thematam sumas, inter-
7 ει utim ad Aegyptiae fabae magnitudine ea duobus aquae r cyathis, quando modicum interuallum tibi supere iit M ad antidoti concoctionem , interdum ad nucis auella. nae quantitatem ex tribus aquae cyattiis, quando plus 3 temporis habrturus es, quo illa tu corpus digeri possit. 33 Cum igitur huiusmodi an idoli vim cuiuslibet medicamenti remittere, & impedire possint di tans L a res quaedam sacrosaneiae, neq; ante, neq; post ab aliaten to contaminari se patiantur, illa nos, quantumvis modica mensura exhibeantur, una cum medicameniis te nientibus praeter rationem,& praeter Galeni memem
exhiberi existimamus. Pleraque omnes ad leniendam hoc tempore aluum 'nsanem praerosatiuam attribu ut tamar indi 1, praeterram si cassiae, vel alteri medicamento permisceantur: alij contra quod illi eareant insigniadi tractione, di ven ne illum soleant labellaetare , eoiuvium non satra commodum esse contendunt. Ego vero moderatione quada adhibita, cum tamarandas peria petuo utendum non esse censeam, si at quando accidat, ut quis multa bile abundet, & illi ab huiusmodi potissi nau humore periculum immineat,iam illis, casiasiae pisset ism, di ab is meditamen iis admixtis libenter et tot, quando satis constat hoc medicamelum in educerdo , compelcendoque fumosum hunc humore c. tera omnia medicamenta lenientia facile superare. Noe loco illos praetereo, qui fiequenter utuntur et eluat is, ut vocant, lenitruo,dialebessen,dracassia,di
ptuni sin simis. quibus nunquam nos vinnur,ms inniti s desint simplicia medicamenta: etenam,ut pleraque alia incommoda pratermittamus,quae cum illa af irrunt, singula sele ingreditur eassia,quae breui adium dum tepore corruptione immunis conseruari potest, praeter qua quod,dum coquitur,ut nonnullae eius paristes,& forte utiliores evanescant, necesse est. Sed de aliatio lenienda satis. Tum vero ijs medicamentis agenduest . quae deinceps corpus ad purgatronem praeparare, atque imminetis putredinis rationem habere creduntur: quorum profecio ratio debet esse diuersa,vi diuer se modo se habent subiem corpora: Etenim si quis tenuioribus , & calidioribus succis abundet, opportune illa exhibentur,ouae frigidiora tu sint, huiusmodi suciacos domare c illorum veluti feruorem copescere possunt, qualia sunt in primis cichoracea Omnia, acetosa, Mirago, buglosia , dic ex quibus palatum decoctum assiunendum enam solum, aut praeterea additis syru-p:s, si modo illis delectaris, cichoractis omnibus,c sue acetolae, acetolo simpl. rosaio recin simit. S nautem succi etaimores, di frigidiores magis viis deantur redundare, nulli non constat exhibenda esse med:camenta calidiora, de quae maiorem vim habeant attenuandi, wCdendi, abstei gendi, qualia sunt det elum tritonicae,hriopi, scordii,dictamni, melasse,rad. quinquefolia, illius, quam angelicam dicunt, myrrhicis,aristolochiae, 0r. ce heronica, se scordio,de corticibus citri,mel rosactum,Caymes,di simit. lnio quae, ron hac solum in re, sed in omni tum curanai, tu pra- seiuandi ratione singulari quadam pia roga Duaicor uin nos magni facere solemus, sue redactum in pulia Derem, sue uecoctum,sue quocunque tandem modo,, illud paratum fuerit: in quo, illustra prorsus si imo. 1 .a amitu. nio; literarum monumentis inquit Galenus tradi ue. i a. eii a quibubdiu circiaibua viris. α in piatio inici lectorum cadauera multos dies insepulta iacuissent, ,,
qu escunque lupra scordium forte fortuna ceciderant, ,, multo minus ait is computruisse.ea piae turrim ea parie, riqua herbam attigerant. Ob qua tem satie persuasum Men omnibus,tam teptilium venenis. quam noxiis me- Me caminibus,quae corpus putrescere saciunt, scordium 3 dismρLaduersari. I ariter Ephessianus ille apud Lininum, qui librum de usu terra Lemniae Galeno dono dedit, nier cretera omnia; quae putredini resilere videntur, sco
dium in primi, praedicare solitus fuerat. Alii in ii ii in
modum celebrant acet iam , atque illius maxime succum expressuin, quicunque siue per se, sue cum alus medicameli tristit' ius vitis, vi in maxima pestilentia huic una medica meto salutem reserant accepia. Quod si demum ut fele fit, humores non siit visus generis , sed omnes simul commiscentur δε confunduntur,medicamenta pariter ita inuice permisceda sunt, ac lem peranda, ut Omniu in d cationibus satis illa facere polia sint. Polio uno aut altero die post assumptum leniens medicamentu praeter caetera omnia pr*sidia illud summopere nos probamus rei huic sanguis mittat ut ex v iaa recoris, aut communi consentientibus scopis principibus, qui huiusmodi remedium necessario induat.
Quana rein ea proposito alia , I d sitise a nobis disputa iam hic longius iid persequimur. Sanguis aure in ea quidem sententi P moderate in medus est,animaduertendo corporis habitum, temperamentit,pleuitudines consuetudine, tempus ann ,&alia eiusmodi, quae huius pi s sidii quantitatem determinare solent ; led Omnium maxime illud in primis cogitando, vi ille timum commode auferri possit,s ata occasio serat. Atque hoc sane auxilium hac in re usque adeo praestans,opport
nu, de salutare celendum eli,ut plane sua ego ne Ictus, ex instratis vel incerto distri nune versatis an aliquas, cui languis in tempore nil sua fuerit, in pestientia i ciderat. Nonnullis medicis pro certo, econdatoq; p ps dio illud maxime probatur, vi singulis mensibus si timati interlunio sanguis parce detrahatur: aduersus p . ,ἀquorum sententia scribit Galenus minime rationi co-- , ct sentaneum esse, eodeni anno si ueter vena incidere, quandoquidem cum iterata limoi sanguinis copia vitalis quoq; spiritus emittitur,quo sane absumpto o brius quidem moles uniuersa frigescit, uim animales sutietiones omnes dei errores redduntur. Quod quide, salias unquam verum .hoei empore verissimum esse
nos arbitramur, quando prestat robustum corpus; de valens studiose conseruare, ut illud sortiter impetum tanti mali ferre possit. Si cui propter aetatem, vires, aut aliud incommodusanguinem ex vena mittere non licet, quod iam vulgo receptum est, huic incisis cucurbitulis illum nos m i tere conlueuimus: quas sane non modo ipsi dotio, sed longe Opportunius aliquado infra ioribus partibus amponere decet. De qua particulatim vacua di ratmne posterius tractabitur. Lenita aluo, misso utcunq; languine , institutis medicamentis ad luccoruin coetionem , adeoq; totius corporis praeparationem,quo Ie magis opportunum videbitur,medicamentum miti emo expedit exhibere, iis adhibitis animaduersionibus noxii humoris,statis, emperamen ii, iani temporis α' simia. quas hae in te adhiberi aequum eli,sed ita tamen .ut inum uersum a vehementibus m v Oleniis medicamentis perpetuo abii inendum esse censeamus, quq omnia certo scimus vel Galeni testimonio corpora nostra ince dete,mirum in modum perturbate, atq; nai urs hominis aduella,quodamq; modo lethalia esse Nobis, prae ter caeterra omnia maxime probatur illabarbara vlus, atq; th magis, s cassi. t, vel alijs lenietibus medicamentis perinisceatur: iliabathar uin enim quibuscunq; Die humoribus educendis videtur satis accommoda um, atque inter multas notabiles dotes, quibus dona:u elia nazura, has cin primis lotitium est, ut venenis i es nerein cor apsum corroborare credatur. Plerique omnes vulgo, tum praeseruando,iuu cuiando familiariter uti conlueueiuni irypheta Pellica quod Arabum m
576쪽
dieri, etinim maximia laudibus esserunt. Sed qui me
dicam eta singula, quae illud angrediuntur, ac illius i5-n nendi r. tionem accurate cons deret facile intelliaet huiusmodi medicamenti compostionem esse non imitim plane longa r & negocia plenam,sed et a Galeni
mei h ti lonee abhorrentems ut aliud priuatim mititatur,tam recentibus in Iobalanis carere. quibus pluiar mavis medicamenti ex vectatur. unde cum simplicibus molici paucioribus,& facilioribus hoe ipsum coia sequi nobis liceat, emere &frustra ad ea,quae dissiculta iri&confias ne no 1 carent, congere nos videmur.
Ac d- purga si, corporibus hactenus. At vero quoniata rem vittisquisque hac in re inutiliter,& seu ita tu
seu ere, o in numq; operam perdere non iniuria videri potest, nisi semel ea purgato , S mundo corpore is si mul 1 tideat, ut illud in eodem statu aut ius conserue tur , neque in potierum noua excrementa gignantur, propterea tota mente,ac omni studio in hanc cura i cumbendum est .Hoc potio praestat in primis tum o po tuna,accommodataq; vivendi ratio qua voce n modo alimenta,& potione, comprehendamus, sed et motionem,& quietem e res Omnes,quas mediet non naturalas appellant, ex quarum vario usu, & modera tione ccirpora nostra mirabiliter assici, S alterari con sta a tum etiam certa nuaedam, sue medicamenta,sue arm dota appellare vel : mus, partim intra assumpta paraim ex ira apposita, uae quidem. leu alterando temportem,ta primas qualitates membrorum principalium, quae naturae innites excederent, seu propria magis, ac latente quodam proprietate eu quoquo tandem mmdo calorem natiuu roborando,nou solum impedimen o esse videntur, quominus excrementa gignantur, Zeputredines fi ,nt, ted corpora etiam ita disponui, praeia parant, & confirmant,ut violent ne cuiuslabet veneni, in primisq; pestilentis res flere possint. Vtrunque nos caput breui oratione persequemur. Quod igitur ad res illas attinet, quae in victus ratione consiliunt, n primis occurrit aer quem frigidiorem prorsus, di sicloie esugendum esse constat, quando illum putredini contrarium esse oportet, quae pestis causa eii proxima vi a rea diximus, atque a calore, N humiditate pio ficiscitur. Quamobrem domicilia Deidiota aliquanto stit, di s plenitioni potius, quam adiis coeli partibus e Positar lumina cum diligentia purgemur, & munda semuemur, vi ne pulverulenta, vel immunda alioqui stiit, tum vero in primis ne prauum aliquem odorem conistrahant. Medici antiquam mi igne potissimum uti co sueuerunt: quoru omnium facile princeps Hippoci
res in ea pestilentia, quae ab Aethyopia sn Graecia E lata ommu maxime Athenas vexavit, ingemes passidi ignes succendi iussit, ut paulo ante diximus , ex lignis odoriferis herbisq;,aessotihus suauissimis,varias praeterea adhibitis aromatis , & pretiosis unguentis. Quavna prnfecto ratios te aere tenuiore a ac puriore reda to,adeoque ab omni corruptela vindicato, eos populos ab impendente grauissimo periculo liberauit; atq; ille hoc nomine statuam auream est emeratus apud eosdem Athenienses nsigne tanti beneficii monumenisi. Itaque nos pariter nihilominus decet in aeris deput tionem incumbere,quanquam quod in pta sentia via uenisse exit imamus) ille nobis ab omni vitio videtur alienus: Nanq; ita nos solum veras mile, sed et neces- . sanum est, contagiost labis vires enervari, eorporaq; simiora, & ad resiliendu aptiora reddi, quominus ea- de corripiantur: in quem certe usum nihil agne est prς- s.cimuri quanqua ille calefacit,utpote qui eximia qua-d nn secitate, vehem et i agendi vi facile absumit la..peruacaneuna quemvis humorem, omnia conuertit in propriam ipsius naturam. Expediet igitur, si no ita in locis publicis saltem in priuatis domibus igne continenter via: atm ille tanto praeliantior erit, quanto esccioribus tum natura,tum repos Hone lignis set,puista quercu,pinu,fago,abiete,olea, ruupero: quibus subinde ad clani ui flores, Salia cidoramenia, lauri folia,
ntis. Sed principem hac in re locum habent aromata, xyMalues, cinnamomum,caryophyllum, myrrha, sli. Da calain. helauae,ambia, molchus, S allanuatismo dis quae quidem tum perte singula, tum inuicem comantista non id tantu praestire possunt,ut igni subiiciantur, sed et vi particulatim iussi vis ex iisdeni fiani, sin
vase acco Dodato pluuis imposta lante ac leniter tua porent. Qia compolitam desiderant si is in entorum
mateliam,irochi Ictis habet de ga lia molchata de irrirna, de cainphoia, d. bano aliae ab aromatariis parari solitos,cum unicuiqs nihilominus liceat arorum exemplo alia quoque sibi parare,ut libet. Celeiu dum h scidi quaecunque tandem alia reinedia in usum adhicia tur, diligentissime animauuertere decet temperamenis tum hominis,aetatem,Sconsuetudinem, se i in priniis anni tempora,c Alisi ut sol es qή, ct quantum iis c possulant, ipsa quoq; remedia leui periem recipiam, ex modum caloris, aut frigoris, titimiditatis , aut sicctiacis aQuamobrem ali suo tempore nemini dubium est ear bitramur, uin oporteat,vel omnino pisiermutere,vuin signatet saltem moderati,& ignem,& reliqua omnia. 'nue corpora nostra incendi, ae inflammari, a. 'eoque in pericula, nec pauca,nec leuia trahi facile possunt. Quod si quis iunior particulari adhuc exeicitationehrac ipsum magos intelligere cupit, aestate optimuerit aedes primu accurate ab Omni sorde purgatas mox iussire odore pomorum, ge citoniorum I edolentium, aspersioue aquarum,erosisA violis,e myrtho, quibus di addi acetum potes iquod perpetuo in lignem quaa.dam hac in re pra rogativa habere vide lui: Imulci v ro potest de aptis suo tempore foribus thalamus steria
drach. ij. caiyophyuorum, seu liliacis calam. drach j. qua milia leuatcr bulliam. At vero tempore frigidiose licebit ad cesidiora coniugete, vi si aquae iciacea Pe misceantur caryophylli. nitar calam. bellauin, ambriamqschus; & ea coiti postiis species cordiales,quas v myt, temperata, daambalis,diainoschu,ti nutu i modi. Qua veluti regula constituta hac temedia varias anni temporibus facile aptari posse videntur.
Sed illud tamen hoc loco nullo pacto praeter uda est , quod maror a paucas ammaduerti, ut tum in sussi-
mentis, tum alijs omnibus remedus adhibendis, quae odoranaeia sulcipiunt, talis adhibeatur modus, ct teis peratio, ut perpetuo vitentur illa, quae lumine Odor ra acutam' calida sunt: etenim pisto quam quod hςc totum st numero corpus excalfacium, insatum atq; peculiari qua uam vi capitis dolorem, di grauitate ii ducere conliaeuerunt. Ad hanc, qus ae aere est,tractationem illa mim videmur remedia psrtinere, qiis odiaris gratia pasἰm manibus geliati solent: nam huius coincidi Odoramenta a sciunt, atq alterati iaciem illum proximum, di particulatem, quem certum est tum C rebro, tum cordi, in primis velo ipsa, lptiliabus plia I mum afferre & robotis de nutrimenti. Communi qua dam consuetudine plerique Ces uti solent pila ex lad n , cinnamomo. πy Iha, caryophyllas, di alus id genus medicamentis calidioribus, qus ut modo aurea nuimus, suapte natura evaporationem capiti inscii atra excitare, ac pertirpe cor, di uniuersum corpus itissam-
state solent. Quamobrem hdic ni fallor intercu magis osscere, quam prode se valent: sqtius rin illud piraeetio habetidum est,quod&antea statutinus,qus Pi seruare a putredine, aut eandem cui are possum, iris idiora, siccioraqilecue omittere, non ianaen sine aliqua leui caliditate quae reliquis veluti viam sternat. de me dicamenra eo deducat,quo rapedit illa peruenire It que multo magis mihi probaremur huiusmodi pilae ex ladano, si rebushigidis,& sccis leui I erentura tosis a
violis, floribus Dytaphaae, camphora, laudatis, S G
577쪽
Tempo-e frigidiore hoe sit exemplum. Ree. ladantvne.j. baccarum myrthi, Aiadalotu rosarum rub. flor. citri, iridis odorat e an. drAch. is .catyophyllorum, uuiscis moschaiaeuigni aloes a ta drach a ambiae,moschi anast v cum oleo spicato Odorato, & pauea therebintina cyoria, misci & incommodam formam redigantur. Tempore calidiore. Ree. ladani u fus aqua rosacra, baccatum,& sol myrali ,ssor. rosariam, violarum, nymphaae,sandalorum an . unc. s. tamphora, herum lyr cis calam. an. scrup.j. moschi. gratii. eum aqua rosacra ad finem adde parum therebint in s qua huiusmodi misturae optimam ,& usui accommodatam so . niam suscipiunt. Usurpari etiam solent pilae tu ui ex argento, tum ex auro,quae metalla nobilissima, nonnulli putant peculiarem quandam vim obtinere aduersam rebus omnibus maleficis, venenatis, di pestilentibus ;aut praeterea ex ligno,quae mihi magis probantur, atq; eh mailis si e cupiesIo,iunipero, lauro, lentisco seren i, intus cauat,& foraminulentae, intra quas parua spogia reconditur imbuta liquore aliquo, & medicam cto a commodata . Quem quidem usum reprehendere non licet, si modo illi eadem ratao, norma que adhibeatur,
quam desus umipiis, S pilis modo praescripsmus .
A ei ale igitur licebit uti aqua e rosis, e myrtho, adiecto pauco aceto,rosis, sandalis .camphora: hyeme aqua eae rosis, melissaaddendo parum vini aromatici, sandala, caryophylla,& molchi pauxillum. Huiusmodi pilae familiariter manu gestantur, si maperiuntur,odoratur, di si sorie praesentius impendeat periculum, liquore e
spongia expresso nares fouentur. Sunt tamen qui hoc loco omnia hene olentia reiiciant,utpote qu. videantur potius veneficam mater a ad interiores paries de
ducere atque eiusdem penetrationem iuuarervnde illi foetida potius Eligunt,qualia sunt sulphur, castoreum, di caetera huiusmoda: quoru opinio probati muti non potest,ut posterius dicam,quum sermo erit de ratione domuum purgandarum. Hactenus quae ad aerem spectam. Accedo ad cibi, potusque rationem. Quo locon elt, ut frustra sim longior in enumera dis iebus sngulis, hinc quidem probis,& proficuis, illinc veto vItaosis,& noxiis, partim quod experretia liceat unicui que facile intelligere, quae huius, quae ve illius generis sint, partim quod cumulatam hae de re tractationem contineant medicorum libri,eorum pi aflertim, qui ex
proposito huiusmodi argumentum irati dum sum.
pserunt. Quamobrem ego pauca duntaxat quaedam, S breuiter quidem annotabo quae ad rem, de qua agimus in presentia,magis pertinere videntur. Tribus capitibus uniuersa ciborum ratio comprehenditur G Lno,qualitate qua titate. utendi modo . Quod ad qualitatem attinet,sunt qui muniuersum cibos improbat
calidos,humidosque,tum aetu, tum potestate idq; imminentis putredinis ratione,quae frigida in prinus, &scea postulare vidciur:quos qua nouam ego puto opunione olli non solu in praeseruadi,tedio curandi quoque ratione, ut longio, i ds sputatione monstraui , cum de curatione febrium malignarum, 1 1 lentium ve scriberem: illud tamen optimum esse arbitror, vi cibaria calidiora alioqui, di humidiora ita attemperentur ,&altere utur, ut tuta actu, tum potestate putredine pera permo respiciant,& praesentem,& imminentem. Itaq; eihi sint coetu faciles, minime excrementiti j, quique aut sua pre natura,aut apparatione ad frigiditatem . iasiccitatem potius vergant,quam ad Oppositas qualitates : Id uno, aut altero exemplo declaremus. Carnes
optima,puta pulli gallinacei,vituli,& similes, quarum asἰduus,& familiatis est usus, n o parum ab iciem humiditatis,si dum coquii iuri aliquid illis adiiciauar p
troselini, mentae aluiae, latureiar,roris marini si duc meduntur,vel aceto solo, vel intimitu aliquo condianis tur qualis ille est ex.gr. qui parari solet ea anygdalis, aceto,vel omphacio,aqua rosacea, & laccharo,no iniucundus: spariter una cum illis assumatur aliquid ci tri,arancat, olearum conditatum, sceniculi, quae timiliaria sunt, & in promptu omnia . Iviculorum eadem
eli ratio: inter quae oristina hordeacea principem l
cum tenet.quae tempore pisteriim calidiore admirabilem potest,& multiplicem vulni pra stare. Haeei leni
plurimum deponet humidi alas, S aliquantum etiam nimiam ii Giditatem remittet, s na cum hordeo decoquatur petroselinum, menta, aut si iam decocto admisceatur piperis parum, quod in more apud Galenuinterdum fuisse legimus. Pι1cese o non Oinnino a bitror esse contemnendos, ut nonia ullos prorsus eos contenere audio, si modo illi in probatis aquis se mari potissimum degam, carne sui molli, ac triab is, ac demum sint opportune praeparati. His vetuit eae piis propositis,iacile poterat vitur quisque suo Marte de re
liqua ciborum materia decernere: nimis enim excresceret tractatio nostra, si omnia psequispillatim vellemus. Quod s quis aromata etiatu tequii. liquibus cibaria condiantur, quo tum horum humiditas ritiinta. tur,tum appetentia excitetur,rum etiam concoctio iuuetur, in gratiam iuniorum parari poterunt hoc exemplo. Rec.cinnam momi, gingiberis, galangs an. lac.s- caryophyllorum,macis redoamae an . uia. h. 3 rosarum, margaritarum prς par. rasuis eboris,sem.anisorum,c mandrorum, baccarti in myrihi, sandalorum omDiuman.drach. ii croci.diach.f. iacchati ad pondus omni u. Hoc erit nec iniucundum, nec intemperatum genus aromatum ,quibus aut adiici, aut demi poterunt calida
vel si ida, ut anni tempus exigere videbitur, &caei
ra, de quibus an ira diximus. In statuenda potus rat sone plurimum pollent natura corporis cola eluia . Uas,
nium consideratio nunquam est omittenda. Ve. unis tarneu haec uniuersim mea eli sententia,plet isque omnibus conuenire vina tenuia,pellucida,colorem: nime
intestised alba, aut fulua Etenim stim ego uescitis quaiatione sieti nou nulliuaericuloss huiusmodi tempo&bus,viva maluat ei genda esse grandia,firma,crassa,aut . b has reg: Onibus petita, aut ab orientalibus, qualia sunt maluaticum, oppicrtuni, liati m , & sim. Quis enim dubuat,quue lite insigniter calefaciunt, in caput
catalentinumores urant, di omnino multorum loiarum autores esse possint ' Si quis vellet, quo tempore
vindemia fit, vinum medicitum sibi parare, ut ps iles consueuere, id mihi magnopere piobaretur ι ad uod praestandum, hyeme oppor:una egerit betonica, absinthium,mdas citri semina,bacca vnipetit aestite, cicholium Onchus, rosa, iryithi baccari qua de re diligentem,ti dissus ain tractatione tir Dioscorides piscs eris est persecuius. Hic nonnulli nimis stiperii uios
fortasse homines ipsa quoque dolia iubent conficienda ex iunipero,lentisco, fraxino, lauro, tamarice; Alia
cya. hos quoque AEthendo vano dicatos ex alde lignis param,vi Germani quidam solent; non desunt & qui superius diximus occulta quadam vi prsesia videantur, qua resistere creduntur maIis omnibus venefiris, S peltilentibus. De quanti tale, & viendi modo cibis,
S potibus adhibe do discite admodum est certi quiequam statuere, eum diuersis hominum temperamen. tis,statibus niuetudinabus,& alias coditionibus di ueria quoque,ac ineerta debeatur mentura,& Ialici uiuendi. Attamen ego pauca qusdam censeo non esse silentio pistereunda,qus fere cuiuis conuenire, tu ma..iori cons deratione digna esse videmur. Ilud igitur
unicuique in primis animaduertendum est, ut crapi lam S repletionem omnem fugiat, neque id commitistat unquam, ut plus assumat, quam propria ferat natura: ex nocenim veluti sonte ortu diicere, c fluere consueuel unt eruditates Dbstructiones,atque aliae propemodum innumerς grauissimorum morborum ea ui s.
Pisterea dei operam, ut ne ebos simul inrarat plures: varios, inter se dataepanies, & fortasse contrarios, etenim ex huiusmodi errore fit, ut dum alius alio ei
lius coquitur,magna oboriatur ventriculi agitatio, molestiaque, ac totius corporis qusdam veluti seditio. Denique 1 iam lationem, atque Ordinem si tua redecet, quam ratio docet,quam Galeui, ci optinii cuilii lamedici
578쪽
me diei autoritas confirma ut primum illa sumantur, quae facilem, S cutim habent ad intestina deleensum,
quaeque, si diutius morentur in ventriculo, facile eorrumpuntur; deinde vero quae tardius descendunt, ut
omnino hu nuda sccis lubrica adstringentibus, Deilia coetu dissicilibus perpetuo praemittantur: quae quidem
pracema tum v niuersm omni tempore,tum vero hae
potissimum tepestate adeo periculosa ad sanitatis tu telam diligentissime seruanda esse videntur. Mihine' nulli non costare possit, in quanto errore versetur si lidum ganeonum vulgus aqui omni posthabita regu la, Si co grua victus rationeassiduis comessationibus, S ebrietatibus sese immergui, hoc impudenti Ore passim asseuerantes antidotum esse praestantissim v, quod omnis pestilentis malitiae vim iueingere, ae propuli re possit. Nunc de motu,& quiete dicendum est;quod utru nque vario usu,& administratione corpora nostra mirum in modum amare nulli non constat. Porio &hic quoque,quod superius diximus,locum habet, di ficile nimirum certi aliquid statui poste,cum magna ratio sit habenda aetatis, temperamenti, anni temporis, atque in primis consuetudinis. Iam vero illud vir quisque memoria repetat, praecipuum, ae nobilissimuconseruandat sanitatis caput in exercitatione consiste re modo illa ex ordine,& opportune fiat quod illo oraculo expressit Hippocrates: La res cibos praecedam: si quis enim contra sese exerceat, quando ves cibis veniatriculus, vel humoribus venae sunt nimium referiae, is . maximia sese obiicit perieulis. igitur unusquisque seipsum,& vires suas consideret, ac potissimum longi ris consuetudinis si memor, quae tantum virium habet in rebus omnibus ut illam nunquam sne euidenti raticine immutare liceat a quandoquidem speciatim n mo est, qui aut proprio,aut alieno periculo alaquando non sit expertus, quanti reserat consuetos labores, &cxercitationes praetermittere. Non ramen commitia,
quin.illud in uniuersum Mimaduertam pernicioss hisce temporibus, quibus cauere homines omni studio debent ab iis rebus omnibus,qua eorpora excalfacere, inflammare, & adurere pos uiit, mihi haud quaquam
probari vehementes,& concitatas exercitati es,quae
asserte pertim solentiamtudinem,infirmitate, sum, S alia huiusmodi i 5modaba quibus omnino cauendum est. Iusti tuti nostri non est in praesentia plura de exercitatione dicere, quot, qualesve sim eius ipecies,
quae nam maxime conueniens habeatur,quis cuiusque modus stac terminus quae omnia una eum aliis capuribus ad hanc rem pertinentibus lubens praetereo tum alais de caussitum ea potissinium, ouod facile unicuique licet hae petere ex lib. Galeni de tuenda sanitate, atque ex lib. de arte gymnastica Mercurialis, quorum uterque usque adeo accurate, di eloquenter hanc rem Itieris, memoriaque mandauit, ut alterius cuiuscunq;. labor hac in parte superuacaneus,imm h vero & tem rarius omnino videri possit. Quod ad somnum & vi uiliam attinet, cum somni tempore sanguis,atq; ad humores omnes ad interiora feramur, ut pervigilias contra ad exteriora, hine fit, ut somnus internas partes reddat calidiores,externas frigidiores, vigiliae con-κ οἰὰ frigidiores,has vero calidiores: Propterea si tutum est apud medicos posse quidem somnum &c leticere corpora,&refrigerare,alsa atque alia ratione. at humectare perpetuo, non item exiccareud quod vi iam L .m nunquam non praestant. Cum igitur pro certo
habeatur, pracipuum putredinἱs fundam e tum in una humiditate conssiere, videtur omnis ratio persuade 1e vigilias in presentia somno pra ferendas esse. Ego autem se opinor, hic quoque nihilo minus habenda esse modi ac mediocritatis rationem, cum utrunq; sta. Ash. i. Hippocratidi modum excesserit, malum. Qua in te, sit alias unquam, illud sedulo est animaduertendu, quod
i/m sapius repetitum est,ut ratio habeatur ς tatis, temperamenti,atque omnium maxime consuetudinis. quς qui Lua Hippocrates breui hus, ut solet omnia, com
a Pras et . prehendat. Circa somnum at V quemadmodum ex
natura,& in consuenidine est,interdiu vigila dum, no- ,,
etu dormiendum, si contra commutetur, Pt Orcolaml- , ,
ni me velo offendit, si quis dormiat prima luce ad leti a tiam diei partem: qui vero ab hoc tempore so mirus Hest,deterior est. Quem locum interpretatus Galenus, , ,
non solum i inquit) recte montaneiauit de signis per is
somnum, sed etiam causam eis adiecit, in habitum reis riserens natura, quaecunque utilia sunt, contraria vero , , damnans,quia raeter naturam exulant. Ad hunc mo- dum res ex consuetudine habet: quod enim consue- ,stum est,honum es , inconsuetum vero malum. At vG isto temporibus Hippocratis non aliud fuit ex natura, is aliud execinsueta duae: nunc vero diui irae contrario Magunt , tum in quibusdam aliis, tum etiam in somno, is interdiu dormientes,noetu uigilara es. in his igitur,ut ,, qui soliti snt , iuere praeter naturam,doctrina Hippin is
cratis nequaquam veraesis Etenim hoc temporvi ma- rigis rata est consuetudo, quam natura, non in mulier ,hus solum ditioribus , sed etiam in non paucis I S. MQuem locum,quanquam ad somnum aegrotantium inprimis pertinere videtur, ego tamen athinor ad sana etiam corpora transferri posse: qua rat1one illum nos
hie libenter inseruimus, quod huic parii multum
minis afferre,atque illam veluti definire possit. Succ dit earum rerum cons deratio, quae e corpore ducuntur ut in eodem retinenturis quae quidem tum semper alias ad sanitatis tutelam maguum habet momentumstum vero cum pestilentiae ,rpet suspicio iumme utilis, summe necessat i a censenda est. Quae e corpore sunt educenda,multa sunt,& varia,& unde natura, vel ais huiusmodi vacuationes moliri soleat, paries etiam variae,ac multae quam re s parca sto ut omnino nul
la eorum euacuatio, qua euacuari oportebat, ut grauis
sma hinc homini impendeant mala,necesse est. Nuncm ihi non est sermo de iis euacuationi hirs,quas medici aliquando moliri solent vens stetione ucui bit ut sini- . mainibus,medicamentis,& alsis modis: qua de re partim superius diximus, quantum ad purgationem corporis pertinere videbatur, pariam eii a iti setius is eiuritumus, cum de curatione agemus: sed illac intelligo
per aluum,lotium,inio minis inenses,coiium,aut licet a natura quoquomodo sim alii nae, aliqua suci tam ea
haud importune homini accidere solent, ut hamo rhapia per nares, moirhoidas,ludor,vomitus,ti alia id genus .dequ.bus breuiter nobis dicendum et, Priamum igitur intern ς viscerum obs: ructiones,s qus adsunt,auserantur,uniuersa cutis,ad coque omnes corporis meatus pateant,ut singratis d ebus vaporosa, & tii
liginosa excrementa expellantur,prompta que attrahatur aerea substantia,qu . natiuum calotem refrigerare,&uentilare consueuit. Adluintium corpus uniuerusum,ut Galeni verbis utamur, sit bene perspirabile; siquidem nihil aeque putredinem gignit Ouet,auge atque piohibita corporis perspiratior ut inepta prorsus mihi videatur illa dubitatio quae vulgo afferri solet, aqnabitus,&constitutio corporis rarior in densor periculis militentis sit magis exposta: Etenim qui au e
terno aere sbi usque adeo cauendum putant, ut pro plerea malint eis tantos meatus,cςterosque naturi ductus constipandos css e,& adstringendos, mirum qu
modo ii metu leuioris inali, quod ita vitare student, certissimis,&grauissimis periculis subijdere se non uereantur: quandoquidem nemo est qui nesciat, ex leui illa aeris attractione,qus per habitum corporis, S a teriarum diastolem perficitur, nisi prsterea accedat inspiratio, quam in pestilenti aeris 1 aiu Gatenus pio I.εια dis cipuam mali eausam ese docet, leue admodum homi iam periculum impendere, ut sm nescius quid sbi uelit
Avicenna, qui inter homines pestilentis maxime o, noxios refert corpora dilatatorum pororum, humida, mulis halneari 'nis: quem tamen nonnulli conantur Galeno conciliare: quod quam tes iciterfnraslequmti,alii uiderint. Tum uero D propter aliquem et rorem in metu commissumaepletione quis seu nata Amedita .
579쪽
omnium maxime prssentaneum est uomitus, prs serutim asino tempore,in gracili cor reatque iis potissmum,qui ex consuetudine, & facile vomere sunt so lilii fi id commode fieri non potest, opportima rati tonuis vi as ratio,ut si prandium, nave omnino protermittatur,aut parce admodum transgatur.Caeterum non desunt homines usque adeo incontinentes, ut i
iunii loco litantius eligant vii medicamentis. Riqua
hic tria remediorum genera videntur etiam antiquis
fui se familiaria, vi repletioni, morbisque ex eademia hi oriundis Occurrerent. Video inquit Galenus ) esse ..c L. ., 'V3cuationis gratia vomunt,ut alios, qui unum die in mense ieiunant,& quosdam qui humore hune veniri impactum, aut viseidum, aut crassum expurgant...1 ' Quam tamen postremam vacuandi rationem grauiter
.riij eodem reprobatam fuisse legimus. Si medicamen '' ' iis cille ait purgantibus quota dianorum excremento
rum proculetur etiacuat Oolla nu quam apta, coaemo
daque censendae iis quippe quae valde indigentibus, & magnis temporum interuallis utilis est. Adhaee su
peruacaneorum,qua quotidie in corpore generantur, ' evacuatio minor est,quam pro purgantis medicam eti' esseacitate,& viribus. Quod ti vernus quispiam , nera multa in corpore excrementa generemur, purgatione bis aut certe semel in mense adhibeat, is praeter quam quod in malam consuetudinem corpus adducet,etiam' ipsum labefactabit, deteriusque reddet . Quod nobis
hie l buit annotasse, ut errorem suurn agnoscant, tandemque resipiscam complures, qui tum alio tempore,' tula hac praesertim tenipestate, qua pestis periculum , imminei, no semel tanturn, aut his in mense, sed quotidie esam si Diis placet medicamenta assumere noverentur. Ad haec cauenaum summo studio est, vinequa ex naturalibus, di ab is quibuslihel consuetis euacuationibus supprimatur,sed si forte opus si illae i
uentur,& promoueantur, quam maxime Opportune,
ac leuiter possunt. Quamobrem s cui sudorem pati solito, aut fluxum sarguinis e natibus, hamorrhoidiis bu fistulam, aut ulcus ex eauterio, suppressa hac fu
Nut, aut mu lieri mentes, aut tale quippiam euenctit,
huiusmodi vacuationes in pristinum sedulo sunt reuoca adae,au i s aliqua de causa obtineri id non potest, ad aliud remedium confugiendum est, quod earum vice supplere possit: quod quidem praetri caetera omnia sanguinis mi is ne potissimum, ae facile consequi nos postea ibitror. Atque, ut una uel sim dicam, quanquam Ilia
lud sorte a prs lenii loco aricui potest alienum videri;
non contemnendum,immo vero saluberrimu ac tutis smum remedium fore exillimo,fi quis ordinariam sibi euacuarionem alaquam molireret, quam diutissime seruaret,qualem cauteria in primis, & vescatoria prssare solent, praetratim in ii fernis patribus: hae enim ratione vera limile est nati tam assuetam diuersa e Icrementorum genera eo transmittere,corpus purius saetiale seruare,illudque ad concipiendam putredinem mi-Ia nus idoneumireddere: Id quod a Galeni sententia noest alienum solbentis a pestilentia quadam sui temporis illos omnes eua sisse,quor u scatebam ulceribus eo Npora: atque hoc praeterea tempore saud ipsum experientia satis confirmauit; quandoquidem accurata Otaseruatione compertum Ut, non solum apud nos, sed etiam apud Venetos, ut audio, Patauinos, S alios, ex infinitis pestilentia sublatis, aut nullos, aut certe pauiscos obnis,quibus alicubi cauteria inusta essent. Quara lone autem, quibus locis, ex qua materia seri lolitas ni huiusmodi tum cauteria, tum vesicatoria,nulli lare non constat, & ab aliis copio e tradisum est, ut fruilia hoc locci non sint haec recensenda : nisi illud sorte a Mesere velimus, praeter coluetos locos ad carpos,& mati leolos, quibus vulgo illa solent ad hi heri, nonnullos in. euini, de scroto huiusmodi ulcera inurere consueuisse.
Quod quidem praesid i genus f post uniuersi corporis
euacuationem sat , non alienum a ratione censendum eu , quan clo naturam quotidie noxios humores ad
eas paries latae. , ac libenter propellere videmus.
Coitu arbitror non esse omnino interdicendum tuum ni hus,bono habitu praeditis aute degentibus, assumis,
s modo illi moderationem adhibeant: alia huiuscemodi conditionibus destituti, illo prorsus abstineant, ne viribus labesaetatis,ti spiritibus exolutis naturalis c lor debilior reddatur, quam vi tanti veneni violentiae obsitere possis Cum alioqui sorte verissima illa sit
Pythagors sententia Venerem nunquam non esse molestium, mimisque seruandae valetudina accommodatam: qui sul Laeti ius scribil) semel 1 mei rogati, quan
do laceret uti coitu, responclit, cum aliquis te ipso imbecillior fieri cupit. Itaque, ut hanc partem duorum illusti iis motum hominum autoritate concludam, scite admodum scriptis mandauit Plato, tria in primis esse
capita seruandae sanitatis,ventrem cibis non te plera diaboles impigrum esse quae duo ab Hippocrate ille sumpsi, nos autem superius persecuti sumus) semen
denique naturae custodire. Postremo inter res non
naturales de accidentibus, sue perturbationibus ani mi dicendum est i quae quantum momenti habeant ad corporis alterationem, & assedi ionem, nulli non conflat, quemadmodum pariter ipsius quoque corporis passiones animum contra alterare , di assicere solent. Neque pluribus id exemplis consumandum est, quae infinita propemodum luppetum, cum ne1no,aut in se-iplo, aut in aliis non frpluries expertus, quam tyramni dein exerceant in hunc miserum hominem maeror, laetitia,iracundia,meius. Post habenda igitur hae sunt, indignatio,dolor, rixae, moles s animi curs,cogitati nes,lmaginationes,atque huius pia sertim mali: sed viata hilariter & iucunde omnino traducenda, grata hominum adscita cosuetudinesestiuis lectionibus , alijsque honestis tum animi, tum .corporis oblectamentis adhibitis. In primis autem spes Omnis, ae malorum omnium solatium in opera, ac prouidentiam diuina fidenter collocandu est, ita ut animus sanctissima Dei Opt. Max. voluntata in omnem euentum ludentissime acquiescat. Atque haec de vietus ratione dim sussi ciant. Iam veto restituit ordinis ratio postulat, vide altero capite dicamus, de iis nimirum medicamentis, tum interius sumedis, tum extrinsecus adhibe dis,qus
vulgo antidota vocantur, quae ex commvn Omnium
consensu magnam praeseruationis partem sibi vendicant. Porro si hoc loco recensete vellem remedia, &secreta, quae vocant omnia, quae hae in re pam mei cu feruntur, non facile ad finem nostra perueniret ora
tro , eum nemo st vel ex infima plebe homuncio, qui magnifice de se loquens,non sine larga fronte,non audeat mirabilia de se polliceri. Ae mirum profecto es, ut in re tanti momenti,ubi aettur de vita homin tanta cuilibet fides remme adhibeatur; quod in aliis artubus vel vilissimis committi nequaquam solet, nas p riculum de artificis milia primum fiat. seci prs termissa huiusmodi communi, S antiqua honorum qum tela, o in eam sententiam facile uenao,illorum mediis ramentorum usum potissimum amplectendum esse , qus excellentissimorum virorum demonstrauit aut ritas,& longissimi temporis confirmauit ea perientia. Non iamen suam quoque ingeniis nostrorum temporum laudem inuadeo imo illis facile permitto,ut noua pro arbitratu medicamen ta conficiam, & usui ex ponant,modo id temere ne fiat, sed iudicio,& ratione
adhibita,ut certe somnia,&uanitates omnes pretem
mittantur. Breuibus igitur nonnulla seligo meditamenta,qus mihi uidentur magis rationi consentanea, ciarissimorum uirorum autoritate firmata,& longiore hominum usu comprobata. Addam tamen non imuitus unum ut alterum ex iis,qus recentiores non fine studio, atque industria iuuenerunt, ut omnino haheant homines infelici huiusmodi tempestate copiam remediorum, ex quibus id sibi parare possint, quod
temporum locorumque opportunitas ierat. Atque ut abii, nitium luinans,qus Oreasluinuntur, qvs Pi prie Galeno antidota uocantur,pleriq; omnes primas Ini
facile tribuunt theriacs Andioniachi, ti Mithtidaio, de A i.
580쪽
quae duo med camenta tum aliorum, qui de his seri plerunt, tum G leni in primis testimonio usque adeo praestant, & alia superant ut sola prisenti usui satisfacere posse videantur: m praeter haee,nultu sorte aliud remedium inueni e liceat quod vehemen immo huia
malo obs flere possi et qua doqu dem illa,s quid aliud,
peltilentem omnem fomitem ae dispositionem, instar ignis mirandum in modum absumunt.& extinguunt. stud tam n autore Galeno est animaduertendum, cuhae antidoti vehement mmam agondi vim habeant, non illos esse pueris temere ea hibendas atque adeo euiri signi piaeditu snt calid tMe aes iura tempore aut mnino omittendas, alit certe a tempei adas esse, sacch ro pura rosaeeo. e floribus cichorat. boraginis, aut aliis quare huiusmodi.quat illaium eatorem 3 emittere possit. Neoue enim sententii illorum nos assentimur, qui neque iiῆ antidotis,neque ulli meditamento, quod Metilia quada potestate agat, quicquam opportune pem
res sceri arunt , asseuerantes cu)uslibet rei mixtionem ,
illius vim perturbare, R impedire: Nam ut alia multa praetermittamus, qua hac in re asserri possent, unius Caleni exemplum in pri1 sentia nobis si sciat,qui sta moniam aliquando malo citonio permiscere , N assare consueuit, ut hac ratione is ius medicamenti impetus, di malitia remitteretur. Quanquam nos in ea sumus sententia,quam priore etiam libro indicauimus, huiusmodi ait idolos non minus latente quam manifesta via ere, di hominibus prodesse: quod quidem maxime
ossedi si nautare midium, quod Galenus ad illas eon ficiendas adhibere solet. Atque equidem , ut dicam quod sentio, si nos in praesentia has duas antidotos paratas haberemus, tam Persectas, atque numeris plane Omni hus absolutas quam parari antiqui ius consueu runt, diutius fortasse nobis laborandum no esset aliis renti di)ς inuestigandis . pi veto quoniam tum rati ne simplicium ni dicamen orum, quibus caremus, luratione praeua ratiotiis, tum aliis sorte de causs,de quia
hiis recentiores nonnulli prolixe scripserunt, inficias ire remo potest, humi modi medicamenta, theriacam praeiartim, ab aeti qua petr si citone plurimum descere
perium eii theriacam nositam pureantis medicamenti vim stiere, quod minime fallax Galeno indicium fuit quo optimani digno iceret,atque ab adulterina disce netet) multi proptcrea non intutia alia sibi propon ut
inuestiganda medicamenta, quae quam maximam h Manr v m,&esicaciam praeseiuandi homines a tanto discrimine. Ueruntamen utcunque se res habeat, ego
in ea sum opinione, posse nos, ae debere iis ipsis uti mediorne titis,ut antea diximus, praesertim Muhrid to, quod priuatim in hac ciuime haberi non dubito clarissimorum medicorum consito pararum in nohil ,ri honorata aromataria sub insgmhus Angeli. N Sarraceni: quod quidem no dixerim lupremam illam ob tinui M persccisonem, quam desiderare sorι asse, reipsa praestare non possumus,at emte tanta sitisse cum diligenita tractatum, ut si non quodvis aliud superat, notamen a quouis alio superari illud eristimemus. Aliorum post hacte peritur theriatae genus, origine aminuissimum,quod Galenus in auiorem Apolloni u Muis rem refert, Plinius vero in Mithridatem , his verbis. In tinet uariis Mithridatis maximi regis deuieti Cm Pomperus inuenit in peculiari commetatio ipsus manu compositionem antidoti, e duabus nucibus siccis, item ficis totidem,& ruta soliis viginti simul irilis,adiadito salis grano: Et qui hoc ieiunus iure at, nullum v nenum nociturum illo die. Atque haud eqmdem scio, cur homines negligant huiusmodi remedium usque
adio licuium, familiare, tacite, & tantorum virorum testio omo celebratum. Est prati rea aliud genus irimi iacae Mcsue autore, quam diatessaron appellat, quod ex quatuor rebus consciatur, mutiana, baccas lauri , Martha Aristolochia rotunda, squis omnium pollionibus: Huic addunt nonnulli ebui, Nappellani ι heriaca
diapente;atque haec fortasse illa ipsa est,quam sub magna: theriacae nomine cireun raneἱ passim venditare solenti Optima quide, sed amara, & calidior aliquanto illa est quoeirca decocto aliquo,aut c5dito, aut alio medicamento histidiore temperanda. Quo loco idinoreticebo, eum iam biennium rus quoddam apud nos, Caltranu appella r, esse grauiter correptum esset, homines m seros alioqui,& inopes, ita uno ex nolitas medicis consulente, uni praeseruando, tum curando,hoc
uno remedio in puluerem reda cto usos filisse.& dui de non site insigni emolumento. Vnde etiam breui squae summa in illos fuit mi Op . Maz.beneficentia) a graia Di pernicie sunt liberati. Post Onenda serte ii, non est thetiaca, siue antidotus Hippocratis cuius usu diuinus ille vir vi Altuarius resert A thenas a pestilenti
contagione populatim grassa me miris liter i herauit. Illius descrip 1 nem hic subiicere non grauabimur, ut in promptu st ijs quos ,quibus e. nde ex fonte hauri re non licet. Rec calami odorati, iunci odorati, herbae A αν sabinae an. vnc. iiii. viticis seminis eardan Omi, cyperi,
myrrhm,thuris an . lih.i. baccas iunipem paritas Il. Hac una iuduntur priuatimmardi spicae lib. s.costi unci iii, sebi vn vi i casiae lib. s. amomi unctis. Et haec seorsum teruntur: mas sches unc. iiii. Hoc priuatina item alacri, tur: si iracis unci x. stiriax paulatim ad icitur preciosis bellanis: terebinthinae lib. iij. mellis Aulei lib. v. vani veteris quantum 1 siciet ad bellaria maceranda. conficiuntur pure, melle excepta. Ad haec praten tenda non est antidotus ex duabus partibus aloes .duabus heammoniaci thymiamaris, una myrrhae, adieci ci vinci aromatico vulgo pisulas vocant de itihus cotta pelio Huius autor censetur Ruphus Medicus vetustissimus , qui de illius vi, a tui est; cacia magnifice admodum loque s.lHaud scio cinquit Janqiii pia hac potione usus pelle non euaserat. Et profecio inter antidota omnia. V u. h. anoe nos maximi facimus, quod laud facile ladmodu , tutumq; sit, di nulla pr isti, hon, ni m letis a . Dibationem,sue aliud incoxoduri ferre soleat Palui illud refert, opinor,virotiis modo viamur hac anta dolo, sue sub piluta uiarma,vtia patiam usurpartir siue po tionis,qd videtur coluisse Ruphus, S: qui a Rupho desumpsi, Paulus: Illud tamen maeni referre arbitror, squis aut smplicaa medicamenta,aut eoru do sim,quarilitateve inuemar,s I Arabes ficiuntoc coiltates multi . Qua de re ab aliis animaduersa frustra h)c plura nosunt repetenda. Pesti emo praetereundus non est lapis Armenus, de cuius singulari vi, ac pr liantia, illus ti
admodu testimonio; I ii magna hae pestilentia ait Galenuo euius eade facies fusi, atq; cavsqus Thucydidis med. Ias. memoria stra ssabatur,quot quot hoc med camentu bi- ribere,celeriter curati sunt sal quibus non profuit, Oes ,, interiere, scilicet cum nec alio quouis iuuarentur u de is colligitur , qd i s duntaxat non fuerit auxilio, qui pla- ,, ne erant incurabiles Alij terra lemnia, anquam illius permana, ad praesentem usum addenda t se censent, quanqua Gal. longiora historia huius medicamenti or tum, conficicdi modu,ac usum multiplicem referens,
nullibi pestilentis mentione facit: q, tamen racellenti secandi vi polleat, ac speciatim allam ad uipera,atque
adeo cesseratu morgus inmaduersus alia uenena plurimum ualere traditu st,illaus usum una eum holo Ar meo adibeter nos suscipimus, si modo utraqi legitima, R lyncera ad nos peruenit: quandoquide si uulgarcti, quae circunferuntur,colorem,substantiam, & sir gulas conditiones accurate consideremus,&c si iis confer mus,quς ueteres,in primis Galenus, dermo i medica mentis tradiderunt, illa magis illestitima, ac minime syncera isse.ut fateamur,necesse est. Quod si quis certiore detonii natione desiderat, tiarios nostri teporis adeat,qui hae de re diffuse S ea propost to disputa re solent . Lapidi Bezoa sue Bezaar, cornui Non oc totis , lapidi in ceruolum oculorum angulis oriundo,
cssi de corde cerui, di alijs, s quς sunt, precioss huiusmodi antidotis cotra peltilentiam, atque adeo uenena omnia