Dissertatio historicotheologica de zelo Pomeranorum adversus reformatos. Qua statuta atque decreta principum, actaque theologorum Pomeraniæ adversus reformatos, ex monumentis historicis recensentur, simulque contra virum clarissimum, dn. Christoph. M

61쪽

ADVERSM REFORMATos.' Theologus de Academia & ecclesia nostra meritissimus, socer. Observantissime colendus, cujus affectum adversius Reformatorum dogmata discimus I.9 ex Dissert. de Disputatione D- ς;- Pharaone, qua inprimis sinceram seriamque Dei voluntatem circa conversionem Pharaonis evicit. 2. Ex Dista ejus inaug. in ' I. NIL qua bis expresse nomine Calvinianorum errores damnavit. Caeterum, quae hactenus a Serenis c meraniae Ducibus, a Potentiss. Sueciae Regibus contra pra . vas haereses quascunque, S: speciatim Calvinianam, proque conservando solius Evangelico-Lutheranae fidei publico exercitio in Pomerania statuta sunt atque decreta, quae porro a Theologis hujus Provinciae acta sunt atque disputata, ea omnia hac nostra aetate confirmavit Potentiss. Rex nyster ac Dominus clementissimus, Des. FRIDERICUS I. Rex Sueciae gloriosissi duriti stertingi mictu dolo exadu doletntretuna des

62쪽

sin 1 Superintendenten,Consistorien, mi aut an dern don Magistraten boben und

63쪽

di india mi id et bergibeati dierdes. Quam generalem confirmationem jam obtinuerunt Proviri elae ordines. Atqui privilegiorum Pomeraniae semper praecipuum fuit illud, quod tali iis Evangelico- . theranae fidei publicum exercitium eoneernit. Nulli ergo dubitamus, quin Rex clementissimus huic quoque speciatim suam conseris

vaturus sit auctoritatem.

I. XXIV. Haec sunt praecipua reli Principum & Theologorum Po

meraniae, & ex his inprimis Academiae nostrae, adversus Reso malos testimonia, quaeque haec duo inprimis an iniis nostris inculcant. I.) Quod vi legum Pomeran. fundamentalium Resorismati , horumque religionis exercitium, in Pomerania nostra omnino non sint tolerandi. Ita enim exemplo Ducum Pomeri

G expresso

64쪽

totius regni Sueci ci nomine statuit glorios memoriae Rex CAROLus XI. Tit. I. verbis l. XVI. p.3ro adductis. Quod una cum iiisProvinciae nostrae privilegiis & legibus fundamentalibus confirmavit, quem hodie Regem veneramur, potentiss. Monarcha ac Dominus noster clementissimus, FRIDEUCus I. Cujus itaque voluntati ut omnes, qui Regi & Patriae fidem suam obligarunt, promto obsequio morem gerant, & conscientia& pietas atque timor Dei postulant. a b Sod quaevis Syncretistica consilia, imo quamcunque Syncretismi speciem studiose fugere debeant Pomerant. Hoc vult edictum CAROLi XI. in causa Episcopi Stregnensis M ATTH in promulgatum, apud RANGONEM in Suecia Orthodoxa p. a r. a . Iam, ne Principes pariter ac Theologi nimiae accusentur vehementiae, justitia hujus reli asserenda est: quod itaque sequente fiet Sectione.

g. I.

Iustitia aes pomeranorum adversus Reformatos clarissime

demonstrabitur , si evicero, dogmara Reformatorum fundamentum fidei speique salutis prorsus evertere, si ver santibis erroribus Reform. nurum fidem nudamque facetu spem in homine consipere posse. Tum ergo valent mandata divina Gal. I. 8. 9. aJoh.IO. II. a. Cor. VI. I . S.I6. Rom. XVI. Ι7. I.Tim. vl. 3. . s. Tit. III. 1o. Eph. V. 67. II. Et quidem, cum veterum praecipue PO- . meranorum affectum atque acta hactenus exhibuimus, instituto nostro conveniens esse videri poterat, thesin nostram,

quam, ad vindicandam justitiam zeli pomeranorum , defenden-Lm sumsimus, itidem ex veterum Calvinianorum scriptis e rumque dogmatibus illustrare: At quia hoc jam ab aliis sum. cientissime lactum est, quod ne ipsi quidem recentiores Resormati & Syncretissae priidentiores negare audent, praeterea re

65쪽

centiissimorum Ressirmatorum dogmata, si rem ipsam spectes, anaajoram suorum laypotiresibus parum vel nihil dissentiunt, ideoque, quod de recentissimorum dogmatibus demonstrab tur, idem de veteribus simul evictum erit, vel omnino magis verum est, & denique hic praecipue disputationis hujus scopus est, ut praesentes Pomeraniae Taeologi ac Pastores ad imitanis dum majorum nostrorum relum excitentur i ergo hac vice suffciet, jmo magis necessarium est, thesin nostram ex recenistissimorum Reformatorum scriptis eorumque dogmatibus asserere. Iam vero , recentissimos Calvinianos sundamentales deis fendere errores, negant hodie Syncretistae, & ex his inprimis DN. PFAFFlus, nostrae ecclesiae Theologus, cujus proinde hypotheses in phaesentia sub examen vocare placet. Varia quidem alias sunt fidei Cliristianae capita, in quibus fundamentalium errorum accusantur Retarmati, quae ex scriptis Theologorum, hoc de argumento editis, distere licet: PFAFFIo vero tria sal. tem eligere placuit, in quibus Reformatorum causam agat. I. nempe de Gratia Dei erga lapsumgens humanum. 2.) De Cmunicatione idiomatum divinorum, H.M. inpersona risi acta,& 3. denique de Sacra Coena. itaque nobis quoque hae vice sufficiant.

g. II. Gratia DEIerga lapsum genvi bumanum sit nostrae ecclesiae sententia, ex Form. Cone. Art.XI. coimat. Ibi enim docetur I.)Deum neminem absoluto decreto reprobasse, p. 619.62I.

lapium praetereundo, quam negati Vam reprobationem vocant Re rmati. Sed a) voluntate an ecedenιeDeiani serio velle omnes

homines salvos fieri, p. 8o . 8os. 619. 8I6. 3. Itaque Christum pro omnibus in universium hominibus eorumque peccatis ex voluntate & intentione Dei sufficienter & essicaciter satisfecisse. ibid. . Deum serio & emcaciter omnes Falva tamen voluntate Dei concomitante, de qua Form. Conc.ρ. διI. δ 3.J per media em-cacissima vocare ad salutem, & in omnibus malitiose non reta

66쪽

Contrarium vero in omnibus his capitibus docent Resormati. De veteribus res manifesta est . Recentiores quidem nonnulli ,& inprimis Marchici, mutata lingva propius ad Lutheranorum sententiam accedere videntur ; sed de his quoque celeb. . V. E.LOsCHERus in derasierunterth inisten Adisesse. t. in Disp.de

des Glaubens, ejusque defensor I. H. von ELs NICH in Vindiciis Dia feraeos Hunniaxa, jam observarunt, eorum explicationes & hypotheses nondum tollendo dissidio sussicere. Ipse praeterea PFAF-

FIus in Instituit. Theot p. a g. concedit, horum paucorum testimonia non posse urgeri, cum certissimum fit. majorem Theologorum Reformato rum numerum ad Particularismum gratia re Instalapsarianumum deinsendendum cae hodie propolare. Quod etiam im nabern Enippur p. ιδ.

oppugnavit , quibus scriptis omnibus βδελυγματα Reformatorum&Calvinianum venenum de absoluta plarimorum hominum' praeteritione, de particulari sat actione Christ. & de parsicusaritate Pacis vocationis, largissime propinantur. Cumque & hodieque

Doriacaena Synodus Reformatis est maxime venerabitu sfacνa, cujus memoria secuta u, pietate exigente, dignitate promerenIe , majorum Pens ratione urgente, soknni oratione s. Cal. Febr. Irao. in publiea panegyringuri fuit celebranda a D. IAC. HOTTINGERO, reserente Auctore Rιblistb. us. Philol. Theol. Erem. G. M. fissi. 3. satis luculenter apparet, modernos Resormatos ab horrendo absoluti decreti

67쪽

dogmate , in Synodo Dordracena canonis ato, ne latum quidem unguem discedere velle.

t Nec tamen ex liis omnes se dictiim uni e salismum profitentur. pleriqtie etiam hodie in ipsa Marchia sunt Particularisa ris dissimii , quod anno prae-rerito irii. contra PFAFFIUM ejusque affinem egregie ostendit Auctor dit turdin

proinde caeteri; nostrae aetatis Syncretistarum oppugnatoribus cpleb. in Pras adductis, merito est accentendus. Ad eosdem refero etiam DN. ERUM. NEu MEI STERUM ,

Hoe filii nomen, & huic& exteris in Praefatione adductis scriptis praefixum, exprimendum duxi, facile de caetero mihi persuadens, postquam iuvenem , apud nos commorantem . intimius noscere, scriptaque ipsa legere licuit , illa .et alius Viri doctioris', vel ipsius Parentis DN, SEB. EDZARDI penu prossuxisse. Ouo itaque nomine digna judicavi, quibus in hac Dissereat. inter doctorum virorum

monumenta locum concederem.

g. III. Iam vero recensitis his Calvinianorum dogmatibus fidei speique salutis fundamentum prorsius everti, ita ut, his asssertis, nec fides, nec spes salutis: in homine consistere possint, jam dudum Form. Conc. docuit p. a .δop. δοδ. Certe, ut peccator in

conscientiae terroribus & sensis irae divinae gratiam Dei sibi applicet, in Christo confidat, ex verbis promimionis & Sacramentis fidem spemque salutis concipiat, ad hoc vel talibus opus est propositionibus Scripturae, quibus determis are de hoc vel illo individuo dicitur, quod Deus illud velit Calvari , quod Christus pro eo satisfecerit, quod Verbum promissionis & Sacramenta eorumque essicax operatio ad illud pertineat, vel universales requiruntur propositiones, quod Deus serio omnes velit salvos' q&c. ut ex hac universalitate ad sie in particu ri & indivi- descendere possit peccator, colligendo, Deus vult omnes salvari, ergo & tne, Christus pro omnibus satisfecit, ergo & pronae &c. Atqui prioris generis propositiones non dantur in Scriptura. Posterioris autem generis non admittunt hypotheses Resormatorum. Ergo onnie corruit fidei speique salutis .

68쪽

POΜERANORUM fundamentum. Illo vero sublat nec fidem nec spe in Dutis concipere potest peccator. Asinor hujus syllogismi non indiget ulteriore probatione. Necms in dubium vocari potest. Aparticulari enim indeterminato ad se in individuo determinate descendere vel argumentari non licet. Ex eo potius, cum creditur, Deum maximam hominum partem simpliciter&a, solute reprobas te, Christum pro minima hominum parte essic citer latisfecisse, media salutis, nempe verbum promissionis &Sacramenta eorum essicacem Operationem, ad pascissimos per tinere . necessario dubius redditur peccator, adeo, ut nunquam certam fidem spemque salutis concipere possit. Haec tam in4nifesta sunt, ut vel ipsi Reformati universalista Patribus suis Particularisu ea o 'serint. vid. DN. EMGELEE in Praef. Colgii An..ii Calviniam Schomerrani, Se SEv. LINTRupivs in Di . de Coariem v Synodi Dor ac. in Anglia. g. IV, . Cum vero DN. PFAnio hodie contrarium dςsendere lu- 'buit, postulat instituti ratio, ut, quid ad verius dicta excipiat, eonsideremus. In LUiιυιι. Neoίρ. - aD. & ins nabernNJ Dogma hoc Reformatoium de abseluxo de. ereto spectari posse vel sis .iris in abbacta.. non habita simul ratione aliarum veritatum Ecclesiae Resormatae, vel in concreto prout cum aliis eximiis veritatibus. quae ablbluti decreti vim iubruunt, e. gr. deIeltimonio interno Spiritus S. quo de gratia electiouis certi reddimur,de criteriis fido, denique de vera fidei, conversionis a clisicationisque indole, istud connectitur. Prio. ri modo hactenus a Theologis nostris spectatum esse, qui ab- lutum decretum inter errores fundamentales retulerunt. Cum his quoque concedit PF AFFius, absolutum decretum, modo spectatum, periculosum oppido esse, & saluti noc Putat vero, in disputatione alverius Resormatos dogma illuc in concreIs spectandum esse, prout aliis veritatibus, iisque plane salutaribus, jam adductis, dilutum est. Et tum longe aliam controversiae scenam enaersuram, omnemque de landamenti fidei Iarsione metum facile exspiraturum. 24 ait: Reformatos abo

illin

69쪽

Ampqsus RrpoRMATos. ssolutum decretum saltem in ιόeoria statuere: in praxi vero in contraria omnia abire, absolutumque reprobationis decretum nemini ante mortem impingere, sed potius omnes electorum

te de absoluto decreto, ipsis nostratibus etiam consentientibus, salvari posse&actu salvari, ita ut eorum, qui apud Reformatos ob absolutum decretum in desiperationem labantur, nullus texi index possit, & exempla hanc in rem saItem frequentia non

extent. Confnaber En v ur p.r . Haec sunt PpAFFII argumen. 'ta, quibus Reformatos hoc in articulo ab erroribus fundame

taIibus abibi vi posse statuit.

Prorsus vero nihil his omnibus lucrari gessirmatos eois namque ab Iulum decretum, sicili demonstrari potest negotio. Et quidem quod ad Ni attinet , acceptamus ingenuam PFAppii consessionem de absoluto decreto solitarie considerato, quod periculosum oppIdo & saluti perniciosum sit. Negamus vero, 'quod nostrates hactenus in Disip. suis adversus Resormatos hoc' dogma eo modo tantum spectaverint. Contrarium vel ex soalorum DARMsTADTINORum grundlicsen AufIόrung fol. pr.

creto spectando jam solide profligatas habes. Aaec vero ut repetamus, sicque, quam nihiI PFAFFiAuo hoc figmento contro. versiae scena mutetur, quam parum vel nihil metus de. sunda

naesiti fidei per absoluti decreti dogma risione tollatur, simul

70쪽

Φ DE ZELO POMERANORuM , ostendamus, iustituti ratio postulat. Nimirum tres hominum classes constituendae sunt. I. Eorum, qui non tantum fidem .habent, sed etiam effectus ejus in corde suo sentiunt, qui testiis monium habent in se Spiritus . qui denique sanctificationis opus in se experiuntur. . a. Eoinna, qui sunt in statu tentationis, ideoque nec fidem nec ejus effectus sentiunt. 3. Impiorum, equi fide adhuc destituuntur. Prioris generis multos in ipsis Resormatorum, inprimis Marchicorum, ecclesiis dari, non abnuo, qui scit. impium &blasphemum abibluti decreti dogma ignorant, ideoque simplici fide Christum redemtorem suum, seque per Christum cum Deo reconciliatos esse, credunt, indeque fidem spemque sal itis certam conceperunt. Et hi quidem ex, fidei criteriis, ex testimonio Sp. S. interno, ex vera conversionis, justificationis & sanctificationis indole de fide de electione sua certi esse possunt, quamdiu nempe Particularismi dogma ignorant. Iam vero quaeritur: Si a simplici hac fide declinantes, . universalem gratiam Dei negare, & particularismum si contrario morose desendere incipiunt, an fidem spemque calutis certam retinere, in eaque ex fidei criteriis, testimonio Spir. S. conversionis & anctificationis indole, confirmari queanti Et hic quidem omnino negative pronuntiandum est ex g. III. Ad fidei criteria tum attendere non amplius licebit. Constat enim, ex mente Re formatorum ipsos etiam reprobos fidem habere posse, quae electorum fidei perquam similis est. Ita Io. D 'OuTREiN ,

luti decreti dogma probanti, omnis de fidei suae veritate, & consequenter ipkelectione, certitudo eripitur. Vid. DARMsTADT. I. cfol. ΥΤ.-asi .s se. . Nec testimonio interno multum confidere licebit. Hoc enim obtingit vel immediate, vel mediate. Non immediate, quod Enthusiasarum cst delirium. Si. me 'i diate, e go mediantibus promissionibus Evangelicis, iisque vel universalibus vel particularibus. Non universalibus: Eas enim