Publius Virgilius Mario varietate lectionis et perpetua adnotatione Bucolica et Georgica. 1830

91쪽

PRAEFATIO

TERTIA EDITIONIS

Quod nec expectabam nec sperίibam, ut tertia vice ad Virgilium novis curis retractandum evocarer, id mihi propitii numinis beneficio contigit. Post primam enim oditionem annis LXVII-LXXV cur

tam cum editio minor, ad solam interpretationem poetae instituta, anno LXXIX excitSa esset, iterum

operam meam ei commodavi in editione alteriaim Dis LXXXVII re vulgata, et aliquot annis poste3 Londini repetita cum interea prelo repetita esset editio minor emendatior anno LXXXIX. Iudicia expertus sum viroriam doctorum tiam liberalia, ut ea ipsa mihi hoc tanquam onus imponere viderentur, ut Maritum possem, studium in emendanda et perficienda opera mea collocarem. Eaque in re tanto religiosius mihi versandum esse putavi, qualito melius ipse cognita ac perspecta haberem ea, quae in illa opera mea aut desideranda essent, aut aliter

92쪽

PRAEFATIO TERTIAE DIT. xxvii

constituenda. Nequaquam enim ad Virgilium nova annotatione instruendum eo animo et consilio ac cesseram, quod postea sequutus sum. Nam cuin, ante annos hos iere XXXV, a librario, sollerti et honesto viro, quaereretur, qui editionem Vimili notis selectis et excerptis novisque nonnullis ais spersis instructam , cuius generis editiones ista aetate in magna existimatione habebantur, curaret: messius negotium milia imposuerat; cuius auctoritate et consilio victus illud in me recepi, etsi tum recens adhuc in hoc litterarum genere, nec nisi nuper academico muneri admotus, cui viribus eorporis ingeniique longa multiplicique aerumna stactis, nondum parem me esse Sentiebam. Cum ita voluntate non satis proclivi, reΠ SusceΡissem, studium luoque meum retundebatur iudicio, quod de illo genere notarum fovebam; etenim ad subtilem diligentiam illud vix adducere seu commentaiorem seu lectorem posse videbatur, contentum utrumque iis copiis, quae ad manum essent, nec penitius in poetae doctrinam, iudium, artem, se insinuantem. Vix itaque opus ingressus, si ad praer,criptum illud exsequi vellem, taedio ferendo me imparem esse sensi, primoque cunctanter metu sensum ac iudicium Sum sequutus, tandem in Aeneide prorsus mihi ipsi obtemperavi. Ita a tem evenit, ut opera mea aliquantum dispar esset e0mparatis Eclogis et Georgicis cum Aeneide nec

nisi in repetitis editionibus ad eundem modulium

93쪽

omnia constituere allaboravi; etsi vel sic bene intellexi superesse naevos, quos penitus eluere vix luceret, in corpore ad aliam formam ab initio designato. Quod tamen licuit, satagere laaud refugi, ut, quoties nova editio pararetur, non modor legerem poetam cum meis annotationibus, sed

etiam retractarem loca saltem potiora, et emendarem, quae quidem emendanda esse videbam, eliam

ea, de quibus monitus essem ea autem praeterirem, in quibus male essem reprehensus, ea relii querem intacta, quibus meliora non allata vidissem, ObliviSeerehque ea, quae ex aninii malevolentia ilibberaliter in me essent ossi a quibus non tam d0lui mea caussa, quam Propter immututam litterarum nostrarum diglaitatem, et ob detrimentiani,

quod bonis moribus suaeque quisque existimati0iii inter liolios ipse asseri Iam in praefatione prioris editionis professus eram, me inchoatam tantum ex descriptaria operam publice proponere, quae tamen pro undo esse possit studiis virorum doctorum coniunctis in perficiendo eo quod designatum a me erat; tuli ei im utilius sore, si inia aliqua editio repetitis plurium studiis et curis emendetur et la- cupletetur, quam si plures iteratis itidem vicibus

eadem recoxerint veterem querelam, ut Umno

stro loquar, iterum iterumque echina Au. Nec tumen vel sic cuiquam invidebo suis auspiciis melioΙJ

in medium proserenti, qui id inprimis per omnem vitam cordi habuerim, ut alia potius ingenia exsi'

94쪽

tarem et acuerem, quam ut meum, qualeCUnque

illud sit, iactarem. Quamdiu enim in his studiis

vereatu Sum, id egi, ut litterae emendarentur et pidii uicerentur Sive per me Sive per alios et soleo laetari, pioties inter vulgaria haberi video ea, quae olim nove et audacter dicta haud raro displicebaut seniorum iudiciis. Neque omnino hanc rationem commentandi in veteres auctores Massicos tanquam

unice Probandari et antplecteridam Venditavi; On- ira vero cum aliis in locis, tum in praefationibus studiose declaravi diversa diversis consiliis accommodata commentandi genera, et locum Suu IN S

signavi huic nostro memoravi quoque, quam laudem studium vertendi in Vernaculun Sermonem, et quas opportunitates et commoda illud habeat, interdum ad ipsam interpretationis subtilitatem; nec oririlino illud rimitum ab annotatione Perpetua discrepat, saltem quatenus veram auctoris mentem et Sensum in utroque redditum esse volumus. Descriptionem operae meae et consilium e posui in praefationibus superiorum editionum, quas ea de caussa, ut hic iterum apponerem, necessum

esse vidi, tum in disquisitione de Carmine epico et aliis passim locis, quae iis saltem inspicienda erant, qui iudices sedere et de summa operis calculos ferre volebant. Nunc itaque non nisi pauca subiungenda sunt de editione hac nova cuius omne consilium debetur lachio nostro, viro intelligenti

95쪽

et sollerti, oi ae lue laudis cupid, qui cum in altera editione adornanda exemplaria multis ora mentis, a mento ex antiquis operibus petito, caelo expreMis, Sumtu haud mediocri adornasset, mox librariorum nonnullorum inter Britannos lucri cupiditate oppressum se Videns, quandoquidem illi sormulis suis repetere eam editionem consilium rant, necessitate circumventus totum exemplarium apparatum iis vendiderat quo illi in lucrum suum Verso, nova exemplaria typis excuderunt: ium Fritachius apud se decrerit, post certorum anno rum decursum editionem, eamque multo elegat tiorem ac splendidiorem, parare, ut hoc exemplo constaret, nec arte et industria Germanos Anglis cedere, nec generoso sensu laudisque studio sine improba et sordida lucri aviditate. Obsequendum duxi optimo viro cumque novissima iam vitae sp tia ingressus ultimam manum imponendi huic oporae opportunitatem se mihi offerre viderem noluisortunae deesse, iterumque retractavi ea, quae

me in Virgilium scripta essent, inprimisque priseri volumini, quod Bucolica et Georgica complectitur, quantum per alias curas liceret, studium aliquod meum addixi quoniam illa carmina subtiliorem

interpretationis curam et sollicitudinem deSiderare visa erant

Reddere rationem sigillatim eorum, quae 'tertia hac editione accesserint, quia sine osten diise

96쪽

TERTIAE EDITIONIS ci

nis specie memorari talia nequeunt, SVPersedeo.

incit, emendasse me vel locupletasse observata in poetam locis multis adiecisse Excurau nonnunios quos in Conspectu operis praefationibus subiecto notatos videbis genere litterarum diverso; obelo confodisse alia, nec Pep 'hei SSe iis , quae, olim admodum probata aut probabilia visa, unciundo idoneo destitui videbantur. Video quidem hoc esse inter mala operae meae, quod nulla est harum editionum, quae alteri ubique respondeat Quid tamen in humana hac infirmitate facias, cum, quotiescunque aliquid a te curatum aut elabor

tum iterum inspexeris, toties idea esse, quae mutata et emeI data esse Inalles, etiamsi non nimis morosus sis tuae operae iudex ac censor Itaque

venia quoque danda mihi est, si interdum mutarim sententiam, alia amplexus sim, aut ad pristina reduerim. Est immensa rerum moles, quae in tam

long operae cursu Occuuit nec semper idem est

animi habitus et sensus asserimus imprudentes ea, quae mente in aliis negotiis occupata meditati er inus, et cum iis, ad quae accedimus, opulamus aliena, quae lusum ingenio faciunt ea autem alio tempore a nobismet ipsis damnari quis miretur pQuae res animadversa, si nullam aliam, modeste de nobis sentiendi et aequa statuendi de aliis caussam haberentuS, Vel una satis esset ad retundendam omnem animi arrogantiam et in alios acerbitatem. Cum excuderetur liber typis alia in urbe, nec

97쪽

mihi sacultas data esset plagulariam inspiciendarum: in fortunae beneficio habeo, obtigisse mihi, ut insuperioribu editionibus, ita in hac quoque, O rectorem virum doctum et eximie his litteris inii, tum Carolum Christianum eminem, A. II. cuius diligentiae et sollertiae in assequendis calami melimctibus et in ipsis sententiis perspiciendis multum me debere gratus profiteor.

Ornamenta libri, aere expressa, debentur ingenio et arti IO. Do me Iiici Fior illo, nunc Professoris Academiae Georgiae Augustae argumentis ex antiquae artis operibus ita petitis, ut cuni ipso carmine aut cum Excursibus aliqua ex parte convoniant, ut Voluptati ex lectione poetae perceptae aecedat alia oblectatio oculi ni Inisiue ex conteniplatione rei cum carmine cognatae et coniunctae. Oeenim illud est, quod ab utroque rerum genere A Pectamus, ut luciuiditate honesta animum persun- damus, eumque modo gravioribus modo molestis curis studiiSque sessum recreemus, Sensum autem pulcri et cum eo sensum veri et honesti amamus. Fatendum enim nobis est vel invitis, ad honestatem et Veram trianianitatem mente imbibendam maiorem vim habere sensum animi recte inso matum, bonarum rerum adspectu et cogitatione firmatum, et assiduo cultu usuque expolitum, quam notiones subtiles et argutias dialecticas ei iPer se nec ipsas inutiles. Argumenta et notati'

98쪽

TERTIA EDITI DIXIS CIIIones horum ornamentorum subiectas videbis V lumini sexto

Editio haec tertia cum a redemtore, liberali fortunarum erogatione, multis ornamentis aere expressis insignita esset, iam tum ab eo spes facta erat, opera ista profligata, se curaturum esse, ut eadem editio pretio multorum facultatibus magis accommodato Venalis excuderetur. Hoc quod illeium ostenderat, se facturum esse, nunc a viro honestissimo praestari, admodum laetor quandoquidem Per omnem vitam eo fui animo, ut ingenuae alicuius et salubris utilitatis rationem ab rem PMtiorem, quam commendationis ex specie externa ambitiose quaesitae. Itaque nec hanc veram refugi, ut corrigerem nonnulla passim Obsemata, inspicerent loca notabiliora et retraci rem ominoque omitterem nihil, quo eo , qui hac opera mea uti voluerint, commodis consuli posse riderem.

Iamque ea, quae Maro aut expectare aut ad itere potest, nova ornamenta relinquo seliciori-

' Quae iam sequauitur , ut editione illorurn ornamentorum si his esurii con uti possa e sterii, anno MD cul in I riderem accesserunt ex tertia cem emissa. G.

99쪽

XCIV

Extremum hoc munus Meto'Scr. Gottingae Septembri exeunte COIDCCXCII. Duncque iterum subscriptum eodem mense a.

100쪽

De Vita Virgilii multa sunt veterum Grammaticorun Commenta, quae, tamquani Certae et exlaloratae fidei, sequuti sunt alii, aut iis relictis iovas ariolationes et coniecturas ita proposuere, quasi res ita gestas narrarent. Noli quidem id agimus, ut eoruin censuram nunc Auscipiamus , neque nobis ad onmes eos, qui sive in MTiptorum Veterum recensu sive proprio quodam consilio Virgilii vitam scripserunt, evolvendos satis otii suppetit; si tonien eos, qui post Ruae uni ac Baylium ' nugas sub Donati, Probi, a Servii nomine venditas, reiecere, in primis Martinam, artori uiri, crustum excutias, multa passim coin mentorari videas, quac