장음표시 사용
61쪽
commentandi ad veteres auctores multorum esse virorum doctorum intelligo parum tamen placuit ea conditio et tum, cum ea ei retur, et multo Iri os post, cum manum operi admoverem rem enim indigia at nae facere videbam vir bono, qui in eo verae genere, quo Publicana utilitatem proposi- iam habere et doctrinam adolescentum alere et possent, et debeIem, non id SequeIer, quod consilio huic consentaneum factuque optimum iudicarem. Erant ante oculos tot exempla veterum scriptorum, in quibus, cum seu notas aliorum COI-ligere vel excerpere, seu notulas suas adspergere tiropositum habuissent editores, etsi accessit sorte bonae rugis aliquantum essectum tamen est, ut ei, quod in nova editione, quae interpretationem aut commentatio tu, ni ita honte promitteret, expectandum et optandum erat, satisfactum sit parum aut nihil, etsi cum emtorum impensa haud modica in librum eroganda. inuino ea fuit frequentata ratio ab editoribus superiorum temporum tantum non Omnibus Simesnerunt Orte muli magis E Destium excipias ut aut criticam subtilitatem, in verbis scilicet, ne in sententiis quidem, solam diagnam putarent vir docto, aut notis Variorum iii unum cinnum, seu in saturam, coniectis, pann mmve more inter se consulis, ita interpretationi se consuluisse crederent aut ut subinde, ubi occurreret oculis vox rara et exquisita, sormulavera quendi doctior, in hanc involarent et exemplorum congerie, interdum sexcentis iam in locis cumulata, tanquam Caeneum in fabula, obruerent interdum Prorsus Securi, quae tandem verbi vis in eo loco
62쪽
esset ad quem haec Omnia converrebant Μemini itaque me subinde in lectione veterum auctorum indignatione excandescere, cum in locis, inqui bus haeretiam nihil auxilii ne monito quidem, locum esse dissicilem, impeditum aut corruptum, contra vero alia milia, quae nemo desideraret, apposita viderem. Inprinus autem animum P Uerat ea cogitatio, quod Virgilium noram esse in paucis illis scriptoribus, quos in scholis praelegere et irite retari solent magistri, eumque sere proponitis, qui prosectus iam ali pios in literis secerint, et
mox in acadentias sint abituri. Videbar igitur operae pretium facturus esse, si et magistris et adolescentulis, saltem generosioris indolis, tradere Possem in manus poetam ita adornatum, ut in interpretandi rationem artemque luculentiorem, quam qua Vulgo uti solent, inde discerent, et ap- Paratum criticum haberent locupletiorem, unde varietatis ac corruptelae varium morem, medelae asserendae sagacitatem, ac chiseos faciendae gustum aliquem, capere ac parare sibi possent. Etsi enim editiones haberemus Virgilii multas et praeclaras, nullani tamen videbam esse quae tali consilio salis responderet. Nam Bumanni editio criticas rationes potissimum sequitur nec ubique ad inte Pretationen auten Parum praesidii habet Cerdavero, totus interpretationi addictus, doctissimus homo, Parum, pro saeculi sui more, copiam ensundit inutilem, partim iudicio utitur Parum Subtili et explorato In Maeo ac Catmeo, non indoctis interpretibus altero etiam ingenioso homine, etsi paullo iactanti e quam ut aequo animo semio
63쪽
sii, doctritiae subissitatem lacile desideres ut comtra ii 'rappio, qui multa utilia et ab aliis haud animadversa ineri, et iudicii acumen et vero etiam ingenius poetica elegantia politum Coniunctas
autem et doctae int iupretationi et CriSeos a curatae ac diligentis partes, ut esset exemplum iura .rone propositum, quo inerentur, qui has litteras paullo eruditius tractare Vellent, nusquam Ddebam. Quae cum animo volverem, statim ab initio sundum ieci interpretationis meae multo ampli rem, quam Pro eo in quod conventum erat. Id
que potius respexi, quid me deceret, quam quid
a me postularetur. Nec In poenituit DP tri a P. Expertus enim sum favorem eximium ac studium vi rorum doctorum singulare, etiam in condonandis erroribuS, quos inprin is in priore Volumino cum estinatio tum imbecillitas humana effudit plures quorum indiculum subiicerem, nisi spes esset, fore ut paullo post hoc ipsum volumenis
Quae in interpretatione mea potissimum v ctarim, satis, puto, expositum a ne eS in praes tionibus superiorum voluminum. Neque ideo r petere necesse est, me et doctrinam Virgilii et Or tionis poeticae indolem ac cauSsas inprimis en cleare voluisse. Quod si reprehensum in opera mea suit, me in nonnulli locis tenuia esse sequutum, potest hoc forte aliquoties factum esse P rum opportune non tamen oblivisci debebant viri docti id, quod iam olim diserte monui, me fecisse
64쪽
TOMI UL EDIT PRIMA Uxid sedulo in iis locis, ubi superiores interpretes aut
haesisse aii lapsos esse videbana tum soranula loquendi per se forte erat satis nota, cum cumula sent alii exempla, sed caussa et ratio ut in pleri que fieri solet, minus erat sp obSeodi. , Seu Pe
specta hanc digito monstrare volui tandem et multa in hoc genere esse solent satis obvia, si semel ab ali suo observata et explicata fuerint non raro tamen evenit, ut illa ipsa facillima ratio, at
tequam monstrata esset, Plerorumque oculo fugeret. cumulat dis exemplis sedulo abstinui cum omnino essem proclivior ad observandas a Sasso amni loquendi et elegantiariam possunt enim exempla alicuius formae apponi vicena, et tamen obscura manere formae vis ac ratio id quod saepe in virorum doctissimorum, etiam Nic. Heinsit et Burmanni, disputationibus longissimis factum animadvertas dum quid ex his colligi possit ac d
beat, aut ipsi paruna Perspexere, aut, Si PerSPiciebant, monere neglexere. In elegantia autem et omatu orationis, inprimisque poetico, multum reseri, an teIieas caussam ac modum figuratae dictionis, inversae structurae, mutatae vulgaris consu
iudinis in exquisitiorem ac doctiorem, quae o iam deceat nec nisi haec perspexerit aliquis accurateque tenuerit, in patrium sermonem aut transferro ista aut imitari et aemulari recte potest. Tum brevitatem propositam habui quantum licuit. Λ δι-- i inepte, non minus debet instarum esse in terpretis animo, quam poetae Inprimis autem
65쪽
illud aureum Plinii dictum memoria excidere non passu sum, quod in bonum interpretem non minus, quam in virum verecundum cadit tu mi in
ostentati Em . omnia a conscientιam referrem hoc est ut non milia notas appingerem, sed legem E
si fatendum est, vix ullum aliud studium tam rum ad certum consilium ac sine atteniperari a plerisque, et operam edendorum illustrandorumque scriptorum plerumque adeo incertam et male circuniscriptam Vagari, ut quid sibi sequendum, quid onuuendum esset, omnibus aliis magis constitisse videas quam editoribus Digna re est, Plae alio loco accuratius, sorte etiam opportuitius, a me exponatur nunc ad alia procedendum est Μonui forte interdum nonnulla, quae ante me ab aliis, etiam per hos annos, quos in Virgilio interpretando per intervalla consumsi, iam occupata fuere omisi forte alia, quae ab aliis egregie illustrata sunt. Nec dubito, multa ornamenta, eae operae inde accedere potui Sse. Si varios virorum doctorem critici argumenti libellos evolvere ac comparare PotuiSSem. Sed animum variis curis iam sic satis districtum, novo et molesto studio onerare ac deprimere parum consultum erat tum vero iam ante prosessus uiri, idque etiamnum profiteor, habere me hoc in votis, ut ad editionem hanc novis curis emendandam ac locupletandam conserint Suas opes et copias viri docti et publice proponant, qui in poeta interpretando ea utentur. Ita demum expectari poteSt, ut Summus Oeta dignam se nanciscatur interpretationem. Sunt enim
66쪽
in hoc genere innumera, in quae incidas potius. quam ut ea meditando extundas, te uitius facile hominis sagacitas aut studium consequatur omnia. Fuere quoque viri docti, qui votis his meis responderent. Proposuere enim supplementa in Geo gica materas, erga tra ser, Neaer, viri doctissimi, inter quae non pauca sunt, quae ipse in nova prioris Voluminis recensione amplectenda Putabo. Accepi communicata alia per litteras a Veii. Emestis, et amuhnhenio viro in arte critica utriusque sermonis summo, quae in nova editione suis
locis inserenda erimi In varietate enotanda ab initio onus mihi im-
P ueram, ipso operae processu adeo molestum, ut interdum vix tolerari posse videretur. Sed --Peram semel, omnem me varietatem non modo ab Heliasio et Bumann enotatam verum et Pierianam, et Sic porro, esse adiecturum cum equi
dem fidem putem esse praestandam etiam in eo, quod male receperis, nolui ab eo, quod semel susceptum erat, recedere. Tum virorum doctorum iudicia super varietate lectionis et codicum eo aratione plerumque ea sunt, ut nihil oniittendum esse putent, quod in aliquo libro scripto, vel ex scriptis edito, aliter, quam vulgo legitur, exaratum sit. Si tamen in Virgilio hoc sorte concedi potest, tanquam in poeta principe, in quo nihil
nimis leve esse possit, et in quo critices madimenta
facienda sint adolescenti nolim tamen cuiquam eandem rationem probari in aliis minoris dignit iis scriptoribus. Si enim in Virgilio, ut diximus,
67쪽
esse potest utilitas aliqua variae lectionis diligentius etiam in obscuris et tenuibus aut in sollerinthus erroribus adscriptae ut specimina habeant ad lescentes festinationis et stuporis librario di quae tandem in aliis, et ubique esse potest utilitas enotatae varietatis, quae, si vere dicas, varietas nunta est sed mera librarioriam aberratio milunis
exemplis dudum nota, modo ab incuria, modo ab ignorantia, modo a saeculi inscitia prosecta pin qua nihil novi occurrat nihil quod non Sexcenties observatum sit nihil quod aliquem fructum habeat, aut habere possit. Inprimis autem in iis auctoribus, qui iam critica arte et ad meliorum librorum exemplaria emendati sunt, quam utilitalem studii exilectare poteScis, qui iterum Vulgarem aliquem et diobolarem codicem aut editionem a somnolentis operis depravatam sedulo excutiat, sphalmata et errores enotet, et sic novam se editionem adornasse putet Nonne turpe est, brevem huius vitae fructum in haec impendere in tam late succrescente rerum discendarum segete operam in nugis his consumere Verum est ea multorum opinio, nullo anini iudicio explorata, ut Putent satis esse, si modo codicem vel editionem, terem conserendam habeant id autem quod primo loco considerare debebant, sitne is liber novae, aut emendatioris, lectionis oris vel adiumentum, vix in aniatuni ad initiatii. Atqui ut hoc exemplo utar, Virgilii trecentos codices et editiones veteres
hoc respectu vix dignas habebit, quas inspiciat, is, qui non ad mlgarem opinionem iudicium sibi mentis constituendum putet. Utilior haud dubie op
68쪽
rara viris doctis ponetur in hoc, ut plurium editionum bona, cum dilectu tamen prudenti et diligenti in unam conserant, eaque bona novis opibus, quas
nostri ira has litteris profectus, nostrae aetatis rationes Postulare 1brie videntur, locupletent, quibus iterum alii singulas, quas conferre se posse putent, accessiones adiiciarit ut in molesta hac diversarum editionum, quae singulae aliquantum bonaes usis habent, copia perveniatur aliquando eo, ut
iis, quae ante hos ducentos vel centenos annos usum forte habere poterant aliquem, nunc autem aut omnino habent nullum, aut saltem exiguum, spretis ac reiectis, utilissima quaeque et optima in imo libro comprehensa habeamus. Nis enim liti rarum antiquarum studio hac aut simili alia ratiotiesue natur, qua resecentur inutilia et a nostri sa culi culi a genio aliena, adiiciantur autem ea, quae huic litterarum luci, huic poetices et artium expolitioni, acumini philosophiae melioris et hist riae subtilius tractatae, varietati et copiae doctriliae eonsentanea sint nisi minuantur porro sumtus in inceditiones, quas nisi omnes ad manum habueris, S ipere non licet, inque tantum librorum auxiliarium aratum iaciendi revocentur vero virorum doctorum studia ad certum ae definitum finem eiusum, constituanturque omnia sic, ut et iis capiendis par si animus et vero etiam ceteris disciplinis
percipiendis satis recte vacare possit haec, inquam, nisi mature provideantur, vereor ne studium hoc graecarum et latinarum litterarum indies in maiorem contemtum adducatur a viris prudentibuS, seu
qui sibi prudentes videntur, qui omnia ad vitae
69쪽
usum referre volunt, nec litteris, nisi ex utilitatis messe, quae cum ipsa satione statim coniuncta sit, pretium statuunt Ne illud nunc moneam, hoc nostro vulgari has litteras tractandi more 3 idendum esse, ne in eam molem eae excrescant, cui, Sandae ac volvendae humanae vires vix sint pares Quo ipso esses necesse est, ut in extremis tantum oris, aut in superficie haereant plerique, aut ad merum lusum totius studii severitatem revocent. Quae omnia quis non intelligat eo rem esse adductura, ut hoc litterarum humanarum studium a paucis idoneis vitiis excultum intra breve tempus adeo neglectum ac derelictum iaceat, ut deficiant non modo, qui Gronomis vel Heinsiissimiles sint, verum etiam ii ipsi, qui litteris his puerili disciplina tradendis satis idonei habeantur. Scriptum in Geo
in Augusta xxx. Mart. CIDIICCLXXV.
70쪽
CIDI CCLXXXVIII ISubiiciendum nunc est paucis, quid in nova hac editione assequi voluerim. Primo quidem illud, quod in priore propositum erat, infixum habui annmo, ut iis, qui exemplo bonae interpretationis
Praemissa erat dedicatior Ernesto Augusto
Augusto riderico Adolpho riderico M. Britan negis Aug.
Soholi Faustis S. Iuvent. rinei p. Incendisque nini fama Meniantis amore.
n. VI, 890. caesaris alia donius quem caesar et ipse, probavit: Quem vatem coluit maxima Roma suum:
Cuius divinum carmen, ceu sonte Perenni, Sensi hus ingenuis pectora BAtra Tigat:
Guel a progenies Diistis penetralibus orta, Hie audet vestras vester adire sores; Proque uno Ascam ternos miratus Iulo' Quos aliut magnis insula laeta viris, Ingemit et Vestina cur non in tempora j oeo aerearer, ait, Tara dedere Mil orale