장음표시 사용
31쪽
repetitur, pie credenda, non curiose eraminanda est, tamen prout ea traditur ab
hominibus erra di periculo obnoxiis quales haud dubie sunt Iesu itae dorbonistae omnino examini subsicienda est, nisi siponte errare vesimus quod adversario contigisse res ipsi indicat. Cogor hoc loco super fide latini interpretis libelli de Methodo judicium lectoris flagitare. Is enim pro ignorantissimis qua voce Cartesius usus erat, substituit indoctos quasi illius sensis sit, tam illiteratos quam iteratos, modo credant, salvos
esse posse, quod verum est, sed nihil ad
Cartesium is enim rationem reddit, cur theologiam examini, ut caeteras scientias, subjicere noluerit, hanc videlicet, quia eam , citra salutis periculum ignorare liceat, non autem hanc, quia illiteratu coelum pateat neque enim quicunque theologiam examinare renuunt, ideo sunt illiterati, ut patet in ipso Cartesio neque omnes illite ait id refugiunt, sed multi diligentissime in eo versiantur, ac veritatum quae ad saluten, ducunt callentissimi sunt. a. Cor. r. 26. Deinde idem interpres ultima verba hujus paragraphi, prout ea de Gallico auctoris expressi, ita vertit: quicunque iis veritatibus revelatis recognoscendi atque interpretandi vacare au- deaut pecusari ad os Dei gratia indigere.
32쪽
rcs pra vulgarium hominum sortem positi
esse debere mihi videbantur. Quae verba ita sumi possunt, ac si velit, eos qui theologiae explicandae vacant, peculiaribus ad hoc donis instructos esse, supra vulgus indoctum eminere debere quod nemo nectat sed prorsus alius fuit auctoris sen- ius uni Gallice scriberet, ut vel coecopa- tet. Nam non de recognoscenda de expli canda scriptura agebat, sed de ea prietatimi tui in reliquis scientiis se fecisse profitetur
examinanda 8 di udicanda neque de iis donis per quae qui hoc facere instituunt, supra uligarium hominum sortem positi esse debeant, sed supra sollem hominum absolute, i. supra eos qui sunt nam homines, ut loquitur Methodi p. a. Tale etiam est, quod pro auxilio coeli extraordinario substituit, peculiarem ad hoc Dei gratiam, quod mulio mollius sonat, nihil ad renifacir. Licet enim gratia ad hoc requisita teculiaris sit fidelibus , non sequitur tamen respectu eorundem extraordinariam .
atque ideo non omnibus qui salvi fient communem esse, quod intendebat D. Des Cartes . ut se onere examinandi Theologiam tuto supersedere posse significaret. Omnino de industria involutus est ab interprete totus iste paragraphus, eo fine, ut pontificiorum dogma de laicorum ignorantia, sive implicita fide quod in Ga
33쪽
to Methodi Cartesianalico textu pellucet velut laterna Punica nonnihil occultaretur. Atq; haec de Theologia.
invenit, quod non sit dubium idque, quia de omnibus disputetur. Nullam praesertim veram solutionem dari e propriis principiis philosophiae Peripateticae Nihil quoque solidum esse in reliquis scientiis qua proinde non sint verae scientia. Expenduntur hac, o per consequentiam Cartesianam omnia incerta fieri, etiam TheoD-giam scholasticam , etiam orthodoxam, etiam . scripturam denique ipsius Cartes philosophiam , senditur quailior Caint i contradictiones Invectiva Cusin artem Logicam, stata de Methodo Mathematica deus causa 'a lis.
DE Philosophia ait Nihil adhue in
ea reperiri, de quo non in utramque
partem disputetur in Gallico tantum ii de quo non dissutetur. hoc es,t Gallicus textus habet: per consequens)quod non si dubium'incertum Method. p. De Philosophia Peripatetica nominatim,
34쪽
teratio. Erna tun, ne unius quidem qua filonis silutionem spe principiorum Peripatetica philosophia peculiarium, datam unquam fuisse, quam non possit demonstrare esse uetitimam ct falsam Epist ad Dinetum p. 16'. Et moneo inquit deinde ne captioni locum relinquam, loquendo de principus Peripatetica philosophia peculiaribus, me excipere illas quastianes, quarum solutiones de- sumta sunt, vel a sola experientia, omnibus hominibus communi; vel a consideratione figurarum re motuum , quae Mathematicorum propria estu vel denique in Metaph si cuia communibus illis notionibus , quas a me admitti, ut es praecedentia, ex Meditationibus meis apparet. b. p. ITO, Quod ad caeteras scientias, quoniam a philosophia principiasu mutuantur, nihil illas salde solidum in Gallico est, nihils Iidum irmum tam insabilibus fundamentis superiuruere potuisse arbitratur Method. p. I. hinc eas omnes scientias nora
si haec consequentia procedit, et nihil
certi erit in tota rerum natura , cum nihil
sit de quo non disputetur, aut disputati possit et nihil certi erit in Theologia scholastica, nam tota disputatur videatur ves
35쪽
a, Methodi Cartesima vel sola summa Thomae. . nec in s scrip
tura, aut theologia orthodoxa, nam contra utramque disputatur . . nec in philosophia Cartesiana, nam side illa acerrime jam disputatur. Haec ergo ratio taphilosophiae, theologiae, omnibus scientiis, etiam Cartesianis, exitium minitatur, ac scepticam omiarum rerum, cum-
ad .ia, inducit, cui nullus hominum, ne Cartesius quidem mederi possit nemo e-cim quicquam scribete aut excogitare potetit, conita quod non postri disputari. Consideret jam lector quomodo haec cohaereant cum iis quae de credendis iis quae a Deo revelata sunt, quamvra .rterationis tamen quam maxime clarum evi' AEns , aliud quid nobis suggerere videretur, tam magnifice eum depraedicantem audivimus e Princi p. Phil. p. 33. nam si dubium de incertum est omne illud de quo dis utatur, ut hic supponit, oportet etiam ea. quae a Deo revelant ut incerta reddi ac dubia, simul ac rationis lumen contrarium vi detur suggerere. Neque est quod effugium quaerat in voce videri, nam fieri non potest quin is cui videtur licet falso rationis lumen clarum S evidens adversiari iis quae a Deo revelata surit, iis obmurmuret, contra disputet . Consideret deinde, quomodo haec conciliari queant cum eis ouae habet, Method.
36쪽
Consideratio et 3 thod. p. . Omnem bonorum librorum lectionem eodem fere modo nobis prodesse, as familiari collaqui prassantissimorum totiud antiquitatis ingeniorum, quorum illi monumenta sunt, uteremur: quidem colloquio ita praemeditato, ut non nisi optimas, se tectissimas quasque ex suis cogitationibus nobis declarent. Haec si conserantur cum iis quae ex . . citavimus , sequeretur, optimat praestantissima totius antiqui ratis ingenia, in praemeditatis suis, optimis, selectissimis cogitationibus, nihil unquam nisi dubium, incertum protulisse, atque ita eorum lectionem ad nihil prodesse, , si sequana it comparatiouemquam hic artesus instituit, nihil quoque prodesse praestantissimorum virorum colloquia, sed ab iis prorsus abstinendum
esse. Consideret tertio, cum fateatur , esse apud Atistotelem veras quaestionum solutiones, quotquot desumtae sunt vel ab experientia , vel a figurisi motibus, vel a communibus notionibus, qua fronte, nisi ferrea , dicere possut nihil in philosophia esse quad non sit dubium et incertum nam haec quae diximus cogitur excipere, quae fortasse maximam partem constituunt. quomodo etiam principia peripateticae philosorhiae hic ab aliis distinguat, si omnem etiam aliorum philosophiam proincerta
37쪽
ri Methodi Cartes Maecertam dubia, ut facit, traducata Considet et denique, quo jure omnes scientiae pro non veris a Cartesio habeantur, eo nomine, quia principia sua e philosophia mutuantur, quum tamen ipse fateatur in philosophia esse principia, conclusiones etiam . uas ipse vera esse, pleno, ut vidimus, ore profitetur sed per
Studueram inquit nonnihil junior ac huc, inter Philosophia partes, Logi, Sed
illam diligentius examinando, animadverit, filogismorum formas, aliaque fere omnia qui praecepta, non tam prodesse ad ea qua ignoramus invectiganda , quam ad ea qua amicimus aliis exponenda Et quamvis revera contineat multa praecepta verissim o optima, tam multa tamen alia, vel
noxia, vel superflua iis permiissa esse, ut illa iis separare docillimum sit, c. Itaque loco magni illius numeri praeceptorum equibus Logica si composita sequentia quatuor mihi s .ctura arbitratus sum Primum erat, ut nihil unquam veluti verum admitterem, quod non evidenter tali esse cognoscerem c. Alierum ut di cultates quas essem examinaturus in tot particulas ita est in Gallico dividerem, quo fieri posset, hoc omisit latinus es quot expediret ad illas me miresolvendat.
38쪽
Consideratio. STenium, ut inciperem a rebussimplici j-nis cognitu facillim v, ut paulatim es
tua per radiis ad dissiciliorum hoc noli stan Gallico es magis compositarum eg-
sitionem ascenderem. Supponens etiam ordinem quendam inter illas, qua eum tuo ex natura sua non praecedunt. Ac postremum, ut ubique facerem enumerationes ita integras , recensiones ita generales, ut nihil a me omitti essem certus Method Gall. p. 18. Ictoro Latin p.
Prima ex illi artibus quibus Cartelius ait adversarium suum uti O PUERILIS illa DIALECTICA, cujus ope olim So- phista, nullam solidam scientiam habentes, de qualibet re copiose disserebant ac diffutabant. Hudius ire praecipua sunt partes, prima continet LOCO S, ex quibus rationes p.tantur secunda FORMAS STLLOGISMORUM , quibus illa testiantur , ut meliores appareant, ac tertia DISTINCTIO NE S, quibus argumenta adtiersariorum e-
Iudantur. Et quidem ii quipromta es calida sunt imaginationis, sed NULLIUS I DICII, qualis putri esse solent, possunt intra paucos dies magnum istius artu usum acquirereri perfacile enim illis es consi iderare separatim rei cujusibet proposita OMEN GENUS, SPECIES, SIMILITI DINES DIFFERENTIAS, CONTRA-B EIA,
39쪽
t Methodi Cartesianae AIA, ADIUNCTA, ANTECEDENTIA, CONSE WENTIA, Is reliqua ejusmodi, qua vulgo in TOPICI reccnsentur cumque tantum volunt disserere, si quicquid ipsis unu qui que ex ictu loci sup peduat, est etiam , in multumque loquipa sunt; si autem aliquam opinionem velint probara nulla in tam param verisimili pro qua non possint ex iisdem multas rationes non quidem firmas, sed saltem qua numerum faciant, colligere, ac deind. si sit QTputandum, emfacile in STLLOGISMOS concinnant m Possuntque eodem modo ad quasi bra objectiones rei'andere; si tantum sint instructi viginti vel triginta DISTINCTIONIBUS. quibu in omni di cultate
docum invenient, modo tantum ipsis auda-LIre uti non erubescant. Hosa item ut facile est VERIS, alii te; qui sola pallene imaginandi facultate, re certe fieri non potest ab ullo, qui aliquid habeat IUDICII
hoe BONAE MENTIS Omnes enim objectionesis rationum solutiones, quae cum ex intima ipsim di ultatis con cratione erui non possunt, ab externa locorus Uorum inspeectione petuntur, fere semper sunt futiles O inepta Sed quia ex multis auditoribus perpauci sunt, qui earum inanitatem advertant, praecipue circa quaestiones vulgaris philosophia, de quibus meliores dari non solent, inde fit ut ii qui ARTE ISTA
40쪽
Considerat . a. utunt re facile ad aliquam Aserina atque ingenii famam pertemant. Et ideo DAMNOSISSIMA est, non tantum adultu sed praecipue iunioribus, qui dum ei assuescunt, ex opinione doctrina per ipsam acquisita, superbiunt, rationem suam naturalem, qua alioquin aetate posset maturescere plane corrumpunt Epist ad vo et p. 68.6'. o. I. Habenius petulantissimam invectivam
in artem Logicam, quam puerilem de damnosam, imo damnosissimam appellare
non erubescit, eamque removet ab omnibus qui aliquid habent Micii sive bona
mentis: cumtamen qui eam ignorant, ni
hi solidi in ulla scientia it constat inter eruditos praestare possint quid enim ille
novit qui nec nomen, nec genus, nec pecus, nec antecedentia, nec consequentia,
nec causas, nec essecta tei c. scire curate quomodo quid consequens, quid in consequens in hac vel illa arte sit judicabit, qui viris dogismorum, ut hic facit Cartesius, deridet quomodo non omnia confundet, qui nihil novit distinguerea sed audiamus hominis rationes adversus artem ratiocinandi. Prima est, quia magis valeat ad ea qua jam scimus alis exponenda, quam ad ea qui ignoramus inti siganda si ita est, B et Prom