Methodi Cartesianæ consideratio theologica. By Jacobus Revius

61쪽

M.thia Cartesianae Respons ad primas objeci p. et 8 ubi ait:

existentiam necessariam in idea entis SVMNE POTENTIS contincti. Et quid est Quaeso, quod semel quasi horrore percusssus, interjecerit haec verba si FAS ST DICERE si de genio vere naaligno ageret quid quod in sequentibus probate annititur, verum Deum nos fallere non posse, idque implicare contradictionem IAn non eo corrigere vult ea, quae hic de ejus deceptione suspicatus fuerat ' intellexerat ergo lic verum Deum. Sed quid dubitamus,cum habeamus fatentem reum, Resp.

ad object quint. p. os. Ubi enim verba sunt Cartesii ais opus non esse DEUM -gere deceptorem Sec Philosophus tuta fet Sbi addendam esse rationem cur illa non sint in dubium vocari, velsi nullam habuisset, ut REVERA NULLA EST, id non dixisset. Irincipi p. et Tum maxime dubitam es de iis qnae antea pro maxime certis habuimus; quia audivimus esse DEUM, qui potes omnia, a quo sumus creati.

Ignoramus enim, anforte nos tales creare

et oluerit, uisemper aliamur, etiam in iis,

a nobis quam notissima apparent sc ADque, si non a Deo potentissimo, sed vel a nobis ipsis, vel a quovis alio nos e se fingamus,

quo minus potentem originis nostrae anciorem assignabimus, tanto magis erit credibile,

nos tam imperfecto esse, ut tempersa amur,

62쪽

Considerati pDd interim , a quocunque t mi es retram quantumvis lis sit potens, si racletum vis fallaxi c. alte tum est , quod non serio ornilium rerum, atque ipsitus Dei notitiam abneget, sed id facete se Fir: AT Resp. ad et ob-j ei p. I I. ait, se non reti ra edtanuum animi fictione cor en um phantasmata reiecisse in Syno si meditation una

p. . s. ait Medit. 6. rationes omnes exqui-

bu rerum materialium existentia possit con- cludi, asserri, non quod eas salde utiles eis: tarit, ad proban um id ipsum quod pro- bant, nempe, revera esse aliquem mundum,

I homines habere corpora , O similia de

quibus NEMO unquam SANAE MENTIS SERIO DI ITA UIT. eadem Medit. 6. p. p. Cum auctorem meae originta. huc ignorarem, vel saltei' ignorare me n-gerem, nihil videbam obsare , quo intra essem natura ita constitutus, ut fallerer, itam in iis qua mihi verissima apparebant. Resp. g. p. 261. Ater perbolicas illas dubitatio ues quas in secunda meditatione proposui, una eousque processit, ut de hoc ipsos nempe quod res si xta veritatem sint tales quales ipsas percipimus certu non posse sem, quamdiu AUCTOREM MEAE ORIGINIS IGNORARE ME SUPPONEREM. v. ad septimas objec . p. 'I. Hoc effugium, quo putat aettio do suae

63쪽

o Methodicantesianae mire consultum , ne vel care nil ta velim pietatis arguatur, ex ipsis ejus verbis ei praecludam . Ait ergo Medit. i. p. 8. SERIO tandem libere gen rasi huic mearum opinionum eversioni vacabo, S. Resp. s. p. ii Suod dixi, omnia sensuum testimonia pro INCERTIS imo etiam pro FALSIS esse habenda, OMNINO SERIVM eLL Oad mea Meditationes intelligendas adeo cessarium, ut qui quis illud admittere non visit, aut non potest, nihil in ipsas reben

sione dignum ob iciendi sit capax, Sed ad

vertenda ei disincii , varit in locis a me incalcata, inter ectiones vita, inquisitionem veritatis . Cum enim de regenda tim

quaestio es, ineptum sane esset ensibus non

credere c. Atque idcirco alicubi adinon vi. Neminem sana mentis de iis serio dubitare. t Falsissimum hoc nam eo loco ubi hoc dicit, non de actionibus vitae , sed de rerum vetitate est sermo, videlicet, an sit mundus an homines habeant corpus&: addit Cum quidnam certissime ab huma, es ingenio cognosci possit inquiritur, planea ratione alienum est, eadem nolle ut DI LIA imo etiam ut FALSA, SERIO REIICERE ad animadvertendum, altaque

dam, qua se rejici non possunt, hac ipso esse

certiora, nobisque revera notiora.

Iam assume, atqui in omnibus quae hactenus tiactavit, de iis quae certissime cognosei

64쪽

Consideratio sisnosci possint inquisivit a quibus quaestio-Uem de regenda uria removet, tu hic apparet Vmox plenius apparebit ergo quae- cunque hactenus ejicienda docuit, SERI vult refici in te illa autem etiam est exi-istentia DEI. Unde mira me in odi facies ei oculis nostris exhibet ut videlicet convella tuet athei simus, atheismum saltem temporarium introducere. Quod a se fiet videns Cartesius , non esse cujuslibet ilium hoc exemplum imitari , libere concedit, Methodi Gallicae p. i II. Latinae I S.I . NO- quam, inquit, ulterius mea cogitatio pro-τeecta est, quam ut proprias cogitationes emendare conarer, atque in fundo qui totus meus est, ad carem. Et quamvis, quia meum opus mihi satis placet, e tu exemplar hic vobis proponam, nonadeo cuiquam auctor esse velim, ut id imitetur. Habebunt

fortas alii, quibu Detra eum sua laeteto impertivit, conatus iublimioresu sedetereor ne hoc ipsum quod suscepi, pro pleri que nimis audax futurum sit. Nam vel

hoc unum institutum excutiendi omnes opiniones ante creditas, non es exemplum cuilibet imitandum luna ex rationibus est,

quia magna hominum pars, dum putat se sagaciorem quam reipsa est, nou potes se continere quominus judicia sua praecipitet, neque satis patientia habet, ad cogitationes

et suas

65쪽

sa Methodi Carte anae sua rites ordine instituendas . Vnde sit, ut, siquando sibi sumserit libertatem dubitandida principiis quae receperat, es a com-m leti declinandi, nunquam possit insic fere semita quam inire oportet ad rectius itinerandum, es maneat errabundassive devia per totum vitae curriculum. De Gallico haec utcunque expressi, nam verssio latina ne

hic quidem satisfacit.

E quibus liquet, eum tradet methodum aberrandi ad tempus dubitandi de principiis receptis, verum iis tantum id faciendum, qui satis solertiae habent, ad redeundum in viam orianibus quantum satis est expensis . At o bone, ne ad momentum

ouidem declinandum est a veritate, maxime divina, quod hic sit, neque ullus hominum est, qui postquam sciens xvolens, quod tu hic facis ab ea deflexit, sibi reditum ad eam polliceri possit sive, quod

dum ambigit, alternat, inopinata morte intercipitur, sive quod errores dum foventur allubescunt, Deo etiam voluntariam illam sui ipsius ex coecationem, cognitae veritatis reiectionem pertinaci in poenitentia non raro punient suam ergo peliculosum sit hoc praecipitii , quilibet videt Unde nec cimi libet, nec cimu quam est hoc artesii exempli in hanc ejus me

66쪽

uintus Methodi gradus reartes ut, dum nihil credit, ne nihil quoqite agat, re uas liquot vivendi, pro tempore sibi pram eam retinere in qua natus esset, quoad caetera autem, sequi morem receptum ab iaquibuscum sibi fo et vietendum. Utque iu etionibus suis quam firmet imus O dete minatissimus es et, non minus consanter senui opiniones maxime dubias , postquam

semel se eis addixisset, quamsi essent quam

certissimae, imo non amplius eas ut dubias, sed ut certissimas considerare. Hoc vivendi modo se liberatum ab omnipaenitentia ' si conscientiae . Ventilantur haec, si tum eo tradictionem, tum impietatem continere, nec vere conscetentias tranqui

lare posse demonsbantur.

AT que hic alia quoque difficultas

auctorem Methodi urget. Dum enim nihil credit, quae t ur, an ' hi quoque ei agendum siti sane, dum du- fert judicare, quid verum quid falsum,

qui onum, quid malom G, i ii ii

ue habet quo voluntatem tuto Inclinet.

67쪽

Methodiae rusianae

quoque lium ano actiones, vel temerario

impetu ad utrumque fere turri jactabitur. Atque hic INTER ira quoddam in vetuit. cujus praecipua considerabimus: emadmodum inquit Methodi Gallicae p. s. non esistis, ante restaurationem adium ubi habitas, ut eas demoliaris, sprossicias tibi de materia et architectis, aut te ipsum in architectura exerceas, es praeterea sollicite rudimentum earum delinea eris sed oportet insuper aliud domicilium tibi comparare, in quod commode divertas INTERIM dum ilia extruuntur: ita ne manere INDE TERMINATUS irresolis. interpres vertit, dubius Lanxius IN ACTIONIBUS meis, INTERIM dum ratio me obligat T a LEAIi latinus habet INCE ruri essu IN IUDICII meis, ne de deinceps intermitterem, vivere quam possem h

jicissime, formaeti latinus habet e xi

mihi MORALEM quandam subintelligit, ni fallor methodum latinus habet Ethicam, subintelligens, ut opinor, discis

plinam quae eodem recidunt PER P po- VISIONEM ita ad vel bum habet Gallica. pro quo in latino est. AD TEMPus quae tribus tantum aut quatuor regulis Gallice maxime i continebaturu quas hic non pi

bit ad cribere Prima erat, ut legibus consuetudini, beturi interprps habet, institutis patria mea

68쪽

Consideratis. J Sobtemperarem , retinem consanter religionem , in qua Dei beneficio eram ab ineunte aetate institutus linterpres hisce praenaritit ouam optimam judicabam in quo non possum satis mirari ejus imprudent am, ue- quid pravius dica quomodo enim quae optima esset religio judicare poterat, eo tempore quo ratio, ut audivimus, eum obli rabat IN Iu DIC iis sui S INCERTu Messe lati, me in cateris omnibus gubernarem juxta op:-niones quam maxime moderatas, atque ab

omni extremitate G ce excessu remotas qua communi usu recepta essent apud prudenti mos, .m quibus mihi vivendum es et . Cum enim jam inde inciperem proprias meas(itates in Gallico)pro nihilo habere, utpote quas omnes de integro examini sub icere o- baui, certus eram me nihil melius facereto se quam sequi eas qua erant prudentiorum. Et quamvis fortasse tam prudentes rep.riantur inter Persas I Chinenses quam inter nos, nihilominus utilius mihi videbitur ab illis regulam sumere quibuscum mihi vivendum esset. Atque ut recte intelligerem reuales essent reυera eorum opiniones ita est in Gallico i mihi magis attenkendum es cauea quae agebant. tiam quae dicebant. c. conset Resp. ad Ecundas ob et pag. Is

69쪽

INTERIMIT .anirnas sequentium. Nanii legibus patriae suae obedire S , sequi mores eorum quibuscum tibi vivendum est, in homine extra patriana ut plurimum Ob- errante, simul consistere non potest. In Cermania enim moribus Germanicis, in

Scythia Scythicis ei vivendum erit. 1. Cum sequi se ait religionem in qua a teneris institutus est, ambiguum sectatoribus suis canonem tiadis vel enim sequendam eis illam vult, in qua ipsa institutus est, icomnes oportebit esse papistas, vel illam in qua quisque institutus est,in sic nihil referre censet, quam religionem quisque sequatur, modo in aliqua eatum educatus sit quiete in pagana natus inaltus est, aliam teneat, qui in ullam inedica, hanc tueatur, qui in haeresi, haereticam qui inter Chinenses daemonas colati c. v. adversus haec EZechrio. I S. I. Pet. 8./C. Aherca non hic est, ipsas auctoris verbis: Secunda mea regula erat, ne in acI onibus

mei quam poteram fmis us deter- utinatissimus es sm , neque minus CONETANTER sequerer opiniones AIAXIME DUBIAS, postquam semel mactis addixi

sem, qua si essent eu AM CERTISSIMAE. t ans in eo via: res, qui quando in f ἰ-

70쪽

Con saera et aliqua se vident aberrasse, non debendio rare, nunc ad hanc, nunc ad illam partem discurrentes, es multo minus uno in loco

consistere sdsemper recta quantum possunt,:ίrsus unam ct eandem partem pr gredet, nec ab ea propter imbecilles rationes de sectere t fortassea initio sola fortuna Gallice Ieharard ipsos ad eam eligendam determinara. Hoc enim pacto, si non per eniant praeci quo pervenire desiderant alterae ALI O tandem tertisuturi sunt, ub=Vistillustici TER hoc omisit interpres

commodius erunt quam in medio saltu Atque ita actionibus non admittentibus sapoin oram, res certissima est, siquando non es in no tra pote te discernere opimones maX-ime veras equendas nobis esse maxime probabiles. Sinnimo, quamvis noni pre laudamus Morem probabilitatem in his

auam in illis, debemus tam e nos determe-

nare ad aliquas, ea que deinde considerare non ut subtas, inquantum ad rami reseruntur, sed ut verissimas certii emas, tropterea quod ratio qua fecit ut ad eas determinaremur tales esse reperitur . Atque hoe fui: idoneum Gallice capabie, interpres habet, sussciens deinceps ad me libe- MORS qua solent agitare CONA CIEATIAS iratuum illorum debilium et vaci iam rem, qui in consanterferuntur ad men