In physico-medicam theoriam compendiaria expositio ad tyrones accommodata

51쪽

' Fquin, frangantur, quin restauratione indigeant Inverti ab aspectu ingratae rei membra scelus in utero, miramuris explicare tamen non Valemus Firmiora septimo, sexto emcnSe sunt Omnia, quam ut alium obtineant spirituum impetu positum . Credas efformari alia, atque alia metu ra 2 Ecque nam masculum non eiungeret desiderio ardentissimo i Cave , ne credas etiam Mulierem polle concipere , Matrem fieri soliuS imaginationis opera, ut admisit Partamentum Gratianopolitanum de Matre Emmanuelis apud Bartholinum, & Vonderbecte : Ecquenaua esset Virgo vel in severioribus ab infantia gynecras rQ aorsum plura r desideramus a Matre Spiritus ad Axundationem ferri , dum cum Viro congreditur , ut e XPl cemus , quod refert Martinus det Rio 3 quod, nimirum, Uir Ecrsonam saltantis Daemonis induit, rem habuit cum muliere, Sinatus .st Infans, ut Daemonium saltaris. Fingimus ab Omni parte ad testes confluere 3 non confundi, quum erumpunt 3 eodem ordine ad o/m se recipere. Nescimus, num plura veluti Patris compendiola eis

vadere per penem ab ipso debeant , si uno congrellu Prenes n-lii procreantur: num spiritus veniant ad umbilicalem funiculum, placentam, involucra: vel ipsa enim, ut Ovi lineamenta, desenduntur. Macula prae desiderio coacti lactis impressa capillis , - vel dum hi jacent involuti, velut in gemmula, vel dum expliciti loci-gius e Xtra culinae sunt, quem locum dare jubet virtuti opirituum

Nullum mehercule . Dum )acecit, non credam explicari , ut Pys sint motum admittere , indigent enim certo quosam gradu mdiuritatis , ut patet de Ouis gallinaceis . . Explicatis non video , CuZVia impGrtiatur impetus , nec quamobrent iis avulsis, qui germinant, non sint sine macula ue quum praefert im solida capitis intacta vi fantur: quape fit emar negotium obscurissimum, di sirin

Iatione nec apertum unquam, nec aperiendum. ιTrahatis inde obsecro sub oculos , quod persaepe objecistis

de virtute sphituum: efformastis argumentum: Pollunt Spiritus di- rigente Phantasia membra foetus invertere , ergo polliunt affabre componere. Considerate propositionem antecedontem, & si placet ex Obscurissimis,maximeque inexplicabilibus ire ad explicationemCausta Generantis, liceat per me opinari, ut libuerit 3 sunt enim judicia. libera: sed ea meis antefurenda non puto, & addo . ΡOs sunt Spiritus organicum corpus invertere nullo comprincipio comite, sale nimirum seminis, at dirigente Phantasia 3 ergo soli spiritus possunt componere, & generare, quod est falsum: foeminae impetu spirituum nunquam concipiunt, sepius dem mant scelus: Eunuchi effundunt spiritus, tamen'dcc dcf. mant , nec

Eodem

52쪽

Εὀdem ea sunt monsi Hi foetus 3 plurimum enim de Dere viderm cux Imaginationi , ad quam Ibysiologi stratie Omnes fugiunt. Vc-rlim quis tranquilio animo ha eat a spir itibus Monsitum , vclut Aucin more latcm vivam , tit ob servat balinulli apud Et mulla rum . QEis velut canes, lorcos, torpentes uis animal vivum

volatile r Iossunt ova non rue foecuticiari, ut Piurix cmbra . non Culicentur , crcscente lintu sonus icimentationis impctu, ut FlaΠ-rae ἡ non enim citet animal sine cerebro illud, cusus ordinis descriptum lcgo apua Vallisnerium sine Capite, Corde , I ulm0nibus, Brachias , Diapi hagamate, Hepate, Lieiic, Renibus succenturiatis.

Iomunt ita coalescere , ari eque uniri, & implicari deso, Ut cli Put utriusque liberum sit, reliqua lineamenta in unum abe ut, tiatque mψnstrum biceps , HUltimanum , cum pluribus Oculis, bi-L01POreum . ΙΟ1lunt geliciari amplissimo capitu , & membris re

liquis *ngustissimis , vel ob lineamenta iel ciux cedentia , vel ob ineptam geniti iam scd quo Paeto in animalia ab Homine pro

sus diversa poliint organa componi, latere non secus arbitror, qu in quae diximus. Veros Canes , Serpentes, I Orco. scotiditati Iuctatum Vestro uommittimus . De Mola non sunt necessaria plura: quaecumque sit causio, qua lineamenta incompositis motibus cientur 3 si non Didinc reρο spondent, & tam cia sit Decundatio, exoritur Mula. Sunt, i uia mittunt Olicocarneum, Aquoiam, Ventosaria, Vellatitarem: utrum unaquaequc fax undarite spiritu Maria indigeat, vehementer du-ι 0, Distractis Uvi in m branis, minime vero lineamentis , subi re vel aetem , vel materiam ciasticam , vel aqueam chyli pularionem, non ab sui dum quare appareat necesse est Ventosa, &Rquola: viscularis a salitim diversorum concrctione, sicut di asilin f, terreisque particulis Omeo arnea deducenda . Ut res pie rum qiic habet, quam do vera Mola est, vegetantis saltem vitae Obici haut hir iudicia k ideoque . nulla sine viri commerciri quocumque modo phil0sophentur Antiquiores. Negavit Sennertus Virgisnus concipere Moias, concessit V iduas i quod illae n6 promptissis clam sis viis nutrirent, hae parata via, quum alias pepererint, alimen tum abunde suppeditδrent. Erravit sane , quia non est sine geno ali ne, quamquam imperficeta, pro subjecitu non satis accom- mociato , cui Rationalis. Anima non cC mittitur . t id considet anctim diligentissime , sintne quae offeruntur e genere Viventium, Durius Lancibus , Mulcbancher, & Alii. Sed multa fortasse a

53쪽

quando, longiore tempore haud intercurrente, plures eduntur mos re bestuarum foetus: Accidit non raro, ut duo generentur , de respondeant uberibus . ut multiplices inquit Cicero ii Fortus procreant, ut Sues , ut Canes, his mammarum data es multitudo, quas ' ecsdem paucas habent ea bestiae, qua pauca gignunt. Nemo est, qui tres non observaverit 3 qui multos referant sere Innumeri 3 videndum' ta men, ras subsit iactantia dictis: non comparet enim incredibili

Ille numerus ovorum. A secundiam numerus tuum praesentiator , quum praecipue non omnia Codem tempore

ad maturitateni perducta luxurient. Si plures, qu im duo , aist tres foetus proereratur, non supererunt 3 quia nunquam poterunt, distractis in utero lineamentis, perduci ad maturitatem s deficit for lassi; & alimcntum. FoecuΠdantur duo, vel tria ova, ut constae a peculiaribus integumentis: Ovum cum duplici Vitello non est ad fabulas relegandum. Singul/ri congressu generari commode , pose, sunt, possunt & duplici, ilic t men erit Primogenitus, qui ab uintero primus egreditur S ut ῆpertum est ex Esau & Iacob apud sacras literas. Fefellit Antiquos methodus generationis 3 putarunt enim, qui primus egreditur, Postramo conceptum 3 quasi quod semen esset in fistula, & Primus urgeretur pone ab altero De iis, quae in utero accidunt, quantum ad hoc nihil certit tacui dentur ova singulari concubitu 3 uter ex filiis primo conceptus neuter sane et quid Propterea r non erit Primogenitus. ridiculum: Fundetur unum deinceps ab alio duas horas: quid tumr egredietur ultimust utiquς, ut Plerumque res habet: sed quid vetat

ad hunc foetum uberius alimentum confluere, eum firmius tema peramentum sortiri, citiusque ad maturitatem venire ὶ Acquies ant

urisperiti in sacris exemplis, quia calculis medicis nihil est, quod

sanciatur .

Superseetatio est alterius, vel tertii se tus conceptio, gravida iamdiu facta muliere. Evenit quando uteri os ncm ita claudituri in nullam admittat materiam , 6c quando nullo alio impedimento distinetur ab ovo genitura: In Muliere inquit Aristoteles raro eve nit, ut sve tet, sed factum aliquaendo est. Qui negant , nec in historiis acquiescunt, tot enim, habes Sennertus, confirmant histo riae, ut de rei veritate dubitare opus non sit 3 nec in ratione , qua demonstratur os uteri non adeo stricte claudi, ut impetu Ve-ineris, ne possit dehistere . Crediderunt Hippocratis aphorismo , a quo clauditur omnino uteri os , sed eum ipsum, velim, consta tini: refert enim quinto Epydemiorum Lary am Gorgiae uxorem o. dies' post primum partum, alterum incompletum edidi sto:

54쪽

Senex de superfoetatione habet : superfoetant autem Mulι res , quarum stomachus idest uteri os , post primum concestum non clauditur ita vata de . Et admiserim os uteri Virginum minus claudi , quam Gra vidarum i Nihilominus tamen potest Mulier qcundari, & rcma. Derc Virgo, si artificiose non intruso pene, genitura e aculetur,

ut certum stribit Elimulierus, Vallisnerius, atque aIii , & clarum est ab Equis, quas anuli arcent a Vcncro. Quid mirum hi uoc in non Virgine evencrit east sareto ultim3. Foetus ab utero mens qηolibri ummodo venerit ad maturitatem , ct Matris , ψ suo usus

impetu egreditur.

S indetur Assertio . Perducitur quidem Foetus ad maturitatem

intra definitum tempus, ut Pic umqua res habet 3 vorum quia maturitas a mensium nauacro non emenda , sit, ut quictimquisit mensis, non valdE Iaboremus , dummodis in maturitate possis anus acquiescere: duo igitur evulgamus, ta lia cre ad Partum, Fiata, Matrisque impetum, & lare nullam tumPoris , quo utero conclud tur, habendam esse rationem ς utrumque probat, & d cet experientia. Apud Sennertum, & IOZZium enumerantur, c lebriorum auctoritate, vitales Partus a mensia quinto ad duod *imum 1 quod nogit etiam bylvius, & resert ab aliis ad deci-rnumtertium. Determinat Sennectus, legitimum pariendi tempusu decimoquinto noni mensis ad decimum quintum decimi. Sylvius eodem die, quo linitur nonus ab impregnatione: metisses volunt solares, non autem lunares: primi ac silvunt hebdomadas triginta novem, seu dies ducentos, & septuagilita tros : Alii hebdomadas 28. Lu dies ducentos & quinquaginta duos . Quia cumque ista cadat,t: certum est ab historiis, quod modo citius, modo serius egreditur , atque, ut natura fert, septimo , 8. 9. Ioa 1. perlicitur: Maturus fietus est, quando nullum ex membris, ut fas est, non distractum , nullum deiicit , quod nutritioni adscribendum : quare ut perfectius , & celerius multi nutriuntur , sic perfectissis, S celerius veniunt ad maturitatem , & exitur . quaerunt. Citra septimum, vel nunquam, vel successu admodum raro vixit , ultra undecimum criminabimur imbecillam Matris constitutionem, pro qua cellandi potest Mulier optimi pudoris, quam refert Gassendus decimo octavo a morte Conjugis peperisset. Hippocratem siquis consulat , intelliget inconstantem. Habet

55쪽

visae sunt, nam hoc Jam fghe audivi, illae ipsae deceptae funt. Et Alibi

s i in Porro Mulieribus de partubus fidem derogare non oportet, dicunt enim omnia, O semper dicunt, semper proferunt 3 veque enim aut fermone , aut opere persuasae sunt ' ex cu , quod cognodeTunt in corporibus fuis contigisse : licet autem , ct volentibus aliud dicere : quae

vero Iudicio praeditae sunt , testantur nasci Septimestres, O Octimostros,o Nobiviesres, Decimestres, ct Undecimestres. Numquid has Iu dicio praeditae3 illae, quibus credendum , deceptae sunt i At enim decipiantur , S sint deceptae 3 num vel ipse decipitur , quum sa)docet .sPuum ultra plenilunium Mulier concipit , necesse est eum con ceptum undecimum mensem attingere , ac apprehendere , quo A ad ζulti

mum ci uitum perveniat i Sed quid ad experientiam Docentium au

Dixere Veteres, quod Soptimestris vitalis est, Octim stris non itat Si, quamobrem id, interrogantur 3 spondent, quia septimo contendit membranas diffringere , & non potuit 3 octavo prae suscepto labore exanimatus, non vivet. Verum eos, & ratio fe-Ωllit, & experientia , hanc consulite, illam expendite: Exerc i tata, & magis distracta lineamenta, robustiora nunt absoluto conamine, a quo tantus esse nequit languor, ut vitam adimat: Q ita causae est, cur qui octavo egredi connituntur, & nono fruuntur luce 3 qui nono quaerunt exitum, & inveniunt decimo, non sint etiam morituri Unde habent tentasse eruptionem septimo, qui octavo nascuntur, si vel. ipsae Matres , utero insultantes non percipiunt Unde septimo per sectos , ideoque maturos praedicant, seclis eos ipsis o lavor opinor, ab anno climactetico ibSed falluntur, ut a nobis alias 3 hic sancimus, quod Qui ita ituri erant nono, facto abortu, egrediuntur octavo, ut apposite . Etimulieriasue & fere immaturi moriuntur: qui septimo nascuntur , & Vi-Vunt, septimo nasci debebant, erantque persteti: qui Octavo, si

maturi, Vivent, immaturi morientur.

Si Mulier fato cessit, filius, ut assolet , non egreditur , si filius mortuus, Mater nequit, nisi infelicissime expellere: Hoc cuicumque notum; illud suadent historiae : sed ne multa congeram , accipite, qu u habet sῖ) Cornelius Cosentinus . . μι antopere partum adjuvat foetus molimi res ipsa fatissuperque testatur , saepὰ enim ἡ Matribus in feretro jacentibus vitales partus prodicre, ct ius iaturis nonnunquam inventi sunt Pueruli inter crura humatarum Parentum , Quare autem foetus tempore determinato membranas adoritur , E a. ut - I ) De Septimestr. pari.

56쪽

ut di frumpat 3 multa sunt , quae determinent Doctorum consilia 3 in unum coacta locum legere potestis apud Elim ulteriim , cum notis. Ego negotium ab ipsa maturitate puto deducendum. Abso lutis organis pretesto est respirationis necessitas, quia ductus ovatalis angustior pro nutritione redditus , Viam sanguini sternit ad Pulmones: in motus pr22terea dolorisCOs urgentur , cumulatis 1 cibus: , intestina ue ideoque prae molestia discruciatur foetus, mo vetur ad exitum, & quia uterum impetit, eum velut ad vomitatum sollicitat , sitque partus . Sunt qui fanae Volunt compelli admotus nimios, sibi enim persuadent, alimentum aut deficere, aut sordibus impurum gustui non respondere: obstrepunt, qui duos, tresve jucunde Vident ad nonum usque mensem, immo singularem, grandiorem solo Matris lacte nutriri 3 deberent

enim & duo citius assurgere in conatris CXCundi, quia par esse

non posset alimentum ὁ qui singularis est , ad plures mense;

in utero fimi, qua pace foris, altissima . Sed meo iudicio dari ii benter potest foetum etiam pro fame in egressium niti . Alimeniatum de cit, non quod parcius a Matre Conceditur 3 sed quod vasa, ligamenta scilicet, & placenta a Gn Permittunt θ quippe qua nutritione occluduntur . Id non permiscrim, delabi, ut pomum , solet, marcescente pedunculos Constat enim nullo marcore conia sumi placentam; & motibus excitatis expelli post foetum, nono Prius, atque sponte decidere. Huc etiam pertinere Videtur i figura Betus: Thorax, ela Ventriculus ampliores facti, Mustuli ere Parte anteriore Poplitis , qud admittunt Spiritus , caeteraque ejusmodi non possunt naon suadere impetum in membranas : Sed princeps caussa in infestinis est, .rospiration '. Sit uni Foetus in utero descr ibunt sic in globosam , quantuniferi potest , figuram componitur : Manus tangunt crura, oculi Cum capite genua, ad contactum veluti venientia.: Pedes tandem feruntur ad nates Ex Aliis, Cubiti genibus incumbunt, ct maianus ad crucem conformatae pectus apertae cooperiunt: Dorsum

posteriori uteri parti ad Intestin Maairectum ue Pectris ,& facies ad anteriorem , ad' infimam pedes, ad dupremam caput feruntur tatque dii hoc positu mihi videre licuit . Dum naturaliter editur, caput, mole gravius , est ad exeundum promptius 3 sed habete, qui paucis rem absolvit, Hippocratem: I ) Caput primi m foras pro dit , deinde alia membra consectiuntur ὁ infra mus . Oset M Umsiliens. Ex Umbilico aut enu secunda tenta est 3 sui hac Ac Utas. Qui praenimio pudore qι minaxime religiosi haberi cupiunt , doceiar, Naturae instituto, foetum marem ad Matri S antim facie conversa a

Prodire, ne vel ab ipsis primordiis Oculos in Obscqna conjiciati contra

i , De Nat. Pueris .

57쪽

tra stmellam. Sed experientia contrarium testatur, ut apertissime Sen-nertus si) Vexheyenius, & constitiae peritiores Obstetrices. Foetus aut Mascul iis , aut Fgmina constanti lege compositus ad siguram, quam supra diximus, non cadit, quam facie conversa in Posteriora Matris, si partus a naturali non discedit. Ubi novies expectionem fefellerunt Menstrua, & ad non sinem, alit decimi principium mensis ventum est 3 in partum jamjam instantem oculi conjiciendi . Aggrediuntur Mulierem dolores, qui ab umbilico ad inguina, & ab his ad lumborum vertebras ultro , citroque commeant . Res felicius ibit, si ad clunes , & coxas excurrant , ut genuum tremorem inferant 3 quam si ferantur superiora versus , & vomitum caussent, atque brachia concutiant, ut monet Elimulierus. Veriun , utcumque haec habeant , certum est, quod Vomitus etiam arte provocatus non parum confert ad partum feliciorem . Dolores insequitur Matris conamen per sese contrahentes musculos abdominis ad comprimendum foetum , euntque foras Urgendum Ut hoc promptius fiat, quam potest diu in inspiratione maneat 3 Diaphragma enim planum sit , & sanguis uberiori copia, impetuque vehementiori fertur ad cerebrum: quamobrem Spiritus abundantiores ad mustulos abdominis, quibus adigitur 1ς-tus ad uteri orificium, aut os pubis 3 quod patere potest ex partibus , nam superiores , idest umbilicales, collabuntur 3 quae su-Pex pectine , S inguine sunt, attolluntur . Hoc sub certamine aperitur orificium uteri, & Obstetrix digito rem apte satis explorat : Offendit in membranam collectis hia moribus distentam , quas tangeret molle ovum, q uod icita Gum Tiore non obducitur. Talibus indiciis cogenda Mulier ad iubeundos partus dolores 3 non autem ante, secus Periculum erit, ne

situs prolis invertatur: Rumpuntur membranae, si non illico , cunctandum donec suaserit prudentia, in & liquores aquam aemu lantes , licet raro sinceri, quia dilatata orificia sanguinem extiliant, effunduntur , viasque rigant, ut sint magis lubricae, & paulo benignius exitum foetui permittant. Egreditur capite porreecto Proles , & ab obstetrice excipitur. Ossa pubis non dehiscunt omnino ut putatum ab aliquibus 3 sed quadantentas diducuntur. De Coccyge, & ΡOdice conqueruntur acrius Puellae, raro de osse pubis 3 quare os Coccvgis potius retrahitur , di via paratur ad egressum. Caetera dabit Exaxis.

59쪽

Ssgsto r. Cibi Massicationis , admisti nὸris fallitiae praesertim opera primam tu ore patiuntur dissolution .

detur Dentibus alte i , quaecumque nutritioni, ma tia suseipimus, nemo est , qui non videat 3 qui ubi

noni Persita leat admixtum aera favere dimotiom ciborum, nemo est . De Saliva forent habenda plura , usradicitus evelleretur illorum error , qui eam adscribunt in CXCrementorum prorsus inutilium numero 3 & vix a cachinnox*mperant, quum laborantibus ventriculo interdicuntur , quae nccinasticatione subiguntur, nec .nlivam admittunt : Iecl N aturte jdicia docebit, confirmabitque dies , quare in Maucissima oonfvitin, i) quae sit ejus Indoles 3 quod munue. Ρrsedicatur ex Ba glivo liquor dissolstens rerum natura nullus Invenitur 3 ideoque monet, ne spuitione abutamur Iniuorii e menstruum microcosmicum ex Host anno, qui habet. Ne cessistis magnopere est , ut a menta mas catl0Dis ope decenter permolautur . . tunc enim saliva ceu genuinum monstrui microcosi cum copiosi cilis admiscetur, qui actimo hoc Iiquore mboli citius d Sentritaculo conficiuntur , alias vero crudi, nec dissoluti intrae primas vias diutias , quam par est, sub unt, & Petrus Mattei sub ber-λna Salernitani docet, quo ibi tandus illorum error est . qui languentibus pulmenta e carnibus exhibent 3 nam dum ad modum sot Ascibum illum accipiunt , fustienti saliva omnes ejus partes irrorari neqκeunt. Rideat ad haec quicumque vult, intelliget aliquando tandem risura. stultitior loco fuisse , & resipis et In saliva multum aquae, parum Spiritus volatilis, minimitin salis lixiviosi , cum olei, spieitusque acidi tantillo mixti evulgat Sylvius. Eam acidam, ut constet sale Volatili acido oleoso , parte aquea , spiritii animali per nervos advecto probat Et mulier usex odio illius unceis silem siχum at fiali satum ad dracinam dinia diem extraxit Uerheyenliisue Volatilem tamen nec visu, nec Odo re potuit ob sex vare. Constet sate , qui risolvat sedulia , M ir ivado nostra erit assertio. Caeterum Aquam nemo negat : succum Πerveum , atquc spiritus per nervos evincere videntur, & Animi

aegritudines iracundia, Pudur , & morias rabidorum anima

60쪽

lium', & sallvae copIa ab aspectu rei sapidae. Quaecumque illa

suit, ex quibus constat, resolvit tamen indulta. Quidni t Cibi masticatione sub ei sermentescunt , S sarin citius cum saliva, quina cum aqua vulgari calida, ut habQt Vcrbcyenius. At sua per his, infra. Cibus ita contritus per lingvim , aliasque partes eodem per-εInentes , delabitur in ventriculum. Nam liuguae conus dum fertur ad palatum, patet cibo aditus in radice, quoniam illa flectitur 3 sese deinde lingua restituit, & pex amphagum veluti per tu-bum mustulosum, cibus detruditur in Ventriculum . A linguae a si est larynx, inde Pharinx : quare, antequam cibi subeuntas harum , comprimunt Epiglottidem, cum qua sannam Pula monum exactilis claudunt, & praetervehuntur. Epyglottio com-rxelsa restituitur , & iacit non niuit ad riduli.rum ingurgita-

, Aaugeo 2, In ventriculo cibi resolvuntur iterum , sed non d i.alido innato et c

Etustiores omnes Hippocra L ira , mristotelem , Galenum se cuti, 4 primordiis guncrationis insitam, amisere Qualitatem, eamque dixerunt Calidum innatum , cui tribuenda est ciborum conuoctio . Qualitas isthaec relicitur ab Humido radicali , in quoa agit ' atque hoc suppeditatur a cibis, a quibus non elicitur,nisi peccalidum innatum . Natura qualitatis, illiusque essu trix caussa neo apud ipsos in confesso est . Aristoteles eam docuit proportioneis respondentem clementis stellarum. Fernelius opinatur esse aliquod divinum. In semine reponunt Aliqui. In calore tanquam Animginstrumento Quamplurimi ,3 & in ipsi et Anima satis Multi, cite varias propterea Porentias attribuunt Appeti tricem , Retentricem, Concoctricem, Expultricem. Verum istiusmodi fabellas jam delevit Oolivio, his involuta quati atibus, jam ulla eslla doc

menta destiterunt.

Suadetur Assertio. Generationis alla non esse primordia novimus, quam spiritus zi Patre, & ovum Muliebris loco seminis Ubinami Undenam Calidum Innatum .Gaudat, credo, Qualitas an pueris virtute summa, quod nondum inimicis fracta, sed hostquam inane, quam falsum sit Omnino, ex iis, quae dicemus, ex Plicabitur . Aristoteles ita loquitur, ut quod velit, & doceat , assequi nequeamus: quid hoc elementi , quod respondeat Stellis equid hoc stellarum elementum Z Ignisne ille, quem sussuratus est γιωmotheusi Prorsus cxistimo. Ecrnesius magis ute potentiis