장음표시 사용
171쪽
An. 2689. Maxilla fracta restituitur digitia intra, extra os adhibitis; qui si nimium sint
debiles , aliquis caput retro , dc chirurgus antro clam stabit 1 atque ita reponit. Curatur Xx. diebus . Art. 26so. Os humeri si fractum est , alter se,.-hrachium retro , & alter eervicem , vel hume- pus rum ad se trahat: interea Chirurgus sursum tra- 4..hit quod depressum est , & deorsum quod se nimium attollit. Pilam si in axillarum cavitatibus collocaveris , & cubitum ad costas adduxeris multo facilius haec operatio procedet, &ΣxIv. dierum spatio sanabitur. Art. a 691. Si omoplata frangatur, ubi se conjungit cum brachio, vel osse humeri, malum it a fa-lud plerumque insanabile habetur. Si frangaturi'. ubi se attollit , quod facili negotio persentitur, humerus , vel brachium manibus , sive fasciolis fortiter deorsum trabatur , di interim suo. loco reponatur. Si in varia frustula stangatur , incisionem facito qua auferri possint, nisi adhuc peri ostio adhaererent; nam isto hoc casu haec naturae permittito. quae ipsa facit accrescere , vel tandem sua sponte emittit, projicit. Sanatur haec tractura H. diebus. Art. 2692, Sternum aut stangitur , & Dum Surm minaequalitatem inveniens quae attacta digitis ce- i det, ta aliquem fragorem excitabit ; aut deprimitur , & tum insectionem. senties, quae doI rem, anhetlationem, tussim, & sanguinis sputum
movet. Patientem, ut probe curetur, magno laspidi super imponas, utrosque: humeros deorsum premens . Hoe peracto , costas horsum , re- trorsum movea , usquedum omnia suo loco inq
Art. 2693. Simplex eostarum fractura absque magna conlusione, inflammatione vicinariam . V v par -
172쪽
σ84 Osfium Fractare: CAP. XIII.
partium viginti dierum spatio, emplastro ad fra-'cturam dumtaxat adhibito, curari potest. Si extra prominet costa , manu in pristinum locum imprimNada est: si ad interiora vergat, spiritum comprimendo, foras est urgenda, interim tamen ei manibus opem ferens. Hoc si non succedat, emplastrum glutinatorium imponi so, quod toties vi abstrahes donee costa in locum sit reducta . Scarificationes in hoc casu nihil prosunt.
Vertebra--a69 . Simplex veri rarum fractura far cillime digitis reducitur xx. diebus curatur . Verum si spinalis medulla tantopere laedatur, esu a. imprimatur, ut patientis brachia, & pedes languid , insensibilesque fiant, neque urinam emittere , neque alvum pro arbitrio moveri possit , rarissime aeger mortem evadit . Summa tamen
ope nitere, & si ossiculum ununn, & item alterum sit solutum a periostio , incisionem facito,& ea eximito. Eadem haec intelligas de fracturis ostis coccygis, ossis sacri; hoc ipsis dumtaxat peculiare est, ut digitis in anum insertis, in pristinum locum reduci queant.
ἡ iis, is in coXendicis fractum , sine ullas ' reponi debet, &tum xxiv. diebus ejus cum ratio perficitur , alias enim varia superveniunt accidentia. Si aurem fractura sit multiplex, statim in prima deligatura iRcisio est tentanda , sustula jam soluta auferenda , & quodam ita odo
adhuc fixa reducenda sunt . Verum propter tendinum, musculorum, venarum , nervorum copiam , quae totum os tegunt , eiusmodi incisio non sine magno periculo institui potest. ibra Art. 2696. Os brachii adjutorium si fractum ch frs cubitum primo veisuspectus flectito, deinde Wη - inferiorem ossis adjutorii partem praehendito , eamque deorsum trahito , dc ita in locum re .
ducito. Sed hoc o servandum est, brachium toto
173쪽
curationis tempore ea figura , qua extenditur . collocari debere, nam alioquin fractura rursum dissolvetur, si vel minima reponendi mutatio ei contingat. Hoc tamen Volo, ut Chirurgus, quoties deligaverit, post secundam aut tertiam deligaturam , patientis brachium in directum exten- dat, ne tendines , ab osse brachii adjutorio ad cubitum vergentes, & sese diuturna quiete coni-etrahentes , ibi immobiles redderentur . Attamen haec tendinum contractio facillime intra duorum , vel trium mensium spatium sanatur, si aegro de- andes , ut quotidie pondo ossiua quid gestet , dc ipse tendines emollire, humectare , de decOcto quodam, fomentis, Scaliis medi mentis laxiores reddere studeas ; interim tibi cave a spi-xiret vini , & medicamentis attenuantibus. Cum fructu sequenti lini mento usus sui: Axung.
m. f. s. a. Linimentum . Os humeri adjutorium quadraginta diebus sanatur. Restitutio ostis coxendicis parum ab illa differt. Art. 2697. Cubitus constat duobus ossibus , majus dicitur Radius, deminus Uina, i cultum' eubitique focilla appellatur. Focula minor fracta fa- fhλfucillime restitui tui, sed curatu est dessicilior, quam major focilla , & multo dissicilius utrumque os
fra stum sanatur; quippe tum vehementior extensio institui oporteat. Cum probe sint reducta , dc deligata, manus pectori est imponenda , hedaliquanto sublimius cubito e deinde post secundum, aut tertium diem, sed sine vi & dolore, brachium debet extendi, ne adfluentes humores in jun Ruris diutius , quam pax est commoratam tos, ibi ossium concretionem emeiant, qua nequς
amplius extendi, neque in fleeti possieno. Curatio haec triginta diebar absolvitur
174쪽
Cruras Art. r698. Etiam pes duobus constat ovibus, majus Tibia, minus fibula appellatur ratio a praecedente nihil peculiare habet. Hu 2699. Si patella genu in transvenum fran- gatur, pallans plerumque claudicat: si vero per longitudinem frangatur , ferme a musculis. sursum trahentibus, absque manuum auxilio in locum reducitur , dc viginti diebus sanatur . Sed adeundum D. Petit opus de morbis ossium Gab lice conscriptum.
Boerhaaditi sententia. V. 9.=ti 27oo. Vulnus est soluta unio re . ἰηngener eruenta, partis mollis a corpore duro, & acuto,soria. facta. Partes vulneratae sensim magis magisque ala mutuo recedunt; cruor plerumque primo cum impetu effluit, dein sensim sponte fistitur ; tum crusta sanguinea cavo vulneris innascitur, &liquor dilutus, rubellas, tenuis. effluit labia rebneris incipiunt rubere, calere, dolere, tumere , etorqueri; atque eodem tempore febrieula cum calore dc siti adest; sin magnis vulneribus)hine
tertio, quartove die serius vel Ocyus vulneri adest liquor tenax , albus, pinguis, aequalis, pus; eodem tempore rubor, calor, dolor, tumor, retorsio labiorum, febricula, cessant, vel minuuntur 3 dc sensim cavum vulneris a fundo sursum ,& ab ambitu versus centrum , crescente carne impletur , coeunte margine albo ; postremo siccatur vulnus, δί obducitur cicatrice. Vulnera Art. 27o I. Ex arteria majori tota dissecta oritur haemorrhagia lethalis; arteria vero non nimis magna transversim digesti , retrosiliens, atque
inter solida vicina se recondent, sibimet obtura , calo
175쪽
culo est , sin vero arteria transversim vulnerata non totaliter dissecta fuerit , oritur haemorrhagia perpetua , ea autem sedata a tenuitate cicatricis
Arca7oa. , , Ad haemorrhagias vulnerum si- m1mν,, stendas, praeter vasorua, ligaturas & fibularu in . ,, linariarurn applicasiones , quampIuri- A ma in consuetudinem veniunt; usirtatiora sunt, is quae sequuntur ; Pulvis GHenicus , alum. U. ,, coicothar. vitraoli , muscus Indiae, syptic. regis , is oleum terebinth. tincitura antiphthi sua Elimul
,, uri , vel potiui Muhaelicae svid. Etimulier. Vol L p. q76. ) praestantissimum quidem remedium , ,, Helvetii Apticum, viz. tinct. chalybis cum
,, taro praeparati Dir. Pin. extract. atque hoe est ,, ultimum remedium eorum, quae sunt melio- is ris notae; nisi quis nova lumina consectari ve- ,, lit, ignes fatuos . Non deerunt Thrasones ae,, tu mi venditores, quamdiu mundum adeo cre- ,, dulum invenire possint. Proh dolori nunquid ,, sermo hic de vulgari tantum opinione move- ,, tur Utinam ne dicam hujusmodi impostores,, fautorea habere Equites Auratos, Camerarios ,, Sed regerem torqhem epilepticum tempore ori,
, basi fuisse; ita quidem majores nostri, ,, omni aevo, R Hipsocrates ipse imprudentissi- ,, i mis agyrtis mundum infestari eonquesti iant. ,, Exigismopii frinulam in foramen arteriae tinis suinem fundentis intrusum hamorrhagiam ex- is templo sistere dicitur IV. B. Stypticum Doct.,, Eatoni idem esse vel saltem non muItum di- ,, versum a stypti eo Helvetii apud exteros aliquam-
,, diu obsoleto , & nunc demum tanta cum osten- ,, latione redivivo, in ambobus vim maximam
,, a spiritu vini oriri eosdemque effectus ipsumis spiritum vini solum praestare luculenter demon ,, stravit D. Sprengellius . Translata. Philosoph.
176쪽
Art. a Tog. Nervi toti dissecti retrosiliunt, se
recondunt, ramulos vulnere paulo superi ores trahunt, & vicinis dolorem obstrinctionemque creant , parti v eoo infra vulnus positae stuporem, immo, bilitatem, marcoremque. Nervi puncti, vel drumidiato discissi dolores, aliquando primo Obtusos, nonnunquam vivos excitant, primo in loco vulneris, post per omnes nervos nexos, vicinoiaque ; hinc calores, tumores, rubores late sparsos, febres, deliria, spasmos, inflammationem, inflammati aperturam cum evacuatione acris ,
tenuis, & copiosissimi sepe seri, postea insensi-hilitatem, rigiditatem, exsiccationem, immobi, litatem producunt , vel gangraenam dc mortem. Tὸὴdi parum mutata etiam in tendinibusium ab diversimode laesis obtinenti & membranae, tena membra. nervorumque saepe productae quum sint ;narum . similli ter quoque assici unitu . Suru/a aTO , ,1 Tendines imagui recens abscisti, cuγanili. , , Vςi rupti sutura resarciri possunt , extremitates,, ita conjungendo, ut glutine naturiat vel callo,, quodammodo uniantur, & usus artuum conis servetur. Chirurgi Gallici frequenter & etiam is aliqui ex nostratibus hoc praestant cum faustois eventu. Extat apud ag. Pati, instantia ambo- rum tendinum Achillis penitus disruptorum fo- ,, ta ligatione sine ulla sutura curatorum . Vid. si agemoir. dei' Acad. Anno 1722. p. 68. Curatio. aTO - ,, Nervorum ac tendinum vulhera
si Barberee) putredinem facile concipiunt, , , , sunt admodum periculosa; punctura est pe- , , riculosior quam sos io . His vulneribus prope
,, animadvertendum est frigida externe valde no- is cere ς hoc non tantum de medicamentis sedis etiam de aere intelligendum est. Medicamenta ,, debent esse moderate calefacientia , exsic
cantia i minime acria, Qq ali a sunt oleum tum
177쪽
CAP. XIII. Munera. , bricorum, operici , terebinthinae,, cera, . iaved. N. Miait. propriet. balsamum peravianum, opobalsama m , gam. eismi, Dis ,, rus vixi, dco In punctura recenti tendinis aut
,, mini Isa ponatur plumaceolum sequenti , velis simili missura macla fael una, Ol. terebinth ,, D. νιη. ana p. j. ol. cera in quo aliquid euphorbii,, fotatam pri . misce, huic superi inponatur plu- ,, maceolum siccum, mox spatula parum ignita ,, applicetur, ut calor 3c vis misturae ad interio,, ra laesa deferatur, hoc peracto, plumaceolum ,, unguento BassiL inunctum priore remoto admo- ,, Veatur , Sc superimponatur seplasi sip.,, races In puta Rura tendinis juxta Observatio- ,, nes , dc ratiocinia D. Cheseiden brachium in
se iatu replicato non autem extenso tenendum est. nis. , ,, Inter venaesectionem ceIebran , dam homines interdum, maxime ab imperitis ,, chirurgis , Iuncturam tendinum in artus reci- nis, , piunt, atque adeo in vitae discrimen conjiciun-
,, tur. Qiai vero hujusmodi punctura plactuntur, ,, dolorem non statim sentiunt , sed duodecim ,, horis post phlebotomiam se eodem affiei eou- ,, queruntur , non tam in orificio nuper facto, ,, quam in ptatibus ad axillam tendentibus, ubi ,, tandem dolor se figit, Sc tunc maxime perci-
,, pitur , cum brachium extenditur ; attamenta ,, 'sa pars. tumore adnaceum insigni non afficitur, ,, eodem avellanae magnitudinem vix superante,
,, sed ex orificio humor aqueus vel quidam ,, mgiter distillat, quod quidem praecipuum pun-
178쪽
eonsistentiam in q. s actis a radicibus predictis colati s radisibus contusis miscean- ,, tur; f. cataplasma parti affectar calide applican ,, dum mane& vesperi. Sydenham. Ego quoqueri hujusce cataplasmatis efficaciam semel atque ite-
Art. 27ot Vulnera sequentia sunt lethalia; cerebelli; item cerebri profunda adeo , ut medullam oblongatam multum laedant, medullae spinalis profunda vulnera, maxime in parte superiori; cordis in cava penetrantia; magna quoque vulnera pulmonis, hepatis, lienis, renum, pancreatis, me senterii, stomaclii , intestinorum , uteri
in gravidis , vesicae circa arterias ejus majores , aortae, carotidum, de similium arteriarum venarumque magnarum . Vulnera magna bronchiorum , vulnera utroque latere thoracis cavitatem
penetrantia, diaphragmatis praecipue in ejus parte nervosa, vulnera magna ventriculi, intestinor una tenuium , dce. Etimulieri sententia. Art. 27o8. vulnera musculi 'temporalis sunt periculi plena, & rarius curamur, inferunt plerumque issimos horrendos. )Art. 27O9. Cura vulnerum consistit in uniotae partium separatarum, quod opus est solius naturae, quae beneficio succi nutritii ad omnes partes distributi sensim sensimque easdem renovat , dcreducit ; chirurgi autem opus est hic adjuvare eam , in hoc bono opere sequendo ejusdem ductum, removendo imprimis impedimenta externa, ac applicando remedia, quae parti sint familiaria ae analea, vulneraria dc balsamica appellata. In curandis vulneribus interne prosunt via
179쪽
cm, cancer fluviatilis , mors talia &e. ,, I mora tota curatio interna consistit in blandiori ita phore si promovenda dc conservxnda ; ideoque ,, mixtura implex vulnei siti, optime convenit. In vulneribus recentibus non necesse est, ut cura in longum protrahatur ; sed potius lappressa haemorrhagia, Ec remotis emporibus extraneis, statim instillentur gutti a liquot balf. peruolan simpl. quod interdum vulnus cito conglutinat : interdum tamen necesse est, ut neglaeti, balsamicis. vigesiva applicentur methodo vulgari, ubi, scilicet, conjuncta est contusio , uti in vulneribus silvetorum evenit. Digestiva Art. 27ra. ) or- nsi Adinario constant ex terebinthina dc vitello ovi va . tanquam basi, quibus pro re nata, nunc mellis parum cum myrrha aut bis . peraυ. aut gum. eumi,&c. addendum, imprimis si circa partes nerveas, quae alias facile putrescunt, suppuratio expectanda est. Et ir proprietatis omnes nostri corporis putredines arcet ob myrrham, ut 3c colaothar Di-trioli ab Helmontio laudatum, ex hoc Felix oum Uus unguentκm suam si cum parabat. Balsamum Peruvianum reliquis balsamis praesertur, proficuum
quoque est baij metim faturni Merebinthinatum ,& balsamum sulphuris cum oleo h'perici factum ;laudatur Momordiise , oleum Hyperici ex seminibus expressum , cui proprii flores insuli sunt, est egregium ; spiritus theriaculis pro lavandis vulneribus recentibus, est optimum prohibens , dcc. Farrago solentiaram.
t. aTIO. Turundis parce utuntur saniores practici , neque unquam sime premente Necessisitate ; nam nimia frequenter , dc diu usurpa- consolidatiovem impediunt, item partes cuta'
180쪽
neas circa labia ad occalkscentiam solent dispo
Quod sequitur de iurundarum usu , & abusu;& de rara solutione vulnerum , ex libro valde raro & vix comparando Iohannis Magati de rara medicatione vulnerum, &c. decerpsio Turum' Art. 27 II. Turundae dc penicilli nihil aliud --σpq quam corpora extranea partis affectae Aa tu - V tam infest antia , & in illis expellendis semper Iaborat ; partem vulneratam distendunt , comprimunt, eidemque sunt oneri, Sc propterea flu- xionis periculo eam exponunt. Veruntamen tu-rundarum , & peniciIlorum usus aliquaodo sallem admittendus est ac necessarius, & in quibusdam casibus aestimandus , viz. qqando ob complicatum affectum remoranda est vulneris sana-lio , ut quando viscera vulnerata sunt, dc in ea vitate thoracis aut abdominis materia continetur aut sub cranio collecta est, de similli rerum statu olim Romani Chirurgi, ne su a laude fraudentur, longa de sedula observatione novum curandi vulnera modum, quo rarissime solvuntur,
adinvenere, qui cum experieutiae potiusquam rationi de procerum nostrorum doctrinae inniti videretur; cium Caesar A agatus, ad methodum reducere conatus est: Modus Ludotico Septritorissimo Italiae ornamento valde arrisit , Ipsumque ad praxin fellei successu adhibuit , dc suis
scriptiis commendavit . Quoties vulnus solvitur ac detegitur, toties interturbatur a proprio munere distrahitur natura: de quamvis accedat utilitas ex nova recentium medicamentorum impositione, attamen majus est detrimentum quod ex crebra solutione sequitur, quam commodum ex nova medicamentorum imposivione, quorum virtute vulnus haud destituitur; sanatio etenim est taxat natura Ulis. Stabis vulneris sub tegu-