장음표시 사용
111쪽
ret ire: en leur1 dites mafons , s'iis sontpουres ct indigenis , pourroni se re- commander auae Cure: ct Marrieglierides Parroisses doni iis seront , pour estre recommande: , ct sans ce qu iis partem de leury dites mafons , leur ferapourveu de vivres conveniales. III. Item, Tous amres povres malades de cestedite ville , homMes qui avont prins icelle mala lie , euix residanis , demouranis ou servanis en ceste ville, qui ne avont plussance de euix retirer
necessatres , ct a queis Ion defend sur
Iadite peine de la hara de non renirer en cestedite mille de Paris , jusques ace que iis solent orierement garis de
Item , Et quant aux femmes mal Iades , leur sera pourveu de autres mafons ct demourances , ef elles iis feroni furnies de, vivres autres choses a euix neces bires. VI.
Item, A se ordonne que potir sa- Iisfaire audit co , isditi malais, q/ii A s tr et XIV. 'ginti quatuor horas , nec implius
per urbem no 1u aut interdiu au
deant divagari , sin secus capite
plectendi : Quod si qui egeni fue
rint , indigentiam suam Parochis AEdiluisque suarum Parce clarum significent, ut cibaria sibi caeteraque quibus opus fuerit, subministrentur.
Item. Ut sub eadem mortis poena caeteri omnes morbo eodem affecti inopes viri, quibus morbus obvenerit in hac urbe commorantibus
vel famulantibus, quibusque domus nulla est, qua se contineant, intra viginti quatuor horas concedant in suburbium sancti Germani Pratensis, commoraturi ibidem in domibus destinatis, sibique indicandis a viris praepositis , quo quaecunque ad usus vitae necessaria futura sunt, conferentur , denuntiata iisdem mortis poena si prius in urbem regrediantur , quam a morbo plane
I V. Item. Audeat nemo solidos illos quatuor accipere, nisi alienigena fuerit, velitve ab hac urbe abire numquam rediturus nisi perfecte
Item. Foeminis morbo eodem infectis alia parabuntur hospitia , quibus seorsim a viris concludantur, dc quo ut cibaria caeteraque ad vitam sustentandam necessaria comporten tur , curae futurum est. VI.
Lem. Sancitum est , ut secundum denunciationem aegri in hac urbe
112쪽
Dionis Ies destences despui dites. VIII
Item , sera ordonne par Ie Premost de Paris avx Examinatevrs ct Sergenti , que es quartiens doni iis ont lacharge , iis ne sustrent ct permetientaucuns d'iceuIx malades alter , converser , ou communiquer parmi Ia vilia Ie ; Et ob iis en trouveront aucuns , iis Ies mettent hors dlicet e ville, ou les enuolent ou manent en prison pour estre pugnis corpor essement selon lassite Om
nati aut ibi)m commorantes , cum 111 orbo illo te tali fuerunt , sectu dantur in domo , quae jam aere conducta est hunc in usum in suburbio sancti Germani Pratensis, ac si tot aegrotis capiendis illa non suffecerit, in horreis caeterisque hospitiis proximis , ut commodius curari posta sint : Qtio quidem in casu illorum horreorum hospitiorumve dominis locationis pretium numerabitur a Quaestoribus pecuniae in horumce aegrotantium usus in hac urbe collectae jussu dictorum Episcopi, Praefectorum regiorum & Praepositi
Mercatorum Cogentur vero domini oblato locationis pretio halici gravate ferre, ut illis hospitiis dicti
Dem. Post promulgatam edictionem, curabitur a dictis collectitiae pecuniae Quaestoribus , ut viri duo deligantur , quorum alter portae sancti Jacobi , alter portae sancti Dionysii adstet, coram delegatis a Praefectis regiis & Mercatorum Praeposito numeraturi abeuntibus in umgula capita quatuor illos solidos , lingulorum quibus numerabuntur nomina scripturi, singulisque poenas jam saepius memoratas denuntiaturi v I II. Item . Mandabitur a Praeposito Parisiensi Curatoribus Apparitoribus que , ut in vicis, quibus singuli prae rimi , caveant diligenter ne qui morbo illo infecti per urbem divagentur : Et si quos obvios forte habuerint , ut ex urbe ejiciant, veIcompellant in carcerem in cute poenas daturos, ut in Decreto sancitum est. I X. Item. Re in hunc modum compo Φ
113쪽
ctins malades de ceste maladte nρ en-trent apperiement ou secret ement euesedite ville de Paris.
A P ui et XIV. 73 sis de eernant Praepositus & Scabini custodias , quae ad urbis hujusce
portas excubent, vetentque ne ullis
morbo illo trifectis palani rei clam in urbem in redi licitum sit. ,
Item. Procurabitur a Quaestoribus pecuniae collectitiae & in stipem er gatae , ut aegrotis qui domibus illis conclusi detinebuntur, cibaria caeteraque quibus ad vitam opus est .
diligenter & abunde subministrentur, ut qui alioquin edictioni parere non possint. Videbitur forsan dies huic Decreto adscriptus haud exiguam difficultatem afferre. Non potuit enim lues venerea in Gallia citius grassari quam . post reditum Regis Caroli VIII. vel ad summum Aulicorum , qui sub eo meruere in Italia, unde morbum adductum fuisse credimus. Seis Carolus, cum Lugduni aliquandiu substiterit, Lutetiam non rediit nisi mense Ocho-bri anni 1 93. Aulici vero militesque , qui citissime , nonnisi mense A gusto , ut qui omnes interfuerint praelio ad Forum novum commisso die 6. Julii ejusdem anni, quo Carolus insignem de Venetis victoriam reportavit. Quanam ergo computandi ratione dici potuit in allato Decreto tacto die 6. Martii anni 1 96. veneream luem jam ab annis duobus vulgo in Gallia grassari, tum Lutetiae, tum alibi, cum vix a sex mensibus nota tunc foreτ, si a reditu Regis ratio ineatur 1, saltem vix ab octo , si a reditu Aulicorum militumque Sed eas tricas expedire facillimum est, modo ad diversam computandi rationem attendatur , quae olim in usu fuit. Antiquitus enim anni principium ducebatur a Festo Paschatis, nec mos ille interversus est, nisi Edicto Caroli I X. dato mense Januario anni 13 6 3. quo constitutum fuit, ut dein ceps annus initium sumeret a Festo Circumcisionis Domini nostri J. C. Itaque cum Pascha anni 1 9 . incideret in diem 16. Martii, Tabellas Chronologicas , quae extant in Glossario Ducange , in verbo Annias , Senatus consultum , de quo agitur , quod datum dicitur die 5. Martii anni reipsa datum fuit die 6. Martii anni sequentis 1 97. juxta computandi rationem , qua nunc utimur.
. Sed quorsum alienis suffragiis operose probamus, quae vel ex ipsis Sen tus Parisiensis Achis apertissima sunt. Quippe constat in illis annum i 96. Decretis singulis apponi per menses Ianuarium, Februarium & Martium, ad diem usque 26. mensis Martii, in quam incidebat hoc anno Festum Paschatis: Inde vero in Decretis caeteris ex ordine subsequentibus annum I 97. numerari. Ex his liquet ergo , ut modo dicebamus , Decretum,
quod datum dicitur die 6. Martii anni I 96. revera referendum esse ad
putationiS , quae nunc in usu est.
114쪽
diem eamdem , sed anni i 97. si computationis, quae nunc usu recepta est, ratio habeatur , atque adeo datum esse octodecim , imb viginti mensibus post primum luis venereae ingressum , unde in Decreto illo jure maximod1c1 potuit , litem jam ab annis duobus grassari, cum nihil usu vulgarius sit,
quam annum astectum pro confecta numerari. Caeterisque Cum ea soluti ne sequentia omnia mire concordant. Die Veneris nem-
Decretis ad pe, 1. Maii anni 1 97. hoc est duobus mensibus a proposito Decreto , ait Em b. ςQRMxuxum ζst, ut ex multatilia pecunia sexaginta librae Parisienses iantibu , , numerarentur in mus lue Venerea infectorum , ut prostat in iisdem Aetis,
siensis. di Ordonnee potar les malades
Iades de Naples , pour icelle sommeestre emploire es a tres re necessien des iis Malaris. Fais le y M.f. Sexaginta librae Parisienses a Senatu Pari siensi in stipem erogatae aegrotis , qui magna variola infecti erant. Hac die Veneris, Maii, anno 1 97. Jussit Curia libras Parisienses sexaginta a M. Nicolao Herbelocaeris multuaritii Coactore in Curia
numerari D. Nicolao Potier caeterissique, qui praepositi sunt administram dis negotiis aegrotantium Morbo Neapolitano , ut in eorum usus impendantur. Actum die ue. Maii . Die Sabbati 17. Maii ejusdem anni Episcopus Parisiensis a Senatu petiavit, ut nova stipe infectis lue venerea adesse vellet, quod facile exoravit, ut legere est in Actis, foL I I. vers. Remonstrances de PE uesque de Paris a la Couri, potar faire aumosine aux malades de la Grosse Verole. Rogatio Episcopi Parisensis , ut Curiasipem largiri velit aegrotantibus
IEvesque de Paris a remonstre quedes malaris de la Grosse Verole , qui par ordonnance de M Coura a- volent se mis A Fauxb Vs de ceste Ville , ' en avolt de garis en biengrant nombre , mais Pargent soli satia' , ct ' Di sit lon de petites aumos nes potir te present a S 'il estoit te plat-Hac die Sabbati, et T. Maii, ant'. I 97 Episcopus Parisiensis exposuit
Curiae ex infectis magna variola , qui Curiae Decreto in luburbio hu jtisce urbis seclusi detinebantur, plurimos convaluisse , sed pecuniam deficere , atque eleemosynaS perexiguas jam erogari: Curiam proim de Christiane munificam fore , si
115쪽
Dame de Paris , tequel aen est char-C A p tr et X I V. yraegrotantibus illis stipem largiri velit , vel ideo maxime quod pecunia,
quam pauperum utilitatibus destina-Verat , nullomodo potuerit exigi. Quocirca rogavit ut juberet Curia nummos sa) quindecim vel sexde cim, qui jam ante annos decem apud suum Tabularium depositi erant, ita ut ad quem pertinerent nescire tur , aegrotantibus illis erogari , quod facile impetravit ; nummique illi M. Ioanni Fournier Canonico Ecclesiae Cathedralis Parisiensis B. Mariae dicatae numerati sunt , in aegrfantium illorum usus convertendi. Die Lunae 11. mensis Iunii anni I 98. edictum fuit a Praefecto seu Prae posito Parisiensi ne quis infectris vel infecta lue venerea commoraretur Par1si11s, sed qui extranei & alienigenae essent, ad sua remigrarent ; qui verbCives, egrederentur ex urbis ac suburbiorum pomerio, ut te ere est in
Actis Curis Parisiiensis, quae Curia Castelleii dicitur ; R Ure bleu L Chaslbis,
Ordonnance dii Prevost de Paris potir les malades de la Grosse
Edi Zio Praepositi Parisen sis in illos ,
qui magna variola infe Ii sunt. Combien que par -devant ait se publie , crie , ct ordonne a son deiro e ct c public par les Caree-furs de Paris , a ce quaucuu nenpeut preten re cause signorance : syerouis malades de la Grosse Verole vul-dassent incontinent hors la mille stsen altassent . les frangiers es lieux Gnt iis soni nati s , ct les aultres oui
dassent hors ladite ville sur peine de
parant Ia ville aveo les persennes sal nes , qui est cho se dariereuse pour te Quamquam jam ante edictium,
promulgatuna,& denuntiatum fuerietuba & praeconis voce, ne quis igno rationem causari possit, ut Interposita capitis poena quicumque magna sive crassa variola aegrotarent, abi rent Ocyus ex urbe , alienigenae quidem in eas urbes, in quibus nati sunt ; caeteri vero extra urbiS pom ria.Nihilominus tamen aegrotant S1stiusmodi , spreta, denunciatione , undique regressi per urbem Vagantur dc utuntur cum sanis, unde maximum impendet periculum tum
Plebi,tum b Optimatibus,qui nunc ' praecedente compul
tione redderent hodie linguli minimum libras Francicas octo.
ibi Aderant innc Lutetiae plerique Galli Proceres, Nobilesque primarii Liti ovico, X II. obsequium praesti u i , qui RςSVὲ adpCI pati u. Post imortem Caroli V in I. Am
Actis Curiae Parisiensis quae dicitur Curia Castel- leti.
116쪽
p uple ct la Selneurie , qui a pres m est a Paris, Con dessend dereches de par Ie Resct Mons leur te Preus de Paris a
Fait te Lundi a s . de Juiu , Pan mil quatre cent quatre-vitat-dix-huit. Lutetiae adsunt. Quapropter jubentur iterum nomine Regis de Praepositi Parisiensis quicumque morbo illo infecti sunt , ut post promulgatam hanc alteram edictionem ex urbe urbisque sub urbi is decedant , abeantque alieni gente in urbes ubi nati sunt, caeterique extra urbis suburbia, sin secus faxint , praecipites in amnem agendi , quoscumque ab hodierna die comprehendi contigerit. Mandatur simul Curatoribus , Praefectisque Vicanis & Apparitoribus, ut quoscumque obvios habuerint prehendant vel prehendi jubeant , denuntiatas poenas daturos. Actum die Lunae as. Iunii, ann.
dius, sed eadem ratione provisum est.
Demum die a1. Augusti anni Isos. Senatus-consulto decretum fuit At domus conduceretur , ubi lue venerea in stili habitarent. ct at locarium numeraretur de pecunia mulflatilia. Tardius Tolos e provisum est infectis lae venerea, nec ante annum I 28. quo tempore dicitur. a Giulleliano de Catet, Idemroires de I H oiredit Languedoc, pag. 237. Domum quamdam cum adjuncta aede Sanctae Catharinae in suburbio Sancti Michaelis eorum usui addictam fuisse, quae ideo vulgari idiomate appellata est PHouspital das Rougno es de Ia rorines de Naples , hoc est Nos conatum Iaborantium scabie Neapolitana. . Tandem vel b postquam experientia compertum est luem veneream, lic et attactu idoneo contagiosa sit, attamen nec congressu aut alloquio in disia tans propagari , imb nec convictu aut contubernio, nisi opus venereum accesserit, contactusve alter intimus Sc per partes molles & porosas, coep- . tum est cum aegrotis lenius agi, & abrogatis sensim severioribus Legia. bus cuilibet concessum est sui juris esse & valetudini ex vuluntate consulere. Cavit tantum Christiana charitas quae in omnes effusa est , ne inopes , quos morbus premeret infortunio contractus , Imo etiam quaesitus. culpa, tristi miseraque morte defungerentur ante diem, remediorum aut alimentorum penuria: Ideoque in majoribus urbibus vel certa nos co- mia, vel saltem in nos comiis communibus conclavia certa syphiliticis destinata sunt, ubi sanitati restituantur. Ex his tria videntur posse colligi. Luem Veneream noVam esse Quorsum enim Leges novas condere, nisi morbus novus fuisset a'. Lu-
basiae fato sancti die r. Aprilis 'anni i 98. Rhemis jam redux erat, ubi inunctione consecratus fuerat die 17. Maii anni ejus dena.
117쪽
retiae primum innotuisse anno Ι 's. ut liquet ex primo Decreto dato mense Martio anni 1 97. ubi morbus dicitur a duobus annis grassari. 3'. A lepra Arabum plane diversam fuisse. Quid enim causae fuisset, cum duo nosocomia elephantiacorum , vulgo ct leproseries, Lutetiae praesto essent, alterum in suburbio Sancti Dionysi, ubi nunc est Domus Sancti Laetari, alterum in stiburbio Sancti Germani, ubi nunc est Mo-rodochium , vulgo les Petites Masons. V ed La Marre , Trahe de D Pollice , Liv. . Tit. Ιχ. chap. I. cur aedes alienae ad syphiliticorum usus conducerentur multo, aere, nisi pro certo tunc fuisset, lepram luemque veneream ita differre inter se, ut qui alterutra harumce affectionum laborarent , cum infectis altera non possent una promiscue cohabitare, nisi maximo utrorumque damno, scilicet labe mutua per contagionem reciprocata, praecedentibus videntur posse in DIIi.
118쪽
De Contagione, Natura dc Therapeia Morborum
ratione lues venerea contrahatur. Initio luem
veneream inter morbos epide micos numero tam
GNORABATUR luem veneream , cum in Europa primum apparuit, contagione traduci usu Veneris, aegrotis sci licet modum quo infecti erant caute dissimulantibus , ut flagitia celarent, vel forsan ne suspicantibus quidem posse tam α- gravem morbum sola Venere contrahi, utpote quae contagionis ratio plane insolens esse videretur. Inde adeo factum est ut Medici, qui illo tempore florebant, summa consensione crediderint, ut jam supra dictum fuit, novum hunc morbum more caeterorum pestilentium epi-demicum seu popularem esse, & induci proinde a causa externa dc communi , qualem alii esse putabant noxium astrorum influxum vel planetarum aspectam ; alii vero insalubrem aeris statum, quem pluviae vel inundationes attulissent. Gaspari Torellae primo omnium de contagione luis venereae soboluisso videtur. Ille sane jam anno I soo. diserte docebat Traestatu I. De Pudendaora , hunc affectam ut plurimum evenire per viam contagionis , sed tamen praeconcepta opinione diictus vel aegrotantium mendaciis delusus causam alteram simul adjungebat, asserens ibidem luem veneream aliter etiam evenire postse utendo malo regimine , quod exemplo Antonii cujusdam Marci, Catalani, Artium de Medicinae Doctoris confirmare conabatur. In eadem sententia fuere Iacobus Cataneus de Lacu Marcino , Genuen. sis , Tractat. de Morbo Gallico , cap. anno i Si ib. Georgius Vella, Brixie
119쪽
netus , Lib. de Morbo Gallico, Tractatu i. cap. a. anno Is qui licet luem Veneream contagione potissimum serpere faterentur, credebant tamen sine contagione ullst, intrinseca , ut aiebant, alteratione posse quoque generari. Suin imo Hieronymus ipse Francastorius , Veronensis, celeber sua aetate Medicus , nec indiligens veri investigator idem sentiebat anno ipso I c 6. dum scriberet de Morbis contagiosis. Tamessii enim concedat hujus operis
Lab a. cap. I 2. Maximam mortalium partem e contagione morbum hunc contra-
tamen observatum fuisse innumeros alios sine ulla contesione per stan suionem eam perpessos fuisse. Nam, pergit ille , impossibile almouin fuisset tam parvo tempore , contagi'V m , qVα per se segnis est nec concipitur facile , tantum terrarem peragrasse ab una classe ad Hispanos primum delatam, auan constat set eodem tempore , aut fere eodem ct in Hispania 9 GaIlia 9 Italia st Germania ct tota fere S thia visam fuisse.
'pervicit tandem nota rei Veritas , ac jam diadum certa , constanti ,1ndubitata experientia innotuit, & unanimi Medicorum omnium testimo-nIO compertum est luem veneream non concipi , nec errore distae, nec aeris vitio , nec ullo rerum non-naturalium abusia, nec spontanea humorum labe ; sed unica tantum ratione propagari, si ab aegroto in sanum commumcatione traducatur.
Haec autem communicatio fit vel generatione, transmissa a parentibus labe , dum tenellulum embryonis corpus concipitur 3 vel contagione, morbo ab aegroto in sanum transmissb. Lues priore modo conceptasaria , posteriore Vero , adventit a dicitur. . Lues haereditaria creditur ab alterutro parentum in foetum traduci posse, a patre & a matre : A patre quidem, quia seminales particulae a patre de ciduae & venereo contagio infectae embryonem, quem lambunt, simili labe coinquinant; a matre veris , quoniam haec, cum per novimestre gestationis tempus nutrimentum foetui subministret, morbi ficum luis seminium, quo laborat ipsa, una simul stiggerit. ι Quamquam ipse quidem noluerim eam a parentibus communicationis Vltra prorsus reiicere , quam ab omnibus ferme Medicis probari novi, fatebor tamen ingenue mihi merito suspectam videri, si de lue venerea verδ& proprie dicta quaestio sit. Equidem saepe vidi Rachitidem aut affectus Rachitidi congeneres , striimas aut strumosos glandularum meserat cartim tumoreS, atrophiam pulmonarem , ostium distorsionem, unde gibbositas, alio ue non paucos morbos hujuscemodi, qui a lue venerea degenere oriri solent, in tenella infantium corpuscula traductos fuisse vel progressu aetatis tacita labe sensim prorupisse : Numquam tamen turm veneream vere sic dictam & pathognomonicis innis conspicuam , jure quassi haereditario, in infantes transimulam observavi, unde in eam opinionem facile propenderem haec a Medicis jam pridem levi fide ideo admissa fuisse, ut si res ita ferat, famae possint aegrotantium consulere , causam probabilem , sit non veram luis praetexendo aegrotantes culpa absolvere videatur. Sed haec Lectorum judicio permittantur. Saltem si non unica, at verb'rtissima communicationis via est contagio quae post ortum advenit; Quocirca magni interest modos omnes , quibus lues venerea tali contagione
dem usta compertum esse propagari tan
120쪽
neque contagione: per fomitem.
traducatur, exploratos habere. In genere quidem notum est plurimorum morborum exemplo , contagionem posse disset Dinari triplici ratione :Indi lans, interventu scilicet aeris in quem miasmata morbosa exhalent, et V. Per fomitem qualemcumque , quo emuvia morbiu ca in sata's deferamur.3'. Demiim contactu immediato otia quo liberrima est veneni transmissio di
Sed simul quoque notum est modos hosce singulos ad propagandam luem
veneream perinde locum non habere. Sic I. probatur tum experientia, tum ratione luem Veneream contagione in distans propagari non polle : Experientia quidem, cum nullum prostet in Medicorum Scriptis testimonium contrarium , unde licet jure colligere possibilem eum non esse contagionis modum, qui jam a ducentis
annis & ultra numquam observatus fuerit, Ratione Vero, Cum Venenum , . quo lues Venerea producitur, crassius, densius, fixius sit , ut in aerem vaporis instar exhalare valeat, atque ea ratione in distans ad certum Intervallum disseminari. . , T 'II. Haud ita perspicue liquet de contagione alterae, quae per Iomitem spar itur , jacendo scilicet in eisdem linteis, Induendo easdem vestes, benclo eodem poculo , os labia extergendo iisdem mantilibus, quibus infectus jam iustis sit. Proferuntur quidem exempla alIquot, qtiae huic conta onis speciei suffragari videntur: Sic refert Nicolaus Massa, Lib. de Morbo Gallico, Tractat. I. cap. a. se curasse amicum quemdam suum , qui per contactum linteaminum , in quibus dormierat quidam qui habebat ulcus Gallicum in crure captus fuit , licet in illis per unam noctem tantum dormiverit. S 1 Antonius Fracantianus Lib. de Morbo Gallico , ni se semel undisse luem Gallicam hoc modo contractam a puella septem annorum , quae pelliceam vestem cumjusdam infectae mulieris induerat. Sic fallopius Tractat. de Morbo Gallico cap. 21. dicit se loquutum fulse cum sene , qui habebat domi duos laborantes , . habentes partes posteriones ulceratas, ct asserebat se insectum ob usum ejusdem Iatrinae. Sic demum Leonardus Botallus, Medicus Astensis , Lib. de Luis venereae curandae ratione cap. 4. testatur amicum admodum familiarem 'quemdam suum , virum sane mi um ac probum , hac 'niseria olim male mulcta
tum fuisse , qui perpetMo supremo asseveraverit deiurio reputare secum minimὶ posse unde eam hauserit , nisi ex poculis cujusdam sibi necessarii, qui tunc a fur
hac lue divexabatMr. Sed haec merito dubia videntur, vel ideo quia rara lunt. Haec ol1m forsan observari potura e , primo ingressu luis Venereae, cum Vehementissima erat morbi malitia ; de ea Fallopii sententia fuisse videtur , qui post quam retulit, ubi supra , primis temporibus creditum fuisse ex usu vitrorum sique poculorum posse nasci affectionem istam, in haec tandem Verba concludit , videte quanta morbi istius erat rabies, hodie non est timendum hoc. Foris fan etiam , quod sane probabilius est, haec omnia ab aegrotantibus astu conficta sues e , ut fraude & fallacia flagitia celarent. Sane , ut cum Brassa-
volo dicam, Lib. de Morbo Gallico, profiteri possum numquam aliquem . vidi sse , qai morbum per fomitem susceperit, neque quempiam audivisse , qui id
In si1mma nollem equidem eam contagionis VIam pertinac1ter iregale. Sicut enim certum est variolarum fermentum per fonsitem traduci.