장음표시 사용
301쪽
'L 1 3 E R III. C A p v et V I I I. peculiari partis conformatione congestio in longum extensa fuerit. Inde est exempli causa , quod in phimosii extremus praeputii margo , qui angustatur ,
in paraphimosi ejusdem rugae, quae in sulcos complicantur 1, in utraque fraenum & corona balani chordis skirrhodibus saepivinae obi igescant. laecunque de phymatis venereis genitalium in vir1s dicta sunt, haec eadem conveniunt phymatis quae ex impura venere muliebria in foeminis , aut ani confinia in cinaedis occupant. Nam & perinde fiunt congestione induratae limphae , de peculiares quoque eorumdem differentiae 1n discreta seu orbicularia, & catenata seu in chordas porrecta a similibus causis perinde deducendae sunt. Notandam tantsim phymata in mulieribus & cinaedis plerumque rariora esse quam in viris, quia ex vasoriam situ partiumque conformatione fluxus sanguinis & limphae min is inhibetur in vene reis muliebrium aut ani, quam praeputii vel balani inflammationibus ulceribu S. mplomata. IV. Quandiu limpha in phymatis chordisve starrhodibus indurata nullo cietur motu expansivo , tanditi nec locus est violentae dis tractioni fibrillarum nervearum juxta positarum, nec compressioni vasorum sanguiferorum juxtά repentium s nguinisve haerentiae. Ergo per id tempus phymata chordaeque tum dolore, tum calore Vacare debent. aQ. Vertim si mole ita nimia fiant, ut praeputii ambitus angustetur, vel augeatur balani crassitudo, alterutro vitio perinde Obstitura sunt deduc
tioni vel adductioni praeputii super balanum. Inde ergo inducetur habitualis phimosis vel paraphimosis. 3'. Itaque si angustatio sit in extremo praeputii margine, vel si tumor
in balano fit coro me finitimus, in utroque casu praeputium semel adductum aegre deducetur , potissimum si longius fuerit. J unc ergo balanus de nudari non poterit vel aegre denudabitur, atque adeo phimosis habitualis
4'. Contra vero si angustatio praeputii sit in parte posteriore , aut sit balani tumor ejusdem apicem occupet, deductum semel praeputium aegre adducetur, praesertim si brevius sit. T unc ergo balanus non poterit contegi Vel aegre contegetur, atque adeo paraphimosis habitualis futura est. '. Pari modo in foeminis ostium vaginae , si crassioribus phymatis vel chorda flairrho de obsideatur , angustiore rima patebit. Inde ergo fiet habitualis phimosis virginitatem mentiens in corruptis , quae jam Virum saepius expertae sunt. 6'. Sim1liter in cinaedis, si ani confinia aut infima recti pars vel phymatis angustentur, vel chorda si irrho de constringantur , tanta ani arctitudo seu phimosis futura est , ut faeces alvinae aegre egerantur , imb etiam vix egeri possint nisi liquidiores & en emate jam solutae. Q. Quod si tandem acrinionia vel fervore sanguinis, erroreb diaetae, contrectatione vel fricatione nimia &c. phymata irritata vel agitata fortius subinde rarescant, nisu expansivo tum distrahent identidem continentes tunicas fibrasque nerveas intertextas, tum vasa circumflua comprimendo sanguinem retinebunt. Inde igitur frequens lancinatio cum c loris sensit, unde status in carcinoma proXimo degener.
8'. Si limpha quae in phymata induruit, sati) mollis sit diictilisque , ur
Uae sinis gula de mu lieribus, Sc
ia foeminio. 6. Et aniin cinaedis.
302쪽
'.Carcinoma confirmatum. Io. Imo carcinoma exulceLatu.
sentia phymatum &chordaru , cum sta ir- rhodea sunt. Et cum in
carcinoma-toden natu ram dege-uerant.
Tum in viriS. Τ cim in seminis.
in putre liquamen possit resolvi, dum iisdem causis fortius & freqtient s
alteritur, inde suppurationem tacite conceptura est, vel in summo phymatum apice , unde renovatio Ulcerum venereorum ; vel in phymatum centro, unde abscessus ; imb vero quandoque fistulae, praesertim in mulieribus δc cinaedis, in quibus abscessiis hujuscemodi, cum altius lateant, dissicilius deterguntiis. 9'. Contra vero si limpha eadem strictitis constipata δc quasi cornea suppurationi impar sit, vi earumdem causarum saepius impetentium magis in dies rarescet citra suppurationem. Inde lancinati O , calor , renitentia, tumor intensius in dies urgebunt, vicinioresque partes in consortium sensim trahentur, unde carcinoma confirmatum sed tamen adhuc occultum.1o'. Demsim si disrupta cute summum phymatis fastigium levi fissura dehiscat, hinc necessaria successione fiet exulceratio maligna , ichorosa, fungosa, phagaedenica, in dies crescens, cum duris, granosis & replicatis labris, ut supra explicavimus Cap. 6. f. 3. atque adeo carcinoma jam non modo confirmatum, sed etiam CX ulceratum seu apertum erit. Diagnosis. I Q. Praesentia, numerus, situs & c. phymatum callosorum &chordarum skirrho dum Oculis patent. 20. Liquet similiter sensuum testimonio, an phimosi vel paraphimosi praephisium stringatur, & ad qualem gradum in utroque casu. 3'. Colligitur ex dolore lancinante, si recurrat identidem sed rarius, phymata ad carcinomatoden naturam latenter desciscere , si frequentius vero & fere continuo, jam descivisse.
Q. Visu tactuque dignoscitiar an carcinoma oci ultum sit exulceratumve; an magnum, balanum aut praeputium totum in viris, totam vulvam aut totum vaginae ostium in mulieribus, totumve ani ambitum in cinaedis; an parvum , exiguam tantum singulorum partem occupet, de meim an laxum & mobile fit & a vicinis partibus sejunctum, possitque proinde radicitus extirpari sine labe nimia; immotumve & stabile vicinioribus par- tib iis ita dud in accreverit, ut nullo modo possit exscindi sine earumdem
10. In viris mulieribus nuptis viduisve genuina horumce morborum causa vel sim & indole callorum conjicitur, vel aegrotantium confessione manifesta est. 60. At vero faeminae quae innuptae sunt, quarum ideo refert flagitia sita celare , raro satis ingenuae sunt, ut se contagio contaminatas esse fateantur ; imb potius audent malo dolo morbolam vaginae architudinem impura venere contractam pro Virginitate ostentare. Sed tantam impudentiam falsi arguere ficile est, in iis saltem-quae veneri saepilis litav& e , in ciuibus labia vulvae & pterygia laxa, mollia , pendula sunt l, fossa navicularis larvis, complanata , diducta; demtim interior vagina ultra primum limen quod morbose coarctatur , patula, ampla, attrita est, cima e contra in integris & virum nondsim expertis angusta Sc rugosa sit. 0. Pari consilio cinaedi quoque simulant non rard praeternatiuralem podicis arctitudinem , quam impurae veneri & muliebri patientiae acceptam debent , a praegresiis vel praesentibus haemorrhoidibus dependere. Sed
Mendacium vel inde maci siqni est, quod coarctatio istiusmodi ab
303쪽
. L 1 3 g χ I I r. CApur VIII. Inorinoidibris vix unquam induci possit ; potissimum vero quod ea coarctatio in cinaedis qui morbo corrupti sunt, perpetub conjungatur cum ficis , mariscis, cristis aliisve ani tumoribus , qui veram coarctationis causam abunde denotant. Prognosis. I'. Phymata callosa chordaeque skirrhodes genitalium, quandiu exigua , mobilia , pauca sunt, nullius fere momenti putantur. Contra vero incommoda sunt, si numero, mole, duritie praeputium aut vaginae ostium nimis coarctent & veneris ustii ossiciant. 2'. Malum, si phymata chordaeve incipiant latenter in carcinomato den naturam desciscere ; pessimum, si jam desciverint, cum carcinoma confirmatum ferro tantum & igne reprimi possit. 3'. Qtiandiu phymata carcinomato dea mobilia sunt & ferro radicitus exscindi polliunt, superest salutis spes , magis miniisve certa pro modo gradu operationis qua utendum est ut extirpentur : Sed si ob situm vel adhaesionem cum vicinioribus partibus nequeant extirpari, tunc misera dc ineluctabili morte sensim pereundum est. R. In foeminis cinaedis phymata carcinomato dea rariora quidem
sunt quam in viris, ut supra vidimus, sed graviore periculo in iisdem
stipantur, quoniam altius recondita operationem dissicilius admittunt, ne que remediis aeque obvia sunt.
Curatio ad tria debet dirigi pro triplici morbi statu. Ut phymata
perfecte discutiantur & resolvantur, si mere callosa sint & indolentia. 20. Ut caveatur ne in carcinomata degenerent, si eb inclinare videantur.3'. Ut extirpentur quam celerrime, si in carcinomata jam desciverint. I. Ad procurandam phymatum resolutionem , I Q. Materiei in callos in pactae mollities, δί densiori callorum contextui laxitas concilianda est, ut liquidiorem limpham laxiora stamina minus coerceant. Huic fini conducunt diluentia omnia interna, quaecumque supra attulimus hujusce Libri cap. 6. g. M ubi de T Amore testium venereo , fomentaque emollientia varia
quae ibidem proposita sunt.1'. Deinde si qua sit latentis & male curatae luis suspicio, ut accidit non
raro, adhibenda hydrargyrosis conveniente tempore & debita methodo, ex artis legibus infra proponendis, ut eo pacto virus admissiim edometur, limphae nativa fluiditas restituatur , atque adeo si1perstites calli essicaciter
resolvantur.3'. Quin imb etiamsi liqueat nullam latere luem, si non hydrargyrosi plenae , qua tunc opus non est, at saltem levioribus inunctionibus unguenti mercurialis insistendum est, rard quidem, nempe semel qualibet hebdo
made , sed diu, per tres quatuorve menses iterandis. Docuit nempe experientia vix alterum remedium ad promovendam resolutionem callorum illito Mercurio esticacius esse , praesertim verb quoties haerentis limphae spissitudo ab inspirato seminio venereo primum orta est. '. Possunt etiam eodem consilio inunctionum loco in usum advocari emplastra varia ex Mercurio cum resolventibus vel relaxantibus varie temperato praeparata, ut emplastri im de Ranis cum Mercurio, emplastrum
Vigonis quadruplicato Mercurio &c. mo id seorsim & sola ; modb adaequales partes cum emplastris de mucilaginibus, de spermate ceti aut
Curatio. Quomod phymata resolvenda,
304쪽
diabolano mixta 3c subacta. Notari tamen velim emplastra istiusmoJ1 tum virtute resolventium acriorum , Mibus ex parte constant, tum glutinosa de emplastica facultate, qua poros cutis constipant 3c perspirationem inhibent , calorem morbosum parti plerumque conciliare, dc idcirco inunctionibus mercurialibus minus tuta esse.
cavendum sit , ne in carcinoma degenerent,
si eo inclinare vidcatur Denique quomodo extir panda, si in carcinoma desciverim ΘII. At vero si ea remedia frustra sint, phymataque lancinante dolorci identidem corripi contingat , tunc mutato consilio I R. A topicorum usu cavendum est, tum resolventium, quae impactam materiam attenuando dc rarefaciendo ad carcinomatis naturam praecipitant , tum relaxantiUm praesertim si sint e genere pinguium Sc oleo forum, quae cutis poros oblinendo perspirationem inllis retinent , motumque quo materia jam cietur ex accidente magis augent δc accelerantar'. Expedit itaque in eo rerum statu vel topicis penit s abstinere, de affectam partem tantum fovere , ut a sorditie munda moderat caleat, δίab externo frigore tuta sit 1, vel ad summum topicis iis uti qtiae mere aque assint, ut sunt decocta radicum althaeae, nymphaeae dcc. vel quae ad aqueam naturam proxime accedant, ut lac Vel serum lactis tepens. . . 3'. Si lancinatio dc gravius 6c frequentius urgeat, sanguis mittendus est ex alterutro brachio semel atque iterum, ut depletae arteriae quae dolentem partem alluunt, segnius inde Oscillent, atque adeo minore momento in Objectos callos arietando haerentem materiam tardiore & inessicaciore motu conquassent. Narcotica quoque identidem adhibenda , ut syrii pus
de diacodio vel de succino ad J si. Laudanum ad gr. j. Tinctura anodyna ad gutt. xx. Pitulae de cynoglosso ad gr j. Vel vij. ut compages phymatui per somnum debilitis succutiatur de obtusius doleat.
q. Interea verd adhibenda remedia Omnia, quae diluere , temperare , humectare valeant, atque adeo sanguinis fervorem infringere, acrimoniam ejusdem mitigare, de expansivum rarescentium callorum nisum si
flaminare, ut lac , serum lactis chalybeatum, juscula diluentia ex pullo gal
linaceo Sc plantis refrigerantibus, aquae acidulae leviores &c. interne sumpta 1, semicupia, balnea in aqua dulci tepida &c. exderne adhibita, quae 'singula jam cepius recensuimuS. 30. Imprimis operae pretium est , ut aegrotantes a venere se abstineant. ne dolentia pi mala, quae in pudendis latent, tensione, calOIe , fricatione , distractione agitata carcinomatoden naturam celerius indC con trahant. Curandum etiam in cinaedis , ne alvum unquam deponant, nisi ermolliente enemate prius liquefacta fuerit. II L Denique si res male cedat, phymataque duriora, magis dolentia, & in apicem fastigiata in carcinomata confirmata , sive exulcerata siVe Occulta desciverint , vel proxime descitura V1deantur, tunc abjecta omia, cunctatione ad certiora praesidia properare necessiim est .. .
1'. Igitur si quod phyma carcinomatodes in praeputio in viris , aut immulieribus in nymphis sive perygiis lateat, quod mobile , laxum , ab omni nexu liberum sit, & a subjectis partibus sejunctum , summis sinistrae digi
tis arreptum cultello exscindendum est , neque praeputio in viris aut aia sectae nymphae in mulieribus parcendum, ut phyma radicitus extirpetui Deinde vulnus superstes ex artis legibus primum digestivo unguento ,
deinde balsamo Arcari curandum es L
305쪽
r 1 s a K I I I. C A p u et V I I L a tSi verb phyma cancrosum in balano in vitis, in alterutro vulvae setipudendi labio in mulieribus, aut in ani margine in cinaedis profundiu
quidem sepultum sit, sed suis tamen finibus ita circumscriptum , ut nul l aditiaesione committatur cum partibus ullis aliis, quae sectionem respuant pari modo eradicandum est. Igitur pars affecta a ministro distenta Sc Chirurgo sinistra manu compressa ad phymatis ambitum semi-circulari sectione alte incidetur. Postea phyma uiminis sinistrae digitis, vel etiam si ita opus fuerit, uncino aut forcipe arreptum stirpitus exscindetur cum fibrisOmnibus, vulnusque , quod inde superest , curabitur ut artis est. 3'. Si phyma cancrosum, quod in praeputio balanove latebat, mole ita
creverit, ut communicata per adhaesionem labe contigua corpora cavernosa , quae penem constituunt, in consortium ducta sint, una jam superest salutis ratio , nempe ut penis caput, quantum morbo aflectum est, totum celeriter amputetur, amputatique vulnus curetur ea methodo quam trade
ruus sequente paragrapho. '. Verum si cancro a phymata in foeminis internam vulvam aut vaginae ostium occupent, si in cinaedis recto alitus insideant, si in viris ad Penis radicem extendantur , de salute conclamatum est, quandoquidem carcinoma nulla potest opera tunc radicitus extirpari, neque enim magnificis Ariolorum promissis ullo modo confidimus, qui cathaereticorum usia se carcinomata adhaerentia perfecte sanatim Os tesse pollicentur, qua de rovide quae dicta sunt supra hujus Libri Cap. 3.
R. Tunc ergo spes omnis in eo sita est, ut Therapeia, quam palliativam dicunt, dolor leniatur , morbus sustineatur , humoris ferocia retundatur , ulceris progressi is retardetur , miserabilis aegrotantium vita quam diutissi me procrastinettur , mitigatis ut maxime fieri poterit aerumnis, vigiliis , doloribusque , quibus dirum in modum premuntur, qua de re consuli postulat, quae supra proposita sunt, Cap. 6. Arnc. 3. de Bubone
III. DE GANGRASNA ET SPHA CELO GENITALIUM.
Descriptio. Nisi genitalia, genitaliumve partes in utroque sexu, anive margo in cinaedis , quae haerentibus sanguine dc limpha impensius turgent, perfecta celerique resolutione detumescant, solent intra paucos dies gangraena corripi, quae tacito, sed gradario progressu brevi invalescit ordine sequenti.
I P. Tumor Vel tumoris apex , qui ante tensus, renitens, laevis, lucidus erat & acute dolebat, flaccescit, ignavius renititur, crispatur , infuscatur , obtusius dolet, atque inde urgentia imminentis gangraenae inredicia.
Σ'. Cutis inertior magis magisque relaxatur , subsidit, prementi digito facilius cedit, vestigium impressium magis retinet, livescit cum manifesto doloris , sensus & caloris decremento ; dc haec gangraenam incipientem significant. 39. His singulis ingravescentibus accedunt pustulae seu vesiculae ex cute
ςmergentes, ictiore substavo vel subrubro plenae, quarum basis plerum-
imminenti Incipientis. Confirma,
306쪽
oratae, Gangraena inducitur conciso partis conteXIRCum dis cinditur in
que nigrescit , numero, situ, magnitudine variae ; dc tunc gangraena firmata dicitur. Q. Demum cutis, parsque cuti subjecta corruptae , emortuae, lividae, nigrae, foetidae , caloris, sensus pulsusque expertes, in tabum dissiliunt graveolens, vel si digitis prehendantur , in lac1nias a subjecta carne separantur , atque hic ultimus est necroseos gradus, qui Graecis sphacelus , Latinis sideratio dicitur. Gangraena eae genitalium aut ani partes tentantur, quae a stagnante sanguine vel limpha male habent: Frequenter quidem illae , quae natura molles sunt & spongiosae, ut balanus in viris, labia vulvae in mulieribus, animargo in cinaedis frequentius vero quae sunt culaneae & magis flaccidae, Ut in viris praeputium , in foeminis nymphae sive pterygia, in cinaedis criotae ani 1, inde brevi altius longiusque serpit, ab affectis partibus in corpora cavernosa , totumque penem in viris in vulvae claustra & vaginae ostium in foeminis , dc in extremum rectum in cinaedis celeri palgis pro
Caisse. Perit in gangraena & sphacelo sensus , calor , circulatio sangui nis & limphae, nexus, cohaesio , firmitas partium. Conciduntur ergo in gangraena & per minima dividuntur Nervi , quibus sensus viget, a 'Arteriae, venae, vasa limphatica, quibus sanguis & limpha circulando' calorem nativum fovent , 3'. Demum stamina omnia tendinea , quibus partis contextus fir initasque constat. Potest ea consequentia ulterius confirmari ex nota essicacia causarum praecipuarum , quibus gangraena solet emcacissime inferri. Sic ignis comburendo ; escharotica , caustica , & cathaeretica remedia Crodendo, contusio nimia conterendo ; congelatio, cui partis congelatae solutio citius succedit , lacerando ; singilla scilicet suo quaeque modo partis contextum vasaque parti intertexta concidendo gangraenam & sphacet una advocant. Id unum ergo superest , ut missis caeterarum gangraenarum causiS, QVarum jam non satagimus, in peculiares causas inquiramus, quibus Videtur partis contextus destrui poste in praesenti casu. Duas autem ad summum agnoscimus, alteram quidem in phlegmone , nimiam scilicet sanguinis Sclirnphae in parte congestionem & tturgescentiam, Unde non modo Vasta nimium distenta , sed etiam apposita stamina perrumpi & laciniatim dis cindi necesse est : Alteram vero in sedemate salsioris & acrioris limphae de cubitum & stagnationem , unde sero laxata de emollita partis exiliora stamina , vasaque tenuiora salinis particulis tandem minutatiiri dissolvi & erodi debenT. Prior causa citius agit, sed plerumque magis superficiarie , posterior tardius, sed altius kambae, si jungantur , citissime, emcacillime , altissime Symplomata. I Q. In gangi cena imminente pauca Se exilia stamitia discissa vel e rosa sunt: Hinc ergo in affecta parte parum relaxatur tonus , tensio, firmitas; atque adeo caloris, doloris, laevoris imminutio debet tunc esse in moderatissimo gradu.2'. In incipiente vero & plura 3c crassiora stamina dilacerari vel erodi necessum est ab invalescente causarum earumdem emcacia . Hinc ergo
tunc major partis flacciditas, subsidentia, livor, cuna manifesto sensus
307쪽
13ER II L CAPUT VI II. 2733'. In confirmata tenuior latex sanguinis Sc limphae e discissis vel erosis vasis exundantium debet sensim per semilaceram cutim permeare , atquCcuticulam seu epidermida , ubicunque subjectae cuti laxius adhaeret, divellere dc in hydatides instare , seu vesiculas sero plenas, subflavo, si purum sit ; si1brubro , si admistis aliquot sanguinis guttulis inficiatur. Q. Demum in sphaceto crassamentum sanguinis de limphae, quod in
ruinosa partis strue superesst, & minuta frustula, in quae fibrae, membranae , vasa conciduntur , una simul permista, confusa, subacta tabum consti ruunt putre, atrum , graveolens, quod quidem liquidius est, si gangraena sit in parte molli, ubi vasa copiosiora , si ab cede mate fiat ; dc si nullo, ut in Cedemate, vel pauco calore stipetur , ut in phlegmone cudematode ;quod contra spissius est Sc crastioribus partibus strictius densatis corneam duritiem interdum aemulatur , si gangraena ab inflammatione vel erysipelate oriunda partem duriorem dc Oxsanguem occupet, & si cum intenso calore invadat. Partes quae gangraenae vel sphacelo subjectae aut contiguae sunt, participant ipsae labem eamdem qua sphacelata vel gangraenosa pars ante laborabat. Debent ergo a virulento tabo, quod a gangraenosa parte undique defluit de alte imbibitur, in vitii ejusdem consortium tanto facilius trahi ;atque adeo minime mirum est si gangraena sphacelusque alte lateque celeriter ser pant, & partes depascantur quae confineS sunt. 6'. Vasa limphatica a ganiraenosa parte prodeuntia in sanguinem jugiter traducunt guttas tabi quas unde hauriunt, tanto quidem plures , quanto gangraena latior de profundior est, dc foetido tabo magis scatet. Sed guttae tabi istiusmodi in venas semel infusae debent insita proprietate sanguinem in pis are , de in spissati circuitum re tardare. Debent ergo pari quoque proportione nativum sanguinis calorem imminuere , dc cordis motum infringere quod ad vehementiam Ec magnitudinem, unde pulsus in sphacelo debilis de parvus futurus est cum horrore frequente. Diagno s. 1'. Ex signis in descriptione propositis facile est tum imminentem gangraenam praevidere, tum incipientem, confirmatam, in sphace-
quod pars affecta dissolvitur.
ium degenerem dignoscere. Limites quibus gangraena crrcumscribitur, Visu tactuque pateut ut plurimum hinc ergo facile judicium quales quantas e partes occupet, scilicet an praeputium, balanum fraenumve in viris ; an Iabia Vulvae , pte Ἀ-gia , clitoridem praeputiumve clitori dis in mulieribus , an cristarum aut ficorum fastigium ipsumve ani ambitum in cinaedis λ 3 Cavendum tamen ne ex praeputii conditione de statu balani qui in phimosi subtus latet, temere judicium fiat ; constat enim experientia gan-jgraenoso praeputio illibatum balanum interdum recondi. Quocirca praeputium incisiin dissectum ad postica revolvendum est, ut de retecta glando apertius certiusque statuere liceat. Q. Vt aestimetur gangraenae altitudo , conjecturis minime fidendum , sed pars affecta incisuris ebusque scarificanda est , dum incisio inum fundus doleat, dc floridum sanguinem emittat. Hinc enim certo constat δc de vi tali subjectarum partium statu , dc de superjectae gangraenae altitudine.
1 cautio cadesai adhibenda, quotie. de Sangraena partis cuj
308쪽
Et causarum gangraenae. Prognosis gangraenae tum in ge
in particulari. Curasio. Gangraena imminenS
ambigitur. Si levioribus enim incisuris punctim scarificata doleat 3c cruorem fluidum & rutilum emittat , omnia salva sunt ; contra verb , si
6 Demum manifestum est ex praegressis a qua causa gangraena ortum habuerit ; an ab cedemate , an a phlegmone , an complicato Vitio ab indemate phlegmonode Z . Prognosiis. Gangraena malum est quo non alterum periculosius, cum necroum inferat celerique passii a parte in partem prorepar
2'. Potest imminens gangraena praecaveri , & incipiens reprimi ; sed confirmata & in sphacellina degener nulla arte sanabilis est , nisi extirpetur ;unde facile est singulorum pericula aestimare. 3'. Bonum gangraenam rubo circulo circumscribi , id enim inter affectam salaamque partem certum discrimen intercedere 'gnificat.
4'. Malum contra gangraenosam partem cum sana Ita confundi gi adaria colorum diminutione , ut certus gangraenae terminus assignari nullus possit l, id enim denotat gangraenosum virus latenter late ad confinia serpere
Sphacelus levi nec difficili excisione extirpatur , si praeputium in Viris , nymphas in foeminis, cristas ani in cinaedis solum afficiat. 6'. Graviorem & periculi plenam operationem exigit, si caput penis ,
alterutrum labiorum vulvae , aut portio marginis ani morbo teneantur. λ'. Nullam operationem admittit , si ad penis radicem , ad vagin' ostium, aut intra rectum processerit 1, sed res tota naturae viribus committenda , cui debentur interdum curationes mirificae. . 8'. De aegrotantis salute plane conclamatum est , si sphacelo ad interiora prorepente horror , rigor , syncope , debilitas parvitasque pulsus identidem recurrant 1, hinc enim lethalem noxam in venas infusam esse
Curatio. Pro triplici gangraenae statu triplex therapeia adhibenda est, Nempe gangraena , si sit imminens , praecavenda , 2'. Si incipiens, repr1- menda , 3 P. Si confirmata & in sphacetum degener , extirpanda est. I. Ad praecavendam imminentem gangraenam, I P. RemoVeantur Obices omnes , quibus sanguinis 3c limphae circulatio retardatur, ideoque , nisi jam ante provisum fuerit, incidantur quam celerrime praeputium in
phimosi , & complorae praeputii rugae in paraphimosi , basisque pierygio
rum in mulieribus crςbris incisuris scarificetur , si nimis adstricta sit. 2'. Provideatur celeri opera nimiae vasorum turgescentiae, qua partis staminibus discissis, & nimiae limphae acrioris stagnati ni, qua staminibus eisdem erosis periculum est ne gangraena inferatur et, ideoque pars crebris punctiunctilis seu incisuris pertundatur magis minusve altis , prout imminet magis superficiaria vel profundior gangraena. 3'. Simul ac sanguis ex incisuris abunde manaverit, atque pars affecta onere levata fuerit, vasa , quae praegressa dilatatione atona , Vel nimia emollitione flaccida sunt, reddantur tono, firmitati, elaterio naturalibus , ut recuperato motu oscillatorio consuetam sanguinis 3c limphae cticulationem renovent , a qua jam feriabantur 1, ideoque pars post scalificatio
nem foveatur tepide spiritu vini sive solo, sive camphorato, HVe etiam
309쪽
L 1 aER III. CAPUT VIII. Λ scum addito sale ammoniaco, spiritii vini theriacali, spiritu vini cum
aequali parte aquae calcis S c. linteisque contecta detineatur, quae iisdem liquoribus jugiter madeant, δc per modum embro ches identidem irro rentur. Constat enim calore , partium tenuitate , punctione, doloris sensuessicaciter inde sollicitari oscillatorium vasorum motum, humorumque singulorum circulationem , in quibus consistit partis vita. P. Si qua sit in partis superficie nota seu macula paulo nigrior , ideoque gangraenae magis suspecta, ut plerumque accidit in bali bulla: una crystallinarum , pulvillus seu plumaceolus imponatur imbuttis tinctura myrrhae vel sola vel ad aequalem dosim cum aqua phagaedenica permista ,
qua gangraenam incipientem essicaciter reprimi Certum est. Eadem tandiu admoveantur , donec pars detumescat, & ex incisuris seu scarificationibus pus erumpat maturum & laudabile, quae sund certissima signa non remotae modo catisse, a qua gangraenae periculum, sed etiam plane restitutae in parte vitalitatis , quae ambo explevi me in votis erat. gangraenae Cntur , si- ibi ratio , atque aegrotantis conditio permittat ; largus imperetur potus ex decoctis
herbis temperantibus & diluentibus, ut ex cichorio, borragine , bu- glosit, , laolopeiadrio , pimpinella, agrimonia dcc. si febrilis aestus vehemens sit ; ex diaphoreticis ver b cardiacis, ut ex carduo benedicto , scabiosa, scors nera, angelica, floribus Camomillae dcc. si pacatior sit sanguinis motus inab ve id si pulsus depressior sit, cochleatim propinetur quolibet biliorio mistura, haustus, seu potio ex aquis cardui benedicti , melimae , scabiosae, angelicae , scors onerae , scordii aut cinnamomi, quibus disiblvantur pulveres , et ectuaria , salia volatilia ex attenuantium , diapho reticorum , cardiacorum familia juxta sequentem formulam.
Add. Aqu. hordeat. cinnamom. Jj. H. F. Potio cujus sumamur cochtiar j. etet ij. quolibet bihorio. II. At vero si morbus medicamenta vicerit & in apertam gangraenam abeat, missis remediis illis, quae urgentiori malo imparia forent, ad em-caciora properandium. 1'. Antiquiores quidem , ne noxiorum humorum assiuxu gangraena ut terius serperet, partem sanam munire satagebant defensivis , quae constarent remediis e familia astringentium, v. g. Emplastro rubro i, cerato a Vigone descripto, Practic. Lib. 2. cap. I7. aut cataplasmate olim usu recepti si1mo ex bolo armena , terra sigillata , pulveribus gallarum, nucum cupressi, corticum granatorum , dc myrtillorum , farina hordei una coctis in Oxymelite.
10. Gangraenosum deinde locum scarificabam , ut sanguis jam corruptus' estiueret, & putridi vaporta exhalarent
6'. Interim ne negligantur auxilia caetera , qtiae antecedentes
causas possunt retundere vel debellare, sed dii ira topica admovmul etiam vena semel atque iterum incidatur, si ita ferat mo
310쪽
3'. Scarificationes calide abluebant & fovebant aqua muriatica, uri na , lixivio forti cui lupini incocti filii Tent, Oxycrato solo vel in quo unguentum AEgyptiacum dis lutum esset. q. Inde admovebant fimum caballinum calentem Oxycrato dilatum , Vel cataplasma ex farinis orobortim , lupinorum , lolii, fabarum dcc. coctis in Oxymel ite , quibus addebant succum absintii & marrubii, sal muriaticum, imb etiam myrrham dc aloen pulveratas , si intensiori putredini medendum esset ue'. Si quid jam sideratum esse videretur , absumebant unguento AEgyptiaco , pulvere iisti calcanthi, vel trochiscis cathaereticis variis, ut Andronis , vel Polyidae , vel Muste , vel ex asphodelis, qui in antiquioribus disia pensariis olim obvii e recentioribus jam pridem exciderunt.
60. Haec olim fuit Antiquorum therapeia ad .gangraenam amoliendam , quam noluerim equidem acerbius rejecisse , quasi inefficacem vel noxiam , ne iniquius damnare videar methodum , quae multis emolumento quondam fuit, at certe quam multo minus ausim vel approbare vel suadere , hac praesertim aetate, qua artem certiorem experientia fecit exemplo monstrante viam ; siquidem jam licet exitiali & gravi morbo , quo non pericu losior alter , qualis es gangraena, potentiorem, essicaciorem, tutiorem medicinam adhibere sequenti methodo. R. Itaque missis defensi is , quae perspirationem inhibendo nociva merito censentur , pars gangraenosa ad vivum spisse scarificetur imb si quid
sideratum sit, caute resecetur detondeatur, tum ut tanto magis imminuatur morbi fomes, tilin etiam ut apponenda remedia tantb altilis faciliusque penetrare possint. S'. Sanguine prius largiter educto scarificata pars, si gangraena laevis sit & superficiaria, foveatur decocto aristolochiae rotundae ; tincturai myrrhae vel aloes ; unguento AEgyptiaco, quod spiritu vini camphorato disia solutum sit, aqua phagae denica r, vel quod caeteris praestat, tinctuta myrrhae M aqua phagaedenica ad aequalem dosina permistis & in quibus dissolutum sit unguentum AEgyptiacum. Pulvilli seu plumaceoli itidem liquori bus imbuti admoveantur , locus hie apte contegatur & deligetur linteis spiritu vini camphorato vel solo , vel cum addito sale ammoniaco madentibu S.
9'. Si vero gangraena gravior sit S profundior , pars perfundatur spiritu acido sulfuris per campanam educto ; vel contegatur linteis madentibus solutione Mercurii in aqua forti seu stygia aut lapidis caustici vulgaris in aqua communi vel illinatur oleo glaciali vitrioli, aut butyro antimonii ;quae singula pro diverso gangramae gradu vel more parcius largius e affricare decet, Sc pura adhibere vel oleorum , unguentorum , pomatarum misceta varie temperare.
1o'. Qiuin imb si ad mali ferociam firmiore & celeriore praesidio
opus sit, pars inuratur cauterio actuali, acrius quidem leniusve, ferroque magis minusve candente, prout & morbi ratio postulaverit, & per miserit sideratae partis conditio. I I Q. Caveatur tamen ab omni usu arsenici seu auripigmenti, & arse-sucalium pi aeraratorum , ut sunt magnes, rubinus regulus arsenicales i