장음표시 사용
331쪽
Causae Luis Venereae confirmatae. SYMPTOMATA, quae modo recensuimus & quae luem veneream produnt & manifestant , neminem unquam adoriuntur, nisi cum infecto vel infecta concubitu, contactuve aut affricta intimiore sese pollue rit. Hinc ergo consequens est venerea illa symptomata a morboso seminio sive contagio dependere, quod ab infecto in sanum latenter serpat; cum
ea tantum ratione concubitus contactus e fano Vel fanae nocere valeant.
Sed admissum semel contagium sive seminium tot & tam longe dissitas partes assicere , tot & tam varia munia pervertere non potest, nisi in universas corporis partes diffundatur i, nec in universas corporis partes di fundi , nisi commisceatur cum humore quodam qui universas partes al- luat , qui per universias circulet, qui ad universas virus secum deferat. Sequitur ergo virus semel ad messim & cum humore quodam admisceri, qui totum corpus perluat & pervadat, & una cum humore illo ad omnia corporis loca organa latenter traduci. Sunt autem duo tantum humores, qui perenni & iterato fluxu refluxitque cunctas corporis partes jugiter irrorent , & cunctis infundantur, nempe sanguis & limpha ; debet ergo veneretum seminium cum alterutro commisceri, vel quod eodem recidit, cum utroque ; nam ambo , licet in extremis arteriarum capillamentis secedant inde peculiaribus vasis versus cor revehendi, sanguis quidem venis, limpha vero vasis seu ductibus lirnphaticis, utia tamen denub confunduntur in majoribus venarum truncis,
praesertim in sub clavia sinistri lateris, & inde cordis & arteriarum systole subaisti, attriti, intime permisti , vitia si qua habeant, reciproce inter se
Non quaerimus nec qua via contagium Venereum parti cuidam affusum& inhaerens ad sanguinem aut limpham traducatur ; nec qua ratione guttatim traductum Ocyus seritisve in sanguine augeatur δc multiplicetur ; nec tandem qua vi, indole, essicacia semel mustiplicatum fluida perdat &solida labefactet. Haec omnia fuse explicata sunt superius capitibus r. 3. & . Lib. II. ubi demonstratum fuit 1'. Contagium in sanguinem traduci via gemina, Vel circulatione sanguinis, qui virulentas guttulas ab infecta parte lambendo secum abripiat ; vel circulatione limphae, quae ab inquinata parte regrediens in sanguinem , quocum denub commiscetur , una secum devehat plurimas tabi virulenti guttas. 2'. Contagium admisia sum Ocyus seriusve multiplicari in sanguine ex depravata haematos eos Oeconomia , unde naturale sanguinis opificium pervertitur. Sic simili de catis contagia caetera, hydrophobicum , scorbuticum, pestiferum , scabiosum, in sanguine multiplicari sic compari ratione fermenta quaevis, panificum , cerevisiarium dcc. in operando augeri certum est. 3'. Denique conrasium venereum esse acidae vel acido salis naturae , corrosivae de fixae,
quod ideo & sulfurea ficida , quibuscum miscetur, inspullare & coaga
Seminium morbi sicci contagione admitti in corpus sa
cum sanguine vel cum limpha, vel
abunde dicis tum fuisse de intromissione , multiplica tione & ef
332쪽
quos iani potitus quam alios affectare. i. Semen, humore que semi
lare fi solida, quibus instillatur, rodere & exulcerare ; dc utroque nonaine numerosam sympto inatum , quae recensita sunt , catervam inducere
Verum tamen, quamvis experientia compertum sit humores quosvis . qui ab infecto sanguine secedunt, seminio istiusmodi assici posse & infici , neque ullum penitus esse, qui integritatem suam queat perpetuo illibatam tueri , fatendum est contagium venereum humores quosdam po tius quam alios ex se affectrare , cum his facilius promptiusque quam cum aliis assinitate conjungi ; adeoque partes peculiares , quibus illi destinantur , mun 'aque quibus exercendis vacant, specialius δc frequentius labefactare. Unde fit, ut licet symptoma morbosum nullum sit, quod a lue venerea dependere, quod cum lue venerea conjungi non possit, sint tamen aliqua, quae ad illam luem frequentius , dc ut ita dicam essentialius pertinere videantur. In genere quidem constat Virus Venereum, cum natura pingue sit 3c viscosum , cum pinguibus, viscosis δc insulsis fluidis facillime commisceri, adeoque humores istius generis, ut sibi maxime analogos, citissime de ut plurimum omnium primos contaminare. Sed cum ea in re ex peculiari humorum natura δί indole, quae plerumque latet, non pauca diversitas intercedat, ac proposita modo regula exceptionibu pluribus inde pateat, operae pretium visum est scalam sive tabellam harumce assinitatum ex observationibus quam maxime certis conficere, cujus ope uno quasi intuitu perspicere liceat quae frequentissima esse soleant luis venereae symptomata , atque inde tutius praesagire quae proxime impendeant, dc quae praesentibus successura sint. Itaque I P. Semen prolificum, quod in testibus virilibus elaboratur. humoresque seminales caeteri, qui in viris quidem in prostatis, glandulisCo perianis Sc lacunis urethrae 1, in foeminis vero in prostatis, glandulisCo perianis , dc botryformibus glandulis vaginae conficiuntur, primum potissimumque assinitatis gradum sibi vindicant ; nec immerito : Virusentiri venereum, quod e corrupto semine primitus genitum est, Originariae indolis retinens debet cum seminalibus fluidis proxime homogeneis
facili connubio jungi. Hinc perpetuum est in syphi liticis semen δc semi
nales humores contaminari, quacumque via non genitalium modo , co cumbendo ; sed otiam mammarum, lactando ; oris, sugendo vel basiando ; cutis , cubando &c. contagium conceptum fuerit, unde tali frequentes sunt in confirmata lue venerea locales genitalium morbi.
10. Alterum assinitatis gradum obtinent humores ambo viscidi 8c oleo- si, qui ad cutem pertinent, mucosus scilicet, qui cellulis reticularis corporis inter cutem Sc cuticulam intermediis reconditur, & sebaceus, qui peculiaribus cutis glandulis seu potius lacunis secernitur. Hinc morbi multiplices cutis, cuticulae, pilorum , capillorum , dc unguium in syphiliticis adeo frequenteS. 3 Q. Tertius locus cedit tribus humoribus mucosis 3c pituitosis, qui faucium nariumque proprii sunt, nempe I P. Muco, qui e paristhmiis sive tonsillis , & columella sive uvula ; Σ'. Muco, qui e glandulis palatinis, gin
givis 3'. Muco, qui e glandulis membranae pituitariae eructatur. Hi
333쪽
LIBER IV. CAPUT II. tam variae 1n syphiliticis affectiones faucium , palati, gingivarum &
4'. Quartum locum assignandum censemius unguinosis & mucilagineis humoribus , qui ad motus artuum musculorumque molliendos comparati sunt, tum qui a glandulis juncturarum ad ostium capita oblinenda , barbaris Oxovia dictus ; tum qui a glandulis membranarum musculos & rendines vestientium ; tum qui a glandulis periostii distillat ad perios ii mollit1em & laevitatem tuendam. Hinc multiplex dolorum Venereorum genus, arthriticorum, rheumaticorum, rheumatico- arthriticorum, 1sclua- dicorum, osteo coporum , lumbaginosorum.
J . Proximas tenet pinguis & oleosus succus ossium medullaris, tum qui majoribus ossium cavitatibus, tum qui discretis extremorum ostium cellulis, tum qui multiplicibus lamellarum ossearum inters sitiis inest. Hinc exostoses, ankyloses , caries ostium ; atque medullae in ossibus latentis in flammationes, suppurationes, abscessiis. 6'. Inde in vicem succedit limpha pinguis & si abviscida , qiuae toti corpori communis est, qua liniversis partes irrorantur δc nutriuntur. Haec contagio infecta, in spissata , acrior facta glandulas conglobatas, quas pervadit ; vasa limphatica , quibus revehitur ; partes tendineas es membraneas , quas nutrit, in strumas vel tumores strumarum aemulos, gummata Varia, nodos, ganglia; tophosque insat & tumefacit. Q. Septimus locus debetur humoribus, qui oculorum, partiumve ad oculos pertinentium proprii fiunt, nempe Humori viscido & lemoso, qui manat a palpebrarum margine; Humori sebaceo, qui a caruncula lacrymali majoris canthi exprimitur; 3'. Humori limphatico & pituito so , qui innumeris tenuissimisque osculis e tota conjunctivae dc corneae facie
eructatur ; '. Humori lachrymali , qui e lachrymali glandula super oculibulbum depluit; 1 Denique humoribus limphaticis, qui vitreum , crystal
linum , aqueum Oculorum humorem constitutilat. PIinc pro diversa eorum humorum infectione, spissitate, acrimonia, chalaziae sive hordeola, inflammatio , lippitudo, Tραχωμ α , Συκωσις palpebrarum , carunculae lacrymalis Tτέρυγιον , sive UngUIS 3 epiphora , OphthalmIa In adnata, ΛευκLωματα siUC
nubeculae, pustulae, phlyctaenae, ulcuscula, in cornea; fistula lacrymalis seu argylops , suffusio , abscessus, hypopyon, gutta serena , unde visus immi
Demum agmen claudunt certamen aurium & bilis quae de ipsa contagii veneret energiam sentiunt, quamquam serius , propterea quod alcatina , qua pollent , acrimonia seminii venerei vim fils acidam diutius hebetent. Hinc fit ut infectum certamen solito quidem spissitis haerendo phlogosim , inflammationem , dolorem in meatu auditorio ; solito vero acrius rodendo herpetes, rhagades, exulcerationes ibidem producat. Hinc quoque fit ut bilis vitiata solito quidem viscidior δc in emissariis restitans obstructiones, in farctus, skirrhos hepatis, & inde icterum hydropem , haemorrhoades; solito vero mordacior, intestina quo fluit sti mulando diar rhoeas, dysenterias, fluxus hepaticos inferat. Vix superest quid ultra eloquamur de caeteris humoribus , saliva, sto
machali & ii testinati limpha, succo pancreatico; tracheali seu bronesaiau
tum ossium capira, tum musculo
s. Medulla. res ossium succo .
334쪽
csse , quae propositura ordinem interv rtere
humore, lachrymis, sudore , urina, dcc. quoniam constat hos omnes, ceu tenuiores δί serosiores recensitis tardius parciusque inquinari, & inter se nullo vel fere nullo discrimine distingui. Caeterium allatae assinitatum scalae seu tabellae noli inconsiderantius confidere , quasi omni exceptione major esset, neque possent symptomata ,
quae Venereo contagio fiunt, a proposita norma vel tantulum unquam
declinare. In physicis rebus, medicisque potissimium constantiam tantam plerumque frustra requiras , quoniam varia & mutabilia esse necessuna
est , quaeciumque tam multo Variarum conditionum concursita nituntur.
Et sane in exemplum adduci potest quaestio ipsamet de qua agitur : Q iantumvis enim natura si sibi permittatur & omnia paria sint, propositani
Dormam affectare aperte videatur, docuit tamen experientia multa tapius intervenire, quae ordinem varie pervertant & interturbent. Nempe 10. Si nativa vel adventitia sit in parte quadam debilitas, vi liumve ullum conformationis, pars illa caeteris Paribus citius Sc ante ordinem morbo tentabitur, tum quod humores infectos magis letineat ob praeclusam circulationis facilitatem , tum quod haerentes debilius repellat ob debilitatam facultatem systallicam. Sic antecedentia vitia oculorum , pulmonum, uteri &c. contagio Venereo ansam praebent, ut partes eas lena dc celerius & essicacius adoriatur, quam ex praedista assinitatum scala sive tabella expectandum esse videretur. Σ'. Si humor quidam acrior , uberior , nimium sollicitatus, motu praecipiti ad destinata loca jam ante confluat, virus 'enereum una abripi, ad e dem loca copioseis deduci & partes illas peculiares praemature labefactare cogetur. Sic diar rhoea diuturna , gravior coryza seu catarrhus narium , fluor muliebris in foeminis &c. ad intestina, nares , fauces, uterum &c. symptomata advocant in syphiliticis inexpectata: 3'. Si humor quilibet alieno contagio inquinetur , Virus . Venereum superadditum evicaciam majorem inde contrahet, atque adeo bina venena consociata partibus, ad quas humor ille pertinet, & graviorem dc praeproperam noxam inferent. Sic virus strumosum, quo limpha ; aut scor-butichim , quo saliva inficitur, seminio venereo quod in iisdem humori bus quietum latet, ita calcar addunt, ut ad strumosos glandularum conglobatorum tumores producendos, aut ad gingivas exulcerandas Ocyus inde festinet.
'. Si adhibitis remediis topicis partis cujusdam , dc humorum qui partis ejusdem proprii sunt, integritati cauto consultum sit, pars illa quae
alioquin citiis me inficienda esset, vel nullomodo inficietur, vel inficietur tardissime δί infra ord1nem, qui ex scala competeret. Sic leviores genitalium frictiones cum unguento mercuriali tuto praecavent vel ad minus diu retardant venereos earum dem partium morbos, qui caeteroquin ex notis assini ratis legibus fere omnium primi solent apparere,ue'. Denique si casu quovis fortuito humorum decubitus in partem quamdam accersatiar , inde tan id facilius virus Venereum in parte. eadem cum humore haerente stagnaturium est , dc eidem labem tanto citius allaturum. Sic in typhiliticis saepe accidit ut ossi 1etu contu exostosis, articulo lapissu distorto anhylotis vel dolor arthriticus, parti quae frigoris acerbitatem
335쪽
L 1 Ag R IV. CAp UT III. passa laesit paralysiis, cuti leviter attritae herpes &c. ex improviso subo-
Haud inficias iverimus quin forsan plures aliae reperiri possint exceρ-tiones seu anomaliae istiusmodi, sed quas ipsi novimus candide proposui
mus. Caeteras alii impertiant, si quid noverint rectius istis , vel allatis utantur , aequo animo nobiscum expectando , dum experientia quae in rebus medicis rerum magistra est, certiora doceamur. Fatendum interim allatis anomaliis regulam , nedum ullis infirmari, sed omnibus potius confirmari egregie, cum vel ex anomaliis ipsis mei liqueat Naturam su1 constantem normam semper affectare , nec ab illa unquam vel tantillum discedere in anomalias, nisi vi cogatur. Hinc erM colligere est propositam assinitatum scalam sive tabellam, quamvis satis certa non sit, ut plenam dc perpetuam fidem impetret, at saltem satis veram videri, ut a Medico artis gnaro ignorari non debeat, cum possint aliquando futura incipientis syphilidis symptomata inde praesagiri, imb etiam feliciter praeverti. Placuit ideo dc in recensendis luis venereae symptomatis, δί in iisdem nunc explicandis huic normae potius insistere ceu observatione certa probatae, quam ordinem sequi arbitrarium alium quemlibet, nullo nixum fun
CAPUT I I LSymplomata Luis Venere e confirmatae. g. L MORBI GENITALIUM. IN genitalibus quatuor humores peculiariter distinguendi sunt, qui
veneno venereo infici, δί infecti locales genitalium morbos inferre possitnt. 1'. Semen prolificum testium virilium , Σ'. Semen infoecundum utriusque sexus, scilicet Prostatarum, glandularum COWperianarum , dc lacunarum urethrae in viris 1, in foeminis vero prostatarum, glandularum CoWperianarum , Sc glandularum vaginae 1, 3'. Humor sebaceus glandularum culanearum , quae balanum δί internum praeputium in viris, in flaminis ver b vulvam, in utroque sexu ani confinia obsident , M'. Humor mucosus , qui inter tenuissimam cuticulam glandis , praeputii aut vulvae , cutemque subjectam interjacet, sicut in reliqua corporis cute. Itaque I. Si gonor rhoea recens antiquae syphilidi superaddatur impuro concubitu, semen, tum quod testibus in vesiculas seminarias confluit, tum quod in prostatis ic glandulis Co perianis secernitur , adventit Iovitio jam corruptum simul etiam virus jugiter hausturum est a sanguine jam pridem infecto. Hinc ergo gliscente in dies morbi virulentia propter fomitem continuum gonorrhoea malignior pertinaciorque Sc diutius flu
II. Simili de causa diuturniore seminis vitio, quod a sanguine fovetur , limpha perluens seminis conceptacula in callos inspissanda est , qui ind1es majores de duriores futuri sunt , dc tandem in apostemata , ulcera ,
cilior. II. Imodi quod pejus,ca losa &ulcerosa.
336쪽
III. Uleuiacula, bubo, Porri, callosiores &Curatu difficiliores. IV. Pani seu bubones in inguinibu S. V. Sperma-
Ia tamen gonorrhoea sine novo concubitu.
fistulas non raro abituri, ut vidimus supra Cap. f. r. Lib. III. III. Pari ratione si ulcuscula cancrosa, bubo , porri aut verrucae in genitalibus , sici aut mariscae in ano syphilidi jam ante contractae de novo superveniant impura sed recente venere, major singulorum malignitas futura est propter fomitem quem sanguis perpetim suggeret, quam quae Asolo contagio recens admisso expectanda foret. Hinc ergo ulcris crita acriore pure scatentia, magis phagedaenica futura sunt ; bubo , porri dcc. spis fore limpha indurati vel enutriti, contumaciores 1, imb vero singula lincallos dc duriores & majores plerumque desitura sunt.
IV. Quod si supponantur syphi litici novi contagii immunes esse , nihi
lominus tamen semen habent illi utrumque, tum foecundum , tum infoecundum fermento venereo pridem inquinatum, quod a sanguine transfunditur. Hinc ergo limpha , qtuae se minis utritis ile promptuaria , testes,. vesculas seminarias, prostatas, glandulasque CoWperianas perluit, dcinde tenuiorem seminis partem circulando haurit, idem contagium participatura est, quo nimium inpissata in glandulis inguinalibus, ad quas confluit, restitatura esst, panosque seu bubones ibidem productura , de quibus supra Cap. se Lib. III V. Imb verb si semen prolificam nimiam ab admisso contagio visciditatem & spissitudinem contrahat, nec in testibus anfractuosos re Dii catos vasortim spermaticorum gyros peragrare, nec a testibus pendulis ad vesiculas seminarias sursum ascendere poterit. Hinc ergo futurum ut haerentis & restitantis copia vasa spermatica distendantur, unde spermato-cele ; cohibito sanguinis fluxu venosi surculi in varices inflentur, unde v, ricocele ; retenta limpha pinguiore quaedam testium loca in sarcoses excrescant, unde sarcocele demum a stagnante sanguine vel limpha serum; aut status vi extundantur intra vaginalem tunicam, unde hydrocele vel
V I. Si a semine istiusmodi virulento , quod vel pollutione nocturna, vel concubitu etiam cum sano aut sana, vel per stillicidium pos michionem, emittatur ab ipso infecto balanus praeputiumve in viris, aut vulva in foeminis ita madefiant, ut tenuioribus partibus, quae per mediam cuticulam penetrant , subjectus humor mucostis veneno inquinetur , a muco semel in quinato pulposae bases papillarum culanearum quas circumfluit brevi indurandae sunt. Hinc ergo futurum ut papillae cutis retenta limpha spistiore, quΞnureiuntur, in porros, Verrucas, condylomata sensim excrescant & ex
porrigantur, de quibus supra egimus Cap. 9. Lib. III. V II. Si verb acrior seminis pars in hiulcas aliquot glandulas sebaceas,
irruperit, quae in praeputio, balano aut vulvae frequentes sunt, humor,. qui intus latet, vitiosam inde tum spissitudinem tum virulentiam concepturus est. Hinc ergo ab haerentia spissioris humoris, glandularum illarum in papulas tumefassio producenda esst; a virulentia Verb acrioris, earum-dem erosio in ulcuscula cancrosa, de quibus supra Cap. I. Lib. III. V II L Numquam tamen hactenus observa tuna fuit semen tantam ab infecto sanguine sine ullo contagio recens admissis virulentiam posse contrahere , ut conceptaculis perfecte sanis inflammandis aut exulcerandis compae fiat ponitque adeo ulla unquam ratione gonorrhoeam virulentam ex se de
337쪽
L1sER IV. CAPUT I I L - 3os novo inferre sine contagii accessione , quod in concubitu impete facto introrumpat. Potecto tamen antiquior gonorrhoea , quae male curata substitit,
renovari solo vitio quo sanguis de semen jam pridem infecta sunt, sed
haec , ut patet, minoris sunt molis. IX- Si ea quae ex corpore egeruntur, virulento intestinorum muco oblita sint, sebaceum humorem in spissatura sunt, qui in lacuni3 an flagi, motastis reconditur , & natura crassior est spissiorque. Hinc ergo ab humore ra, sies. m illo intra sua conceptacula congesto , dc ea sensim dilatante prodituri sunt riscae&c. ad anum tumores varii fraga, mora, ficos figura referentes, de quibus supra Cap. 1 o. Lib. III.
X. Si mucus ille, aut humor qui ab ano distillat vel egeritur , acrior 'ς fuerit, rugas ani ciuibus ingades ani , de quibus suprX I. Caeterum possimi enitalium, sicut & fraga, mariscae , rhagadesque ani commode deduci ab
assinitate sola, quae inter virus venereum & sebaceum mucosumque humorem genitalium & ani intercedit, qua fiat ut humores illi primario per se vitioso contagio a sanguine immediate contaminentur, adeoquQmemorata symptomata accersant, sine ullo seminis interveutu.
istillatur in fissuras erosurus est. Hinc ergo rha- a Cap. Io. Lib. IILtiam porri, verrucae, ulcuscula cancrosa ge-
Duo sunt humores in cute, qui veneni venerei consortium facile admittunt , mucosus nempe , qui in spongiosis cellulis corporis reticulati cuticulae immediate suppositi intercluditur, dc sebaceus , qui e glandulis seu
potius vasculis lacunisve culaneis sensim eructatur. Caeteros duos, qui e cute etiam scaturiunt, sudorem nempe & insensibilem perspirationem non moror, quoniam tenuiores sunt, subtiliores δc nimis aquei, ut virus venereum , quod crassum est viscidumque, aut imbibere aut retinere possint. Itaque L Si mucosus humor connubio veneni venerei inquinetur , ma- I. Scabies sjorem inde acrimoniam contrahet, qua summam cutem vellicaturus est hinc pruritus frequens Sc impetigo : Erosis deinde fibrillis quibus cuticula cum cute alligatur, laxatam epidermidem in vesiculas miliares sero salso plenas inflaturus est, quae in ulcuscula leviora dehiscent hinc scabies :Demum crescente malo graviores exulcerationes cuti illaturus est , quibus erosa & exsiccata cuticula furfuris instar sponte decidet ; hinc herpessiccus , furfuraceus, pustulo scis , miliaris, exedens. II. Cum cuticula nulli bi crassior sit densior irae quam in Volis manuum II. Rimae plantis pedum, mucosus humor qui subtus latet dissicilius inde emabitur stissurae seu per cuticulae spiracula. Diutius ergo δc ideo copiossitis collectus calorem & pruriginem majorem ibidem excitaturus est. Hinc arefacta cuticula fatis cet in rimas silve rhagades duras, callosas, prurientes , ichore manantes: Imo etiam latenter suffossa dc a subjecta cute sponte secedens interdunt deponetur equviae instar.
IIL Si humor idem , sed benignioris veneni consortio minus acer III. Cinis summam tantum cutis superficiem levissimὸ erodat in certis corporis locis macula:
338쪽
seu areis intacta δc illaesa cuticula , vasa cutis senii lacera guttis seu stillis pauculi sanguinis roratura sunt, quo nativa humoris mucosi pelluciditas inquinabitur : Hinc ergo cutis maculae planae, non extuberantes , epheli dibus similes, discretae, si in discretis cutis locis humor mucosas vitietur; latius expansae, si in pluribus locis continuis 1, livescentes, purpureae, ro sese, flavae &c. pro rorantis sanguinis copia majore vel minore , aut di verso ejusdem colore, nigro , rubro, roseo, flavo &c.
cartilagineo intra cutem latente , velut in testa florali radicari, e pluribus exilibus, mollibus , mucilagineis fibrillis sive radiculis cum capituli fundo continuis enasci ; gradaria sed latente harum radicularum accretione, quam limphae pingui 3c mucosiae acceptam debent , sucFrescere promitti Inde consequens est posse pilos capillosque triplici causa morbose defluere. 1'. Si limpha qua nutriuntur , contracta ab admisto conragio acrimonia, tenuissimas capillorum fibrillas transversim succidat demetatque , illaesis tamen radicibus primis. Σ'. Si acrior Sc magis virulenta primas ipsas pilorum & capillorum radiculas erodat 3c extirpet. 3'. Si ulcuscula cutis ipsas mei glandulas seu capitula ovalia, unde pili capillive prodeunt, depascantur Ec funditus pessundent. Hinc areae , ophiasis , alopecia , capitis calvitium, imb etiam glabrities stiperciliorum , henarum ,
menti caeterarumque omnium pilosarum corporis partium 1, quae vitia sunt modo quidem natura vel arte reparabilia, ut cum a prima causa dependent ; modo vero ex toto immedicabilia, ut cum a duabus postremis
V. Similiter comi um est ungues , qui extremos digitos ornant armantque, e papillis nerveis tendineisue cutis stricte invicem unitis coa lescere , mollibus in origine, pulposis, Sc reticulari cutis corpore circumdatis, donec firmitatem adeptae sint: Caeteroquin ungues ubi induruerint , accretionis plane nescios sola harumce radicum molliorum nutritione , quae limphae viscidiori debetur, sensim extendi & eXtrorsum promitti. 'Igitur si viscidior illa limpha, cujus appositione unguium radices crescunt& explicantur, spissitate vel acrimonia nimia peccet, qu's a seminio venereo contraxerit, molles & pulposas radicum fibras distractura, tume factura, corrosura, exulceratura est. Hinc unguium scabrities, crassities hinc ad unguium radices reduviae sive paronychiae, inflammationes , p naritia, ulcera t, hinc demum erosis radicibus unguium casus. VI. Si humor sebaceus , qui vasculis seu lacunis intra cutem reconditur, ut stillatim affusus epidermida molliat δί oblinat, veneno venereo inficiatur, I'. Inspissabitur, unde conceptacula haerendo dilataturus est , dc hinc tubercula culanea, parva, discreta, dura, rotunda, parum fastigiata. 20. Acrior fiet, unde fuminum apicem conceptaculorum in tuber cula dilatatorum latenter erosurus est, δc hinc pustulae venereae seu ulcussicula culanea , dura , callosa, circularia , plerumque sicca dc sine pure , aliquando tamen humida δί manantia , squamosa, furfuracea, flava dcc. quae in commissi aris labiorum , alis nasi, toto capillitio partibusque omni
bus pilosis frequentia sunt , ubi magis abundant glandulae seu lacunae
339쪽
Humores duos in ore agnoscimus quibusctim virus venereum jungi amat ; 10. Muciam scilicet vlicosum , qui in tonsillarum cellulis glandulisseque columellae & totius lacunaris faucium secernitur ; 1'. Sebaceum Mungitinosum humorem , qui e glandulis seu lacunis gingivarum & palati exudat, dc quo lingua & dentes obduci solent, nisi detergeantur. In eodem
quoque censu numerandus in naribus mucus, qui e glandulis membranae pituitariae depluit, & internas nares emollit, si abundaverit emungendus. Proinde L Muciis faucium, si seminii consortium admittat, tum inspiDfabitur , atque adeo haerendo cellulas glandulasque quibus continetur, dilataturus est, venasque circum repentes compressurus, unde tonsillarum , Columellae δί lacunaris faucium tumor, dolor, phlogosis , inflammatio cum dissicultate deglutiendi ; tum acrior fiet, atque adeo rodendo partes easdem exulceraturus est , unde tonsillarum , columellae, lacunaris faucium ulcera dysephilotica , maligna, cacoethea, phagedaenica , quibus palatina ostia apposita, quae tenuia Iunt, carie brevi tentari Sc absumi necesse est, unde hiatus ad nar S.
II. Idem dicendum de sebaceo humore in palati glandulis secreto, qui semel infectus Jc spissior inde fiet, unde haerendo de conceptacula di
latando tubercula dura , discreta, rotunda, parum fastigiata in palati fornice producturus est, inflammatoria modo , modo vero inflammationis expertia ; δc fiet simul acrior, unde summa tuberculorum Sstigia ero surus est in ulcera rotunda , dysepulo tica, maligna, quibus osseus palati fornix superinductus carie ad nares usque interdum perforabitur. III. Eadem quoque humori sebaceo gingivarum conveniunt, qui contagio venereo inspissatus sua conceptacula in tumores grandinosos induraturus est, unde gingivarum tubercula ; qui simul ex contagio eodem virulentus conceptacula indurata corrosurus est, unde aphthae sive ulcuscula gingivarum , suppurationes ulcerosae in extremis gingivis, parulides sive abscessus inter gingivas dc radices dentium, ac demtim pure ad tenuem membranam, quae instar peri ostii dentem intra alveolum convestit, sensim prorepente, dolor, vacillatio , caries, casus dentium. I V. Nec dispar est conditio muci narium, qui si contagio admissi, nimium inspissetur, glandulas quibus secernitur , ' dilataturus haerendo δίsensim tumefacturus est in sarcomata polyposa, callosa, fung*sa, ulcerosa, carcinomato lea pro diversa limphae nutritiae qualitate : Si vero nimiam
acrimoniam causa eadem adipiscatur , easdemmet partes rodendo producturus est ulcera, phlyctaenas Sc OZaenas seu exulcerationes malignas, d hinc caries spongiosorum ossium narium , triangularium duorum ossiuna nasi , vomerisque ipsius cui innituntur , Unde corrUente nasi concameratione & depresso ac rorhinio, simi derepente fient, quibus ante nasus aqui-ἐinus fuerat. V. Corrosa columella , ossiculis palatinis, spongiosis narium ossi bius 3 vomere carie exesis ; depresso nasi fornice , necessiim est vias quibus de
sertur aer qui effatur , penes amplitudinem varie immutari. Hinc ergo Q q
faucium cum carie ossi uin pa- utilioru
palati, cum carie fornicis osse, b
340쪽
consequens est variandum quoque vocis tonum, ut ex Musicae pneumaticae theoria liquet, unde sonus natalis , vocis raucitas, aphonia dcc. quibus singulis symbolam quoque non raro conferunt inflatio, durities, asperitas,
erosio 3c exulceratio tum tracheae arteriae , tum glottidis.
V I. Necesse est a spiritu, qui e pulmonibus exspirando educitur, purulenta miasmata non pauca transeundo abripi ex faucibus, gingivis naribus-Ve , si exulceratae sint, atque inde olidissilotim odorem contrahi. Hinc est quod syphilitici, qui ore vel naribus exulceratis laborant, id oleant, i a ) mod siccae redolet palus lacunae. , u d pressa piger hircus in capella , v d bis murice vellus inquinarum , d jejunia Sabbatariorum.
Ad contagium venereum quod irrepit, admittendum se facilia praebent
tria humorum genera , quae ut artuum motioni conducant a natUra comparata sunt, nempe I Q. Mucago muscularis , qua extima musculorum superficies madet, ut lubrica fiat. Σ'. Dnooia seu articularis muc ago, quae in Juncturas instillatur, ne ostium affritius durior sit. 3'. Mucago periostii, qua exterior periostii facies oblinitur, ut superjecti musculi liberius mo-Veri possint. Hinc ergo deducendi dolores omnes venerei, quibus syphilitici dirum in modum discruciantur. Nempe I. Si mucago muscularis venereo seminio gravida in conceptaculis haereat, grandinosos tumores excitatura est , unde cohibito vel retardato sanguinis fluxu dolor rheumaticus, tensivus, pulsatiVus , cum tumore manifesto & inflammatorio ; si vero suat, sed acrior virulenta . mordicando & stimulando dolorem illatura est rheumaticum , acrem . pungitivium , cum calore quidem, sed sine inflammatione. Dolores autem
istiusmodi haec aut illa , plura vel pauciora loca occupant, & vagi vel fixi sunt , prout muscularis limpha in his aut illis , pluribusque vel paucioribus
locis asticitur , vitiumve quo peccat , permanens est Vel mutabile ; quae singula varie variant pro partium consormatione & qualitate, accidentium externorum concursu , & veneni venerei natura & and Ole. Caeterum
ad rheumaticos dolores ischiadici, sicut lumbago, referendi sunt, ut species ad genus, cum ad musculos ambo pertineant. ΙΙ. Simili modo si mucagine articulari seu synovia, quae virulenta prae spissitudine haereat, mucilaginosae glandulae unde scaturit, inflentur , δίcoercito sanguinis circuitu inflammentur , dolor arthriticus advocandus est , tensivus aut pulsativus, cum articuli calore , rubore, inflammatione :Sin vero mucagine eadem , quae in juncturas libere quidem fluat, sed quae justo acrior sit, ligamenta alte fodicentur, dolor arthriticus inferendus est acer Sc pungitivus, cum calore quidem, at vero plerumque sine tumore dc
III. Si vero mucago utraque muscularis Sc articularis pari vitio laborave-iat Martiat. Epigramm. 4. Lib. 4.