장음표시 사용
421쪽
LIBER IV. CAPUT X. 3'. Prodest etiam aqua Rabelli, cujus parandae ratio infra proponetur Cap. XII. Solet autem haec aqua ad gratam aciditatem instillari guttatim librae j. aut libris ij. ptisanae vulgaris, quae per dies aliquot continuos addito syrupo quo umque , v. g. capillorum veneris , vel violaceo , exsorbendae offerantur per intervalla mane quidem jejuno ventriculo , vel post meridiem sed longillime a pastu. Potest etiam aqua eadem ambra gris ea Vel myrrha impraegnari ex methodo infra proponenda CAp. XIL & ad guttas V j. viij. x. exhiberi quotidie per dies aliquot in bolo aut vehicuta qualicumque ; quo remedii genere ab egregio Viro narrari memini gonor rhoeam habitualem nuper felicissime curatam fuisse , cui reprimendae
caetera remedia imparia fuerant. 6'. In urethram in viris, in foeminis in vaginam immittantur syphonis ope injectiones ex infuso decoctove eorumdem remediorum in aqua
calcis secunda; vel ex dissblutione lapidis styptici, qui vulgo de Ver diciatur , cujus processum infra describemtis ad hujus Libri calcem, aut i pidis medicamentosi Crollit. Sed ea caute & parce adhibeantur Velim, ne acrimonia phlogosin excitent, vel repentina nimiaque adstrictione prostatarum vesicularum seminariarum emissaria nimium constipent. 7'. Denique si laxitas in causa fuerit, cur oscula ductuum seminari rum praeter naturam hiantia feminalem humorem , quem laxius concludunt , stillatim profundant, proderit embro chen aut balnea aquarum thermalium , ut sunt les eaux de Balaruo , de Bourbon, de Barege, la Cha pelue &c. experiri, quae ad partium tonum firmandum essicaciter valent.
II. Porri venerei, qui in partibus pudendis insident, cum recentes , exiles, molles sunt, exterminato per hydrargyrosim seminio Venereo unde pronati fuere, solent aliquando marcescere, arefieri & sponte decidere. At contra nonnumquam , praesertim si crassiores, duriores , dc altius radi
cati fuerint, etiam post hydrargyrosim legitime administratam integri permanent, quod nutrimentum pediculo succoso jugiter in illos illabatur ;haud dispari modo ac in verrucas quarumcumque partium solet illis quae
luem Veneream causam non habent.
De futuro porrorum exitu haud dissicile est judicium ferre, dum hydrargyrosis ad finem jam properat, atque adeo naturae viribus & remedii esticaciae permittendi, si sponte videantur delapsuri. Sin aliter, Forsi ce proxime ad cutim resecandi sunt, ac si basis mollis fuerit, utendumetmplastro confecto ex aequis partibus emplastri Vigonis quadruplicato Mercurio , & emplastri Diachyli cum gummis, quo promoveatur blanda suppuratio & absoluta callorum resolutio , si qui forsan exigui basi substrati sint, priusquam rescissorum porrorum plagae cicatrice solidescere per
At vero si basis durior sit, & multis , duris, altisque callis obsita , tunc ut supra dictum est Lib. LIL Cap. 9. leves in vicinia inunctiones mercuriales identidem repetendae, & resectis porris stiperimponendum unguentum basilicum cum addito praecipitato rubro, ut callis partim erQ-
venelei aliquando non decidur i, &quare Qua ratione curandi
422쪽
III. Phi-rriosis & paraphimosis habitualis in viris. phimosis in sceminiS.
sione , parti in resolutione sensim evas aescentibiis emollita ulcerum ora possint sine periculo recidivae in cicatricem duci. 3'. Imb vero possunt, si ita videatur , essicaciora cathaeretica in usum advocari , qualia supra proposuimus loco jam laudato ; sed raro vel fere numquam accidit, ut iis opus sit post hydrargyrosim rite administratam , cum legitimus inunctionum usus plerisque callis certam enicacem medicinam iam attulerit.
III. PHIMOSIS ET PARAPHIMOSIS HABITUALIS
III. Contingit aliquando in viris, quibus tumuit balanus aut praeputium ab ulcusculis venereis, & qui ideo phimosina vel paraphimonio expertistunt , ut curatis ulcusculis, imo etiam exterminato morbi seminio usu mercurialium inunctionum, phimosis tamen aut paraphimosis habitualis remaneat , unde constrictum praeputium deduci, aut corrugatum adduci
non potest. Hoc utrumque infortunii genus frequens est quoties praeputii tumor & diuturnus & skirrhodes fuit, in quo scilicet constrici ne vel corrugatae praeputii fibrae impacta limpha turgent ita indurata, ut Mercurii essicacia eludatur. Adest & in foeminis quandoque morbus tum natura , tum causa proXime congener , nempe praeternatural IS coarctatio muliebrium , maxime
ostii vaginae , seu phimosis habitualis constrictione vel coalitu inducta. Causa utraque familiaris est foeminis, quarum vulva ac vaginae principium ulcusculis venereis multis, spissis , profundis, callosis male affecta
fuerunt , neutra vero adhibito etiam Mercurio fere unquam cedit.
Id mali in utroque sexu natura leve est, dc facile tolerari potest , ut quod nec periculum Vitae nec gravem molestiam inferat. Attamen climgenerationis operi ossiciat, si medicinam ideo facere lubeat, sequenti methodo facienda est. 10. Paretur decoctum mucilagineum Sc emolliens ex radicibus althaeae, nymphaeae , liliorum alborum ; foliis brancae ursinae, malvae ; seminibus lini, psyllii Sc. in quo tepente penis totus intingatur per horam unam aut alteram bis in die. Reliquo diei tempore totum penis caput cataplasiamate ex pulpa radicum, foliorum eminumque decoctorum circumteo atur , aut saltem tepide foveatur linteis decocto illo madidis, saepiusque renovandis. Imb vero in phimosi decoctum idem subter praeputium syphone infundendum est , ac in rimam , qua praeputium dehiscit, intrudendus penicillus linteus , vel tenuis spongia, quae eodem decocto perfusa sint, ut ea ratione corrugatae praeputii fibrae decoctum alte , perpetud, undique imbibant, quo tandem mollescant & relaxentur. 10. Similiter in foeminis debent muliebria ac vaginae principium decocto eodem saepius in die foveri , atque pulpa plantarum seminumque de coctorum linteo obducta in formam pessarii, aut quod plerumque expeditius est , pessarium linteum, vel spongia decocto illo emolliente imbuta in vaginam immitti, ut hac opera constrictae partes humore emolliente ju-oiter madeant de humescant.' Emollita semel loca mechanica quavis arte caute tamen dilatandi.
423쪽
Ling R IV. CAp UT X. sunt , ut nativae amplitudini sensim reddanitru : Nempe in paraptaimosi subter praeputium pone glandis coronam corrugatum , quod manu sinistra molliter retinendum est, balanus blande intro repellendus, praeputium antrorsum simul adducendo , & illius rugas paulatim explicando. In phimosi vero rima, qua praeputium pervium est , paulatim amplianda est speculo ani, quod summo apice primum introductum , dein pedetentim ex plicatur. Demum in foeminis constrictum vaginae principium, intruso anivei matricis speculo, gradatim dilatandum est simili methodo , quae singula pluries sed modice de caute repetenda sunt, donec emollitione & disia tractione alternantibus corrugatae partes pristinae amplitudini sensim dc si1-
0. Quod si1 ea non succedant, sectione utendum est, nempe in para: phimosii plicae corrugati praeputii hinc de inde perpendiculari de satis altae plaga incidendae, ut laxatum praeputium libere adduci : In phimosi vero bisulus constricti praeputii hinc & inde forfice dissecandus , ut praeputium
deduci possit. Solent autem in utroque casu penis latera ad sectionem eli-oi, quod anatomia compertum sit illa paucioribus & tenuioribus vasis sanguiferis perlui, unde minoris haemorrhagiae periculum. Caeterum vulnerata loca ex artis legibus curanda sunt, primum digestivo, Sc dein balsa-ino Arcaei , diligenter cavendo ne cicatrix in angus Ias contracta praeput11
deductioni & adductioni obesse, δί morbum renovare possit. Q. In mulieribus sectioni nullus locus est, nisi aperte liqueat phimosina pendere a coalitu laterum vaginae vel vulvae, quae possint proinde sine periculo sectione divelli. Sin aliter a sectione omni abstinendum est , neque
enim licet tunicas vaginae in annulum corrugatas δί constrictas temere medias discindere plaga dissicili, & quae plerumque inutilis futura sit, cum
cicatrix plagae inducenda locum denuo coarctatura sit. Sed diutius moror ξ Quasi vero mulieres illae, quae in venerea palaestra jampridem meruere , nostra curarent consilia, Opemque implorarent, & non
mallent ementitam illam virginitatem incauto cuidam, sed ad opus strenuo juveni concedere, cui se pertundendas praebeant.
g. IV. CONDYLOMATA ET CRIST E.
IV. Spes nulla est fore it condylomata, cristae , fraga, mora, fici, mari scae , caeteraeque id genus excrescentiae, quae ab impura Venere adnasia cuntur ano vel pudendis , usu mercurialium inunctionum marcidae Jc extenuatae sponte unquam decidant et, quippe quod lato , crasso , succoso pediculo radicatae nutrimentum uberius accipiant. Quocirca abjecta omn1ctinctatione , in hydrargyrosii ipsa, cum ad exitum vergit sit aeger viribus satis valeat ; si vero infirmus fit post instauratas vires aliquot dierum 1nduciis , deradendae & detondendae sunt quam proxime ad cutim , calli, si qui in basi sub sint, cathaereticis exedendi vel igne adurendi ; demum plaga superstes suppuranda , detergenda, dc cicatrice obducenda est ex artis legibus , quas supra proposuimus Lib. III. cap. IO.
ani adversus hydrargyrossimplerumque
424쪽
ani contra Mercurium pervicaxieinione curanda est.
Idem dicendum de fistula lacr7mali. VI. Dolo
Mercurii essicaciam, Eorumdem etherapeta.
g. V. FISTULA ANI, ET LACRYMALIS.
V. Idem esto judicium de fistula ani, quae a lue venerea ortum habet. Latet aliquando inter ipsas ani ficos mariscasve, aliquando vero abs tueexcrescentiis ullis tacitos agit cuniculos, sed ideo in utroque casu hydrargyrosi cedere perinde nescia est, quod pus sanies e , quae sinuum anfractus opplent , cum purgari & extergi nequeant, Vitium perpetuent. Idcirco simili quoque methodo , dum hydrargyrosis ad exitum properat, vel saltem postquam aeger viribus infirmior ab hydrargyro si aliquantisper convaluit, ani fistula sinubus omnibus diligenter prius exploratis incidenda est putrida ulcerata labra resecanda 1, profundiores calli, si qui forte adsint, vel summis forficibus statim exscindendi, vel cathsereticis paulatim absumendi 1, denique vulnus emollitum, suppuratum , dete Um , mundificatum ad optatam cicatricem deducendum est , qua de re consuli velim Auctores, qui de Chirurgicis operationibus nuper scripsere , vel si
lubuerit, Diatribam quam de ani fistuIa publici juris olim ipsi fecimus - Quae autem de ani fistula dicta sunt modo, debent eadem intelligi de
fistula lacrymali sive AEgilope, si a lue venerea ortum ducat, cui curandae manum prius admovere nefas est , quam seminium venereum, qu
fovetur, hydrargyrosi profligatum fuerit
VL DOLORES RHEUMATICI ET ARTHRITICI.
VI. Experientia notum est dolores ineumaticos, arthriticos , & ischia-dicos, tum cum maxime a seminio venereo produci creduntur, plerumque tamen legitimae hydrargyrosi superesse , dum caetera luis symptomata evanescunt : Quod videtur a triplici causa pendere, I R. Ab acrimonia, quam sanguis ab admixto contagio venereo contraxit, unde salsior acrior que limpha tendineis fibrosisque partibus infunditur : Σ'. A visciditate nimia sanguinis Limphae, unde tardius per angusta partium Vasa circulantur , & in iisdem haerent stagnantque facilius: 3'. Ab atonia & laxitate , quae praecedentibus crebrisque decubitibus accessit fibrosis ligamentorum , tendinum , musculosarum tunicarum staminibus, unde futurae salsioris limphae stagnationi facilius patent. Hinc ergo liquet ad dolores illos, qui curato morbo venereo superstites sunt, leniendos, vel quod pluris interest, discutiendos, vitiis sanguinis &limphae, ac atoniae tendinearum fibrosarumque partium occurrendum esse. Itaque 10. Praemissis universalioribus remediis, conducunt in salsa muriatica sanguinis dyscrasa , i'. Omnia lactis genera, ut asininum , caprilium , vaccinum , semel, bis in die , pro omni alimento ; per duos, pluresve menses ; modo ventriculus digerendo par sit : r'. Iuscula ex pullo gallinaceo juniore, vel frustulo carnis vitulinae cum herbis temperantibus, cichorio silvestri, borragine, scolopendrio , fumaria, agrimo-Dia , pimpinella, nasturtio aquatico &c. 3 P. Aquae minerales acidulae perplures dies epotae ad libras ij. vel iij. iv.ve qualibet die. a'. Conferunt in viscida sanguinis constitutione, iri Blanda sudorifi-
425쪽
Lin ER IV. CAPUT X. 39 Ica , quiae sanguinem atterant, & excedentem sanguinis muriam diuresa vel diapho resi excludant, ut decocta dc bochera ex lignis, corticibus, radicibusque sudorificis, ut ex ligno Guaiaco δc salsafras , cortice Guaiaci ; radicibus Chinae , salis-parillae dcc. quorum duo vel tres haustus absorbentur in die per hebdomadas duas. 10. Juscula ex viperis vel colubris, qtiae per dies I . Vel 2O. repetuntur cum debito regimine. 3'. Quod sit ea sanguinis vitia , acrimonia nempe atque visciditas una concurrant, tunc necessum est proposita quoque remedia conjunctim vel alternatim exhiberi. Conjunctim quidem, ut si lac decocto suaorifico alteretur , aut si horis serotinis 3usculum ex vipera , matutinis lac praebeatur : Alternatim vero , ut si sti lorifica decocta vel viperina juscula lacti jus culisque temperantibus, lac vero jusculaque temperantia decoctis sud risicis , jusculisque viperinis per vices succedant. q. Dum haec intro adhibentur , ut emendentur vitia sanguinis extus faciunt ad firmandum partium dolentium tonum 1'. Fricationes siccae
cum panno laneo molliore ad cutis ruborem : a'. Inunctiones multigenae cum axungia ursi, taxi, viperarum , serpentum , humana Scc. cum oleochamaemelino, laurino , anethino , rutaceo , scorpionum Matthioli, catellorum , lumbricorum, nucistae , laterum sive philosophorum &c. cum sa- pone duro & spiritu vini vel aqua vulneraria δ c. cum balsamo tranquillo , & aliis hujus generis sexcentis : 3'. Exercitationes jejuno ventriculo ad madorem usque : '. Usus quotidianus subuculae laneae quae ad cutim proxima sit &c. quae si irrita sint aut minus esticacia ad embroches, balneaque thermarum, praesertim earum quae sunt e sulfurearum genere , confugiendum est, quasi ad sacram anchoram. Q. Caeterum diligenter inquirendum est, num dolores illi qui curatu dissiciles sunt, a seminio scorbutico forte proveniant, de quo conjectura erit ex ulcerosa gingivarum putredine, aut ex rubris, violaceis, nigris tibiarum maculis & vibicibus ; quae si appareant, iis remediis potissimum insistendum erit, quae adversus scorbutum emcacius valent, de quibus su pra hujusce Libri Cap. 6. 3. 3. art. 3. n. s. iis tamen non omissis, quae modo proposuimuS.
f. VII. HER PETES ET LICHENES. VII. Nec dispari fere methodo herpetibus, lichenibus, impetigini,
caeterisque cutis vitiis medendum est, si post usum hydrargyros eos permaneant, quod non rarum 1, aut quod frequentius est, si per intervalla renoVentur. Nam cum utrumque repetendum sit, ut de doloribus modo dicebamus, 1'. Vel ab acrimonia sanguinis, atque adeo humoris sebacei de mucosi , quibus cutis jugiter madescit : Σ'. Vel a visciditate eorum dem humorum, praesertim quae cum acritate conjuncta sit: e . Vel ab ulcerosa mollitie glandularum corporis reticulati seu mucosi, dc superjectae cuticulae, quae vitiosos succos a sanguine facile imbibant Altri instar , consequens est ad affectiones illas culaneas radicitus curandas adhibenda esse IV. Eadem remedia, quae modo proposuimus adversus eadem sanguinis Vitia, humorumque qui a sanguine scaturiunt, acrimoniam scilicet aut visciditatem morbosam.
426쪽
Curantur iisdem remediis ac herpeteεε
Σ'. Clim iisdem jungenda esse, quaecumque contra cutis vitia Valent,s illinanti ir , ut sunt succi expressi e radicibus lapathi acuti , ciciaminis , foliisque arthemisiae & ni cottanae ; aqua calcis , aqua sale marino saturata , oleum carthae, tritici adusti, tartari per deliquium , lana succida ad nigrorem in olla clausa torrefacta , pulverat a , M in aqua rosarum diluta ; praecipitatum rubrum vel album cum pomata quavis permistima, ea dosi quae idonea visa fuerit, aqua phagedaenica &c. quae quidem , ut gradu varia sunt, sic etiam majore vel minore cautione debent admoveri
f. VIII. RHA GADES MANUUM. VIII. Raro & insolenter accidit in iis, qui se corpusque molliter cu
rant , ut volae manuum plantaeque pedum ullis unquam deturpentur rhagadibus in lue venerea, propterea quod manuum pedumque cutis saepe lota , nec labore attrita tenuior est molliorque, quam ut in fissi aras dehiscat. Contra vero id mali haud infrequens est in iis, quibus manuum Volte, pedumque plantae squallore Sc labore ita occallescunt exsiccantur, ut Iimas sponte agant, quae affluxu virulenti humoris in dies ingravescunt. Adversus rhagades, si quae hydrargyrosi supersint, utilia sunt remedia Omnia , quae mox contra herpetes proposita sunt, quibuscum videlicet rhagadia natura & causa proxime convenire certum est. Inter haec autem praesentissima sunt praecipitata Mercurialia omnia cum pomata quavis admixta, majore vel minore dos pro diversa morbi malitia.
IX. Solent ulcera, quae in diversis corporis locis fiunt a phymatis, nodis, gangliis , gummatisve abscedentibus , & quae proinde a Venerea causa certissime proveniunt , post adhibitam etiam hydrargyrosim cicatricem rarde trahere , nec si ampla fuerint, sanari plerumque nisi satis longo post
intervallo. Modo tamen ulceris confinia mollia neque valde caleant, neque intensὸ rubeant, neque insigniter tumeant 1, modo caro, quae ab ulceris
fundo succrescit, firma , densa , granosa , roseique coloris sit l, modo de naum pus, quod ab ulcere manat, paucum , spissum , laeve , album sit, δίlimphae nutritiae seu rori partium simillimum, res salva est. Haec enim indicant ulcus ad curationem feliciter quidem tendere , sed ut coalescat , paulo longiore temporis mora opus esse , facile & tuto concedenda. Sin vero haec contra ac dico , essent omnia , vel saltem pleraque , gravis inde noxa foret, & quae perdissicilem curationem habitura esset. Solent autem ulcera istiusmodi, quae post exterminatum virus chironia δίdysepulota sunt, quadruplicem causam agnoscere, Sinus & cuniculos per vicina ulcerum labra latenter suffossos, unde pus foetidum jugiter effluit : Σ'. Cariem subjecti ossis , unde purulentum ichor perpetim manat: 3'. dc '. Morbificum in sanguine seminium scorbuticum strumosumve, quibus inficitur limpha nutritia , quae ad reparandum ulcus appellit, unde certa pernicies ulceri continuo affertur. . ἰν
427쪽
Prima causa dignoscitur tumore, dolore , calore , rubore, renitenti' partis cujusdam ulceri confinis 1, assiuxu puris aut purulenti ichoris, dum pars illa de industria premitur ; denique specillo , quo suspensa manu per obvium ostium introducto sinus latentis sitium , altitudinem , directionem explorare facile est. Patet altera, si labra neque tumeant, neque doleant, neque renitantur, & ulcus tamen cicatrici repugnet 1, si ulceris fundus licet detersus spongiosa , molli , facit E in putredinem colliquescente carne oppleati Ir, ichore foetido perpetuo madescat 1, demum si visit vel specilli attactu palam sit os subjectum nudatum, scabrum , asperum , inaequabile, forami
nutentum , uno verbo cariosum esse.
Tandem innotescunt tertia & quarta signis, quae seminium scorbuti cum vel strumosum solent indicare : Scorbuticum , si gingivae foeteant Sc putrefiant, aut si tibiae maculis conspersae livescant : Strumosum, si ulcus in glandulosa parte insideat, si ulceris basis skirrho des sit, si glandulae aliae, sive ulceri confines, sive in aliis locis sitae , simili tumore si irrhodelaborent.
De tribus ultimis causis mox agemus articulis sequentibus. Nunc deprima tantum causa ulceris Chironii quaestio est, nempe de fistulosis si-
Certum est & indubitatum Chirurgiae axioma vulnera ulcerave tutius , citiusque numquam sanari caeteris paribus, quam dum reclusis recessibus cunctis omnia sunt in propatulo , dc ita obvia ut pus nullibi lateat , sin, illaque loca suppurari, detergi, elui & mundari facile possint. Itac e Si commode fieri possit, sinus omnes quanticumque sint in cidendi , forficibus quidem si cutanei t, scalpello , bistouri dicto , quod sp cillo sulcato in sinus immisso regatur, si altiores fuerint labraque pendula hinc & inde resecanda , ut ad fundum facilior pateat aditus.1 Q. Praestat tamen aliquando , ut sectioni parcatur, si longior sinus ad oppositam partem prOXime attingat, ex adverso aperturam facere , unde gemiua pateat via puri exiturienti, facilisque sit ultro citrbque commea tus, ut omnia possint injectionibus probe elui& immissis medicaminibus facile detergi. 3 Q. Quod si ulceris situs, partiumve adjacentium natura neutrum per mittat, saltem necesse est ostium sinus ita dilatare scalpello hinc & inde, vel admotis cathsereticis ita ampliare , ut fundus oculis, digitis, remediis facile obvius fiat ; affectamque partem ita deligare, & in eo situ reti ne re si liceat, ut a fundo sinus in plagam via declivis sit puri emuxuro. Q. Iis ita comparatis tota ulceris facies ex arte suppuranda digestivo simplici, vel cum oleo hyperici, imo cum tinctura myrrhae, si odorem spiret foetidum & graveolentem ac colorem sublividum prae se ferat. Postea iteratis injectionibus eluendae, nempe decoctQ hordei cum melle rosaceo, decocto agrimoniae, hyperiat, betonicae, bugulae &c. & balsa mo Arcri curanda, quocum si carnes luxuriaverint, proderit admiscere balsamum viride Metense. Quod si carnes molliores & fungosae videam tur, reprimentur pulvere insperso aluminis usti, vel levi attactu lapidis
Mernalis , ac demum cicatriae advocabitur appositi no linamenti carptii
QuomoJIprimae ex ilis lis causis naede udum sita
428쪽
aut usti pulveris terebinthinae coctae , caeterorumve epulo ticorum sq. Dum est extra geruntur, intra adhibenda sunt quae ad corrigendam sanguinis dys crassiam faciunt, nempe epicerastica seli temperantia dc edulcantia , sola scilicet, qualia modo proposuimus hujus Capitis f. 6.11 dysserasia salso- muriatica sit ; edulcantia vero cum diaphoreticis 3c attenuantibus permixta , qualia protulimus ibidem , si ex acri oleos a sit viscidaque. 6'. Profuit aliquando labra, confiniaque ulcerum chironiorum , quae a seminio venereo ortum primum habuerunt, unguento mercuriali identidem illinere, quod callos, si qui adsint, resolvit, quod vitia limphae
ad ulcus consuentis emendat, ideoque ad labrorum mollitiem dc cicatricis progressum utilissime confert. 70. Denique in ulceribus chironiis, quod de doloribus quoque & h petibus , qui post curatam luem Veneream supersunt, volumus intelligi, utile est fonticulos occipiti, brachiorum aut poplitum alterutri inurere , qui partem acrioris limphae educant, vel avertant saltem ab affecto loco.
X. Caries venerea, qua ossa tentantur , hydrargyrosi etiam rite administratae raro sponte cedit ; nec sane mirum clim ad ejus curationem opus sit δί operosiore therapeia, Sc diuturniore temporis intervallo. Os carie affectum modo carne dc peri ostio plane denudatur 3c oculis ipsis obvium est : Modo contra carne tegitur , sed molli, fungosa, sanguinolenta , quae Mnc rubicunda est , nunc albida , nunc sublivida, Sc quae subjecto ossi non adhaerescit. Prior manifesta ; posterior occulta caries dicitur , sed quam tamen dignoscere facile est ex natura carnium , quae Ulceris fundum replent; ex ichore graveolente, quod eodem confluit, demum quae certissima exploratio est, ope specilli, cujus attactu liquet os subjectum detectum & nudum esse atque cariosum.
Hoc utrumque cariet genus in duas species subdividendum est in praxi . alteram, in qua ossis superficies suo quidem peri ostio nuda est , arida , exsucca, sanguini aut limphae nutritiae admittendis inepta, sed in qua nulla apparent manifestae erosionis signa, δί illa tisis exarsentia : Alteram , in qua ossis superficies scabra, inaequabilis , aspera est , imb non raro varie
foraminulenta, atque adeo in qua conspicua sunt erosionis indicta , de haec caries vere dicitur. Ambae diuturnitate tantum differunt invicem ; illa enim recentiorem , a qua levior labes ; haec vero antiquiorem causam habet , a qua labes gravior illata est. 1'. In utraque, si caro semi- putris cariosum locum contegat, vel scalpello ita deradenda est , modo commode possit, vel admotis cathaereticis ita absumenda, ut os nudum oculis usurpetur dc adhibiendis remediis ob
vium sit. 12'. In priore cariei specie lassicit plerumque , singula quaque curatione ossi imponere penicillum linteum imbutum aqua vitae 1, spiritu vini; tinctura myrrhae, aloes, euphorbii dcc. vel inspergere pulverem radicis ireOS Florentinae, aut pulveratum euphorbium, aut ad summum identiden
429쪽
LIBER IV. CAPUT X. '39s infundere guttas aliquot olei Guaiaci, aut quae essicacior est , dissolutionis Mercurii in aqua stygia.
3' . In posteriore vero necessum est cauterium actuale admovere, quo facies ossis, quae cariosa est, deuratur. Sed cauto opus est 1'. Ut labra ulceris linteis aqua madidis prius contecta adverSus ignis vim muniantur : et '. Ut media ossis cariosi pars, ubi labes maxima, paulo fortius , debilius vero ejusdem ambitus comburatur: 3'. Ut ustionis intensio , quae
pendet tum a gradu caloris, tum a mora tempori S per quam cauterium
admovetur, morbi gradui respondeat, scilicet major minorve sit pro di Versa cari ei altitudine , pro diversa cari ei siccioris vel humidioris nativia, O diversa o s qualitate , ut magis vel minus spongiosum est. R. Lamella ossis, quae cariosa est, remediis vel igne exsiccata aliquanto post tempore ab oste subjecto sponte secedit seu exfoliatur ; nempe constipatis in hunc modum & arefactis illius lamellae fibris, necessima est omne sanguinis ac limphae commercium intercipi inter hanc quae plane emortua est, subjectasque ossis lamellas quae vita fruuntur ; quapropter cogitur limpha nutritia iugiter appellens, cum ulterius progredi nequeat, si b- ter lamellam guttatim colligi, de in carnem sensim emorescere, firmam , densam , granosam , candidam, ab ossis sani facie pullulantem , eiciae firmiter adhaerescentem , qua succrescente os cariosum a subsecto sentim divellitur , tanto quidem facilius quod lamella illa exsiccatione in brevius spatium contracta locum, quem antea occupabat, jaim laxius repleaz, at que adeo possit e sede facili deturbari. ue Donec optata cariosi ossis exfoliatio successerit, ulceris labra continenda sunt, ne fundus importuna carne oppleatur. Solent in hunc finem admoveri penic li e linamento sicco , vel si aro nimium luxuriet, unguento fusco imbuti, quod fit ex unguento basilico cum addita praecipitati rubri dosi varie varia, prout usus fuerit. 6'. Verum ubi prim im delapsa cariosa lamella locum cessierit carni ab osse sano succrescenti, quae cum ulceris labris consociari possit, res tota naturae viribus permittenda est , cavendo tantum , ut caro , si mollior staut praecipitantius excrescat, arte reprimatur, nempe alumine iusto, aqua
calcis, aqua phagedaenica, unguento aegyptiaco, balsamo viridi Metensium, balsamo fusco de quo mox , caeterisque similis essicaciae. 8 7'. Interea toto curationis stadio , 1'. Dys rasia , si qua sanguis forsan peccaverit, iisdem remaediis emendanda est, de quibus supra , nec
semel : 2P. AEger parce nutriendus , nempe solis juscialis aut dilutioribus panatellis, si1 a febre non vacet; ossis vero, vel quod praestat, lacte vaccino , si febre careat : 3'. Inurendus unus aut .alter fonticulus , Ut parSpeccantis limphae abducatur : 4'. Caeteraque omnia auxiliorum genera ad hibenda , quae alimentorum concoctioni, sanguinis integritati & animi corporisque quieti possunt conducere. 80. Caeterum , si caries in majoribus artuum ossibus ad medullam iusque penetraverit, necesse est non modo affectam ossis partem tereb a pluribus1n locis perforari, ut extenuetur, sed etiam intermediam intercapedinem , quae inter foramina interjicitur, scalpro ope mallei plumbei com
minui & dissipari, ut facili & expedita via possint tum emitti pus sa-
430쪽
bellatur. Quibus remediis mitigandus
nies, quae intus latebant; tum injectiones Sc unguenta immitti, quibus
medullaris ossis cavitas eluatur , detergatur, mundetur. At verb simul curandum est, ut dium ossis medulla ad sanationem properat, exfoliatIo promoveatur in toto ossis ambitu, ne quid curationem retardet, & ut con-s cratis carnibus, quae undique succrescitnt , possint omnia ad cicatricem
pari passu tendere , cujus firmitati consulendum erit iisdem cautionibus ,
XI. Scorbutus δc Strumae, quae cum syphilide aliquando conjunguntur, hydragyros eos emcaciam non sentuml, vel sentiunt parum i neque enim morbifica seminia, quibus inducuntur, Mercurio ceu remedio alieno dc minus idoneo cedere apta sunt. Permanent ergo post hydrargyrosim alii bae illae affectiones suis propriisque remediis debellandae , sed jam mitio res, deposito scilicet connubio, quod cum seminio venereo intercedebat. . Uterque morbus natura gravis eli, & dissicilem tum explicationem , tum curationem habet; ideoque consilli velim Auctores illos , qui de utroque argumento speciales Tractatus edidere : Neque enim permittit insti tuti operis ratio , ut a proposito longius divagemur , Sc satis futurum esse arbitramur, si ea paucis afferamus remedia, quae ad curandos de debellandos morbos illos hactenus maxime comprobantur. 1'. Scorbutus affectus es: plerumque indelebilis, remediis saltem quibus nunc valet medicina ; quem proinde mitigari quidem , debellari vero numquam perfecte videas , praesertim sit diuturnitate invaluerit. Iam supra hujus Libri Capite 6. f. 3. s. proposuimus therapeuticam methodum omnium quas novimus essicacissimam ad scorbutum reprimendum ante hydrargyrosim , quando contigit ut cum lue venere a conjungatur. Haec eadem perinde conducit leniendo δc curando scorbulo, si qua post hydrargyrosim sui praebeat indicta , atque adeo inde repetatur velim. Σ'. In summa tria sunt medicinarum genera quae in praesente casu caeteris praestant. Prima est ptisana hydrotica ex lignis radicibusque sudori si cis decoctione , ut artis est, parata, sine senna vel cum senna pauco , quiae tamen a vulgari in eo differat, quod isti radix raphani rhisticani incocta
sit ab j si ad j j. pro libra qualibet decocti. Huic ptisanae, quae bis in
die , mane scil1cet δί sero exhibetur, tanto diutius insistendum est, quod blande agat, nec ullam vel statem levem catharsim moveat. 30. Altera est lac vaccinum succo depurato cochleariae vel becabungae
alteratum, bis in die mane & sero exhibendum ab j viij. ad lib. j. perplures menses , modo ventriculus lactis patiens sit. Q. Tertia est julepus e succis expressis & depuratis foliorum scordii , alliariae, scoro doniae c. aut si succi desint, ex intenso earumdem planta rum decocto ab j ij. ad j lv. aut vj. cum infuso cort1ce interano vel cas sita lignea , additoque syrupo fumariae vel de quinque radicibus ad j j. aroniatis artis, & alternis diebus repetendus per dies bis septenos. Debent autem allata remedia, quanquam invicem subcontraria videantur , pluries
tarnare, donec scorbulictim seminium vel diaphoretici. attritum ,