De morbis veneris libri sex

발행: 1736년

분량: 640페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

431쪽

L 1 A g R IV. CAPUT X. 397 diapnoe, sudatione aut diuresi eliminatum 1, vel usu lacti; irretitum . edulcatum fuerit.

XII. Strumae sive scrofulae scorbulo dissicultate vix cedunt, cedunt tamen. Pendent a tumore glandularum limpihaticarum sive conglobatarumskirrhode , vel saltem ad si hirrho dem proximo, unde palam est i Q. A spissiore limpha & in glandularum anfractibus hin ente induci ; 2 . EDficaciter Impugnari non posse, nisi remediis diluentibus, liquefacientibus, attenuantibus, 1ncidentibus, aperientibus &c. quae crassiori limphae nativam fluxilitatem , δί stagnanti pristinum motum restituant. Inte: illa locum habent, juscula ex plantis aperientibus, ne inperadicibus cichorii silvestris , brusci, anonidis, eryngii, foliisque scrofulariae , agrimoniae , nasturtii aquatici, cum sale admirabili Glauberiano , vel arcano duplicato ab Θ j- d 5 H . , , , ci Σ'. Serum lactis depuratum ad j viii. cum tartaro chalybeato solubili aegr. xx. ad Θ j. aut floribus Martis antimonialibus a gr. x. ad xv. cum infusis asellis sive millepedibus vivis , n'. xxx. demum cum succo fumariae aut scrota ariae ad j iJ. alteratum &c. et P. Aquae minerales , tum chalybeatae, ut Ies eaux de Forges de Pougues, de Passiis , de Spa , de Caransac sc. tum etiam thermales sed sulfureae , ud

4'. Praeparata varia e mineralibus, quae aperiendi incidendi facultate pollent, ut sunt martialia , mercurialia, antimonialia dcc. ex quibus , additis purgantibus, boli, tabellae, pitulae confici solent. Laudantur quasi specifica, 1'. A Gabriele Fallopio radix ru Ici pu-verata, δί ad dosi in drachmae unius in vino epota cum radicis Iridis pul-Veratae granis x. per dies o. 2 P. Ab Arnaldo Villanovano Practicae Medicina Lib. 2. cap. s. Radix scrofalariae pulverata & ad dossim B h exhibita : 3 . A Roberto Boyle, de militate Philoseph. experiment. Para. I. sent . 2. I'aronychia folio rutaceo, seu sedium tridae hylites, In cerevista tenui infusa dc per aliquot dies potanda : '. A Zacuto Lusiitano , P axeos Medic. admirandae Lib. I. Ob strvat. IOI. Unguentum ex radice bryoniae, cujus formula pronat Cay. xs I. huius Libri: A Med scorum turba decoctum spongiae marinae addi iv. vel cinis ejusdem combastae in olla clausa ad 36. vel lapis qui in sponsyla plerumque latet pulveratas & in vehiculo idoneo exhibitri S a es t ad et g. per plures dies ; sed horum omnium penes Auctores sit fidei.6'. Non ita pridem in Galliis increbuit ad curandas strumas quaedam antimonii praeparatio , quae ad antimonium diaphoretIcum pro X me accedit , & quae ab Empirico nescio quo , Rotrou dicto , a quo primum uturpatam fuisse narrant, Pulvis de Rotrou vulgo appellatur. Pro retur elut dem parandi processiis in extremo hocce Libro , cum recta admIniitrandi ratione ; sed praemonitum Lectorem velim hoc remedia genus , ut caetera pleraque quae vulgi praeconio temere celebrantur , fama magis quam suc-

ssu valere, ut ipse non semel expertus sum.

XII. StriImae hydrargyiosi raro dissipantur si eum lue

Venerea

coincidant.

Sed suis propriis ueremediis.

432쪽

sanabiles, in quos lues Venerea a liquando degeneras,

desidia vel

remeritate aegrotantium.

I. Tumores testium

CAPUT XI.

QUAE recensuimus hactenus mala omnia , imb pessima, sed tamen

medicabilia : Quae mox tractaturi sumus multo pejora , cilin sint pleraque immedicabilia. In confessis est ea quidem produci summa vi veneni venerei, unde prima mali labes, quippe quo solidae corporis par tes irrepat abili damno labefactantur : At vero neque minus constat, quantacumque supponatur vis seminii morbifici, produci eadem nurti quana sine supina aegrotantitam culpa, qui socordia locum dant concepto contagio, ut vires acquirat eundo, ac in ossium medullas penetret in tima viscera depascatur. Ipsi proinde aegrotantes infortuniorum suorum auctores sunt, ac calamitates maximas sibi pariunt desidia vel temeri tate. Desidia quidem , si intempestive cunctentur , neque Medicis auscultent, qui ut hydrargyrosii morbus ocytis profligetur urgent & 1nstant summo cum studio : vero , quoties verbis & promissis magnificis delusi Cliculatoribus , Agyrtis, Empiricis sese credunt; quorum remediiAseminium morbosum retundi forsan, debellari numquam pol est.

g. I. TUMORES TESTIUM.

Inter infortunia hujuscemodi, quae curationem non admittunt, nUmerantur I. Tumores testium , quacumque ad hernias humorales pertincnt , ut spermato cele, sarcocele, hydrocele , pneumatocele, hirsocele &c. dQquibus supra Capite III. f. Spermatocele, quae caeterarum herniarum humoralium est veluti principium , causam habet geminam, nempe I'. Stagnationem seminis, quos permatica testium vasa turgent, ut quoties fluxus gonorrhoeae injectione astringente , crapula, equitatione , coitione , febre dcc. derepente supprimitur a Q. Congestionem viscidioris seminis, quo vasa eadem Offerciuntur , Ut quoties a latente causa venerea sanguis inficitur , semenque spissitudinem vitiosam inde nanciscitur. '. Prior spermato celes species, quae in gonor rhoea frequens, levior est cum a sta gnatione sola fiat; & ubi primum restituitur gonori liceae emu-Xus , data stagnanti semini via, plerumque sponte resolvitur. Posterior Vel b, quae a lue venerea ortum habet, curatu dissicilior est , quia semen tarde congestum , mora magis indurescit atque ideo dissicilius disia

. De uti aque desperandum est , si hydrargyrosis spem frustrata sit ,

cum sit experientia compertum tum semen humorum omnium , qui concrescunt, dissicillime resolubile esse ; tum inveniri vix poste remedium alterum , quod ad inspissatos humores eliquandos ac nativae fluxilitati restituendos magis valeat, quam Mercurius ipse, qui jam incassum adhibutus fuit.

433쪽

, Tunc ergo spes quae reliqua est in eo tota sita est, 1'. Ut diutissime repetantur inunctiones ex unguento mercuriali super scrotum, bis aut mediis eu ter hebdomade qualibet, ad dosiim 3 j. quaque vicet, vel si commodius randi fint, forsan videatur, ut tumenti testiculo continenter admoveatur emplastrum 'de Vigo quadruplicato Mercurio, solum vel cum aequa parte diabolani subactum , quod mense quolibet vehetiam quinto decimo quoque die renovari necessiim est, vel tandem ut apponatur cataplasma ex pulpis radicum coctarum Bryoniae, cucumeris silvestris, dc ireos, addito gummi ammoniaco in aceto dissbluto. 2'. Interim vero ne pondus testem aggravet, ac funiculum , ex quo dependet , nimium distrahat, unde tum doloris mors S, tum novum regressuris humoribus impedimentum , opus est aegrum uti subligaculo pensorio dicto , cujus ope in appenso folle sive marsupio testis uterque sus

3'. Porro sedulb cavendum, ne Immoderato aut praepollero ulu 1nc1dentium dc resolvent1um internorum aut externorum skirrhodes testis in abscessum abeat, quod ex praesentibus suppurationis lignis palam foret ;aut quod pejus est, carcinomatodem naturam paulatim contrahat , de quo conjectura esset ex repetita doloris lancinatione varicosa venarum circumrepentium dilatatione. Proinde satius est 1 natum , quod quantumcumque sit, praesenti periculo caret, fortiter patI, quam Impotenti sana,

tionis desiderio ea experiri remedia, quibus morbus desperatus fiat. Q '. Quod si nimia tumoris moles, aut durities quasi lapidea spem omnem praecidant futurae resolutionis, si testis pondere nimio gravissimam exhibeat molestiam, si periculum sit ne malum a teste ad funiculum spermaticum , dc inde ad abdomen usque procurrat, de testiculo exscindendo cogitandum est, praesertim si in suppuratum aut in carcinoma proximε de

s'. Prius tamen caute attendendum est, utrum funiculus lpermaticus quem arteria venaque spermatica , as deferens, limphaticae Venae nonnullae , nervus versus testem progrediens δί suspensorius testis musculus componunt, mollis sit & naturalis status retinens Θ Sin aliter enim ab operatione prorsus abstinendum esset, cum palam sit ex calloto runaeui1 t more morbum in abdomen usque prorepere, neque adeo rescisso teste posse ulla ratione penitus CXxix pari' . in I

6'. Numquam felicius succedit haec operatio , quam si dorio amputandi testiculi prius apponantur frustula aliquot lapidis cauterialis ordinatim dis posita, quibus tum scrotum, tum vaginalis tunica testis alte erodantur. Hinc enim educto sero & pure , si qua forte lateane, & contracto testiculo , quidquid reliquum est licet expeditius prosequi. Adde ea rario ne ce tius dignosci statum testiculi morbidi, quem nosse permulti refert, cum acciderit non semel in hydrocele , imb & in sarcocele , ut testiculus ipsis anas esset, totumque vitium ipsius tunicis adnatum foret, cui proindo Dederi facile fuit citra castrationem '. Explorato testis morbo, si durus , sh Irrhodes ; tumidus, luppuratus, syderatus sit, quae singula cunctationem non recipiunt, ligatura fili

duplicati spermatico funiculo arcte injicienda est , quam infra ad minu

434쪽

II. penis erecti disia

Remediadi exempla.

oo DE MORBIS VENERE IS.

pollicem appensus testiculus exscindendus est, laciniae exinaniti 'in scrotoeloculi resecandae, vi iliatisque ex arte curandum vulgari methodo, nempC digestivo dum ligatura decidat, deinde balsamo Arcaei, ac demum cum

plaga ad cicatricem tendit, epulo ticis, de quibus saepius dictum est. g. II. ΡENIS DISTORTIO. II. Infortunium alterum est Penis , dum rigescit, distorsio in diversas

partes, sursum , deorsum aut ad latus alterutrum, quae usum rei Vene

reae si non interdicit, at certe dissicilem dc proiiagandae speciei plerumque imparem essicit. Id mali provenit a nodo sive ganglio in praeputii fraeno , in urethraeparietibus, in ligamento penis suspensorio, vel in ipsis cavernosis corporibus eX causa Venerea enato , unde fit ut penis, qui dum flaccidus est libere dc recta propendet, Versus partem affectam detorqueri necessiim habeat, dum erigitur, quandoquidem obstat latens in illa parte gangl1on, ne possit illa debitam adipisci longitudinem. Hinc penem sursiim , si ligamentum penis suspensorium ; deorsum si fraenum praeputii aut urethra ; ad dextram sinistramve partem revolvi necesse est , si pars ulla dextri sinistrive corporis cavernosi male assiciantur. . Incurvati penis remedia eadem sunt cum remediis restis shirrhodis , cum in utroque affectu perinde opus sit impactam materiem discritere Scresolvere. Repetantur ergo ex praecedente paragrapho : Quae si irrita sint, aequo animo feratur malum ., immedicabile quidem , sed plane Innoxium. Memorat Jacobus Hollerius, Comm. ad Aphori m. 63. LV. 3. si non idem, certe haud absimile penis vitium peculiari artificio a se correctum. Vidi , inquit, membro ita obtorto non poterat gignere , quod semIn semper restitaret in cervice uteri. Huic paratus est canaliculus plumbeus vel argente , accommodatus crassitudini ipsius penis in quem immisso pene circumpositae alligata sunt cistellae , ita ut tandem Aguram membri rebam ac naturalem rec perarii ct genuerit. Quae licet satis obscure proponantur , inde tamen colligi potes: quali artificio usus sit ille, atque adeo si ex usu fuerit, pronum

ess cuivis suo periculo experiri. Non moror quae Iulius Caesar Arantius, Libr. de tumoribus praeternaturalibus , Cap. 3O. refert de quadam penis incurvatione, quam censet deducendam esse a laxitate cellularum in alterutro corpore cavernos unde fiat ut quantum celli alae illae, quae laxiores sunt, caeteris matris dii tantur , tantumdem in rigido membro decrescat longitudo cavernosi illius corporas, ad quam debuisset alioquin extendi, ex quo sequitur penem versus illam partem necessarib detorquendum esse. Ait autem ille in hane

morbi speciem incidere , qui veneri nimis indulgent , ct qui frenruenter 2 dium mulierculis placeant , distento sunt genitali , utpote in quibus distractione nimia & diuturniore pars quaedam in cavernoso alterutro corporς relaxetur ; putatque illud malum non emollientibus, sed astr1ngentibiis curandum esse , quorum formulas aliquot recenset. Sed haec si veritate nitantur , in quod non lubet nunc inquirere , saltem ab instituto nostro plane simi aliena , cum ad luem veneream nullomodo pertineant.

f. III

435쪽

L 1 AER IV. CAPUT XI.

g. III. IMPOTENTIA AD VENERE M.

III. Impotentia ad venerem morbis venereis frequenter induci solet: N ec sane admirari subit, si qui pugnant acrius in veneris castris , ac frequentiora patiuntur vulnera, caeteris citius huic militiae impares fiant. Species tres impotentiae istiusmodi observamus, Primam , in qua arrigitur quidem nec invalide, ted in qua nullum, vel paucum & serosum semen emittitur : Hanc puto pendere ab omnimoda constipatione duc tuum emissariorum , quibus vesiculae seminariae & prostatae cum urethra Communicant, ideoque praeposterum nimiumque usum injectionum fortius astringentitim sequi, quo nonnulli ad gonor rhoeae curationem abuti solent. Alteram , in qua e contrario sine voluptatis sensu , vel saltem cum sensu pauco , solitoque celerius semen distillat, affecta tantum necdum perfecta erectione, unde praeceps & involuntaria resolutio. Videtur ista oriri a nimia ductuum eorumdem amplitudine , per quae semen e concepta culis exprimitur facilius promptiusque, atque adeo antequam omnia ad opus comparata sint. Solet ea impotentiae species gonor rhoeis diuturnioribus succedere, si natura aut aegrotorum negligentia, contumacioreS fuerint. Tertiam demum , in qua penis flaccidus & vietus jacet, neque potest arte ulla exsuscitari. Et haec multa variaque vitia supponit latentia, I Q. Vel in ipsis seminis conceptaculis, ubi potissimum viget rei venereae sensus, nempe in prostatis, vesiculisque seminariis, ut si callis induruerint, aut fungosis carnibus oppleantur , ex quo efficiatur ut a collecto semine nullatenus, aut segni is assiciantur; a'. Vel in musculis erectoribus aut acceleratoribus, quorum ministerio virga rigescit & tenditur, ut si laxi dc inertes ad erectionis negotium inepti vel min is comparati sint: Quibus singulis noxis haud rarum est seminis conceptacula, musculosque erectioni

famulantes a caUSa Ven rea patere.

Prima impotentiae species nullam videtur curationem admittere; neque sane novi quo pacto emissaria arctissime constipata possint itersim reserari. Per me tamen cuivis licet operam ludere, si lubitum fuerit, injectiones emollientes immittendo in urethram , balnea aut semicupia emo lientia usurpando , cataplasmata malactica perinaeo admovendo , aquas minerales, praesertim saponaceas eXhibendo &c . . ,

Neque remediis facilitis cessura est postrema impotentiae species, praesertim si contra hydrargyrosim jam pervicax fuerit. Ne quid tamen reliqui fiat quod ad curationem pertinere possit, auctor sum ut ea tententur remedia, quae ad callos resolvendos esticacia sunt, quae supra proposita sunt par rapho I. n. I. ad shirrhum testium : Imo ut supra perinaeum fiant aquarum thermalium stillicida seu embro ches, quae adversus musiaculorum erectorum & acceleratorum inertiam remedio esse possunt.

At vero licet plerumque secundae impotentiae speciei paulo essicacius medicari, si perfecte mederi non detur, usu scilicet remediorum omnium, tum internorum , tum etaternorum, Qua advςr jR gOnorrhoeas in E et C

Venerem

pendet a

tiplici. Quomodo

medendum sit causiS,

tioni non repugnant

436쪽

bercula , gummata. Iisdem remediis curantur, quibus herPetes. V. Exostoisses 3c earum

species. Curatio instosium.

veteratas valere supra di imm pracedente . g. i. quandoqylidem haec singula latioribus emissiariis constipandis δc coercendis aptusina sunt. Volim tamen , ne qua noxa possit interri , ut a blandioribus remediis istius modi fiat ad fortiora progressus, & fortiora , si ex usu sint, caute dc interjecto spatio repetantur.

f. IV. NODI, GANGLIA, TUBERCULA, GUMMATA.

I V. Nodi, ganglia, tubercula, gummata dcc. medicinam omnem plerumque vincunt, praesertim si hydrargyrosis jam frustra adhibita fuerit: Neque enim valentiora reperire est remedia, quae impactam limpham essicacius liquent, aut liquefactam potentius resolvant. Profuit tamen aliquando diu dc pertinaciter adhibuisse medicamina , quae supra praecedente Capite, f. Ιχ. contra strumas facere dictum fuit, & emplastrum de Vigone quadruplicato Mercurio , modo solum , modo cum diabolano permistum; vel tenuem lamellam plumbeam hydrargyro quotidie illitam apposuisse, maxime si nodi Sc ganglia molli sed iterata contrectatione quotidie ita prius atterantur, ut subacta materies remediis solventibus facilius obsequi possit. Sed vix auctor esse velim , ut torturis istiusmodi quisquam utatur, nisi cum nodi, ganglia , gummataque vel mole nocent artuum motui, vel faciei manuumque venustatem deturpant. Caeterum quoties neque ossiciunt ullo modo , imb neque conspicua stant, a remediis temperandum puto , vel ideo maxime quod non semel observatum sit gummata gangliaque remediis & praesertim fortioribus frictionibus male habita in carcinomatae degenerasse.

S. V. EXOSTO SES.

V. Supra Cap. 3. g. s. statuimus duo esse prima exostolium genera, alte rum spuriarum, quae a periostio in durum ganglium sive tuberculum crasse- facto ; alterum legitimarum, quae ab ipsa ossis substantia tumefacta dependeant : Hoc rursus in duas species secundarib dividi, prout ossea substantia , quae in exostosim protuberat, vel in plures cellulas concameratione distinguitur, quae singulae cartilaginea aut fingosa Carne oppleantur , vel ex toto solida est, imb reliquo osse plerumque durior. Prima exostosium species hydrargyrosi haud rard ; postrema fere numquam discutitur. Secunda medium tenet, ut quae discuti soleat, si parvati recens fuerit, si spongiosa concameratione constet, si molliorem carnem concludat sin aliter, adversus ipsum Mercurii usum sit ut plurimum

contumax.

10. Si successerit ut exostosium ulla ultibi supersit post hydrargyrosim, praestare puto quandiu indolens fuerit, omitti sine remediis, quam opero siorem medicinam morbo immedicabili cum nullo vel cum minimo successita adhiberi. Sin tamen aegrotanti aliter videatur, adversari nolim, qilinea tentet remedia, fiducia tamen sua, quae supra g. I. & . allata sunt tanquam essicacia contra testium flairrhos gummataque quarumvis partium At vero si exostosis, quae adversus hydrargyrosim contumax fuit.

437쪽

sponte vel remediis nimium vexata acute doleat lancinetque cum manifesto cutis superjectae calore dc rubore, ita urget periculum ne in abscesia sum cum ossis carie conjunctum, vel quod pejus etiam est in carcinoma degener fiat , ut res cunctationem nullam recipiat. Igitur praemissis universalior1bus , qti e viam caeteris praemuniant, ad operationem quam ocyssime de venire necesse est, qua cutis in crucem incidenda ; anguli quatuor qui propendent , forfice resecandi, derasoque periostio exostosis terebra variis in Iocis perforanda ut attenuetur, deinde serra vel scalpro penitus exscindenda , basisque cui insistebat, pulveribus myrrhae, aloes , euphorbii ;tincturis ex iisdem extractis , vel si ita postulaverit cari ei altitudo, ferro ignito ad exsoliationem deducendat, dem im plaga, quae superest, eadem plane methodo curanda, ac supra Capite praecedente g. io. dictum est de ulceribus, quae cum suppositi ossis carie conjuncta sunt.

g. VI. DOLOR OST EO COPUS. V I. Contingit nonnumquam post hydrargyrosim legitime administra

ram, ut dolor profundus, fixus, Osteocopus, asper , perpetuus, & aliquando per intervalla lancinans certum in osse quodam locum occupet L infestet, sine tumore ullo & cum levissima in cute caloris coloris muratione , quod mali genus, si contra emollientia, anodyna, paregorica & resolventia remedia pervicax sit , haud inanis con)ecturae locus futurus est pendere vel a carie latente in ossie partis dolentis, vel ab exostosi cum carie in interna ostis ejusdem facie , quae ad medullam spectat, vel quod omnium pessimum est, ab abscessu medullaris substantiae. Itaque si conjectura in dies urgentior fiat, si nulla suppetat alia salutis

ratio , durus & crudelis medendi modus superest, sed unicus, nempe cutem loco dolenti superextensam in crucem incidere, angulosa ejus labra circum resecare, periostium deradere, demum os nudatum terebra perforare ad meditull1um usque. Si nihil inde profluat praeter paucas satagitinis stillas, res ulterius urgenda non est, nisi certiora latentis cari ei aut abscessus indicia ostendantur. Sin vero purulenta aut saniosa materia inde profundatur , os novis foraminibus tum infra , tum supra pertundendum est , ut attenuetur , ac interjectae 1ntercapedines scalpro cum malleo plumbeo ita exsculpendae stant, ut via libera fiat tum es luxuro puri, tum immittendis medicamentis. Reliqua omnia curanda sunt juxta methodum supra propositam Cap. praecedente Io. donec medullari substantia suppurata.& detersa, & cariosi ossis facie ex foliata omnia ad cicatricem pro votis Properent. Caeterum , ut libere dicam , cum Medici naturam dc causam morbi, qui in osse medio latet, tarde conjiciant 1, cum tardius audeant ex coniectura gravem dc molestam ac periculi plenam operationem decernere 3 demum csim aegrotantes Medicis monentibus & instantibus auscultent tardissime , plerumque ante conclamatum est, quam operatio instituatur, ex quo esΓ-situr ut vix unquam de illa bene sperare liceat.

VI. Dolor

ossi in si,ns

cariem C ssis aut medullae absces

cat.

Quibus sola

cet.

438쪽

DE MORBIS VENERE I s.

cinosa lata a causa Venerea.

Remedia ,

quae carcinomatis i

tiusmodi possunt adhiberi.

f. VII. CARCINOMATA.

VII. Compertum est carcinomata, quae a causa venerea vel maxim3 ortum habent, hydrargyroseos usu ferinam naturam semper non deponere , nec in mitiora ulcera aut apostemata perpetuo commutari. Compertum pariter ganglia , tubercula , gummata , imb excrescentias qhiasiacunque skirrhodes , dc exostoses fornicatas, quae cellulis cartilagineam carnem continent, si hydrargyrosi supersint, in cancros non raro degenerare abusu attenuantium & resolventium acriorum , quae fortius alte rant sine resolutione, vel ad summum cum resolutione imperfecta. Qtia vero ratione aut quibus de causis haec ita eveniant, non juvat hic inquirere , cum de hoc argumento abunde dis utatum sit Liλ III. Cap. s. g. 3. In utroque castu praesens carcinoma , ii ve inveteratum , sive recens sit, malaifestum est tum ex natura & indole tumoris superstitis , qui durus, renitens, skirrhodes es: ; tum ex morsu doloris atrocis, perpetui, per intervalla lancinantis, quo tota tumoris moles intime percellitur & fodicatur : Nam quoties ea duo concurrunt, certum est verum adesse carcinoma , malum scilicet dissicile , mora cito ingravescens, contra quod celeri dcessicaci medicina opus sit. Itaque 1'. Praemissis universalibus 8c praeparatoriis remediis, quae dy crasiam sanguinis emendent, tumor carcinomatodes, si protuberet supra cutem quacum tenui vel lato pediculo adhaerescat, novacula vel scalpello resecandus est, δc si quid cancrosi aut s1cirrhodis in basi subsit, summis forficibus exscindendum vel cathaereticis absumendum : Tandem resolutis crustis a vivo , plaga si mollis sit, si carne firma dc granosa oppleatur, ad cicatricem deducenda est ut artis Chirurgicae ratio postulat, eaque methodo de qua jam saepe . Quod si carcinomatodes tumor partibus circumjectis sepultus sit, ita tamen ut nec in vasis majoribus aut nervis , nec in os te aut cartilagine ulla sit ad natus, sed ab iisdem sejunctus ac libere mobilis, cautionibus iis dem parique celeritate extirpandus est 1, nempe hinc δc inde lunata plaga alte circumcidendus, deinde sinistra arreptus suspensusque a vicinis subjectisque partibus scalpello vel forfice exscindendus, 3c ut ita dicam. enu cleandus : Demsim vulnus, quod superest, primum linamento sicco , altera vero vel tertia die digestivo simplici, ac deinceps balsamo Arcaei ex arte

curandum est.

30. Si exostosis cellulosa in carcinoma ipsa quoque degener fiat, dita secta in crucem cute superjecta, rescissis labris angulosis, derasoque periostio , exostosis vel tenui serra subsecanda , vel scalpro cum malleo plumbeo partitis ictibus minute concidenda ad ossis reliqui libellam; postea baseos exfoliatio vel tinctura myrrhae dc aloes, vel pulvere euphorbii, vel solutione Mercurii in aqua stygia, vel tandem cauterio actuali , si essicaciore remedio opus fuerit, procuranda est , ac denique delapsa ossis exfoliati lamella , de succrescente ab ossis vivi facie carne granosa Sc firma , cicatrix inducenda est ex artis legibus, de quibus supra nec semel. q. Quod si cancrosi tumoris situ. vel connexio , aut deploratus aegro

439쪽

L 1 s g R I V. C Λ p υ T X I. ouetantis status dissicilem de periculo te plenam aleae operationem dissita leant,

tanquam non mutilem modo , sed Jc noxiam , palliativis medicinis trincinsistendum erit, quae morbum leniant quem curare non licet. De illis abunde dictum est stipra Lib. III. cap. s. g. 3. Ideoque ne videatur actam agi , inde velim ut repetantur. Caeterum potissima praesentissimi levaminis spes in optaticis sita est , qualia sunt decoctum unius aut alterius

capitis papaveris albi ; syrupus diacodii vel syrupus de Larabe ad j g. lau

danum ad gr. j. pitulae de cynoglosso ad gr. vj. tinctura anodyna ad guti XX. Vel xxiv. quorum singulorum dosis per gradus paulatim augenda est . prout morbus ingravescit , vel remediorum virtus hebetatur assuetudine.

f. VIII. ULCUS UTERI.

VIII. Ulcus uteri malum est in mulieribus quae lue Venerea labora- VIII. Uliaverunt haud infrequens : Et profecto quidem debet meri cavitas praecaeteris totius corporis partibus δί gravius δc frequentius assici , cum se

ΠὶΙni corrupto , quod a viro Infecto Inter concumbendum emittitur , dc

primum & potissimum pateat.

Ulcus uteri venereum inducitur causa gemina , nempe I'. Latente ero sione , quam interna uteri facies contrahit ab admisso viri semine , a mensia

truis extillantibus , ab humore limphatico-lacteo , quo madet &c. si reo contagio contaminentur , haec ulceris species initio vix dignoscibilis est , ac principio quidem pus paucum de aequivocum suggerit , sed tacitis

progressibus paulatim tandem invalescit. χ'. Suppuratione , quam gan-olion , gummatum , tuberculum , nodus , atheroma , steatoma , meliceris Ecc. in ipsa uteri substantia genita vel juxta adnata concipiunt , Unde rupta in uterum vomica sive abscessu pus derepente & ubertim exundat e

Prius ulceris uterini genus post hydragyrosim legitime adm1nutratam non advenit de novo , vel si adveniat forsan, saltem non a causa venerea , quandoquidem humores , qui in uterum assi sunt, nullo peccant amplius contagio ; sed si forte praeextiterit , saepissime eludit vim Mercurii, nempe quod vitium huiuscemodi altis defixum radicibus pervicax esse soleat , praesertim in utero muliebri, qui totius corporis sentina est. Poste rius verb ulceris genus potest post adhibitam hydrargyroiim sine nova seminii venerei accessione accidere , videlicet si ganglia , tubercula , gummata &c. quibus resolvendis Mercurii essicacia impar fuerit , in abicellum veniant vel sponte , vel praepostero resolventium usu. . Porrb ulcus uteri ab utralibet causa pendeat, in duo genera perinde sub dividendum est, alterum simplex in quo uterus & ipsae ulceris orae nativam mollitiem tuentur , nullo vel levi dolore tentantur , pus album laeve , spissum profundunt: Alterum cancrosum, in quo e contrar1O ulceras confinia, imb & ipsius uteri pars sKirrho dea sunt , crebra atroc1 lancinatione fodicantur , ac demum pus emittunt paucum , 1chorosum , lanio sum, serosum. Prius ulceris genus rarb, posterius verb numquam fanari At nihilominus tamen, cum natura morbi, qui in Occulto est, perfecte

440쪽

os DEM RBIS VENERE IS.

que insana, bilia , ten

diorum alea.

non liqueat ; cum etiamsi liqueret , liceat numquam aegrotantem quasi deploratam sine auxiliis ullis deserere, tentanda est remediorum Mea , quae si non sanationem , at certe lenimen allatura sunt. Idcirco is . Adhibeantur quaecumque valent sanguinis dysserasiam falsam Sc

mur1at1cam edulcare , atque adeo vitium limphae , quae ad ulceratam partem confluit, emendare : Ut I'. Ptisana ex radic1bus althaeae , consolidae

majoris , bistortae &c. confecta Sc stipe raffuso plumbo liquefacto alterata. a'. Juscilla cum pullo gallinaceo , cancris fluviatilibus , foliisque agrimoniae , pimpinellae , scolopeiadrii , cichorii silvestris , fumariae, nasturtii 3'. Aquae minerales acidulae, ut les eaux de Forges , de Po ues , de Spa , Vel Saponaceae, ut les eaux de Plombieres. Q. Balnea aut semicupia & insessus in aqua fluviatili tepidL 1'. Serum lactis chalybeatum infusis fumariae foliis alteratum ; lac asininum aut caprillum semel vel bis inde die , vel quod praestabilius est , modo ventriculus lactis patiens sit, lac vaccinum pro omni alimento. 6'. Denique si sanguis spisi1or sit, bocheta leviora ex decoctis radicibus Chinae & Saris-parillae, quorum tres haustus in die exhibeantur. 1'. Instituanitur identidem blandae purgationes cum cassiae aut mannae j j. aut j ij. in cyatho ptisanae vel seri lactis, ad eum finem ut primarum viarum cacochylia , & biliosa singuinis amurca everrantur. Mittatur pariter sanguis identidem e brachiorum alterutro ad j viij. vel x. ut fracto momento sanguinis , qui in uterum ruit, locus phlogosi vel numquam vel rarius

Praebeatur.3'. Dum catamenia actu fluunt, si nondum morbo intercepta sint, alvus quotidie en ematis subducatur, ex jusculo pingui, vel ex infuso semine lini, vel etiam ex levi decocto foliorum matricariae & artemisiae, florum chamae meli, si qui affuerint motus hysterici, addito oleo amygdalarum dulcium : Imo vero ptisanae quotidianae tunc incoquatur caput unum aut alterum papaveris albi, ut eo pacto menstruorum eruptio sine phlogosi erethismo perficiatur. Per intervallum , quod a menstruatione vacuum erit, injiciantur in

uternum ope metienchytra decocta pro natura aut gradu morbi vana ; nimirum I '. Malactica dc phregorica, si dolor calor Ur eant, ut emulsiones seminum frigidorum leviter coctae, serum lactis caprilli cum infusio croco oriental 1, decocta foliorum plantaginis , si immitatum malvae, radicis althaeae , nymphaeae, capitum papaveris albi &c. 2'. Deter entia, si

ulcus mundari possit sine periculo , ut decocta hordei integri, entium ,

fabarum non excorticatarum , furfuris macri, foliorum agrimonia , ab-1intii, capti folii, mal rub11 ; radicum ar1stolochiae, 1 reos florentInae, ge-doariae &c. quibus addi poterit aqua vulneraria , imb collyrium Lanfranci aut unguentum AEgyptiacum, si ulcus sit valde sordidum. 3'. Dentium exsiccantia epulo tica, si ulcus detersum & mundificatum cicatrici non repugnet, iit decocta radicum consolidae majoris , bistortae, foliorum plantaginis, caudae equinae , buris pastoris, saniculae, p1losellae, millefolii rosarum rubrarum &c. addendo cuilibet injectioni drachmam g. vi guenti pompholygos vel de cerussa , aut quod caeteris praestat terebi

thinae Venetae vel balsami Copaivani ovi vitello soluti scrupulum j-

SEARCH

MENU NAVIGATION