De morbis veneris libri sex

발행: 1736년

분량: 640페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

471쪽

LIBER V. S E e u L e M XV L P breto Lectorem monitum velim me ad praedicta excerpenda antiqua operum Gasparis Torellae editione Listina esse, quae Romae prodiit apud Jo annem Bericken de Martinum de Anasterdam : Multa enim addita, omissa , interpolata sunt in Collectione Veneta Aloisii Lu1sini.

SECULUM DECIMUM SEXTUM. CONRADUs SCAgLL1NG, Heidelbergensis, scripsit sa) C-

silium ad pustulas malas , morbum quem Malum de Francia vulgus pellat , editum mirilbergae in . Alictor ille ΛIedicus fuit Philippi Elefloris Palatini teste b) Joanne Georgio Schenckio. Cum autem Philippus ille Posthumus di us, filiusque Ludovici III. Electoris Palatini, & Margaretae filia Amedari VIII. Ducis Sabaudiae, natus sit anno 14 8. obieritque anno I s o8. verisimile est COn-radum Sc laeti ing, qui ejus Aledicus fuit, scripsisse laudatam Dissertationem circa annum Iso o. quod sane ipsa inscriptio videtur satis innuere. Hoc opus Conradi Schetling videre nondum contigit, sed tantum Core 'silium ad pestem germanice scriptum Sc editum Heidelbergae in A. MARTINUS POL I CAI Us, Mellerstadius , natus Mellei stadii in Franconiae oppido , Lipsiae in Medicina Doctoralem laurearn assecutus ibidem Profestbr publicus constitutus est. Frederi cum III. dictum Sapientem, Ernesti filium, Electorem & Saxoniae Ducem in Patastinam religionis ergo anno I '3. peregrinantem secutus est tanquam Medicus. Cum Academia ittebergensis erecta fuit anno 1 sor. ipse primus Rector , primus matricuta inscriptus , primus Theologiae Doctor fuit. Obiit ibi dem anno 1313. secundum to Ge nerum & sd) Vanderi inden, aut 13I . secundum se) NIercklinum & Mangetum. Inter alia ejusdem opera, quae a Ges ero recensentur , extat libellus inscriptus Responsio in superadditos errores Simonis Pistorii de Malo Franco , qui Lipsiae editus fuit apud Marcum Brandi, anno ISO I. in A. Extat Ioannis Manardi Epistola ad Martinium illum Mellerstadium data Mirandula anno Iso o. quae prima est Lib. a. Epistolarum ejusdem Medici lium , in qua ait Manardus se st defensionem Martini ct Simoreis Pistorii accusationem accepisse : Quae intelligi non possitiat nisi de alia quadam I 'lichii defensione , quae ante annum I scio. edita fuerit, vel saltem de alia editione Responsionis illius in superadditos errores Simonis Pistorti , quae sit anno ISO I. antiquior, nisi erratum fuerit in anno Editioni apposito. IOSEPHUS GRUNBECKIUs, natione Germanus, scripsit Tracta cum De mentulagra s e Morbo Gallico juxta alios Regiο ὶ editum Ve

De Libri titulo summa inter Bibliographos discrepantia. Agitur fecUΠ- dum e) Ges nerum, hJ Spachium Sc ii Paschalem Gallum de I entulagra sive Morbo Gallico. At vero juxta Schenckium , l) Lindenium, sin Mercklinum & n) Mangetam agitur de Mentulagra sive Morbo Regio

kius, in Bibliotheca Medicἁ- LindemussDe scr/ptis Medicis. Paschalis Gallus in Bibliothec.

ibi Ubi

menclatore scriptor.Medico

bliothecis Medi .

tis Medicis. in In Lin-

472쪽

6. Collect. Concilior. P. Labbe.

438 DE MORBIS VENERE I s.

Mirum sane , si a Grunbeckio I gentulagra sime Morbus Gallicus , R Ius dictus fuerit, quod supponendum est, ut Bibliographorum testimonia com

Mihi tamen in mentem venit a Zacharia si immo Pontifice Morbi Regii mentionem factam esse circa annum 7 6. a in Epistola I a. ad Bonifacium, Archiepiscopum Moguntinum, qui ad ipsum de morbo illo in Germania tunc vulgari scripserat, eo consilio ut de Disciplina erga aegrotantes istitis modi observanda certior fieret. Liquet autem ex laudata illa Epistola Regium hunc morbum ipsiss1mam esse Arabum Lepram , qtiae in Europa tunc temporis vulgo grassabatur. Potuit ergo eadem leprae denominatio in Germania abhinc permanere ad aetatem iisque Grunbeckii, atque inde effici ut ille assinitate addi ictus, quae initio inter luem veneream & lepram interesse a nonnullis credebatur , syphilidem quam Mentidagram dicit, non modo Morbi Gallici, sed etiam leprae , seu ut quotidianus erat in Germania sermonis ustis, Morbi Regii vocabulo designandam esse arbitratus sit. Sed de his viderint illi, penes quos Grunbeckii Liber latet. J o A N N E s D E VI G o , Genuensis , oriundus ex urbe Rapalis , quae eli in ditione Genuens, unde Rapalligenam seipsum dicit initio Lib. 7. Chirurgia copiose, 9 in prooem o Compendiosae , Chirurgus primarius fuit Ju- electus die ultima Octobris anni Is O3. obiit a I. Februarii anni 1 si . Vixit in Curia Romana , ubi Julius II. eum b ) smmis honoribus, ossetis 2 beneficiis honestavit, ct Sixtus Gara de Ru- Vere , Iulii II. ex sorore Luchina nepos , S. P. ad vincula Cardinalis, ac Sacrosanctae Romanae Ecclesiae P cecancelliarius trecentis aureis pro opere si n- Iis annis donabat.. Camposilit circa annum Iso 3. ut ipse ast in proamio , Cha iurgiam suam copiosam, quam nuncupavit Bandinello de Saulis , Cardinali Presbytero tituli Sanctae Sabinae.. Opus Libris '. universiam Chirurgiam complectitur In ue'. disseritur satis fuse de Morbo Gallico duobus primis Capitibus, quae eadem in Collectione Aloi fit Luisini excerpta prostant. Morbus apparuit in Italia anno 1 9 Α, mens Decembri , is Et ista Eaegritudo erat incognita Sc numquam a Doctoribus

M a . Contagiosus fuit, praesertim per coitum, si ve conjunctionem mu- ,, lier1s -dae cum viro & z contra. υ 3 P. Pro ejus curatione operae pretium fuit nova auxilia & pharmaca Hadagare 1, & in rei veritate si quid saltatis inventum fuerit in isto mor-N bO , fuit potius ex novis experimentis, quam ex antiquis auxiliis 4 Puplicem disi inguebat statium morbi, recentis & con irmati. Cense bat quidem recenti convenire posse curationem methodicam jam supra descriptam quae obtinebatur usu diaetae legitimae, alterantium, phlebo tomiae, purgantium , balneorum , stusarum, de linimentorum, quibuscum argentum vivum admiscebatur, Quando antedicta curatione iste moris bus cium suis doloribus tu pustulis remoVera non poterat.' . Ad confirmatum vero morbum Mercurio semper utebatur, ,, Ni iu

aa, inquit melior medicina est crede mihi P quam protinus patientem

473쪽

L i η E R V. S E C U L U M X V I. 39 illinire 'infra scripto lini mento, aut loco lini menti ceratum imponere min brachiis & tibiis semel aut bis in die, donec dentes dolere incepe- .

sint, & cum dentes dolere inceperint, tunc cessatur ab inunctione , μει se calidum teneat donec stuxus phlegmatis cesset per gingivas. re 60 Utrumque & linimentum & ceratum argenti Vivi saliva ext1ncti partem decimam sextam circiter continet. Linimentum quidem jam pridem obsolevit, quamvis prostet ex parte in quibusdam Dispensariis iubnomine Unguenti Neapolitani. Ceratum vero etiamnum in usu est nomine Emplastri de ranis migonis. Ait autem Vigo linimentum quidena le no- bilissimae operationis, & valere in quocumque tempore hujusmodI mor- bi: sed asserit se ceratum millies expertum esse cum honore & utilitate is non parva. in Unde liquet post Jacobum Berengarium Carpum , Joannem de Viso & antiquissimum & egregium hydrargyroseos promotorem futile. Ioannes de Vigo primus omnium externe adhibuit ad virgae pustulas Mercurium praecipiratum rubrum , quem Vocat a in pulverem suum. cβ 'nis seupe remotivum , cujus praeparationem ipse explicat Antidotarii Lib. IV. In vivis erat etiamnum anno 13I . ut liquet ex Epistola 1plius a Ioannem Antracinum Maceratam , & Epistola eiusdem Antracini rei pomsoria ad Joannem de Vigo, quae Compendiosae praefixae sunt.

ANTONIUS BENIVENIUS, Florentinus, claruit anno I 's. obiit autem anno I 121. Scripssit opus De abditis nonnullis ac mirandis morborum ct sanationum causis per Capita II O. editum Florentiae, an ISO7. in . in quo Cap. r. Pauca profert De morbo , quem vulgo Gallicum vocβnt , sed pro illius temporis ratione egregia- I'. Novam esse morbi genus , quod anno I '6. ab Hispani S LDCipiens per Italiam primum , t im Galliam , caeterasque Europae ProvI cias late distasium mortales quamplurimos OccupaVerit. Morbum accurate describit ut se ferebat eadem aetate. r'. Curationem methodicam paucis proponit & unguentum quocum Mercurius admistas sit, indicat quidem , sed tanquam remedium quod ab aliis adhibitum noverit, & quo inunctos aegros sudare cU- . EN DELINUS HOCK DE BRACKENA , Artium & Medicinae Doctor in Gymnasio Bononiensi , scripsit anno ISI . Ut 1 Librum De Morbo Gallico cui titulum fecit Mentagram, sive Tractatum de causis , praeservativis, regimine ct cura Morbi Gallici vulgo Mala Fran

cosa , lum; sunt Capita sexdecim. Errant proinde b ὶ Bibliographi, qui

Librum hunc Venetiis editum dicunt apud Octavianum, anno ISO 2. mi,

id de priore quadam editione debeat intelligi. .

In hoc Libro reperire est eadem , quae In caeteris iam notaVImUS, Morbum primum apparuisse anno I ' . Novum esse ;I'raecedentybus aecuincognitum ; Ab antiquioribus morbis plane diversiim ; quod multis pς bat de Elephantiasti & As fati; Non cὶ provenientem solum a contagi' , 1 averam causam ejus ct magis appropriatam fuisse aliquam influentiam petiarum

erraticarum.

Quod ad curationem multus est.

474쪽

o DE MORBIs VENERE Is

a Io

sapitis I 6.

s. J Cap. 1'. sa) In explicando legitimo Listi rerum non- naturalium. a'. In b ) proponenda cura mentagrae per varia Medicinae ingenia ἰputa per evacuationes , Phlebotomiam , Pharmaca ,s upos , Iotiones , bolnea

Rufas cto. c. sc) Varia proponit unguenta quibus Mercurius inest, sed minima

quantitate , qualia olim ad scabiem a Gordomo & a Guidone de Caulia- co proposita sunt : Nam, unguenta in quibus ingreditur axis gentum vivum extinctiam cum saliva hominis jejuni mirabilem faciunt in operationem in hoc morbo menta grae & ejus accidentibus doloiosis. IUNM hilominus tamen non constitit usum tinguentorum, in quibus inare litur argentum viViam , nisi magna cum cautela fiant & in debita qIantitatem cum suis BeZOarticis ; nam , inquit , nocumentum aliquando juvamento is est malus. Concludit denique d) quod in doloribus mentagrae & paris titum capitis conveniens auxilium cauterium dicitur.

Juxta men delinum Hock inunctionibus utendum est: non continenteris sed per intervalla, interjectis identidem catharticis. se) is Talis, quit , servetur Ordo: Primo patiens accipiat medicinam minorativam. ., . . . . die sequenti patiens accipiat syriapum de fumo terrae tertiari veto die facias inungi cum unguento .... & hoc quando patiens Vadites dormitum, & de mane etiam accipiat suum syriapum, ita ut sexta dieri sint accepti sex syrupi, & sint factae tres unctiones. Et tunc dabis medi-D cInam solutivam , ut humores qui per os expelli deberent ad inferiora divertantur , & sic nocumentum in ore evitabitur. In diebus autem sequentibus simili modo utaris.

Hic Aui or dicitur erronee smendetinus Hach de Br oman in Bibliotheca Coni adi Gesneri, de inendetinus Hac de Braheman in Bibliotheca Medica Paschalis Galli. Extat juxta Bibliographos alterum mendelini opus inscriptum Decurandis ulceribus Morbum Gallicum utplurimum consequentibus , sed quod nondum videre mihi contigit. 'IACOB Us CATA ME Us DE LA cu- MARCIMO , Genuensis-gnoratur quo tempore scripserit De Morbo Gallico ; sed tamen certum est lcripsis. quidem post Nicolaum Leonicenum , Sebastianum Aquilanum, Gasparem Torellam , cum eosdem laudet ; scripsisse vero ante annum Ι318. cum de curatione per Guaiacum taceat, licet caeteroquin curatoriam morbi hujus methodum diligenter expendat.

sf) Cat. Consentit autem cum praecedentibus morbum primum f) exortum essea m Italia anno I 9 . monstro sum fuisse , nullis ante saeculis visum , totoque in gl Cf. orbe terrarum incognitum , dc a fgh lepra seu Hephantias omnino diversum , in quo acriter castigat Sebastianum Aqtillanum aliter sentientem. s J Cv. , Multa profert sh de morbi contagione , quae ante illum nondum erant

D Observata. 1'. Morbum contagione contrahi multiplici ratione , concubitu , cubatione, lactatione, frictione. 2'. Morbum tamen contagione semper non propagari ab infecto in fanum : Ait enim se vidi se complures con cubitus immundarum nore recusantes 2 in sordes venereas sese pracipitantes , qui tamen nullam inde infectionem hauserunt.

475쪽

integram ct perfectam novem essue necessiaria. I'. Distam. 2'. Phlebotomiam. 7. et ' D estionem 4'. Evacuationem. sq. Administrationem viperarum. 6Q. Ad-m nistrationem Balnei. 7'. Administrationem Mal malum. 8 Accidentium quae unctionem subsequuntur, r otionemr. 9'. Accidentium qica hunc morpum se

get: sese, fhesilitat , t eusationem methodicam, clitae jam

nitur, Gasparem Torellam Episcopum SanctM Julim iar Suiet , quoais malagmaticam hanc curationem damnaVerIt, M talem cura Ionen , exercentes Sicarios appellaverit. Haec, iΠquit Opymo quia contradicit αsensat, non est bona . . clim hisce temporibus VIderimus talia malag- remata, in quae magna vis argenti vivi subintrat, curasse tali morbo ase refectos , materiam per oris excrementa , & coIruptOS humores ex axillis re Deinde multa ibidem profert de unguentI mercul IalIS administratione, Quae ab hodierno usu non ita multum abludunt i, ac in fine Tractatus addu- Cit formulam malagmatis mercurratis , silmpi cIOris lini mento Joannis de Vimo , & in quo major adest Mercurri quantὶ ZS, nempe ad octavam paretem. Imb narrat ibidem quosdam in cμratique horum tanguentium vice malast malum s tionibus ex cinnabari, ex argento τιν' ct seu fure constante , uti ,st mirabilia auandoque operari , sed malagmata salubriora esse. , Proponit C i 8. Accidentia quae unctionem comItantur , n pe m

caloris Linctionem , debilitatem stom ςbi,

commotionem : Et Capite 9. accIdentia , quae hunc sequuntur morbum , ut cutis defoedationem , dolores in universo corpore, nodossitates & tilia rec a , re & singulis mederi conatur ex artis regu IS , adeo ut Tractatus i te, etsi brevis, eximius haberi debeatur, primesque In quo Mer cum ad ministratio accurate propossita fuerit.

OANNES ALMEN AR, Hispanus, Arrium & Medicinae Doctor, primus est Hispanorum, qui de Morbo Gallico Libet Lim scripserit sep- in Capitibus absolutum Satis temeris promyttit in Praefatione se niua praestitu in praecavendo & curando morbo, neque enim in hoc spere quidquam reperire est quod datam fidem liberet. Nempe c j cvine n huius morbi per septem intentrones complerI arbItra Ir : Po- e

ma est ventris lenitio : Secunda minorativa evacuatio : Tertia materiae re: Quarta ipsi1us evacuatio : Quinta membrorum alteratio : Sexta' C --- in Lini rario - Septima accidentium correctIO. Pr ore; sex indicationes methodicam Morbi Gallica therapeiam constituunt Ad ultimam varia proponit ungue ra cum addito argento vivo, ,el Acisi minima quibus tamen constat pryalismum non r ro Inductam

sit se eum ipse os ab usu argenti vivi foetere affirmet, & oris nocumenta

incia inde accidit, conetur Occurrere.' Mi Auctor, sicut & Vendetinus Hock , censet 1llitiones mercuriales in t in ervalla administrandas esse , Inter Osi,si S Catharticis , suamque sen-

vo bis primit ac Uin , non Psim si excisne

476쪽

L DE MORBIS VENERE IL

Talis ergo , inquit , sa) Ordo servetur , ut prima & secunda die acclapiat syrupum patiens. Tertia autem die facias ungi cum unguento Inferius describendo omnes partes domesticas s hoc est interio-- res ) tibiarum & brachiorum , & plantas pedum , & palmas manuum , is leniter tamen & parum apponendo de unguento, & hoc quando vadit patiens dormitum.& mane accipiar etiam suum syrupum, ita ut in sex- ii unctiones, & tunc dabis D edicinam soluetvam , dc humores qui per os expelli deberent, ad in-CIIOra d. Vertentur, & silc evitabitur nocumentum in ore. In diebus autem sequentibus simili modo utaris. Porro certam est hunc Auctorem sic ripsisIe ante annum Ic16. cum hoc

anno Liber iste de quo agitur, Papiae excusis fuerit. C I S N S I S , quae omnium prima , prodiit Papiae ex officina Bernhardin1 de Garat iis, anno I 16. in selio, ubi collecti

exstabant.

Nicolaus Leonicentis , Vicentinus , De Morbo Gallico ;Et Joannes Almenax , Hispanus , De Morbo quoque Gallico. Accessertini simul. Angeli Bolognini, Bononiensis , De cura ulcerum exteriorum , intinguentis communibus in solutione continui Lib. Alexandri Benedicti, Veronensiis, Liber de pestilenti Febre, f Dona1n1c1 Massariae, Vicentini , De Ponderibus 2 mensaris medicinalibus , Lib.

I a,

GEORGI Us VELLA, Brixiensis , scripsit consilium medicum Pro regio Aratum Doctore Aluessio , Mantuano, qui Morbo Gallico aegrotabat, in Capita septem divisum; sed quo tempore scripserit incertum est. Verum cum nullam Guaiaci mentionem faciat in curatione Morbi Gallici , videtur scripsisse antequam lignum illud in usum advocatum fuisset, atque adeo ante annum 1118.

In eo consilio affirmat s b) eos qui inficiuntur tali morbo , non infici nisi fere propter ipsorum coitus cum mulieribus tali infectione infectis ; ct si hoc, inquit, non sit universaliter verum , at tamen pro majori parte. 'Ad curationem quinque intentiones admittit , sc) Materiae precantis minorationem si Digestionem , e. Evacuationem, Α'. Accidentium

corraecisionem i 3'. Residui humoris infecti rectis cationem ; quae sino ula methodicam curationem sapiunt quidem, cui potissimum insistit, sed ita tamen ut usum quoque proponat unguenti mercurialis, quo censet inungendum esse patientem a quatuor extremitatibus corporis usque ad subascellas& inguina exclusive per decem dies vel circa, secundum tolerantiam V1rtutis, non negligendo etiam assidua clysteria divertentia vapores a M partibus superioribus ulcerare solentibus. MAYN ARDUs, Veronensis , scripsit d) circa annumpi,ihd ni IJ J - duo. Tractatus De Morbo : alterum de morbi aetiologia ι,λ. M.H- Copita quatuor i alterum de therapeia , qui Capita totidem com- m. parte Plinitur.

477쪽

LIBER V. S g e u L Π M X V L 3 Circa prius statiuit quidem Morbum sa) primum apparuisse anno I 96. demialem use , & ortum ab insuemiis syderum malignorum coeuntium; b) Praedicitum fuisse alias in prognostico miginti annorum clari Oimi Artium es ZMedicinae Doctoris Pauli de Mede bargo Zellandia Oceani qui Episcopus

Forolemproniensis deinde electus est ) anno Virginei partus 1 87. Demum c ) defecturum esse anno i 18 . contrariis astrorum influentiis. Circa posterius vero curationem tantum methodicam proponit, quae diaeta , a teratione humorum , purgatione , men rorum confortatione perficitur , nec unguento mercuriali utatur ullo, nisi chim dolores urgent in juncturis , in quo casu suadet ut d unguantur spatulae , collum, nucha , omnes juncturae coxarum & crurum cum infra scripto unguento.

Axungiae porcinae vetustissima lib ij. Cineris lignorum Vitis j vj. Argenti vivi mortificati cum medulla Vituli J ij.

Demurn omnia bene commisceantur 9 sat unguentum , administretur super dirita loca , ligentur bene cali da . est dimittantur per quatuor dies , est sic unguantur dicta loca quaternis diebus in quaternos dies , donec sanentura doloribus. LEON ARDUs SCAM AI, Salisburgensis, in Lucubratiunculia qtia-tuor Capitibus comprehensa , quam Salisburgi in Germania scripsit De I forbo Gallico ct cura ejus noviter reperta cum ligno indico , Augiis ae typis Caita anno III 8. in A. de morbi quidem nov1tate eadem refert quae caeteri , sed prim is affirmat se ) Indos Occidentales per plurimos annos hoc morbo graviter laborasse , medicinamqme qua siemper usi sunt contra hunc morbum fostriis mercatoribus indicasse. Nihilominus tamen concludit hunc morbum in Europa ortum essὰ ex Liris intemperie calida st humida anno a Salutifera Incarnatione Christi quo fuit omnium totius Europae aquarum inau-dita inundatIo. Parvi pendit methodos curatorias omnes , quae usque ad sua tempora adhibitae fuerant. Non fuit, inquit , hactenus reperta medicina , Mquae in hac aegritudine profuisset multum , nocuisset uod nihil . . . . sed ramodo , pergit illie , Deorum s ut mihi persuadeo ) beneficio inventa esst i medicina simplex , qua maxime gaudet natura, & quae sina ut omnes in-tenuones complectitur in suis qualitatibus. ει Ea autem Medicina est lignum Gua iacum seu Arboris Guaia canae , cujus mentionem fac1t primus & cujus usum dc administrationem primus quoque

describit. Refert se g) o cum mira, magnifica, δc vix credibilia pas- resim accepisset de ligno quodam in Occidentali India, in Insula Spa- regnuola no Viter reperta, non cessasse vel dormientem somniare ligni hu- α jus naturam , donec litreris patronorum suorum dc suis decem & novem Doctrinas 3c Relationes ex India Si Portugallia ad diversos Germa- ωnire Principes Sc Viros primarios transinissas accumula siet , ex quibus na- turam , proprietatem, qualitatem , usum, dc operationem plane pisca-

rus est. M

UL Ric Us DEHUTTEN, Eques Germanus, natus est anno I 88.

Tractat. Cap. I.

rior. Tract.

Paefatione.

478쪽

mus in Epis

cap. 4

DE MORBIS VENERE IS.

Stechelbergae , sa) in castello Franconice cujus dominio ejus familia potiebatur, Litterarum studio dedit operam Fuidae, Coloni' & Franc furti ad Oderam. Inde meruit aliqhlandiu in Italia in castris Imperatoris Maximiliani L unde redux versatus est in aula Alberti Brandeburgensis, Archiepiscopi Moguntini & Magdeburgensis, ac postea S. R. E. Presbyteri Cardinalis titulo Sancti Chrysogoni, ab anno Isi 7. ad annum Usque I ro. quo Lutheri partes amplexus sibi fuga consulendum esse dux1t, cum audivisset se jussu Leonis X summi Pontificis , in quem acerbius scripserat, comprehendendum esse. Toto Belgio peregrinatus profugit tandem in Helvetiam , venitque Basileam anno I S 22. exeunte, sed ab Erasiamo hospitio exclusus, urbe ipsa exire jussus est mense Ianuario anni sequontis. Ob11t paulopost in Insula quadam lacus Tigurini , ubi latitabat , die scilicet 19. J Augusti , anno IJ23. anno 3 3. Vel 36. Licet Hultenus Medicus non fuerit, scripsit tamen ad Albertum Bran-deburgensem , Cardinalem dc Archiepiscopum Moguntinum patronum suum , Libellum De Morbi Gallici curatione per administrationem ligni Guaia ci, Moguntiae editum in Is I9. qies Capita 27. complectitur , & ubi ea narrat quorum ipse pars magna fuit.

Liquet enim 1nde Hultenum jam ab anno IJO9. Vel 13Ιo. luem veneream contrax1sse , annos natum 2 I. vel 22. dum in Italia militabat ,

cum fateatur ipse in hoc opusculo edito anno IJ I9. novem annos cin hoc malo lucitatum fuisse: & hoc temporis intervallo c) undecies curationem mercurialem expertum fuisse , ita ut vix credere liceat s d) quas torturas , quot supplicia sub Chirurgicis exhauserit , quas cruces tulerit , qua tum illi mirium eae Medicorum inscitia deperi rit Sed placet ipsum audire el dicentem , ut a sedius fuerit. ,3 Primum , istis quit , iii nistro pede eram inutilis jam , haerente ibi octo plus annis mor--bo; de in media quidem tibia , qua parte tenuissima cruri obducitur,a caro , Ulcera erant cum inflatione carnis inflammata , putrescentia in

ν, genti cum dolore , dc hujusmodi ut uno sanescente erumperet statim ,, aliud. Erant enim complura sparsim , nec ope Medicorum fieri poteis rat , in unum omnia ut redigerentur. Supra ea tuber erat texostosis in ,, ut os crederetur ita induratum , & in eo supplangens citra intermissiori nem dolor immensus , immodicus ; fuit & supra dextrum proxime tari tum collectio , δc ipsa in ossis modum dura , ex recentis olim morbiia reliquiis vetustissima. Hanc mihi ferro , hanc igne dc causticis omniis bus adaperire cum molirentur Medici, nihil profecerunt. Illa alitem modo vehementer intumescebat ac summo cum dolore , modo restide bat mitior , dolebatque minus igni admoto pede , nec sustinuit tamensa multiplici veste contegi. Eo fluxus erat Vehemens , dc qui inextinguib1- lis plane videretur i, ac quoties pedi irassisterem , dolore assic1ebar impatibiliter. Deinde superilis coxa dc genu penitus confriguerant, atte-ia nuato ibi ad summam usque macritudinem femore, atque ita inimi

,, nuta carne, ut praeter cutem ViX Cilla Videretur quo se os contegeret. Praeterea in tantum luxata utraque junctura fuit, ut diu aegerrime liis ceret insistere, tandem non amplius etiam , evanida omnino ex clunibus altera. Dolebat item laevus humerus, ut levari jam brachium non

479쪽

dosset. Debilitata extrema scapula occalluerat, δc in medio musculo tuber ovi magnitudine , imminuto aliis partibus ad miram tenuitatem bra chio ad ipsam usque manum , Sc in dextro latere sub infirm stat1na re costa ulcus erat sine dolore quidem, sed foedum quoddam pus est eruens, mdc spurca manans sanie, fistulae in morem angusto exterius ore, at ampla intus cavitate. Supraque ipsum aliud iterum tuber, quassi supernato costae quodam ibi osse. Den1que a summo retro Iertice fluxus ibat ad omnia ista manifesto sensu. Qua incipiebat is ad lenissimum etiam tac- tum, quasi pertuso craneo dolebat caput, nec Verti In tergum, nisi tacum ipso una corpore facies potuit . . Procti standae huic astectionum Iliadi impar fuit 1nunctionum mercurialium usus vel undecies repetitus , forsan medentium Inscitia vel neg 1 rentia. His sa) auxiliis, inquit ille , sustinere morbum potui, extin- ruere non potui : Et cum lenire dolorem , non causam doloris exscinde- rere hoc est et differre perniciem, non auferre , praesentius remedium ha- rabui ex Guaiaco , cujus usu b) depulsa omni invaletudine Ita VIres recepi, et ut de novo factas ac renatus homo Videar- P . . mHaec autem de se tanto liberius fatebatur , quod sibi probro verti posse non suspicaretur , chio ea aetate nondum exploratum esset luem scortatione tantum contrahi, sed satis stolide crederetur solo rerum no - naturalium vitio , vel ad summuna colloquio vel contubernio cum InfectiS concipi posse. Inde sane est, quod Hiattenum non pudeat in extremo Lero Archiepiscopum & Cardinalem, ad quem scribit, sic alloqui. sc) aecita Celsitudini tuae conscripsi, ut non vellem his qu1dem uti, faxit hoc

enim servator Christus, ne unquam debeas) sed ut in tua haec aula ellent Gomnium necessitati exposita P . . A o CIn hoc opere praemisiis de morbi origine, natura, δί cauis, uineo uae jam is pilis repetita sunt; ac enarratis torturis horrendis , quibus aegrotantes hac aetate discruciabanti ir , tu a morbo Gallico convalescerent, Hattenus aperte ac fortiter improbat mercuriales inunctiones , usuin decocti ex ligno Guaiaci mirabiliter approbat, rectam eiusdem administrandi methodum sumrial diligentii persequitur : Quocirca Tractatus Ille vere dignus est qui legatur, Auctore d in ipso Hermanno Boerhaave , hac in re

iudice maxime idoneo, . U' Caeterlim , quod notari velim , quantumcumque sibi gratuletur Hultentis de restituta valetudine usa Guaiaci, constat tamen ipsam neque hac methodo perfecte convaluisse , cum ex redivi Va lue Venerea , quae remedio tantum sopita fuerat, miseram mortem obierit Jc ante diem, ut narrat se) Conradus Ges erus. IOANNEs MANARDUS, Ferrariensiis, natus to anno i ς i. gὶ Nicolaum Leonicenum in Medicina aud fuit. Constat h) ex eius Epistolis Medicinam illum fecissE Ferraciae ad annum usque I 13. Anno χ-

ut Archiatri munere tangeretur i, eoque mortuo anno I FI s. In Hungaria vel Austria in moram tamen feci ise ad annum usque Is 18. Unde m pD

am regressi is si anno luel 9. Medicinam Ferrariae cum laude professus si Cap.

Alodisii Lui sint.

si Vide

trium Me dicorum.

la I. Lib.

sit Epist. I in

3. Lib. 2.

, I. Lib. 3.

480쪽

lanus. Ubi

s DE MORBIS VENERE IS.

est. is Duxit sa) uxorem valde senex & articulorum dolore distortu , abis aetate formaque florentis juvenis thoro dignam, adeo levi judicio Mis lethali intemperantia, ut funus suum maturaverit. Obiit ferrariae anno

Scripsit 1nter alia Epistolarunt Agedicinalium Lib. XX. sub titulo Curia Medicae , quorum pars jam edita fuerat Lutetiae anno i i 28. & Argentinae anno 1 3 a'. sed qui omnes una collecti primum Basileae excus1 sunt anno a s o. Prostant ibi Epistolae duae De Morbo Gallico , & duae alta De Ligno Indico. Epistola prima scripta est Mirandula anno 11 O. ad Martinum

Mellerstadium hoc est ad Martinum Polichium , Mellei stadiensem , illus trissimi Ducis Saxonum Frederici III. ) P0 sicum , estque prima Libri

secundi. In ea Simonern Pistoris acriter castigat, qui in Positiones quasdam Martini Polichii insurrexerat, qua de re vide supra articulos De Simone Pistore ct Martino Polichio. Altera ad Michaelem Sanctannam Chirurgum scripta est ferraria , anno Isas. & secunda est Lib. VII. In ea reprehendit Nicolaum Leonicenum, quod existimaverit Morbum Gallicum esse uidemicum , aestivum , a nimia aeris humiditate ct caliditate ortum. Ipse contra statuit morbum esse novum, qui conras'io tantUm

serpat & propagetur , qui ab Hispanis ex Insula quadam Anticyti s incogni-ra ubi stequentissimus est , in Europam translatus fuerit, vel Valentiae In Hispania genitus in scorto , quocum Etiphantiosus cuidam ex Eaue stri ordinerem habuit. I I

ia est Consilium Medicum Cardinale Campegio. id est pro Laurentio Campegio , cive de Episcopo Bononiensi , postea fel

trensi , Presbytero Cardinali Tituli Sancti Thomae in Parione , ac deinde Tituli Sanctae Mariae trans Tiberim, Episcopo Cardinale Sabino & Pra nestino , qui a Leone X. creatus Cardinalis anno 1 s I7. Obiit Romae anno 1339. Haec Epistola, quae quarta extat Lib. xv scripta fuit anno I 33ῖ. In ea praescribit qua methodo ligno Indico sive sancto utendum sit 3. Caeterum non modo ut decoctum illius potetur consulit, sed etiam ut Ipuma decocti, vel quod illi praestabilius videtur, ut oleo ex iis no per descensum destillato loca dolentia illinantur. ' Dei num quarta Medicum quoque Consillium est pro Episcopo Craco-viensi 111 Polonia. Scripta fuit Ferraria, in Vigilia sancti Matthiui , anno 1332. & ordine tertia est Lib. xvi I. In ea ait anno duodequadragesimo ab orto A forbo Gallico se scribere , rande facili ratione colligere est juxta eum morbum primum apparvisse anno Extant aliae duae Epistolae de eodem Episcopo Cracoviensi scriptae: Altera , quae ordine quarta est Lib. XIV. anno eodem I 32. septimo Idus Februarii r Altera, quae quinta est Lib. xvi I. scripta ad Academiam Craco-viensium Med1coium , 12. Calendas Martias , anno 1332. ex quibus liquet hunc Episcypum imbecillitate ventriculi ετ omnium principalium membrorum , atque affectione vete hypochondriaca laborasse ex reliquiis Abdoli re atro

cis Morbi Gallici vocati, ct 0drargyro per quod sanari visus est . derelicta

SEARCH

MENU NAVIGATION