Francisci Petrarchae De remedijs vtriusque fortunae, libri duo

221쪽

agmenta gregesque. R. omiseri rerum utilium amatores, osoresque nobilium :amatis, quae se .nec a- marrsent runt nec amantibus vicem reddunt. Cu interea,nec vos vicem reddatis amantibus totumque hoc malum facit auaritia,ut non modo serua ingenuo, sed pecus homini pxa serendum existimetis. G. Armςn rum gregu Inqueingens copia est. R. si per te ipsum illos paueris, quid nisi occupatissimus pastor eris Officium vile, landatum licet a multis ante alios a Catulo Veronensi sin per al1os non tu pastor, sed pastoru seruus pastorumque dolis euosituε.Nuna vicinus obfuerit nune praecipitium nunc morbus, nunc ab actor ; quotidie demum aliquid fingendum, unde damnum tibi dolorque, di illuso. Asagna vero pars mali fuerit ill usor rudis ' . Armentis ac gregibus diues sum. v. Laudatae diuitia sed incertae .lc casib. multis obnoxiae fraudibus rapiniε pestibus, quae tam crebrae tamque Vatici e sani Vt saepe totos greges, . totaque laterent armenta nota pestis quam Lucretius quamque illum sequens Maro, descripsit. . Et quam inulta5 putas salinoias minus. scriptorα penuria sed damnosas aeqtie G. Diues sum gregibus Harmenti S. . Vagae, patentesque ditlitiae quς non dicam J arcula, taurum,Vt gemmae,sed ne domo licet ampli uim ab claudi possint: tam nee astruis, nec a furibus nee a feris atrocioribus tutus es,omnibu&in tuas diu uias datum ius. G. Getegi hus Scarmentis gaudeo. R. Gaudes se ine dolitu- fius millies nul lus dies sine rumoribus moestus ibit.Nune irrrierint Sabaei tulerintque omnia; nec

non pueros gladio percu Grint ; ut se oso illi i

222쪽

munc insecta grege mors inuaserit. Non sat miser .vestris malis,& mortalitate propria visi estis,nii mortes quoque brutorum animalium lugeretis

De Elepharitibus, ct eamelis. D LA L. c. x. frandia su ni domsnis animalia magina voluptas, Sape tamen famulis damna dedere suis.

SVnt mihi Elephantes. t Mui Quaeso usui,pacis

ne,an belli His duo illi notissimi hostes Italiae,Pyrrhus, Hannibal, quib. Romanas duturbare acies sperant,suas turbauere. Ari algrane prorsus, bc en me,qu odque ut ex historiis nostiJ saepe fu is exitio fuit, aspectu miru, 8c mole &specie,& odare,& stetidore terribile effectu autem inutile,procuratione diffiei te Est mihi ingen Elephas. . Fuerunt olim in Italia Elephates nos

venatu quaesiti illi quide sed ab hostib. capti iatriupho ducti, quo '; prima fronte. terruerant,e- quos It lossictores in capitoliu secuti; erepti an tem Pyrrho; Carthaginensibus vero non erepti fitu,sed etiam interdicti. Sic. n.inconditionibus pacis,quam victi Petierant,nominatim cautu ; vt.b quos haberent domitos, traderent,& alios nodomarent; ita sensim obsolevit usus Elephantu nop olum in Italia, ubi longe aduenae, Vsque ad uessi .erant; sed in Africa etiaM AEgypto, quae illoruniunt viciniores origini. Itaq; & in Italia inuoru me amoria, nicu Frederico, Romanoru principi fudie,& nuc Agypt yrano,non nisi Unicu esse,surinst. Vtrunque verbadspectaculum potIus quarad usum. Sic in India atque AEthiopia exteraruolitaedio gentium liberati , sylvas patrias incolus i Elephantes . Tu quis es, qui Elephante gloria .videris,alterne Annibal 3 qui uno vectus Eleph

te, vosque fretus opulo Italiam fatigauit. ' H

223쪽

hanc belluam , etsi humani aemulam intellectus, ab authoribus proditam , & moribus miris insi-gnem ,habendo tamen inutilem, & ineptam,& re gia potius luxuriae, quam priuatae fortunae habia Iem dico; quae domuiti impleat, horreum exhauriat. G. At camelos habeo. R, Vna est pene ratio Vtrorumque, nisi quod elephas turribus, camelusi sarcinis ferendis idoneus, coque utilior aptiorque: si consilium petis,utere belludi, quas his,ubi vitam agis, mundi partibus,gerluit natura,parens prudentissima,quae & belluas,& alia suis quς querelimatibus aptiora distribuit. G. Camelum na- heo . . Tria millia habuit, dc amisit Iob:dc morbi i&.raptores,&infecta pascua, Ac ruinae,& mille casus, vestra undique armenta circunsident; campi,

Ec colles δε moenia perduntur assidue. Quid his

facias , quae non stanti Bona vestra fere omnia insperpetuo moru sunt.&, quam, insita virtute ani-mi,deberetis famam quaerore,peregrinorum anu mantium nouitate sectamini. Dedelectatione Simia. DIAL. - LXI. ueundos tibi si prabe, it Simia rudos, Si modus abfuerat mιus alter eris

SImia delectabilis est mihi. Foedum vul2

mal aspectu , triste animal effectu, de quo, . quid aliud quam taedium speres Quicquid ldomi reperit, aut corrumpet, aut sparget. Si his, atque huiusmodi delectaris, utique delectabilis Simia tua est. Μonstr uosam belluam vocat Cicero, nec minus aliquid mirum dicit, quam urnam 'sortium euertisse , sdque pro ostento, Graecorum

vi Iustoaua scidium csae , iure optimo doctissi

224쪽

letura erant λ &, praeter penas mitin pauone place- .hat ut Naso ait. JNeque enim sane quid in hac Nue rantopere placeat, inuenio, praeter nobilitatem carnium quae non Putrescere dicuntur, Ionguri etiam in tempus,ti ferirentur; quod &tibili, citum experiri,&expertum se asserit Augustinus. Ita ut stram famem, nisi adsit ambitio nec cibus satiat, nec Voluptas .Pavonem certe, cIbi gratia ,R

mae prinus occidisse fertur Hortensius orator vir eloquio clarus, moribus delicatus,& mollis, vi foemina, sed qui morum plurimos,e loquii autem raros habet imitatores. G IV. Pullos nutrio. R.A. Imredimentum doninis scam vulpibus aressustossores,quorum ungulis,& puluerem solum semper, di nunquam superficies aequa sit. G. T. Gallinarem magnus est nitinerus. RA. Vt censent taedia ipene par fructus,&impensa erit 3 1-gno pretio longisque clangoribus exiguum ouum conitat. G AEI . Sed abundo opibus. l . Non, mortalis modo sed volatilis,dc fugitiva felicitas tua est. GL V. Aluearia multa sunt mihi. βψ .Nominus in quolibet, quam vel in magna urbe negotii, vel in castris strepitus est,nunc examina fugient,nunc pugnabunt reges, nunc tinnitu aeris, nunc iactu pulueris res egebit, ut salua sit. Saepe omnia expertiis,nil perfeceris, oui, cum ditior eo se credideris,nudus sis; proinde, si seruandi studium,cum melle contuleris: mel amarum voces. G.AU. Sed columbis aifluo. c. g. Atqui apum in

thalamis siletur per noctem sui Vergilius aitJ Incolumbario autem,nunquam: vix est animal in-wietius columbo. G. Plena mihi sunt columbaria. t. sunt qui litigent,& qui gemant qui diebus domum foedent,noctibus soninum frangant. En

magni gaudi j materia,

In iiii

225쪽

Et iuua ,relicitum est,piseando sellere rempus Omne ramen rempus perdere ριμ e,nocet.

PIscinas mihi extruxisse gaudeo. R. a Non prito,felicius extruxeris quam Salomon. Cium te ergo couuerteris ad Vniuersa opera, quae

fecerint manus tuae,&ad labores, in quibus frustra sudaueris, videbis in omnibus vanitaten, &amissionem animi; t unde gauisus fueris, fotasse doleas,iacturam existimans,&. temporis,&nopensae. GAU. Feci mihi piscinas. A. Non sciis est, in gulae causa,omnes terras lustrareἱaquae etiam tentantur; bc in regno suo , piscibus caIcer erigitur. GAV. Piscinas impleui. Libertatem piscibus abstulisti ac naturae domum; quos De illa sanos fecerat, aegrotare docuisti.GAU. Coegi aquas in piscinam. .Vim aquis intulisse, in Iulio Caesare tanto illo quidem viro,notatum: dc superbiae datum vides. Quid in te igitur speres λ GAM . Pi-kes in vivario conclusi. 4 A. Pennatas volucres

vinculis,di imperio coercetis ; quid mirum,si pigris quoque piscibus imperatis Z Omnia pror1us in vestra potestate 3 & vestris subiecta sunt pedibus , laboriosi , & cupidi mortales , praeter

num animum , quem regere , & fraenare, vel

non potestis , s vel quod est verius J non curatis. Itaque vagus,& indomitus ille Vos agitat,&in omne variatum genus, ac scelerum impellit, qui, si vobis, immo si rationi subditus,atque obediens esset ad meliorem finem, remori calle vos ducere b praestaretque, ut multa, quae cupitis, sperneretis. GAU. Pisces in elusos in pileinis ha-

b o. R . Cum omnia subdita sint vobis ue vide,

quam

226쪽

qviren decorum sit , esse vos subditos voluptati, rei omnium vilissimae , rerum nobilissimos omnium, quae sub caelo sunt. Sed sic est, omnibus imperare vultis, ut libidini seruiatis. Neque vero nouus hic error, nee plebeius, sed antiquus dc illustrium: piscinas, ac vivaria Ostrearum, primus instituit Sergius orata, Baiano in littore. Sub ide tempus, reliquorum piscium vi uaria incepit LiciniuS Muraena, Vterque cognomen, seu illud agnomen a pisce sortitus. Eia praeclara: agnominum causae , quod ille scilicet Oratam appetit, hic Muraenam. En, qui Africani,ilc Macedonici

titulos mereantur , Ec forsitan non curarum mi

nus hi . suis in piscibus capiendis, de condiendis, inque suis vivariis extruendis, susceperant, qua scipio, dc Paulus in liberanda, atque Ornanaa patria, suisque victoriis , ac triumphis. Ita penitus verum sit, quod quidam dicunt, quantitate curas hominum pene pares , qualitate vero Ionghimpares. Atq ue,Vt mala semper exempla imitatorum turbis assitiunt; secuti sunt Licinium hunc nobiles viri, Philippus, Hortensius, ac Lucullus, vir alioqui memorabilis ; qui vivario simplici non contentus , illic prope Neapolin montem scindi fecit, non minori sumptu , quam quo sibi villam erexerat , requiem captis piscibus me ditatus , fluctu aequoreo scissae rupis claustris, instar tranquilli portus,immisi. Quamobrem Μagnus PQmpeius,ut qui non Vivaraa,sed imperia cogitarent, haud illepidE hunc Lucullum, Xerxem

togatum; hoc est . montium effossorem nuncupa-hat. Qujd de aliis Muraenarum vivaria primus ecit Curus quidam,nescio quis. Nam, cum omnibus Muraenis suis, adhuc mala noscitur, qua

rum illi copia tanta ruit , v I earum sta inultibus.

227쪽

triumphalem coenam Iuli j Caesaris adornaret ruthic quoque suos imitatores habuit nominatim 'Hortentium oratorem de quo supra diximus Juserrim,qui nunquam molli defuit exemplo. Ita vestrae literat ispe nihil detrahunt insaniae. Nonnunquam vero quod mireris diiciunt dum licere tibi omnia existimant , qui literas didicerunt, Ecinulta sibiarrogant.quς sine literis non auderent. Et hic ergo si uarium habuisse dicitur Baiani tractus in litore,ibique inter caeteros pisces, sic Muraenam unam dilexisse,ut extinctam luxerit.En amor egregius. En docto grauique viro dignus fimius, qui nec sui temporis bella domestica. neque proscriptiones, ac ciuium mortes scuisse legituri nee Cannensem, si suum in tempus incidisset, fie- turus fuerit ruinam;Muraenae obitum fleuit; tan- ita haes leuitas acit,ut iuniori venia debeatur. An- . toniae aetas , ac sexus excusabiliorem reddit in ptiam,ctuae murqnam suam, tamen non defuncta, gemuiue, sed viventem aureis in auribus coluisse traditur. Sic .ut Baulos Did erat villae nomenJ ipsis Baianis in finibus mitos,spectaculi nouitate cotraheret. Fuerunt & vivaria cochlearum,& aliae . piscium vanitates atque imprimis lupus tyberinus, inter duos praecipue pontes captus. Sed satis multa de alienis erroribus. Tu,quo plures his implicitos vides, eb diligentius caue , ne 11 milibus impliceris; neque tibi nunc usum piscium, sed nimis magnam curam rerum ignobilium interdicost ra

228쪽

A Ves varias in aviario conet usi. f .Ιam pi

scium miniis mirer ergastula. Sunt Sc volucrum, quibus latior,ac liberior patria coetu erat. Inuenit gula venationem inuenit piscatione inuenit aucupium; nee cepisse salis est quasliberas natura creaverat, nisi etiam asseruentur. At quanto erat honestius gula cogere, parabilibus atque faci3ibus cotentari ek sylvas feris maria piscibus aerEmque volucribus linquere, quam in his tantu studii ponere quantum si captandis in Virtutibus poneretur,illas pridem na minimὶ fiunt sugaees)optimo studio quaesitas intra animi habitu clausissetis,unde nec effugere possent, nee a ferri. i. Auibus aviarium impleui. R. Rem nequa ruam necessariam &qus situ nec minus custodiaimcilem, peruetustam tamen, cuius ante mille quadringentos annos Romae author fuit Lassius quidam,cognomento Strabo, vir equester:non ille quidem Laelius sapiens habillis; qui si aviaria reperisset, nomen sapientiae perdidisset. Quaedam lunt inuentu ut videnturJ utilia ac iucunda, quae tamen ingenia alta dedeceant. Qui piscinas qui aviaria inue nerunt,quid aliud, quam gulae studium habuerunt 3 quod virtutis cultoribus alienum est. Oneturi pingues turdos,& turtures.', Sed non tardos tortores tot illecebris irritata gula supplicia exigit stomaehi laborantis, An non satyrieum illud audisti

P aena tamen prassans,esem tu deponis amictum ,

229쪽

De pauone loquitur. Formosa etenim, dc tam aestauis; sed non sola, quae praecipitem gulamplectat. Gulae quidem oblectatio gustus breuis; i-yse quoque mox in nauseam ver1uruS, ni coerceas. - Poena autem longa, cruditas indigestio, bilis, morbi,saepe etiam& mors. I nunc turdis pingui-hus,ac turturibus gloriare. AV. Habeo loquages coIuOS,ac picas,&psittacos. . Laetatus his Augustus Caesar , eos magnis emit pretii S, qui victorem , ac triumphantem Caesarem salutarent.

Cumque subinde alij, atque alij ingererentur, satis se salutatorum talium domi habere, respondit; ponens illi metam vanitati nisi coruus ipse noui simus, loco illo mirabili, pluris se , quam caeteros redimi coegisset. Et haec quidem in Saturnalibus leguntur. Quid in naturali vicini nostri Veronensis historiai Corvus ille tam docilis e sutrina. ubi

impense alebatur,in publicum euolare solitus, 3c Tiberium Caesarem,Drusumque,& Germanicum nominatim, totum denique Romanum populum salutaret tanta plebis gratia, tantoque omnium fa. uore, ficum eum Vicinus, vel inuidia, Vel ira percitu occidisset, ingenti omnium maerore Occisor ipse ex ea vicinia pulsus primum, deinde etiam a populo interfectus sit. Corvus autem operosis exequiis,&solemni iunere elatus, ac traditus sepulturae. o ineffabilis populorum semper insania: in illa urbe fletum, &sepultum coruum,& eius interfectorem, Romanum ciuem morte multatumsin qua,nec Afeticanus maior sepulchrum habuit,

nec minor vltorem , quia si diis placetJ corvus . hic populum salutabat,ut diximus, illi autem non salutabant, sed salutem populo , gloriamque

contulerant. Adeo gratior vox coruorum, quam

Moliam virtua illustrium. Noset nune aliquia

230쪽

eutum populi consensisse iudicio: quanquam vexis aestimatoribus non sit mirus publicus hic viro-aum fortium contemptus cum ab his coruorum, ,volucrumque loquacium miratoribus, ic diuinae voces coelestia aspernantur oracula. s. FormO- sus est mihi psittacus. R. Solus nempe omniu. to

que aureo insignis nisi phoenix dc ipse esset auium 'torquatus,& praeterea suae unicus speciei. Verum Psittacus salutator magnus Ec praesertim princi- Pum,qiuasi illum plane adulatorem fecerit nati .era. Vnde distichon illud innotuit:

tracus a vobis aliorum nomina discam, Hoc didiei per me dicere: sar aue.

G.Est mihi piea disertissima. Cum perrari sint homines diserti, tibi disertissima pica est 3 loquax

fateor,&salutatrix est.sedula,unde dc illud.

Pisa loquax certa dominum te voce saluta, . Si me non videin, Fenegabis avem.

Certe de huius auis intentione , discendique sudio, mira, nescio an Vera, Marrantur. IlIussim primis vix credi bile , propositum ei verbum, si oblita sit, angi illam grauiter ,& amigi, mole stiamque anim, tacita meditatione testari; si ipsum sibi verbum ad memoriam reducatur, nil .ris modis hilarescere , At si prorsus seu verbi dis. sicultate , seu memoriae imbecillitate vincatur, prae dolore etiam interdum mori ; ut iam minus mira Homeri mors poetae sit habenda , si L. . tamen illa etiam vera est. Neque vero picis omnibus haec docilitas datur, sed his tantum, Ec quae glande cibum, nomemque percipiunt, bc apud . vos vulgo glandariae vocitantur: picarum species, forma insignis. Ac ingenio. U. Dulcisonam, .canuramque lusciniam nactus sum. . Et