Francisci Petrarchae De remedijs vtriusque fortunae, libri duo

발행: 1616년

분량: 755페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

VTRIVS QE FORT. LIB. I. et c

m dominus, non bonus; praesertim si se domin uiri, dici velit. G HVBonus est dominus. f A. Bonrsunt parentes boni fratres, ac fili j esse possunt: amici autem scin per boni: alioqui nec amici 1 unt: . dominum bonum dici, blandum in dacium, atque adulatio nota Optimum dominum habemus . . . Rectorem populi fortastis, S Rei p. defensorem; quo ni t achirum humanorum acceptius Deo ferunt. Illum vero non dicam opti- mum,sed bonum: Sc non potius pessimum quis di Nerit Z qui, quod habent optimum , libertatem, summum, ac piaecipuum Vitae bonum, suis ciu1bus eripuit 3 proque Via ius eXplenda Voragine, quae expleri nequita ot millia miserorum siccis o culis intueri potest Z Neque eum, etsi non tu .stitia aut misericordia, saltem pudor a tam moest retrahit spectaculo: sit licet a flabilis, sit blandiloquens, sit postrem b munificus in paucoS, de multorum spoliis. Hoe sunt autem artes tyranno-

ritur; haec praestigia attonitis ingerunt luminibus; hanc hamis, & laqueis praetendunt escam; sic credulos aucupatur. LA, . Dominum habeo praepotentem. R. 6. IS in coelo unus est, qui se iure suo do

minum dixit & dici voluit. Nam terrae dominus Augustus Caesar,edicto vetuit se dominum diei. Ille Deorum Deus; iste hominum Imperator : ille maiestatem tenuit; iste modestiam: denique &Ω- per hoc populum Romanum grauissime corripuit. Sic enim de ipso scriptum est; Sc domini appellationem, ut maledictum. dc opprobrium semper exhorruit. Quod successorem quoque, longe rebus omnibus imparem tamen obseruasse copertum est; qui licet dominandi auidus, titulo tamen

272쪽

nem, & verecundiam medium tenens; e me dominus voluit,dici autem noluit. Vt qui sciret iniustum esse,quod cliperet, saltem exprobrationis in

, iuriam vitaret. Durum enim, supeEbumque 3c graue nomen est dominus; illic maxime, ubi amor li-:hertatis,ac servitii pudor est. Secutus horum vesti gia Alexander hic Romanus princeps , ut priuato sibi non altius scribi voluit. Nam ille alter Macedo, no dominus modo, sed Deus diei voluit, quem secuti animo huius temporis latrunculi, una urbe, 'vel altera, vix insidiis oppressa, non tantum dic. volunt,sed dici homines erubescunt,atque ad iniuriam trahunt. GA. Dominum habeo vere optimum . . Vere unus est dominus, quem si habes,

honestissima, regnisque felicior seruitus tua est. G. Iustum dominum,regemque optimum habemu .R, Inter regem 3c tyrannum non discernunt Grai i,

secundum quod poeta noster,de rege loquens,ait. P ara mih ip 4cis erit, dextram tetigisse tyranηi. Apud nos autem,ut intersit, no nisi propositum, , vitaeque series facit. Qui iustitia regit, ac regitur, .ille demum verus est rex. Atqui ex altiore fastigio, non salutis publicae speculator; sed priuatae libidinis procurator, vel rapinam cogitans,vel vindict1, cupiditati,aut iracundi suae paret;&rapidis,atq; effrenis animi motibus eedit:is malorum dominorum seruus,etsi altior eunctis appareae, sceptromaureo,ac veste purpurea superbus incedat,utique' rex non est,sed propter exercitium, aut suppliciri Populi,promotus praedo,eoq; loci positus,unde liheriori saeuiens stagello,atque hos probas, illos pu

Passioni obseques. nutu tame illi',qui mala bonos Vertit

273쪽

vTRIV S FORT. L I B. I. 267 vertit in usus, iustum Dei iudicium, iniustis licet. ac scelestis manibus exequatur: quasi aequam pii

iudicis sententiam tortor tauit. G. Iustum piumque resem habet patria. . Rarum bonum &Rei p. fel iei stimus status:ui si praesens gaudium futuri meitus rerum felicium, semper suspecta breuitas mi- . nueret amissique desiderium, mox Venturas cumulatii rus miserias,obseruaretur animis humana na-centium 3 volubilemque fortunae roram, quae nil prosperum longum sinit lenit quidem mali sen- 1um sonsuetudo, insueta delictui: unde optimum. quidam,semper prospero caruisse, dissini ut;quod non dicerent, si prosperitas duraret. G. Iustum hahemus,& clementem Regem. Illo su pertate mori Opta; ne mutatam regni sortem lugeas. Boia nus enim bonum raro sequitur.Μalum peior, saepe peiorem pessimus. . NDa serenitate aeris. D I LO G. EX X XV r. Cum licet. Θ possis ea 'o gaudεra sereno ,

Fac magis e pura gaudra mente paret.

SE renus est aer,ac iucundus.' Iam quis arguateoelestem humi animu haerere ZIn aere illu appenditis, icamorem vestrum in eo ponitis elemento,quo nullum instabilius. G. Aerserenus; a que tranquillus est. R C. Expecta;dicto citius nubilosus erit, ac turbidus: alio te sub coelo positum credas.S. Serenus ac tranquillus est aer. . Quym-to mallemserenus , ac tranquillus esset animus tuus Vtilis quidem illa serenitas,stabilisque tranquillitas, quam nec nubes occupent,nec quatiant venti.G. Serenus est aer. A . Non serenum omne, satim optimum: immo vero prouincias nebul

sis serenis esse salubriores: ocitatos occidentem

274쪽

praelatum legimus orienti. G. Aer lucidus me deIectat.', Delectari in operibus, ac factura Dei minime vetitum , modo in Deum, velut omnis boni fontem rota animi delectatio deflectatur, Sc in rebus temporalibus Getemus rerum conditor laudetur. Alioqui attende. quod scriptum est: Si vidi solem, ciuri fulgeret, inquie Iob, lunam incede tem clare,dc laetatum est cor meum in abscondito Nolculatus sum manum meam ore meo: quae est iniquitas maxima bc negatio contra Deum altissimum. G. Serenissimus est aer talis utinam sempegsu I. Non semper modo , sed diu talem ferre non possis. Temporu vicissitudo quam optimo iure inaultis, sed praecipue a Cicerone laudata est. G.A. Serenissimus est aer. atque utinam non mutetur. . Nescis, quam cito sui taedium haec serenitas a Isatura sit. Nil tam delectabile quod non identitas ianamoenum reddat. Nullum emcacius remedium contra vitae fastidia . quam temporum locorumque varietas. Hac fouetur,& pascitur mens humana f viait Augustinus J Qui qualitate rerum non potest, saltem varietare satiatur.

NAvigatione utor prospera. g. Sentio. Nep

tunus tibi laqueos tendit.SAU. Tranquillum se mihi prabet mare. R. Insidiosa tram' uillitas f utque ita dixerim J esca naufragii. Si semper turbidum esset mare,nrillus hominum nauigaret. G. lare mihi blandum,& suaue est. R. Su

s,ecta suauitas: praedonum blaad tiae, minae sunt.

275쪽

Haec facies maris repenth mutabitur: esse aliud putes monstroqwe gelidus quaeras: Ubi est aequor illud, quod laudabamὶVnde urio hi tam multi,tamque horribiles aquarum montea:vnde hic pendentium fremitus procellarum, & minacibus spumis gentes Mictus ni nubila. Nesciunt nisi experti,

quid est mare, & quam ferox bellua, quidve illi a

poeta mostri nomen impositum. Nihil enim monstrosius in rerum natura:nihil, cur sit miniis fidei. minusve constantiae Nullius rei trafformatio tam crebra, tam periculosa, tam subita mihil denique seu mollius,dum iacet seu,dum surgit, immitius. G. Placidum nunc aequor, immotumque est. . Termae ipsa, subsidunt, dehiscuntque. Tu pelago ni-buis, ut consistat;simulatus torpor. noli fidere:λ-pe fortunam retentare dementia est.G. Nunc saltem placidε nauigaui, sullum ferum animal sic in laqueos ruit, ut non aliquid dulce praesentiat.6 Prospere nauigaui. I .Et sacrilegi prospere nauigant, Sc viri sanctissimi naufragantur. G. Nauigaui feliciter.R. Crede mihi, si perges, infeliciter nauigabiS.

IAm portum attigi,iam in littore sedeo. R. MuI

ti in portu pereunt,plures in littore:permutasti periculum:no fugisti. G.Τerram attigi.'.Ita hoe dicis, quasi terrae discrimina vel minora, vel pauciora, quam pelagi: quamuis occultiora sint: nonne hoc in aeqv posuit is, qui utrobique multa,&grauiora pericula, per Varietatem,pertulerat:

Neque vero sine causa pauper ille scrutator aqua tum,*pud Statii imoriens:

276쪽

2 o PETRARC. DE REMED.

Memes Notoseque laisdat, ct experti meliora pericula

GAV.In te rra sum . . Casibus eo pluribus patens, quo plus hominum teros incolit, quam mariauiquidem maxima pars malorum homo homini est: sic ,inde mors peruenit,unde auxilium debebatur; ut sileam peltiferas animantium species, quibus ea pars rerum scatet.G.AV. Terra sub pedibus saltem stabit. Atqui saepe non stetit:vtque antiqua prς teream, Achaiamque, Sc reliquam Graeciam dc Syriam,atque alias; ubi & Vrbes lia stae olim funditus, Ec collapsi montes, N. demersie

insulae : ut omittam veteres vestrorum montium

casuS, inae,ac Vaeseui:apud vos nuper ipse urbia caput Roma contremuit; quodque ciuilis belli tempore tro monstro habitum: Alpes hac aetate grauissime tremuerunt, & conuulsae rupes altissimae, Solis radiis Insuetum a seculis praebuere iter. Hispaniae, dc Germaniae bona pars corruit: vidisti modo stantes urbes;vidisti solidas arces,atque Oppida; paucis post diebus, miserabile spectaculum, atque terrificum humi passim strata omnia; quin Ec solito moestiorem Rhenum ipsum, quasi fientem, labi, deformatam ruinis utramque ripam, eamque praecipue,quae aedificiis ornatior fuerat, querulis abluentem vorticibus. Desine iam curus esse,ubi securitas nullae Sub pedib terra est. .Non tam certa sedes domicilij,quam sepulchri. GAV. Ad terram peruenisse, gaudeo. R A. Similibus gaudent; ec tu terra es. GAU. In

terram redij. Ita. Nondum quidem; sed redibis

277쪽

intermissa gratior libertas , ac reddita, quam seruata; sed non omnia quq delectant,prosulit . di saepe nociva sunt dulcia, ril amara salubria; seph non carcer modo,sed mors utilis fuit, sive vith,&libertas inutillis.G. Carcerem euasi sse gaudeo. Atqui modo gaudebas uortum app rehendisse,nire gaudes portum euasisse : Carcer multis portus, multis refugium,& arx fuit;& in libertate peritu-xos,seruauit in vinculis: ligata, &clausa diligentius asseruantur. Nesciunt mortales coeci, quid expediat,3c idcirco mala sua concupiscunt, dc asse euti gaudent,unde mox doleant. Neve longius exemplum quaeras: Vidisti nuper virum illum animosi, magni potius,quam constantis incepti; qui aduerso tempore se patronum Romanae Reip. proficieti ausus;ipse sibi tribuni nomen assumpserat;dehinc variante fortuna,Vrbe depulsus,Romanique primum principis, post pontiticis lapsus in carcerem viro oique bene habitus, atque honeste ; tan-d em leua alite emissi is,gladiisque hostium non oeci tus tantum do,sed discerptus S puto moriens careerem suspirauit I .E carcere laetus erupi. 'μ. Ibis per rostra turbida litibus, per plateas vrbium, tumultusque negotiorum; S tempestatem, libertatem putans,gratulaberis dum, quem et ius una concluserat,mille stringent laquei. Cumque laeti omnes h procellis portum petant, unus

278쪽

dis . G. E carcere digressus , gaudeo. a. Bonum in hoc ut in reliquis, consilium erat; neque nimium gaudere, neque nimium dolere; sed aequanimitatem omni in statu, ceu vitae gubernaculum, tenere;in tanta prauertim caligine futurorum. Neque tam miserum est ut ferturJ intrasse,neque tam faustum carcerem exivisse, quoties carcer libertati hostis,propicius est saluti. Quoties optata Votis omnibus libertas in perniciem,& in mortem versa est. λExivi ex carcere.' Latiori de carcere multi hominem casus eripiunt, ex angustiori autem sola mors eruit. G. Molesto de carcere discessi. R. Potes in hunc earcerem reuerti, in illum alterum, cum . semel exieris, non redibis,hoc in tempore. De Tranali siostatu. D I A L. X c.

Tu quieu que cyrpis tranquillam ducere vitam Falleri: im erra labitur hora mica.

Scilicet, ut tua nauis fluctibus maris sic animus Vitae curis explicitus, portum attigit laborum,ac terrorum. Sed non ita est; nunc nunc maxime metuendum ; nescis quod res hominum

non stantὶqui volubili in rota sedet altior,is proximus est ruinae. G εU.Optato eunt Omilva pene ais, eunt omnia nihil enim manet. Aute cIgo, quam

felix videare,spei forte aliquis; post locus est metui;a d extremum luctui:gaudio autem nunquam: gaudium loquor verum,donec ad vera,& stabiliora bona peruentum sit. G. m. Rebus prouisis humanitus conquiesco. R. Summa rerum humana rum,labor, dc moeror. In.his igitur requiescis: Du

279쪽

ιvπRIVS FORT. LIB. I. 2731mluinari. G.AEV. opipare prolatis sunt omnia. I , .Expectata, puto mercium nauis applicuit pe-aiculum euasisti, extruxisti domum, exarasti aruum putasti vineam,ristasti prata, compegisti aresam ,insevisti arbores, en odisti rivos, texuisti sepe, columbarium erexisti misisti greges in pascua apes in alvearia sementem in sulcos, nouas merces . in maria , tuto loco collocatum foenus . plana ariscula,diues aula, cultus thalamus, Feferta horrea,

spumans penu, prouisa dos filiae, coniugium nato, empta populi gratia, blando ambitu parta suffra- ea, pronum ad te opibus iummis, atque honorius uratum iter. O 1 elicem te Restat, ut gaudeas: haec ni fallorJ conclusio tua est: mea vero alia: Restat, ut moriare .Rarum valde inter homines, utri ulto studio quaesitis , multo frua mir tempore; longua labor, usus breuis . G.AV. Prospere rebus . euntibus . in statu sum. R. e. Quomodo autem te-bus euntibus , videris , ego nempe non Video. Rebus ad vota fluentibus latus ii . Nunc igitur tempus est moriendi: sperasne hic diu aliquem laetum esseὶ morere, dum laetus es, antequam esse moestus incipias; quod iam dixi,ω- petam: est enim minime taediosa rerum utilium, sed iucunda repetitio. Μeministi ergo: quid apud Ciceronem Lacon ille ait seni Rhodio Diagorae, 'laeto tune valde, leuibus licet ex causis,quas audisti supra,cum de palaestris ageremus: Morere Diagora,Inquit, non enim coelum ascensurus es: grauiter id quidem. Nam quid amplius expectet ianimus laetus in hac rerum tanta vertigine ; nisi,

ut laetus esse desinat esse tristis incipiat a It quo opportune admodum Diagoras , consilio paruit fimici,specta te quidem,&plaudente populo,ii ter victorum filiorum Amplemo ,.&oscula exspi-

280쪽

ratiit; scriptum est in libro noctium Atticarum Et ad summam pIures gaudio , quam tristitia perie-re . omnibus ergo,qui sapiuiit, sed maxime gau-dentibus,mors optanda: de hac semper i & praesertim in tempore prospero, cogitandum:illa cogitatio reliquas frenet Laboraui en quiesco. μ. Omnes quidem hoc speratis, sed erratis in hoc omnes. Stilus enim vitae alius miliumque Mnis a proposito diuersus. Haec tua requies aut bre uis . aut falsa est. aut squod est verius j v trunque: quid hie requiem somniatis 3 Sic catenis vinclus, Iibertatem, aeger sanitatem somniat ; sic sopitus esuriens, opimas dapes: sed en dies ultimus aderit, isque confestim discussurus haec somnia. Nolite autem falli somniis atque opinionibus falsis,quibus est plena vita mortalis. Nolite vobis hic requiem spondere. Credite mihi, totω quies hominum, post laborem mors. Omnia, quae in irem via sunt suppetunt. q. d. Superuacua in rebus,

plura sint, quamnetessaria; sed nic humani animi mos est , ut professus ascensum coeli . tanto stu diost oneret, quanto vix exonerare debuerat. Itaque 'peregrino fasce curuatus, dum in altum niti vult, Tuit,&pro coelo illi terra est. GAV. Cumulata sunt omnia iam in portu sunt. R. H. Nauigationis

in fine igitur.Est enim praesens vita simillima procelloso mari: illius finisin ditiore: buius in mov-

te: uterque portus recte dicitur. Prosecto autem magna pars mortalium aceruandis vitae adminiculis auxia , Inter ipsos apparatuS rerum, moritur , nilque iam usitatius , quam ut vitae studium mors praeuertat: paucis accidit, Vt ad Opta

ea peruet ni,hisque ipsis tam cito diuturni quaestus usus eripitur , dc gaudi j breuitas quadam, velut accessio sit doloris , de quo multos in mor

SEARCH

MENU NAVIGATION