장음표시 사용
301쪽
potuisset. Quo audito, frater eius Μarcus Aurelius, tam modestiae amicus, quam hic hostis, ingemuisse fertur, Reipub. misertus,& Imperio cOI- labanti. Linquo alios; nimis multi sunt enim,
nec me fallit. posse & vobis longiuscula haec videri remedia, breuiora pollicitis. Sed delectat interdum doctum seu doctrinae deditum , frugique hominem, stultorum insanias audire: qit ae illi,qua si pro contrario signo sint. Unde sibi s ut aiuntqremis,veloque fugiendum sciat. Haec autem eo spectant, ut recogites quid est, quod thesaurum impenta parem speras: ut enim frugalitati,&m
destiae haud sanὸ magnis thesauris est opus , sic
prodigalitati . & luxuriae, neque thesauri, neque imperia ipsa sum ciunt. Et haec causa non tantum mediocris fortunae homines, sed principes quoque,pene omnes eos in , dico qui nepotino victui operam dedere , necessario rapinas Sc praedarii misit. quae multis festinatae miseraeque mortis occasio fuit.G.se V. Nunquid unius hominis impensae, tot urbes non sum cient 3 . . Hi tibi respondeant, de quibus multa diximus, innumerabiles.
que alij quos par pestis pari dedit exitio. Adsum- mam vero profundissimum hoc sumptuum ut siedicamJ specus quasi illud olim Curtii non opibus
expleri ullis sed virtutibus ante alias modestia cohiberi constringique potest.Id quod maximε proderit meminisse alienum esse, quod prodigis. Mhic quoque unum aliud Adriani verbum taeε- ad memoriam reuocasse , quod saepe ille Ec in concione. in senatu legitur dixisse:Ita se Rem gesturum ut sciret populi rem esse non propriam: optimo principe dignum verbum .s Regno; bcvltio mea est. .Tua quidem minime ne menim metitur is, qui ait mea est vitio. Prcsectis autem;si
302쪽
verus es rex. 1ihil tuum minus est quam vitio ni ihil magis. quam clementia. Natura utinam ut a- puni sic hominum reges aculeo exarmassci. Nunc
libero animali rixemplum dedit, non eripuit libertatem. Meum est quod illa non cogit , hortari. , Mespice paruum illud sed diuinum animal; poneti tu non in vulnere sed ante vulnus aculeum. Plebeium enim illud hoc regium. Alioqui ut sine iu- stitia, sic sine clementia rex non eris : ac ne homo
quidem, sed quod in fabulis dici soletJ coronatus lleo. G. Ἀμ. Imperator sum Romanus.' V. Habes
Augustum habes & Nerone in & Vitellium, quem sequaris. Ad hos tres tota non modo omnium principum, sed hominum turba restringitur. Hie ergo tibi ducem elige. Si recenti Oribus delectaris, habes eiusdem ordinis Traianum Decium Galie- mim.GAV. Sum Romanus Imperator mundi dominus. Fuit quando id dici prope veraciter poterat; quorsum Vero redierint res vides; ut intelligi detur quam sit tutum stultis. 6c ignauis, magna committere; quanta prouidentia, quantum in furorem; quantus labor , quantaque, diligentia, quantum in torporem incidit. Non est amplius gaudi j materia. Romanum Imperim, sed hum nae fragilitatis , di fortunae variantis indicium. Imperio clarus sum. . . Clara nomina, res obscurae, Μ undi fraudes. Humana crudelitas.
Hi sunt unei, quibus huc illuc faciles animi trahuntur. Pulchrum Imperij, pulchrum regni nomen: sed Imperium , & regnum dissicillima omnium. ossicia, si rite gerantur: alioqui sc periculosa prorsus,&mortifera. Neque de nihilo dictum illud regium laudatur. Diadema nobilem potius, quam felicem pannum , plenum curis, periculisque, Mnuariis multis:quem cognoscens nemo non am
303쪽
litat modo , aut parto gaudeat: sed nec oblattin, vltro recipiar; aut abiectum tririno, leuet. Proin inde expergiscimini aliquando mortales , aperit oculos c necue semper sa sis caligate fulgoribus Vestra metimini , atque antimare corpuscula: cir eun spirite. quibus septi estis angustiis: nolite ge metras ac philosophos contemnere: terra omnis punctusest . vos caduci: ac Tragiles .ikincerti exi iatus Sc cum Itineues, Sc cum cani estis, cum morio luctamini: & cum ascendere croditis, descenditis:&cumstare videmini. tum maxime ruitis mecvllum animal magis suarum virium oblitii scitur. Ac saepius vermes semimortu regna dc Imperia semiliatis. Mementote vos punctum perexiguum,
seu verius punctum fui sic dixerim J puncti breo uis;immo ne millesimam qnidem puncti partem possidere. Hane superbi incolae premitis,mox premendi , neque amplius ex uni ersis possemari, quam quoa nigentibus membris , ac pallidis
occupatis. Ite nunc coeci, de in Cakai elatoque Vultu tumidi, quod natura angutar, laxate animi S, vincti immensa , εc moribundi immortali , O-gitate : inque hoc nihilo ridiculosas , Scinsanas insolentias, ad momentum rapidi temporis, hic rapinas . hic iniurias , hic vindictas, hic spes anxias, hic honores varios , hic cupiditates inexpletas, hic furores demum vestros: hic regna, principatus, Scimperia , hic classes hic acies, hie bella molimini. Cum multum insanieritis, siue imperatores fueritis,sive aratores seu diuites. seu me dici , corpus Vestrum putris terra. vita vestia fuismus leuis anagno flatu pulsus fuerit: & vix tadcinstro quidem, cognoscetis vitam hanc suisse no patria totumque hoc regni, Nimpcris falsunt nomen. GAV.Imperator factus sum. . Stulti cum
304쪽
Imperatores fiunt, homines se esse non recolunt,
aut fuisse. Quale est illud Tyberij C saris, qui amicum Volentem eum commemoratione quorundam actuum in memoriam pristrinae familiaritatis adducere, cum vix aperto ore hoc unula Ver- bum emisisset,Μemimsti: praeueniens, interrupit: nec passus est explere, quod coeperat:sed tepenta, ait: Quid fuerim, non memini. Vocem improbam, . ac superbam, nec amicitiarum modo, sed totius . humanitatis immemorem. G. Ad Romanum Imperium ascendi. R. Quid hinc gaudes,& in equuleum ascenditur,& in crucem Contra vero & in lectulum&in sedile descenditur,& saepius in imo. quies habitat. Nonnullis opprobrium,multis sup-i Plicium,omnibus labor est icandere.
. Omnia υastantes erue vi ducia in agros. Exuris miseria hostica turba e M,
. G A V. Xercitum habeo. 'κΜirabar, nisi regnum, atque Imperium, exercitus, hoc est, miserias miseriam sequeretur. Atqui Seneca Scipionem Africanum coelo tenus attollit. Non quia magnos duxit exercitus, quos furiosi nocete ι duxerunt: sed egregiam moderationem quam nu- quam certe dat exercitus: saepe eripit ,saepe minu- fit: quae enim ta solida virtus est quam tot sceler torum, totque carnificum cruentorum conueri- ltio,exemplumque non detereatὶ G AV. Μagnum habeo exercitum. Habes unde in campis viatam agas.Neque enim,aut urbes exercituum sunt capaces,aut bene ciues togati,militesque cohabitant acinati. p Q. Fortissimum habeo exercitum.
Α, Habeo belli materiam, pacis excidium: si hinc' gaudes,
305쪽
gaude s,ad coelestem certe no pertines ciuitatem. G. Habeo exercitum ingentem. R. Habes utrinqueta ad latus hostes amnatos,quos nec murus a te separet, nec Vallum anceps profecto negotium, dc graue. λ. Mi hi multae sunt&validae legiones. R. Ηa- . rum taedia nemo facile atque molestias, inlotentiasquc dinumeret sed tu omnia experiendo con- disces, & quanto sit latius solum vivere, quam cuin multis legionibus. Profecto nullae iniuriae, nulla perfidia nulla crudelitas castrensia moribus comparadae sunt. Intelliges per teipsum, quam sit
verus pue Iis quoque notissimus, ille versiculus: Nuta fides pietasque viris, O rastra sectuuntur. G.Μagni dominus, ac rector exercitus sum. Tutius pastor lygridum forsitan ac ursorum esses. Possunt mansuefieri corda ferarum , at quorun- .dam hominum non possunt; & minantur, antequam feriant fera. odia hominum improuiso e rumpunt: hi quos tuos reris, qui te dominum voia 'cant, heu cluam paruo pretio Venale genus, & in stabile: quam leuibus ex causis mutabuntur, dc ex militibus hostes fient. Blandi vultus in horrorem, stataeque tibi dextrae , tuam forsitan in perniciem' conuer tentu r neque si fiatJ nouum erit,aut in - , litum. Ad placentiam fuit motus ille terribilis, quando aduersius Iulium Caesarem suus exercitu . insurrexit de quo dictum est:
. 3σιι tue durem potuit terrere tumultus.
Caelar autem incredibili sua constantia, ac virtute motum omnem compressit, ZMγmutis anthoiaribus, quietavit exercitum, atque ad obsequium reduxit. .Fecit idem ad Antiochiam, AlexanderiIle Romanus princepsessuecessitq.magnifice. Sed procede paulula breui idem non ab alio, quam
4 suis militibus interfectus est. Eodem modo iam
306쪽
lam Pertinax ante perierat. Sic duo postmodurri laximini pater & filius. Sic Balbinus Zc Maximus. Sic Probus dux clarissi in s. Sic Gratianus, Valentinianus iunior optimi fratres .llic a suis legionibus hic a suo comite perditus. Sic innumerabiles ali j a suis hostibus inuicii suis exercitibus periere; dc quos milites appellabant, inuenere carnifices. Vide ergo quo gaudeas; Tuus hic exercitus; tru X, immittis suique ait illo J Bellua multor uest capitum nihil non ausura: ira illam, et inopia . vel auaritia irritante i. Mihi e Xercitus ingens est. R. Pompeio quidem Tlaessalico pretio ut ait Florus1 nihil magis exitio fuit quam ipsa exercitus magnitudo & fer me in omnibus bellis maior temper exercitus succubuit,minor vicit.
CLassem habeo instruosam. R q.Et instructos
aer Ventos. instructos aequor fluctus, & instructos scopulos: terrestre animal, quid tibi cum pelago 3G. Instructa est classis. Onstructae tempestates instructa naufragia: periculas tuis gaudes & laboribus , impensis, quarum nullus est modus. Vestrariim omnium insaniarum sumptuosissima est classis. G.AV . Classis instructa est. R. e. Hanc coeli lc maris ira disiicet, & quam labet instructam, sparget, ac destruet inopina tempestas. de qua no cogitare,durn nauiges, stulti est. G. Classem habeo in mari. R. Parumne terra vobis discriminu attulerat, nisi maria etiam vexarentur λ Non laris est terras; unde nocens ferru, quod Naso ait, Sciroque nocentius aurum, uatur,e dere; ipsa
307쪽
quoque horrida 5c . quae primi homines tantum modo mi rabantur maria penetrastis. Vbique laborem, ubique periculum conquirentes: inque hoc unum vigiles, atque solliciti; segnes ad reliqua. N. Μagna classe maria sum ingressus . . De regressu cogita: ingredi nempe perfacile: Solet aequorintrantibus planum e IIe: progressis saepem 5strosum ac dissicite: tamen inter homines natus, inter flelphines, ac tritones vitam age: mira vasti animi voluptas. G. Μagna mihi classis&valida est. R. At fortavas utilius tutiusque vel in scalimo vel seeo de littore ins dris piscibus breui tetendisses, quam classe armata vim gentibus intritisses. Μultis quidem classis eximia noxiam dedit audaciam; eoque impulit, ubi optarent domi esse. Hoc &Grai j Troia reduces Caphari tam ad montem, nominatim vero Lacedaemones Arginusis Syracusio Athenienses in littore 3c Carthaginenses ad A gates insulas didicere. Multa sunt classibus pericula non ab hostibus tantum sed ab ipsis mari. Denique cum moriendi genera plura euent . hoc unum genus est additum. O coeci, vitaeques quam maXime diligitis 4 prodigi, mortem undique, quam is-
per omnia Timetis arcessitis. De Machis., , di bal sis. D IA L s G. Duam semus ille'.t,besii gu iprot ulit ama,
In rarum,pernicremque hominis.
Mnis generis machinas habeo.' π. Et hie 'quoque furor regius 3 habere unde multis
noceas cum Velis; quos benefice ntissi os hominum esse oportuit. Et ob hoc unum. regnis
impositi, di reges dicti lunt, ut regant homile S,
308쪽
. atque ab eis parentes' colantur, amenturque. tQujdam etiam patres patriae appellati , cuncta
in contrarium agunt,vh ceu tortores ac praedones
publici cunctis formidabiles , atque inuisi sint. G.AV. Abundo machinis ad euertendas urbes idoneis. q.A. Quanto melius extruendas, sertiandasque. Tu fortaste gloriosius putas euertere, 8c videri mauis tui temporis Poliorchetes: sed non semper urbes machinis euertuntur. Caesar quidem bello Gallieo. cum aduersus Atuaticos turres maximas erexisset,primum contemptui hostia, bus fuit quasi rem impossibilem humanis viribus moliretur. Vbi autem moueri, dc moenibus applueari illa videre ex contemptu in stuporem ac patiorem versi omissa defensione ad deditionem co- fugere. Ac ciuili bello ipsius Caesaris Dux Brutus, . ad Massiliam aeque erectis, atque admotis, parem stuporem obsessis iniecerat , sed non parem metum. Itaque noctu egressi turres , dc machinas incenderunt. GKV. Abundo machinis, bcbalistis. R. . omnia fere quibus gloriaris, ad inauriam alienam potius quam ad tuu in decus spectant. Quanto erat honestius, atque homine dignius abundare misericordiae instrumentis quam saeuitiae, habere quibus hospitalis, & amicis. & egentibus esse posses quam quibus urbes immeri-itas oppugnando, quietem publicam perturbares. Habeo machinas ingentia saxa torquentes. saxa torquere furiosum est. G Habeo ma chinas , di balistas innumeras. RA . Μietum, nisi & glandes aeneas , quae flammis iniectis hor- .risono tonitru iaciuntur. Non erat satis de coelo tonantis ira Dei immortalis , nisi homuncio ocredulitas iuncta superbiae J de terra etiam i
inuisset: non imitabile fulmen Lut Maro aitJ Hu
309쪽
VT RIVS Q. FORT.. LIR. I. 3 3mana rabies imitata est, quod e nubibus mitti λ-let, ligneo quidem, sed tartareo mittitur instrumento ; quod ab Archimede inuentum quidam
Putant, eo tempore, quo Μarcellus Syracusas obsi debat ue verum ille hoc, ut suorum ciuium libertatem tueretur,excogitauit, patrisque excidium,vel auerteret, vel differret; quo vos, VI liberos popul los, Vel iugo,vel excidio prematis utimini. Erathςc pestis nuper rara , ut cum ingenti miraculo cerneretur 3 nunc ut rerum pestimarum dociles sunt animi; ita communis est, ut unum quodlibet genus armorum.SA . Balistis affluo. R. Melius belli odio, dc studio pχcis assiveres. C um caetera quidem arma inquieti animi, haec Sc degeneris signa sunt, nec pacificis quidem grata,&bellatoribus inuisa magnanimis. Denique sic habeto; qui balistam primus inuenit, ille aut pauidus fuit; aut proditor,-nocendi auidus & metuens hostes; itaq. cogitauit quod Lucanus ait J
Idque de omni genere missilium diutum puta.
Fortis bellator congressum liostis exoptat, quem
sagittariuS Virat.. De Thesauro reposita. D I L. C. Sisi sibi diuiti vi in turpes congregat usus
x-Ηesaurumis bella reposui. R . Rem maia ' lamin usus pessimos. Quanto tibi, Zc aliis. dxi erat utilius, hunc dc amicor uiri,& patriae V-sibus aceruasse , maximeque necessitatibus indi-gsntium. Ille demum thesaurus verus esset, Sc
tvesami pretium cauestu, nunc pretium est
310쪽
terni . Thesaurus suppetit in usum belli. R, Thosaurus animi vires extenuat; bellum,Viros:Vtrumque pestiferum. Magno Theseuro subnixus in bellum sum. q. Solet iste Thesaurus posse Gori suo perdendi metum afferre , hostibus lucri spem, Mhellandi simul audaciam: quis non alacer id in bellum eat, quo quaerere multum possit,nihil amittere ; pugnasse quidem serui de inopem ac vicisse, eudemque mox diuitem refrixisse apud Flaccum legis N prosecto , si ad clarissima rerum exempla inflecteris , videbis Romanos, dum fuere pauperes. omnium gentium flavi e victores; tum vinci coepisse, dum di irites facti sunt. Ita ad aduent dimrii uitiarum disce flere victoriae, ac virtutes, simulque opum cmnite e litiae, ac libidines subiere, vi non immerito scriptores quidem temporum illo aum, Romanae paupertatis interitum questi sinti V irtutum nutrix optima est paupertas opulentia vitiorum. Victoriam de thesauro tuo sperast hinc potius metuendum. Multos pauidos Sc imbelleis; omnes tumidos: ac superbos, nullum penitus vi-xum fortem fecere diu: tiae . G. magnum mihi thesaurum aggregaui A. Tibi curas dc inuidiam aio stibus stimulos,furibus sollicitudinem addiuisti. De Vindicta. D I L. cI.
Hostis in manus ventu, ultionis oblata est fa
cultas. β ά. Immo experimentum tui, an irae mancipium, an clementiae sis amicus. Quod nisi ad utranque ferri posses,incertum esset. Multi enim esse caedunt, quod non sunt.