장음표시 사용
321쪽
PAcem habeo id, c. Bonum ingens si sincerum
esset,atque perpetuum : neutrum sane est. Nam neque nouuin est sed commune nimioque quotidianum est;vt sub umbra pacis, bellum
lateat; neque pacem, quamuis puram, diuturnam, sinit animorum instabilitas, secum assidue non miniis,quam cum hoste pugnantium. GAU. Pax quς sita est. φά. Sed amisia est cautio,& disciplina militaris, fida urbium tutela:quaesita autem leuta segnicies, di semper periculosa securitas; cum in multis nempe sit melior bello pax, in hoc uno bellum melius, quod cautius , atque experientius.Nunquam Romana virtus abiisset si belium Carthaginense mansisset. Pax punica Romana urbis excidium fuit; urbibusque aliis documem tum sempiternum , non lem per populis, atque Imperiis optimam pacem esse ; idque vir optimus Nasiea, male non sibi creditum , iurabit, dc vera locutum docti omnes fatebuntur. V.Pacem habeo. Modeste utere.Bello quolibet funestior pax superba,& negligens. Saepe armati inter gladios tuti , mox togati in gladios incide runt,& seris votis optauere bellum. Quid rui- inam morum , atque ip1ius humanitatis interitum loquor Z Quot iam bello viri optimi pace: pessimi evasere: quasi tum armis omnem penitus exuti virtutem , mox cum toga vitia omnia induissent. Sie interior habitus cum extetriore mutatus est. Cuius quidem rei, et ii multa millia hominum , in testimonium trahi possunt, ta- imea
322쪽
:men abunde suffecerint testes duo. sylia dc Marius; quorum primunia ut de illo scribitur neque laudare, ne cive. vituperare, quisquam satis dignet potest,qui dum quaerit victorias, Scipionem se populo Romano duin eXercet squiliam Annibal enirepraesemauit. Secundus vero virbut de illo itidem seriptum est) cuius si examinentur cum Vir tutibus vitia haud facile sit dictu .vitum bello melior an pace perniciosior fuerit: adeo quam rempub. armatu S seruauit, eam primo rogatus omni genere fraudis;postremo armis hostiliter euertit. G. Pacem patriae partam laetor. Quid si pax interdum quod in homine optimum est. e Xtinguit,
nutritque . quod est pessimum Notum est illud Satyrici qui cum de causis priscae illius Romanae virtutis multa dixisset; inter quas est & Proximus Vrbi Annibal:ad extrcnium intulit.
Estne ait foro te J vlla pax tanti, t non odiosa Ct viris egregiis, comitante luxuria: Certe altius cogitanti deposiris licet armis pax videri nequit, ubi bello domestico vitiorum insidiosissimo,&ca .rente induciis, oppugnantur animi ; boni morescin exilium pelluntur; Voluptates imperant; Virtus. opprimitur. s. Pax sirma est GA .Et pacis comites licentia ac libido,& ut dixi)discrimina nec pauciora, nec minora, quam belli. Illa enim corporia Bus, haec animis pestem ferunt: saepe etiam corporibus. Itaque multis lorica felicior, quam toga; capasque securior,quam thalamus; tuba qua tibiq; sol duam Umbra. Sunt quibus nil tutius bello sit, quod Iulium Caesarem praedicantem de se , suscque militibus audisti. Pacem vero, si s ne vitiis venire in coeleste munus, haec undum nulli bo-
323쪽
num fateor. Raro autem sine vitiis venit. G. Sed feci inductas. R. Dedisti hosti spatium ad coli gendas vires,quibus fortius te seriret. G. Inducias habeo. . A. Cognatae induciis insidiae sunt. Multωpet insidias hostiliter fieri vides,plura etiam facta legis; ut nil aliud belli consilia licentius agitantur, liberius contrahuntur auxilia. Quosdam bello inui aps,induciae confecere. G. Sunt mihi cum hos us induciae. f.Ignavum temnus nee pace laetum nec bellis exercitum, sed dubiis inter utrunque pulsum fluctibus,ubi dc rumor paei obstat, Si timor bello; nescio an sit grauius pendere quam ruere; respirandi tempus optare, fatigari est. Μiseri autem , & insani est,nee pacem pati posse,nec bellum. QDe Prant eatu. D I L. cVI L.
AN pontificatum veni. tempestate in
portum fugi solet; tu e portu intempestatem sponte fugis. Tu mirus n. O ita. G. Pontificatum sum adeptus. Parumne dissicilis, parum grauis unius animae tibi cura videbatur nisi omnium curas in te unum, atque omnium sarcinas transtulisses Fortes humeri;an fortis ambivio eo animos cogens, ubi mala.sibi futurum sciunt. G. Ad pontificatum ascendi. g. Ob tramite videris:duplex est enim via: utraque ad laborem. Ait ra vero etiam ad miseriam ducit: quacuque perreateris,ue. te miserum,uel, ut Optimὶ cesserit,ex lubero seruum scito : sic qui ascendisse diceris,destendisti. Vnus iam illoru quibus canitur propheticu Mud. destialia I in nrare navibuε facie. tra
324쪽
tes operationem in aquis multis, qui ascendunt usque ad coelos, Sc deicendunt usque ad abyssos: quorum anima in eis tabescente,propter negotiorum multiplicium procellam, turbati sunt & victi sunt: sicut ebrius & omnis sapientia eorum deuorata est. S. Summi solium pontificatus ascendi. . R. Quo mare altius,& venti plures, di periculosior tempestas. G. Romanus pontifex factus sum. . Quo maior urbibus Roma est , eo maior te laborum moles manet: erunt qui te colant, qui adorent, qui obsideant,ac circunstent, qui tibi serico terram sternant, auro niveos frenent equos. qui vina, dapesque instruant, ac praelambant, pri icis pontificibus inauditum obsequii genus t ex diuerso erunt, qui omissis propriis rebus, in te figant oculos te notent,de te Iudicent. 8c quam iti-ste Deus viderit,qui denique mores tuos arguat, verba distorqueant. famam lacerent , vitam carpant ; quicquid usquam mali erit quasi e fonte vianico malorum, ex te prodiisse dicent, populi discordiarumque Omnium unus tu causa vocaberis, Quomodo, inquient sanum erit ecclesiae corpus, eum aegrum, ac languidum sit caput Est ne foro teJtanti, vel aureum poculum, Vel cubile purpureum,Vel gemmatus vertex, ut quietis , &Dinae pretio quaeri velit U. In summum pontificem sum electus. 6 A. Versa ut libet; liae in re tam expedita hodie , quod est totum , vel inane ,mel durum est, ut non immerito quidam summi Pontifices, taedio rerum victi, non supplicium aliud, quam felicitatem illam hostibus suis optauerint. Na Vt paucis expediamJ summus pontificatus , si recte geritur , summus est honor, sumimum onus, summa seruitus,summtis Iabor.
at si male,summuin animae periculum, suanmma
325쪽
malum summa miseria summus pudor anceps ex omni parte negotium. G. summi pontificatus sedem seneo . . Non tenebis diu. B reuis e it honai, num bita: Regum breuior; pontificii inque breuistsi maleo quod . propter pondus vastatricium cura- raram aetas ipse pontin cis Romani temptus pingustar. quae ad hoc culmen nisi admodum fessa, vix . per lienit. γ. Summi pontificatus in vertice sic deo. K. Qi in sublimior sedes. eo grauior ca us Vix e X alto ii ne periculo. aut labore nescenditur. Cura,
ut desccndas sobrie ne in illo grege reperiaris de quo dictum est:
Ex omni quidem in reali fastigio descendendum i nemo dubitat; sed hoc interest quia iustorum . ac sapientum descensius. reliquorum Vero,' prς cipitium ac ruina est. Ideoque Poenus ille dum moriens: qui dixisse fertur:Et furis ad alta leuatis, est 'cete; non improprie ait, ut iniustus. G Am. Summi pontificatus arcem rego. R f. Solebant primi ex hoc statu ad martyrium peti: nune ad delicias vocari credunt : ideoque certatim hic locus appetitur , dc huc omnium ferme mortalium vota suspirant. Quis autem vel Romanum,
vel quemcunque pontificatum , aliam cupit ob causam nisi quo potentior ac ditior sitλContra iusitiae praeceptum praeesse quaeritur non prodesse, quodque sacrilegium pudendum in vel dimi est, magnis sepe muneribus quiai de pactiis,& sponsoribus spes emitur secerdoti j pinguioris . o vertigo morum Ρcssima: ad quod olim cosueuerant & de herent cogi homines . inde nunc retrahi non post sunt;& tam praeceps feruet ambitio, ut non Christianus pudor ac modestia videatur, sed ardor, MPeruia
326쪽
nervicacia paganorum; quam in huiusmodi petitionibus tantam fuisse didicimus ut de Iulio Caesere lectu in sit quod pontificatum maXimum setiit, non sine profuitissima largrtione; ita qua , reptita magnitudinem aeris alieni, quum mane ad comitia descenderet , praedixisse matri osculanti fertur : Domum te, nisi dontificem non reuersurum: nec fefellit Ponti egest reuersus. Liquet autem,quo impetu ille ambierit: quoa on impetrato vel moriendum sibi certe vel exulandum esse decreuisset: hoc illi au tem utrumque licuerit,cui a prima aetate propositum fit regnare. Ita ut iniuriam suam putet . si qua est, hoc orbe potestas altera, quam Caesar: si tellus vlla duorum est. At Christiano homini: cui propositum sit seruire . dominique sui iugum ferre ; pontificatum quomodo li- . ceat ambire non video mon modo largitione profusissima, sed squod non multo minus est turpe Jblanditiis. atque mendaciis indignis viro artibus, sed comunibus adeo; ut haec fere iam 1it unica in altum Via. G. Romanus pontifex sum. I. Se ruor umseruus diceris. Caue,ne dominorum dominus fieri velis. Memento proseisi8nis. Μemento debiti. Memento domani qui merito nulli magis,quam vicario laesus, irasci vir De Felicitate. DIAL .c VII LE . ctanda di/s homini est pars vluma vita;
SVm felix, Pontificatu forsan aut Im-
derio , aut Omnino potentia, atque opibus
felicem fieri credis Z Falleris. Non felicem Dei unt ista vel miterum ; sed detegunt ae osten- .uint ue si illud lacerent,inistrum potau Rudin
327쪽
felicem facerent. Sunt enim plena periculis, quibus humanarum est assiga miseriarum radix. N. Iix sum. R. Opinione fortalsis tua ,quae, quoniam falsa est felicitati nihil addiderit 1ed miseriae multum. Si quidem propriam non nosse iniseriarn, resseria summa est. Felix sum. R.Hoc inter carnificum gladios magnus ille Pompeius de se praedicat: quod tamen 11 profundius uerum fodisJ nunquam fuerat ne tum quidem dum florentissimo in statu felicissimus videretur. O miser, qui in tot malis te felicem speres. G. Sum felix. R. Felix .s, Vnus viator insolitus , mirus cursor , quo in hoc scrupeo. 8c di melli calle sis felix. inter mille pericula raptatus iugiter , Mignorans , q'O,si-. quidem hic es isfix , quod nemo unquam fuit, nemo erit, Vt auguror. Nam quis, quae ,homi . num felix in miseriis λ Nemo igitur felix, priusquam ex hac miseriarum valle migrauerit. Duos quidem a cunctis mortalibus colligunt selices in ' quibus opinatissimus est Mintus Metellus, Sc apud scriptores rerum, dc vulgo etiam felix. Sed huic tamen quamuis late iactatum felicitatis nomen in quibusdam exactioribus scriptis ereptum scio iniuriis aliquando grauissimis: dc quod dolo rem ingeminatJvili ab authore susceptis. Iam reliquorum falsa felicitas in aperto est. Sylla felix tantum dictus est in selicem tamen vitae illum ac mortis atrocitas probat. Alexandri Μacedonis,ac Iuli j Caesarisietsi fortuna prosperrima, vita tamean quieta semper ac turbida,atque ideo nunquam felix: utriusque mox rapida. Ille in medio bellorum cursa, hic post victoriam repente; ille veneno periit, hic ferro. βc1pionum bellicam felicua-cem,alterius indignum exilium. indigna quoque alterius,&inulta mors minuit.Longuam est euol- lucre
328쪽
vere singulorum fortuna S. Ad supremum Venio Vnus omnium fere omnibus felix visus est. Augustus Caesar Μonarchia omnium altissima, diuturona pace. vitae spatio, ac fine suauissimo; quodque oremia superat, morum,ptque animi tranquillitate perpetua. Quis hu'c felicismum negauerit Sed felicem negant, quibus haec scrutandi stiridis
fluit. Obstat enim extrinsecus fulgoribus interio-xta. ae domesticae vitae status, Sc fortuna longe alia; naturalis ac virilis sobolis defectus: adoptiporum,aeinepotum immaturae mortes , , quorundam'
morte peior'contumacia. Aia haec,&vilissimorum quoque homilium insidiae de suorum in se crebrae conspirationes;& dilectissimae, atque unicae fili ac neptis adulteria crebiora;denique non suus heres, 1uccessorque non placitus, dc necessitate magis, quam iudicio electus; nec omnino se dignus,. nec imperio . Si horum ergo nemo felix, vel felicem alium da mihi, cum quo felix sis, vel sitie comserte felix esto;. et iam. tanaena veriori sententiae aurem praebe: secundum uuam dico iterum, ante morte reino hominum felix. G Ego animo felix sum. Sentio quam felicitatem dicis, aut feliκ igitur errore tuo es , Ut ait ille sinum
se licitas fui dixi J misera est: aut virtute animi fe- 'Iix, qu ae hec ipsa se licitas plena est; quamuis sit M. felicitatem via. Ad postremum cuncta discutiens me mirari non distimulo, quam mihi felicitatem, quidam somniant promittuntqua tritis Acuas mi homines in multis , liac in parte coecissimi tNam siue omnium cumulus honorum ad felici
tatem , i ue Zusos ciens; ac stabilis requiritur.&quam multa desint nomini I vitae stadiunu hoc a genti, pro se quisque sentit; & haec isse ova ad
ius it. 2Raarii staδ, quamque labilia sint agno
329쪽
scit siue quod aliis videtur sola,virtus hoc praestat: certe ipsi, qH, secundum virtutem vitarn agunt, quos diffiniunt felices , quosque felicitati proximos non nego, Vitam ipsam perpetuis tentatio-rinna praeliis patiuntur infestam periculis semper multis. dc grauibus expositi mec unquam ante exitum securi , quod siue nesciunt, siue sciunt, aeque miseri sunt habendi. Nulla enim cum erro re nulla sine securitate felicitas. 7. Felix milii ipse videor. R. Ianr responsium habes. Si selicem error faceret, paucissimi non felices essent : falsa ergo fel testas tua est,fc ea ipsa perbrevis. Nulli errore diu contigit gaudere. Sola quidem veritas solida est. Error utenue quiddam S inane , quod inter amplectentium manus, quasi fumus aut embra dissiliat. Veniet quae umbras abigat, falsaque gaudia in ape tum pertrahat, quae felicitati humanae verum pretium somniis ponat. Quaere interim ab his ipsis, quorum proxime mentio est habita: quaere ab omnibus, qui felices , vel sibi, vel aliis visi sunt, ubinam sentiunt.q uenunc in statu sint. de sita illa breui Delicitate, quid sentiat;tacebunt ipsi sed loquetur veritas, e stabiturque habitos felices, fuisse miserrimos, De De bona. DIALO G. cIX.
Vicquid in re sit. spem mihi nullus eripiat. Ε . - . Hanc auferre potest nemo, ipsa sese sen-il sim eripit. Scin opinis euentibus saepeausa,
330쪽
oportet. Sine metu enim spes non habitat . . Spero bona. f. Multa igitur times:xt cm rvi opposita spes timori est, sic aduerso de fonte oritu I, oc necesse est . quod sperare coeperis, eius contrariam ut forIpide S. S. Spero laeta.'. Sed incerta quorum Midio, certa negligere, de Raetia certa est. qui equidem sed non habet, sperar, quod habet obliuiscitur. S. Sperare meliora non prohibeor. R. QMd si
Ame ilia Z QMd si impossibilia: Venturaque nunquam: Qujd ii peiora: si pessima suntque1perast,
meliora cibi fingis . S.Iuuat in 1I e Vivere.' . Dic veritis,in spe mori. Nam dc futura cogitantibus praesentia dilabuntur ό di qui longinqua prospiciunt,
quae stib oculis sunt,non vident; Sc qui craS Witteredes nant hodie non vivunt. Nondum est, curus initium speratur. Ita, crin spes omnis boni abieni. tis exspectatio sit, consequens est . sperantem, pro ea saltem p. te, qua sperat, mali aliquid pati. S. . Dulce est sperare. R. Audio quidem multos hoc dicere sed hanc ego du Icedinem non agnosco. Nam 1i sperare,& optato carere 'iauadulce est, quod, 'qui dixeritiuaud dubie gustu caret. Sperare de- 'lectabile est. R. Ergo pendere,& aflicti, torqde 'ri, spes est, dc longi supplicii longa spes est, nil sic
animum fatigat, nil sie lenitetm praeciPItat. Itaque sepe vir sapiens, spem perditam aucIum voca ; le-que infinita cupidine liberatum ab exspectationibus vanis, ad gaudendum bonis suis cogi gaudet. S. D se uentu sors Viderit; ego in spe gaudeo. Vide autem, ne quando forsitan in is edoleas. Jc optasse, despera Te,5 ste Iata consecutum esse poeni t eat. Multos,quos luspes a diu torserat, ad exitum spes ducta pessia dedit. Multi votivis S dc valde, licet nocti seris loge spei periere successiondius. I. Neianio mihi tollat lye . . . mo tibi tollat tardium, ac