Francisci Petrarchae De remedijs vtriusque fortunae, libri duo

91쪽

bi ac potus elegantia , nisi accedat S copia , imiamo vero redundantia. atque fastidium. Nec sue currit, ut Augustus Caesar, qui fortassis paulul λ e laarior esse potuerat, cibi sic enim de illo traditurJminimi fuit,& vulgaris fere. Sileo quibas vesci solitus , nc quasi rusticanus paterfamilias contemptui tibi sit,interque fasianos, & si cedu Ias ac pauones tuos, illius principis secundarius panis, & ceseus bubulus, dc minuti piscicuIi ri deantur. At quanto melius fasiani isti vestri. Mmensarum decus eximium, & gulae summa felle itas apud Colchon semper, dc Phasidem latui C sent, quam huc ad corrumpendum Orbem nostrum & irritandas illecebras aduolassenti Qxianto fuit honestior aetas illa,de qua Nai ait. Viseris

adhos' illis popul s me fraude natabat: Ostreaque ineonchis tuta fueresuri. Nec Latium norat,quam prae et Ionisa diues : Nee qua primast DVΜιne gaudet, a uis. G.

Vino fruor electissimo. Μale, sed proprie, ais, fruor t hie est finis Vester, ad hoc nati estis. Quanto autem tutius sitim vestram vinum debile, vel lymphis debilitatum , siue purus etiam riuus extingueret Certe princeps ille , de quo. nunc loquebar,vini quoque parcissimus Onam de id scribitur J fuit, ter non amplius super coenam hibens,dum in castris esset. Vos ter decies ante caenam bibitis , dc in coena centies , nec numero, quantitas cedit, & castra ipsis vinosiora sunt ur hibus. Nulla nisi ab ebriis vel expeditio,vel certamen. Non bibebat ille interdiu. vos diebus,&noctibus non cessatis. Ille sitiens pro potione, 'perfusum aqua frigida panem , vel lactuculae thyrsum, vel sue cosi pomi morsum , vel-frustum cucumeris capiebat, at vos sitim omni lenocinio

lupantes, viam vinis ardentibus, ti bibendo aliam

92쪽

aliam sitim parituris cX tinguitis dica verius Jaccenditis. Nec in animum venit , bibere vos sanguinem tCcrae , ac Venenum cicute. dum sic vindhibitis, ut Alexandro Racedoni scripsit Androcii des. Quibus si ille praeceptis obtemperauisset, profectb amicos in temulentia non interemisset, ut ait Ρli. nee ipse insuper tandem in temulentiai Periisset. Haec eadem cibi indifferentis ac potus parcatas in canctis fere claris ducibus, atque principibus fuit , dc in Iulio Caesare singularis, quἡzquantum vestrae sit praeferenda libidini , somnus vester illorum industriae, dc gestarum rerum gloriae collatus , indidio est. G. Lautissimo fruor victu. L, Si honestis etiam rebus frui vetitum, qua- tb magis inhonestis,ae turpibus Θ Nec te pudet: in eo quod ad cadaci corporis seruitium spectat,im. mortalis animae fructum ponis. Epicureum dodima. sed infame, olimque reiectum, denique cuniactis ex voluptatibus quae corporeis sensibus obrepunt animae illas esse foed illimas , di sanitu est, quae tactu gustuque sese ingerunt, quod illae maxime vobis cu bellu is sint communes, Sc in bel-l uinos mores rationale animal incurvent quo nihil abiectius hiunana sors patitur. G. LautiS,Sc variis cibis delector. R. Et delectare, dc fruere, si nil melius nothi ii nil peius; pudeat more pecudis habulo gaudere. aut reconditorium ferculorum heri,dc siluin dolio munus eripere: denique sic habeto non posse te hanc, quam probas , Vita in dia pati, fastidio est vicina 1acietas , ieiunium ci bos condit. Nil nisi dulce ac sapidum gustat fames. Nil tam lautiun, quod non nausea reddat insipidum ac Grdidum. Ip1i eriam, qui delectationi huic intendunt, appetitu 3c raritate illam

asci ineatur, ut reliqua a copia frequentiaqὸ co-

93쪽

tundi, bcin nihilum saepe , dc in contrarium Verti.Ipse demum professor voluptatis Epicurus tenuem victum,quasi unicum suae proseuionis auxilium Eclaudauit Sc coluit. Quodque sobaietatiae modestiae tribuunt honesti viri, hoc ille tribuit voluptati, ut quamlibet vivendi viam eligas diuersis finibus unum callem conuenire noueri S , fio victu utendum,tenu I semper ac inodico , nisi

quem honestis ex causis rara forte licentia, d illaesa sobrietate laxaverit. Victus hic siccos, dc validos, & aspectu placidos facit, odore corporis nec sibi nec aliis mole isto. Confer his madidos,

aestuantes tremulos.olentes,dc ut Ciceronis utatverbis, confer &sudantes,& r tantes, tunc videbis quid inter frugalitatem intersit , & crapulam,& si non virtusvi aspectus ipse monstrabit recta quonam vergat electio, ut vix iit quispiam ta gulae seruus, qui acriter re discussa non sobrietatem longe illi praeferendam fateatur. Si haec spernis ut leuia, nunquid & morbos hinc nascentes, mortemque contemnest QTe licet per se ipsam . magnifanimis contemnenda sit; naturaliter atq::hoheste, seu certe non turpiter inuecta, sic turpi- , hus causis accersita morte , nil foedius, nilque formidabilius. An vero non audis eccle1iasti- eum consultorem Noli auidus esse , inquit, in omni epulatione , Sc non te effundas super o-Innem escam. In multis enim escis erit infirmitas, & auiditas appropinquabit usque ad chole-xam. Propter crapulam multi perierunt, qui au-.tem abstinenε est adiiciet vitam. V. Lautis,& multiplicibus utor cibis. I A. Asellum tuum si nimis pressieris , opprimes , si mollius pauexi caleitrabit venter vero depositarius malae fidei ea , non inesticax consiliuin videtur ad om-

94쪽

nes Sc praesertim gulae illecebras comprimendas, ercitum contemplati. De Contalusis. D IA L. XIX.

Conuiuiis glorior. R. . Lautus Victus Vol ptatis, conuiuia stini furoris. Quid enim nisi pompaticus furor estonestos cliuites, anesotiis honestioribussortassis abstractos: honoritico taedio unum in locum cogere , fc multoSVentres , aut Vacuos melius mansuros , aut suo

gratius implendos arbitrio, exquisitis & noctuis cibis insarcire; ubi,ut uni morem gesseris palato, multis taedio fueris atque fastidioὶ Raro enim inter conuiuas conuenit, verumque deprehenditur quod ait ille. Trra mihi eo nuiua prope dissentire vid misy: Pos entea vario 'multum diuersa palato.

Et uid dem 3 quid non dem Quid des , Flacce , seu quid facias 3 nisi ut penitus nihil des. dc hanc curam illis linquas,quibus nulla eum altion est. Agant quodlibet, qui agere nil aliud sciunt. Nam 11 tres discordant,quid centum facient, aut mille vix sine tacitis saltem abeunt lamentis. Hoc male sapuit, illud male oluit, hoc praeferendum fuit, illud gelidum , illud intempe uiuum. Hoc moesto oblatum, hoc irato vultu. Crudum illud, hoc lacerum. Ille famulus segnis, hic' praeeeps. Hic surdaster, hie contumax. Hic clamore offendit , hic silentio. Ille illotis vasis aquam repsedam , hic vinum molle porrexit. His querelis non tam aulae,quam Viae resona ner & plateae, nee immerito. Nam quid attinet iucundius domiti sitae pransuros, precibus fatigaze, aut quorsum dc

95쪽

remiserint , sic totum rei familiaris arcanum , Sequotidiani victus ratio. Quid cum filiis, quid cum seruis , quid denique cum uxore; &ad unum actus omnes , ac Verba, de rebus licet minimis in quirentur. quoque altius stomacheris,ab his maxime quorum nihilo intererit. Hic igitur tuae claritatis est fructus,utque si vel modicum aberres, dedecus gentis. Sc monstrati deterior itineris donxς inexcusabilis habeare. Hoc est enim suum ac perpetuum gentilitiae claritatis, reliqua illa communia,. Vndecunque partum decus in stant, quoniam difficile est cIara recondere. Utas V. Clarissime natus sum. AE. Stulte, claritas non nascendo quaeritur, sed vivendo : saepe etiam quod miraberis, moriendo. V. In multa luce natus suria

R A. Turpitudinem caue , quae obiectu lucis in si pnior fit, atque conspectior. Id ni feceris, in teneahris natum fuisse melius foret. Adulteri. λ-xes & omnis turpium cohors tenebras quaerunt. Sola lucem non refugit foeda haec, falsii nobilitas; cognoscique appetit, cui Vnum vitandae infamiaeaon silium sit nesciri. G AU. Antiqua nobilitat est generis. R. .A. Antiqua igitur virtus fuit, fine qua vera nobilitas. non est. G V. Perue tusta nobilitas est.ὶ Vetustas nimia claritatem rebus eripier & parit obliuionem, uiuit luerunt nobiles familiae, quarum hodie memoria nulla est λ Quot tu ipse florentissimas vidi sti, quae paucis annis ferme ad nihilum rediere 3. Vnde praesigium facias de his modo storentita lbus , ddque his nunc primum erumpentibusω

eaputque tollentibus. Omnia tempus immionuit , consumitque. Senescunt non modo familiae,sed urbes, mundus ipse nisi fallimurJ ad

96쪽

ela ne gloriam ipta verustas extinxerit, neu iarm

radix aruerit, cuius fio rinus vis ornari. Omne quod in tempore oritur, cum tempore occidit. Ve'ltraque nobilitas tempore incipi tempore desia ' onga dies peperit, longiorque auxit, longi 1 lima subruit.Fieri potest,ut quo te nobilemniagis e se desieris , esses forte nobilioris 1eritis incepisses. Inuetearra nobilitas est. ' L Ina nis ambitio, nec suo merito, sed aliorum obliuio ne Lubnixa. Confusa nempe sunt omnia per pyexa successionum serios. Haec inter tibi accidit. . non nobilio Tutelies,1ediguotior. origo cunctorum una e 1LVum parens immani generis , unus fons 'niuersorum . qui ricissim modo turbidus modo nitidus ad unumquemque vestiunt' peruenit, ea lege , Ut quod paulo ante clarum erat. mox obseurum fiat, & quod obscurum , clarum. Ira non de fonte dubitatio est. sed Quibus altiori

lis haec clari sanguinis s et dicitis J ad vos und.

profluxerit. Hinc est,ut qui heri alabari hodie mi- latet, & qui per urbes medias ardentem cornipedem stureis habenis regere solitus , superbus inceste rari per squallentem campum pigros boves humilhpugione selliciter , verumque Platonicum illud labet opinari, neminem regem non

ex seruis oriunctum , neminem seruum non exmgrbus. Ita vero vieissitudo haec, de conditio statuum humanorum variabilis at pinconstans est

ut iterabilis quoque sit semel&pluries ne mi reiaris , si vel arator ad militiam ; vel miles redeat

ad aratrum. Ingens rerum mortalium rota est

Et quia trdictus et cJ ngior . brenis hunc vita non percipit, quod nisi sic esset dc ligones regum, &agreuium diademata cernerentur. Nunc nomianum mem iam Occupatum, intentam ue aliis

97쪽

tempus fallit. Et haec est ii Ia tota vestra nobili . ras qua tu audi, clarique inceditis, Vanum genus.' G.A H. Auorum clara pro sepia est. R. Quμ usque vagaberis 3de te agitur. Tu mihi nescio quos in tuum locum subiti tuere niteris, qui pro se forte aliquid ,pro te nihil nisi ipse tuis testibus causam instruxeris ,responsuri sint. Proinde aut isti vel proaui clari fuerint,tum scilicet, duin e vulgari

acie virtutum sese alis attollere coeperant. Ea nobilitas radix vltima, sed perge altius,exquire acrius. pr cauorum atauOS Obscuros inuenies, dc ignotos. Ad Tuam mam,haec nominum,atque imaginum claritas,& perbrevis est,& quantulacum i que est,tua certe non e st. Desine igitur tuum riminen alienis obumbrare virtutibus,ne,Vnoquoq;

auum reposccnte,nudus ipse de proprio rideare G a V. Nobilis sum. Gq. Quantum sit nobilior rusticus vir fortis, quam ignauus nobilis, scics, quum libraueris, quanto sit melius nobilitatem fundare, quam euertere. Si exemplis eges,domi .inilitiaeque assivunt,passimque legentibus occuriarunt,ut per te ipsum mensor ceniorque reliquorum fias. Ex omnibus duo paria hominum expendisse suffecerit. Altera igitur in lance Μarium dc Tullium, in altera horum aduersarios Aulum Clodium constitue,quo examen Vergat, dc quaxum Roma cedat Arpino quis tam caecuS, Vt non videat 3 G.A V. Nobilis natus sum. I A. Iam dixi. Verus nobilis non nascitur sed fit. IAI . Insignis nobilitas, saltem ista Vulgaris a parentibus est relicta. q. Ipsa claritas non nascendo quaeritur, Od vivendo. Vnum hic quoque bonum video. Familiaria virtutum exempla non deerunt. Sc do- Restici duces , quorum pudeat deseruisse vesti-

ιi labi sinis,quid nisi famosum, dissicile

98쪽

malum est nobilitas 3 Nescio autem quomodo dissicilior est suorum imitatio, quam eXterorum: forte ne videatur haereditarium bonum Virtus. Non libens dico sed res ipsa loquitur. Raro e ScLLIentis viri filius excellens fuit . De Origine fortunata. DIAL. XVII.

IN magna genitus sum sortuna. R. Vitam ab inia

quietudine auspicatus es : haud equidem improprie tempestatem Fortunam Vocant nautae. Magna quoque forinna,magna est tempestas: magna vero tempestas, bc consiliis magnis eget, Sc Viribas Habes non laetitiae materiam, sed curarum G. In amplitii mafortuna natus sum. R. Tunc forte felicius censes magno in mari, quam exiguo in flumine natum esse quod si nemo sanus dixerit, quid pertude felicius habet nasci in palatio, quam in casa: ubique ortos terra parens excipit. I. In magna fortuna natus sum. R. Aduerso sedere voluisti funem quod si in tempestate dies acta est cura ut nox te inueniat in portu. S. In alto natus sum. I . Turbinibus rerum pates, latitandi spe pcaereset a.

Scitum est illud Lyrici poetae: ς Ψιus ventis agaratur . ingens P. uus , ct celsa graυ. ore casta Decidunt trir-res , ferisivique Gmmos fulmina mο tes. VC cIarum fatear in alto nasci, nec tranquillum certe,

nec tutum est. Altitudo quantalibet humana per se ipsa in inquieta est , perpetuoque fremens tonitru . Vnde miror quidi ita displiceat S necae, Me evenatis illud : Ipsa enim altitudo attonat summa. Nam cum alij hoc verbo usi sint. cur solus il-

d iij

99쪽

M PET R A .R. C. DE - R. EMED. Ie reprehenditur 3 Nil praeterea tam altum quod non 8c solicitudini,&. labori Sc inuidiae idc pauori,& moerori , bc i nem morti peruium sit. Et saxe omnem fastum, eminentianaque mortalium sola mors in planum redigit. G. Alio 8s magno in statu natus sum. Iam primum ex alto graues lapsusQc magno rara quies in pelago est nec in imo praecipitium metuas,nec naufragium in sicco . G. Principium fortunatum fuit. R. Finem respice, ut reliquis,se fortunae suo multum licet in regno. Quo fortunatius principium, eo finis est incertior. Nonne vides,ut res hominum urbinis more. 'oluunturi Vt quietum mare tempestas turbida, Iucidum mane nubilus Vesperinsequitur3 ut inter

initia planum iter in confragosum desinit,sic pro-8eritatis insolentiam improuisa calamitas,8c laetissimae cursum vitae moesta mors claudit, Zc saepe ammordio dissimillimus finis est. G. In alto coepi. .Vide ubi desinas.Vita omnis a sine describitur, dc sinem plane senties qui principium non sensisti. G. In summa fortuna editus sum. R. Et seruo tum filios in solio vidimus,& filios regum in ergastulis. De Lauto mam D L. x VI I I.

IN I utissima educor familia. Multu tibi hoe

videtur,earum est,eritque mox nihil. An ideo magis tibi quam duro agricolae vermeS par-Aent,an cibo molliore vescentur auidius 3 Nonio-COrteeu,nec te terreo. Scis . etsi forte dissimules,

te illi conuiuio pr parata esta & forte iam coenae anyus instare , certe autem longius abesse iam non POL

100쪽

non posse. Nam&breuis est lux , famelicique conuiuae . dc quae mensam in struit imors impigra, quid tibi tunc lautitiae istae profuturae sint videris. G. Lautissime ab infantia educatus sum. R. O pes sinia pueritiae rudimenta, neglectis bonis artibus. exquisitis cibis, Sc peregrinis poculis assuefactus a puero praeclarimmam in spem adoleuisti. Sapores atque odores nosse, mirarique doctus eximie, opipara S mensa S, dc vasa aurea venerari , neque sero , Ut virorum fortium, mos. fuit , famem sitimque communibus lenire, sed ambitiosa semper nausea , dc damnosis stomachi sarcinis mane

illis ocourrere , cum tot in heremo sancti viri esurierint, tot in eastris gloriosi duces, parce, sobrie, atque aspere Vixerint. An si tibi gem1nis atque epulis obsessis, hinc Curius,Fabricius,Coruincanus lecta suis manibus olera coenantes fictilibus, atque arante S ad Vesperam ieiuni : Quintius ac Serranus, aut post hos Cato Censorius consul in Hispaniam nauigans, unde triumphator rediit, non alio quam quo remiges vino Vsus,om ues no-tillimi hostes voluptatis occurrerent: illinc Pa a. Ius atque Antonius fontis ad ripam missum e- Iitiis partientes panem, non verecundia ac dolore faucibus haereret iners cibus, Scattoniti gustus titillatio illa lente secret Cogitares ab his viris vi ictu tam tenui tamque humili labore gaudentibus , dc seruatam patriam, subactosque nobilissimos reges ac populos ; Sc quae victoriaruna difficillima cst J carnem propriam, ac mundum, de inuisibiles hostes animae debellatris : te inter amplas dapes, ac superbam requiem vili perdomitum voluptateὶ G U. Lauti stimus victus est I Sentio: omne in eo est , ut ad fundum nai: