장음표시 사용
61쪽
63 3 Iamque ubi suadebit placidos nox ultima somnos,
Parca precaturae sumite vina manus.
Et, bene nos, Patriae, bene te, Pater optime, Caesar, Dicito suffuso , sint rata verba , mero.
NOX ubi transierit, solito celebretur honore, 6go Separat indicio qui Deus arva suo. Termine , sive lapis, sive es defossiis in agro Stipes , ab antiquis sic quoque numen habes. Te duo diversa domini pro parte coronant ;Binaque serta tibi , binaque liba ferunt. 6 1 Ara fit : hue ignem curto fert rustica testu , Sumtum de tepidis ipsa colona focis. Ligna senex minuit, concisaque construit alte 3 Et solida ramos figere pugnat humo . Dum sicco primas irritat cortice flammas , 63o Stat puer , & manibus lata canistrat tenet. Inde , ubi ter fruges medios immisit in ignes , Porrigit incisos filia parva favos. Vina tenent alii : libantur singula flammis. Spectant, & linguis candida turba favent. 613 Spargitur & caesa communis Terminus agna dNec queritur , laetens cum si hi porca datur. Conveniunt, celebrantque dapes vicinia simplex ;Εt cantant laudes , Termine sancte , tuas. Tu populos , urbesque , & regna ingentia finis r66o Omnis erit sine te litigiosus ager. Nulla tibi ambitio est : nullo corrumperis auro. Legitima servas credita rura fide. Si tu signasses olim Thyreatida terram ,
Corpora non leto missa trecenta forent ;663 Nec foret Othryades congestis tectus in armis. O l quantum patriae sanguinis ille dedit lQuid , nova cum fierent Capitolia nempe Deorum Cuncta Iovi cessit turba , locumque dedit.
Terminus , ut Veteres memorant , conVentus in aede
67o Restitit et & magno cum Jove templa tenet.
62쪽
Nunc quoque, se supra ne quid nisi sidera cernat. Exiguum templi tecta foramen habent. Termine , post illud levitas tibi libera non est :Qua positus fueris in statione , mane. Nec tu vicino quidquam concede roganti, 67s Ne videare hominem praeposuisse Iovi. Et seu vomeribus , seu tu pulsabere rastris , Clamato ; Meus est hic ager , ille tuus. Est via , quae populum Laurentes ducit in agros , Quondam Dardanio regna petita duci. 6SoIllac lanigeri pecoris tibi , Termine , fibris Sacra videt fieri sextus ab Urbe lapis. Gentibus est aliis tellus data limite certo ;Romanae spatium est Urbis & orbis idem. NUNC dicenda mihi Regis fuga r traxit ab illa 6o sSextus ab extremo nomina mense dies.
Ultima Tarquinius Romanae gentis habebat Regna : vir injustus , sortis ad arma tamen. Ceperat hic alias , alias everterat urbes ἔEt Gabios turpi fecerat arte suos. 69o Namque trium minimus , proles manifesta Superbi , In medios hostes , nocte silente , venit. Nudarant gladios : Occidite , dixit, inermem. Hoc cupiant fratres , Tarquiniusque pater, Qui mea crudeli laceravit verbere terga. 693 Dicere ut hoc posset, Verbera passus erat. Luna fuit e spectant iuvenem , gladiosque recondunt: Tergaque , deducta veste , notata vident. Flent quoque , & , ut secum tueatur bella , precantur. Callidus ignaris annuit ille viris. TOO Jamque potens , misso genitorem appellat amico , Prodendi Gabios quod si hi monstret iter. Hortus odoratis suberat cultissimus herbis , Sectus humum rivo lene sonantis aquae. Illic Tarquinius mandata latentia nati Toy
63쪽
Nuncius ut rediit , decussaque lilia dixit ;Filius , Agnosco jussa parentis , ait.
Nec mora : principibus caesis ex urbe Gabina , T Io Traduntur ducibus moenia nuda suis.
Ecce , nefas visu i mediis altaribus anguis Exit ; &, exstinctis ignibus, exta rapit. Consulitur Phoebus : sora est ita reddita et Matri Qui dederit princeps oscula , victor erit. II 3 Oscula quisque suae matri properata tulerunt , Non intellecto , credula turba, Deo. Brutus erat stulti sapiens imitator, ut esset Tutus ab insidiis , dire Superbe , tuis. Ille jacens , pronus matri dedit oscula Terrae , 72o Creditus offenso procubuisse pede . Cingitur interea Romanis Ardea signis ,
Et patitur lentas obsidione moras. Dum vacat, & metuunt hostes committere pugnam , Luditur in castris r otia miles agit.
723 Tarquinius juvenes socios dapibusque meroque . Accipit : atque illis Rege creatus ait ;Dum nos dissicilis pigro tenet Ardea bello ,
Nec sinit ad patrios arma referre Deos pEcquid in ossicio torus est socialis & , Eequid
3o Conjugibus nostris mutua cura sumus Quisque suam laudant e studiis certamina crescunt , Et fervent multo linguaque corque mero. Surgit, cui clarum dederat Col alia nomen ἔNon opus est verbis , credite rebus , ait.
733 Nox superest : tollamur equis , Urbemque Petamus. Dicta placenti frenis impediuntur equi.
Pertulerant dominos e regalia protinus illi Tecta petunt: custos in fore nullus erat. Ecce mirum Regis , susis per colla coronis, 7 o Inveniunt posito pervigilare mero. Inde cito passu petitur Lucretia r nebat; Ante torum calathi, lanaque mollis , orantis
64쪽
Lumen ad exiguum famulae data pensa trahebant , Inter quas tenui sic ait ipsa sono. Mittenda est domino nunc , nune properate , puellae 7ς IQuam primum nostra facta lacerna manu. Quid tamen audistis 3 nam plura audire soletis. 'Quantum de bello dicitur esse super λPostmodo victa cades : melioribus , Ardea , restas , Improba , quae nostros cogis abesse viros. 73o Sint tantum reduces : sed enim temerarius ille
Est meus ; & stricto quolibet ense ruit. Mens abit , & morior , quoties pugnantis imago Me subit : & gelidum pectora frigus hahet. Desinit in lacrymas : intentaque fila remittit, II 3In gremio vultum deposuitque suum. Hoc ipsum decuit e lacrymae cecidere pudicae , Et facios animo dignaque parque suit. Pone metum , venio , coniux ait. Illa revixit; Deque viti eollo dulce pependit onus. 76o Interea iuvenis furiatos regius ignes Concipit , & caeco raptus amore furit. Forma placet , niveusque color , flavique capilli ;Quique aderat nulla factus ab arte decor. Verba placent, & vox; & quod corrumpere non est : 763. Quoque minor spes est , hoc magis ille cupit. Iam dederat cantum lucis praenuncius ales 3 Cum referunt juvenes in sua castra pedem. Carpitur attonitos absentis imagine sensus Ille e recordanti plura magisque placent. 77o Sic sedit e sic culta suit : sic stamina nevit ;Neglectae collo sic jacuere comae. Hos habuit vultus et haec illi verba fuere ;Ηic decor , haec facies , hic color oris erat. Ut solet a magno fluctus languescere flatu ; 77 3 Sed tamen a vento , qui fuit ante , tumet 1 Sic , quamvis aberat placitae praesentia formae , Quem dederat praesens forma , manebat arrror.
65쪽
Ardet; & injusti stimulis agitatus amoris
So Comparat indigno vimque dolumque toro. Exitus in dubio est. Audebimus ultima , dixit. Viderit , audentes Fors ne Deusne juvet: Cepimus audendo Gabios quoque. Talia fatus Ense latus cingit, tergaque pressit equi. 81 Accipit aerat a juvenem Collatia porta ;Condere jam vultus Sole parante suos. Hostis , ut hospes , init penetralia Collatina. Comiter excipitur e sanguine junctus erat. Quantum animis erroris inest i parat, inscia rerum ,
79o Infelix epulas hostibus illa suis.
Functus erat dapibus : poscunt sua tempora somni. Nox erat, & tota lumina nulla domo. Surgit , & auratum vagina liberat ensem ;Et venit in thalamos , nupta pudica , tuos. 793 Utque torum pressit: Ferrum, Lucretia , mecum est, Natus , ait , regis , Tarquiniusque loquor. Illa nihil : neque enim vocem viresque loquendi , Aut aliquid toto pectore mentis habet.
Sed tremit , ut quondam stabulis deprensa relictis , Scio Parva sub infesto cum jacet agna lupo.Quid faciat pugnet vincetur femina pugna. Clamet 3 at in dextra , qui necet, ensis adest. Effugiat positis urgetur pectora palmis ,
unc primum externa pectora tacta manu.
Sos Instat amans hostis precibus , pretioque , minisque :Nec prece , nec pretio , nec movet ille minis. Nil agis : eripiam , dixit , per crimina vitam ;Falsus adulterii testis adulter erit. Interimam famulum , cum quo deprensa fereris. sio Succubuit famae victa puella metu. Quid , victor, gaudes haec te victoria perdet. Heu i quanto regnis nox stetit una tuis lIamque erat orta dies : passis sedet illa capillis ;Ut solet ad nati mater itura rogum.
66쪽
Grandaevumque patrem fido cum conjuge castris S is Evocat : & posita venit uterque mora. Utque vident habitum , quae luctus causa requirunt, Cui paret exsequias , quove sit icta malo. Illa diu reticet , pudibundaque celat amictu Ora : fluunt lacrymae more perennis aquae. 82ΟHinc pater , hinc coniux lacrymas solantur , & orant Indicet : & caeco flentque paventque metu.
Ter conata loqui, ter destitit: ausaque quarto , Non oculos adeo sustulit illa suos. Hoc quoque Tarquinio debebimus 3 eloquar, inquit, Sa IEloquar infelix dedecus ipsa meum. Quaeque potest , narrat e restabant ultima , sevit:
Dant veniam facto genitor conjuxque coacto. Quam, dixit, veniam vos datis, ipsa nego. 83o Nec mora : celato figit sua pectora ferro ;Et cadit in patrios sanguinolenta pedes.
Tunc quoque jam moriens , ne non procumbat honeste , Respicit : haec etiam cura cadentis erat.
Ecce super corpus , communia damna gementes 83 Sobliti decoris , virque paterque jacent. Brutus adest , tandemque animo sua nomina fallit e Fixaque se manimi corpore tela rapit. S illa laremque tenens generoso sanguine cultrum , Edidit impavidos ore minante sonos ; 84 Per tibi ego hunc iuro fortem castumque cruorem , Perque tuos Manes , qui mihi numen eriant ἔTarquinium poenas profuga cum stirpe daturum. Iam satis est virtus dissimulata diu Illa iacens ad verba oculos sine lumine movit ; 843 Visaque concussa dicta probare cAna. Fe ur in exseqnias animi matrona virilis ;Et secum lacrymas invidiamque trahit. Vulnus inane patet Brutus clamore Quirites Concitat , di regis facta nefanda refert. s Io
67쪽
Tarquinius cum prole fugit : capit annua Consul Jura : dies regnis illa suprema fuit. FALLIMUR an veris praenuncia venit hirundo Et metuit, ne qua versa recurrat hiems 38 33 Saepe tamen, Procne, nimium properasse querJris Virque tuo Tereus frigore laetus erit JAMQUE dum ros ant noctes de mense secundo Marsque citos junctis curribus urget equos ;Ex vero positum permansit Equiria nomen ;S6o Quae Deus in Campo prospicit ipse suo.
Jure venis , Gradive : locum tua tempora poscunt; Signatusque tuo nomine mensis adest. Venimus in portum , libro cum mense peracto. Naviget hinc alia jam mihi linter aqua.
68쪽
S, ELOCE, depositis cIypeo paulisper & hasta ,
Mars, ades ; & nitidas casside solve comas. Forsitan ipse roges , quid sit cum Marte poetae :A te , qui canitur , nomina mensis habet. Ipse vides manibus peragi fera bella Minervae. INum minus ingenuis artibus illa vacat Palladis exemplo ponendae tempora sume Cuspidis : invenies & quod inermis agas. Tum quoque inermis eras , cum te Romana sacerdos Cepit ; ut huic Urbi semina digna dares. Io Ilia Vestalis , quid enim vetat inde moveri
Sacra lavaturas mane petebat aquas. Ventum erat ad molli declivem tramite ripam I . Ponitur e summa fictilis urna coma. Fesia resedit humi; ventosque accepit aperto II Pectore, turbatas restituitque comas. Dum sed et , umbrosae salices , volucresque canorae, Fecerunt somnos, & leve murmur aquae.
Blanda quies victis furtim subrepit ocellis ;Et cadit a mento languida facta manus. Σον ars videt hanc , visamque cupit, potiturque cupitam: Et sua divina furta fefellit ope.
69쪽
Somnus ahit e jacet illa gravis : iam scilicet intra
Viscera , Romanae conditor Urbis , eras. as Languida consurgit , nec scit cur languida surgat ;Et peragit tales arbore nixa sonos. Utile sit faustumque , precor, quod imagine somni Vidimus : an somno clarius illud erat Ignibus Iliacis aderam , cum , lapsa capillis ,3 o Decidit ante sacros lanea vitta focos. Inde duae pariter , visu mirabile l palmae
Surgunt : ex illis altera major erat. Et gravibus ramis totum protexerat orbem , Contigeratque nova sidera summa coma.3 Ecce meus ferrum patruus molitur in illas et Terreor admonitu, corque timore micatis
Martia picus avis gemino pro stipite pugnant , Et lupa : tuta per hos utraque palma fuit. Dixerat : N plenam non firmis viri hus urnam o Sustulit: implerat , dum sua visa refert. Interea crescente Remo , crescente Quirino , Coelesti tumidus pondere Venter erat. Quo minus emeritis exiret cursibus annus , Restabant nitido jam duo signa Deo. 4s Silvia fit mater : Vestae simulacra feruntur Virgineas oculis opposuisse manus. Ara Deae certe tremuit, pariente ministra pEt sul, iit cineres territa flamma suos. Haec ubi cognovit contemtor Amulius aequi ,
so Nam raptas fratri viis for habebat opes ; Amne jubet mergi geminos : scelus unda refugit ;ln sicca pueri destituuntur homo. Lacte quis in antes noscit crevitia ferino Et picum expositis saepe tulisse cibos II Non ego te , tantae nutrix Larentia gentis , Nec taceam vestras , Faustule pauper . opes.' Vestor honos veniet , cum L rentalia dicam ;Αcceptus geniis illa December habet.
70쪽
Martia ter senos proles adoleverat annos , Et suberat flavae jam nova barba comae , 6o Omnibus agricolis , armentorumque magistris , Iliadae fratres iura petita dabant. Saepe domum veniunt praedonum sanguine laeti , Et redigunt actos in sua rura boves. Ut genus audierunt , animos pater agnitus auget; Et pudet in paucis nomen habere casis e Romuleoque cadit trajectus Amulius ense , Regnaque longaevo restituuntur avo. Moenia conduntur : quae , quamvis parea suerunt , Non tamen expediit transiluisse Remo. IoJam , modo qua fuerant silvae , pecorumque recessus , Urbs erat : auernae cum pater Urbis ait ;Arhi ter armorum , de cujus sanguine natus Credor ; & ut credar pignora certa dabo ;A te principium Romano ducimus anno; T Primus de patrio nomine mensis eat. Vox rata sit; patrioque vocat de nomine mensem. Dicitur haec pietas grata fuisse Deo.
Et tamen ante omnes Martem coluere priores e
Iloe dederat studiis bellica turba suis. SoPallada Cecropidae , Minoia Crota Dianam, Vulcanum tellus Hypsipylea colit ;Junonem Sparte , Pelopeiadesque Mycenae ;Pinigerum Fauni Maenalis ora caput. Mars Latio venerandus erat , quia praesidet armis. 8 Arma serae genti remque decusque dabant. Quod si forte vacas , peregrinos inspice Fastos ἔMensis in his etiam nomine Martis erit. Tertius Albanis , quintus fuit ille Faliscis ;Sextus apud populos , Hernica terra , tuos. 9O Inter Aricinos , Athanaque tempora constant Fa cta quo Telegoni moenia celsa manu. Quintum Laurentes, his quintum AEqui colus asper, A tribus hunc primum turba Curensis habet.