장음표시 사용
171쪽
urrabo conlocuram in re esse sententia AristoteIe ut exeliam et quod ijdem sensui subiem sensilia, et operationes apis
prehendant. Est Me haec distratio quae dicit, clod non ide sensus oesibi subit 2 apprehcdit, C ip operatione sentit . Crratione addacit,ut in victu. CT dicit, uidere nihil esse liud quirencolores apprehendere.sensuum aute operationes non sunt colores. sunt enim incorpor operationcs. Ergo operationes visium apprehedit. Soluit alite dubicitionem dices, quod non em per uidere 6 colora apprehensitoriam Crim M apprehedi mus. Alcles tenebrae non sunt color. Quare sit aes oratio. σalioqui quo loelia conceἶσo,uidere esse coloru apprehen roanem: c sis nihil ab wrdu.n inoperationes sunt quod modo
collaratae recti non proprie incorporea enim quomodo proprie
colorata esse dicatur atqui sic colorata elye dicatur, ex splendoribus,qui quodimodo apparent etiam post absentiam uisibilis.
manent emin veluti lampades circa uisum etiam post abscessumst ledi libensilis quo scilicet colorata es operatio. π hoe in unimatis fit acultatibus iupost sensillis absentiar po contineant: in inarumatis aute hoc non fit ut in speculo poli absentia enim sensilis nihil manet non est enim, quod contineat. Nos autem ad hoc dicimus. Male dicis Aristotelesares enim sunt uictus opera,
tibines coloratae sed, ipseM 1yledor causa. h. ipsum tum perspicuam post absentia ui bissis stlidore quosli ante uisi
imprimit,ta praefigurat. Et haec quide sunt, quae per dictionis contextu apparent C est, ut copendio es bolua nis Ari latelis aperta. Vult entin particulares sensus e sibi ubiecti apprehcndere, I propriis quos operationes Alcxandre aute in eo innitario uult quinq; sensus ibi subiectora sensiliue se appre, helluos,comune aute sensum se vult c subiectorii, ipsorum operationa apprehensivit. Plurirchus uero ait esse opus rationalis a limae cognoscere operatione sensuum. ait enim quὀd circa stirabilia rationalis anmae partem, quae Ut opinio, hoc fit. opinis enim,quae si maxime com S,C ignobitis poparia si rationale irrationali conectit. semper enim,ut saepe cognouimus, per ignobila fui partes prima secundis coniungratur ut nuncq s esse dicit Opinionis ergo est hoc ficere,er sensoriora
perationes apprehedere. Recetiores aut interprete neq; Alexandri uperciliu reueriti nes Planuhu audientes sedi ipso extrusi Ari totele,recentiore interpreratione incienerunt. Discunt enim ecte attetiuae rationalis anmae parils,qra redi m M uocant sensua operatisnes apprehendere Rationalis eminanima non folii habet in potettite intellectu cogitatione: volunnitem: melectione secundum eos sedi aliam quanda fictilitem rationali linc adtrudant,quam attentiui appellant. Quequide attentiau, inquiruit,ea quaerit,er animaduertit,quae fiunt in homine cridicit, ego intellexi ego cogimui: ego opinatus sum. ego iratus sum ego desideraus It semel dici saee attentativa pars rationalis ammae tri it per clunes faculates ratio alas, Hirrationales, inueteritiuas seu naturales. Si ergo opor, telumqιciunt attentiva per omnes tri irC. per sensus quos proaccdet,Cr dicet ego vidi:ego audiui. Eius enim,quod optaratio
ner apprehendit proprium est haec dicere. Si ergo attetiua esst, quae hie dixit ipsa est, quae operationes sensiilium apprehendit. Oportet enim unipesse quod omnia'apprehendat,quandoquideiaim quos homo est. Si enim aliud quide haec apprehedat. aliud uero illa perinde est,uia ipse alιbi dicit ut si tu quide hoc sentias, tilia uero ego. Vnum ergo se oportet, quod est pars attetiva.
Haec enim pars attentiva per omnes pervadit faculates,cr coagnitiuM,Cr uimber. Vnde quando secund si cognitiva operatio, ne alique animo diuagante, Cr fertente uolumus increpare, ei dicistis.Atten. le tibi: ni Si autem per uiriles procedit, dicitur Graece omine ΓΘ, Unde C tragoedia dicit maring.cognom, inquit,quod me facere oportuerit. Est ergo attentias par quae
s suum operatione apprebedit. C male inq:ιhmi, plutarchus opinione huius esse causam existimavit. Oportet mi:m una esse, quod omniti facultatu operationes apprehedit. Op:nta aute non appresedit prarationes intellectus.non dicit enim Ego intellei, xi. ego cogitaui: c si enim dicat, ego opinatus sum: ego irati usum sed tamen meliorsi operatione cotemplari non potest. Haec autem cum dicunt, Plutarchsi non reprehendunt eam enim nusquam dicente inueneriit,qnod facultas,que sentit sensiusio rationes,es opinionis sed in hoc en cum Alexandro couenit, qui sensum comunem causatur er ipse. Et uterq male dicere eones vincitur, cum dicii comatrem sensum operationes uniustulit ipsensus apprehendere comunis enim sensus nisei apprehendit, quod non sit sinctile. Q nicquid autem 1 sensitis, es in corpore. non ejὶ autem op cratio in corpore, non esitargo sensilis. Si non est autem sensillis, nec in communem sensum cadit. Et nos V assentimur,quod nes, i sextus sessus qui,quὸd sentiatur cognoscat,neq; quod idem mmdet, scit quod uitet sed quod hoe est rationalis anime huius limultatis attestiuae. Quod enim non est sextusseusus,qui qu)d sentiatur,videat admittimus secunda ea quae sunt dicta ab Aristotele quὁd aute idem fit qui sentit, C cognoscit, quod sensu preceptu est, eum dicente non admitis timus. Atibi enim no colligitur colorata es operatione etiamsi ipsa nouit, quὀdsciittatur, eo quὀd non solii colare videt iri us, sed fluce criteuebras. Ei enim dicemus, quod sollam per se colorem uidet uictus alia aute, quod nosint color nouit secutulam
negatione. nec ab ipsis patitur nullus aut e propria operatione militer nouit,ut ea, quae sunt securiduneratisine. QMe quido colarem apprehendit,coloratur operatio. QuΘdaute absurda est hoc dicere,qu)d quo Vmodo colonitur operatis,irpertιι l.
ipsa enim es incorporea corporeum aute coloratam se iii potest est aure nigri simul Halbi particeps quonia haec simul videt quod est absurdu essa ergo melius dicere coloratum esse sensori .non operatione.Si aut cibo re lampadibis probatur,dicimus hoc non esse coloratione operationis sed uehemenαtem ictum sensillis,quia λίturm in sensorio secit cuius sectus
opa cum accepit imaginatio etinet C propterea videntur ab ea lampades.Et qubd non est coloratio,apertam est nam Crnobis oculas claudentibus uidetur. Scire enim oportet nihil esse
aliud imaginatione quim parvi; sensum, sicut sensus est ueheis mens inruginatio cr est alioqui ubi dum exue sensi scire,qubiuidet omnino enim postquam uidit colorem, is seipsum
conuersus se uidere cognoscit. Si aute ad seipsum e tertiitur, e ter separabilis operationis Onydaute ea separabilis operationis.est C separabilis sub taliae C propterea Craetern c inc rpoream.Qtis ergo dubitabiliter anima rationalem ima mortesem esse dicit is prete clamat irrationile esse immordite. quod est absurditates enim sunt sensis aeterni cmideo ad stipissos non eouertritur.Si aute ad seipsos non coaertutur,no apprehendiat propri.is operationes: nihil ei enim aliud ad seipsim covertiquam proprtas operationes apprehendere. Quare nare cte dicit Aristoteles sed ut diximus est ut tuae ammae potissensuum operationes cognoscere. c quod hoc sic habet, ex re bus es uidere. occupata enim circa quidpia ratione etiamsi uia
det uisus nescimus quid uiderit eo qu5d occupari filii ratio: σpostea tibi ad se rei iratio, licet amicum non uideat, nunc, tuisquit ipsum vidi, ut qui ueluti paruum victi nureceperit. ω βergo occupari fuerit cum ad se redierit se uidissee dicit.es ergo
rationis dicere, uidi Si quis aute dubit erit,quomodo dictil est rationem lacu uniuersalia versari, nunc aute dicimus eam cum particularibit sensibus operiri dic ad hoc,qubd quado corpoare quide,inistrumeto,utitur,circa particu tria operatur quIdo
aut eo,ut in rumento .no utitur,circa uniuersalia immoraturi trunc autem corpore utitur.Et haec quidῆ hoc modo: alimentora autem
172쪽
aut diatim Aristoteli non restrisus M quod ab eo dictum est, illum esse asserimus Dicim:ι rirgo eum Obscura conuenire. Quindo enim dicitoensum nosse auod operatur dicimus hoc dicere psum scire,non ut sensum sed ut qui fit rationis ii taspramentu Eicut enim superius dixit uisum nosse dulce, no ut visum,sed ut comunem sensium iri Cr nunc hoc dixit. π no ipse solum hoc facit edi comunis consuetudo hunc habet morem, qMnda dici: securris thronum fecit: π ecce opus in liramento honoratum. non quod hoc ipsum βcit, sed is,qui icto sus est operarius.Et in his contemplatio,deo est grati dimpletur. QSoamam autem sentimus incivit,quod videmus: Cr non dixit, quoaturin aute videmus non enim in victu tantum id quod dicit,coparater exercet,sed σι omni sensu. Quare id, quod commune est dicit a sentiendo. Sed ipse erit oe uictus et subiecti coloris. Qnoniam autem secundam diuisionem dixit, inquiens Vel eodesciis subiectum c operationem nouimus,uel alio quidemsubiectum, alio autem operationem, per reliqua ulterum diuisitonis membrum restrit, quod dicit: quia alius est qui uictum appre, hendit id est operatione, G alius qui ubiectam. ipse autem non dixit, Cr alitis qui subiectum C propterea obstriram oratione redditit. Dcinde declarare uolens quid est subiectam, si iuxit, colorem Uibus enim subiectum est color.
Quare velutio eiusdem crunt, vel ipsc ipsius. Isine in is ab ardum. Ait enim, quὸdsisse sic habent, πalius quide subiectum sentit . alius autem operatione coni:nget divi esse ei ιβ sensus it coloris uisum Criali sensem, qui sentit operationem visus.Cr duo inuenientur idem scutietia per se,c non per accides,quod est absurdum. Si autem rursus idem est cir colorem sentiens, C propriam operationem, sequetur
rursus aliud absurdam, quod idem sit suisVias sensus. Praeterea autem si alvis fuerit sensus vi. susci vel procedit in infinitusve idem ipse erit suijpsuis Qtia retroc est in primo faciendum.
Hi ne aberum absurdu inducit in hanc suppo sitione, quae diacit qu)d alia est facultas quaesentit operation . Quare hoc est iu primo facie tu quasi diceret,qu)d in prima stire oportet,et
dicere quod ipse seipsum applebedit:er cognoscit uisus, qu)dsentit colorem. auditus. dibile Similiteri resiqui Si enim
propiore quod alius sensus sentia quod quia sentitur, ideo,
quod dicitur,in dubium uenit. necesse est,inquit.'ad primum uenire, G dicere, quod ipse nouit propriam operatione Croporatcbat magis dicere rediti victie diceret: nare hoe eitreellam primo faciendum. Nonnulli dulciuer praescias dictum sic inter pretati sum Siscnsus,qui apprehendit operat:one alius sensus, apprectendit propriam operationem: curio Cr primus,qui apti prehendit subiei. 2um,apprehendit propriam operation salas dam enim tale est.
Habet autem dubitationem. Si enim visi sentire eli videre: .idetur aute color,vel quod cum habet: si viderit quis id quod videt, a colorori trabebit id, quod primum videt. Hiiu dubitationem aduersus alis supposivione a Ibi, quae
dicit: Si idem sensus e subielm,c operationes apprehendit: etia colore habebit id quod primuntiet. Recte adiitur Primu: quandoquidemscnsilium species uisus in opcrando exteritis ac, cipit. Dicit autem quΘd c ipse prius per se colorem habebit,
si stitem est ab ali uictibilis. Est itaq; apertum,quod, unum visu sen
tircetcnim quando non videmus,visu iudica nui se tenebras, o lucem.
Hie est solutio dictae dubitationis e confii rea, quoi lare quidem soluit dubitatione uel si velis lenior, ut qui in hac moes et opinione: praetermisiit autem reliquam dubiratione in b, bilem quae aduersus hanc irtur opinionem .ca autem si dicis: si una est faculi e quae uidet, CT que operationem cogno ch: ide erit sensiile,c sentiens. Sed cuia opposirim perimit opi
nion, uidetur hanc quoque dis olis cre. Hic sit siciunt Amitigandas,s cniendas dubitationes.
Praeterea autem, est visit coloratu id quod videt sensorium enim sensilis cst susceptiuum sine materia, numquod . tiarc5 cum re .cellerunt sensilia,insunt sensus, ct imaginatio, rara infensorijs.
tria, tit pro eo qI est vicus , inquit, lorati Q operatio.Et in bis praxi dei gratia impletur:praxi dei gratia tertia. Eius aute, quod c sit sensile, operatio scit,sus, est quidem cadem ecina: cst caute ipsum
non idem. Dico autem,Vt sonus, qui csit secundum actum, Si auditus qui est secunda actu. Postqtiam dixit superius,quod operatis es utcunq; colora di hoc aut ostendit ex lampadibus quae apparent etiam post absentiam sensitis: C qu)dsm m. qui I siccundum adiurn, ne rutuis recipicndo spectriscnssilium: tar hucusq; aduersus priorEopposuit m hoc loco uult hoc ipsum extensere, preinde a siticeret Atqui dici, quod steries sen illium procedunt ad oti sum secundum actam, per id quod ii actu sensile. Est enim ditaplex stiis te hoe quid res olentia. i ui uero acti : duplex nisus: bie craticin potentia. ille uero actu.Si ergo se sus acta Diuest,quia actus fila siquid sensis ei factu eoloratili: fresiliauictu es color idem est ergo sensus qui est secundum actum. quod id quod est secundil actum sensiile.Sen ite autem d: cst ia
hcet,comoderatiam inmoderatura enim corrumpit uisum si ra
tem itim esset quod im: noderatuscin sile, sis:urum esset ut irraseipsum corrumperet quod eli ab βιrdam. Ne existimaaarm. quoniam idem esse dicit scns secundum actam,quod id stri iestsecundum actum strictile, eum se ῖliam rationes dierire es eis sensu quando nec tinam quid nitionale rerum rat
habree dicit sed non scriptae esse tabulae similem. Qubderemarationes habeat,est Empoloclis, cicm dicit, amata ram terraeo premus.Aristotcles te hoe non dicit nisi propterea quod
est impressu facilis. Qui enim actu sensa ess,ad subcipiendia finiasrream secundum actum sensiliam facile impriinis in gi potest: e propterea eundem esse dιcit cum eo quod est actas file sensum secundum actum.C hoc si probat Primum quidem si nihil est,inquit, actus secundam actum qu labere ea, quaesuntsin illesecundum acta: Sensilia aures e duae actari sunt quae a sensu habentur . quod habetur at tem et habet ueriei t sensis ergo secundum actam idem est, quod fecundu actorisen illa. Porro crit alia acriore, Cr magis naturalem ratio mdemonstrat.si enim dicit Ollensium ea in retio libro natura. lis ausculationis.qiiod quicquid agit, C patitur, ibi dii lxiiidem idem est,habitudia. diuri sum nos inq; dicere me nima; quod discipbnic doctrina est ad subici o habitudine Aaversa idem enim theorema s disicipulum quidem restistiis disciplina si autem doctorem,doctrina.Qnare quicquid agite patitur,esi idem quidem subiecto, habitudine uiuem diuersum si
Ggo cis Uus siccundum actam qt aliquid patiens e si illa secundi actum est aliquid agrarescivirum est, quὸdmo aurci ea esse quidem eadem biecto .habitudine aut diuosa. Sic ergo C naturaliter rationem demonstrat Sciendum ause qu)de sint duae habitudines seu relusiones haec quidem adscit qui est secundum actum, quae est Labere: ita uero adacta fora
173쪽
sile. tu est bubori duplicm esse habitudinem, cr relationem
nos latet,quod in nonussis utraq; habitudo non nonniratur. ct enita sint quinq; sensus rimo solo,dico aute ruditu,ambae sunt relationes nominatae CT secundum actum sensilis, Cr sensus se eundum actam. In sensu enim secundum actum habitudo, audititio dicitur Smssilis autem secundum actum habitudo, sonitus. In reliquis autem seni us non est Humire nomen Visus enim secundum actam habitudinem uisionem dicimus: visibilis autem secundum actum habitudinem, debebimus quide colorationem dicere.non dicivius autem. π quare,in contextu dictionis disce mus. Quoniam etas non in omnium sensibus duplex habitudo nominata es : propterea sepe latet: nee sit rem uid is babitusum. Hae citi dixerit Aristotcles hine Alexander collige,
re uidetur corollarium iis, quae ab ipso Aristotele in priore itactisunt quod quinq; sensus proprias operationes apprebedat. Dicit enim Alexandre si idem est,qui et i secundum actum senastu.quod sensile secundum actum claril est, quod seipsum snta prehendit sensus, qui est secundum assim. Ipse enim nihil est aliud quima tusse operatio sensus tunc enim dicitur secun , dum actum quando agit. Qvire manifestum est, quod sensus secundum aditim seipsum apprehendit. clara est ergo, quod senissus suam operatione apprebendit, quod uitetur Aristoteli. Ethee quide Alexander. Nos autem dicimus, quia non uera dicit: nri hoc corollariat: ne colligitur. Primum enim uera est dice
actum sensit fecundus Alectum: Cr quod apprehedit secia. duactum sensus, ecundum sensiilla: secundum aute non itidem
verum est,quod dicit qu)d si sentit secunda actum sensile iam C ipsum apprebendit. Et alioqui non secundit id quod es commune,cognoscit qui es secundu actum sensus, sed secundum H, quod est diuersum. Quatenus enim patitur,cognoscit.W autem diuersum secundi hoc: sensus enim patitur se sile autem agit. Quare hoc non a mitto ὀ Alexander, quod quatenus idem 6ὶ sensius. qui est secundilacium, quod id, quod o secundu actum s ilefocundilloe cognoscat.si aute hoc quos tibi ocessero. Sentit enim qui est secundu actam sensus non habitu sed ti per quod idem est quia sensiti secunda actum. Quid est hoe aures uidelicet subiectri Subtedio enim ide est, sed habitudine diueris sum. Quid et aute subiectum si ecic scilicetis ergo solus itatit. colligitur eri quod, qui est secunda actum sinsus suas isiectum apprehedit.non aute suam operatione. Eius auris ita Ela fiunt colorum s ecies. haec qui Γ in bis Aristoteles uero
ex ilς,quae dicta sunt unum quide codigit quia sit scnsu, qui est secundsi actum idem est quod secundu actum sensile.uidelicet si elisinsus, qui est secunda actu: id, quod est secundit alia
sensile. e russit corrupto eo qui est secundu actum. cnsu,cor
rumpi:u er,quod est secundum actum sensilla ut uisum,non ut subsistent. Id aut non est in sensu,qui est poteti Crin eo quod est potentii sensiilesion quod non sinissimul simul enim sunt seis eundo dege'πι quae sunt ad aliquiis. σι est potentia se sus. 6 cr potentia siti sile. si ille non e tinec hoc rest. ire quo id esse quid couenit quod est potetia senste,cin eo quod insensile alia et sensis,qui est potetia cum en u.qui actu est. Dii'rt aute quatenus sensus quid .quia tu est idem est,quod id quod est actu sessile.Sensus aute potentia,non est idem quod potetia sensitata, merito. Nolicium hic est,quod ea ut, σι mul coalescere Aciat in il enim quae actu sunt hecies sen filiuexi lente; in operatione sensus, hinc quanda habuitam fictili, C quodamodo cogenerantur,et simul coaliscui. Ipsa enim operatio coiuncta est,er Scit sensum idem quod sensile. In qnau,tem,quae sunt poteti linonda transierunt thecies sensilia ad operatione sensas,e propterea nondum iri est comunio aliqua, unio. Propterea ergo,qui actu quid sensus est,idrest quod
actu sensile. Sosus autem qui est poletia non est idem quia
quod ea potentia ρWile. 'rotagorei uero non disstinguebant
quide sed dicebant sensus idem esse quod si sille. d istinguentes,C dicentes, quΘd,qui actu quide est idem Hl: qui uero potella,non ej id .idq; merito. Prorigorei enim non dices t omnino se quod ii potentia: nes sub lxitiabensilibus praebebant: sed sen filii esse dicebant.quidia in sensum cadunt, quodq; tunc
solii sunt.nam neq;.quo. est potentia dicebas fed,quod e tacturantu er id sensus procreare affirmabant. Si enim uidimus in, quit, est color.Sin minus,n5 est. Eade legesilae, Dea de lege albam. Propterea ergo recte diceret qucius indistincti dicerent,
quod sensus idem est,quod sensilest utias dic t,qd' actu est.
Introduxit Crio primu corollarium, secun tiam corollariis,in
quo qusit,cur extremitates si sit iu corrumpi. sensum qii episecundu actum. Cr hoc jic ostendit. Qui ecunda actums usu
est est 5 centies. Concentus aute ratio seu proportio. Proportis autem ex diminutione r excelsa corrapitur. Ut se ad tri babet proportione ananc unum ad di stat duobus ergo unum addideris non seruatur dupli; crsi ex se ad duo unum abitularis,non seruatur duplu. Proportio enim non patitur unius ter mini additione vel de edit . Recte aute dixit. Unius termini.Si enim utriss addiderι ut tribus quide unum sex aute duo rurasus seruatur dupli proportio,quae est ad quatuor. mobrem dicta ius. Si ergo proportio unius termini additione uri dest tam non patitur,quonia corrumpitur nec ergo sensus adamittit ordium ιel additione sensillis quonia corrumpitur. Sed excessus qui te coaceruate Cr exleplo corrumpit:crum prim enis apprehenderit,patitur, uel congregatus vel disgregatus. Cr corrumpitur dejictus aut tempore is sit .eo enim, quod tio operetur,sedit. Qui enim sunt in stellancasi longo tempore noviderint,excaec tur. Sicut CT,qui non audiunt, idipsum patiuntur: ob eam folii causam,qaὸd non operetur, propter ippocratem qui dixit: Motus firmam,Cr ualidii reddit ocium autem
liquefacit. Et nos quide in unia risum insensu ersen si id, de
quo agebatur,tra diuimus: ipse aut ean auditu orationem iiij liis tuit, emcxercet, Cr merito, quonia meo estir a subiecto notamenint sonitus,ue sonatio,Crus su auditio in uisu autem ergustu dictu est non esse nome a subiecto. Et propter aliud etiaid qu3d ab eo dicitur,in auditu uersatur concelus enim meta est. Concentus aut proprie in uoce dicitur,ut o trademus. Vox enim auditui subiicitur. Propterea ergo in auditu eius uersatur oratio. Sic autem oratione producit.Si secundam actum auditum id est quod uox uox aute est concentus,nonsui ad se, sed ad auditum hoc enim uuli proportio concentus aute communione dicit: Si ergo uox est ocratus: concentus aut proportio id es uocis ad audita proportio Proportionem aute non dicit temperaturam: non est enim in hac opinione sed quemadmodum dictimus o nil habere proportione ad tam erum, ut feratur non a temer temperaturi: sic Cr vox habet proportione ad audita.
quod sit eadem ei fibiecto, no aute secundam, prratura Si ergo concentus ea proportio: Proportio autem non patitur unius trem: ni additione ,π caetrara ut superius dictu est Visum est autem Syrisio dicere, quod est in cotextu vocis no meminisset. on dime manca filiSet oratio. Si enim dixi et Qui est secuta dum actum audit:A, est concmtus,concretus est,scilicet,a ditus illius cuius est auditus. Cuius autem est nisii uocis QMesimiaeoprehensa esset: Qnὀdsi uocem quoq; solam dixisseet auditum
eomprehendi et Cuius erum estiuo concentus, si non 1 uox au itiis aute est uox cur evo memittit uocis propter concentatum ut ostend it in uoce esse propriE concretu. uel etiam proapterea uobiit utrans dicere, ut dicat quaena sunt ea, qtu habet comunione. Philosophus aute Ammonius dubitauit, in per me
diu sensiti secunda diu,co egit sensis,qui est secundu actum.
174쪽
ese concentum cur entati Axii quὁJ.qui secundum actum sensus est,est concentius:quennadmodum quod secundum actum sensile est concentiis Si ergo utrunq; propter amatus est adati
terumsarmoni est concentus,cur non sensu concentum at
tribuit sed fracti si secundis actumscilmsic ergo dubioisset, dissoluit,iacms,quod συμφωνια,quod est latinὶ concentus a uoisee,quxpraece est φωνή, accepta est,ut ipsa dictio declarat uox autem est sensile. Propterea ergo eoncentum ei quod est securta diam actum sensile attribuit,ta non sensui secundum actum.Et in his absoluti est deo est gratia,contemplatio.
Est enim ut &, qtiae auditu labent, non audiant di, quod sonum habet, non semper sonat. Quando autem operatur, quod potest audire, o sonat, quod potest sonare, tunc simulsit Zc,qui est secundum etiam,auditus, o qui est secundum actum sonus. tiare quispiam etiam dixerit, illud quidem esse auditionem,
hoc vero sonationem,seu sonitum. Postquam dixit, quὁd, qui est fecundum actum, sensus, Crquod estsecundum actum sensiile subiecto quidem idem sunt, quod autem ad esse attinet,id est secundum rationem in Dunt,
sicut asce Dir descensus idem nt subiecto: utras enim sunt
in scula sint autem ratione diuersa.est enim aliud ascesus aliud descensus: Dicit,ho solum quadrare in iis quae sunt secundum actum Ita nonia ijs, quae sunt potentia. Fieri enim potest, ut potentia scnsum, π se ite potentia habens. non audiat. Si est in auditus potentia,non audit: er rursussi ei audibile pote,m,non audit ipsum.
Si autem oc motus, ct actio, 5 affectio, seu passio inest in eo, quod ni ouetur necesse esto sonum, ct auditum, qui est secundum aetii, esse in eo, qui est secundum potentiam Aetiui enim, o motiui actus inest in patiente.
intende hinc theorema,quod est ex naturaei auscultatione, quod qui est siceundum actumscnsus subiecto quidem idem est, quod sensiti secundum utrum: est autem habitudine diuersus. Differt autem motus ct actione,quod ubi est motvi illi ena ctio non autem ubi actio,i lirier motus. Artis x enim agit quiadem sed agit existens immobilis. Porro syctio. fue pallio, er actio sunt motiis.Sed ipse quidem motus,1i ad id quod est dissem,c3βrtur,actio dicita .sii alluitem ait id,quod pati tuor, culo seu pactio. in eo autem,quod mouetur,dixit, pro eo quod est, In
patiente.Vin ergo colligoee, quod idem est ij ctio seu pusio.
c actio subiecto.utras enim motus Motus autem in eo,quod
mouetur,iint,in patiete. necesse est,in quin, tr eum,qui est se, eundi actam sensum, sen desecunda acιῶ,esse idem. Quid enim quod patitur sensus. d est quod agit sensitie. od
autem motus est in patiente,claru Si enim in agente, quodcus mouet mouebitur: eruta prima causa, quod es absurdum. Et auditum qui est secundum actum,esse in eo qui est secun in potentiam.Deest contextui dictionis, in eo, Auditu ut sit quod dicitur in eo auditu,qui est secundam potentiam.
Quare non necesse est,quod mouet, moueri. Sonatiui itac operatio est sonus, vel sona- io seu sonitus .auditiui aute auditus, vel audi
tio. Duplex est enim audit',ic duplex sonus. eadem autem ratio Scin alijs sensibus, re sensilibus. Sicut erum actio, 5 passio in patiete, si non in agente: sic ec sensilis operatio in sensi liuo. Sed in nonnullis quidem etiam nomina
ta est ut sonitus, Si auditi, in non ullis autem alacrii caret nomine. Visio cnim dicitur visus Opcratio .coloris autem nomen non habet ocgustatio,gustativi. Succi aute,caret nomine.
Accepti occasione deinceps interpo sita oratione utitae πait quod motiis non crin eo quod movet sed in eo quod macitur.Si enim Ic m. o, quod mouet,c ipsum moueretur. diistiui autem auditus,uc auditis. Aliud est auditas, aliud auditio.
Auditus enim et ipse actus siue operario. Ubio urro est apa preber io.Qucinadmota e sonus dicitur uide ipse strepidus: Que aute in nobis ex strepitu fit affectio dicim sonitus. Auergo sciret haec diterre, iis xit dicens, Duplex auditus. π dapsi sonus. Haec sunt enim potentia, ita uero acti: sic eias, quod est sensile actus,c sensitivi inscii lituo.Ut autem apertureidama quo dicitur. ubiecto exemplo id quod dicitur,excutiamus. agitemus. Osmadmodu ct fiber Scit portlaciis
eius est in lignis c atlyctio seu pasto ignora in ipsi lignis: tec quando idemus,sinctilis quidem actio, r sie colaris, stravisu: c sensiitivi motus sensitiuu autem dicit scit Ium ex subis.cto jursis est in ipso uisu, T non in sens si id est colare ficat
nec in Abro.Sed in non ullis quidem etiam nominari est, ut soni, tus,ta auditio. mare autem sicut in auditu dicimus masci saudition .Cr a subiecto sen ili sonitum non cr in usu αossis dicimus sed a sensu quidem dicimus vi mn .a subiecto a
tem Q dici mire coloratis::em cr dicimtis quonia coloratio nos
aliud significal,qu in coloratum corp:t ex eo, quod balet ilia colarem mire non est ex ipso subiecto sonitus autem ex phsubiecto. Deinde rursus quaerim ris, eur non dicimus traeia μωσ F, a succo,qui 1 subicctumgustus, sicut dicimus gu tationem exsensus Dic ad hoc .quod hoc nomen χυμωm ad cogata pertinet cmideo in P sicis non dicitur.
Quoniam autem una quide est actio eius, quod est sensile e sensitivi, cste autem alterili: necesse est simul corrumpi, di seruari eum,qui sic dicitur, auditum, Si sonum: succum quOI, ec gustum, S reliqua similiter.
sensus,idera est quo is te secundum actum id est subiecto, habitudine autem diuersu non en:m eo, quod sint desinitione di. uersa, sequitur, quod simul corrumpuntur, c seruantur: si quod ea sint ad aliquid. - oportet hoc dicere aster
Quae autem secundu potentia dicuntur,no necemario. Sed priores playsicorum scriptor hoc no recte dicebat, nihil este putates nec es bum, nec nigru sine visu nec succut sine gustu.
Q autem potentia inquit non necessarib Quid non nocesse est ea simul spes ge eum eoru quae sunt ad aliquid, a faeni esse necesse est. Quises enim potentia sensile, simulastis
sensu, qui est potentia Sicut π,quod est actu sensile, cum qui est actu. Gu ergo dicit ictuci, Non recessario an uidelis tyr msi,quod non necesse est sensum. rii est potentia, id ς , quod potentia sensile,ut in contemplutione dictis est. Partim enim re ste dicebant, parti in autemno recti. Cum enim dupliciter dicatur sensus, ta sensile:haec quide secundu potentia illa vo rosecudii adiit: in his quide euenit quod dictain: in alijs vero non euenit. Sed illi simplicita dicebant de iis, quae dicuntur non simpliciter
Prodigoreos inmuit. Dicit autem eos rectὰ dicere in eo, Gilico:
175쪽
le secundum actumaron rectὶ autem dicebant,quoniam Cr,quc sunt eri potentia, eadem quoq; simplicitra dicebo omnia, quae non oportet eademdicere simpliciter. Restili autem crPlato hanc opinionem in Protagora dirario. Siqiridem concentiis vox traedam est vox aute, o auditus, est ut viau, 5 non unum de . Graece est Au συμφρ ux illud autem n quod est in sta Gabris eius quod est, A, non hi articulus sed pus coniunctionis,permie ac sii diceret, quoniam uox q-dam It coniseentus. Quae est autem ea vox ea scilicet quae se habet comoderate ad eum,qui est securulam actum austumron pote: autemese reticuliis,quoniam in praedicato 5iungitur.articuli enim di lienibus, quae adiiciuntur propositionibus, quas circuna flantias appetant,aequivalent. Dii tinctiones autem hui modi
semper subiccto coniunguntur nunc autem accipit concentum, ut praedicatum auditus,emuocis C propterea non oportet ita Iud κ,ut articulam accipereine inueniatur cum praedicato coniunctum Dic iras cisi unam partem orationis. Hic aute est sta eundum contemplationis corollarius quoiuli dicere, eur tu tremitates sessilium corrumpunt sensus. Crhoe ostendit per eoncentum cr proportionem,ut dictam est. Vox autem G auriditas est ut unum er est ut non unum. Hoc rectἡ dixit: subiecto enim una est uox CT auditus . ratione autem,Cr habitudine nonnua, sed diuersa. Atrei unam est,Cτ non unam.
Proportio autem concentum: necesse est auditum csse quandam proportionem.
Hoc dixit ut ostenderet non esse temperatura, auditus eum voce concentum sed eam quadam proportione fieri or dictum est quomodo in contemplatione.
Et propterea etiam, numquod P excedesecacutum, Sc graue, auditum quo P corrum pere. Similiter ec in succis gustum . in colo rc visum,quod est valde splendidum, vel tenebricosum.& in odoratu vehemes odor& dulcis, 5 amarias. Oportet communiter accipere illud Excedm corrumpit,ut iis auditu gustu,nisu odoratu Excessus enim sensin corrapunt.
Unusquiset enim sensus habet e quae sepo in corrupere Viri si quidem quod ei nimis splendidum, ut lucem solis Auditus
autem sonti,qui est ex tonitru odoratiri Iraues,ta metros autus. Gustus uenena. lius ignem niue Cr ideo excogitatae sunt
artes,quaesensim uolaptate uilici int visu quidem pictina audiis tui muctica olfactu urguentaria gustu coquinariae rictui laua
Vtpote quod sensus sit qucrda proportio.
Volans ex pla dicere sensit uti,quae corrumpunt sensus,po a sust cr dulce criti inquit,eo quod sensum dis obiat,ein corrapi ut pingue illud autem, utpote quod Risus fit quaeda pro, portio: Quoni inquit,proportio est sessus proportio autem excesum non patitur, propterea si sensiis, ut proportio, G
Quare e dulcia quidem, quando deducuntur, cum pura Si immixta sunt, ducuntur ad proportionem,Ut acutu,vel dulce,vcl salsum. tunc enim dulcia. Omnino autem magis, quod mixtum est, concentus, quam acutu, O graue. Hic uuli dicere qualenam est dulce sensile traicit quod iulia est dulce sensile,quo se in nuper esset aeram, Crimmixta, non manserit purum, sed ad proportionem ductum sit, id est admixtionem.mixtienti dulcia.Quare extrema pura, ut o tu
C graue,non sunt dulcia,nisi ea miscueris. Mixtionem enim se
quitur concentus,ci dulcedo ut in mellietate.
Tacitui autem, quod a Iesieri potest,uel qd frigefieri. sensus autem proportio. Excedentia
autem vel molestia afficiunt, ct corrumpunt. Tactui inquit dulce est,quod calefieri potest.uci quod friagoiori. uide quomodo graecἐdixerit ὁθι- p, cui scibiala, id est, quo, potest calefisi Cr ιυκτ' refrigerabile, quod potest'gefieri. tune enim ni dulce quando potest intentionem admittere: immodσatum enim stigidum Crisidum est moIe, tum Recte ergo dixit, tactu dulae esse, quod cui inrito, test, uel quod frigefieri,ta non dixit calidu vel frigidum si enim hoc dixisset extremum intellexiliet alidum C figidum quod tactum uollaptate non Ilicit sed er ipsum corrumpit. Et in bis
quidem est praxis,praxis eo est gratia,quarm.
Unusquisi ergo sensus est subiecti sensi-
Iis: A est uisensorio, quatenus cst sensorium: subiecti sensilis iudicat differetias. vi album. quide in nigrum visus dulce aute, ex an rarugustus. Sintiliter aute se trabet hoc S in aliis.
Postquam discruit de quinquestrisibus et docuis,non se alia sextum sensum.qui ab his quiris seiungatur nequis exiistimaret,qu)d hac ratione ne commiιnis quidem sensius est per haec uuli ostendere qu)d est comunis sensis Cr non hce clam, sed e quod incorporeus est hic comunis sensus. Ad haec autem,
C tertim,qu)dsine tempore operatur.nes enim in alis temispore nouit dulce in alis uero album sed in eode in haut i ta a Iquod nunc est cognoscit hoc quidem esse dulae illud uero album. Q to aut aubitationem proponit aduersiis comuinem Risum cr dubitationem Iabo soluit. Deindesilsam solutionem euertit crisii deinceps dicit uream solutione Critalis quiadem es contemplationis apparatra Age uero C unumquoile; explicemus. Primum ergo ostendendum est esse commitan sensim, hoc modo. canoniam non ibi im scimus dii erctiam eorum,quaesunt eius m generis,ut alibi e nigri, C susci crflavi ta eiusmodi sed criorum,qua sunt eiusdem si eciei.ut albi Cr dulcis: quaerendum est quaenam e pars anmc quae has nouit disterentias. Ehi enim mens cognoscat dilem dis etiam,ta dicat dii lytentiam albi ad dulce,sed non per se mens dicit talem diJrrentiam,s essensa utens praeterea instrumento. fine sensumum non essetfen filia cognoscere si eryo assium tar dulae sunt
sensitis,quomodo menς horum posset di retia nose nisi fretasu,in iramento .usa esset re non citra medium neque per se en potuisset dicree horum di 'brentia nee solam.quae sunt intellectu praediri sciunt horam diffinrentiam sed Cr avis. kra tum uidreli,non etiam gu laureit .noMugustabilia Scit itaq;
esse inmemgis talam,C si non gustiuerusta eam solam assiemit Cr lapidem nouit non esse gustibile, etiam prius quam guJlarit. Quare non est intellectus dicere disreentia dulcis ad otibum.bessensus. Et cuius igitur DR s Vtrum unius ex quinq;.ue Mnu ut uisus e gustus Dicimus rem non se unius senis
sit nose talem disreentia.Si enim unus sensus nouit dilem distetirentii,stic ergo non solam proprium misite sed mallenu. sensu regoqui nouit dicti ratiam albi ad dulce, cognostet nons Ium albam sed Cr dulce. Atqui hoc est absurda coni adere senis sitia,er dicere uisum nosse qualintergustabiles.est ergo abcturis dum unum ex quinq; sessibus nosse differetis eorum, quae sunt dii limilis genσιs.Et ne quis dicat non os necessariu nosse alleis ira sensilias et mim nouit propria,qubd est album deinde ex negatione nouit,quod non est allium: crsic nouis di sereret,im,
eo quod scit non esse album. Nequis rego haec dicat. Non enim diximus quid est,quod cognoscit differentiam albi ad non usu,
176쪽
si ad Julae alni enim non est album potest sic esse e non
e δὴ calida nos autem diximus deterim te dulce. Oportet ergo
ora rno nosse dulce,cr ex affimatione, ut eius disjyrentiam ad album cognoscamas. mare non est ius sensius qui talem nouit dis etiam.Sed neq; duo senseus ut uisus, Criustus. Unum ent nesse oportet, quod dicat eoru diffitentia. Si enim non est unam, quoi formas utriusq; suscipiat,quomodo pos it eoru diuersi rite nosse sit quide alius quidem alba, alius uero dulcesuscipiat, speiciem munier iudices uobuit utras partes audire, ut Noascatu eorum contro acinia. Si ergo unum est, quod dicit digerentiam albi ad dulce unum erit er, lucis eam iudicat nee
duoram quidem hi sensuu proprium horam nosse diffitetum,nx alicuius ab is particularis. Et ergo 'i is sensus praeter qui inique o se lilyrentia albi cruuliis. crus est ergo a quin ipserisibi csseparatus,an non Dicimus non esse separatum, Diximus eis
nim non esse lima quinci separatum .es ergo comunis. Ostensum ei ergo esse comunem sensum crini prima caput finitur. Secundam Giput est, in quo obtendit sensum comunem non esse
corpus. Si enim esset corpus,operaretur per partes. Omne mori corpus per partes operatur. Si ptergo corpus, nurui uam in
eodem e Mulce,Cr ibin susciperet esse diu: hac quid in s uipante dulce, in alia uero albam C non elliet omnino, quod tu, diceret. Id eum per.nde esset, inquit, ut sit tu hoc quidem senis
tires .ego uero illud. Totus ergo ut totum, comunis sensus sciitit dulae erat 1um. Si aute in non totus, ut totus, apprehenderet
quomodo pos t ea iudicarest non utrunq; cognosceret Si enim riim consei sero, quod potest album, Idulce ni eadem par ite suscipere sed non itidem uti cr contrarias qualintes,viribi, Crini t eali li,er rigili Et alioquis ecta corpus oportearet ipsum tangentem isti ilia operim. Omne mim corpus tanges agit. Atqui comunta sensus non tangens sensilia agitato est erago corpus ciboech secundum caput Tertim est caput, iuquio tendit, quὸi sine tonpore agit. Hoc autem sic ostendit. Ut dicit comun: sensus .sica cogni scit. Si ergo in uno in tinti di ei di j rentiam dulata eLata: π non in alio quide in Enti disi ciuiam albicin alio uero dii bentiam dulcis . claram est ergo, quod in uno initiati nouit dii, rentiam dulcis, albi. Quando enim dicit comunis sensa in uno in tinti non dicit per accidis, sed per se: ut cocti dera in exemplo, qzod dιco. Nunc audiui, qu4 Psito, postqliani sui fiet in siciua urnatus es cum Socrate. Ecce hi quidem illud, Nunc,ad meam qui dem auditum per se est ad Platonis autem aduentu,illud, Nunc es per accidens est enim ego nunc audiui non est absurdum diu abbine issile sitisse. Si auistem contingat praelia nunc nauale fert,c in eo injianti in quo fici praelium inauale in eo dixero nunc audiar ictu prcii
lim Ouale tunc illud, Nunc CT ad me est munirem ulliui, Crad praelum nauale,per se si .nunc immer illud facta est. Comam ι ita ergo sensus, in quo im tinti dii bentiam aliud dulce diis eir,in eoipso sentit c diffiisentiam injti itis, quoi est per se crasticelid ,Cr ad cognoscendu. Quire sine tempore agit communis sensus: Cr hoc est caput tertiam. Quartum caput est,in quo dubitatione proponit .Qgomodo .inquit,comanis sciis accotraria iudicat, ut albin Cimgrii calidum uel stitidus ac I; enm solum,quae sunt diuersoru generum,sed Cr,quae sunt eius degeaneris. φὶ ergo aequam dubitare quomodo fiant cotrariae species circa comunem scii sum. Si enim se corpus sion esset quod uis biriretur. Dici enim posci, quod secundum aliter aliam parte fluit contrariased quonia cum sit incorporeus, si quos india uisibilis dubiora: is quomodo in eode fiant contrariae 1 cies etasi ci sit incorporeus,in tepore operaret: ιr,rursus dici poJct, quod in albo, Halio temptare fiant contraria ut in hoc quideri tempore calidam in illo ueros igida .se iliuinia fine tempore opcratar,et in ipso in lati propterea merito dubitatur. Ex duo
bus iriq; praecedentibis apitibus fit grauior dubitet tio. Si emum ess corpus .non sc dubiam:secunda aliam enm,tratu partem posset suscipere contraria, iue,ci sit incorporeus in tempore opcraretur.rursus posset in alio .c alio tepore susci. pere cotraria .sed quonia et incorporeia, C sine tepore operatur. propterea dubitamus. luomodo suscipit contraria si qui Esimul busicipit. Haec eo dubitatis, quia in comuni quidem sin a
exercet, C agitat coacinit aut G in alijs particuluribus se iibus. hi nimiam: cotraria apprehendul,qubn comuniis fui. sed quonia.qui apprehendunt quide particulares sensus, cocianis quoq; apprehendit . quae aut comunis, non omninoe particulares propterea, ut in comuni ubiration iocis et, mali, tit: c sic aud dubiti uit. Deinde eam sic solair, quod coniunuscii sus crinus e s.c mulit: unus quide subiec2o multi autEla, bitudine idem aute dicere,ratione seu definitione. Nam a coma, ni fair,nempe comuni bensu, procedunt ubis sim. Qua rei ne unus quide ei subie lo rati. ne aute multi. Quatenus ergo Mime,st secuti dii hoc iudicata inistrentia. Quatentes aute multi ratio,
ne secunda hoc sus pit contraria. Haec est quidem Alba solatu,
eam autes uertit Aristotcles dicen; quod, quae sunt lecto eadem. ratisne aut e diuena,c 'i sunt quidem potentia, pol in: contraria suscipore cim auia luerint actu, non post aut suscipe re contraria. ut calida uerbi gratia,Crsi igidi sunt eadi qui dem subieicto in uno enim subiecto fiunt ratione autem diuersae Crime non possunt esse simul actu. QArre nec comanu sensus: quonia subiec Io situ lcm unis est Liti vi autem multi siquideri praeteri se potet contraris istiGibu formas suscipere siesil a subuersalolutione .d anceps abam dicit cera solutionem. Dicuen an il ubi comunis sensus e 'uniis est subieno .c multitior vi tibiecto secundil hoc enim disjstri haec sol itio a priore sollatio, ne,quod ita quidem is nam di it comunem sensium subiecto, multos aut e ratione: haec aut crina, Cr multo ipsum licit subitidio. Quemadmodἄ,ut in exemplo oratione distutiamus con itera mihi mitra C ex eo quinci rectis emi fas C postea se in uicem diuisasto quide centra unum est ad propria naturi, tiqui est etia matri. Vitiuscuiusue enim finis est, qui in icto est, cripostquam fuerint isti avis divi x. Et ne dixeris, quomodo, quod hi indivisibila unicuis attribuitur Tulis enim eiὶ incor, poreora natura. Sicut ergo animal munu est ad na: ura,et muri tota enim ut tota est in uniuscuiust indixi iustiatura si crago crinam 4 comunis sensus: C multa: etiamsi haec sAt o. raria Et haec quide dicuntur per dictionis context si Sed quoniam
hic est paulo inagis lagica traditio age paulo nimis iraturali ra cogitemus.haec est autem comunis sensus T ipse quidem ea incorporeus eii autem in subiccto corpore ei enim subiecti corp:ι θ iritala:stpecies ita si scissiliam, etiam ii sint contrari in ipso tririli fiunt,sicundura alia,Cr alim eius parte: Dci ceps haec si tris ut, ctiones, quae sunt in stiiritu iud: cat c sic obiectum dissoluιmus nec dicimus in indit 'ibili fieri contrari
species sed tu diuisibili id est in sipiritali secadii aliam csuli
eius parte. Die aut C aliud,quod materialiter quide cotrari simul non apprehendit. sed iudicatiuesim id quo ni ij xlisa dicat eptraria. Sed si animaduerteris ne iudicat tu quid e lilii bro enim perihermrnis diligest,quoi contrariae sunt opini nes non quae dicitat coturaria de Finirils ut quod album ilia digregat inam uero congregat: sed quae de eodem ex rudicant ut quὁd unum C disgregat C eo regat. Hae sunt e qcontrariis piniones. Si ergo communis scillus dicit . ubda quit disgregat nitrini uero cog regat: nihil patietur, eo ao ipse contraria iudicauit: cx umbo uere,ci non de eodem cotra ria incrauit. Qtiare nec iudicatiu contraria apprehendis ingae est ergo ante hane Iblutio recte hilet Vide autem, aciqui Pilatoncm reprehendit, propterea quod naturam math muta
177쪽
tkὶ tramuis ipse per mathematica naturalia dispotuit ecce ea nim dixit puncti solutione. Ad quod dicimus,quod non proptera ea qu3d ex mathematicis dissoluantur naturealia, ipsum repreis hendit sed quod naturales magnitudines ex mathematicis con stituit. His dictis,quoniam idcm dicit imaginationem, e comunem sensum e imaginatione tradit,er ad doctrinam de ratio Gliun a se convertit utiostendat, quod bc est, quae primam mouet, non irrationalis. Et in his es contemplatio.
Unusquis* ergo sensus est subie sti sensilis,
qui est in sensiorio, quatenus cst sensorium, ociudicat disterentias Lubie sti sensilis ut, album quidem, nigrum visus. Dulce aut c&ama rum gustus. Sintiliter autem habet hoc ec in alijs. Vnu quisl; inpiat sensus propria se silla apprebedit .insuo
sensorio existens quando habet secundum naturam sensori: . Sensorium autem dicit uel striritin uel te iaceam.sensus ergo, qui est infensorio apse nouit quae sunt eiusde gerieris. Hinc apte Cr ingeniorὸ ad sensum comune ingreditur. Si enim unusquisssensus nouit propria quae sunt eiusdem generis,contraria: Sunt
autem contraria diaersi, eris, quae communis sensit nouit,est ergo communis sinctus.C Plato etiam ante Aristotelem appetilat communem sensum,ubi dicit: Si enim non est sumus similes ijs,quisunt in durio equo, in quibus non est communis sensus, qui ei in dario equo.
ioniam autem N albu, Sc dulce Ic, nisi, quod ci sensile, ad unum quod P iudicamus, scientimus quὀd differt: neceise est viil sen
sti sunt enim sensilia. Necesse est,inquit,quae sunt diuersigeneris sensu aliquo coisgnoscere: quandoquitem sensiilla apprehendit Senssilia aut ad sensuum relationem dicuntur: utpote quia ratio non apprehedit sensilia. Quire ex hoc nihil ostratuit sed nos hoc pustar exi rationalibus ostentimsinon esse rationalis iram crimis iudieat dij erentiam dulcis tr albi: siiquide non quodvis album agis greditur.nec enim lapidem: sed id rantum, quod est succulcntu.
ud fit ut apertum quoque sit, carnem non esse ultimum sensorium. ccesse enim emetipsum tangens iudicare, quod iudicat ne que vero separatim,dtingit iudicare id, quod iudicat, quod dulce est aliud ab albo essedi portet uno aliquo esse utraque manifesta Siccnim habet, ut si hoc quidem esO, tu vero Llud senseris, apertum fuerit, quod sunt a se in
uicem alia. Hic est secundum rapui,c non, quὸd corpus carnem vocavit, discnsum sinsori m.cim oporteret autem eam dicere,ulatimum sensim nou se corpus, dixit ipse, ulitatim sensorium non esse citrn .Vlimuin autem sensum audire oportet coinua vi sensum,co quod sen us in eum terminantur,Cr,qui sunt in ipsi opi postquam omnia transierint,ad ipsum ueniunt.Si au tem esset corpus,inquit commutus sensus necesse elyt, inquit, ipsam cingentem .sensilia ea iudicare non separatim in alia,cralia parte sentire corporis,cuius est Erit enim uicti hoc quidem ego,tu. r. illud senstris.Si eri: non una insecustas,quae iudi, ea usum idulce periit de est, iusi duo diuersa sentientes, di, uersa ei dicerent,quorum utere; non nouit aliquid, quod sterscnsiit. Oportet autem unum dicere, quod alterii: alterunt enim dulce ab albo. Dicit ergo idem.
Quare ut dicit, sic intelligit, A sentit. uod itaque separatis separata iudicari nequeant,
Unum,inquit sensum dicere oportet,quὀd aliud est dulce dalbo,cfalsum adulat idem enim dicit, C non oportet corpus essestparatim quod dicit mare ut dicit sic Crote igit, σsentit. intelligit dicit,pro eo quod rit,imaginatur.
Qii ὀd autem nihil separato est tempore, lainc Sicut enim ide dicit, alterii et se id, quod bonum, quod malum: sici quando alterit
dicit alterum, Si alterum: non secundum accidens illud, quando. Dico autem,ut nunc dico alterum: non autem, nunc alterum: Sed sic di,
cite nunc, 5 quὀd nunc. ergo simul
Noe tertium caput contemptitionis dicitur, scilicet.q: od sita
ne tempore communis sensus operatur Sicut enim inquit, tiniis
est incorporeus sensus, qui dicit, bomm diffisui malo. ceto quando malum dicit differre a bono in redi tempore, quod pri,
mam,dicis.iiunc enim dicit utrunq; ,π nunc prout proprιe est.
nunc,Cr non secundam accidαωι qirando, q-d olim Actum eiὶ nune dicit fieri: ut quoniam nunc audiui nunc troiani Si tisunt. Dicitur etiam propriὸ inc, quando, quod nunc it, nunc uidero. Sicut, inquit, cr communis fracta nunc dicit discrimen. prout proprie,n:ιnc,est.quando en sentit scemit. iam cirisca id quod abhi,operari est ιmaginationιs.
tiare inseparabile, oc in inseparabili tem
pore. Haee est duorum ea tum communis conchisio. Dicit enim,
quod si simul in eodem in lauti discernit c dulce ab albo, cralteram,id est album,a dini scilicet cria corpore est inseparabιbs,ta in inseparabili tempore operatur,id ei sine tempore.
Atqui fieri non potest, ut contrariis motibus idem simul moueatur,quatenus est indiuisibile, ct in indivisibili tempore. Si enim dulce sic movet sensum vel intelligentiam amarum autem contrario modo, album altero.
Hic e quartum caput contemplationis, in quo a dubitxtiois ne incipit emescit,3i est incorporem comminis sessus, e fine tempore operatur. quomodo simul potes contraria apprehenis
deres Si esset n.m corpus, pose secundum aliud, er aliud, cr
ate am,Crnistram apprehendere. Intelligentiam tute uel imaagmationem uel intellectus operationem dicit.
Nunquid ergo simul quide 8 numero in diuisibile, oc tempore inseparabile, quod iudi cat: eo autem, qudicit, separatum ' Est quideviil ut diuisibile diuisa sentiat: 8 est, ut qua tenus indivisibile. inio enim, quὀd est quide, diuisibile: loco vero, o tempore, e numero
indivisibile. Hic est fisa dubitationis sollatio numero autem um , Crtempore inseparabile dicit,id est,unum quide subiecto ratione autem seu definitione mulios Pro eo autem,quod est, definiti
ne,dit,in eo,quὀd est nullos. Quatentis ergo est mulla,cotritaria suscipit, quatenus autem est unum, ea iudicat. Ratione eanis hi diuisibile, id est, multa: quod enim diuiditur, fit multa. quod subiecto autem es indiusibila, in um est infod subale tam deci arare uolens dixit, Numero ratem, C loco mila
uisibile. An fieri non potest potentia enim idem diuisibile oc indivisibile, o contraria: eo aurem, P quod
178쪽
quod sit, non sedinii od agat, diuisibile nec fieri potest,ut sit simul album, oc nuru Qua
re nec corum formae patiamur, si tale est sen sus, ct intelligentia. His est i uersiis Alsae solutionis dubitationis.. Potelia mim,
inquit .ilem potest buficipere contraria indivisibilia. Eo autem,qiislsit Non,pro eo quod est,actu autem non potest fusicipere controis inter agenda enim diuiditur. Agente enim,uerbigrautia albo e nigro diuiditur subiectu,ta diue itur, c non in net indivisibile.
Sed sicut, quem punctum quidam vocant,
quatenus unus, ct quatenus duo, ea est etiam ratione diuisibilis. Quatenus ergo indivisibi le,unum cst , quod iudicat, ct simul. tiatenus autem est diuisibile,non unum bis enim codesimul signo utitur. Quatenus ergo duobus, titur,fine duo iudicat, o sunt separata, ut separatorum. Qtia tenus aute Unum,unio simul. Hie est secunda solutio, quod sicut punctusta vim est, ut
punctus: Cr duo, τ multi,quatenus in rectas terrenatiar: ta ut
inulta separatus e sic C sensus, quatenus est ut punctit id quod sentit et Dat quatenus cum sensilibus congreditur, ut
punctus cum rectis Cr duo π multi dicat quatenus aut est mxm,simul, π fine tempore apprehendit.
De principio ergo, quatenus clite dicimus
animal sensitiuum,hoc sit modo definitum. Non quo muri habeat principia animes propterea dixit Ari 'oteles de illo dico principio e quo dicimus anmial sentiare sed quὁd unu est et multa ut ait Plutarchus.Crin his praxis, inprima sectis rigratia impletur: praxis dei gratia, quinta,
Qtioniam autem duabus different is ani mamaxime definiunt, ec motu secundu Iocii, 5 eo quod est intelligere,iudicare, Si sentire.
Quoniam repentius C subita mutatio, C in oratione, C in re agenda mala est. propterea non stitim ab irrationali ad ruistionalem procelit sed prius quandam dicit dimentiam etaniathrarum, irrationalιs,c rationalis. Deinde C imagination d cernit a cognitione rationis Cro in dio discernit in .rgina
tionem a particularibus fractibus ipsam irrationalem aseipsa discera ens: quod quide his non erat institutῶ Cr dicit, quod imaginatio nee sensi ι est nec opinis, nec ex utrisq; constit. Pritu qu autem ea discernat,uolans augere discrimen, ea in quibus
inter se egueniant dicit. Hoc en:m,inquit,comme habent cognitiones irrationalis C rationalis, qu5d ambara sunt iudicia. crin hoc quidem conueniunt. Porro C in eo etiam, quod antiqui confuderint cognitivas acultates rationalis Cr irrationalis Sensuum enim operationes intelligentiam appellarunt, C nomenvrrationalis operationis nomine rationalis operationis uocarat,scnsum C imaginationem appellantes intelligentiam. Hoc auatem fecit Empedocles cum dicit: Nanci homini certe ad praesens prudentia crescit. Ex hae enim sententia ratiocinatione colligi lis,eum prudenatum C interimitiam dicere ex sinctilibus. Talis est autem bulat u sensu sen illa apprehendit. Quod sensilia apprehemdit,presentia apprehendit sensus ergosen ilia apprehendit leueta figura collectum est, sensum esse qui praesentia appreah ndit quem ipse traece inmit, id est prudentiam seu on filium a perauit. Confudit itaque nominasensum intellectum appetilarit Aliqvi uero dicunt eum intelle iam non appetasse Amr,qucd est,prudentiam seu consilium.sed διανοurg,id esst,cogiriatianent quae est medιι inter intellectant, eis sum.Ad praesens
enim inquit,cogitatio operesar illud enim Ap ' praece uel augetur uri crescit, pro operatur accepit.Et recte dicit, agetur. Actus enim,Cr operatio auget potentiam sicut e con. tra quies besu.Motus enim firmum cr ualidum reddit. Si erga circa praesentia dicit cogitationem operiret praesens autem senissus nouit. idem est Nobensus C cogimtio miὰ autem hoc decipit.nes emim circa praesti sensus solum operatur scd c cogitatio ima Clina magis,siquidcin Risus quidem habet extra sensile cogintio autem intus proprium negoci in C quando uuli ipsum aggreditur. Sic etiamsii dixerit cogitationem nrca praesciis agere ipsem sensum non ficit. Idem e rautem dicere. e 1 Ieuctum dicat intellectum. Et haec est prima sententia ab
E npedocle sumpta, quam nunc ad rem non facere ostendimus. Alteri muli im Empedoclis sententiam cuM re uera ad rem pertinet. Empedocle enim somniorum disserentias dicens, auredi ursus actibus fieri noctiernas imati rationes. Hanc autem imaaginatiossem,cpsorumg,id est prudentiam,appellat,iam diciti. Vivle iis perpetuo quoq; adest aliena uidere. Videre aute graece, i proug,quod sapere, proviJere, Tmo concipere significat.Sic ergo aperte inquit,irrationalis coagnitionem imagination dico pruderutam appellat.er non solam Empedoclis,sed C Homerus ipse inquit. Terrenorum hominum intellectus dilis habetivir, Ad lualon pst diem deducit luppiter abnus. Intellecyam enim nune dicit sensum: Diei autem sensile Tuti est ergo sensis quale estpn ile. Ecce ergo inquit, mori. Crussessum mentem appedar c hinc nominum turba, et con tosiri. t. Nos autem pro Homero dicimus. O Aristoteles me te iii teli illi disὶicroti intellidium enim mentem dicit Dimautem noti sensile, sed fortunam seu fatum. Haec est ergo borum uersuum miraria. Talis ei mens hominum, qualis C ecrara
fortuna. Et est hoc distichon simile illi tragico quod dicit:
Fortuna nobis prout est est C ingenium.
Nam quisl iam c in pauper est, moribtis est modestus: sed postquam diues euaserit, fit stigitiosus, Cr nequam. Hoc
autem non in quolibet hom:ne coli uenit, ut prout frix
fit mens, Cr ingeri iam sed in solis socordibus, C intemporantib.A,Cr qui uitam materialem habent. Vnde Poeta non o lam dixit, Hominum, C tacuit, sed addidit,Terrenorum, crassum, Cr materiaicin vicim ex hoc nobis demonstrans in lauat non materialiter uiuunt non in conuertuntur. Q turri ea meri sontentia non conludit,lomina. Nomiussi aut et Empei
doctem de indentes pro eo respondersit qu)d non solumem realiqui' sensuum fixit somni .sed ex alijs Tres enim horum sunt causae: π,quod dictim est,quando imaginatio ex sensibus icit
somnia: Atqui fratronalis Irima est somitiortim causa, quanado quirens inueneriti cet diuina illum: natio,qua .los iura prae dicimiis Si ergo dicit:
Unde iis perpetuo quoq; adest aliena uidere:
Tanquam ad somnia respexit,quesunt ex rationali mima. Fit autem mens aliena in somnis eo qi Ed noctu litiitem apertiores,Cr uiuidiores Iuni naturales facultates ratiotialis autem Mesc obtusa redditur: ipsa autem magis interdiu operat . Rea prelaendit rariti Aristoteles Empedoclem non solim quod traman a conludraru sed etia. lucus cum dixerit similesimili cogno, sci, de cognitione quidem dixit, de deceptione ured non duxit. Atqui de deceptione, magis quam de scientia dicere oportebat: eo quὀd plus decipimur, quam cogus imus. Huitu autem causa eslgencratio Cr,quae est in materia animae hebetudo sucu en:m eorum,qui in loco pestileti habitant, plures aegronat, qu sani sunt sic Crin animalιbiis, quo sunt in seneratione, plus ualet autorint ignorantia qum cognitio. Q n tu tr 'magis decipimur: oportebat eum ampli:κ de deceptione di ra
179쪽
rci e Nehensen Empe cles existimat non esse eeeptionem. Menim opinio, tuae dicit non e se deceptionem est a Platone conis futita .s ergo non opinatur esse deceptionem consilietur rationibus,qitie sunt in Protagora Si autem opurratur, curetirica
non dixtis nisii forte colligemus, quo is cognitio et leuis. quod es simile,cognitio: deceptio ergo est irιs quod di mila,ait 'us.c peroppo uam uolait oppositum subaudiri. Etho quideri si colligitur.nos autem non concedimus scienti esse similis crinitionem 'brogisimum hoc uertentes si contraria una cientia nouit contraria aut sunt di Rimilia Nouergo similesiimili cognoscitur Ecce im, scienti vita est. σduo contraria nouit si ergo uni contrariorum est similis scienistia uti ergo non est similis, etsi ipsin cognoscat. Quire non simile simili cognoscitur Empedocles.si ergo cognitio non e ieha, qt:od est simile, atram.ts, nec deceptis ure, quod es di iis mile atri ius est. Et haec quidem aduorsus Empedoclnn. Dein ceps autem iij rentiam cognitia ara fucultatam irratiotialis, quod est sensis,c imaginationis,ad cognitiuas anim rationa natis tradit c primum quilem dicit diffisentiam fractus ad tu. te ectum: quoni multa habent inter se communia. Hrenim sola ex irratio alis c ratio talis anime facultatibis se rebus
indi ii biliter applicant. Nam c sensus A tempore appreis hendit propria sensilia ut paulo superius, tensum est: ta ilia tere his similiter sis tempore operaturi num ergo multa habent iterest communia eorum itaque primum in entiam dicit. D: ξrrcirgo in:ellectas a sensu, quod sensus qui deni est
in omnib: sanimalib: s: Inteae lacuatera non in omnibris, sed
in solo est horniue.sic ergo i lyri intellect:ιsa sensu. Deinde dicit diffΘrentiam sensus, e cogrationis, quae graecἡ φιανοια, quisii perciens, dicitur. Dicit enim sensum quidem non etito decipi: cogitatio autem celerite dccipitur cito autem deacipitia curitio propi duas causis,uel quod sensus quil circa res apertas et manifestas uersatur. cogistio autem circa occulcis Vel quod sensus quidem sine tempore, ,ut semel diacam, prima applicatione, G primo impetu se rebus applicat: cogititio autem per intermedias proposiviones, e conclustio ner,ex quibus solet deceptio fieri. Sola est enim cogiritis, quae ratiocinatur: unde Cr decipitur. Et baesunt duae ratio ire, per quas cogitaria decipitur Velsensius ergo a cogi itione diffΘrthae ratione: Uel,quod stasius quidem inrst omnibris a malibu cogintio autem is que habent rationem. Dcinde post hoe di. ei,di strentiam miginationis a sinctu, ' Hiratione cndicit, quod a ij di liri imaginatio,' iratenus es media inter sensium erevirationem.incipit enim i sensu. Principium enim dat licitasus imaginarioni illa autem dat rursis cogitationi principium. Sine imaginitione enim non pote 'cogitatio operari Et Ioequidem diistri imaginatis asyn .c cogitatione. Dcinde post haec dicit opinionis ta imaginationis lilyrentiam quod ima inari quidem,quod uolt tis possumus nam critrium cubitora,er uiginti cubitoru homine imaginarium C possumus etia finis gere hircocerum, T hippocennurum: opinari autem,quae, Iamris non possumas. Quod enim bis duo dccem dicere quidem polyamus opinari non possumus.ta de me quide dicere quod non calefacit, possumus doc autem opinari non possumtu 'mire in nobis quidem est met natio:opinio autem non est in nobis.Si autem ueram dicere oportet, nec omnis quidem imaginatio est in nobis. Quae enim fit inter dormiendum non est in
nobιs.non enim, quae uolumus, insomnis mginamur. e quid dico eam,quae fit inter dormiendum sed nec omnis quidem,que
fit inter uigil indum. Qua lo enim,quae sunt, ut quae sint, in ginor, non possam, si ut se habent, maginari ut se Socratera imaginari proponamus, non possum eam imaginari urbarium, er album,ta conatam sed usura,C nigrum,cri tre proa
minente. Curre hae est exam omnino δεβῆ retia quod opiani quidem est in nobis i Cinatii autem e t in nobis 1 .lamis modo. Hae est quidem prima ijyrentia. Dico autem cirrisen secundam huiusmodi dii entiam Bellam enim imaginantes nuliquor timemus sed sit sumtis ut ipsis in pictura conis templanur bellum aut in opinante 'tim quoq:ι timemus.
Et haec est secunda iij rentia: ad quam sit ei dubintion in
mouere. Quid ais terribilia imaginantes non pertimescimus Atqui etiam equus, qui non habet opinionem, si erectum laugellum uiderit ostendetse formidabilium imaginatione terreari Hee est quidem dubicitio ad qua diceritis esse assensionem. quae per se quidcm inest opinioni,c est opinionis βιb tintia:
fedeam quoque imaginationi cidere. Arato ergo 'ribi, lit opinatiis at ensero formido. r rursus quamlo terribilia imaginariis a pensero,pertimesco. EN Griqirus ab imaginatione terretur,propter agi ionem . nisi enim fam fieri a Prectio. non formidat. Quoniam ergo breui fiunt in illa o est ritia,contemplatio impli tur. Q goniam autem duabus dili renest is miniam modi definiunt,c motu secundum octon, eo, qtiodest interuere.iudicare, sentire. Almander existimat Iriistrae se, rud intoniam Neque enim habet redditionem.
Pliarirchus uero ait in istius esse redditione quando dicit Qubdergo non es idem sentire crisapere, ficu intelli me. Et bre est
totiti bullis contraitis sententia Cacmamdu b:: disereat tanimi do I antiqui et motu secundum locam,ta es quotie; intelligere, sapere, C laticare: C intelli rerri cir sentire unum c idem istimant. Qubd autem non est idem sapere seu intelligere, Cessentire, ex hoc apertum. Hoc autem strit Ariaotelis, ut coormn nomiacirare elleret Homeri et Empe doctis. Sciendii aute quὀd Ju.l, Iudicare,it comunius accepit. xt quod de rationali, C irrationali dicatur. IntePigere te desola dixit rationali.sentire uero desola larationali.
Videtur alitem telligere dc sapere, sicut sentire, ali tu id esse. In viris cicium his anima iudicat, S discernit ea, quae sunt. Et antiqui
quidem sapere seu intclligere, ct sentire idem esse dicunt. sicut , Enapedocles dixit. Nanque homini certe ad praesens sapientia
Vnde hs perpetuo quoque adest aliena vi
Cr. Ne id est sapere, seu mente agitare. Idem quodliae civulia illud Homeri. Terrenorum hominum intellectius talis habetur,
Ad quale ipse die deducit Iuppiter almus.
Omnes en in hi intelligere corporeum, sicut 5 sentire,exisi imabat: cc sentire, ct mcte con
cipere simile simili: sicut o in iis, quae a principio diximus, desin imus. Atqui oportebat ceos simul dicere de eo, quod est deceptu esse. est enim animalibus magis proprium, Plus
temporis in his anima perseuerat. Quare ne cesse est ,vel, sicut nonnulli dicunt, omnia,quae apparent, se vera vel dissimilis contactum est deceptionem. hoc est enim contrarium ei, quod est ,simili simile cognoscere. Videtur autem di deceptio, oc scientia contrarior tun talia
Per haesiquae in promtu dixit, causam moris citiquorum
180쪽
persequitur Aristoteles,videlicet qua ratione Actu est, ut abis errauerint.Ait erum,qu)d,quoniam comune es felictu cum relicruiomi cortitione iudicia, opterea omnia idem existima bB. hoc Ait eis erroris causa it in principio delirumM. Di,ctum aenim quia simili fit cognitio, i diximus: Nam terram terra conspeximus,ta caetera Empedoclis uerba. Hic aute aliud Empedoclis reprehendis. Ait enim eum idem facere rimi quod cogitationem. Similis enim contactu dicit fieri intesistentiam. conractu autem solus rictus apprehendit. Inq; rictum intelliis
genti appellauit Aristoteli autem dici potest,codicium esse aequivociam etiam in ipsiispensibus. Alius enim est conrictus tractus,et alius uisu.Esto No esse etiam alia intelligentiae contarctum,c non colligi idem se intelligentia quod tacta uri distimilis atrictum se deceptione: sicut inquit similis contactus si
cognitio si disimilis contactus est deceptio.nt condictum accitipis non o uno pro eo quod est,migci e: est enim aequivocus, ut diximus. Si ergo ita est,inquit, C scis quid est cognitio brabes etiam,quid deceptio Una est enim cotrariora cognitio. Non uulgaris aute quaedam dubitatio nos excipit. Si enim conati tu est elim,quod est simile cognitio: una est autem cotraxi
ruin cognitio'. erit σῖ- mulso us oppositis elimilatus, quo
est absurdum nam adimilatus operatur simul autem contraria apprehendit.sed non est absurdum,asimilari contrari j secunda iudicium Si enim aer,cim fit inanimatus, simul cotraria disceris nit quomodo non est absurdum animata scillum non finiat eo trari tristemeres
Qtiod itaq; non est idem sentire, 5 sipere, seu,rtidentem ilia, patet. Illud enim adest o
mnibus,hoc vero paucis animalibus. Ecce redditionem eius,quod est supcrius agonii autem duabus dimenth definitur anima,Cr motu, C in intelligetio. Qis, iris non est idem cognitio animae,Cr sensus, hinc aperistum.Illud autem,tris,propter muta, Minteriem sunt, ois situm est. Solebant enim antiqui in longis redditionibus adderei ruta, inq;.Vide autem,quisa contemplativa mentem hoc in loco
abusiiue, promp, id est saperest prudentem esse dixit hoc est enita eius,qui , potentia,intellectus. Quoniam ergo quibusda, dictionibus utitur,alicubi quidem propriE, Mibi uer ab intuerare per diuisionem dictionis asperit item expunemus cognitio
ergo ut circa ea, quae extra sunt,uersatur,ta mi sensum uel circa ea, quae intus sunt, G fcci communiorem intellige . tiam. Recte autem dixit communiorem: nam C imaginatis
circa ea quaesunt intκs,o ratu quae nimietiam pasiua appellatur. Sed operatio,quae fit circa ea, qui intus sunt, uel circa uis niuersale quid uersatur,uel circa particulare. Et si quidem cirrisca particulare, facit imaginationem. Si autem circa uniuersale, facit eum qui est proprie,intellectu sed ea quae est circa um, uersalia cognitio,vel melior est,quam ut fiat per ut iocinatio, nem: π adit intellectum contemplatiuum,qui est secundum lia
bitum seoperationem: Uelsecundum ratiocinatione operatur, sacit eam,quae Graece proprie simγοια, Latine cogitatio dicitur,er coirimipilarci existimationem existimatio im erde cogitatione,ta de opinione dicitur. Si autem deterius operabitur,quam secundum ratiocinationem: facit opiniotiem pro prie, I exictimationem Dianaea autemseu culcitio uel circa
contemptibilia uersatur, c facit scientiam vel reca agenda. si consilio quidem agenda indigerat,dcit cum p id est sapientiam,vel potius prudentiam si uero consilio agenda non indiget facit reter Artis Lenta,quar H quidem artilis, non consulat, sed quaterua homo. Ex diui me ergo apertum est, quod hie abusi contemplativum intellectum,φρων, id est sipere uel potius nudentem escappertast. In hora tem loco
discernit intelleigum, qui est actu a sen usquoi ensus qui minest omni animali est enim sub tintia animam sensiiluom ea. nimal intellectus uerὸ non omni animali inest. Sed, cr sibia inest non semper secundum actum inest:etiamsi insit secundari habitum. Cuilibet enim ualde expetendum sumi, se uel in sene,
diute illisapientia ceci it. Sed nec intelligere, in quomst,quod re iste,5 quod non redii. Quod enim rc sic prudentia: A scientia: Nicra opinio. Quod aute non recte,horum contraria: nec hoc quidem idem est quod sentire. Sensus enim propriorii seni per Ucrus,cti omnibus inest animalibus Costare autem cotingit etiam falsia sed nulli indes,
cui non est ratio. Ne intellectus quidem potentia quit idem est quod sensus.
Volans autem dime quis est potentia intellcctici in qris est, nisquit,quξd recte,cT quod non recte. Hic autem dicit iis erratia cogimtionis, seri ιs. Intellectum enim potentis cogitation appellat in ea enim confiidreatur, quod est rectam e non mctum. Qui erum actu in intellcctus se pre recte intelligit Velen:m attigit,uel non attigit. Quare aberrare non potest. indautem est potentia intellectus id est cogitatio aliquando quies recte. aliquando uob non recte.aliquando erum urea dicit: alia
quando ureb fictum Discemit autem intellcctum qui est potin tu,stu cogitationem a sensu, quod sensus quidem omnino uerus sit proprijs eius seniatis irem luttilet. ut si fit commodit
interuallam: Cr a uitio et perturbatione fit remo afrctio. Cogitatio autem,lit in unici um quidem fallitur, quoniam ea tu regione deceptionis Nec existima ex eo, qu i sensus it c giritione ureacior eum quos iam esse praefixitiorem. Per senasus enim regimiis eis connexa fallitur.crete quando a pannis fieiunctat separari fureit,batafinum facit demonstrativum,eTfit,iori Poerim, udens, multi consul,qui sic dicit.
Sed postquam est pannis prudens exutus UIM es. Hoc autem esse anceps er dubium ne existimaureis qu)d si 'su quide re se est,est uerax cogitationi aute colundius ut i a fallatur,eausa est:hoc enim fit, quoniam quando perse quid riopreatur,circa particularis uriatur,ta est ureo Q nando uatem furet euritioni conexus, quae circa uniri alia preatur, facit, ut ea ex uniuersalibus reddat indiuidua. Unde sit deceptio. Sempre enim meliora detreiorum praesentia adulareantur. Deatreiora autem non adult Itura melioribus. Quod recte quia dem,pradentia,ta scieti Cmum opinio. mod aut non taete, his contraria. Quoniam dixit.quEd,qui est potentia intereetiri, recte sapit, innon recter. dicit recti esse propria pru ratiam scientiam, ummopinionem: non recti autem imprudenatiam seu tultitiam inscitiam falsam opimonem. Et pre pruicatum quidem quod intellectus rectum est,abusive declaravit it dictum est pre scientiam autem quod cogitationis rectin il alteram autem scilicet, te opmione dictum est. Neque hoc qui .
dein idem est,quod sentire. Oniam cogitationem diuisitius. quod si recte cogitare,cr non recte,dicit deinceps seu in dictvratim ad utrinis.
Imaginatio enim aliud Ma sensu ct cogita tione: Mipsa non fit sine sensu sine ea non
est existimatio. Quid sibi uali coniunctio,enim Est ut ad Id irationem ut quis dubitet, fisen iis di Ibi ab intel .ctu, id est Io, Maimaginatio G ideo sollae dicit quod inrugi ratio est ulla, sensus cmeogitatio. Hic autem dicit differentiam mannari