Studia Luciliana..

61쪽

cle pulchritudine cluarum semiriarum a Ioue Corruptarum deorum aliquis ci enim in libro I maxime est uerisimile haeCloquitur

ut Contendere possem

Thestiarios Ledae atque Ixionies alochoeo eidem pollini tribuamus recusanti pulchri cognomen. Apollinis ista de eorum cognominibus expositio quo modo a Lupi interitum pertineat profiteri melius est nesciri quam uanis hariolationibus molestum fieri legenti Apollinis igitur sententia de Lupi interitu quae uerit plane incertum est, nisi forte o λυκοκTovo θεο Lupos omnes perdendos Censuisse coniciat quispiam certe in istud Cornelii Lentuli agnomen Cons. arquardi oem. Alterth. V I p. 7 et 8)aliqui lusisse Lucilius putandus est, similiter atque Hor Sat. 7, 33 , ' Per magnos, Brute, eos te oro, qui rege ConSu eris tollere, cur non Hunc Regem iugulas P perum hoc, mihi

Crede, tuorum est Iam accedamus ad alius ei orationem uv. 5 qq.:

Uellem concilio uestrum, quo dicitis olim caelicolae factum uellem adsuissemu priore

concilio. tribuerunt plerique Iovi, minus bene cum ui unquam Concilia eorum rege absente habita memorentur . ut uellerrecte adnotat. Semper apud Homerum domum Iouis Conueniunt immortales a deliberandum: A 405 6.

26 ε 3. Homeri exemplum cum poeta sine ubi secutus sit, ueri simillimum est finxisse eum illui prius, concilium ad exemplar clysseas libri I, ubi solus abest Neptunus, dum in ethiopia moratur procul Olympo u. 26

Recte anteusde stud crit in Lucit. p. 6 ad librum Irettulit inc. u. II 63 L ISom: Moncilio antiquo sapiens uir solu suisti', ubi Seruius anticus explicet prior, qui praecedit eum, qui praeaens est. Sed male pro uir posuit uix non considerans et apud Lucianum Iou trag. I Iouem deos alloqui ubpες εο et apud Senecam apo- coloc. 9 Ianum patrem dici hominem quantumuis uafrum.

62쪽

Itaque hosce u tribuendos Censeo Neptuno, quem etiam u. Iam loquesntem inducit poeta. Ceterum eorum epulas apud Aethiopes iactas Lucianus quoque irridet Prom. I7 Philop. 4. πεpi uolui a. uelles Minomae esse illos uersus suspicatur.

Sed quanam de res oliberantes eos fingit Lucilius Θ )Duobus utimur testimoniis alterum praebent uersus Lucilii qui supersunt, alterum Seruius aclisen. X Io , cuius uerba editores a u. IU M sic exhibent: Totus hic locus de primo Lucilii translatus est libro, ubi inducuntur di habere Concilium et agere primo de interitu Lupi cuiusdam ducis in republica, postea sententias dicere. Sed hoc quia

indignum erat heroo carmine mutauit. Et induxit primo loquentem Iouem de interruptis foederibus, cuius orationem interrupit Venus, post secuta Iunonis uerba sunt, quibus redarguit Venerem. Unde nunc Iuppiter illud quo omiserat reddit dicens: ergo quoniam pacem esse non sinitis, a quae sum icturus, accipite'. Uerba agere primo de inferim Lupi cuiusdam ducis in republica, posse senuntias dicere ineptissima esse miror neminem editorum ad hunc locum adnotasse. Atque editor princeps ad h. l. dicit deos primum consutiareae visare de inurim Lupi, postia auiam singulos inter se Seniensias dicere ) quae uerba non erui se Dousae sunt neque cur eiusmodi concilium eorum indignum sit heroico carmine intellegitur Deos Seruius dicit primo agere, postea Senianlias dicere an inter agendum sententias non dicunt ΘQuo denique modo agunt de Lupi morte nisi sententias clicundo Uerbis posse sentenuas dicere necesse est significetur

id quo actionem in concilio sequitur, inclignum sane heroico carmine, satirico carmini aptissimum quo me quidem iudice nihil aliud potest esse nisi suffragii latio Dei apud Lucilium primo agunt cle interitu Lupi, postea sententias de eo aniin W3 4M 'consilium summis hominum de rebus habebant' puto praecessisse mentionem Olympi, ita ut . antecedens exierit sere in uerba ubi saepe. Nam de Lupi interitu deorum consilium habetur.

- Quem uidetur sequi Becher in Philol. V p. 727.

63쪽

siue ferunt omnes hoc quia indignum erat heroico carmine mutauit Uergilius ita, ut eorum corum qui uerba faciunt sci-quens quisque orator refellat antecedentem, uincat Iouis ententia extrema. Contra iocose Lucilius rationem aut Contionum aut iudiciorum aut senatus Romani adplicauit olympo sicut apud Lucianum inducuntur cli habere concilium et agere primo de dis spuriis Olympo mouendis, postea de hac re suffragia clare cons. LuCian deor ConC. 9, ubi Iuppiter: ΔiκmoTmo ui V uε' oti Tu boκε SC. O ψη puIua , Va-TεiVαTtuon χε ip I. θλλο b OUTu TiVεσθυ, πλεiους apoib ori ἔσοντα Oi uni εipOTOVRGOVTες. Neque aliter in apo-Colocyntos Senecae i. At uerbis sententias dicere suffragii latio significari non potest aliud enim est sententias clare siue erre Cic. Cluent. 75 aliud sententias dicere: hoc ad deliberationem ipsam pertinet, illud non pertinet uerba sen-Ientias dicere corrupta sunt. Verbis Serui sed hoc quia indignum era heroo carmine quae sine dubio non a rern de qua agitur se a rationem qua in agendo utuntur pertinent, indicatur locus aliquis Lucilii puto poetam esse imitatum id Concilium urbis patriae, Cuius prinCipem hoc ipso concilio lacerari finxerit, senatum populi Romani, ut Seneca in Menippea Corrigendum puto ' ubi inducuntur cli habere concilium et ager primo de interitu Lupi cuiusdam . . . os in sen- uncias discedere. Sed hoc quia indignum erat heroo carmine mutauit et induxit primo loquentem Iouem de interruptis Mederibus cuius orationem interrupit Venus, pos Secuta Iunonis uerba sunt quibus redarguit Venerem e. q. S. Senatores Cum desierant sentirisiam dicere e dispuIare Sen. apo- col. ), in sententias discedebant quo Cum notissimum sit, Sufficiat arcessere arronem apud Gell. III 8 6 'Nam et

curulibus magistratibus uncti . . . non rogabantur SententiaS,

se quas principes dixerant, in eas discedebant i). Sic apud Senecam in concilio deorum cli audiunt pare 3 conscripli

Cons. Gell. XIV 7, 3 Sueton. ib. 3I. Liu. III I, I XXVIII 45 5. gange Roem. Alterin II p. 353. 3 Huc etiam referas uersus illos quibus de cognomine pater agitur supra allatos. Outerwe mire putat significari uerbis Serui duo concilia deorum l. i. p. 339.

64쪽

apocol. Ioin primus inurrogam senisnuam Ianus pater ψ), proximus Diespiter, ei Augustus sententiam clicit de Claudio ex Olympo eiciendo postremo pedibus in hanc sententiam

itum est' ra).

Iam ubi uidimus quo modo in agentes inducantur, prΟ-ximum est quaerere quisnam fuerit Lupus ille, o cuius interitu deliberant, ei quonam tempore concilium eorum habitum finxerit poeta. Fuisse eum P. Rutilium Lupum putant porphyrio ad Hor sat V I, 8 Dousa an Heusde male. Oportet enim intellegamus hominem potentem aliquem a Lucilio impugnatum a P. Rutilius Lupus cos. 664 γ, qui Solus si orphyrio non errauerit in censum uenit, eo tempore quo Lucilius de morte Lupi scripsit, nondum adultus erat. Itaque recte opma ni salior primus intellexit decipi a Porphyrione uiros doctos et proposuit Carptum a Lucilio L. Cornelium Lentulum cos. 508 i5 cens. 6o7II 47, e quo nihil scimus nisi quae Cic. Tusc. III 5 Brut. 70 Ual. Max. VI , Io est. p. 85 tradunt non pertinentia a Lucilium Se quae ad- Scripta sunt admor sat. II I, 7 in codice Parisin 7075 Hauthalii, cuius praestantiam iam supra cognouimus Cum v. 7 L VIII m tractabamus, Cronis uerba a plerisque neglecta, ea Summi pretii esse neque omnino a scholiasta potuisse fingi puto dicit enim haec mensi Laesi. Num inimici ipsius facti sun au propter Lupum, aut propter Metellum Lupus princeps fui senarus. Acronem qui omnino Porphyrione doctior est ubi de Lucilio agitur, hoc finxisse utique nego neque enim est unde potuerit singere Legebatur princeps senatus quinto quoque anno a Censore plebeio collega patricius, quod patricii tantum illo munere uncti esse uidentur Mommsen Roem. OrSch. I p. 94 . Atque anno a 3II 3I Q. Pompeius Q. Metellus tunc primum uterque ex plebe facti censores lustrum condiderunt Liu.

per 59) Qui Lucium Lentulum Lupum' legerunt principem

Drumann G. R. II p. 28. Legatus fuit anno 592 I62 Polyb. XXX et 3 aedilis curulis 'IlI63 titulus Ter Heautont. .

ire accidit, ut Mommsen Roem Forsch. I p. 94 ignarus huius testimonii eundem L. Lentulum principem senatus suisse sumeret sed

65쪽

dubio morem anticum secuti, ex quo Cen Sores, qui Primus Censor ex eis, qui uiuerent, suisset, hunc principem Senatus

legebant. Liu. XXVII I, o). Princeps senatus qui lectus

erat, nisi senatu movebatur iungi solebat hoc munere usque ad mortem per omnia quae sequebantur lustra quod apertum fit E iu. XXXIX 5a 'Scipionem et Polybius et Rutiliusho anno mortuum scribunt. Ego neque his neque Valerio adsentior, his, quo censoribus M. Porcio L. Valerio L. Valerium principem senatus ipsum lectum inuenio, Cum Superioribus duobus lustris Africanus fuisset, quo uiuo, nisi ut ille Senatu moveretur, quam notam nemo memoriae prodidit, alius princeps in locum eius lectus non esset . Lupus senatu motus Lucilii tempore non est, nam anno 624 I3 siue 25IIa quo

fere tempore libri XXVIII u. 60 L 3 M sqq. scripti sunt

luditur a poeta ut iudex rigidus iudices autem usque ad C. Gracchi legem iudiciariam anno 3IlIa latam e senatoribus legebantur. Ex Ciceronis scriptis nouimus P. Cornelium Lentulum cos. 50aII 6 fuisse principem senatu anno 633 Ia quo ipse anno natus circiter octoginta quattuor et complures alii summi uiri armati C. Gracchum in uentinum persecuti sunt. Quo in proelio graue uulnus accepit Cic. Phil. VIII 4 diu in Caec. 60). Ex eadem igitur gente Lentulorum exstitere illo tempore duo ex continuo principes Se natus sicut tres continuos principes senatus e gente FabiasaCtos memorat Plin. VII 33. - Αtque agunt i de interitu Lupi itaque Lupus quo tempore concilium deorum erat nondum obierat Versu Io iam nec si Cameaclen ipsum Orcu remittat

errauit de tempore cons Mus Rhen. MX p. 455 . P. Cornelium Lentulum porro non recte, ut ex eis quae disputaui essicitur, putat iam lectum esse anno 23 I3I, cum lectus sit anno demum 29lI25. Fuit App. Claudius Pulcher cos. 6 IIII 3 cens. 6I8lI36 mortuus est eodem fere tempore, quo gener eius i. Gracchus occisus est 62IlI33. Cons Plut Ti. Gracch. 4 Ebnλωσε A rmoc, κλαυoioc. viis πατucos καl iunTlκος κα πpoYεΥpauuευος κατ' fit u της inualua poυλης κτλ. Appian. b. e. Ι 8. Drumann G. R. II p. 8 I.

66쪽

6 Ieuincitur, Concilium habitum esse aliquanto post Carneadis mortem, quem decessisse dicit Apollodorus in chronicis apud Laert. I 65 l. 62 4 anno 25IIa aut 626III 8 P. Cornelius Lentulus princeps senatus lectus est sine dubio a censoribus Cn. Seruilio L. Cassio, qui anno 63ΟlIa lustrum Condiderunt i). Solebant autem censores lustrum Condere non minus duodecim mensibus postquam censores creati erant Momm seninoem Staatfr. I p. 342 atque Cum Creati erant primum aggrediebantur a senatum legendum Mommsen l. l.

creati erant in comitiis centuriatis magistratum inibant quod fieri solitum esse mense Aprili ita ut mense Mai anni sequentis lustrum conderetur emonstrat MommSen . . . 339. 342.

Itaque uere 620IIa P. Cornelius Lentulus princeps senatus loectus est, intra annum 626IIa et uor anni 6aolia Cornelius Lentulus obiit eo tempore hoc est anno 27lI 27 aut VIIa deorum concilium suisse putandum est j. Lupus anno 28lIa decessit, paullo post eius mortem librum I Lucilius composuit eodem anno, qua de re insta. Iam apud Seruium . . traditum est in codicibus uel-serbitano de inferim Lupi cuiusdam iudicis rei Parisino cuiusdam ducis. Reginensi cuiusdam in rebus. Eclitores nouissimi secuti sunt Lionem, qui scribit ducis in republica quo me

iudice rectum non est. Cornelius Lupus tum supra septuaginta annos natus erat neque dux exerCitus esse potuit. Neve uocem ducis interpretemur tanquam hominis ounis uel principis, prohibemur eo quod tam simpliciter a nucle posita uix intellegi potest nisi de imperatore populi Romani neque enim apud rhetorem illa uerba leguntur sed apud grammaticum suis ac propriis uerbis singula significantem 'in Bene

Cons. Zumptius Rhen. XXVI p. 7 Liu. Per. O. ommsen Roem. Siaatfr. I p. 34I, I de Boor ast cens. Berol. 873 p. I. obiit autem annos natus sere septuaginta tres secundum legem Villiam Lupum reapse decessisse prius quam Lucilius deos de eius interitu finxerit contionantes nemo dubitabit. Cic. de r. II 63 procul abest tamen ab eo uiro, quem quaerimus et quem auctorem publici consilii et regendae ciuitatis ducem et sententiae atque eloquentiae principem in senatu, in populo, in causis publicis esse uolumus'. Vide quam diuersa haec sint a loco Seruit.

67쪽

62 iudicis praebet cocle Guelsorbitanus grauissimum enim est,

quod Lupus apud Lucilium ipsum iudex describitur libro XXVIII. sine dubio poetae in stus, ut C. Caelius y iudex apud Cornis.

ad Her. II 0. In republica quod e litores ponunt, uehementer languet opus si quicquam flagitatur, adiectivum opus est adpositum ad iudicis e litteris in rebus et res corruptis eliciendum est fortasse Lupi cuiusdam iudicis improbi. Cons. u. Io7 Linc. 6 Μ, quem ut omnes LuCilii uu apud Rufinianum seruatos libro I tribui debere me monuit Bue holer. Ex ei nescio cuius sententia esumpta sunt haeCtria fragmenta: u. . . o. I L 4. I 5. 33. 37. quo populum atque urbem paCto seruare potisset

ampliu Romunam . . .

munus tamen iungi et muros seruare potissent codd. possint . . . si non amplius, at lustrum o protolleret unum

Atque agitur quidem in duobus primis uersibus de eo aliquo, qui urbem et populum quo modo seruare possit eclitatur e uersu ultimo apparet eundem operam edisse, ut saltem ad lustri finem urbis interitum disserret aut urbem ipsam saluam protolleret ubi animaduertendum est hoc pronomen quod significet id quo uiuunt lustrum praesens. Videmus ex uerbis potisse et profoliare sententiam non a deo ipso di isei dictam in concilio referri. uerba Cons. ΗΟr Carm. saec. 65 Si Palatinas uidet aequus arces, Remque Romanam Latiumque felix iterum in lustrum meliusque semper rorogat aeuum' sc Apollo). Ual. Max. IV I, Io 'Asricanus . . . Censor Cum luStrum Conderet inque solito fieri sacrificio scriba ex publicis tabulis sollemne ei precationis Carmen Praeiret, quo di immortales ut populi Romani res meliores amplioresque sacerent, rogabantur Satis, inquit, bonae a magnae sunt. Itaque precor ut eas Perpetu inColumes eruent. Valde dubium nomen istud C. Caelius est codices optimi

praebent Caelius omisso praenomine Herbopolitanus telius codices deteriores nonnulli C. Caelius nonnulli Aulus Caelius. Nomen cum aperte corruptum sit, uel L. Cornelius iudex de quo agimus in litteris corruptis potest latere.

68쪽

Ac protinus in publicis tabulis ad hunc modum carmen emendare iussit'. Itaque unus ex eis Censuerat urbem funditus euertendam. Tunc Iupiter si in v. altero polisse scribendum est cli omnes, si polisseno cogitauit quomodo iram portendere posset propter iudicem improbum et simul munu tamen fungi et muros seruare Potisset. Audiunt enim cli seruatores εο o Tra 9ες, Iupiter seruator uel conseruare dicitur in inscriptionibus apud Gruterum XVIII Orellium Iaa 5 sqq. templum Iouis Soteris in Capitolio memorat Serv. aclinen VIII 652, porro Iuno serua rix uel conservatrix appellatur, similiter Diana Minerua Proserpina. Inprimis autem eorum deorum qui mulares dicuntur munus erat urinbem seruare Cons. Macrob. III 0. Bene muros dixit pro urbe muri quantopere religione sanciti fuerint notum est.

Quomodo uero Iuppiter portendat iram eorum excitatam in iudicem improbum discimus ex u. 24 sqq. L I9 sqq. Mut multos mensesque diesque

non tamen aetatem tempestatem hanc scelerosi mirentur quos uersus Corrupit ousa, quem male secutus est Boute

weh ). Neque enim Cum ousa putauerim tempesωum uocabulum significare empus neque Cum Corpet hominem scelerorum intellexerim, sed quod proximum est, procellam et imbrem ). Bene einde se habet mirentur, nam portenta et prodigia adis missa mirantur homines Cons. Hom. V 53

Aliter de hoc uersu statuit Bergi apud BouterWehium p. 348. L. l. p. 358. Scripsit 'ut multum . . . aetatem et . . . laetentur.' Ad eandem tempestatem a dis motam pertinere uu II79 Line. 58 sqq. uecheler me docuit.

69쪽

tribus caelo eiecta Admirationem deinde auxit signo receptui dato adeo tranquilla serenitas reddita, ut uelut numine aliquo defensa castra oppugnare iterum religio fuerit Cons. XXV II, 3. Hor. p. Ι , I. Tempestates quanta religione suspexerint Romani, notum est ex Liui annalibus cons. XXV7, 7 XL 45, a. 58, 3.

Illi Lucilii uersus sine dubio dei sunt uerba, non Poetae, ut mirentur praesens indicat Iouem puto refelli a fratre Neptuno qui dicat Romanos multos quidem ies et menses, non tamen per longinquum tempus hanc tempeStatem quam Pro pter iniusta Lupi iudicia immissurus ille sit miraturos esse. Portere insuper malum iudicem male perire, ut deorum iram Claro cernant homines Mittuntur enim a Ioue tempestates Hom.

II 365 Hor carm. I a atque poetam haec ita Composuisse puto memorem Homeri II 84 sqq. ubi e tempestate ob

iudices improbos a Iove irato immissa:

e. q. S. Cons Callim hymn. in Iou. 8 I. Plaut. Rud prol. 5 rellerGr Mythol. I p. Iao. Quae si recte Conieci, aliquam tempestatem quae intra annum exeuntem 626IIa et uer anni 620II 25 populum terruerat Romanum respexisse putandus est Lucilius atques interpretatus esse ea ratione qua Cic. ad Quint. h. IIIo tempestatem anno o*54 Coortam scribens Romae et maximo Appia a Martis mira alluvies. Crassipedis ambulatio ablata, horti, tabernae plurimae magna uis aquae usque ad piscinam

publicam Uiget illud Homeri quar orruspiVu . . . χαλε- πηvu Cadit enim in absolutionem Gabinii: it pira . . . λέ-TOvτε ς' Dicere poetam certam aliquam tempestatem emCitur Cum inde, quod hoc si sumimus mirum quantum uiget satura, tum hanc pronomine apposito. Bene congruit quo Iulius Obsequens 9 resertis annum 628IIa M. Aemilio L. Aurelio coss. 'Nocturna tempestate in Capitolio aliquot templa

Concussa sunt Romae et Circa fulmine pleraque eiecta sunt. Itaque hoc anno concilium deorum habitum finxisse Dissilia ' Corale

70쪽

poetam colligo, in quo decreuerint et tempestate inmissa declarari oportere iram eorum in malum iudicem et ipsius morte satiari. Mors Lupi prodigiosa fit sicut Romuli tempestate eodem tempore coorta Sine dubio eius ei sententia uicit postremo, qui Lupum occidendum esse censuit. Neque uer iambicus eius obitum tanquillum aut serenum fecisso putandus est se eo fato hercle morientem induxit Lupum quo nullum potuit esse uel turpius uel sestivius. Nam habemus uerba proclamantis u. I. 22 L 34. 35 M: ad cenam adducam, et primum hisce abdomina thunni )aduenientibu priua abo, Cephalaeaque Charnae. Quos uu quia suerunt libri I quo eorum concilium continetur sine dubio deus prolatur. Caue deo indignos putes non putabis, si similia quae admiserint Lucianus et Seneca et praecipue Epicharmus, qui in comoediis eos saepissime induxit de eduliis uociferantes consideraueris. Animum attendas ad hisce uocabulum, inprimis uero a suturum tempus adducam dabo. Sunt uidelicet uerba ei fortasse propter piscium mentionem ' Neptuni exponentis in concilio postquam eorum senatus Lupo esse intereundum decreuit, quomodo eum perempturus sit. Adducit Lupum Lupique Congerrones' a cenam, multis 3 serculis allatis Lupum cogit

uoracitate sua animam efflare. Haes me non hariolari uideas

Occidunt Lupe, saperdae te et iura siluri

de sale sumen erit. Gustus in his una ponetur cenula mensa' e. q. s.ciis. I a. 'Cibus a salsamentis . . . melius incipit.